Joseph Conrad Korzeniowski

Joseph Conrad Korzeniowski
1857 – 1924
kalendarium życia i twórczości
1856
• 4 maja ― Ślub Apolla herbu Nałęcz Korzeniowskiego, poety i administratora majątku ziemskiego, z Ewą Bobrowską, córką zamożnej rodziny ziemiańskiej.
1857
• 3 grudnia ― W Berdyczowie urodził się Józef Teodor Konrad Korzeniowski.
1865
• 18 kwietnia ― Po długiej chorobie Ewa Korzeniowska umiera na gruźlicę.
1866
• lipiec ­ sierpień ― Poważna choroba Konrada.
• październik ― Konrad wyjeżdża na kurację do Kijowa.
1869
• 20 lutego ― Obaj Korzeniowscy przenoszą się ze Lwowa do Krakowa i zamieszkują w domu przy ulicy Poselskiej 6 (teraz 12).
• 23 maja ― Apollo Korzeniowski umiera na gruźlicę i 26 maja zostaje pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Jego pogrzeb staje się wielką manifestacją patriotyczną.
• czerwiec ― Konrad zostaje oddany na pensję przy ul. Floriańskiej w Krakowie prowadzoną przez Ludwika Georgeona.
1871­1872
• Konrad mieszka pod opieką babki w Krakowie (ul. Szpitalna 9), gdzie często choruje i uczy się zapewne tylko prywatnie.
1873
• maj ― Konrad wraz z korepetytorem, Adamem Pulmanem, wyjeżdża na trzy miesiące do Szwajcarii.
• wrzesień ― Zostaje umieszczony we Lwowie (ul. Wronowskich 3), na pensji dla sierot po powstańcach, prowadzonej przez jego ciotecznego wuja, Antoniego Syroczyńskiego.
1874
• 18/19 września ― Konrad przyjeżdża do Krakowa.
1
• 13 października ― Wyjeżdża do Marsylii, opatrzony przez wuja i opiekuna, Tadeusza Bobrowskiego, zapomogą w wysokości 600 rubli rocznie.
• 15 grudnia ― Wyrusza w pierwszą podróż morską, jako pasażer na barku „Mont Blanc”, płynącym z Marsylii na Martynikę.
1875
• 23 maja ― Powrót z Martyniki do Marsylii.
• 25 czerwca ― Ponownie podróżuje na barku „Mont Blanc” ― tym razem na Haiti jako praktykant.
• 23 grudnia ― Powrót do Le Havre.
1876
• 10 lipca ― Wyrusza, jako steward, na barku „Saint Antoine” z Marsylii na Martynikę, Haiti, do Wenezueli i do Kolumbii z pensją 35 fr. miesięcznie (ok. 3 rubli). 1877
• 15 lutego ― Powrót do Marsylii.
1878
• luty ― Nieudana próba samobójstwa strzałem z pistoletu.
• 24 kwietnia ― Korzeniowski zaciąga się, po raz pierwszy jako marynarz, na angielski parowiec „Mavis”, który płynie do Konstantynopola i Jejska.
• 10 czerwca ― Powrót do macierzystego portu statku ― Lowestoft w Anglii. Conrad po raz pierwszy staje na ziemi angielskiej.
• 11 lipca ― Korzeniowski jako marynarz dołącza do załogi szkunera „The Skimmer
of the Sea” z miesięczną pensją jednego szylinga.
• 23 września ― Opuszcza statek po trzech kursach pomiędzy Lowestoft a ewcastle.
• 12 października ― Zaciąga się w Londynie na kliper „Duke of Sutherland” jako marynarz i wyrusza do Australii.
1879
• 31 stycznia ­ 6 lipca ― „The Duke of Sutherland” zawija do Sydney.
• 6 lipca ― Statek z Korzeniowskim na pokładzie wyrusza w trasę powrotną.
• 19 października ― Po przybyciu do Londynu Korzeniowski schodzi ze statku.
• 11 grudnia ­ 29 stycznia ― Zaciąga się jako marynarz na parowiec „Europa” i wyrusza z Londynu na Morze Śródziemne (Genua, Neapol, Patras, Palermo).
1880
• 30 stycznia ― Po powrocie do Londynu Korzeniowski opuszcza „Europę”.
2
• 28 maja ― Zdaje egzamin na drugiego oficera brytyjskiej marynarki handlowej i trzy dni później otrzymuje świadectwo.
• 21 sierpnia ― Zaciąga się, jako trzeci oficer, na kliper „Loch Etive”, płynący z Londynu do Australii. Pensja 3 funty 10 szylingów miesięcznie.
• 24 listopada ― „Loch Etive” zawija do Sydney.
1881
• 11 stycznia ­ 25 kwietnia ― Podróż powrotna, Korzeniowski schodzi ze statku w Londynie.
• 19 września ― Zaciąga się jako drugi oficer na bark „Palestine” płynący do Newcastle­upon­Tyne.
• 29 listopada ― „Palestine” wypływa z ładunkiem węgla z Newcastle do Bangkoku.
Podróż ta staje się później źródłem opowiadania „Młodość”
• 24 grudnia ― „Palestine” dopływa do Falmouth: statek utracił żagiel i zaczął przeciekać.
