Arkadiusz Weremczuk „Progresywna i liniowa stawka podatku
Transkrypt
Arkadiusz Weremczuk „Progresywna i liniowa stawka podatku
Arkadiusz Weremczuk „Progresywna i liniowa stawka podatku dochodowego od osób fizycznych” Wstęp System podatkowy jest istotną częścią systemu finansowego obowiązującego w każdym państwie. Jedną z jego głównych części jest podatek dochodowy od osób fizycznych. W związku z przemianami, które zaszły w Rzeczpospolitej Polskiej na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku istniejące w tym czasie rozwiązania musiały zostać zmienione aby dostosować system podatkowy do nowych realiów życia gospodarczego i zasad gospodarki rynkowej. Zmiany, które zostały wprowadzone ustawą z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób znaczący zastąpiły obowiązujące regulacje prawne. W Polsce obowiązują kilka form opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Najpopularniejszą formę opodatkowania stanowi stosowana na zasadach ogólnych tzw. progresja szczeblowa, w ramach której opodatkowana jest większość podatników. Występuje również inne forma opodatkowania z których warto wyodrębnić stawkę liniową 19 procent. Nie jest ona przewidziana dla wszystkich podatników podatku dochodowego od osób fizycznych. Mogą ją wybrać tylko osoby prowadzące własną działalność gospodarczą przy spełnieniu określonych w ustawie warunków1. Projekt wprowadzenia do polskiego systemu podatkowego podatku liniowego przyczynił się do podziału środowiska ekonomistów jak i środowiska prawników na gorących zwolenników i zagorzałych przeciwników tego rozwiązania. Jedni i drudzy skrupulatnie przez lata pokazywali wady i zalety zastosowania jednej stawki podatkowej niezależnej od uzyskiwanych dochodów. Powodem, dla którego warto jeszcze raz wrócić do tego tematu jest rządowa propozycja wprowadzenia w Polsce jednej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych 15 procent w miejsce obecnych dwóch stawek – 18 i 32 procent. Warto podkreślić, iż w niektórych państwach europejskich liniowa stawka podatku dochodowego już obowiązuje. Można domniemywać, iż rozwiązanie to jest skuteczne gdyż żaden z krajów nie wycofał się z niego rozwiązania. Państwo osiąga z tego tytułu wymierne korzyści poprzez wzrost wpływów budżetowych. Celem niniejszej pracy jest porównanie progresywnej i liniowej stawki podatku dochodowego do osób fizycznych. 1 Art. 30a. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych tekst jednolity: Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm 1. Podatek dochodowy od osób fizycznych W Polsce 1 stycznia 1992 roku weszła w życie aktualnie obowiązująca ustawa2 w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych. Był to przełomowy krok w dziedzinie polskiego prawa podatkowego, gdyż ten podatek zastąpił 5 innych, które wiązały się z uzyskiwaniem przychodów przez osoby fizyczne i obowiązywały do końca 1991 roku zaliczano do nich podatek: od wynagrodzeń – płacone przez niektóre osoby uzyskujące wynagrodzenie, od płac - pobierane od pracodawców, wyrównawczy – obciążający pracowników otrzymujących więcej niż średnie wynagrodzenie, rolny – od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, dochodowy – dotyczący osób fizycznych uzyskujących dochody z działalności prowadzonej na własny rachunek oraz kapitału i praw majątkowych. Wprowadzenie jednego podatku od osób fizycznych miało skupić wszystkie tak różne podatki w jeden i objąć co do zasady osób fizycznych uzyskujących dochody z różnorodnych źródeł. Podatek dochodowy od osób fizycznych legitymuje się cechami takimi jak bezpośredniość, zwyczajność, obligatoryjność jak również posiada charakter dochodowy oraz osobisty. Obliczanie tego podatku następuje przez podatników lub płatników, ci ostatni co do zasady są pracodawcami. W