docOCENA CZ£STOTLIWOgCI WYST£POWANIA ALERTPATOGEN
download 
Reklamacja Transkrypt
OCENA CZ£STOTLIWOgCI WYST£POWANIA ALERTPATOGEN
/#%.!#:£34/4,)7/g#)7934£0/7!.)!!,%240!4/'%.¬7 779"2!.9#(/$$:)!|!#(3:0)4!,.9#( !NALYSISOFALERTPATHOGENESINCIDENCEINSOMEHOSPITALWARDS 2OBERT$7OJTYCZKA-AGORZATA+ÃPA$ANUTA|OBODA2ENATA"RELA$ANUTA)DZIK*ERZY0ACHA +ATEDRAI:AKAD-IKROBIOLOGII7YDZIAU&ARMACEUTYCZNEGOZ/DDZIAEM-EDYCYNY,ABORATORYJNEJ W3OSNOWCUgLSKI5NIWERSYTET-EDYCZNYW+ATOWICACH :ESPÌ+ONTROLI:AKAEÊ7EWNTRZSZPITALNYCH30::/:`3ZPITAL-IEJSKInW3OSNOWCU Streszczenie W programach kontroli zakażeń szpitalnych szczególną uwagę wraca się na systemy kontroli drobnoustroje cechujące się specyficzną opornością na antybiotyki, chemioterapeutyki czy środki dezynfekcyjne, tzw. drobnoustroje alarmowe. Celem pracy było określenie częstotliwości występowania drobnoustrojów alarmowych w kilku oddziałach Szpitala Miejskiego nr 1 w Sosnowcu. Wyizolowano tam 708 szczepów drobnoustrojów, z czego 51 szczepów zaliczono do drobnoustrojów alarmowych. Średni odsetek aletrpatogenów na badanych oddziałach w roku 2006 wyniósł 7,2 % w stosunku do wszystkich wyizolowanych drobnoustrojów oraz 0,52 % w stosunku do liczby hospitalizacji (9792). W analizowanych oddziałach stwierdzono różny rozkład częstotliwości występowania drobnoustrojów alarmowych, który wynosił od 0 aż do 23,91%. Otrzymane wyniki nieznacznie różniły od średniej z badań 55 szpitali w 14 krajach przeprowadzonych pod auspicjami WHO, które określono na 8,7%. Słowa kluczowe: drobnoustroje alarmowe, zakażenia szpitalne ' Ö Problem zakażeń szpitalnych pojawił się wraz z pierwszymi zorganizowanymi oddziałami szpitalnymi, a częstość ich występowania i ich specyfika zależy od wielu czynników. Zakażenia te są kwintesencja zdarzenia niepożądanego, towarzyszącego pobytowi pacjenta w szpitalu. Występują one w każdym szpitalu, na całym świecie, z różną częstotliwością zależną od specyfiki szpitala lub oddziału. Wprowadzenie coraz to większego zakresu zabiegów chirurgicznych, zwiększenie inwazyjności wielu metod diagnostycznych a także stosowanie coraz to nowszej, trudnej do wyjałowienia aparatury pociąga za sobą ryzyko występowania zakażeń. Pomimo ogromnego postępu współczesnej medycyny pozostają one nadal bardzo poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia pacjenta [1,2]. Zakażenia pozostają najczęstszymi i najpoważniejszymi powikłaniami pooperacyjnymi. Mogą niweczyć powodzenie operacji a same przyczyniają się do zwiększonej choro- &ARMACEUTYCZNY 0RZEGLD.AUKOWY Sumary: In programs of hospital infections control a special attention is directed to microorganisms characterized by specific resistance to antibiotics, chemotherapeutic agents and disinfectants, i.d. alertpathogenes. We determined incidence of these microorganisms in some wards of Municipial Hospital No. 1 in Sosnowiec. We obserwed that among 708 strains of isolated microorganisms 51 of them belonged to aletrtpathogens. In 2006 it was 7,2% of total microorganisms and 0,52% of hospitalizations. In individual wards alertpathogenes fluctuated from 0% to 23,91%. Key words: alertpathogenes, hospital infection bowości i śmiertelności oraz zwiększają koszty leczenia [3]. Zakażenie szczepami szpitalnymi dotyczą najczęściej pacjentów osłabionych z współistniejącą chorobą podstawową a drobnoustroje odpowiedzialne za ich powstawanie należą zazwyczaj do szczepów wieloopornych, wyselekcjonowanych w wyniku nadmiernego stosowania leków i środków przeciwbakteryjnych [4]. W programach kontroli zakażeń szpitalnych