SŁOWO OD KOORDYNATORA

NR 6, M AJ 20 10
SŁOWO OD KOORDYNATORA
Szanowni Państwo,
Ponad 3 miliardy ludzi na świecie mieszka
w miastach. Z tej liczby ponad 92% stale
narażonych jest na zbyt wysoki poziom pyłu
zawieszonego, przekraczający dopuszczalne
normy ustalone przez Światową Organizację
Zdrowia.
Mimo tego, w dalszym ciągu nie przywiązujemy wystarczająco dużo
uwagi do jakości życia w miastach, oczekując tylko dobrych warunków
mieszkaniowych, sprawnych systemów komunikacji, dobrych miejsc
pracy oraz możliwości rekreacji i życia kulturalnego. Dlatego w 2010 r.
Światowa Organizacja Zdrowia zwraca uwagę społeczeństwa na jakość
życia w środowisku miejskim przez szeroką kampanię „Tysiąc miast,
tysiąc istnień” oraz organizując Światowy Dzień Zdrowia pod hasłem
„Człowiek i miasto”. Ta świadomość jest nam niezbędna, bowiem do
2030 roku sześć na każde dziesięć osób będzie mieszkało w mieście,
a wskaźnik ten sięgnie siedmiu osób do roku 2050.
Globalizacja, przemieszczanie się ludności, zmiany klimatu i niedawny
światowy kryzys gospodarczy stanowią duże obciążenie dla systemów
ochrony środowiska i opieki zdrowotnej. Tematykę nowych globalnych
wyzwań dotyczących rozwoju systemów opieki zdrowotnej
i zapewnienia bezpiecznego dla zdrowia środowiska podjęli również
uczestnicy V. Konferencji Ministrów Środowiska i Zdrowia
„Bezpieczeństwo dzieci w zmieniającym się środowisku”,
zorganizowanej przez Region Europejski WHO i Rząd Włoch w Parmie.
W trakcie Konferencji John Dalli, Komisarz Unii Europejskiej ds.
zdrowia i ochrony konsumentów podkreślił, że „Problemy zdrowotne
znacznej części Europejczyków wiążą się z warunkami
środowiskowymi, a najbardziej narażone są grupy szczególnie
wrażliwe, jak dzieci, kobiety w ciąży czy osoby społecznie
pokrzywdzone.”
Odpowiedzialni za rozwiązanie tych problemów są politycy i decydenci
każdego szczebla, zwłaszcza ci, którzy odpowiadają za ochronę
środowiska i zdrowie publiczne. Warto zatem podnosić świadomość
społeczeństwa dotyczącą środowiskowych czynników zagrażających
zdrowiu, a zwłaszcza zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego
i powietrza wewnątrz pomieszczeń.
dr Janina Fudała
CZY ZWRACAMY UWAGĘ NA JAKOŚĆ
POWIETRZA W MIEŚCIE?
Prawie trzy czwarte Europejczyków żyje na obszarach
zurbanizowanych. Do 2020 roku liczba ta wzrośnie do 80%. Badania
sondażowe przeprowadzone przez Komisję Europejską w 2007 r. w 75
europejskich miastach wykazały, że większość mieszkańców jest
zadowolona z jakości życia w mieście, rozumianej przede wszystkim
jako atrakcyjność przestrzeni miejskiej. Zanieczyszczenie powietrza
i hałas dostrzegane są dopiero w dalszej kolejności. Czynniki te mają
jednak bardzo duży wpływ na nasze zdrowie.
Wygodne czy zdrowe miasto?
W ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat w wielu europejskich miastach jakość
życia poprawiła się. Żyjemy dłużej. Żyjemy wygodniej. Mamy większe
mieszkania i lepsze samochody. Częściej i dalej przemieszczamy się do
pracy czy na wakacje. Mimo to, jakość życia z punktu widzenia naszego
zdrowia, pogorszyła się. Wzrosła liczba reakcji alergicznych i chorób
wynikających ze złego stylu życia, takich jak choroby układu krążenia,
spowodowane otyłością, brakiem aktywności fizycznej i stresem. Bowiem
mieszkańcy miast w pierwszej kolejności zwracają uwagę na atrakcyjność
przestrzeni miejskiej, a dopiero gdy żyje im się dostatecznie wygodnie,
zauważają, że przeszkadza im ruch uliczny, hałas i zanieczyszczenie
powietrza [1]. Czynniki te wywierają negatywny wpływ zarówno na stan
zdrowia jak i jakość naszego życia.
Zanieczyszczenie powietrza w mieście – problem
czy nie?
Dla mieszkańców dużych aglomeracji europejskich i miast położonych na
południu kontynentu zanieczyszczenie powietrza stanowi ogromny problem.
W małych miastach i w północnej Europie nie jest ono uważane za sprawę
wpływającą na jakość życia [2]. Kwestia emisji zanieczyszczeń dotyczy
jednak większych obszarów, gdyż zanieczyszczenia powietrza, takie jak pył
zawieszony i ozon, mogą migrować tysiące kilometrów poza granice
państw. Coraz doskonalsze metody statystyczne i nowoczesne technologie
informatyczne pozwalają na wykrycie nieznanych wcześniej zależności
pomiędzy narażeniem na zanieczyszczenia powietrza i różnorodnością
skutków zdrowotnych, nawet w przypadku poziomów, które dawniej
uważano za bezpieczne. Dlatego skutki zdrowotne zanieczyszczenia
powietrza są dziś bardziej powszechne niż te sprzed dziesięciu lat. Zła
jakość powietrza w krajach Unii Europejskiej prowadzi rocznie do ok.
350 000 przedwczesnych zgonów [1], wzrostu liczby osób
hospitalizowanych, a także znacznych strat w gospodarce wynikających
z dodatkowych wydatków na leki oraz milionów straconych dni pracy.
Kierownik Sieci AIRCLIM-NET
W TYM NUMERZE
Czy zwracamy uwagę na jakość powietrza w mieście? – str. 1-2
Zintegrowane narażenie populacji generalnej na aerozole oraz
gazowe zanieczyszczenia powietrza – nowe wyzwanie dla badaczy
środowiska wewnętrznego – str. 2-3
Problematyka zmian klimatu na V. Konferencji Ministrów
Środowiska w Parmie – str. 4
Kopenhaska Konwencja Klimatyczna – str. 4
AIRCLIM-NEWS NR 6 / 2010
str. 1
Skutki zdrowotne zanieczyszczenia powietrza
w miastach europejskich
Głównymi zanieczyszczeniami powietrza w strefach zurbanizowanych są
pył zawieszony, ozon i tlenki azotu. Powodują one problemy
z oddychaniem, uciążliwą astmę i wpływają na niewydolność płuc,
zwłaszcza u dzieci i osób starszych. Ozon wywołuje podrażnienia oczu
i dróg oddechowych. Badania jakości powietrza wskazują, że prawie 90%
mieszkańców europejskich miast, w których były mierzone stężenia PM10,
jest narażonych na stężenia przekraczające wartość progową określoną
przez WHO - 20 µg/m3. W wielu miastach narażenie na stężenia PM10
o wartości powyżej 50 µg/m3 występuje częściej niż 35 dni w roku.
Najwyższe stężenia notowane są w północnych Włoszech, Hiszpanii,
Portugalii, Republice Czeskiej, Polsce, na Węgrzech, w Rumunii, Bułgarii,
krajach Beneluksu, w Grecji oraz krajach położonych w zachodniej części
Półwyspu Bałkańskiego [1]. Badania wykazały, że w czasie występowania
wysokich stężeń pyłu zawieszonego w powietrzu, wzrasta liczba zgonów
z powodu chorób układu oddechowego, układu krążenia i chorób serca,
a także więcej osób trafia do szpitali z powodu zapalenia oskrzeli i astmy.
Równie niebezpieczne jest długotrwałe narażenie na niskie stężenia pyłu.