odniesieniu do niektórych dochodów takich jak renty i emerytury, obliczenia podatku dokonuje organ wypłacający świadczenie. Prawidłowość naliczania podatku może być zweryfikowane przez urzędy skarbowe. Dysponują one prawem ostatecznego określenia wysokości podatku w drodze decyzji, która precyzuje wysokość zobowiązania podatkowego. Podatek dochodowy od osób fizycznych jest określany, jako podatek państwowy nie mnie jednak pewna jego część wędruje do budżetów samorządowych. Podatek dochodowy od osób fizycznych opiera się na zasadzie powszechności, co można ująć w sposób podmiotowym i przedmiotowym. Zasada podmiotowości mówi, iż podatek powinien obejmować wszystkie podmioty uzyskujące dochody na danym terytorium. Natomiast powszechności zasada przedmiotowych. W przepisach przedmiotowej, prawa występują wyklucza wyjątki stosowanie wynikające zwolnień z umów międzynarodowych. 2 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych tekst jednolity: Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm., Zasada powszechności występuję w znaczeniu przedmiotowym. W takiej sytuacji mamy brak jakichkolwiek zwolnień oraz opodatkowanie łączne dochodów osoby fizycznej uzyskiwanych z różnych źródeł. Opodatkowanie takie polega na zsumowaniu wszystkich dochodów i stworzenia jednej podstawy opodatkowania. W takim ujęciu zasada ta nie jest w całości przestrzegana w polskich przepisach prawa podatkowego. Są dochody, które opodatkowane są odmiennie przy zastosowaniu skali proporcjonalnej oraz odrębnych stawek podatkowych. Nie istnieje możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania o strat osiągniętą z jednego źródła przychodu od dochodów uzyskanego w innym, podlegających łączeniu tytułów. Stratę poniesiona można odpisywać od dochodów przez pięć następnych lat, ale tylko wtedy, gdy dochody są uzyskiwane z tego samego źródła, co poniesiona strata. Podatek dochodowy od osób fizycznych oparty jest na zasadzie równości. Powoduje to, iż nie zależnie od źródła pozyskiwania dochodu, jeżeli dochód jest w takiej samej wysokości podatnicy są jednakowo traktowani. Zasada ta jest jednak traktowana odrębnie w odniesieniu do dochodów, podlegających łączeniu i tych, które są opodatkowane odrębnie. W obu wariantach opodatkowanie ma odmienna konstrukcję, ale dotyczy wszystkich podatników podlegających łącznemu lub odrębnemu opodatkowaniu. Nie zawsze zasada równości ma zastosowania. Jedno z wyłączeń dotyczy, nierezydentów, którzy w Polsce uzyskuje dochody z tytułu praw autorskich. Wynika to z przepisów o ograniczonym i nieograniczonym obowiązku podatkowym. 2. Koncepcja linowej stawki podatku dochodowego Podatek dochodowy od osób fizycznych jest tematem częstych dyskusji. Specjaliści w tym zakresie podzielili się na dwie grupy. Pierwsi z nich twierdzą, iż wprowadzenie linowego podatku dochodowego obejmującego wszystkich podatników podatku dochodowego od osób fizycznych spowoduje zmniejszenie wpływów do budżetu państwa z tego tytułu, co odbije się niekorzystnie na polskiej gospodarce. Druga grupa fachowców oponuje przy twierdzeniach, iż będzie to dobre posunięcie dla kraju. Bezapelacyjnie wprowadzenie liniowego podatku dochodowego od osób fizycznych przyczyni się do znacznego uproszczenie przepisów w tym zakresie. Będzie też bodźcem w rozwoju gospodarczego Polski. Progresywna szczeblowa skala podatku dochodowego od osób fizycznych opodatkowanych na zasadach ogólnych posiada stawki podatku w następującej wysokości: 18 i 32 procent co przy osiąganiu wyższych dochodów przekraczających pierwszy próg może przyczyniać się do próby ukrywania dochodów lub zaniżenie tak owych. Rozwiązanie to jest niesprawiedliwe społecznie gdyż, podatnik mający dochody wyższe niż 85258 zł musi zapłacić od nadwyżki ponad tą kwotę 32 