1882
• 17 września ― „Palestine” z nową załogą i Korzeniowskim jako drugim oficerem wyrusza z Falmouth do Bangkoku.
1883
• 14 marca ― U wybrzeży Sumatry, w cieśninie Bangka, na statku ma miejsce eksplozja, spowodowana przez zwilgotniały węgiel tlący się w ładowni. Załoga opuszcza statek.
• 21 marca ― Korzeniowski przybywa do Singapuru na pokładzie brytyjskiego parowca „Sissie”. Dochodzenie sądowe ustala, że nikt z załogi „Palestine” nie ponosi winy za samozapalenie się ładunku.
• koniec maja ― Powraca do Londynu.
• sierpień ― Korzeniowski dzięki pomocy finansowej wuja przystępuje do spółki handlowej Barr, Moering and Co w Londynie.
• 13 września ― Jako drugi oficer na kliprze „Riversdale” wyrusza z Londynu do Madras. Pensja 5 funtów 5 szylingów.
1884
• 15 kwietnia ― Korzeniowski schodzi z „Riversdale” w Madras, po kłótni z kapitanem.
• 28 kwietnia ― Zaciąga się w Bombaju jako drugi oficer na kliper „Narcissus”. Pensja 5 funtów.
• 16/17 października ― Schodzi ze statku, kiedy „Narcissus” zawija do Dunkierki.
• 17 listopada ― Nieudana próba zdania egzaminu na pierwszego oficera marynarki handlowej.
3
• 3 grudnia ― Zdaje egzamin na pierwszego oficera.
1885
• 24 kwietnia ― Korzeniowski zaciąga się w Hull jako drugi oficer na kliper „Tilkhurst”. Pensja 5 funtów.
• 10 czerwca ― Odpływa z Penarth z ładunkiem węgla.
• 22 września ― „Tilkhurst” zawija do Singapuru.
• 21 listopada ― Zawija do Kalkuty.
1886
• 9 stycznia ­ 16 czerwca ― Droga powrotna do Europy. Korzeniowski schodzi ze statku w Dundee.
• 28 lipca ― Nie zdaje egzaminu na kapitana.
• 19 sierpnia ― Konrad Korzeniowski otrzymuje obywatelstwo brytyjskie.
• 10 listopada ― Zdaje egzamin na kapitana brytyjskiej marynarki handlowej.
• 28 grudnia ― Zaciąga się w Londynie jako drugi oficer na parowiec „Falconhurst”.
1887
• 2 stycznia ― Schodzi ze statku w Penarth.
• 18 lutego ― Wyrusza na Daleki Wschód z Amsterdamu jako pierwszy oficer na barku „Highland Forest”. Pensja 7 funtów miesięcznie.
• 20 czerwca ― Zawija do Semarangu na Jawie.
• 1 lipca ― Korzeniowski schodzi ze statku, cierpi na tajemnicze bóle.
• 6 lipca ― Odbywa kurację w szpitalu w Singapurze.
• 22 sierpnia ― Zaciąga się jako pierwszy oficer na mały parowiec „Vidar”, odbywający stałe kursy wzdłuż wybrzeży Borneo i Celebesu.
• 3 grudnia ― Korzeniowski kończy trzydzieści lat. Z tą chwilą ustają zapomogi wuja, które, wg obliczeń Bobrowskiego, wyniosły łącznie 17 454 ruble.
1888
• 4 stycznia ― Korzeniowski schodzi z parowca „Vidar” w Singapurze.
• 24 stycznia ― Otrzymuje w Bangkoku nominację na kapitana barku „Otago”, co staje się inspiracją powstania powieści „Smuga cienia”. Pensja 14 funtów miesięcznie.
• 9 lutego ― „Otago” odpływa z Bangkoku.
• 7 maja ― Zawija do Sydney.
• 22 maja ­ 8 czerwca― Podróż do Melbourne.
• 7 ­ 12 lipca― Powrót do Sydney.
4
• 12 lipca ­ 7 sierpnia ― Postój w Sydney, po czym statek wyruszył do Port­Louis na Mauritiusie
• 30 września ― Po przejściu niebezpiecznej cieśniny Torrensa, „Otago” zawija do Port­Louis na Mauritiusie.
• 21 listopada ― „Otago” wyrusza w drogę powrotną.
1889
• 5 stycznia ― Statek zawija do Melbourne.
• po 26 marca ― W Adelajdzie Korzeniowski z niejasnych powodów rezygnuje z dowództwa.
• 3 kwietnia ― Wyrusza jako pasażer na niemieckim parowcu „Nürnberg” w podróż powrotną do Europy.
• maj ― Powrót do Londynu.
• 2 lipca ― W prasie rosyjskiej zostaje ogłoszone zwolnienie Korzeniowskiego z poddaństwa rosyjskiego.
• jesień ― W Londynie, w domu przy Bessborough Gardens, zaczyna pisać swą pierwszą powieść „Szaleństwo Almayera”.
1890
• 5 lutego ― Korzeniowski przybywa do Brukseli, aby odwiedzić dalekiego kuzyna, ciężko chorego Aleksandra Poradowskiego, który umiera dwa dni później. Poznanie wdowy po nim, Marguerite Poradowskiej, okazało się jednym z ważniejszych wydarzeń w życiu Korzeniowskiego. Przez wiele lat prowadzą zażyłą korespondencję.
• 9 ­ 15 lutego ― W drodze na Ukrainę zatrzymuje się w Warszawie i Lublinie.
• 18 kwietnia ― Opuszcza Kazimierówkę. W drodze powrotnej do Brukseli Korzeniowski zatrzymuje się w Lublinie u Zagórskich i w Radomiu u wdowy po Kazimierzu Bobrowskim.
• 29 kwietnia ― Dociera do Brukseli.
• 10 maja ― Na pokładzie parowca „Ville de Maceio” odpływa z Bordeaux, by objąć dowództwo na parowczyku na rzece Kongo, należącym do flotylli Belgijskiego Towarzystwa Akcyjnego do handlu z Górnym Kongo.
• 12 czerwca ― Przybywa do Bomy, sto kilometrów w górę od ujścia Kongo.
• 13 czerwca ― Schodzi na ląd w Matadi, gdzie spotyka Rogera Casementa.
• 28 czerwca ― Wyrusza w ponad 300­kilometrową pieszą wędrówkę do Kinszasy.
• 2 sierpnia ― Dochodzi do Kinszasy, gdzie dowiaduje się, że okręt, którym miał dowodzić uległ wypadkowi.
• 3 sierpnia ― Wyrusza na „Roi de Belges” w górę rzeki.
• 1 września ― „Roi de Belges” dociera do Stanley Falls (dzisiaj Kisangani).
5
• 7/ 8 września ― Z powody choroby kapitana, obejmuje w Stanley Falls zastępczą komendę nad małym parowcem „Roi de Belges”
• 24 września ― Dociera do Kinszasy.
• 19 października (lub nieco wcześniej) ― Chory na febrę i dyzenterię, rezygnuje z pracy w Kongo.
• 4 grudnia ― Przybywa do Matadi w drodze powrotnej do Europy.
1891
• koniec stycznia ― Korzeniowski wraca do Londynu. Wynajmuje dwa pokoiki przy 17 Gillingham St., gdzie zatrzymywać się będzie podczas pobytów w Londynie aż do 1896 roku.
• luty ­ marzec ― Chory na febrę i reumatyzm przebywa w szpitalu. Już do końca życia nie odzyska pełnego zdrowia.
• 20 maja ― Wyjeżdża na miesięczną kurację do Champel­les­Bains pod Genewą (do 14 czerwca).
• 16 czerwca ― Powrót do Londynu.
• czerwiec ­ lipiec ― Odbywa dwie wycieczki żeglarskie po Kanale La Manche i Morzu Północnym jachtem przyjaciela, G.W.F. Hope’a.
• 14 listopada ― Obejmuje posadę pierwszego oficera (z pensją 8 funtów) na kliprze
pasażerskim „Torrens”, jednym z najsławniejszych żaglowców tego czasu, zbudowanym w roku 1875 w Sunderland.
1892
• 28 lutego ― „Torrens” zawija do Adelajdy
• 8 kwietnia ― Wyrusza do Londynu.
• 2 września ― Powrót do Anglii. W Londynie Korzeniowski kontynuuje pisanie „Szaleństwa Almayera”.
• 25 października ­ 30 stycznia ― Ponowny rejs do Adelajdy na pokładzie „Torrensa” Conrad spotyka studenta z Cambridge, Williama Henry’ego Jacques’a, pierwszego czytelnika „Szaleństwa Almayera” (według relacji z tomu „Ze wspomnień”).
1893
• 30 stycznia ― “Torrens” zawija do Adelajdy.
• 23 marca ― Po niemal dwumiesięcznym pobycie w Australii statek wyrusza do Europy. Na pokładzie Korzeniowski zawiera znajomość z Johnem Galsworthym i Edwardem Lancelotem Sandersonem. Przyjaźń z Galsworthy’m trwać będzie aż do śmierci Conrada.
• 26 lipca ― Korzeniowski schodzi ze statku w Londynie. Była to jego ostatnia dalekomorska służba.
6
• sierpień ­ wrzesień ― Ponad miesięczny pobyt u wuja w Kazimierówce.
• 27 listopada ― Korzeniowski zaciąga się, jako drugi oficer, na parowiec „Adowa” w Londynie.
• 4 grudnia ― Zawija do Rouen, gdzie kontynuuje pisanie „Szaleństwa Almayera”.
1894
• 10 stycznia ― Wyrusza z Rouen do Londynu.
• 17 stycznia ― Rezygnuje z pracy na „Adowa”, rzuca tym samym ostatnią swoją pracę na morzu, a zarazem po raz pierwszy podpisuje się jako „Joseph Conrad”.
• 10 lutego ― Śmierć najbliższego krewnego Korzeniowskiego, Tadeusza Bobrowskiego. Zostawia swojemu podopiecznemu15 000 rubli spadku.
• 24 kwietnia ― Kończy rękopis swojej pierwszej powieści i dedykuje ją wujowi Tadeuszowi Bobrowskiemu (T.B.).
• sierpień ― Kolejna kuracja w Champel. Podczas miesięcznego pobytu rozpoczyna pisanie „Wyrzutka”.
• 4 października ― „Szaleństwo Almayera” zostaje przyjęte do druku przez wydawnictwo T. Fisher Unwin w Londynie.
• 8 października ― Korzeniowski poznaje Edwarda Garnetta, doradcę Unwina, krytyka literackiego, późniejszego swojego przyjaciela i powiernika.
1895
• 29 kwietnia ― „Szaleństwo Almayera” ukazuje się drukiem, pod pseudonimem „Joseph Conrad”. Jednak we wszystkich oficjalnych dokumentach i listach do przyjaciół Korzeniowski do końca życia używa oryginalnego polskiego nazwiska. • 2 ­ 30 maja ― Podczas pobytu w Champel na kuracji pisze „Wyrzutka”. Poznaje pannę Emilie Briquel, łączy ich bliska zażyłość, a po wyjeździe Korzeniowskiego korespondują. Emily pracuje nad tłumaczeniem „Szaleństwa Almayera” na francuski.
• 24 lipca ­ 7 sierpnia ― Conrad pływa jachtem Hope’a po Kanale La Manche i Morzu Północnym.
• sierpień / wrzesień ― Oziębienie stosunków Conrada z Emily.
• 16 września ― Kończy rękopis „Wyrzutka”.
• schyłek roku ― Zaczyna pisać powieść „Siostry”, którą później za namową Garnetta odkłada.
1896
• 4 marca ― wydany zostaje „Wyrzutek”.
• 7 marca ― Ostatni list do Emilie Briquel, w którym wyjawia jej swoje plany małżeńskie.
• 23 marca ― Zaczyna pracę nad „Ocaleniem”.
7
• 24 marca ― Bierze ślub z urzędniczką Jessie George (ur. 22 lutego 1873) i oboje wyjeżdżają na pół roku do Bretanii.
• maj ― Powstaje nowela „Idioci”, w której żona morduje męża • lipiec ― Powstaje „Placówka postępu”.
• lipiec (?) ― Bankructwo przedsiębiorstwa eksploatującego kopalnie złota, w którym ulokował swoje kapitały, pozbawia Conrada niemal wszystkich oszczędności.
• sierpień ― Powstaje „Laguna”.
• 6 ­ 17 września ― Powrót Conradów do Anglii. Wynajmują domek w Stanford­le­
Hope, Essex, niedaleko ujścia Tamizy.
• październik ― Praca nad „Murzynem z załogi Narcyza”.
• koniec grudnia ― Conrad i Jessie spędzają Boże Narodzenie w Cardiff, w gościnie u polskiego emigranta Spiridiona Kliszczewskiego.
1897
• połowa stycznia ― Kończy powieść „Murzyn z załogi Narcyza”.
• luty ― Poznaje Henry’ego Jamesa.
• luty ­14 kwietnia ― Pisze opowiadanie „Karain”.
• 13 marca ― Przeprowadzka do Ivy Walls.
• maj ­ 24 września ― Pisze współczesną opowieść obyczajową „Powrót”.
• lato ― Nawiązuje kontakt z Williamem Blackwoodem, właścicielem starej i zasłużonej firmy wydawniczej z Edynburga, i jego londyńskim doradcą Davidem S. Meldrumem.
• sierpień ― Podjęcie porzuconego uprzednio „Ocalenia”.
• sierpień ― Conrad zawiera znajomość z Robertem Bontine Cunninghame Grahamem, podróżnikiem, pisarzem i publicystą. Spotykają się dopiero 26 listopada
1897 roku, ale łączy ich głęboka przyjaźń oraz wiele wspólnych przekonań.
• jesień ― Conrad poznaje też Stephena Crane’a, amerykańskiego pisarza. Pomimo znacznej różnicy wieku obaj rozumieją się doskonale, aż do śmierci Crane’a w 1900 roku.
• 2 grudnia ― Książkowe wydanie „Murzyna z załogi Narcyza”. 1898
• 15 stycznia ― Narodziny pierwszego syna, któremu nadane zostają imiona Borys Alfred Leo.
• luty ­ marzec ― Conradowie odwiedzają Crane’ów i Garnettów.
• 26 marca ― Ukazują się „Opowieści niepokojące”.
• kwiecień ― Prawdopodobny początek pracy nad „Lordem Jimem”.
8
• czerwiec ― Conrad kończy opowiadanie „Młodość”.
• lipiec ­ listopad ― Bezowocne starania o posadę na statku.
• październik ― Decyzja o podjęciu współpracy literackiej z Fordem Maddoxem Huefferem (który później zmienił nazwisko na F.M. Ford).
• 26 października ― Przeprowadzka rodziny Conradów do wiejskiego domu Pent Farm, koło Hythe, w hrabstwie Kent.
• grudzień ― Ponowne odłożenie powieści „Ocalenie”, tym razem na rzecz rozpoczęcia pisania „Jądra ciemności”.
1899
• 13 stycznia ― Nagroda tygodnika literackiego „Academy” za „Opowieści niepokojące”.
• 6 lutego ― Ukończenie „Jądra ciemności”.
• luty ― Początek poważnych tarapatów finansowych Conrada.
• maj ― Docierają do Conrada echa toczącej się w Polsce dyskusji na temat „Emigracji zdolności”, w której atak na pisarza przypuściła Eliza Orzeszkowa.
• listopad ― Wraz z Fordem intensywnie pracuje nad powieścią „Spadkobiercy”.
1900
• marzec ― Ukończenie „Spadkobierców”.
• 14 lipca ― Conrad kończy powieść „Lord Jim”.
• 20 lipca ― Wyjazd Conradów na pięciotygodniowe wakacje do Belgii.
• 1 sierpnia ― Choroba Borysa.
• połowa września ― Zaczyna pisać opowiadanie „Tajfun”.
• wrzesień ― Conrad nawiązuje kontakt z Jamesem B. Pinkerem, który zostanie jego agentem wydawniczym i przez wiele lat będzie wspomagał go finansowo. Do końca życia Conrad napisał do niego około 1300 listów.
• 15 października ― Książkowe wydanie „Lorda Jima”. Powieść zostaje uznana za szczytowe dotychczas osiągnięcie Conrada, ale nakład i dochód są niewielkie.
1901
• 11 stycznia ― Conrad kończy opowiadanie „Tajfun”.
• maj ― Kończy kolejne opowiadanie „Falk”.
• 18 czerwca ― Nowela „Amy Foster” jest gotowa.
• 26 czerwca ― Wspólnie z Fordem M. Fordem wydaje „Spadkobierców”.
1902
• 16 stycznia ― Conrad kończy opowiadanie „Jutro”.
9
• marzec ― Conrad i Ford kończą kilkuletnią pracę nad wspólną powieścią „Przygoda”.
• kwiecień / maj ― Zaczyna pisać opowiadanie „U kresu sił”.
• czerwiec ― Częściowe zniszczenie (spalenie) rękopisu „U kresu sił”.
• 15 października ― Ukończenie „U kresu sił”.
• 13 listopada ― Książkowe wydanie tomu „Młodość i inne opowiadania” („Jądro ciemności” i „U kresu sił”).
1903
• początek roku ― Conrad zaczyna pracę nad powieścią „Nostromo”.
• 22 kwietnia ― Ukazuje się zbiór „Tajfun i inne opowiadania”.
• 16 października ― Ukazuje się powieść „Przygoda” (napisana wspólnie z F.M. Fordem).
• listopad ― Kolejna próba podjęcia pracy nad powieścią „Ocalenie”, ponownie nieudana.
1904
• styczeń ― Conrad zaczyna pisać szkice zebrane potem w tomie „Zwierciadło morza”.
• druga połowa stycznia ― Jessie Conrad uszkadza sobie poważnie oba kolana i zostaje częściową inwalidką do końca życia.
• 30 sierpnia ― Conrad kończy rękopis powieści „Nostromo”.
• 14 października ― Książkowe wydanie „Nostromo”.
1905
• 7 stycznia ― Conradowie wyjeżdżają na Capri przez Paryż (13 stycznia) i Neapol (15 stycznia).
• 20 stycznia ― Docierają na wyspę. Nasilają się kłopoty zdrowotne pisarza.
• 14 stycznia ­ 23 kwietnia ― Conrad pisze esej „Autokracja i wojna”, w którym krytykuje ówczesną modę na rosyjskość.
• 26 kwietnia ― Dzięki wstawiennictwu przyjaciół tonący w długach Conrad otrzymuje dotację ze specjalnego funduszu królewskiego w wysokości 500 funtów.
• kwiecień / maj ― Rozpoczyna powieść nazwaną pierwotnie „Statek z dynamitem” albo „Materiały Wybuchowe” która przerodzi się potem w „Grę losu”.
• 18 maja ― Powrót z Capri do Pent Farm.
• 25 ­ 27 czerwca ― Trzy przedstawienia teatralne sztuki opartej na opowiadaniu „Jutro”.
• październik ― Conrad kończy „Zwierciadło morza”.
10
• późna jesień ― „Sezon chorobowy” całej rodziny Conradów.
• grudzień ― Conrad kończy opowiadanie „Anarchista”.
1906
• 27 grudnia ­ 1 stycznia ― Conrad pisze nowelę „Donosiciel”.
• 9 lutego ― Wyjazd Conradów do Montpellier.
• 21 lutego ― Zakończona praca nad „Bestią”.
• luty ― Początek pracy nad nowelą „Verloc”, która przekształci się następnie w powieść pt. „Tajny agent”.
• 5 marzec ― Koniec redagowania „Zwierciadła morza”.
• 16 kwietnia ― Powrót z Francji do Anglii.
• 11 ­ 23 maja ― Współpraca z F.M.Fordem nad powieścią „Charakter przestępstwa”.
• 2 sierpnia ― Narodziny drugiego syna Conradów ― Johna Alexandra.
• 4 października ― Wydanie książkowe „Zwierciadła morza”.
• listopad ― Conrad kończy pierwszą wersję „Tajnego agenta”.
• prawdopodobnie 4 grudnia ― Ukończona nowela „Il Conde”.
• 16 grudnia ― Ponowny wyjazd Conradów do Montpellier. Pisarz próbuje podjąć pracę nad powieścią „Gra losu”.
1907
• styczeń ― Początek poważnych problemów zdrowotnych Borysa.