Oszacowano, że przy narażeniu na poziomy stężeń PM2,5 odnotowane
w krajach Unii Europejskiej w 2000 roku, średnia statystyczna długość życia
skraca się o ponad osiem miesięcy. Przy skutecznym wdrażaniu
programów ochrony powietrza do 2020 r. średnia ta ulegnie zmniejszeniu
do około 5,5 miesiąca [4].
Rys. 1. Stężenia PM10 pokazujące wartość trzydziestą szóstą najwyższego stężenia
dobowego na stacjach tła miejskiego w 2005 r.
Uwaga: Dopuszcza się 35 dni w ciągu roku z przekroczeniem normowanej wartości
stężenia dobowego.
Nowe wyzwania dla miast
Badania socjologiczne przeprowadzone przez Komisję Zrównoważonego
Rozwoju Wielkiej Brytanii w 2008 r. dowiodły, że Brytyjczycy potrzebują
poczucia bezpieczeństwa, ciszy i atrakcyjnych obszarów zieleni miejskiej,
ścieżek rowerowych i placów zabaw dla dzieci. Mieszkańcy brudnych,
zaśmieconych i niebezpiecznych dzielnic angielskich miast są
zdecydowanie mniej aktywni fizycznie i częściej zapadają na choroby
cywilizacyjne [3]. Socjolodzy są przekonani, że coraz częściej będziemy
zwracać uwagę na zdrowe powietrze i mniejsze natężenie hałasu, ale wciąż
najważniejszymi wyznacznikami jakości życia pozostaną: dobra praca,
możliwości ciekawego spędzenia czasu w ośrodkach kultury, rozrywki lub
centrach handlowych. Miasta nie mogą więc zlikwidować transportu
i przemysłu na rzecz poprawy jakości powietrza i stworzenia lepszego
środowiska akustycznego, mimo że są to główne źródła zanieczyszczenia
powietrza i hałasu. Samorządy muszą pogodzić zapewnienie czystego
powietrza i ochronę zdrowia publicznego z dobrymi warunkami
mieszkaniowymi, sprawnym systemem komunikacji miejskiej, miejscami
pracy, rekreacji oraz odpowiednim poziomem i różnorodnością życia
kulturalnego.
Więcej informacji:
[1] EEA Report No 5/2009: Ensuring quality of life in Europe's cities and towns.
[2] Survey on perceptions of quality of life in 75 European cities, Brussels 2007.
[3] Sustainable Development Commission UK, 2008. Health, place and nature: how
outdoor environments influence health and well-being: a knowledge base.
[4] CAFÉ, 2005. Thematic strategy on air pollution. COM(2005) 446 final.
mgr Patrycja Przewoźnik
Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych
ZINTEGROWANE NARAŻENIE POPULACJI
GENERALNEJ NA AEROZOLE ORAZ GAZOWE
ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA
NOWE WYZWANIE DLA BADACZY
ŚRODOWISKA WEWNĘTRZNEGO
Od kilku dziesiątków lat prowadzi się badania skutków zdrowotnych
narażenia różnych grup ludności na poszczególne zanieczyszczenia
powietrza. Otrzymano bardzo wartościowe wyniki, które pozwoliły
opracować szereg programów z zakresu profilaktyki higienicznej oraz
prewencji medycznej, co w rezultacie doprowadziło do znaczącej poprawy
zdrowia zarówno osób z subpopulacji narażonych zawodowo, jak również
populacji generalnej. Jednak te sukcesy dotyczyły osób wchłaniających
bardzo duże dawki, z reguły narażonych na wartości stężeń
zanieczyszczeń powietrza, które z dzisiejszej perspektywy należałoby
uznać za krańcowo wysokie. Obecnie uwaga badaczy środowiskowych,
higienistów przemysłowych oraz specjalistów zdrowia środowiskowego
koncentruje się na skutkach zdrowotnych wynikających z narażenia na
znacznie niższe stężenia zanieczyszczeń powietrza. Analiza
otrzymywanych do tej pory wyników badań epidemiologicznych, oraz
w mniejszym stopniu – toksykologicznych, osób wchłaniających
stosunkowo niewielkie dawki zanieczyszczeń powietrza, daje obraz
skomplikowanej sytuacji. Okazuje się, że narażenie na stosunkowo
niewysokie stężenia zanieczyszczeń, często niższe od obowiązujących
norm, implikuje wyraźne, mierzalne niekorzystne skutki zdrowotne.
