docZałącznik Nr 1 do Uchwały XVI)101)08
download 
Reklamacja Transkrypt
Załącznik Nr 1 do Uchwały XVI)101)08
WÓJT GMINY DRAGACZ Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XVI/101/08 Rady Gminy Dragacz z dnia 27 sierpnia 2008 r. STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAGACZ TEKST STUDIUM -Część pierwsza- UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY DRAGACZ 2007-2008 r. A W J AWJ Wojciech Jaworski ul. Jarmużowa 3, 85-410 Bydgoszcz tel/fax (0 52) 3277 838 e-mail: [email protected] tel. 0 503 134 804 e-mail: [email protected] tel. 0 500 114 777 GENERALNY PROJEKTANT NIP 554-103-69-92 - mgr inż. arch. Agnieszka Kujath-Jaworska Wpis na listę członków Północnej Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą w Gdańsku pod Nr G – 166/2003 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz zostało opracowane w 2000 r. przez zespół projektowy Kujawsko-Pomorskiego Biura Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku Oddział Bydgoszcz (uchwalone Uchwałą Nr 121/XVII/2000 Rady Gminy w Dragaczu z dnia 28 grudnia 2000 r.) a następnie zaktualizowane – w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 ze zm.) przez zespół projektowy pod kierunkiem mgr inż. arch Agnieszki Kujath–Jaworskiej (uchwalone uchwałą Nr 124/XV/04 Rady Gminy Dragacz z dnia 19 października 2004 r.). Obecna zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz, ma na celu przede wszystkim dostosowanie wytyczonych dotychczas kierunków zagospodarowania przestrzennego do zaktualizowanych potrzeb wraz z określeniem możliwości potencjalnych zmian wykorzystania przestrzeni w zgodzie z przyjętymi celami rozwoju (wyznaczenie kolejnych - w odpowiedzi na duże zainteresowanie) potencjalnych terenów rozwojowych w obszarach rolnych, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które przyczynią się do dalszego rozwoju gminy) oraz aktualizację uwarunkowań rozwoju gminy w zakresie środowiska przyrodniczego, kulturowego, stanu zagospodarowania oraz infrastruktury technicznej. listopad, 2007 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 2 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAGACZ TEKST STUDIUM UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY SPIS TREŚCI strona I. WSTĘP 4 1. 2. 3. 4. 4 4 4 5 Informacja ogólna Podstawa opracowania Cel opracowania Zakres i metoda opracowania II. UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 5 1. 2. 3. 4. 5 11 12 12 5. 5. 6. Podstawowe informacje, Rozpoznanie i charakterystyka stanu środowiska, Struktura i hierarchia sieci osadniczej Struktura własności gruntów Główne ponadlokalne uwarunkowania rozwoju gminy z zakresu zagadnień społecznych i gospodarczych wynikające z opracowań regionalnych województwa Kujawsko – Pomorskiego Komunikacja Infrastruktura techniczna Podsumowanie III. CELE ROZWOJU GMINY Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 13 15 17 18 3 I. WSTĘP 1. Informacja ogólna Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy zwane dalej „studium” jest dokumentem planistycznym, określającym politykę jej rozwoju przestrzennego. Studium nie jest przepisem gminnym i nie stanowi podstawy do wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Studium jest prawem wewnątrzgminnym wiążącym władzę oraz podporządkowane jej organy i jednostki, w podejmowanych decyzjach w zakresie działań dotyczących polityki przestrzennej gminy dla realizacji określonych celów. Ilekroć w tekście studium jest mowa o „gminie” należy przez to rozumieć – obszar terenów wiejskich w obecnych granicach administracyjnych. Integralną częścią niniejszego tekstu jest rysunek – Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz (wykonany na podkładzie mapy topograficznej – w skali 1:10 000). 2. Podstawa opracowania Podstawę opracowania Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz stanowią: - art. 9 ust. 1. ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r. Nr 80, poz. 717 ze zm), - Analiza aktualności Studium Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, - Uchwała Nr XXVIII/230/06 Rady Gminy Dragacz z dnia 26 października 2006 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz. 3. Cel opracowania Dostosowanie wytyczonych dotychczas kierunków zagospodarowania przestrzennego do zaktualizowanych potrzeb wraz z określeniem możliwości potencjalnych zmian wykorzystania przestrzeni w zgodzie z przyjętymi celami rozwoju (wyznaczenie kolejnych terenów w obszarach rolnych, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które przyczynią się do dalszego rozwoju gminy) oraz aktualizację uwarunkowań rozwoju gminy w zakresie środowiska przyrodniczego, kulturowego, stanu zagospodarowania oraz infrastruktury technicznej. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 4 4. Zakres i metoda opracowania Granice opracowania obejmują obszar gminy Dragacz – zgodnie z granicami administracyjnymi. W pracy nad opracowaniem zmiany studium wyróżnia się trzy zasadnicze etapy: 1) inwentaryzacja oraz aktualizacja przyjętych w Studium uwarunkowań rozwoju gminy w zakresie środowiska przyrodniczego, kulturowego, stanu zagospodarowania oraz infrastruktury technicznej, rozpatrzenie wniosków do zmiany studium, 2) uwzględnienie wytycznych z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko-Pomorskiego, uchwalonego uchwałą nr XI/135/03 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 26 czerwca 2003 r. 3) sformułowanie aktualnych ustaleń studium – zmiany dotychczasowych ustaleń – aktualizacja Studium. Studium składa się z: 1) tekstu studium, który dzieli się na trzy części: a) Pierwsza: uwarunkowania rozwoju gminy - stanowiąca załącznik nr 1 do uchwały, b) Druga: kierunki rozwoju gminy – stanowiąca załącznik nr 2 do uchwały, c) Trzecia: uzasadnienie zawierające objaśnienia przyjętych rozwiązań oraz syntezę ustaleń projektu studium - stanowiąca załącznik nr 3 do uchwały 2) rysunku studium w skali 1:10 000, stanowiącego załącznik nr 4 do uchwały; Nie podlegają uchwaleniu: a) ekofizjografia; b) część formalno-prawna, dokumentująca tryb sporządzania i uchwalenia studium, stosownie do wymagań ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. II. UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY Obszar gminy Dragacz znajduje się w północnej części województwa kujawskopomorskiego w powiecie świeckim, w obszarze intensywnego rozwoju społecznogospodarczego, wyznaczanego przez linie komunikacyjne łączące Bydgoszcz z Grudziądzem i trójmiastem (drogi krajowe nr 1 i nr 16). 1. Podstawowe informacje 1) powierzchnia – 111,14 km2 2) użytkowanie gruntów - użytki rolne – 5670 ha - lasy i grunty zadrzewione-3502 ha - pozostałe grunty i nieużytki – 2005 ha Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 5 3) ludność – 7015 osób ( na koniec marca 2007 r.) 4) funkcje - administracyjna, - osadnicza – mieszkaniowa - handlowo - usługowo - produkcyjna, - gospodarcza – rolnictwo i leśnictwo, Rozpoznanie i charakterystyka stanu środowiska Położenie geograficzne oraz struktura terenu Gmina Dragacz położona jest w północnej części województwa kujawsko-pomorskiego. Wg podziału fizyczno-geograficznego Polski J. Kondradzkiego należy w większości do makroregionu Doliny Dolnej Wisły, obejmującego swym zasięgiem mezoregion Kotliny Grudziądzkiej, a jedynie jej północno-zachodni fragment znajduje się w obrębie mezoregionu Borów Tucholskich wchodzącego w skład makroregionu Pojezierza Południowo-Pomorskie. Dolina Dolnej Wisły posiada cechy morfologiczne młodej, dobrze rozwiniętej dużej formy dolinnej utworzonej w wyniku erozyjnej działalności wód w późnym glacjale, kształtowanej w okresie późniejszym poprzez akumulację rzeczno-eoliczną. Obszar doliny stanowi płaską powierzchnię lekko nachyloną ku korytu rzeki z rozwiniętymi terasami zalewowymi i nadzalewowymi. Bezpośrednio z korytem Wisły sąsiaduje terasa zalewowa położona na wysokości 1-2 m nad poziom jej współczesnego koryta, przeważnie podmokła i zabagniona natomiast nad terasą zalewową znajduje się cały system teras akumulacyjno-erozyjnych zbudowanych z utworów piaszczysto-żwirowych, z których najwyższy wznosi się na wysokość około 60 m n.p.m. Dno Doliny Wisły przecina koryto rzeki Mątawy, która w rejonie wsi Wielkie Stwolno dokonuje zwrotu kierunku spływu z południowego na północny. W obrębie doliny Wisły występują liczne starorzecza jako pozostałości po zmianach koryta rzeki. Dno doliny charakteryzuje się ponadto obecnością gęstej sieci rowów melioracyjnych. Strome zbocza doliny Wisły i Mątawy pocięte są bocznymi dolinkami i parowami. Na terenie gminy spotyka się fragmenty wysoczyzny morenowej w postaci odosobnionych płatów zbudowanych z gliny lub piasków gliniastych. Świadczą one o dawnej ciągłości wysoczyzny. W obrębie opracowania reprezentowane są przez tzw „Kępę Górnej Grupy” wznoszącą się na wysokość 77,3 m n.p.m, odosobnione płaty w rejonie Starych Marz i na wschód od miejscowości Rulewo. W części północnej gminy występuje rynna subglacjalna wypełniona wodami jeziora Fletnowskiego. Dobrze rozwinięta infrastruktura komunikacyjna oraz istniejące walory krajobrazowe decydują o atrakcyjności gminy, a także wyznaczają kierunki jej rozwoju. Zróżnicowanie terenu pod względem geomorfologicznym, krajobrazowym i przyrodniczym sprawia, że gmina Dragacz jest jedną z atrakcyjniejszych gmin w województwie. Według Planu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 6 Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Kujawsko-Pomorskiego gmina leży w centralnej strefie struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa. Jest to obszar najwyższej aktywności społeczno – gospodarczej w pobliżu dużych aglomeracji miejskich, w tym przypadku aglomeracji miasta Grudziądza. O jej znaczeniu decydują: stopień koncentracji potencjału ludzkiego i gospodarczego, atrakcyjność warunków życia i inwestowania oraz dobra dostępność komunikacyjna. Ten obszar wysokiej aktywności społecznej i gospodarczej , rozwoju procesów urbanistycznych , koncentracji infrastruktury technicznej obejmuje również znaczący fragment regionalnego systemu ekologicznego. Gmina Dragacz posiada dobrą łączność komunikacyjną, leży na trasie drogowej Bydgoszcz– Gdańsk, a także Bydgoszcz- Grudziądz, i kolejowej Chojnice-Grudziadz. Wody powierzchniowe i podziemne Obszar gminy położony jest w dorzeczu Wisły; przy czym dział wodny przebiegający z północy na południe w części wschodniej opracowania dzieli badany teren na zlewnię bezpośrednią Wisły (wschodni fragment gminy) i zlewnię Mątawy (pozostała część gminy). Cały odcinek koryta Wisły stanowiący południową i wschodnią granicę gminy jest sztucznie uregulowany za pomocą obwałowań i umocnień brzegu. Wały przeciwpowodziowe przebiegające przez badany teren ograniczają w obrębie terasy zalewowej międzywale z charakterystycznymi dla doliny Wisły starorzeczami, z panującymi tu naturalnymi stosunkami wodnymi i towarzyszącą im specyficzną roślinnością głównie w postaci zbiorowisk łęgowych. Występujące w dolinie Wisły rozległe zakola rzeczne pełniły zawsze