szczególną uwagę wraca się na systemy kontroli drobnoustrojów cechujących się specyficzną opornością na antybiotyki, chemioterapeutyki czy środki dezynfekcyjne. Szczepy takie nazwane są drobnoustrojami alarmowymi lub alertpatogenami [1,5]. Obowiązek rejestracji drobnoustrojów alarmowych, zwanych też alert patogenami, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 2005 roku spoczywa zarówno na placówce wykonującej badanie, jak i na lekarzu. Rozporządzenie to przedstawia szczegółowy wykaz drobnoustrojów alarmowych oraz zasady ich rejestracji. Zgodnie z tym rozporządzeniem. rejestrowane są tylko te COPYRIGHT'RUPADR!2+WIECIÊSKIEGO )33. kU¤°°U JJ®l-t lA®7-i|l -k ql®-Aol lA®7-|®¬ ¬ªy¬Ai ª¬ylp}ª7-J-Íulp|k 7l|q|alA®y¬Ai lA®7--qR - |k aRy}ªª¬l®|q|ª-k y¬Aiª|JJ®l-qR Uz` ¡¤z U z` U z` ¤ `° ° ¡` ^ ` ° il¥alla}qyRo il¥all#-®|ª|X |RJ¬A®yRo #|q|alA®y¬ |q-¬ya|q|alA®y¬ lyRp|q|alA®y|k|t|¸ylA®¬ "-7#J®l-tJ|7y|¥ |o}ª-q-u|ª¬Aiª¬l®|q|ª-y¬Ai|J-AoRy }ªª|®A®Ra}qy¬Ai|JJ®l-t-Ai®-7lRa|ª¬Ai JJ®l-t lA®7-i|l -k ql®-Aol lA®7-|®¬ ¬ªy¬Ai ª¬ylp}ª7-J-Íulp|k 7l|q|alA®y¬Ai lA®7--qR - |k aRy}ªª¬l®|q|ª-k y¬Aiª|JJ®l-qR ¤°` ^^ °¡ ^U ¡^ ` ¤ ¤ i|}7ªRªyÖ ®y¬Ai ¬Ai||u- ¬A®y¬ R¥|q|all "-7#J®l-tJ|7y|¥ |o}ª-q-u|ª¬Aiª¬l®|q|ª-y¬Ai|J-AoRy }ªª|®A®Ra}qy¬Ai|JJ®l-t-AiylR®-7lRa|ª¬Ai drobnoustroje alarmowe, które izolowane są z zakażeń objawowych i inwazyjnych a pozytywny wynik otrzymano w wyniku badania mikrobiologicznego lub za pomocą innych wiarygodnych testów, np. serologicznych lub metodami histopatologicznymi. Nie podlegają rejestracji przypadki bezobjawowej kolonizacji [6] Zapobieganie zakażeniom szpitalnym stanowi duże wyzwanie dla klinicystów, Zespołów ds. Zakażeń Szpitalnych i mikrobiologów. Ważnym elementem do ich skutecznego zwalczania jest znajomość flory bakteryjnej danego szpitala i dostosowanie odpowiedniej terapii empirycznej do danej sytuacji i stosowanie jej tylko i wyłącznie w sytuacji wyższej konieczności do czasu uzyskania wyniku badania mikrobiologicznego [7]. 23,91 25 17,5 20 13,29 15 % 6,45 10 5,32 5 1,48 0,93 0 0 0 Chirurgii ogólnej Chirurgii urazowo - ortopedycznej Urologiczny Otolaryngologiczny Ginegologiczno - położniczy Chorób wewnętrznych Psychosomatyczny Neurologii Neonatologiczny ¬A |ARy |ª¬ ¥J®l-t J|7y|¥ |o}ª -q-u|ª¬Ai ª |®A®Ra}qy¬Ai |Jk J®l-t-Ai®l -qy¬Ai Rq-A¬ '¬ylpl7-J-ÍllAi|u}ªlRylR W analizowanych oddziałach w roku 2006 hospitalizoCelem pracy było określenie częstotliwości występowawano 9792 pacjentów, wyizolowano 708 szczepów drobnonia drobnoustrojów alarmowych na poszczególnych oddziaustrojów, z czego 51 szczepów zaliczono do drobnoustrołach Szpitala Miejskiego nr 1 w Sosnowcu. jów alarmowych. Materiał i metodyka badań W oddziałach zabiegowych procentowy udział alertpatoAnalizę oparto na wynikach badań mikrobiologiczgenów przedstawia tabela I. nych przeprowadzonych w okresie od 1.01.2006 roku do W przypadku oddziałów niezabiegowych rozkład drob31.12.2006 roku na 9 oddziałach Szpitala Miejskiego nr 1 noustrojów przedstawia tabela II. w Sosnowcu. Średni odsetek aletrpatogenów na badanych oddziałach Analizę przeprowadzono na oddziałach zabiegowych: w roku 2006 wyniósł 7,2 % w stosunku do Urazowo wszystkich wyOddział Chirurgii Ogólnej, Oddział Chirurgii izolowanych drobnoustrojów oraz 0,52 % w stosunku do -Ortopedycznej, Oddział Urologiczny, Oddział Otoarynliczby hospitalizacji (9792). gologiczny, Oddział Ginekologiczno-Położniczy Procentowy udział alertpatogenów w stosunku do liczby i niezabiegowych: pozytywnych badań mikrobiologicznych na danym -Oddział Internistyczny, Oddział