Aerozol pyłowy - układ dwufazowy, składający się z gazu
i zawieszonych w nim cząstek, przez które rozumie się skupienia
materii, zarówno stałe jak i ciekłe, większe niż pojedyncze molekuły.
Przyjmuje się, że cząstki aerozolu mieszczą się w zakresie średnic od
10-3 μm do 100 μm. Jak wiadomo, oddziaływanie pyłu na zdrowie ludzi
następuje zarówno przez zmiany jakości środowiska, jak też, jeśli
zapylenie powietrza przewyższa znacząco (choć trudno to bardziej
sprecyzować) poziom naturalnego tła zanieczyszczeń, wprost –
w wyniku wdychania zanieczyszczonego powietrza.
Na podstawie wieloletnich badań przeprowadzonych w różnych ośrodkach
naukowych na świecie można stwierdzić, że inhalacja drobnych cząstek
aerozolu wiąże się ze wzrostem śmiertelności populacji generalnej, oraz
z chorobami układu oddechowego i z chorobami układu krążenia. Z badań
epidemiologicznych wynika, że wzrost stężenia PM10 o 10 μg/m3 powoduje
kilkuprocentowy wzrost zachorowań na choroby górnych dróg układu
oddechowego, w tym astmy. Przeprowadzone w ostatnim dziesięcioleciu w
USA i w Europie Zachodniej badania wykazały, że zanieczyszczenie powietrza
atmosferycznego cząstkami pyłu jest nadal (pomimo rejestrowanego spadku
zapylenia) związane ze wzrostem zachorowalności [17,20] oraz śmiertelności
[10,4,18]. Prowadzące do takich wniosków badania wykonano w miastach,
w których głównym źródłem pyłu zawieszonego było spalanie różnych
produktów. Niekorzystne dla zdrowia jest przy tym zamieszkiwanie nie tylko
w rejonach silnie zanieczyszczonych pyłami przemysłowymi, w których
systematyczne badania wykazują wzrost występowania symptomów astmy
oraz liczby osób hospitalizowanych, ale także narażenie na wysokie stężenie
pyłów naturalnych. Interesujące wyniki potwierdzające tę tezę otrzymano,
AIRCLIM-NEWS NR 6 / 2010
str. 2
między innymi, na Alasce, gdzie jest zaledwie kilka przemysłowych źródeł
zanieczyszczeń powietrza.
W Anchorage cząstki pyłu zawieszonego w powietrzu składają się głównie
z materiału skalnego oraz z popiołu wulkanicznego. Okazało się jednak, że
nawet tam wzrost stężenia pyłu zawieszonego (PM10) o 10 μg/m3 powodował
3-6% zwiększenie liczby wizyt u lekarza z powodu astmy oraz 1-3%
zwiększenie liczby wizyt u lekarza z powodu innych chorób górnych dróg
układu oddechowego [6]. Ogólnie można stwierdzić, że badania
epidemiologiczne wykazały, że pyłowe zanieczyszczenie powietrza było
związane z pogorszeniem się funkcjonowania płuc [2], zwiększoną częstością
występowania symptomów i chorób układu oddechowego [7,19,3],
zwiększeniem zakresu hospitalizacji [17] oraz śmiertelności (Ostro, 1993) i to
nawet przy poziomach stężeń aktualnie występujących na wielu obszarach
zurbanizowanych [5]. Nie tylko wieloletnie badania epidemiologiczne, ale także
badania toksykologiczne wykazały niekorzystny wpływ inhalacji pyłu na
zdrowie ludzi narażonych na stężenia, które zgodnie z obowiązującymi
normatywami uważane są za bezpieczne. Wyniki te znalazły także
nieoczekiwane potwierdzenie w obserwowanym, w ostatnich trzydziestu latach
w tzw. krajach wysoko rozwiniętych, braku korelacji między znaczącą poprawą
jakości środowiska a liczbą zachorowań na choroby, które można wiązać
przyczynowo z narażeniem na pył.
Jak widać, prognozowanie skutków zdrowotnych narażenia populacji
generalnej na pył jest bardzo trudne, tym bardziej, że ścisłe powiązanie
obserwowanych efektów zdrowotnych z wchłoniętą dawką zanieczyszczeń
nie pozwala na ustalenie ilościowej zależności typu „dawka-odpowiedź”.
Zagadnienia te są szczególnie ważne przy ocenie jakości środowiska
wewnętrznego, zwłaszcza domowego [9], które dominuje w dobowym
rozkładzie czasu narażenia [16]. Narastające trudności interpretacyjne
coraz bogatszego zbioru danych pomiarowych, w tym otrzymanych na
terenie Górnego Śląska [11,15,8,1] konfrontowanych z wynikami badań
stanu zdrowia osób narażonych na konkretne zanieczyszczenia powietrza,
zwłaszcza w pomieszczeniach [12,13,14] wskazują na konieczność
weryfikacji podstawowych hipotez wiążących jakość powietrza ze skutkiem
zdrowotnym.
Fot. Spływ piroklastyczny na południowo-wschodnim zboczu Wulkanu Mayon, Filipiny.
Źródło: http://volcanoes.usgs.gov/images/pglossary/index.php
Wydaje się, że przy relatywnie niskim poziomie narażenia na
„podstawowe”, dotąd badane indywidualnie, zanieczyszczenie powietrza,
istotną rolę zaczyna odgrywać inhalacja całego zespołu
współwystępujących zanieczyszczeń. Wprawdzie zjawisko synergizmu było
już badane dla niektórych zanieczyszczeń, ale nie badano synergizmu
relatywnie małych dawek zanieczyszczeń, zwłaszcza substancji
niekancerogennych. Tymczasem, jak się wydaje, przy narażeniu na
stosunkowo niewysokie stężenia zanieczyszczeń powietrza synergizm
inhalowanych zanieczyszczeń jest jednym z podstawowych zjawisk
i absolutnie nie może być ignorowany. Z tego względu taki kierunek badań
należałoby zaproponować jako nową strategię badawczą, zwłaszcza
w odniesieniu do badań środowiska wewnętrznego. Tak rozumiana
problematyka badawcza mogłaby być z powodzeniem rozwijana w ramach
Sieci AIRCLIM-NET, gdyż podstawową informacją, niezbędną do badań
synergizmu zanieczyszczeń powietrza jest wyznaczenie narażenia
zintegrowanego na gazowe, pyłowe i biologiczne zanieczyszczenia
powietrza populacji generalnej w różnych krajach i regionach, o różnej
charakterystyce klimatycznej, urbanistycznej oraz cechujących się
zróżnicowaną charakterystyką pomieszczeń mieszkalnych. Należy przy tym
założyć, że badaniom środowiska domowego towarzyszyłyby ustalone
badania medyczne mieszkańców.
dr hab. Józef Pastuszka, prof. PŚl.
Politechnika Śląska
Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, Katedra Ochrony Powietrza
Literatura
[1] Ćwiklak K., Pastuszka J.S., Rogula-Kozłowska W.: The Influence of Traffic on
Particulate-Matter Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) in the Urban
Atmosphere of Zabrze, Poland. Pol. J. Environ. Studies, 4 (2009) 579-585.
[2] Dassen W., Brunekreef B., de Groot H., Schouten E., Biersteker K.: Decline in children`s
pulmonary function during an air pollution episode. J. Air Poll. Control Assoc. 36 (1986)
1223-1227.
[3] Dockery D.W., Speizer F.E., Stram D.O., Ware J.H., Spengler J.D., Ferris B.G. Jr.: Effects
of inhalable particles on respiratory health of children. Am. Rev. Respir. Dis. 139 (1989)
587-594.
[4] Dockery D., Schwartz J., Spengler J.: Air pollution and daily mortality: associations with
particulates and acid aerosols. Environ. Res. 59 (1992) 362-373.
[5] Dockery D.W., Cunningham J., Damokosh A.I., Neas L.M., Spengler J.D., Koutrakis P.,
Ware J.H., Raizenne M, Speizer F.E.: Health effects of acid aerosols on North American
children: respiratory symptoms. Environ. Health Perspect. 104 (1996) 500-505.
[6] Gordian M.E., Özkaynak H., Xue J., Morris S.S., Spengler J.D.: Particulate air
pollution and respiratory disease in Anchorage, Alaska. Environ. Health Perspect. 104
(1996) 290-297.
[7] Graham N.H.M.: The epidemiology of acute respiratory infections in children and adults:
a global perspective. Epidemiol. Rev. 12 (1990) 149-178.
[8] Jabłońska M., Rietmeijer F.J.M., Janeczek J. Fine-grained barite in coal fly ash from
Upper Silesia Industrial Region. Environmental Geology 40 (2001) 941-948.
[9] Owen M.K., Ensor D.S., Sparks L.E. Airborne particle sizes and sources found in indoor
air. Atmos Environ. 26A (1992) 2149-2162.
[10] Özkaynak H., Thurston G.D.: Associations between 1980 U.S. mortality rates and
alternate measures of airborne particles concentrations. Risk Anal. 7 (1987) 449-461.
[11] Pastuszka J.S., Paw U K.T., Lis D.O., Wlazło A. and Ulfig K.: Bacterial and fungal aerosol
in indoor environment in Upper Silesia, Poland. Atmos. Environ. 34 (2000) 3833-3842.
[12] Pastuszka J.S., Zejda J.E., Wlazło A., Lis D.O., Maliszewska I.: Exposure to PM in Upper
Silesia and results of the pilot study on the airborne particles, bacteria and fungi in homes
with asthmatic children. Proc. 5th Int. Technion Symp. “Particulate Matter and Health”, 2325 February 2003, Vienna. Austrian Academy of Sciences, Vienna, Austria, 2003,
pp.: 95-99.
[13] Pastuszka J.S., Rogula-Kozłowska W., Ćwiklak K., Zajusz-Zubek E., Talik E.: Prognoza
oddziaływania aerozoli emitowanych z ruchliwych dróg w GOP na zdrowie populacji
narażonej na długotrwałą inhalację pyłów pochodzenia komunikacyjnego. (w:) Materiały
Konferencyjne EPISTATKAT’2008 „Środowisko, geny, zdrowie”, Katowice, 2008,
p. 22 (a).
[14] Pastuszka J.S., Losa A.: Występowanie objawów chorego budynku (SBS) wśród
pracowników biurowych w wybranych miastach GOP (Katowice, Zabrze, Ruda Śląska).
(w:) Materiały Konferencyjne EPISTATKAT’2008 „Środowisko, geny, zdrowie”, Katowice,
2008, p. 57(b).
[15] Pastuszka J.S., Rogula-Kozlowska W., Zajusz-Zubek E.: Characterization of PM10 and
PM2.5 and associated heavy metals at the crossroads and urban background site in
Zabrze, Upper Silesia, Poland, during the smog episodes. Environmental Monitoring and
Assessment, in press and published online since 2009.
[16] Pastuszka J.S.: Aerozole w pomieszczeniach. (w:) Ekologia wnętrz. Zdrowy dom, zdrowe
mieszkanie, zdrowi ludzie (Editor: H. Zimny), Agencja Reklamowo-Wydawnicza
Arkadiusz Grzegorczyk oraz Oficyna Wydawnicza Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania
w Warszawie, Warszawa, 2010, pp. 42-51.