• 11 kwietnia ― Conrad kończy „Pojedynek”.
• 15 maja ― Wyjazd z rodziną do Genewy na leczenie Borysa.
• 12 sierpnia ― Powrót do Anglii.
• 10 września ― Przeprowadzka do Someries, Bedford County koło Luton.
• 10 września ― Ukazuje się „Tajny agent”, niezbyt gorąco przyjęty przez krytykę i czytelników.
• październik ― Pisze esej „Cenzor teatralny”.
• jesień ― Próba kontynuacji „Gry losu”.
• początek grudnia ― Rozpoczyna pisać powieść o Rosji pt. „W oczach Zachodu”.
1908
• styczeń ­ luty ― Powstaje opowiadanie „Czarny oficer”, które ukazuje się w kwietniu.
11
• 16 kwietnia ― Otrzymuje 200­funtowy zasiłek od Królewskiego Funduszu Literackiego.
• 6 sierpnia ― Ukazuje się tom „Sześć opowieści”.
• wrzesień ― Conrad zaczyna pisać szkice zawarte później w autobiograficznym tomie „Ze wspomnień”.
• grudzień ― Pierwszy numer miesięcznika „The English Review”, założonego i redagowanego przez F.M. Forda, przy pomocy Conrada, który pisze doń cztery pierwsze odcinki swych „Wspomnień”.
1909
• 14 lutego ― Przeprowadzka do Aldington, koło Hythe, Kent. Conrad kontynuuje „Ze wspomnień”.
• maj ― Nieporozumienia, a potem ostry zatarg z Fordem. Conrad zrywa współpracę z „The English Review”.
• lato ― Pogłębiają się jego problemy finansowe.
• listopad ­ grudzień ― Powstaje opowiadanie „Tajemny wspólnik”.
1910
• 26 stycznia ― Conrad kończy powieść „W oczach zachodu”.
• koniec stycznia ­ kwiecień ― Po kłótni z Pinkerem, Conrad przeżywa silny rozstrój
nerwowy, prawdopodobnie na tle zdrowotno­finansowym.
• 18 maja ― Conrad zaczyna pisać opowiadanie „Uśmiech fortuny”.
• 21 czerwca ― Przeprowadzka do dworku Capel House, koło Ashford, Kent.
• 9 sierpnia ― Conradowi zostaje przyznana stała „dotacja” rządowa w wysokości 100 funtów rocznie (tzw. „Civil List Pension”)
• 1 września ― Kończy „Uśmiech fortuny”.
• 24 września ― Kończy opowiadanie „Książę Roman”, które miało pierwotnie wejść
do zbioru „Ze wspomnień”.
• październik ­ grudzień ― Pisze opowiadanie „Wspólnik”.
• grudzień ― Usiłuje kontynuować „Grę losu” i rozpoczyna opowieść „Freja z Siedmiu Wysp”.
1911
• 28 lutego ― Conrad kończy „Freję”.
• maj ― Intensywna praca nad „Grą losu”.
• lato ― Pisze „Przedmowę bez ceremonii” do tomu „Ze wspomnień”.
• 5 października ― Ukazuje się powieść „W oczach Zachodu”, bez entuzjazmu przyjęta przez krytykę i czytelników.
12
1912
• styczeń ― W USA ukazuje się amerykańska edycja „Ze wspomnień” pt. „A Personal Record”. W Wielkiej Brytanii książka zostaje opublikowana pod tytułem „Some Reminiscences”.
• 29 stycznia ― „Gra losu” zaczyna ukazywać się w odcinkach w dzienniku „New York Herald”.
• marzec ― Początek zażyłej korespondencji z Johnem Quinnem, młodszym o 13 lat amerykańskim prawnikiem i kolekcjonerem. Quinn kupuje osiem manuskryptów
utworów Conrada.
• 27 marca ― Conrad kończy rękopis „Gry losu”.
• maj ― Początek pracy nad nowelą „Dolary”, z której rozwinęło się opowiadanie „Dla dolarów” i powieść „Zwycięstwo”.
• 14 października ― Wydanie książkowe tomu „Między lądem a morzem”, osiąga najwyższy nakład spośród wszystkich dotychczas opublikowanych dzieł pisarza.
• listopad ― Conrad poznaje Richarda Curle’a początkującego literata, dziennikarza i krytyka, a także Józefa Hieronima Retingera, który również imał się krytyki literackiej.
• grudzień ― Powstaje opowiadanie „Gospoda dwóch wiedźm”.
1913
• wiosna ― Początek kontaktów z firmą Doubleday, Page and Company.
• 10 września ― Odwiedza Conrada w Capel House Bertrand Russell, znany już wówczas matematyk i filozof. Nawiązana przyjaźń i korespondencja trwała do końca
życia Conrada.
• 18 września ― Sygnalne wydanie „Gry losu” ograniczone do 20 egzemplarzy, jedynie dla zabezpieczenia praw autorskich.
• na jesieni ― Przyjeżdża z wizytą sławny etnolog, Bronisław Malinowski, zagorzały wielbiciel Conrada.
• listopad ­ 24 grudnia ― Powstaje opowiadanie „Plantator z Malaty”.
1914
• 15 stycznia ― Ukazuje się pełne wydanie „Gry losu”. Powieść odnosi znaczny sukces czytelniczy i zyskuje pochwały krytyków (w ciągu dwóch lat sprzedano 13 200 egzemplarzy). Po raz pierwszy od 18 lat Conrad wydobywa się z kłopotów finansowych i spłaca długi.
• styczeń ― Wychodzi ponownie „Lord Jim” (w nakładzie 15 000 egzemplarzy).
• styczeń / luty ― Ukazuje się pierwsza książka na temat twórczości Conrada ― „Joseph Conrad, a Study” pióra Richard’a Curle.
• czerwiec ― Wizyta Ellen Glasgow, wybitnej pisarki z amerykańskiego Południa.
13
• 28 czerwca ― Conrad kończy „Zwycięstwo”, który to tytuł nadaje powieści dopiero
1 lipca.
• 25 lipca ― Wyjazd Conradów do Polski, na zaproszenie teściowej J.H. Retingera ― Emilii Zubrzyckiej, właścicielki majątku Goszcza pod Słomnikami ― niedaleko Krakowa ― ale już w zaborze rosyjskim.
• 28 lipca wieczorem ― Przez Hamburg i Berlin Conradowie przybywają do Krakowa, w dniu rozpoczęcia wojny austriacko­serbskiej. • 2 sierpnia ― Conrad z rodziną wyjeżdża do Zakopanego. Zatrzymują się w pensjonacie „Stamary” nad Bystrą u zbiegu Marszałkowskiej (dziś Kościuszki) i Sienkiewicza.
• ok.10 sierpnia ― Przenoszą się do willi „Konstantynówka” (ul. Jagiellońska 30), należącej do Anieli Zagórskiej, kuzynki Conrada i matki Anieli, późniejszej tłumaczki jego dzieł. Conrad spotyka tam m.in. Stefana Żeromskiego.
• 7 ­ 8 października ― Wyjazd z Zakopanego przez Kraków i Wiedeń (10.10) do Mediolanu (19.10) i Genui.
• 24 października ― Odpływają z Genui do Anglii na holenderskim statku „Vondel”.
• 3 listopada ― Przypływają do Londynu. Od powrotu do Anglii Conrad niedomaga i
choruje.
• grudzień ― Conrad rozpoczyna szkic wspomnieniowy „Jeszcze raz w Polsce”.
1915
• 24 lutego ― Ukazuje się tom „Wśród prądów”, cieszy się dużym powodzeniem i przynosi Conradowi sporo zysków.
• marzec / kwiecień ― Conrad kończy pisać esej pt. „Jeszcze raz w Polsce”.
• 20 września ― Borys wstępuje do wojska.
• 24 września ― Książkowe wydanie „Zwycięstwa”.
• 17 grudnia ― Conrad kończy „Smugę cienia”.
1916
• luty ­ marzec ― Conrad pisze krótkie opowiadanie „Dusza Wojownika”.
• marzec ― Ukazuje się bardzo przychylna książeczka o twórczości Conrada pióra Wilsona Folletta
• kwiecień ― Wizyta dziennikarki amerykańskiej Jane Anderson, którą z Conradami połączyła przyjacielska zażyłość.
• sierpień ― Conrad przedstawia w brytyjskim Foreign Office memorandum w sprawie odbudowy niepodległej Polski.
• sierpień ― Zaczyna pisać powieść „Złota strzała”.
• 30 października ― Kończy „Opowieść”.
14
• listopad ― Conrad spędza dwa tygodnie na pokładzie brygantyny „Ready”, żaglowca przeznaczonego do zwalczania niemieckich łodzi podwodnych.
1917
• styczeń ­ lipiec ― Conrad pisze przedmowy do „Lorda Jima”, tomu „Młodość” oraz
jedną (w formie listu) do studium Garnetta o Turgieniewie. Częste przyjazdy Borysa.
• 19 marca ― Ukazuje się „Smuga cienia”, dedykowana Borysowi.
• czerwiec ― Conrad zrzeka się dorocznej zapomogi rządowej (tzw. Civil List Pension).
• październik ― Conrad pisze przedmowę do nowego wydania „Nostromo”.
• koniec listopada ― Wyjazd do Londynu na około dziesięć tygodni, gdzie Jessie przechodzi intensywne badania i kurację, co przynosi chwilową poprawę jej zdrowia.
Conrad w Londynie pracuje nad „Złotą strzałą”
1918
• 15 lutego ― Conradów odwiedza w Londynie (przed powrotem do Capel House) Galsworthy i stwierdza, że „wszyscy czują się doskonale”.
• 14 czerwca ― Conrad kończy „Złotą strzałę”.
• druga połowa czerwca ― Ponowny wyjazd do Londynu na operację Jessie (27 czerwca).
1918
• 14 czerwca ― Conrad kończy „Złotą strzałę”.
• druga połowa czerwca ― Ponowny wyjazd do Londynu na operację Jessie (27 czerwca).
• 24 czerwca ― Borys przyjeżdża na dwutygodniowy urlop.
• początek lipca ― Ponowne (po 20 latach) podjęcie pracy nad „Ocaleniem”.
• październik ― Borys ulega poważnej kontuzji i zatruciu gazem bojowym na froncie we Flandrii i zostaje umieszczony w szpitalu. Potem przebywa na rekonwalescencji w domu.
• 12 ­ 27 grudnia ― Conrad kończy artykuł o Polsce „Zbrodnia rozbiorów”.
1919
• 24 lutego ― Alianci uznają niepodległość Polski.
• 25 marca ― Rodzina Conradów przenosi się z Capel House do Spring Grove koło Wye, Kent.
• 26 marca ― Premiera scenicznej wersji powieści „Zwycięstwo” w Globe Theatre w Londynie (reż. Henry B. Irving).
• maj ― Ukazuje się pierwszy odcinek “The Crime of Partition” w “The Fortnightly Review”.
15
• 25 maja ― Conrad kończy rozpoczętą przed ponad 23 laty pracę nad powieścią „Ocalenie”.
• 19 czerwca ― “The Crime of Partition” wychodzi w odcinkach jako “Poland, Child of the West” w “The New York Tribune”.
• lato ― Początek bliskich stosunków z Gerardem Jean­Aubrym, francuskim tłumaczem Conrada i późniejszym pierwszym biografem pisarza.
• 6 sierpnia ― Książkowe wydanie „Złotej strzały”.
• początek października ― Przeprowadzka do obszernego domu Oswalds w Bishopsbourne, w pobliżu Canterbury.
• październik ― Początek pracy nad najambitniejszą próbą dramatyczną Conrada, wersją sceniczną „Tajnego agenta”.
• 30 listopada ­ 20 grudnia ― Conradostwo udają się do Liverpool, gdzie 2 grudnia Jessie poddaje się operacji kolan.
1920
• 15 marca ― Conrad kończy przeróbkę dramatyczną „Tajnego agenta”, która jednak nie odnosi sukcesu.
• 10 kwietnia ― Conrad listownie przekazuje Anieli Zagórskiej prawo do rozporządzania tłumaczeniami jego dzieł na język polski.
• 21 maja ― W USA ukazuje się (rozpoczęte w roku 1896) ”Ocalenie”.
• 14 czerwca ― Powieść „Ocalenie” wychodzi w Anglii.
• 9 października ― Conrad kończy przygotowywanie tomu „O życiu i literaturze”.
1921
• 19 stycznia ― Conrad przekazuje Anieli i Karoli Zagórskim formalnie i bezwarunkowo prawa do przekładów oraz wydawnicze prawa autorskie (tj. copyright) na obszarze Polski i Rosji w oficjalnym dokumencie poświadczonym przez
konsulat RP w Londynie.
• 23 stycznia ― Conrad z żoną, sekretarką i pielęgniarką wyjeżdża na Korsykę by przygotować się do napisania powieści „W zawieszeniu”.
• 25 lutego ― Ukazuje się wydanie książkowe zbioru szkiców „O życiu i literaturze”.
• 10 kwietnia ― Powrót z Korsyki. Conrad pracuje już od pewnego czasu nad powieścią „W zawieszeniu”, której nie udało mu się dokończyć.
• czerwiec ­ lipiec ― Tłumaczy na język angielski komedię Brunona Winawera „Księga Hioba”.
• 9 października ― Zaczyna pracę nad powieścią „Korsarz”.
1922
• 27 czerwca ― Kończy „Korsarza”. Stan zdrowia i samopoczucie Conrada są gorsze
niż kiedykolwiek wcześniej.
16
1923
• 20 kwietnia ― Na zaproszenie swego wydawcy, F.N. Doubleday’a, Conrad udaje się do Stanów Zjednoczonych.
• 1 maja ­ 2 czerwca ― Pobyt w Nowym Jorku i Bostonie.
• 9 maja ― Spotyka Ignacego Jana Paderewskiego.
• 2 ­ 9 czerwca ― Conrad wraca do Anglii. Na miejscu dowiaduje się z opóźnieniem o małżeństwie Borysa.
• lato ― Odwiedza go w Oswalds Bronisław Malinowski.
• 29 sierpnia ― Kończy esej „Torrens ― mój hołd dla okrętu”.
• 1 grudnia ― Wydanie książkowe „Korsarza”. Powieść odnosi sukces wydawniczy.
• listopad ― Conrad kończy szkic „Geografia a wielcy odkrywcy”.
1924
• styczeń ― Rodzi się syn Borysa, Filip Conrad.
• maj ― Premier J. R. Macdonald w imieniu króla Jerzego V ofiarowuje Conradowi tytuł szlachecki, pisarz jednak w liście do premiera z 27 maja odmawia przyjęcia zaszczytu.
• 3 sierpnia ― Joseph Conrad umiera na atak serca w Oswalds.
• 7 sierpnia ― Pochowany zostaje według obrządku rzymsko­katolickiego na cmentarzu w Canterbury. Na nagrobku wyryto nazwisko w polskim brzmieniu: Józef Teodor Konrad Korzeniowski. Na pogrzebie obecny był Edward Raczyński, późniejszy ambasador II RP w Londynie, jedyny wysoki rangą urzędnik państwowy, który reprezentował premiera Rzeczypospolitej Polskiej.
Źródło opisu: http://www.conradianum.polonistyka.uj.edu.pl/index016.html
17