prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ3/7322-502/Fb/09
3071/11
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE
FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INŻ.
AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
MGR JOANNA
ZOMERSKA
POZNAŃ, MAJ 2011 R./ LIPIEC 2012 R*/MARZEC 2013 R.**
*
NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII I DOKONANYCH UZGODNIEŃ
**
NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY WYNIKAJĄCE Z ROZPATRZENIA UWAG ZŁOŻONYCH NA ETAPIE
WYŁOŻENIA DO PUBLICZNEGO WGLĄDU
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
„TERENÓW PRZYAUTOSTRADOWYCH W REJONIE FABIANOWA I KOTOWA” W POZNANIU
SPIS TREŚCI
1.1 Informacje wstępne .............................................................................................................. 3
1.2 Podstawy formalno-prawne opracowania ............................................................................... 3
1.3 Cel i zakres merytoryczny opracowania .................................................................................. 3
1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy ................................................................................. 4
2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ................................................ 7
2.1 Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu .......................................................................7
2.2 Rzeźba terenu ................................................................................................................................8
2.3 Budowa geologiczna i warunki gruntowe ........................................................................................8
2.4 Warunki wodne ...............................................................................................................................9
2.5 Flora..................................................................................................................................................9
2.6 Fauna...............................................................................................................................................10
2.7 Gleby...............................................................................................................................................11
2.8 Klimat lokalny ................................................................................................................................ 11
2.9 Dziedzictwo kulturowe .................................................................................................................. 12
3. STAN ŚRODOWISKA ORAZ ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE
Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI
DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE
PRZYRODY .................................................................................................................... 13
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .................... 21
4.1 Cel opracowania projektu planu ...........................................................................................21
4.2 Ustalenia projektu planu .....................................................................................................21
4.3 Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami .....................................................25
4.4 Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu ......27
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM,
KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO
DOKUMENTU ................................................................................................................. 28
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
PRZYRODNICZE ............................................................................................................ 32
6.1 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i warunki podłoża .......................................................... 32
6.2 Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne .........................................................34
6.3 Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz.......................................................35
6.4 Oddziaływanie na szatę roślinną ........................................................................................37
6.5. Oddziaływanie na zwierzęta ..............................................................................................38
6.6. Oddziaływanie na ludzi .....................................................................................................39
6.7 Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne .......................................................................39
6.6 Oddziaływanie na klimat akustyczny ..................................................................................41
6.9 Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe ............................................................................44
6.10. Oddziaływanie na dobra materialne ...................................................................................45
6.11 Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo ...........................45
6.12 Oddziaływanie transgraniczne ...........................................................................................46
6.13. Pola elektromagnetyczne ..................................................................................................46
7. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ
PRZEPROWADZANIA .................................................................................................... 46
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU
...................................................................................................................................... 47
9. WNIOSKI ...................................................................................................................... 48
10. STRESZCZENIE ............................................................................................................. 50
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1. Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
2. Hipsometria
3. Geologia
4. Mapa glebowo-rolnicza
5. Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
6. Projekt mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu, MPU 2013 r. – etap
procedury planistycznej – ponowne wyłożenie do publicznego wglądu
2
1. WPROWADZENIE
1.1
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla „terenów przyautostradowych
w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu.
Sporządzenie planu miejscowego zostało wywołane uchwałą Nr LXVII/708/IV/2005 Rady
Miasta Poznania z dnia 19 kwietnia 2005 r. Planem obejmuje się obszar położony w południowozachodniej części Poznania w rejonie Fabianowa i Kotowa, na styku miasta Poznania z gminą
Komorniki (Plewiskami). Granice opracowania wyznaczają: od północy projektowana ulica Nowe
Kotowo, od wschodu ul. Głogowska, od południa i zachodu granica administracyjna miasta Poznania.
Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi ok. 218 ha.
1.2
Podstawy formalno-prawne opracowania
Cel i Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko1.
W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ
opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza
prognozę oddziaływania na środowisko.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie między innymi
ocenia
1
2
się
relacje
pomiędzy
przyjętymi
w
projekcie
planu
rozwiązaniami
planistycznymi
Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami
3
a uwarunkowaniami środowiska przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi,
zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym
załącznik
graficzny
uchwały.
Szczegółowy
zakres
informacji
wymaganych
w prognozie wskazano w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach
oddziaływania na środowisko.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy informacje zawarte w prognozie oddziaływania
na środowisko muszą być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny,
a także dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu
miejscowego.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-1297/09/nb z dnia 14.08.2009 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-149(1)/09 z dnia 06.08.2009 r.).
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:

Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,

Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa Jeż J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,

Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,

Atlas geochemiczny Poznania i okolic Lis J., Pasieczna A., Państwowy Instytut Geologiczny,
Warszawa 2005.
Materiały kartograficzne

mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,

mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,

mapa glebowo-rolnicza,

mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, GUKiK, Geokart-International
Sp. z o.o., Rzeszów 2001r.,

mapa sozologiczna 1:50 000; ark. N-33-130-D Poznań, GUKiK, Geokart-International Sp. z o.o.,
Rzeszów 2004r.,
4

mapa
geologiczno-gospodarcza
Polski,
M-33-130-D
471
Poznań,
Państwowy
Instytut
Geologiczny, 1998r.
Akty prawne

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz.
150 ze zmianami),

Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami),

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 ze zmianami),

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220
ze zmianami),

Ustawa z dnia z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity z dnia 17 sierpnia 2006
r., Dz. U. Nr 156, poz. 1118 ze zmianami),

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz.
1568 ze zmianami),

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243
ze zmianami).

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019
ze zmianami),

Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zmianami),

Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U.
Nr 106, poz. 675),

Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),

Rozporządzenie Nr 40/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska
wojskowego Poznań-Krzesiny w Poznaniu (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 1/2008, poz. 1),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami).
5
Dokumenty, inne dostępne opracowania:

projekt
Uchwały
Rady
zagospodarowania
Miasta
Poznania
przestrzennego
w
„terenów
sprawie
uchwalenia
przyautostradowych
miejscowego
w
rejonie
planu
Fabianowa
i Kotowa” w Poznaniu, MPU 2013,

Uchwała Nr LXVII/708/IV/2005 Rady Miasta Poznania z dnia 19 kwietnia 2005 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenów
przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu,

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,

Opracowanie
przestrzennego
ekofizjograficzne
terenów
dla
potrzeb
przyautostradowych
miejscowego
planu
Poznań-Kotowo,
zagospodarowania
Pracownia
Geologiczno-
Kartograficzna, mgr Andrzej Rybczyński, Poznań, grudzień 2003,

Opracowanie
ekofizjograficzne
dla
potrzeb
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego „Terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu
(część północna), Proeko-plan Projektowanie Urbanistyczne, mgr Alicja Czaban, mgr Maciej
Chorążewicz, Poznań, luty 2005,

Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na budowie
ul. Nowe Kotowo w Poznaniu, Przedsiębiorstwo Projektowo-Usługowe MAX Katarzyna Wichman,
Poznań wrzesień 2008,

Raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko Przedsięwzięcie: przebudowa ulicy
Głogowskiej w Poznaniu na odcinku od ul. Opłotki do Strumienia Junikowskiego, AKON S.C.
Projektowanie Konstrukcyjne, Pracownia Inżynierii Lądowej RONDO Magdalena Artur Fojud
Spółka Jawna, Poznań maj 2005,

Decyzja Prezydenta Miasta Poznania o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację
przedsięwzięcia polegającego na budowie ulicy Nowe Kotowo w Poznaniu (sygn. OS.V/7684157/08) z dnia 27 lutego 2009r.,

Program
ochrony
środowiska
dla
miasta
Poznania
na
lata
2009-2012,
Uchwała
Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,

Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań
2007r., Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r.,

Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań, (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008r.),

Roczna ocena jakości powietrza w Wielkopolsce za rok 2009, WIOŚ, Poznań 2010,

Roczna ocena jakości powietrza w Wielkopolsce za rok 2010, WIOŚ, Poznań 2011,
6

Weryfikacja terenów cennych przyrodniczo – byłych użytków ekologicznych Kopanina I
i Kopanina II w celu wyróżnienia terenów predysponowanych do objęcia
ochroną,
z uwzględnieniem wprowadzenia w ich sąsiedztwie (teren ZKO*) funkcji sportowo –
rekreacyjnej, prof. dr hab. J. Borysiak, Poznań 2005
Inne źródła:
 wizja terenowa (październik 2009 r.),
 dokumentacja fotograficzna (MPU, październik 2009 r.),
 www.geoinfo.amu.edu.pl.
 www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.pfp
2.
CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1 Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty granicami planu położony jest w południowo-zachodniej części miasta,
w pobliżu węzła komunikacyjnego Komorniki i autostrady A2, między granicą miasta Poznania,
ul. Głogowską oraz linią rozgraniczającą nowo projektowanej ulicy Nowe Kotowo, aż do
ul. Wołczyńskiej. Powierzchnia omawianego obszaru wynosi około 218 ha.
Ze względu na niejednorodność funkcji, występowanie terenów niezagospodarowanych,
przemieszanych z chaotyczną zabudową (charakteryzującą się często złym stanem technicznym),
teren objęty ustaleniami planu charakteryzuje się niskimi walorami estetycznymi.
Na terenie objętym granicą planu znaczną powierzchnię zajmują obszary nieużytkowane,
tereny rolnicze - grunty orne oraz pozostałości po dawnych ogrodach i sadach. Występują one głównie
w centralnej część obszaru objętego planem. Przez północno-zachodni fragment opracowania
przepływa niewielki ciek Plewianka (rów melioracji szczegółowej). W jego niewielkiej dolinie występują
użytki zielone.
Zainwestowanie zabudową analizowanego terenu jest stosunkowo niewielkie. W północnej
części obszaru opracowania, głównie przy ul. Wołczyńskiej, ul. Krzeszowickiej oraz ul. Sycowskiej,
znajdują się tereny zabudowy o przemieszanych funkcjach mieszkaniowo-usługowych, zakłady
produkcyjne, hurtownie oraz magazyny. Część południowa omawianego terenu charakteryzuje się
natomiast trwałym i uporządkowanym zagospodarowaniem. Znajdują się tu duże obiekty usługowe,
takie jak centra handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 „Auchan” czy „Leroy Merlin”,
sąsiadujące z węzłem komunikacyjnym Komorniki i autostradą A2.
Przez
omawiany
obszar
przebiegają
szlaki
komunikacyjne
tj.
ul.
Wołczyńska,
ul. Krzeszowicka, ul. Trzebińska, ul. Kowalewicka, ul. Sycowska, ul. Opłotki, umożliwiające dojazd do
istniejącej
zabudowy
mieszkaniowej,
usługowej
i
przemysłowej
oraz
najbardziej
istotna
ul. Głogowska, pełniąca ważną rolę w obsłudze miasta Poznania, stanowiąca jednocześnie drogę
wylotową z Poznania w kierunku Leszna, Wrocławia oraz Zielonej Góry.
7
Obszar objęty ustaleniami planu charakteryzuje się także występowaniem nielicznej roślinności
wysokiej, skupionej głównie w północnej jego części, w sąsiedztwie istniejącej zabudowy
mieszkaniowej. Występują tu także zadrzewienia przyuliczne towarzyszące oraz ul. Głogowskiej
oraz ul. Krzeszowickiej, jak również nieliczne zadrzewienia wzdłuż dawnych dróg polnych.
2.2 Rzeźba terenu
Dominującą formą pochodzenia polodowcowego na analizowanym terenie jest wysoczyzna
morenowa płaska, która osiąga maksymalną wysokość 86,6 metrów nad poziomem morza. Płaskie
powierzchnie wysoczyzny morenowej sąsiadują z równinami sandrowymi występującymi w pobliżu
północno-zachodniej granicy obszaru opracowania, których wysokość waha się między 75-80 m
n. p. m. Obszar opracowania nachylony jest w kierunku północno- wschodnim. Północną część terenu,
leżącą w sąsiedztwie ul. Wołczyńskiej, stanowią głównie tereny wysoczyzny morenowej płaskiej
z wyjątkiem zaznaczającej się w rzeźbie terenu niewielkiej doliny erozyjno-denudacyjnej cieku
Plewianka, położonej na wysokości 70 – 75 m n.p.m.
Na
ukształtowanie
powierzchni
analizowanego
terenu
miały
wpływ
także
czynniki
antropogeniczne. Znaczne przekształcenia wystąpiły na południowej części terenów wysoczyznowych,
w obrębie których rzeźba terenu została znacznie zmieniona podczas prac przy budowie autostrady
i związanego z jej obsługą węzła komunikacyjnego Komorniki, a także na skutek lokalizacji na tym
terenie dużych obiektów handlowych („Auchan”, „Leroy Merlin”).
2.3
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Warunki gruntowe analizowanego terenu związane są z występowaniem zlodowacenia
bałtyckiego, głównie fazy leszczyńskiej. Przeważają mineralne grunty spoiste bezpośredniej akumulacji
lodowca. Na znacznych powierzchniach, zalegające w przypowierzchniowej części podłoża, utwory
plejstoceńskie budują serie glin morenowych, rozdzielonych warstwą wodnolodowcowych osadów
piaszczysto-żwirowych. Miąższość tych osadów oscyluje między 2,5–5,0 m. Miąższością sięgającą
nawet 5,0 m charakteryzuje się natomiast warstwa górnej gliny, zalegająca od powierzchni
w południowej i centralnej części omawianego terenu.
Bezpośrednio w dolinie Plewianki, przepływającej przez północny fragment terenu, występują
tereny z cienką (do około 1,5 m), przypowierzchniową warstwą mineralnych, średniozagęszczonych
piasków akumulacji wodnolodowcowej, zalegających na warstwie pochodzących ze zlodowacenia
środkowopolskiego glin zwałowych o znacznej miąższości.
Na całym terenie podłoże gruntowe wykazuje się znaczną nośnością. Korzystne właściwości
mechaniczne predestynują ten obszar jako przydatny do zabudowy. Nośność gruntów została
zachwiana jedynie na terenach bezpośrednio przylegających do autostrady i węzła komunikacyjnego
Komorniki. Na tych obecnie jeszcze niezagospodarowanych terenach, zlokalizowane zostały nasypy
o różnym składzie mechanicznym i miąższości. Tereny te nie są przydatne do bezpośredniego
8
posadowienia obiektów budowlanych, lecz pod warstwami nasypowymi znajdują się grunty mineralne
o dobrej nośności.
2.4
Warunki wodne
Obszar objęty opracowaniem znajduje się w dorzeczu rzeki Warty, a jego odwodnienie
następuje za pośrednictwem drobnych cieków należących do zlewni Strumienia Junikowskiego, w tym
do cieku Plewianka.
Jedynym powierzchniowym ciekiem wodnym zlokalizowanym w granicach planu jest okresowo
płynąca Plewianka, będąca prawobrzeżnym dopływem Strumienia Junikowskiego. Wypływa ona
z obniżenia terenu w okolicach Plewisk i kończy swój bieg w jednej z glinianek, docierając dalej za
pomocą podziemnego przepływu do Strumienia Junikowskiego. Długość Plewianki wynosi 4,8 km,
a powierzchnia jej zlewni 5,5 km2. Zarówno Plewianka jak i wody gruntowe zasilane są głównie przez
opady atmosferyczne oraz spływ wód powierzchniowych i przypowierzchniowych z terenów wyżej
położonych.
Wody gruntowe utrzymują się w większości przypadków na poziomie 2,0 - 5,0 m pod
powierzchnią terenu i charakteryzują się swobodnym zwierciadłem wodnym. Na obszarach
najwyższych wysoczyzn, wody gruntowe mogą zalegać w podglinowych piaskach na głębokości
przekraczającej 5,0 m pod powierzchnią terenu. Jedynie w bezpośrednim sąsiedztwie Plewianki woda
gruntowa występuje na głębokościach 0-2 m. Ponadto warunki infiltracji i charakter zwierciadła ulega
znacznym wahaniom, uzależnionym w dużej mierze od stanów wody w cieku.
2.5
Flora
Flora omawianego obszaru jest stosunkowo uboga, głównie ze względu na dotychczasowy
sposób
zagospodarowania
tych
terenów.
Dominują
tutaj
przede
wszystkim
zbiorowiska
antropogeniczne pól uprawnych oraz zbiorowiska roślinne porastające duże obszary nieużytków.
Występują tu zbiorowiska sztucznie wytworzone przez człowieka, charakteryzujące się ubogim
składem gatunkowym, ograniczającym się do roślin uprawnych i towarzyszących im (niepożądanych
przez rolników) pospolitych chwastów. Nieliczne gatunki pojawiające się w obrębie pól uprawnych są
niszczone za pomocą stosowanych herbicydów. Nie stwierdzono natomiast występowania, ważnych
z
ekologicznego
punktu
widzenia,
zadrzewień
śródpolnych,
wpływających
na
zwiększenie
bioróżnorodności tych terenów.
W sąsiedztwie przebiegających przez ten teren dróg, na miedzach oraz na terenach
niezagospodarowanych występują pospolite gatunki roślin tj. skrzyp polny (Equisetum arvense), rdest
ptasi (Plygonum aviculare), rdest powojowy (Bilderdykia convolvulus), szczaw zwyczajny (Rumex
acetosa), komosa biała (Chenopodium album), piaskowiec macierzankowy (Arenaria serpyllifolia),
gwiazdnica pospolita (Stellaria media), rogownica pospolita (Cerastium holosteoides), kąkol polny
(Agrostemma githago), bniec biały (Silene alba), mak polny (Papaver rhoeas), stulicha psia
(Descurainia sophia), tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris), tobołki polne (Thalspi arvense),
9
gorczyca polna (Sinapis arvensis), pięciornik srebrny (Potentilla argentea), wyka wąskolistna (Vicia
angustifolia), lucerna sierpowata (Medicago falcata), koniczyna biała (Trifolium repens) i łąkowa
(T. pratense), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum), fiołek polny (Viola arvensis), barszcz
zwyczajny (Heracleum sphondylium), marchew zwyczajna (Daucus carota), powój polny (Convolvulus
arvensis), niezapominajka polna (Myosotis scorpioides), przetacznik polny (Veronica arvensis),
przytulia pospolita (Galium mollugo), babka lancetowata (Plantago lanceolata), babka
zwyczajna
(Plantago major), rumian polny (Anthemis arvensis), krwawnik pospolity (Achillea millefolium),
rumianek bezpromieniowy (Chamomilla suaveolens), bylica piołun (artemisia absynthium), bylica
pospolita (Artemisia vulgaris), ostrożeń polny (Cirsium arvense) i lancetowaty (C. vulgare), chaber
bławatek (Centaurea cyanus), cykoria podróżnik (Cichorium intybus), kozibród wielki (Tragopogon
dubius), mlecz zwyczajny (Sonchus oleraceus), mniszek pospolity (Taraxacum officinale).
Na terenie tym spotkać można również kilka gatunków traw, do których należą: kostrzewa
czerwona (Festuca rubra), życica trwała (Lolium perenne), wiechlina roczna (Poa annua), wiechlina
łąkowa (Poa pratensis), kupkówka pospolita (Dactylis glomerata), miotła zbożowa (Apera spica-venti),
stokłosa miękka (Bromus hordaceus) oraz perz właściwy (Elymus repens).
Roślinność wysoka występuje na tym terenie nielicznie i jest skupiona głównie w północnej
części obszaru opracowania. Nieliczne bardziej okazałe drzewa takie jak jesiony (Fraxinus) oraz robinie
akacjowe (Robinia pseudoacacia) rosną w sąsiedztwie ul. Trzebińskiej i ul. Głogowskiej. Jedynemu
przepływającemu przez te tereny ciekowi wodnemu, Plewiance, towarzyszą natomiast porastające jej
brzegi wierzby (Salix). W towarzyszących zabudowie mieszkaniowej ogrodach przydomowych spotkać
można natomiast różne gatunki roślin ozdobnych (w tym drzewa i krzewy) oraz drzewa owocowe,
stanowiące pozostałość po istniejących niegdyś na tych obszarach sadach.
Najbardziej ubogim w roślinność naturalną obszarem są tereny położone między ul. Opłotki,
a południową granicą planu, na których zlokalizowane zostały duże obiekty centrów handlowych.
Istniejąca na tych terenach szata roślinna reprezentowana jest głównie przez gatunki sztucznie
wprowadzone przez człowieka, obejmujące przede wszystkim rośliny ozdobne o dużych walorach
estetycznych, nasadzane w celu podniesienia atrakcyjności terenów sąsiadujących z obiektami
handlowymi.
2.6
Fauna
Omawiany teren, wyznaczony granicami planu, nie obejmuje atrakcyjnych dla fauny siedlisk.
Na sytuacje tą wpływa głównie dotychczasowy sposób zagospodarowania terenu objętego analizą
(pola uprawne, tereny przeznaczone pod działalność gospodarczą) oraz terenów bezpośrednio z nim
sąsiadujących.
Niewielka powierzchnia zajmowana przez roślinność naturalną (pasy rozdzielające pola od
dróg, powierzchnie przy słupach energetycznych) pozwala na zapewnienie odpowiednich warunków
życiowych
jedynie
mało
wymagającym
organizmom,
głównie
bezkręgowcom.
Większość
występujących na tym terenie zwierząt stanowią gatunki będące szkodnikami upraw, np. takie jak
10
wiele gatunków owadów żerujących na roślinach uprawnych czy gryzonie, których działalność
powoduje duże szkody. Większe bogactwo występowania (szczególnie owadów) towarzyszy
fragmentom porośniętym przez dziko rosnące, kwitnące rośliny zielne, które są źródłem pokarmu dla
owadów zapylających. Na analizowanym obszarze brak jest również większych obszarów zajmowanych
przez roślinność wysoką, pozwalającą stworzyć korzystne warunki do życia dla wielu przedstawicieli
zwierząt.
Na terenach tych, szczególnie zlokalizowanych w północnej części omawianego obszaru,
sporadycznie mogą pojawiać się zwierzęta migrujące z terenów zlokalizowanych w sąsiedztwie
omawianego terenu. Pojawiać się mogą tu również przedstawiciele większych gatunków ssaków,
migrujących między terenami o większej wartości przyrodniczej, między innymi za pośrednictwem
korytarza ekologicznego jakim jest dolina Strumienia Junikowskiego.
2.7
Gleby
Na analizowanym obszarze dominują gleby piaskowe, wytworzone z piasków gliniastych
lekkich lub piasków słabogliniastych na glinie. Charakterystycznymi typami gleb są głównie gleby:
bielicowe, rdzawe, brunatne kwaśne, miejscami zdarzają się również gleby brunatne wyługowane
i pseudobielicowe. Przeważające kompleksy przydatności gleb to kompleks żytni dobry i kompleks
żytni słaby, a przeważające klasy bonitacyjne – IV a i IV b. U podnóża wysoczyzny morenowej
występują gleby napiaskowe, należące do klas V - VI oraz kompleksu żytniego słabego (6) i bardzo
słabego (7).
W północnej części obszaru opracowania, w dnie doliny Plewianki, dominują średnie i słabe
użytki zielone pochodzenia mineralnego oraz organicznego, należące głównie do klasy V bonitacyjnej.
W rejonie autostrady, węzła Komorniki, a także na znacznych terenach zajmowanych przez
obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2, gleby uległy całkowitej degradacji
na skutek realizacji poszczególnych inwestycji o znacznych rozmiarach.
2.8
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
teren całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez
napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi, szczególnie w okresie letnim
i jesiennym, są masy powietrza polarno-morskiego, które napływają znacznie częściej niż powietrze
polarno - kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego oraz zwrotnikowego.
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy również występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się
11
fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. Najdłużej obserwowany jest okres
bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku.
Średnia roczna wielkość ciśnienia atmosferycznego wynosi dla Poznania 1005 hPa. Największe
wahania ciśnienia obserwowane są dla okresu zimowego (w okresie od grudnia do lutego wahania
mogą osiągnąć wartość 73 hPa), podczas gdy w okresie letnim ciśnienie waha się w niewielkich
granicach (amplituda nie przekraczająca 34 hPa).
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań Ławica wykazały, że średnia wartość opadu
atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 – 2002)3 wynosiła 527,0 mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najwyższe średnie
miesięczne temperatury z temperaturą wynoszącą 19C są notowane w czerwcu i lipcu, najniższe
w miesiącach zimowych (np. luty 2007 r. ze średnią temperaturą miesięczną na poziomie 0,8C).
W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 8,2C.
Równie
istotnymi
czynnikami
meteorologicznymi,
wpływającymi
na
klimat
miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru. Dla obszaru miasta Poznania stwierdzono największą częstość występowania wiatrów z sektora
zachodniego, o dość niewielkiej sile (średnia roczna wartość wynosi 3,5 m/s). Wiatry silne i bardzo
silne zdarzają się sporadycznie, a częstość ich występowania można określić na poziomie 1%.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. Najwyższą
wartość osiąga w okresie zimowym, kiedy dochodzi do 88%, najniższa natomiast jest w miesiącach
letnich, takich jak czerwiec, kiedy osiąga wartość 70%. Zaobserwować można również istotny wpływ
czynników związanych z działalnością człowieka na kształtowanie się klimatu charakterystycznego dla
aglomeracji miejskiej. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na ten stan rzeczy jest wielkość
emisji pyłów i gazów oraz pary wodnej, która wpływa na specyficzne kształtowanie się klimatu
w poszczególnych rejonach miasta.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
2.9
Dziedzictwo kulturowe
Na omawianym obszarze występują udokumentowane znaleziska archeologiczne, których
zasięg został szczegółowo wskazany na rysunku planu. Poza wspomnianymi powyżej stanowiskami,
na obszarze objętym ustaleniami projektu planu nie występują żadne obiekty kultury w rozumieniu
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami4.
3
4
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl
Dz. U. Nr 162, poz. 1568
12
3.
STAN ŚRODOWISKA ORAZ ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA
ISTOTNE
Z
PUNKTU
WIDZENIA
REALIZACJI
PROJEKTU
PLANU,
W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Liczne zagadnienia z zakresu ochrony środowiska oraz warunków korzystania z jego zasobów,
istotne również dla przedmiotowego projektu planu, określają i regulują ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Obszar planu ze względu na swoje położenie w przestrzeni miasta, dobre powiązanie
komunikacyjne z autostradą A2 i ul. Głogowską oraz uwarunkowania wynikające ze „Studium...”,
predysponuje do zainwestowania i aktywizacji gospodarczej. Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w celu utrzymania równowagi przyrodniczej oraz
racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska, w mpzp powinny być uwzględnione zagadnienia,
dotyczące m.in. kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy terenów, ze szczególnym
uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, systemów
transportowych i komunikacji publicznej, czy też innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód,
gleby, ziemi, ochrony przed hałasem i polami elektromagnetycznymi.
Ocenia się, że opiniowany projekt planu, odpowiednio do zakresu i problemów, które reguluje,
spełnia warunki ustawowe w tym zakresie. Projekt przewiduje racjonalne wykorzystanie powierzchni
ziemi, poprzez przeznaczenie terenów położonych w sąsiedztwie
terenów komunikacyjnych,
uciążliwych akustycznie (ul. Głogowskiej, autostrady A2, węzła Komorniki oraz projektowanej Nowe
Kotowo) głównie pod zabudowę techniczno-produkcyjną i usługową. Wyznacza więc tereny, dla
których przepisy odrębne nie definiują dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dodatkowo
wprowadza zakaz realizacji na terenach zabudowy usługowej szpitali oraz obiektów oświatowych, dla
których przepisy odrębne definiują standardy akustyczne. Z kolei tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej oraz mieszkaniowo-usługowe wyznacza jedynie w miejscu już istniejących zabudowań
mieszkalnych (głównie przy ul. Krzeszowickiej oraz w mniejszym stopniu przy ul. Trzebińskiej)
pozwalając w ten sposób na dokończenie rozpoczętego już układu urbanistycznego.
Poza tym projekt ustala parametry intensywności zabudowy, zapewnia zachowanie
odpowiedniej powierzchni nieutwardzonej, biologicznie czynnej na każdym terenie przeznaczonym pod
zabudowę. Projekt zawiera wszystkie niezbędne zapisy regulujące zasady prowadzenia gospodarki
wodno-ściekowej
zgodnie
z
przepisami
ustawy
z
dnia
18
lipca
2001
r.
Prawo wodne
i rozporządzeniami wykonawczymi do niego, gospodarowania odpadami, masami ziemnymi.
W zakresie kształtowania terenów zieleni w projekcie nakazano realizację nowych elementów zieleni
(zieleni izolacyjnej na styku terenów MN z terenami P/U, rzędów drzew wzdłuż ulic), które
z jednej strony stanowiły będą podbudowę biologiczną intensywnie zagospodarowanych terenów
przemysłowo-usługowych, z drugiej strony wpłyną na poprawę walorów krajobrazowych omawianego
obszaru.
13
Ponadto, ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska w art. 73
ust. 1 stanowi, że w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się
w szczególności ograniczenia wynikające z:
1) ustanowienia w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody parku
narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu,
obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska
dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin,
2) utworzenia obszarów ograniczonego użytkowania lub stref przemysłowych,
3) wyznaczenia obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza aglomeracją,
4) ustalenia w trybie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne warunków korzystania
z wód dorzecza oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć wód, a także obszarów ochronnych
zbiorników wód podziemnych.
W granicach projektu planu nie występują ww. formy ochrony przyrody, ustanowione
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Najbliżej położonymi obszarami obecnie prawnie chronionymi są Fort VIIIa i Fort IX, objęte
Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000, współtworzące obszar mający znaczenie dla Wspólnoty
„Fortyfikacje w Poznaniu” (symbol obszaru PLH300005). Obszar ten wyznaczony został na podstawie
Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz
dzikiej fauny i flory. Forty oddalone są od obszaru planu o ok. 2,4 km. Ochrona tych obszarów została
ustanowiona ze względu na występowanie na terenie fortyfikacji unikatowych stanowisk zimowania
wielu gatunków nietoperzy.
Powyższe obszary chronione położone są w pewnej odległości od obszaru planu. Mimo,
że planowane zagospodarowanie terenów będzie oddziaływać na środowisko przyrodnicze, nie będzie
ono w sposób bezpośredni wpływać na funkcjonowanie przyrody w obrębie obszarów chronionych,
a zapisy projektu planu nie są sprzeczne z ustaleniami ochronnymi, określonymi dla poszczególnych
obszarów i obiektów przyrodniczych w ww. dokumentach.
Obszar projektu planu nie został zaliczony do strefy przemysłowej ani do obszaru cichego
w aglomeracji. Nie znajduje się również w strefie ochronnej ujęcia wody, a także obszarów
ochronnych zbiorników wód podziemnych.
Jego północna część jest natomiast położona w granicach nieobowiązującego już w chwili
obecnej obszaru ograniczonego użytkowania, wyznaczonego dla lotniska wojskowego PoznańKrzesiny. Obszar ten został ustanowiony na podstawie rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego
Nr 40/07 z dnia
31 grudnia 2007 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie utworzenia obszaru
ograniczonego użytkowania dla lotniska wojskowego Poznań-Krzesiny w Poznaniu5. W chwili obecnej,
z uwagi na postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 06. 10. 2010 r. (syg. akt. II OSK
548/09), wspomniane powyżej rozporządzenie nie obowiązuje.
5
Dz. Urz. Woj. Wielk. z 2008 r. Nr 1, poz. 1,
14
Jednym z głównych problemów ochrony środowiska jest stale rosnące skażenie środowiska
hałasem. Przepisy art. 114 ust. 1 Prawa ochrony środowiska nakazują, aby przy sporządzaniu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, różnicując tereny o różnych funkcjach lub
różnych zasadach zagospodarowania, wskazać tereny, które należą do poszczególnych rodzajów
terenów (wskazanych w art. 113 ust. 2 ww. ustawy), dla których ustalone są dopuszczalne poziomy
hałasu w środowisku, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku6. Zgodnie z tym dokumentem w zakresie długookresowej ochrony
środowiska przed hałasem stosuje się wskaźniki LDWN - długookresowy średni poziom dźwięku
A odniesiony do wszystkich dób w roku oraz LN - długookresowy średni poziom dźwięku A odniesiony
do wszystkich pór nocy.
W zakresie ochrony przed hałasem plan ustala dopuszczalny poziom hałasu w środowisku
na terenach:

MN, jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,

MN/U, jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych.
Dla pozostałych terenów nie ustala się dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku.
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody, z dnia 16 kwietnia 2004 r., w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego muszą być uwzględnione cele ochrony przyrody, których realizacja
zapewni: utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności
biologicznej, zachowanie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich siedliskami,
przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony, ochronę walorów
krajobrazowych, zieleni oraz zadrzewień.
Projekt planu dotyczy obszaru o głównie intensywnej zabudowie usługowej i technicznoprodukcyjnej, zatem nie jest możliwy rozwój tego obszaru, przy jednoczesnym wzroście powierzchni
terenów zielonych na całym obszarze planu, zapewniających znaczny wzrost różnorodności
biologicznej oraz wykształcenie nowych powiązań ekologicznych. Na terenach przeznaczonych do
intensywnego zagospodarowania istotna jest dbałość o zachowanie odpowiednich proporcji pomiędzy
obszarami uszczelnionymi, a pozostawionymi jako biologicznie czynne, poprzez wyznaczenie
i respektowanie odpowiednich parametrów intensywności zabudowy. Istotna jest również szczególna
dbałość o jakość zieleni towarzyszącej zabudowie, odpowiedni dobór gatunków roślin, szczególnie
gatunków rodzimych, odpowiadających lokalnym wymaganiom siedliskowym.
Jakość powietrza atmosferycznego
Na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego największy wpływ ma lokalizacja
i charakterystyka źródeł emisji oraz sposób zagospodarowania przestrzennego danego obszaru.
Na omawianym terenie, mimo występowania obiektów działalności gospodarczej, nie
stwierdzono punktowych źródeł emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, powodujących
9
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.
U. Nr 120, poz. 826 z 5 lipca 2007 r.),
15
przekroczenie dopuszczalnych norm jakości powietrza atmosferycznego, do których należą między
innymi instalacje zlokalizowane na terenach zakładów produkcyjnych oraz przestarzałe instalacje
grzewcze zlokalizowane w obrębie innych budynków.
W granicach planu znajdują się natomiast szlaki komunikacji samochodowej (ul. Głogowska,
ul. Wołczyńska, ul. Trzebińska, ul. Kowalewicka, ul. Sycowska, ul. Opłotki), będące liniowymi źródłami
emisji zanieczyszczeń, w obrębie których w wyniku spalania paliw w silnikach spalinowych powstają
zanieczyszczenia takie jak tlenki azotu, tlenki siarki, metale ciężkie czy węglowodory aromatyczne.
Odbywający się wspomnianymi wcześniej ulicami ruch samochodowy, ze względu na poziom
natężenia ruchu, nie stanowi jednak tak dużego zagrożenia dla zachowania standardów jakości
powietrza atmosferycznego, jak charakteryzująca się największym natężeniem ruchu ul. Głogowska.
Oddzielne opracowania dotyczące określenia stopnia oddziaływania ul. Głogowskiej na poszczególne
komponenty środowiska, nie wykazały jednak występowania przekroczeń dopuszczalnych poziomów
stężeń zanieczyszczeń komunikacyjnych poza liniami rozgraniczającymi ulicy.
Istotny wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego ma również bezpośrednie
sąsiedztwo autostrady A2. Zanieczyszczenia pyłowe i gazowe, generowane przez silniki samochodowe,
mogą rozprzestrzeniać się na stosunkowo duże odległości głównie ze względu na brak większych
skupisk roślinności wysokiej (naturalne ekrany, ograniczające rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń).
Istnienie
dużych
terenów
otwartych
jest
jednocześnie
czynnikiem
wpływającym
korzystnie
na „przewietrzanie” tych terenów.
Na stan jakości powietrza atmosferycznego, na terenie objętym analizą, wpływać mogą
również zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł zlokalizowanych poza granicami planu, a także
zanieczyszczenia gazowe i pyłowe przenoszone (w przypadku wystąpienia niekorzystnych warunków
atmosferycznych) z innych terenów, na których zlokalizowane są większe źródła emisji (np. zakłady
przemysłowe w Luboniu).
Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska7 Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska,
dokonuje corocznej oceny jakości powietrza dla całego województwa wielkopolskiego, celem
uzyskania informacji o stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu. W 2010 r. WIOŚ wykonał roczną ocenę
poziomu substancji w powietrzu w strefach, które następnie poddano klasyfikacji. Miasto Poznań, jako
aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys., zaliczane jest do strefy aglomeracja poznańska.
Stan jakości powietrza za rok 2010 w strefie aglomeracja poznańska przedstawia poniższa tabela.
Tabela 1.
Stan jakości powietrza za rok 2010 w strefie aglomeracja poznańska z uwzględnieniem kryteriów
ochrony zdrowia
Symbol klasy strefy dla poszczególnych substancji
NAZWA
PYŁ
Pył
STREFY
BAP
AS CD NI PB O3
NO2 SO2 CO C6H6
PM2,5
PM10
aglomeracja
A
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
A
poznańska
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2010, WIOŚ, Poznań 2011.
7
Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami
16
W strefie aglomeracja poznańska w 2010 r. stwierdzono przekroczenia poziomu docelowego
dla benzo(a)pirenu, a także przekraczanie poziomów dopuszczalnych stężenia pyłu PM10. Z uwagi
na powyższe, strefę aglomeracja poznańska pod kątem ochrony zdrowia zaliczono do klasy C.
Stężenia pozostałych substancji pod kątem ochrony zdrowia - NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni,
Pb, O3 - nie przekraczały odpowiednio poziomów dopuszczalnych, docelowych lub długoterminowych
(w zależności od substancji), dlatego aglomeracja poznańska zaliczona została do klasy A.
Wszystkie strefy, w obrębie których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń
substancji, zakwalifikowane zostały do obszarów, dla których istnieje konieczność wyznaczenia
obszarów przekroczeń stężeń danej substancji oraz dla których należy opracować program ochrony
powietrza. Dla pyłu PM10 program naprawczy dla Poznania został już wcześniej opracowany.
Ze względu na wystąpienie przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń pyłu PM10 w trakcie badań
przeprowadzonych w 2005 r. w trzech punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenie miasta,
Wojewoda Wielkopolski rozporządzeniem Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r.8 określił program
ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z rozporządzeniem konieczne jest
podjęcie działań niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM10.
W tym zakresie wskazano na konieczność m.in.: ograniczenia zużycia produkowanej energii,
zastępowanie ogrzewania indywidualnego sieciowym, zastępowania wysokoemisyjnych nośników
energii (głównie starych kotłów węglowych) nośnikami bardziej ekologicznymi i mniej emisyjnymi
(tj. nowsze modele kotłów węglowych lub ogrzewanie gazowe, olejowe, elektryczne, alternatywne
źródła energii), ograniczanie emisji ze źródeł liniowych poprzez realizację odpowiednich inwestycji
drogowych (III ramy komunikacyjnej, obwodnicy miasta), regularne utrzymanie czystości nawierzchni,
wprowadzenie „strefy ograniczonej emisji komunikacyjne”, odpowiednie projektowanie linii zabudowy,
wskaźników i parametrów zabudowy nowych terenów inwestycyjnych. Należy jednak podkreślić,
że niektóre z zadań wskazywanych w rozporządzeniu nie stanowi zakresu ustaleń planów miejscowych
i ze względów formalnych nie można wprowadzań ich do mpzp.
Stężenia pozostałych substancji (pod kątem ochrony zdrowia) - NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd,
Ni,
Pb,
O3
-
nie
przekraczały
odpowiednio
poziomów
dopuszczalnych,
docelowych
lub
długoterminowych (w zależności od substancji), dlatego aglomeracja poznańska zaliczona została do
klasy A.
Jakość wód
Od 2007 roku ocena jakości wód powierzchniowych i podziemnych prowadzona jest dla
jednolitych części wód (JCW). W 2009 r. zakres i częstotliwość badań zgodne były z rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu
jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych9.
8
9
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
Dz. U. Nr 81, poz. 685,
17
Ze względu na brak danych dotyczących jakości wód podziemnych na analizowanym terenie,
szczegółowe określenie jakości występujących tu wód podziemnych jest utrudnione. W celu ogólnego
określenia jakości wód podziemnych wykorzystano dane pochodzące z badań przeprowadzanych przez
Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie.
Badania prowadzone przez Państwowy Instytut Geologiczny na terenie województwa
wielkopolskiego w roku 2008 i 2009 dotyczyły jakości wód podziemnych jedynie w obrębie trzech
jednolitych części wód podziemnych (zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu). Do części tych
zaliczono również JCWPd nr 62, w obrębie której położony jest Poznań. Niestety żaden z punktów
pomiarowych nie był położony w granicy miasta. W 2008 r. w punktach pomiarowych zlokalizowanych
najbliżej Poznania stwierdzono wody o dobrej jakości, natomiast w 2009 r już tylko wody podziemne
o zadowalającej jakość10.
Na jakość wód podziemnych na terenie objętym granicami planu, duży wpływ może mieć
rolnicze wykorzystanie tych terenów, sąsiedztwo istotnych szlaków komunikacyjnych oraz obiektów
usługowych i przemysłowych. Nieodpowiednio prowadzona gospodarka ściekowa może spowodować
zanieczyszczenie wód podziemnych związkami azotu, fosforu, potasu oraz innymi niebezpiecznymi
substancjami.
Wody powierzchniowe reprezentuje na analizowanym terenie niewielki ciek Plewianka. Brak
szczegółowych danych (uzyskanych na podstawie przeprowadzonych badań) dotyczących jakości wód
Plewianki utrudnia dokładne określenie stanu jej czystości.
Plewianka jest odbiornikiem ścieków, zrzucanych z terenu całej zlewni. Na podstawie
charakterystyki terenów, przez które przepływa ciek (tereny zanieczyszczone odpadami itd.) można
natomiast
podejrzewać,
że
wody
te
nie
odpowiadają
dopuszczalnym
normom
czystości.
Zanieczyszczenia przedostają się głównie z rozkładających się, dziko składowanych w dolinie,
odpadów, albo bezpośrednio z rur kanalizacji deszczowych. Jakość wód płynących korytem strumienia
Plewianka nie jest objęta monitoringiem przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu. Latem 1994 i wiosną 1995 roku zespół pracowników Uniwersytetu im. A. Mickiewicza
w Poznaniu przeprowadził jednorazowe studia terenowe i laboratoryjne zmierzające do oceny stanu
jakości wód powierzchniowych dorzecza Strumienia Junikowskiego.11 Wody Plewianki na jej odcinku
ujściowym były w klasie NON.12 Ciek stanowi odbiornik ścieków przemysłowych i komunalnych, stąd
jego zanieczyszczenie jest duże i utrzymuje się przez cały rok. Konieczna staję się zatem potrzeba
regularnych badań stanu czystości wód. Na niską jakość stanu wód cieku wpływa również fakt,
że Plewianka charakteryzuje się niewielkim przepływem wody, często stagnującej.
Z uwagi na brak aktualnych badań i pomiarów jakości wód cieku Plewianka, do oceny jakości
wód powierzchniowych, zlokalizowanych w granicach projektu mpzp, wykorzystano dane pochodzące
10
11
12
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2008, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2009, Raport
o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2010,
Weryfikacja terenów cennych przyrodniczo – byłych użytków ekologicznych Kopanina I i Kopanina II w celu wyróżnienia
terenów predysponowanych do objęcia ochroną, z uwzględnieniem wprowadzenia w ich sąsiedztwie (teren ZKO*) funkcji
sportowo – rekreacyjnej, prof. dr hab. J. Borysiak, Poznań 2005
Wyniki wg obowiązującej wówczas klasyfikacji wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 91, poz. 116, art. 503)
18
z wykonanej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu oceny jakości wód
powierzchniowych według jednolitych części wód (JCW). Zgodnie z wynikami badań potencjału
ekologicznego wód dla jednolitej części wód
- Warta od Kopli do Cybiny – stwierdzono II klasę
elementów biologicznych, stan poniżej dobrego dla elementów fizykochemicznych oraz umiarkowany
stan/potencjał ekologiczny wód. Stan chemiczny JCW Warta od Kopli do Cybiny, w punkcie
pomiarowym w Poznaniu (wodowskaz most Św. Rocha) uznano za dobry.
Dokładne wyniki badania stanu ekologicznego wód rzeki Warty w ww. punkcie pomiarowokontrolnym na podstawie wyników badań z roku 2009 przedstawia poniższa tabela.
Tabela 3.
Wyniki badań stanu ekologicznego wód
na podstawie wyników badań z roku 2009
WSKAŹNIK JAKOŚCI
JEDNOSTK
LICZBA
WODY
A MIARY
PROB
1
2
3
4
Temperatura wody
Zawiesiny ogólne
Odczyn
Tlen rozpuszczony
C
Mg/l
pH
mg O2/l
5
BZT5
6
LP.
w
punkcie
pomiarowo-kontrolnym
Warta
ŚREDNIA
-
Poznań
KLASA
WSKAŹNIKA
JAKOŚCI
WÓD
MINIMUM
DATA
MAXIMUM
DATA
12
12
12
12
0,0
2,0
7,8
6,7
2009-01-06
2009-12-01
2009-03-04
2009-08-04
22,0
19,6
8,5
13,0
2009-07-07
2009-07-07
2009-05-05
2009-01-06
10,8
10,31
8,1
10,117
mg O2/l
12
1,3
2009-11-03
10,6
2009-09-01
5,8
ChZT-Mn
mg O2/l
12
1,02
2009-03-04
9,6
2009-01-06
4,963
7
Ogólny węgiel
organiczny
mg C/l
11
6,8
2009-02-03
20,75
2009-07-07
10,451
8
Azot Kjeldahla
mg N/l
12
0,701
2009-01-06
2,41
2009-05-05
1,525
9
Azot amonowy
mg NNH4/l
12
0,14
2009-05-05
1,039
2009-02-03
0,348
10
Azot azotanowy
mg NNO3/l
12
0,564
2009-08-04
7,467
2009-03-04
2,817
2,374
0,097
514
2009-08-04
2009-06-02
2009-08-04
9,197
0,325
734
2009-03-04
2009-03-04
2009-01-06
4,37
0,212
596
I
I
I
I
poniżej
stanu
dobrego
II
poniżej
stanu
dobrego
poniżej
stanu
dobrego
I
poniżej
stanu
dobrego
II
II
I
290
2009-02-03
519
2009-03-04
389,2
I
2009-08-04
133,2
2009-11-03
2009-08-04
100,0
2009-10-06
2009-05-05
98,27
2009-03-04
2009-10-06
12,04
2009-03-04
2009-11-03
104,5
2009-07-07
2009-09-01
0,010
2009-05-05
2009-02-03
0,054
2009-09-01
2009-09-01
0,008
2009-05-05
2009-11-03
0,0043
2009-05-05
2009-02-03
2,5
2009-02-03
2009-02-03
0,5
2009-02-03
2009-02-03
0,1
2009-02-03
WIOŚ 2010, www.poznan.pios.gov.pl
90,925
57,57
81,11
10,36
30,036
0,0031
0,0398
0,0058
0,0026
2,5
0,5
0,1
I
I
I
I
II
stan dobry
stan dobry
stan dobry
stan dobry
stan dobry
stan dobry
stan dobry
11
12
13
Azot ogólny
mg N/l
12
Fosfor ogólny
mg P/l
12
Przewodność w 20
S/cm
12
Substancje
14
mg/l
12
rozpuszczone
15
Siarczany
mg SO4/l
12
16
Chlorki
mg Cl/l
12
17
Wapń
mg Ca/l
12
18
Magnez
mg Mg/l
12
19
Chlorofil „a”
g/l
11
20
Chrom ogólny
mg Cr/l
4
21
Cynk
mg Zn/l
4
22
Fenole
mg/l
4
23
Miedź
mg Cu/l
4
g Ni/l
24
Nikiel
4
25
Ołów
g Pb/l
4
26
Kadm
g Cd/l
4
Źródło: Monitoring jakości wód powierzchniowych za
64,2
38,3
67,91
9,17
3,0
0,0001
0,024
0,004
0,0015
2,5
0,5
0,1
rok 2009,
ROCZNA
Klimat akustyczny
W granicach omawianego terenu znajdują się zarówno liniowe jak i punktowe źródła hałasu.
Przez tereny te przebiegają szlaki komunikacyjne tj. ul. Wołczyńska, ul. Trzebińska, ul. Krzeszowska,
ul. Kowalewicka, ul. Sycowska oraz ul. Opłotki. Wschodnie granice terenu stanowi ul. Głogowska
(przechodząca
w
drogę
krajowa
nr
5),
charakteryzująca
się
dużym
natężeniem
ruchu
19
komunikacyjnego. Stanowi ona najbardziej istotne liniowe źródło hałasu komunikacyjnego, znajdujące
się w granicach planu. Na negatywne oddziaływanie hałasu komunikacyjnego narażone są tereny
leżące wzdłuż ul. Głogowskiej oraz autostrady A2. Zasięg oddziaływania ul. Głogowskiej sięga linii
zabudowy zlokalizowanej wzdłuż ul. Głogowskiej, na odcinku od północnej granicy planu do
ul. Kowalewickiej. Na terenie tym, podobnie jak na odcinku ul. Głogowskiej od ul. Kowalewickiej do
ul. Opłotki, znajduje się jedynie zabudowa usługowa (brak zabudowy mieszkaniowej), dla której nie
zostały określone dopuszczalne poziomy hałasu dla pory dnia jak i dla pory nocy. Zgodnie z danymi
przedstawionymi na mapie akustycznej miasta Poznania 13, na terenach tych poziom hałasu wynosi
55-60 dB w porze dziennej i 50-55 dB w porze nocy. Znacznie bardziej narażone na oddziaływanie
akustyczne ul. Głogowskiej są natomiast tereny położone bezpośrednio przy krawędzi jezdni, dla
których poziom hałasu w porze dnia może sięgać nawet 75 dB.
W „Raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko” 14, opracowanym na potrzeby
uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę dla przedsięwzięcia polegającego na przebudowie
ul. Głogowskiej (na odcinku od ul. Opłotki do Strumienia Junikowskiego), zasięg ponadnormatywnego
oddziaływania przebudowanej ul. Głogowskiej w terenie niezabudowanym został określony
na poziomie 170 m od osi skrajnej drogi dla pory dziennej oraz 250 m dla pory nocnej.
W zasięgu negatywnego oddziaływania hałasu znajdują się również tereny w południowej
części analizowanego
obszaru, leżące
w
bezpośrednim
sąsiedztwie
autostrady A2.
Zasięg
oddziaływania hałasu generowanego przez autostradę obejmuje tereny usługowe, na których w chwili
obecnej funkcjonują duże obiekty handlowe. Długookresowy poziom dźwięku, wyrażony za pomocą
wskaźnika LDWN i LN, wynosi dla terenów bezpośrednio przylegających do autostrady (znajdujących
się w granicy opracowani planu) odpowiednio LDWN = 65-70 dB dla pory dnia oraz LN = 60-65 dB
dla pory nocy.
Pozostałe szlaki komunikacyjne, przebiegające przez obszar opracowania (leżące także
w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), charakteryzują się niższym natężeniem ruchu
niż wspomniana wcześniej ul. Głogowska oraz autostrada A2 i nie powodują powstawania
ponadnormatywnych poziomów hałasu na terenach wymagających ochrony akustycznej.
Przez omawiany teren nie przebiegają szlaki komunikacji kolejowej i tramwajowej, których
eksploatacja mogłaby wpływać negatywnie na kształtowanie tutejszego klimatu akustycznego.
Na terenie opracowania istnieje także rozproszona zabudowa usługowa i przemysłowa,
stanowiąca punktowe źródła hałasu. Zasięg oddziaływania tego typu zabudowy jest niewielki
i obejmuje tereny w granicach poszczególnych działek, na których eksploatowane są instalacje.
Zabudowa usługowa generuje również hałas powstający na skutek zwiększonego ruchu kołowego
(dojazd do obiektów usługowych, przeładunek, rozładunek) odbywającego się w jej obrębie.
13
14
Mapa imisyjna, hałas samochodowy, Wskaźnik LDWN, LN; Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu
im. A. Mickiewicza
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko; etap: projekt budowlany; Przedsięwzięcie: Przebudowa ulicy
Głogowskiej w Poznaniu na odcinku od ul. Opłotki do Strumienia Junikowskiego; mgr inż. ?K. Starzecka, mgr J. Rutkowska,
mgra inż. P. Stępniak, projektant główny mgr inż. A. Fojud; Poznań, maj 2005r.
20
Na kształtowanie lokalnego klimatu akustycznego wpływa również fakt, iż północna część
analizowanego terenu znajduje się w dawnym obszarze ograniczonego użytkowania wyznaczonego
przez Wojewodę Wielkopolskiego dla lotniska wojskowego Poznań-Krzesiny (rozporządzeniem
nr 40/07 z dnia 31 grudnia 2007 r). Według powyższego dokumentu, obszar ten znajdował się w III
strefie, gdzie nie wprowadzano ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu oraz dopuszczano
lokalizowanie wszelkiej zabudowy pod warunkiem zapewnienia właściwego klimatu akustycznego
w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej. Dopuszczalny poziom hałasu, w strefie III,
generowanego przez starty, lądowania oraz przeloty statków powietrznych wynosił 55 dB w porze
dziennej i 45 dB w porze nocnej.
Na pozostałych terenach przeważa użytkowanie rolnicze, które nie jest źródłem hałasu
mogącym wpłynąć istotnie na kształtowanie tutejszego klimatu akustycznego.
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1
Cel opracowania projektu planu
Głównym celem sporządzenia planu miejscowego jest wyznaczenie przeznaczenia terenów
oraz określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, poprzez dostosowanie funkcji, struktury
zabudowy i intensywności zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych
terenu.
Głównym założeniem sporządzenia i uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” jest sformułowanie
szczegółowych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, umożliwiających rozwój na omawianym
obszarze funkcji usługowych i techniczno-produkcyjnych, a tym samym i aktywizację gospodarczą tej
części miasta. Plan miejscowy sprecyzuje jednorodny kierunek rozwoju przestrzennego obszaru,
umożliwiający jego przestrzenne uporządkowanie i bezkolizyjne funkcjonowanie.
Ze względu na aktywizację znacznych powierzchni usługowych i techniczno-produkcyjnych,
niezbędne jest także określenie kompleksowej i efektywnej obsługi komunikacyjnej nowych kwartałów
zabudowy, powiązanie nowych elementów komunikacyjnych z zewnętrznym układem transportowym
oraz zapewnienie nowym terenom inwestycyjnym wszystkich niezbędnych elementów infrastruktury
technicznej.
4.2
Ustalenia projektu planu
Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:2 000.
Część tekstowa projektu składa się z ustaleń szczegółowych, dotyczących poszczególnych grup
terenów, sklasyfikowanych ze względu na ich przeznaczenie.
Ze względu na położenie obszaru planu w peryferyjnej części miasta i jednocześnie bardzo
dobre powiązania komunikacyjne, wynikające z bliskości istotnych szlaków samochodowych -
21
autostrady A2 oraz ul. Głogowskiej – jest on od wielu lat rezerwowany pod aktywizację gospodarczą.
Z tego względu, w strukturze funkcjonalnej projektu planu, dominują funkcje usługowa i technicznoprodukcyjna. We wschodniej i południowej części opracowania wyznaczono głównie tereny
przeznaczone pod obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 lub zabudowę
usługową (tereny 1-7UC/U). Stanowią one ponad 36,9% powierzchni opracowania. W pozostałej
części obszaru planu dominują tereny przeznaczone pod zabudowę techniczno-produkcyjną lub
usługową (tereny 1-9P/U), które zajmują również niespełna 37% powierzchni planu.
Ponadto, w projekcie wyznaczono osiem terenów przeznaczonych wyłącznie pod funkcję
usługową (tereny 1-8U), zlokalizowanych głównie w północnej i wschodniej części planu.
Dla wszystkich terenów U wprowadzono zakaz lokalizacji obiektów oświaty i szpitali, natomiast dla
części z nich (4U i 7U) wprowadzono również zakaz lokalizacji wolno stojącego obiektu handlowego
o powierzchni sprzedaży od 300 m2 do 2000 m2. Tereny usługowe (U) stanowią 3,2% powierzchni
opracowania.
W północno-zachodnim fragmencie obszaru w rejonie ul. Trzebińskiej i ul. Krzeszowickiej
wskazano stosunkowo niewielkie tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (tereny 1-3MN),
które stanowią zakończenie istniejącego założenia urbanistycznego (zarówno na terenie Poznania, jak
i sąsiedniej gminy Komorniki) oraz tereny o funkcji mieszanej – mieszkaniowej jednorodzinnej lub
usługowej (tereny 1-3MN/U). Stanowią one kolejno 2,1% i 3,5% powierzchni opracowania.
W projekcie planu wskazano układ transportowy (zajmuje ok. 17% powierzchni całego planu),
który w znacznej części składa się z nowych powiązań komunikacyjnych. W tym zakresie istotnym
celem planu jest zabezpieczenie rezerwy terenowej pod nową inwestycję
komunikacyjną,
przewidywaną do realizacji już we wcześniejszych dokumentach planistycznych 15 – ulicy Nowe Kotowo
(tereny 1-3KD-G), stanowiącej element podstawowego układu komunikacyjnego. Ulica ta nie tylko
zapewni dostęp do nowych terenów aktywizowanych gospodarczo w granicy omawianego projektu
mpzp,
ale
również
przejmie
część
ruchu
samochodowego
(zwłaszcza
pojazdów
ciężkich)
z ul. Fabianowo, położonej ponad północną granicą opracowania planu miejscowego. W ten sposób
ograniczone zostaną uciążliwości dla mieszkańców Fabianowa, związane z ruchem komunikacyjnym
odbywającym
w
kierunku
pobliskich
terenów
przemysłowych,
skupionych
głównie
przy
ul. Wołczyńskiej.
Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę określono szczegółowe ustalenia
w zakresie wymaganych parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania
terenu, dotyczące:

maksymalnej powierzchni zabudowy dla każdej działki budowlanej,

minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, jaką należy zachować na każdej działce
budowlanej oraz dodatkowych zasad kształtowania zieleni na terenach o przeznaczeniu P/U, U
i UC/U,
15
„Miejscowym Planie Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego m. Poznania” (uchwała Nr X/58/II/94 RMP z dnia 6 grudnia
1994r.) oraz „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” (uchwała
Nr XXIV/276/III/99 RMP z dnia 23 listopada 1999 r.)
22

formy zabudowy mieszkaniowej lokalizowanej na terenach MN i MN/U,

kształtu dachów,

wysokości obiektów budowlanych,

minimalnej powierzchni nowo wydzielanych działek budowlanych,

estetyki zabudowy na terenach o przeznaczeniu UC/C.
Ponadto, dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę szczegółowo określono
dostęp do dróg publicznych oraz wymagany normatyw parkingowy.
Parametry
i
wskaźniki
kształtowania
zabudowy
wskazują
na
dość
intensywne
zagospodarowanie wszystkich terenów o przeznaczeniu P/U, UC/U oraz terenów zabudowy
usługowej 8U (powierzchnia zabudowy działek - maksymalnie 70%, powierzchnia biologicznie czynna
– minimum 20%), a także terenów usługowych 5-7U (powierzchnia zabudowy działek – maksymalnie
60%, powierzchnia biologicznie czynna działek – minimum 20%). Takie parametry zainwestowania
wynikają niewiątpliwie ze specyfiki zabudowy techniczno-produkcyjnej czy handlowej o powierzchni
sprzedaży powyżej 2000 m2, wymagającej znacznie większych powierzchni do prawidłowego
funkcjonowania. Część terenów jest eksponowana od strony ważnych szlaków komunikacyjnych
(tereny
6-8U,
5UC/U
i
7UC/U),
które
z
tego
względu
wymagają
reprezentacyjnego
zagospodarowania i wytworzenia bramy miasta (7U), w celu podkreślenia wjazdu do miasta, poprzez
szczególna formę zagospodarowania albo parametry zabudowy.
Mniej intensywnie zagospodarowany zostanie północno-zachodni fragment planu w rejonie
ulic Trzebińskiej i Krzeszowickiej, obejmujący tereny przeznaczone pod funkcję mieszkaniową
jednorodzinną (1-3MN) i mieszaną - mieszkaniową lub usługową (1-3MN/U). Na terenach 1-3MN
i 1-3MN/U ustalono lokalizację dwukondygnacyjnych, wolno stojących budynków mieszkalnych, przy
czym na działce można zlokalizować wyłącznie jeden budynek mieszkalny. Maksymalną powierzchnię
zabudowy ustalono na poziomie 20% powierzchni działki budowlanej (przy czym nie może ona
przekraczać 400 m2). Z kolei minimalną powierzchnię biologiczną działki na poziomie 45% dla terenów
MN oraz 30% dla terenów MN/U.
W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego terenów objętych planem
wprowadzono ograniczenia w zakresie lokalizacji urządzeń reklamowych, a na terenach MN i MN/U
całkowicie zakazano ich sytuowania. Ustalono również zakaz lokalizacji ogrodzeń pełnych na terenach
MN oraz terenach MN/U, U (od strony dróg publicznych) i
UC/U (od strony dróg publicznych
i przestrzeni między obiektami handlowymi z priorytetem dla pieszych), a także zakaz realizacji
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej na terenach MN, MN/U, U, UC/U oraz E.
W przypadku terenów P/U zakaz ten nie dotyczy napowietrznych sieci infrastruktury wynikających
z
procesów
technologicznych.
Na
terenie
7U,
ze
względu
na
jego
znaczną
ekspozycję
z ul. Głogowskiej, stanowiącej jeden z ważniejszych wylotów komunikacyjnych z Poznania w kierunku
południowym, w projekcie ustalono nakaz kształtowania jego zabudowy jako zespołu pięciu dominant
przestrzennych, o maksymalnej wysokości 25 m, z dopuszczeniem połączenia budynków łącznikami
o maksymalnej wysokości 10 m. Lokalizacje dominant wskazano na rysunku planu.
23
W kontekście niniejszego opracowania istotne są szczególnie ustalenia w zakresie ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego. Do najważniejszych ustaleń projektu planu w tym zakresie
należą:

zakaz lokalizacji na terenach MN/U, U oraz na terenach komunikacji przedsięwzięć mogących
zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych
ustaleniami plan oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej,

zagospodarowanie odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi, w tym zagospodarowanie
odpadów poprodukcyjnych, niebezpiecznych i innych (na terenach P/U) zgodnie z przepisami
odrębnymi,

wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych w obrębie
terenu lub usuwanie ich zgodnie z przepisami odrębnymi,

zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej,

na terenach U i UC/U odprowadzanie ścieków komunalnych (i przemysłowych w przypadku
terenów 1-9P/U) do sieci kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem, do czasu realizacji sieci
kanalizacji sanitarnej, odprowadzenia ich do bezodpływowych zbiorników do gromadzenia
ścieków,

dla
terenów
MN,
odprowadzanie
ścieków
bytowych
do
sieci
kanalizacji
sanitarnej,
z dopuszczeniem, do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzania ich do
bezodpływowych zbiorników do gromadzenia ścieków,

dla terenów MN/U, P/U, U i UC/U odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci
kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem odprowadzenia ich do bezodpływowych zbiorników do
gromadzenia scieków, do czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej,

odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej z dopuszczeniem
zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenie działki budowlanej, a także ich
retencjonowania oraz wtórnego wykorzystywania (na terenach P/U, U, UC/U),

zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie działki budowlanej, a także ich
retencjonowanie na terenie działki budowlanej oraz ich wtórne wykorzystywanie (na terenach
MN, MN/U)

zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie lub odprowadzenie do sieci
kanalizacji deszczowej (na terenie E),

stosowanie
w
budynkach
z
pomieszczeniami
wymagających
komfortu
akustycznego
na terenach P/U, MN/U, U, UC/U rozwiązań wynikających z zasad akustyki budowlanej,

dla terenów P/U, MN/U, U, UC/U oraz E uzyskanie wymaganych standardów akustycznych
na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku,

zakaz lokalizacji na terenach P/U, UC/U, U, MN/U szpitali, a na terenach P/U, UC/U, U
również obiektów oświatowych (obiektów o ustalonych przepisami odrębnymi wymaganiach
akustycznych),
24

dopuszczenie lokalizacji na terenach KD-GPS i 1-3KD-G zespołu ekranów akustycznych oraz
stosowania w jezdni rozwiązań technicznych ograniczających emisję hałasu samochodowego
w środowisku,

zakaz stosowania w budynkach na terenach MN, MN/U pieców i trzonów kuchennych
na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy.
Do najważniejszych ustaleń projektu planu w zakresie kształtowania zasobów środowiska
przyrodniczego należą:

nakaz lokalizacji w miejscach wskazanych na rysunku planu rzędów drzew na terenach: 3P/U,
3-5UC/U i 7UC/U (z uwzględnieniem lokalizacji zjazdów i infrastruktury technicznej), 3KD-Z,
a także lokalizacji na terenie 6U rzędu drzew od strony terenu KD-GPS w przypadku lokalizacji
na nim parkingu naziemnego,

nakaz lokalizacji w miejscach wskazanych na rysunku planu pasów zieleni izolacyjnej
o szerokości nie mniejszej niż 8 m na terenach 4P/U oraz 7P/U,

nakaz zagospodarowania zielenią wysoką co najmniej 15% powierzchni działek budowlanych
na terenach P/U, 5U, 6U, 8U i UC/U, na których lokalizowane będą obiekty handlowe
o powierzchni sprzedaży od 300 do 2000 m2 (w przypadku terenów UC/U o powierzchni
sprzedaży powyżej 300 m2),

w przypadku lokalizacji na terenach UC/C parkingów naziemnych dla obsługi obiektów
handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 nakaz zagospodarowania ich zielenią
wysoką w formie rzędów drzew lub ich skupisk oddzielających grupy stanowisk postojowych,

zagospodarowanie zielenią nieutwardzonych fragmentów terenów komunikacyjnych,

dopuszczenie lokalizacji drzew na wszystkich terenach komunikacji, pod warunkiem, że nie
koliduje to z pozostałymi ustaleniami planu, dotyczącymi terenów dróg.
4.3
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być zgodne
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy
uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
obszar planu położony jest w podstrefie intensywnego zagospodarowania, wskazanej do znaczących
przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, stanowiącej potencjalne miejsce lokalizacji funkcji
przemysłowo-usługowych (E7 Kotowo, Fabianowo).
Obejmuje tereny przeznaczone pod zabudowę oraz tereny komunikacji, oznaczone
symbolami:
25

P2n/U1n - tereny zabudowy niskiej: zakładów przemysłowych, w tym wysokich technologii,
baz, składów hurtowni, półhurtowni i innej działalności gospodarczej, zakładów recyklingu i baz
technicznych/ z dopuszczeniem terenów zabudowy niskiej o funkcji usługowej,

U1n - teren zabudowy niskiej o funkcji usługowej,

P2sw/U1sw - tereny zabudowy średniowysokiej: zakładów przemysłowych, w tym wysokich
technologii, baz, składów hurtowni, półhurtowni i innej działalności gospodarczej, zakładów
recyklingu i baz technicznych/ z dopuszczeniem terenów zabudowy średniowysokiej o funkcji
usługowej,

U1sw- teren zabudowy średniowysokiej o funkcji usługowej,

kGPS.4.1. – ulica ekspresowa, ul. Głogowska,

kZ.091.3 – ulica zbiorcza, ul. Opłotki (odcinek od ul. Głogowskiej do ul. Sycowskiej),

kZ.093.1 – ulica zbiorcza, ul. Sycowska (odcinek od ul. granicy miasta do ul. Nowe Kotowo).
Na terenach położonych wzdłuż ul. Głogowskiej - między węzłem Komorniki oraz ul. