Dieta dla diabetyków

GKT Serwis - opieka nad osobami starszymi - opiekunki Niemcy - Dieta dla diabetyków
03/02/17 04:27:51
Dieta dla diabetyków
Dieta dla diabetyków
1. Dieta dla diabetyków powinna byæ diet± pe³nowarto¶ciow±.
2. ¬ród³o energii:
Zawsze nale¿y okre¶laæ zapotrzebowanie energetyczne. Nale¿y d±¿yæ do redukcji wagi z celem obni¿enia lub
osi±gniêcia w³a¶ciwego wspó³czynnika BMI (diabetycy maj± czêsto nadwagê).
3. Bia³y cukier jest dozwolony w ma³ych ilo¶ciach (mo¿e stanowiæ do 10% ca³kowitej dostarczanej energii w trakcie dnia
w ¶rodkach spo¿ywczych, ale nie w p³ynach!).
4. Spo¿ycie bia³ka powinno byæ obni¿one u pacjentów z nefropati± i wynosiæ 0,6 do 0,8g na kilogram wagi.
5. Alkohol jest dozwolony na ¿yczenie pacjenta po okre¶leniu indywidualnego ryzyka spo¿ywania alkoholu, w ilo¶ci do
20g na dzieñ u mê¿czyzn oraz 10g/dzieñ dla kobiet ( podawaæ mo¿liwie wraz z posi³kami obfituj±cymi w wêglowodany,
by zapobiec niedocukrzeniu).
6. W przypadku tradycyjnej terapii insulinowej (CT) nale¿y stworzyæ sta³y schemat spo¿ywania posi³ków z ustalon±
ilo¶ci± wêglowodanów i dawk± insuliny.
7. Przy intensywnej terapii insulinowej nie ma surowych regu³ dotycz±cych wielko¶ci posi³ków i wyboru ¶rodków
spo¿ywczych.
8. Jedzenie miêdzy posi³kami stanowi niepotrzebn± dodatkow± dostawê kalorii (ma sens jedynie przy specjalnej terapii
lekami).
9. S³odzik znajduje zastosowanie w napojach.
10. Produkty zastêpuj±ce cukier nie maj± ¿adnych zalet wzglêdem cukru bia³ego.
11. Produkty dla diabetyków najczê¶ciej nie maj± ¿adnych walorów zdrowotnych.
Szczególnie diabetycy z nadwag± powinni unikaæ produktów dla diabetyków, poniewa¿ zawieraj± one czêsto du¿±
t³uszczu. Na czym opiera siê dieta pe³nowarto¶ciowa?
- du¿a ilo¶æ warzyw
- ubogie w t³uszcze ¼ród³a bia³ka
- pe³nowarto¶ciowy olej ro¶linny (np. rzepakowy)
- regularne, zbalansowane posi³ki
- ostatni posi³ek powinien sk³adaæ siê z chleba pe³noziarnistego z twaro¿kiem oraz jogurtu
- napoje s³odziæ s³odzikiem
- cukier bia³y stosowaæ oszczêdnie
W praktyce wygl±da to nastêpuj±co:
- owoce i warzywa do ka¿dego posi³ku (5 porcji dziennie)
- redukcja ukrytych t³uszczy: chude produkty mleczne, ser, kie³basa, produkty miêsne
- produkty pe³noziarniste
- niskokaloryczne napoje
Przyk³ad diety dla diabetyka o normalnej wadze:
Po wstaniu: 1 szklanka wody
Pierwsze ¶niadanie: 2 kromki chleba/tostu pe³noziarnistego, margaryna dietetyczna, powid³a ¶liwkowe, twaro¿ek z
zio³ami (¶mietankowy), 2 fili¿anki kawy z mlekiem, 1 pomarañcza
Drugie ¶niadanie: 2 ³y¿ki sto³owe p³atków owsianych (mog± byæ instant), ½ banana, ½ jab³ka, zsiad³e mleko,
ewentualnie ze s³odzikiem, 1 szklanka wody