[17] Pope III C.A., Dockery D., Spengler J., Raizenne M.: Respiratory health and PM-10
pollution. Am. Rev. Resp. Dis. 144 (1991) 668-674.
[18] Pope III C.A., Thun M., Namboodiri M., Dockery D., Evans J., Speizer F. Heath C. Jr.:
Particulate air pollution as a predictor of mortality in a prospective study of U.S. adults.
Am. J. Resp. Crit. Care Med. 151 (1995) 669-674.
[19] Ware J.H., Ferris B.G. Jr., Dockery D.W., Spengler J.D., Stram D.O., Speizer F.E.: Effects
of ambient sulfur oxides and suspended particulates on respiratory health of children. Am.
Rev. Respir. Dis. 133 (1986) 834-842.
[20] Xu X., Li B., Huang H.: Air pollution and unscheduled hospital outpatient and emergency
room visits. Environ. Health Perspect. 103 (1995) 286-289.
VII Konferencja Naukowa
OCHRONA POWIETRZA W TEORII
I PRAKTYCE
Zakopane, 14-16 października 2010 r.
Szczegóły na stronie: www.ipis.zabrze.pl
AIRCLIM-NEWS NR 6 / 2010
str. 3
PROBLEMATYKA ZMIAN KLIMATU NA
V. KONFERENCJI MINISTRÓW ŚRODOWISKA
W PARMIE, 10-12 MARCA 2010
KOPENHASKA KONWENCJA KLIMATYCZNA
Zsuzsanna Jakab, nowy dyrektor Europejskiego Regionu WHO
w trakcie spotkania w Parmie powiedziała: W ostatnich dwudziestu
latach współpraca przy rozwiązywaniu problemów związanych
z zagrożeniami środowiskowymi pomiędzy różnymi sektorami
gospodarki przyniosła wymierne efekty na kontynencie europejskim.
Jednak zmiany klimatu, światowy kryzys gospodarczy i zwiększające
się dysproporcje, w ogromnym stopniu obciążają rządy każdego
z krajów, co sprawia, że uzgodnienie nowej strategii działania jest
ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej" [1].
Strategię tę zawarto w najważniejszym dokumencie Konferencji
w Deklaracji Ministerialnej. Natomiast zakres działań przedstawiono
w dokumencie Ochrona zdrowia w środowisku zmagającym się ze
zmianami klimatu: Ramowe Działania dla Regionu Europejskiego WHO
[2]. Wyznaczono następujące cele:
Cel 1. Włączanie aspektów zdrowotnych na wszystkich etapach
obecnych i przyszłych działań, polityk i strategii zmierzających do
ograniczenia skutków i adaptacji do zmian klimatu.
Cel 2. Wzmocnienie systemów ochrony zdrowia i środowiska oraz
opieki społecznej w celu skuteczniejszego przeciwdziałania i zwalczania
zmian klimatu.
Cel 3. Podnoszenie świadomości społecznej w celu wspierania
i realizacji działań na rzecz ograniczania skutków i adaptacji do zmian
klimatu.
Cel 4. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych przez jednostki
z sektorów ochrony środowiska i zdrowia.
Cel 5. Popularyzacja i wymiana doświadczeń, najlepszych praktyk,
badań, danych, informacji, technologii oraz narzędzi dotyczących
działań w zakresie zmian klimatu, środowiska i zdrowia.
Więcej informacji w e-Biuletynie Środowisko a Zdrowie i na stronie
internetowej www.srodowiskoazdrowie.pl
[1] European countries to agree new targets to fight environmental threats to health,
Copenhagen and Parma, 10 March 2010, Press material
[2] Protecting health in an environment challenged by climate change: European Regional
Framework for Action Contribution of the Climate Change and Health Task Force,
EUR/55934/6 Rev.1, 19 February 2010, 100410. Original: English.
Podczas Konwencji Klimatycznej ONZ (COP 15) w Kopenhadze
w grudniu 2009 przedstawiciele państw i rządów reprezentujących
poszczególne regiony w systemie Narodów Zjednoczonych po raz
kolejny dyskutowali o konieczności ustabilizowania emisji gazów
cieplarnianych na poziomie umożliwiającym brak wzrostu temperatury
o więcej niż 2 stopnie przy jednoczesnym zapewnieniu możliwości
krajów do zrównoważonego rozwoju.
To był zdecydowanie jeden z najtrudniejszych szczytów klimatycznych
i globalnych w procesie ONZ. Od samego początku wiadomo było, że
delegatów czeka ekstremalnie trudne zadanie. Praktycznie wszystkie
delegacje były niezwykle zdeterminowane aby osiągnąć ambitne
porozumienie w Kopenhadze w odpowiedzi na powszechne, społeczne
oczekiwanie. Niestety, nie do końca przejrzyste procedury
wypracowywania końcowego dokumentu spowodowały sprzeciw
niektórych krajów – a w konsekwencji doprowadziły do bardzo trudnych
dyskusji na zamykającej konferencję sesji i obniżenie rangi dokumentu.
To wyraźny i wymowny znak, że nie można osiągnąć porozumienia
w skali globalnej bez zaangażowania wszystkich uczestników –
powiedział Bernard Błaszczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie
Środowiska, przewodniczący polskiej delegacji podczas COP15.
Zgodnie z podjętymi przez Konferencję decyzjami negocjacje będą dalej
kontynuowane, a ich zakończenie wraz z przyjęciem dokumentu
prawnie wiążącego przewidywane jest podczas następnej Konferencji
Stron w Meksyku w grudniu 2010 roku.
Więcej informacji na stronie http://unfccc.int
REWIZJA PRAC IPCC
W marcu 2010 Sekretarz Generalny ONZ i Przewodniczący
Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu poprosili InterAcademy
Council (IAC) o przeprowadzenie niezależnej rewizji przebiegu prac
i stosowanych przez IPCC metod badawczych, aby potwierdzić jakość
przygotowanych raportów. InterAcademy Council zgodziła się na
przeprowadzenie rewizji i zobowiązała się do przedstawienia opinii do
30 sierpnia 2010.
InterAcademy Council tworzą czołowi naukowcy i specjaliści z całego
świata, m.in. z Argentyny, Australii, Brazylii, Chin, Francji, Niemiec,
Indii, Indonezji, Japonii, Południowej Afryki, Turcji, Wielkiej Brytanii,
Stanów Zjednoczonych, a także Afrykańskiej Akademii Nauk i Akademii
Nauk Rozwijającego się Świata (TWAS). Ich zadaniem jest
opracowywanie raportów dotyczących największych światowych
wyzwań naukowych, technologicznych i zdrowotnych dla rządów
i organizacji międzynarodowych.
Więcej informacji na stronie: http://www.interacademycouncil.net/
AIRCLIM-NEWS
Biuletyn Informacyjny Międzynarodowej Naukowej Sieci Tematycznej Zanieczyszczenia Powietrza / Zmiany Klimatu
www.airclim-net.eu
Biuletyn Informacyjny
AIRCLIM-NEWS redaguje
zespół:
dr Janina Fudała
mgr Patrycja Przewoźnik
mgr inż. Wanda Jarosz
Koordynator Sieci
Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych
ul. Kossutha 6, 40-844 Katowice
Kierownik Sieci
dr Janina Fudała
tel. 32 254 03 81, faks 32 254 17 17
e-mail: [email protected]
Sekretariat Sieci
mgr Patrycja Przewoźnik
tel. 32 254 60 31 wew. 281
e-mail: [email protected]
AIRCLIM-NEWS NR 6 / 2010
str. 4
SUBSKRYPCJA
Jeśli chciałbyś otrzymywać bezpłatny Biuletyn
Informacyjny Międzynarodowej Naukowej Sieci
Tematycznej Zanieczyszczenia Powietrza/ Zmiany
Klimatu pocztą elektroniczną, napisz do nas:
[email protected]