Neonatologiczny, Ododdziale przedstawia ryc1. dział Neurologiczny, Oddział Psychosomatyczny W analizowanych oddziałach stwierdzono różny rozkład COPYRIGHT'RUPADR!2+WIECIÊSKIEGO )33. &ARMACEUTYCZNY 0RZEGLD.AUKOWY kU¤°°U częstotliwości występowania drobnoustrojów alarmowych, który wynosił od 0 aż do 23,91%. Otrzymane wyniki nieznacznie różniły od średniej z badań 55 szpitali w 14 krajach przeprowadzonych pod auspicjami WHO, które określono na 8,7% z wahaniami od 11,8% w krajach Morza Śródziemnego, 10% w krajach azjatyckich, do 7,7% w Europie i 9% w krajach zachodniego Pacyfiku [7]. Analizując otrzymane wyniki można stwierdzić, że rozkład alertpatogenów na poszczególnych oddziałach szpitalnych był nierównomierny, co można tłumaczyć specyfiką poszczególnych oddziałów (zabiegowe i niezabiegowe), czy też właściwymi dla danych jednostek chorobowych na oddziałach procedurami. Wysoki stosunkowo odsetek drobnoustrojów alarmowych zaobserwowano na Oddziale Neurologii (23,91%), przy jednocześnie niewielkiej liczbie badań mikrobiologicznych (46 badań). Na podstawie danych uzyskanych z polskich szpitali, można stwierdzić, że w większości z nich, stopień wykorzystania diagnostyki mikrobiologicznej jest zbyt niski, nie przekracza dla najlepszego szpitala 20 badań/ łóżko/ rok, a średnio dla wszystkich analizowanych oddziałów wynosi zaledwie 8 badań/ łóżko/ rok lub około 25 badań/100 pacjentów. Oznacza to, że powinno być pobieranych co najmniej 5-6-krotnie więcej [8]. Konieczne się zatem wydaje zwiększenie liczby badań mikrobiologicznych wykonywanych na poszczególnych oddziałach, zarówno zabiegowych jak i niezabiegowych. Główne metodami zwalczania zakażeń szpitalnych jak i drobnoustrojów alarmowych powinny polegać na stworzeniu dla drobnoustrojów środowiska nieprzyjaznego ich namnażaniu się i przetrwaniu, uniemożliwienie translokacji drobnoustrojów chorobotwórczych czyli kontaminacji środowiska, czy stosowanie odpowiednich i skutecznych zabiegów sanitarnych [1]. W celu poprawienia funkcjonowania tych metod oraz skutecznego zwalczania drobnoustrojów alarmowych, konieczne jest szkolenie personelu z zakresu zasad antyseptyki, antybiotykoterapii, profilaktyki okołooperacyjnej czy nadzoru epidemiologicznego. Pismiennictwo Dzierżanowska D., Jeljaszewicz J: Zakażenia szpitalne. A - Medica Press, Bielsko-Biała, 1999. Bulanda M.: Dochodzenie epidemiologiczne w zakażeniach szpitalnych. Piel. Epidemiol. 2005, 8-12. Chaber A. Okołooperacyjna profilaktyka antybiotykowa w chirurgii przewodu pokarmowego. Współ. Onkol. 1999, 2, 86-89 Fleischer M., Salik K.: Postępowanie w przypadku występowania szpitalnych ognisk epidemicznych. Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Epidemiologicznych, Wrocław, 2006. Przondo – Mordarska A.: Zakażenia szpitalne – etiologia i przebieg. Continuo, Wrocław (1999). Wojtyczka R.D. i wsp. : Aspekty prawne nadzoru nad zakażeniami szpitalnymi, Wiad. Lek. 2007, 60 (5-6), 298300. Łopaciuk U., Semczuk K., Dzierżanowska D.: Mikrobiologia zakażeń szpitalnych, Zakażenia, 2002, 1-2, 98- 102. Aktualna sytuacja epidemiologiczna w polskich szpitalach. Raport w sprawie rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych. Warszawa, 2005. |J¥u|ª-ylR-A¬ Niski wynik liczby drobnoustrojów alarmowych jest spowodowany mała liczbą badań mikrobiologicznych wykonywanych na poszczególnych oddziałach. Największy udział drobnoustrojów alarmowych w roku 2006 zaobserwowano na Oddziale Neurologii (23,91%) i Urologii (17,5%). &ARMACEUTYCZNY 0RZEGLD.AUKOWY COPYRIGHT'RUPADR!2+WIECIÊSKIEGO )33.