Obiad: 1 ma³y sznycel sma¿ony na oliwie z oliwek, 2 ziemniaki posypane pietruszk±, porcja szpinaku, miseczka chudego
twarogu z je¿ynami (mro¿onymi),ewentualnie s³odzony s³odzikiem, 1-2 szklanki wody mineralnej
Miêdzy posi³kami: 1 ma³a porcja sernika wi¶niowego, 1 fili¿anka kawy z mlekiem
Kolacja: 1 miseczka surowej marchewki i selera z sokiem z cytryny, olejemem rzepakowym i ewentualnie cukrem, 2
1/3
GKT Serwis - opieka nad osobami starszymi - opiekunki Niemcy - Dieta dla diabetyków
03/02/17 04:27:51
kromki chleba pe³noziarnistego, margaryna dietetyczna, 1 plaster edamera (30% w suchej masie), 1 kromka chudej szynki
wieprzowej, 2 fili¿anki herbaty zio³owej
Wieczorny posi³ek: 1 szklanka wody, pó³ kromki chleba pe³noziarnistego z serkiem zio³owym
Przyczyny niedo¿ywienia u osób w starszym wieku:
- brak apetytu
- problemy z prze¿uwaniem i po³ykaniem
- zaburzenia trawienia
- ostre lub chroniczne choroby
- obni¿enie sprawno¶ci fizycznej lub mentalnej
- czynniki spo³eczne ( np. osamotnienie, ¶mieræ ma³¿onka)
- nieprawid³owo dozowane ¶rodki uspokajaj±ce lub nasenne
- spowolniona przemiana materii, zmniejszenie masy miê¶niowej, spadek aktywno¶ci fizycznej, a co za tym idzie spadek
zapotrzebowania energetycznego. Zalecane pokrycie zapotrzebowania na witaminy i minera³y pozostaj± jednak bez
zmian, co wiêcej wzrasta zapotrzebowanie na witaminê D, tzn. w mniejszej masie ¶rodków spo¿ywczych musi
znajdowaæ siê wiêcej minera³ów i witamin. Nale¿y spo¿ywaæ produkty o du¿ej warto¶ci od¿ywczej. Najwa¿niejsze
mikroelementy dla osób w zaawansowanym wieku to witamina D, B12 i folacyna.
- Zdolno¶æ odczuwania pragnienia os³abia siê, co dzia³a negatywnie na funkcje mózgu, nerek i serca: seniorzy powinni
piæ min.1,5 litra dziennie, warto poleciæ równie¿ produkty bogate w wodê (melony, pomidory, ogórki) oraz zupy.
W przypadku seniorów z podwy¿szonym ryzykiem niedo¿ywienia warto zwróciæ uwagê na:
- komunikacjê miêdzy opiekunem, pielêgniarzami, rodzin± i lekarzami
- kontrolê wagi
- przygotowywanie zestawieñ spo¿ytych potraw i napojów, identyfikacjê zahamowañ w jedzeniu i piciu – przy niskim
spo¿yciu po¿ywienia zachowaæ efektywne ¶rodki dietetyczne
Warto¶ci minimalne dla seniorów na dzieñ:
Codziennie: 1 ciep³y posi³ek, 1 porcja owoców, 1 porcja warzyw lub sa³atek, 1 szklanka mleka i jogurtu, ser albo
twaro¿ek, kromka chleba pe³noziarnistego albo z pe³nego przemia³u, 1 litr p³ynów (soki owocowe, woda mineralna, zupa,
herbata, kawa), 1 kawa³ek miêsa, ryba lub jajka.
Jak przekuæ zalecenia w dzia³anie?
- stosowanie ró¿nych przypraw i zió³, aby dodaæ potrawom smaku
- pobudzaj±ce apetyt przystawki lub napoje
- elementy pomagaj±ce w piciu lub jedzeniu (s³omki, smoczki etc.)
- mi³a atmosfera
- unikanie rozpraszaj±cych czynników
- przek±ski (z.B. ma³e kotleciki, chlebki ry¿owe)
- osobom niespokojnym, zapominaj±cym mo¿na zaoferowaæ spo¿ycie posi³ku poza sto³em
- jedzenie powinno byæ podzielone na porcje na jeden, dwa gryzy
- konsystencja po¿ywienia powinna byæ ³atwa zarówno do prze¿uwania, jak i po³ykania
- mo¿na wzbogaciæ napoje i potrawy suplementami; sporz±dzaæ zestawienia rzeczywi¶cie spo¿ytych ilo¶ci i warto¶ci
energetycznych, co pozwoli na stwierdzenie ewentualnych braków ¿ywieniowych
Zachowania seniorów:
- zredukowane uczucie pragnienia
- obawa przed nocnymi wizytami w toalecie
- obawa przed piciem spowodowana nietrzymaniem moczu lub k³opotami z prostat±
-zaburzenia prze³ykania
- wychowanie, w którym niemile widziane jest picie w trakcie jedzenia
2/3
GKT Serwis - opieka nad osobami starszymi - opiekunki Niemcy - Dieta dla diabetyków
03/02/17 04:27:51
Symptomy pojawiaj±ce siê przy zmniejszonej ilo¶ci p³ynów:
- skóra i ¶luzówki s± wysuszone
- pojawiaj± siê zawroty i bóle g³owy, zatwardzenie, infekcja dróg moczowych, podwy¿szona temperatura cia³a, spl±tanie,
zaburzenia pracy uk³adu kr±¿enia i nerek, utrata przytomno¶ci
Jak zapewniæ odpowiedni± ilo¶æ p³ynów?
- wszystkie posi³ki podawaæ z napojami
- w miejscach czêsto odwiedzanych w mieszkaniu pozostawiæ w zasiêgu wzroku i rêki napoje, które nale¿y piæ w ci±gu
dnia
- zawsze nape³niaæ puste szklanki
- wprowadziæ rytua³y picia (np. popo³udniowa kawa, herbatka o 17.00)
- zwracaæ uwagê na przyjmowanie p³ynów u tzw. „samodzielnych seniorów”
- im mniej po¿ywienia, tym wiêcej p³ynów
- seniorzy wymagaj±cy opieki potrzebuj± asekuracji przy piciu
- stosowaæ specjalne pojemniki na picie
- uwzglêdniaæ ¿yczenia seniorów odno¶nie do picia
Szczególnie wskazane napoje:
- woda, herbata zio³owa lub owocowa, soki owocowe
- kawê, czarn± herbatê równie¿ zalicza siê do te kategorii: ze wzglêdu na pobudzaj±cy wp³yw na serce i uk³ad kr±¿enia
nie nadaj± siê jednak do gaszenia pragnienia (nie wiêcej ni¿ 4 fili¿anki)
Przyk³ad dobowego rozk³adu przyjmowania p³ynów:
¦niadanie: 2 fili¿anki kawy lub herbaty (250ml)
Miêdzy posi³kami: 1 szklanka soku owocowego lub ma¶lanki (200ml)
Obiad: 1 szklanka wody mineralnej (200ml), 1 talerz zupy (150ml)
Miêdzy posi³kami: 1 du¿a fili¿anka herbaty lub kawy (200ml)
Kolacja: 2 fili¿anki herbaty zio³owej (300ml)
Pó¼ny wieczór: 1 szklanka soku owocowego, woda mineralna (200ml)
> ³±cznie: 1500ml
Autor: Dominica Tigges, dietetyczka
T³umaczenie: Katarzyna Sanojca
¬ród³o: aid Infodienst, Deutsche Gesellschaft für Ernährung e.V. , Senioren in der Gemeinschaftsverpflegung, Bonn 2007
[Niemieckie Towarzystwo ¯ywienia]
3/3