rolę naturalnych obszarów zalewowych jednakże w wyniku obwałowania i przeprowadzanych prac melioracyjnych obszary te są odwadniane i wykorzystywane na cele rolnicze. Tym samym zmniejszeniu ulegają obszary naturalnej retencji powierzchniowej. Aktualne uwarunkowania panujące w dolinie Wisły mogą powodować występowanie powodzi. Najwyższe roczne stany wody w rzece mają miejsce na wiosnę (w marcu lub w kwietniu) co związane jest ze spływem wód roztopowych, wezbrania letnie natomiast (lipcowe lub sierpniowe) wywoływane są ulewnymi opadami. Bardzo bogatą siecią melioracji odwadniających charakteryzuje się zlewnia rzeki Mątawy co znajduje swoje odzwierciedlenie w jej rolniczym charakterze. Mątawa stanowi częściowo zachodnią granicę opracowania, a jej całkowity przebieg przez gminę odbywa się z południowego zachodu ku północy od okolic Nowych Marz począwszy poprzez tereny położone pomiędzy Starymi Marzami a Bratwinem, Dolną Grupą a Dragaczem i na północny-wschód od miejscowości Kompania kończąc. Obszar gminy jest ubogi w zbiorniki stojące, jej jeziorność wynosi zaledwie 0,04%. Występuje tu tylko jedno większe jezioro położone w północnej części opracowania w zlewni Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 7 rzeki Rączki będącej dopływem Mątawy na wysokości 25,8 m n.p.m. Jest to Jezioro Fletnowskie o przybliżonej powierzchni 8 ha usytuowane w długiej rynnie subglacjalnej. Na obszarze opracowania znajduje się zachodni fragment zasobnego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych w utworach czwartorzędowych o numerze 129.i nazwie ”Dolina rzeki Dolnej Osy”. Zajmuje on duży obszar w środkowej części badanego terenu. Wody czwartorzędowe tego zbiornika wymagają najwyższej ochrony (ONO). Średnia głębokość ujęć wód ze zbiornika wynosi 50-60 m., a szacunkowe zasoby dyspozycyjne około 80 tys.m3/dobę. Kierunek przepływu wód – na wschód, klasy wód Ic i Id. / poniżej tabelka wg A.Macioszczykowej/. Wartości dopuszczalnych parametrów i stężeń w poszczególnych klasach jakości wód podziemnnych (według A. Macioszczykowej - 1987 R.) Badana cecha stosowana jednostka Sole amonowe 3 MgN/dm Azotany 3 MgN/dm Chlorki 3 mgCl/dm Mangan 3 mgMn/dm twardość ogólna 3 mval/dm wskaźnik coli Żelazo 3 mgFe/dm stosowane w Polsce przepisy sanitarne Ic 0,5 klasa Ib 0,5 Id 5,0 10 10 50 300 300 600 1,0 0,1 1,0 12 10 15 10 5 1 0,5 50 10 0,5 10 300 0,1 10 1 0,5 gdzie: Ib - wody czyste do użytku bez uzdatniania, Ic - wody nieznacznie odbiegające od normy, łatwe do uzdatniania, Id - wody znacznie odbiegające od normy, wymagające uzdatniania -7- Z uwagi na niemalże całkowite położenie obszaru gminy w dolinie Wisły przeważa tu dolinny typ zbiornika wód podziemnych w przypadku utworów czwartorzędowych jednakże lokalnie zaznacza się również typ śródmorenowy. Dotyczy to zasadniczo rejonu tzw. „Kępy Górnej Grupy” i Rulewa. W rejonie krawędzi doliny Wisły w obrębie „Kępy Górnej Grupy” i jednocześnie GZWP nr 129 znajduje się obszar, gdzie przeważnie do głębokości 50 m zaznacza się całkowity brak wód podziemnych w utworach czwartorzędowych lub występują one w skąpych ilościach. Jest to prawdopodobnie spowodowane faktem iż warstwy piasków międzymorenowych odsłaniające się w krawędzi doliny Wisły są drenowane przez rzekę. Wnioskuje się tę przyczynę z uwagi na to, że pomimo znacznych miąższości piasków międzymorenowych posiadają one stosunkowo mały słup wody o zwierciadle swobodnym osiągający zaledwie 3 m. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 8 Dolinny typ zbiornika wód podziemnych przeważający na obszarze opracowania obejmuje poziom wodonośny doliny Wisły. Wodonośne są tu piaski rzeczne. Miąższość utworów wodonośnych wynosi średnio 15-20 m. Zwierciadło wody jest na ogół swobodne i występuje na głębokości 0-2m, lokalnie do 5 m, miejscami jest pod ciśnieniem do 0,5 atm. Wody dolinne mogą być miejscami zanieczyszczone organicznie i bakteriologicznie, mogą też zawierać nadmierną ilość jonów żelaza, a lokalnie manganu. Oprócz czwartorzędowych poziomów wodonośnych spotyka się w granicach opracowania również wody podziemne zalegające poniżej podłoża czwartorzędowego i trzeciorzędowego. W rejonie miejscowości Dragacz - Michale w dolinie Wisły występują zasolone wody kredowe. Ich zasolenie jest wynikiem przedostawania się wód z większych głębokości, gdzie ługowane są przez nie sole permskie. Wody kredowe należą do szczelinowego typu zbiorników wód podziemnych i zalegają średnio na głębokościach 150-200m, lokalnie 120 m. Gleby W dolinie Wisły i Mątawy skupia się przeważająca część użytków rolnych obszarów gminy (zarówno gruntów ornych jak i użytków zielonych) co związane jest z występowaniem tu bardzo dobrych gleb należących do najwyższych kompleksów rolniczej przydatności. Gleby te stanowią mady, czyli gleby napływowe, których powstanie wiązało się z erozyjnosedymentacyjną działalnością wód powierzchniowych. Są to z reguły utwory mineralne, rzadziej organiczne (kompleksy tych gleb w cz. zachodniej gminy poddane są ochronie – oznaczono je na podstawowym załączniku do niniejszego opracowania). W zależności od składu granulometrycznego oraz miąższości warstwy namułowej mady charakteryzują się zróżnicowaną żyznością. Bardzo żyzne są te, które w swym składzie mają znaczną zawartość części pyłowych i spławialnych i właśnie one zajęte są przez grunty orne zaklasyfikowane do 1 i 2 kompleksu rolniczej przydatności. Stanowią one znaczną część wszystkich mad występujących w dolinie Wisły i Mątawy na obszarze objętym opracowaniem. Słabsze mady o gorszych warunkach glebowych należą do kompleksów od 5 do 8. W części zachodniej gminy w dolinie Mątawy towarzyszy zwarty kompleks gleb pochodzenia organicznego, które powstały przy udziale materii organicznej w warunkach nadmiernego uwilgotnienia. Wyspowym fragmentom wysoczyzny morenowej odpowiadają gleby wytworzone m.in. z gliny. W okolicach Starych Marz i Rulewa są to gleby płowe odznaczające się średnią i dobrą żyznością. Pozostałe gleby będące składową odosobnionych płatów wysoczyzny w rejonie Górnej Grupy należą do bardzo słabych kompleksów glebowych z uwagi na piaszczysty charakter skał macierzystych z których powstały. Gleby położone na wyższych terasach nadzalewowych wytworzyły się także z mniej lub bardziej luźnych utworów piaszczystych jednakże w dużej mierze porośnięte są zwartymi kompleksami leśnymi. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 9 Klimat Klimat obszaru gminy uwarunkowany jest w głównej mierze jej położeniem w dolinie rzeki Wisły. Najcieplejszymi miesiącami są tu czerwiec i lipiec, najchłodniejszymi styczeń i luty. Obszar dna doliny odznacza się małą ilością opadów w ciągu roku rzędu 500 mm (zbliżony jest do średniej wojewódzkiej) i najniższą względną wilgotnością powietrza w przebiegu rocznym. Maksymalne opady przypadają na lipiec i sierpień, minimalne na marzec. Przebieg doliny z północy na południe sprzyja południkowej wymianie mas powietrza. Sąsiadujące z doliną obszary wysoczyzny morenowej (poza zasięgiem opracowania) kształtują zarówno kierunek jak i prędkość wiejących tu wiatrów z sektora zachodniego czy wschodniego. Lokalne warunki fizjograficzne jak np. nachylenie i ekspozycja zboczy w strefie krawędziowej, użytkowanie terenu czy poziom wód gruntowych i inne mają również wpływ na kształtowanie się klimatu na obszarze gminy. W dolnych częściach zboczy i na obszarze dna doliny Wisły występuje znacznie więcej dni z przymrozkami przy gruncie niż na terenach wyżej wyniesionych ponad dno doliny. Nierzadkie są tu zjawiska inwersji. W nocy podczas bezchmurnej i bezwietrznej pogody typu wyżowego, która sprzyja powstawaniu tego zjawiska na skutek wypromieniowania gruntu występują często spływy grawitacyjne wychłodzonego powietrza z obszarów wyżej położonych. W chłodniejszych porach roku, gdy temperatura powietrza wynosi nieco powyżej 00C zjawisko to powoduje spadek temperatury w przygruntowej warstwie powietrza poniżej 00C. Podczas dnia natomiast w wyniku osłonięcia od wiatru, tereny te nagrzewają się bardziej niż sąsiednie. Tak więc generalnie w dolinie Wisły mamy do czynienia z wyższą amplitudą dobową powietrza niż na wyżej wyniesionych terenach. W dnie doliny Wisły występuje wysoka wilgotność względna powietrza, z którą wiąże się ściśle powstawanie mgieł. Częste jest tu zjawisko tworzenia się tzw. mgieł radiacyjnych jako rezultat dużego ochłodzenia dolnych warstw powietrza w nocy wskutek wypromieniowania oraz spływu chłodnego powietrza z wyższych partii terenu. Korzystny wpływ na klimat opracowania wywierają położone w zasadzie w części zachodniej zwarte kompleksy leśne, które odznaczają się dużą czystością powietrza i łagodnym przebiegiem wszystkich elementów klimatycznych. Charakteryzują się m.in. mniejszą prędkością wiatru, zmniejszonym stopniem ochłodzenia i parowania niż na terenach otwartych, mniejszą amplitudą temperatur powietrza / bioklimat korzystno-bodźcowy/. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 10 2. Struktura i hierarchia sieci osadniczej Gmina Dragacz dzieli się na 12 sołectw obejmujących łącznie 17 miejscowości. SOŁECTWO WSIE WCHODZĄCE W SKŁAD SOŁECTWA Bratwin Bratwin, Polskie Stwolno Dolna Grupa Dolna Grupa Dragacz Dragacz Fletnowo Fletnowo Grupa Grupa (ul. Hallerczyków, Za Torem, Jazdy Polskiej, Dworcowa) Grupa (Osiedle ) Grupa (ul. Libeckiego, 16 Pułku Ułanów Wlkp. Szarych Szeregów, Wojska Polskiego, Szkolna) Górna Grupa Górna Grupa, Stare Marzy Michale Michale Mniszek Nowe Marzy, Mniszek Wielki Lubień Wielki Lubień Wielkie Stwolno Wielki Stwolno, Wiąskie Piaski Wielkie Zajączkowo Wielkie Zajączkowo W hierarchii sieci osadniczej gminy zaznacza się dominacja zespołu wsi: Grupa, Dolna Grupa i Górna Grupa oraz wsi gminnej Dragacz, w których występuje koncentracja głównych instytucji i placówek obsługi mieszkańców (służby zdrowia, kulturalnych, łączności, finansowych, wyznaniowych, handlowo-usługowych), pełnią one funkcje ośrodków usługowych dla całej gminy. Do drugiego poziomu hierarchicznego zaliczyć można wsie Michale, Wielki Lubień, Wielkie Zajączkowo i Bratwin, w których zlokalizowano pojedyncze obiekty infrastruktury społecznej. Pozostałe wsie nie spełniają funkcji wykraczających poza ich granice, lub oddziaływania to jest niewielkie. Sieć osadnicza gminy jest mocno skoncentrowana (koncentracja mieszkańców w największych wsiach i bardzo mały odsetek mieszkańców zamieszkujących najmniejsze wsie), co jest zjawiskiem bardzo korzystnym, ponieważ ułatwia wyposażenie miejscowości w infrastrukturę techniczną i powoduje zwiększenie dostępności do obiektów infrastruktury społecznej, co wpływa na poprawę jakości życia mieszkańców. Obiekty oświatowe znajdują się: a) szkoły podstawowe : - Dragacz, - Grupa, - Bratwin (filia), Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 11 b) gimnazjum - Michale 3. Struktura własności gruntów Gmina Dragacz OGÓŁEM MIENIE GRUNTY SKARBU GMINNE PAŃSTWA OSOBY FIZYCZNE INNE (KOŚCIELNE, SP. PRAWA HANDL, SPÓŁDZIELNIE PROD.) ha 5188 ha 309 ha 5 446 ha 109 ha 100 % 47% 3% 49% 1% źródło: Dane Urzędu Gminy 4. Główne ponadlokalne uwarunkowania rozwoju gminy z zakresu zagadnień społecznych i gospodarczych wynikające z opracowań regionalnych województwa Kujawsko – Pomorskiego - gmina Dragacz została zaliczona do obszarów o „wielofunkcyjnym charakterze podmiejskim” ze względu na położenie w strefie podmiejskiej miasta Grudziądza i podleganie silnemu oddziaływaniu procesów urbanizacyjnych (głównie urbanizacji społecznej i zawodowej, w mniejszym stopniu przestrzennej) generowanych przez to miasto. „Plan Zagospodarowania Przestrzennego woj. Kujawsko-Pomorskiego” (uchwalony uchwałą nr XI/135/03 Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu z dnia 26 czerwca 2003 r.) zakłada utrzymanie i wzmocnienie wyżej wymienionego charakteru w kolejnych latach. - gmina została zaliczona do centralnej strefy polityki przestrzennej (uznawanej za najważniejszy obszar dla kształtowania rozwoju społeczno-gospodarczego) - gmina należy do obszarów o przeciętnej liczbie mieszkańców i dość wysokiej gęstości zaludnienia na tle wiejskich obszarów województwa. - prognoza demograficzna dla gminy Dragacz przewiduje znaczne zwiększenia liczby mieszkańców w grupie produkcyjnej. Gmina została zaliczona do grupy obszarów – o najkorzystniejszej prorozwojowej strukturze wieku, z relatywnie niskim udziałem starszej ludności. Przy dużym obrocie migracji niezbyt korzystne są wysokie ujemne wskaźniki ruchu migracyjnego. Syntetyczny wskaźnik potencjału demograficznego ludności wiejskiej lokuje gminę w przedziale 110-125% średniej, czyli w gronie gmin o bardzo korzystnych uwarunkowaniach rozwoju. - gmina została zaliczona do obszarów o najkorzystniejszych wskaźnikach rozwoju gospodarczego, mierzonych liczbą i wskaźnikiem zarejestrowanych podmiotów, w tym podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 12 - gmina została zaliczona do obszaru kształtującego się rejonu turystycznego (rejon „Doliny Dolnej Wisły”) 5. Komunikacja Drogi Dragacz siedziba gminy położona jest w odległości ok. 70 km od Bydgoszczy /siedziby wojewody/ i ok.75 km od Torunia / siedziby sejmiku samorządowego oraz 22 km od Świecia /siedziby starostwa/. Podstawowy układ drogowy w gminie stanowią: dwie drogi krajowe (nr 1 i nr 16), trzy drogi wojewódzkie oraz siedem dróg powiatowych. Drogi krajowe przeznaczone są dla wszystkich użytkowników, zapewniają spójność całej sieci dróg krajowych, stanowią połączenia ponadregionalnych ośrodków gospodarczych, administracyjnych i turystycznych oraz obsługują międzynarodowy ruch tranzytowy i mają znaczenie obronne. Ze względu na standard techniczny drogi zaliczane są do klasy GP /drogi główne ruchu przyspieszonego/. Drogi wojewódzkie przeznaczone są również dla wszystkich użytkowników, stanowią połączenie między miastami w województwie oraz mają znaczenie obronne. Pod względem standardu technicznego zaliczone są do klasy G – drogi główne. Drogi powiatowe są również przeznaczone dla wszystkich uczestników ruchu, stanowią połączenie siedziby powiatu z siedzibami gmin i siedzib gmin między sobą. Pod względem standardu technicznego drogi powiatowe są zaliczane do klasy G – drogi główne lub do klasy Z – drogi zbiorcze. Najniższą kategorię stanowią drogi gminne, przeznaczone szczególnie dla użytkowników o znaczeniu lokalnym i służące miejscowym potrzebom. Drogi gminne - pod względem standardu technicznego zaliczane są klasy L – drogi lokalne. DŁUGOŚĆ DRÓG NA TERENIE GMINY Długość /km/ 15,1 15,5 32,0 ok. 70 km Kategoria drogi Drogi krajowe Drogi wojewódzkie Drogi powiatowe Drogi gminne /dane UG w Dragaczu/ DROGI POWIATOWE (kategoria Lp. 1 2 3 4 5 6 7 drogi zbiorczej) Nazwa drogi Wielki Lubień - Nowe Wielki Lubień – Bzowo - Nowe Górna Grupa - Grupa Nowe Marzy – m-ce pamięci Mniszek Michale - Sartowice Dolna Grupa – Michale Grupa - Rulewo Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY Nr drogi 1218C 1219C 1231C 1256C 1257C 1254C 1232C 13 DROGI GMINNE (kategoria drogi lokalnej) Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Nazwa drogi Nowe Marzy – Wielkie Stwolno Dolna Grupa – Michale Górna Grupa- Michale Dragacz-Michale Fletnowo – droga krajowa nr 1 Dolna Grupa - Nowe Marzy Grupa – Mniszek – Nowe marzy Górna Grupa - Mniszek Fletnowo - Bojanowo Grupa - Bojanowo Wielki Lubień - Dragacz Most na rz. Mątawa (Marzy) – Wielkie Stwolno Nr drogi 0537001 0537002 0537003 0537004 0537005 0537006 0537007 0537008 0537009 0537010 0537011 0537022 Urządzenia komunikacyjne Z motoryzacją i przede wszystkim z wielkością ruchu występującego na sieci drogowej, związane są urządzenia komunikacyjne obsługujące ten ruch. Są to głównie stacje paliw, parkingi przydrożne oraz obiekty hotelowe, gastronomiczne i handlowe. Zaspokajają one potrzeby kierowców i podróżnych zarówno bezpośrednio związane z samochodem /zaopatrzenie w paliwo, usługi techniczne/, jak i ich potrzeby osobiste /wypoczynek, nocleg, gastronomia/. Na terenie gminy istnieją 3 stacje paliw - są to obiekty wielofunkcyjne z dodatkowym zakresem usług. Komunikacja pasażerska Obsługę komunikacyjną ludności gminy zapewniają trzy rodzaje transportu: kolejowy, autobusowo-mikrobusowy i indywidualny – samochodowy. Komunikacja autobusowa /PKS/ zapewnia przewozy przede wszystkim o charakterze lokalnym i regionalnym. Uzupełnieniem tego rodzaju transportu jest komunikacja mikrobusowa. Obecnie coraz większą rolę w obsłudze komunikacyjnej spełnia transport indywidualny /samochód osobowy/, bardzo dynamicznie rozwijający się szczególnie w ostatnich latach oraz będący jednocześnie dogodnym i uniwersalnym środkiem transportu. Kolej Gminę Dragacz przecina międzyregionalny szlak kolejowy relacji Działdowo - Chojnice Lotnisko Gmina znajduje się w zasięgu obsługi lotniska komunikacyjnego w Bydgoszczy przyjmując, że zasieg do korzystania z jego usług przewozowych wynosi 100 km. Port lotniczy w stosunku do gminy jest korzystnie położony pod względem dostępności drogowej. 1 maja 2004 roku został oddany do użytku nowoczesny budynek nowego terminala pasażerskiego. Obecnie Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ignacego Jana Paderewskiego realizuje codzienne loty na trasie Bydgoszcz-Londyn-Bydgoszcz oraz trzy razy dziennie loty Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 14 na trasie Bydgoszcz-Warszawa-Bydgoszcz, dwa razy w tygodniu loty na trasie DublinBydgoszcz-Dublin i dwa razy w tygodniu na trasie Liverpool-Bydgoszcz-Liverpool. W styczniu 2008 roku zostały uruchomione nowe połączenia na trasach Berlin-BydgoszczBerlin, Kopenhaga-Bydgoszcz-Kopenhaga, Katowice-Bydgoszcz-Katowice. Natomiast w marcu 2008 roku zostało otworzone połączenie lotnicze na trasie Dusseldorf(Weeze)Bydgoszcz-Dusseldorf(Weeze), loty do Wiednia (z międzylądowaniem w Łodzi) oraz do Krakowa (z międzylądowaniem w Poznaniu), zawieszone zostały natomiast połączenia do Katowic. 4 lipca 2008 miała miejsce inauguracja połączenia na trasie Birmigham- Bydgoszcz-Birmigham. Oprócz tego pasażerowie mogą korzystać z lotów czarterowych do Tunezji, Egiptu, i Turcji. Trwają prace nad uruchomieniem nowych połączeń pasażerskich. 6. Infrastruktura techniczna Gospodarka wodno-ściekowa Gmina posiada dwa ujęcia wody: a) w miejscowości Górna Grupa - posiada cztery studnie głębinowe a jego wydajność wynosi 131m3/h na dobę. Zaopatruje ono w wodę 8 wsi sołeckich (Górna Grupa, Wielkie Zajączkowo, Wielki Lubień, Michale, Dragacz, Bratwin, Wielkie Stwolno i część sołectwa Dolna Grupa). Łączna długość komunalnej sieci wodociągowej w gminie wynosi ok. 75 kilometrów. Liczba ta ma tendencje rosnące. b) w miejscowości Grupa – na terenie garnizonu zasilające osiedle Grupa a jego wydajność wynosi 41m3/h na dobę. Łączna długość sieci kanalizacyjnej w gminie wynosi ok. 15 km. Na 16 wsi należących do gminy Dragacz 12 są w pełni zwodociągowane, jednak tylko 3 są skanalizowane. Sieć kanalizacyjna obsługuje tylko ok. 700 gospodarstw domowych, co stanowi około 50% ogólnej liczby gospodarstw domowych (bez gospodarstw rolnych). W gminie Dragacz czynna jest, oddana do użytku w 1998 r., oczyszczalnia ścieków aktualnie o przepustowości Qśrd - 820 m3 /h. Oczyszczalnia ta zaprojektowana jest w wymiarze oczyszczania ścieków wytwarzanych na terenie całej gminy. Ponieważ nie wszystkie gospodarstwa domowe będą mogły być do niej przyłączone, winny być stosowane alternatywne sposoby oczyszczania ścieków, m.in. poprzez małe oczyszczalnie przyzagrodowe. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 15 Melioracje Melioracja podstawowa w gminie Dragacz to cieki: rzeka Mątwa, Struga Mniszek i Struga Fletnowo. Elektroenergetyka Źródłem zasilania gminy w energię elektryczną jest główny punkt zasilania zlokalizowany w Warlubiu oraz punkt zasilania zlokalizowanego we wsi Dragacz (zasialnego linia kablową średniego napięcia z GPZ Grudziądz) Długość wszystkich linii najwyższych i wysokich napięć przebiegających przez teren gminy wynosi ok. 18 kilometrów. Linie te przewidziane są do adaptacji. Linie główne średniego napięcia wyprowadzone z głównych punktów zasilania wykonane zostały przewodami stalowo-aluminiowymi. Sieć rozdzielcza średniego napięcia wykonana została głównie jako sieć napowietrzna oraz krótkie odcinki zasilające stacje transformatorowe parterowe siecią kablową. Budowa każdej nowej stacji transformatorowej spowoduje rozbudowę sieci średniego napięcia. Ogółem na terenie gminy zlokalizowano ok. 90 stacji transformatorowych. Z uwagi na zbyt długie w niektórych przypadkach obwody niskiego napięcia, jak również i na przestrzały typ stacji konieczne jest sukcesywne dogęszczanie stacji oraz wymiana na nowy typ urządzeń. Również dla każdej nowej większej inwestycji, lokalizowanej na terenie gminy, konieczna jest budowa urządzeń elektroenergetycznych zgodnie z warunkami technicznymi wydanymi przez gestora sieci. Gazownictwo Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego brak jest źródeł wydobycia gazu ziemnego. Województwo uzależnione jest od dostaw gazu z systemu krajowego. Żadna miejscowość położona na terenie gminy nie jest zgazyfikowana przewodowo. Na potrzeby gospodarstw domowych gaz propan – butan dostarczany jest w butlach. Ciepłownictwo Na obszarze objętym opracowaniem, brak jest systemów zaopatrzenia gminy w energię cieplną. Budynki wielorodzinne, jednorodzinne oraz zabudowa zagrodowa ogrzewane są głównie z indywidualnych źródeł ciepła, opalanych węglem kamiennym, miałem. Tylko niewielki procent obiektów stosuje jako media paliwa ekologiczne takie jak olej opałowy czy gaz. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 16 Również obiekty użyteczności publicznej – szkoły, urząd, ośrodek zdrowia posiadają indywidualne źródła zasilania w energie cieplną. Telekomunikacja Gmina charakteryzuje się bardzo wysokim stopniem telefonizacji. Celem zwiększenia ilości abonentów na terenie gminy jest jedynie rozbudowa sieci zwłaszcza kabli światłowodowych, pokrywających obszar całej gminy oraz dalsze unowocześnianie urządzeń telekomunikacyjnych. Wysoki wskaźnik telefonizacji ma wpływ nie tylko na poprawę warunków życia mieszkańców, ale jest również postrzegany jako element konkurencyjności inwestycyjnej i warunek wdrażania nowych technologii między innymi rozwoju internetu i usług towarzyszących. Wskaźnik ten ma więc ważne znaczenie marketingowe i powinien być wykorzystywany w działalności promocyjnej gminy. 7. Podsumowanie Uwarunkowania stanowiące podstawę rozwoju gminy - wysokie walory przyrodnicze gminy objętej ochroną jako projektowany korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym ECONET-POLSKA oraz Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego, - zasoby wód użytkowych zalegających w obrębie Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w utworach czwartorzędowych o numerze 129 i nazwie ,,Dolina rzeki Dolnej Osy” należącego do Obszarów Najwyższej Ochrony (ONO) - walory krajobrazowe doliny Wisły, - położenie w strefie oddziaływania miasta Grudziądza, - korzystne powiązania komunikacyjne z największymi miastami województwa, stwarzające łatwy dostęp mieszkańców do urzędów administracji rządowej, samorządowej szczebla wojewódzkiego, powiatowego oraz innych usług wyższego rzędu, - przebieg ciągów komunikacyjnych znaczenia krajowego, jak: droga krajowa nr 1 Gdańsk - Świecie - Toruń - Łódź – Cieszyn, droga krajowa nr 16 Dolna Grupa - Grudziądz - Olsztyn - Augustów – Ogrodniki, projektowana autostrada A-1 Gdańsk - Toruń - Łódź - Katowice – Gorzyce projektowane dwa miejsca obsługi podróżnych /MOP-ów/ (na odcinku autostrady A-1 przebiegającym przez gminę), oddzielnie dla każdego kierunku Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 17 ruchu, w miejscowości Mniszek - o funkcji wypoczynkowej i usługowej wyposażonych w parkingi, gastronomię, handel, motel i stacje paliw. rzeka Wisła - szlak wodny znaczenia krajowego, - trwałe zainwestowanie o różnorodnych funkcjach, - skuteczna działalność władz lokalnych, instytucji i społeczeństwa na rzecz promocji gminy, - ludność gminy wykazuje szereg cech zurbanizowania społecznego i zawodowego, co uznawane jest za pozytywną przesłankę dalszego rozwoju gospodarczego, a częściowo wynika z położenia gminy w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Grudziądza; - dotychczasowe zainwestowanie terenów b. specjalnych – aktualnie przechodzących restrukturyzację połączoną ze zmianami własnościowymi; - szczególnym uwarunkowaniem jest relatywnie mały udział ludności związanej z rolnictwem, co ułatwi przeprowadzenie restrukturyzacji rynku pracy i podniesienie efektywności gospodarowania w rolnictwie. Uwarunkowania ograniczające rozwój gminy - konieczność ochrony zasobów przyrodniczych rangi ponadlokalnej, - brak szerszego wykorzystania i promocji walorów przyrodniczo-krajobrazowych, - brak rezerwy terenów objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego na cele mieszkaniowe, usługowe, produkcyjno-usługowe. III. CELE ROZWOJU GMINY 1. Cel główny 1) dążenie do poprawy jakości życia mieszkańców, poprzez możliwość tworzenia nowych miejsc pracy; 2) utrzymanie dominujących funkcji gminy podmiejskiej: osadniczo - usługowej i produkcyjnej. Położenie gminy w bezpośrednim sąsiedztwie Grudziądza, wskazuje iż przyszły rozwój gminy zależny będzie od kondycji gospodarczej miasta i jego znaczenia w sieci osadniczej województwa; 3) promowanie pozytywnych przykładów wykorzystania walorów kulturowych (osadnictwo holenderskie) i turystycznych gminy przez prywatnych właścicieli terenów w zakresie zagospodarowania związanego z obsługą ruchu turystycznego (agroturystyka) i wspomagać je rozwojem infrastruktury społecznej i technicznej, mających wpływ na wyróżnienie obrazu terenów gminy na tle sąsiednich gmin o Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 18 zbliżonych walorach przyrodniczo-krajobrazowych. 2. Cele szczegółowe Dla realizacji celu głównego przyjęto następujące cele szczegółowe: Cele gospodarcze i społeczne Dalszy rozwój gospodarczy poprzez: - rozwój lokalnego rynku pracy, - rozwój przedsiębiorczości, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, - tworzenie korzystnych ofert lokalizacyjnych w celu pozyskania inwestorów tworzących nowe miejsca pracy, podmiotów z otoczenia biznesu oraz rozwoju usług o znaczeniu ponadlokalnym, Poprawę warunków życia mieszkańców poprzez: - zapewnienie dogodnych warunków zamieszkania, - rozwój i podnoszenie standardu usług, - rozwój i podnoszenie standardu w zakresie infrastruktury społecznej, edukacji, zdrowia, sportu i rekreacji, - zapewnienie wyposażenia w infrastrukturę techniczną, - zapewnienie bezpieczeństwa publicznego. Cele strukturalno-przestrzenne Tworzenie ładu przestrzennego poprzez: - uporządkowanie struktury zabudowy mieszkaniowej – jako podmiejskiej strefy Grudziądza, - wyeliminowanie konfliktów wynikających z różnych sposobów użytkowania terenów, - racjonalne wykorzystanie terenów (podmiejskich Grudziądza) i intensyfikację ich zagospodarowania, - rozbudowę układu komunikacyjnego, - estetyzację zabudowy i zahamowanie postępującego rozpraszania zabudowy, - dostosowanie rozwoju gospodarczego do uwarunkowań przyrodniczych. Cele ekologiczne: - ochrona istniejących zasobów środowiska, - ochrona krajobrazu doliny Wisły, - poprawa stanu środowiska m.in. poprzez likwidację głównych źródeł zagrożeń i rekultywację terenów zdewastowanych, - kontynuacja procesu porządkowania gospodarki ściekowej i gospodarki odpadami, - dalsze ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko i zdrowie ludzi istniejących zakładów produkcyjnych i innych źródeł zagrożeń. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 19 Cele kulturowe: - ochrona zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia, a także innych zabytków nieruchomych, znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków; - zaktualizowanie ewidencji zabytków oraz poprzez opracowanie programu opieki nad zabytkami, stworzenie podstaw do realnych działań ochronnych i opiekuńczych; - określenie rozwiązań niezbędnych do zapobiegania zagrożeniom dla zabytków, zapewnienia im ochrony przy realizacji inwestycji oraz przywracania zabytków do jak najlepszego stanu; - utrzymanie, ustanowionych w dotychczasowych opracowaniach, stref ochrony konserwatorskiej obejmujących obszary, na których obowiązują określone w ustaleniach niniejszego studium ograniczenia, zakazy i nakazy, mające na celu ochronę znajdujących się na tym obszarze zabytków, a które wymagają ustalenia w ewentualnych planach miejscowych, oraz uwzględnienia przy wydawaniu decyzji na terenach na których brak jest obowiązującego planu; Cele techniczno-infrastrukturalne - modernizacja i rozbudowa układu komunikacyjnego, - modernizacja i rozbudowa systemu wodno-kanalizacyjnego, Dla realizacji celu oraz kierunków rozwoju gminy niezbędne jest podjęcie następujących działań: 1) w zakresie rynku pracy i kondycji gospodarczej: a) stymulowanie rozwoju wybranych form przedsiębiorczości, tworzenie korzystnego klimatu inwestycyjnego w celu przyciągnięcia na teren gminy inwestorów, b) przeprowadzenie restrukturyzacji rolnictwa w celu zwiększenia jej efektywności oraz zmniejszenia liczby ludności zawodowo związanych z rolnictwem; sterowanie odpływem nadmiaru siły roboczej z rolnictwa poprzez stymulowanie rozwoju intensywnych, pracochłonnych form działalności np. przetwórstwa rolnego, eksploatacji kopalin i ich wzbogacanie (sortowanie) - umożliwienie zmian sposobu użytkowania i przebudowy istniejących zagród rolniczych na inne ekonomicznie uzasadnione cele. c) ograniczenie bezrobocia, szczególnie wśród młodzieży, także bezrobocia ukrytego w rolnictwie, poprzez rozwijanie na terenie gminy funkcji usługowych, którzy mogą w sposób znaczący zwiększyć lokalne dochody i stać się rynkiem zbytu na dobra i usługi oferowane przez gminę (np. usługi, kultura, wypoczynek, agroturystyka). 2) w zakresie szkolnictwa: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 20 a) podniesienie jakości nauczania w szkołach podstawowych oraz osiągnięcie wysokiego poziomu nauczania w gminnych gimnazjach - rozbudowa i przebudowa istniejącej bazy szkolnictwa podstawowego, b) stymulowanie zmiany kwalifikacji osób bezrobotnych oraz zatrudnionych w rolnictwie w kierunkach umożliwiających podjęcie lub zmianę pracy 3) w zakresie podnoszenia jakości i sprawności infrastruktury społecznej i technicznej: a) rozbudowa oraz budowa urządzeń infrastruktury społecznej w wybranych miejscowościach oraz utrzymanie stanu dobrej jakości ich funkcjonowania w celu umożliwienia jak najłatwiejszego korzystania z nich, b) rozbudowa urządzeń infrastruktury technicznej, szczególnie urządzeń sieciowych, w celu umożliwienia obsługi jak największej liczby mieszkańców w miejscowościach o przewidywanym utrzymaniu lub wzroście rangi w sieci osadniczej. c) unowocześnianie posiadanej infrastruktury społecznej i technicznej w celu podniesienia standardu oferowanych usług oraz poprawienia sprawności urządzeń. 4) w zakresie ochrony środowiska: a) ochrona użytków zielonych i ochrona gleb o wysokim potencjale produkcyjnym, b) ograniczenie w niektórych jednostkach lokalizacji przemysłu i uciążliwego rzemiosła, c) prowadzenie monitoringu lokalnego środowiska w rejonie obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko, 5) w zakresie kształtowania i zagospodarowania przestrzeni: a) adaptację, przekształcenie i uzupełnienie zabudowy w obrębie terenów zabudowy wsi, b) adaptację istniejącej zabudowy z możliwością przebudowy i rozbudowy w sąsiedztwie istniejących siedlisk, c) możliwość wprowadzania nowej zabudowy siedliskowej w sąsiedztwie istniejących siedlisk, d) koncentrację zabudowy mieszkaniowej dla ludności nierolniczej w potencjalnych terenach rozwojowych objętych zamiarem sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, e) preferowanie cech regionalnych zabudowy oraz zharmonizowanie zabudowy z krajobrazem, szczególnie w terenach atrakcyjnych przyrodniczo i krajobrazowo, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 21 f) wyznaczenie terenów pod rozwój funkcji mieszkaniowych, usługowych i produkcyjnych w sposób nie kolidujący z przyjętymi zasadami ochrony naturalnych zasobów gminy, g) wprowadzenie ograniczeń, a na niektórych obszarach zakazu lokalizacji nowych inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko, h) wyznaczenie oraz zagospodarowanie tras turystyczno-rekreacyjnych, parków, punktów widokowych dla różnych form rekreacji, i) wyznaczenie i ochrona elementów lokalnej sieci ekologicznej (np. ścieżki edukacyjne); 6) w zakresie infrastruktury technicznej: a) realizacja systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków, przy realizacji nowych inwestycji należy określać sposób rozwiązania problemu odprowadzania i oczyszczania ścieków, b) organizacja systemu wywozu odpadów stałych i kontrola funkcjonowania, c) gromadzenie i składowanie nawozów mineralnych i organicznych w szczelnych zbiornikach. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dragacz Część pierwsza – UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 22