procent podatku. Może to zniechęcać do uzyskiwania wysokich dochodów przez obywateli. Część krajów europejskich wprowadziła jednolitą liniową stawkę podatku dochodowego od osób fizycznych należą do nich: Łotwa (1994), Litwa (1994), Rosja (2001), Serbia (2003), Ukraina (2003), Słowacja (2003), Gruzja (2004) i Rumunia(2005). Liniowa stawka podatku dochodowego od osób fizycznych ma niewątpliwe zalety do których możemy zaliczyć miedzy innymi prostą konstrukcję podatku nie zawierającą ulg i zwolnień, co przyczynia się do przejrzystości systemu umożliwiającego pełniejsze zrozumienie przez podatnika. Warto dodać iż to założenie może okazać się nie do końca prawdziwym gdyż pojawiają się niejasności w odniesieniu do uregulowań związanych z kosztem uzyskania przychodu. Proporcjonalna stawka podatku przeciwdziała uchylaniu się od zapłaty należności podatkowych oraz ogranicza liczbę oszustw. Wynika to z faktu iż nie opłacalne dla podatnika są próby oszustw polegających na zaniżaniu wielkości wielkości dochodu. Jeżeli podatnik od uzyskiwanych dochodów powinien zapłacić 15 lub 32 procent logicznym jest iż próby oszustw będą częstsze w odniesieniu do podatników mających do zapłaty większą stawkę czyli w tym przypadku 32 procentową. Sankcja karna za nieujawnienie dochodów wynosi 75 procent. Reasumując podatnik płacący stawkę 15 procent ryzykuje 60 procent uzyskanego dochodu natomiast podatnik płacący 32 procent już tylko 43 procent dochodu. Stwierdzić należy iż im wyższa stawka podatku dochodowego od osób fizycznych tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia oszustw podatkowych. Liniowa stawka podatku dochodowego zachęca do pracy oszczędzania i inwestowania ponieważ niezależnie ile zarobimy zapłacimy proporcjonalnie taki sam podatek. Progresywna skala podatkowa zniechęca podatników do osiągania wysokich dochodów gdyż im większy dochód tym wyższa stawka podatku. Proporcjonalna stawka podatku dochodowego od osób fizycznych powoduje pogłębianie się różnić pomiędzy poszczególnymi podatnikami. Podatek traci więc swoja role we wtórnym podziale dochodów gdyż wszyscy podatnicy płaca procentowo taką sama wartość. Wadą liniowej stawi podatkowej jest faworyzowanie akcjonariuszy i posiadaczy dywidend, gdyż dochody podlegają opodatkowaniu tylko raz, u źródła, eliminuje wszystkie formy ulg i zwolnień podatkowych. Tabela 1. Najwyższe podatki dochodowe od osób fizycznych w UE Państwo Podatek dochodowy Państwo 2004 – 2009 Podatek dochodowy 2004 – 2009 Austria 50 – 50 Łotwa 25 – 25 Belgia 50 – 50 Malta 35 – 35 Bułgaria 29 – 10 Niemcy 48.5 – 45 Chorwacja 35 – 45 Polska 40 – 32 Cypr 30 – 30 Portugalia 40 – 42 % + (5,5 % lub Republika 6 % lub 15 %) Czeska 32 – 15 59 - 33 Dania Estonia 26 – 23 Rumunia 40 – 16 Finlandia 36 - 21 Słowacja 38 – 19 Francja 49.6 - 40 Słowenia 50 – 41 Grecja 40 – 40 Szwecja 60 – 56 Hiszpania 48 – 45 Turcja 40 – 40 Holandia 52 – 52 Węgry 40 – 36 Wielka Irlandia 42 - 42 Brytania 40 – 40 Litwa 33 – 27 Włochy 45 - 43 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Heritage Foundation (http://www.heritage.org/Research/Taxes/.cfm) Po przeanalizowaniu powyższej tabeli zauważyć możną iż Polska posiadała obciążenia podatkowe na poziomie krajów „starej” UE, co stawia kraj w niekorzystnej sytuacji. Nasi najwięksi „konkurenci”, czyli kraje nadbałtyckie oraz południowi sąsiedzi posiadaj już podatek linowy. Polska wprowadziła liniową stawkę podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Co było bardzo dobrym posunięciem i przyczyniło się bezpośrednio do wzrostu inwestycji w naszym kraju. 3. Porównanie liniowej i progresywnej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych W Polsce podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych wyliczany jest na podstawie Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych tekst jedn., Dz.U., z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. Liniowa stawka podatku określona zastała na poziomie 15 procent. Obliczenie wysokości podatku dochodowego metodą liniową wykonano przy zastosowaniu następującego schematu. Wynagrodzenie brutto pomniejszone zostało o kwotę płaconych składek społeczne (13,71 procent) oraz o składkę na ubezpieczenie zdrowotne (9 procenta ) po czym pomniejszono pozostałą kwotę o koszt uzyskania przychodu (111,25 zł na rok 2009). Na skutek czego powstała podstawa opodatkowania od której liczona podatek. Obliczono podatek nastąpił poprzez pomnożenie podstawy opodatkowania przez stawkę podatkowa w tym przypłodku 15 procent. Tabela 2. Podatek dochodowego od osób fizycznych w ujęciu stawki progresywnej i liniowej w oparciu o polskie przepisy podatkowe obowiązujące w rok podatkowy 2008 (waluta PLN Polski Nowy Złoty) Dochód brutto(zł) Dochód netto(zł) rok Podatek (zł) rok Skala 1000 miesięcznie 09098,88 00324 Progresywna 12000 rocznie 08009,88 01413 Liniowa 2000 miesięcznie 17357,76 01488 Progresywna 24000 rocznie 16018,90 02827 Liniowa 5000 miesięcznie 41671,28 05443 Progresywna 60000 rocznie 40047,14 07067 Liniowa 10000 miesięcznie 78553,28 19232 Progresywna 120000 rocznie 83117,49 14668 Liniowa Źródło: Opracowanie własne na podstawie (Art. 27 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych tekst jedn., Dz.U., z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. Tabela 2 przedstawia w jaki sposób kształtują się dochody brutto, netto oraz podatek od tych dochodów. Na podstawie wyliczonych wartości można stwierdzić iż progresywna skala podatkowa jest bardziej opłacalna z punktu widzenia należności podatkowej dla podatników mniej zarabiających w tej kalkulacji zarabiających poniżej 10000 zł miesięcznie. Tabela 3. Podatek dochodowego od osób fizycznych w ujęciu stawki progresywnej i liniowej w oparciu o polskie przepisy podatkowe obowiązujące w rok podatkowy 2009 (waluta PLN Polski Nowy Złoty) Dochód brutto(zł) 1000 miesięcznie Dochód netto(zł) rok Podatek (zł) rok Skala 9158,88 00264 Progresywna 12000 rocznie 08009,88 01413 Liniowa 2000 miesięcznie 17513,76 01332 Progresywna 24000 rocznie 16018,90 02827 Liniowa 5000 miesięcznie 42602,28 4512 60000 rocznie 40047,14 07067 Liniowa 10000 miesięcznie 83912,39 12797 Progresywna 120000 rocznie 83117,49 14668 Liniowa Progresywna Źródło: Opracowanie własne na podstawie (Art. 27 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych tekst jedn., Dz.U., z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. Tabela 3 przedstawia wielkość dochodów brutto, netto oraz wartości obciążenia podatkowego jakie podatnik musi uiścić. Z tabeli wynika iż nie jest ekonomicznie uzasadnione zastosowanie przez podatnika, który osiąga miesięcznie 10.000 zł i mniej stawki liniowej 15 procentowej ponieważ jego obciążenie podatkowe będzie wyższe niż w przypadku zastosowania stawki progresywnej. Warto dodać, że w kalkulacji nie wykorzystano wszystkich ulg i zwolnień jakie są przewidziane dla skali progresywnej podatku dochodowego od osób fizycznych. Ujecie tak owych spowoduje dalsze przesuniecie w górę progu opłacalności przejścia na proporcjonalna 15 procentową stawkę. Warto podkreślić iż do naliczania podatku przyjęte zostały zasady ogólne obowiązujące w Polsce na rok podatkowy 2008 i 2009 w opodatkowaniu dochodów podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stworzono system opodatkowania dochodów liniową stawką stawka w tym przypadku wynosiła 15 procent. Z tabeli 2 wynika, iż podatnikom, którzy uzyskali dochody na poziomie 1000 zł miesięcznie przejście na opodatkowanie stawką liniową jest nieopłacalne gdyż należny podatek jest prawie 6 kronie wyższy niż w odniesieniu do progresywnej skali. Dopuszczalne jest zmniejszenie wartości zobowiązania podatkowego w przypadku opodatkowania skalą progresywną. Tytułem ulg i zwolnień, które nie zostały w całości ujęte w powyższej kalkulacji. Ujecie tak owych odpisów przyczyniłoby się do zwiększenia różnicy pomiędzy podatkiem naliczanym progresywną a liniową stawką. W liniowej skali podatkowej nie występują żadne ulgi ani zwolnienia, dochód pomniejszamy o składni na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz koszty uzyskania przychodu. Jest to niebagatelne uproszczenie jednak powodujące wzrost wartości podatku w odniesieniu do niektórych podatników. Na rok podatkowy 2009 można stwierdzić, iż dla podatników zarabiających do 12000 zł miesięcznie efektywniejsze jest opodatkowanie na zasadach ogólnych, czyli progresywnym skalą podatkową. Na rok podatkowy 2009 istnieje możliwość skorzystania z ulgi podatkowej dającej prawo odpisania w skali roku 1 112,04 zł od podatku ulgę tą określa się mianem prorodzinnej gdyż skorzystanie z niej jest uzależnione od posiadania w opiece własnego lub przysposobionego dziecka. Powoduje to, iż grupa podatników podatku dochodowego od osób fizycznych nie będzie tak owego podatku płacić. Koszt wprowadzeni takiej ulgi wynoszą około 7 mld zł rocznie. Ulga prorodzinna dyskryminuje grupę podatników nie posiadających potomstwa. Z tabeli 2 wynika, iż dla większości podatników nie opłacalne jest korzystanie ze stawki liniowej. Występuje jednak grupa podatników, którym tego rodzaju przejście mimo, istnienia ulg i zwolnień umożliwiłoby zmniejszenie zobowiązania podatkowego. Są to podatnicy, osiągający dochody opodatkowana 32 procent stawka podatku i mają dochody na rok podatkowy 2009 przekraczające około 120000 rocznie. Z pewnością można stwierdzić, iż osobom osiągającym przychody mniejsze nie opłacalne będzie korzystanie z 15 procentowej stawki liniowej z punktu widzenia należności podatkowej. W następnych latach podatkowych przewidywane są dalsze prace nad przesunięciem progów podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z tym zmniejszy się liczba podatników, dla których podatek liniowy będzie wart rozważenia. Wnioski Podatek dochodowy od osób fizycznych stanowi znaczną część polskiego systemu podatkowego. Opodatkowano nim co do zasady wszystkie dochody uzyskiwane przez obywateli. Problematyka podatku dochodowego od osób fizycznych jest obecnie jednym z głównych problemów, wzbudzających kontrowersję w dziedzinie podatków, gdyż zdania specjalistów w tym zakresie są podzielone. Jedna grupa wskazuje, iż opodatkowanie skalą liniową jest najlepszym sposobem opodatkowania. Druga oponuje za zasadami ogólnymi czyli progresją szczeblową. Jedna jak i druga metoda ma swoje zalety i wady. Aby zoptymalizować zobowiązanie podatkowe należy przeprowadzić symulację pozwalającą wybrać właściwą formę opodatkowana dla danego podatnika. Zasadę ogólną można ująć następująco im wyższy poziom dochodów tym większa korzyść dla podatnika przy zastosowaniu stawki liniowej. Oczywiście po osiągnięciu pewnego progu dochodów. W polskich przepisach prawa podatkowego osoby osiągające dochody do 3089 zł rocznie (stan na rok 2008) są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym. Progresywna skala podatkowa przyczynia się to do sytuacji, w której kara się ludzi zamożnych obciążając ich dochody ogromnymi podatkami co stanowi czynnik zniechęcający do osiągania takich dochodów. Symulacje pokazują, iż aby uzyskać korzyści z przejścia na liniowa stawkę podatku dochodowego od osób fizycznych trzeba osiągnąć dochody na poziomie powyżej 10000 zł miesięcznie. Warte zwrócenia uwagę jest ulga prorodzinna, umożliwia ona bowiem odliczenie 1112,04 zł (na rok 2009) rocznie od podatku warunkiem jest posiadanie jedno dziecko własnego lub przysposobionego. Ulga ta powoduje całkowite zwolnienia z opodatkowania podatników mających jedno dziecko oraz dochody brutto na poziomie ok 2000 zł miesięcznie. Zdaniem autora pracy tego rodzaju ulgi są niekorzystne dla budżetu państwa oraz powodują straty dla całego społeczeństwa przez nadmierne uszczuplenie wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych . Reasumując - liniowa stawka podatku dochodowego od osób fizycznych na poziomie 15 procent jest niekorzystna dla podatników osiągających niskie dochody. Jednolita stawka podatku dochodowego spowodowałaby uproszczenie systemu podatkowego, co jest niewątpliwie korzystne ponieważ od osiągniętego dochód zapłacimy procentowo tyle samo. Liniowa stawka podatku mobilizuje podatników do podnoszenia swoich dochodów, zapobiega wynagrodzeni i tworzy poczucie równości wobec systemu podatkowego. ukrywania Literatura: 1. Bouver M., Wprowadzenie do prac podatkowych i teorii podatków, KiK, Warszawa 2000 2. Brzeziński B., Wstęp do nauki prawa podatkowego, Dom Organizatora, Toruń 2001. 3. Brzeziński B., Prawo podatkowe, Dom Organizatora, TNOIK, Toruń 2001. 4. Brzeziński B., Głuchowski J., Kosikowski C., Harmonizacja prawa podatkowego Unii Europejskiej i Polski, Dom Organizatora, Toruń 2001. 5. Dmoch W., Szymura T., Podatek dochodowy od osób fizycznych 2007, C.H. Beck, Warszawa 2007 6. Gajl N., Teorie podatkowe w świecie, PWN, Warszawa 1992. 7. Gajl N., Modele podatkowe. Podatki dochodowe, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1995. 8. Głuchowski J., Polskie prawo podatkowe, wyd. 5, LexisNexis, Warszawa 2004. 9. Gomułowicz A., Zasady podatkowe wczoraj i dziś, ABC, Warszawa 2001. 10. Gomułowicz A., Zasada sprawiedliwości podatkowej, ABC, Warszawa 2001. 11. Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, wyd. 3, LexisNexis, Warszawa 2006. 12. Gomułowski A., Małecki J., Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych Komentarz, Dom wydawniczy ABC wyd. III Warszawa 2004. 13. Kostecki A., Elementy konstrukcji podatku, [w:] system instytucji prawnofinansowych, Warszawa 1985. 14. Mastalski R., Prawo podatkowe, wyd. 3 CH Beck, Warszawa 2004. 15. Marcinuk J., Podatek dochodowy od osób fizycznych, Wydawnictwo CH Beck, Warszawa 2005. 16. Mastalski R., Prawo podatkowe, wyd. 3, Wydawnictwo CH Beck, Warszawa 2004. 17. Nykiel W., Podatek dochodowy od osób fizycznych, Komentarz, wyd. 4, Wydawnictwo prawnicze LexisNexis, Warszawa 1999. 18. Wójtowicz W., Prawo podatkowe. Część ogólna i szczegółowa, Oficyna wydawnicza Branta, Lublin 2005. Akty prawne: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 9 kwietnia 1997 roku, Dz.U. Nr 78, poz. 483. 2. Ustawa z dnia 26 lipca 1998 roku, o finansach publicznych, tekst jedn. Dz.U., z 2003 r. Nr 15, poz. 148 z późn. zm. 3. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 – Ordynacja podatkowa, Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm. 4. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych tekst jedn., Dz.U., z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. 5. Ustawa z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne, Dz.U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm. Spis tabel 1. Tabela 1. Najwyższe podatki dochodowe od osób fizycznych oraz działalności gospodarczej w UE……………………………………………………………………..5 2. Tabela 2. Podatek dochodowego od osób fizycznych w ujęciu stawki progresywnej i liniowej w oparciu o polskie przepisy podatkowe obowiązujące w rok podatkowy 2008 (waluta PLN Polski Nowy Złoty)……………………..………………………….6 3. Tabela 3. Podatku dochodowego od osób fizycznych w ujęciu stawki progresywnej i liniowej w oparciu o polskie przepisy podatkowe obowiązujące w rok podatkowy 2009 (waluta PLN Polski Nowy Złoty )…………………………………..……………7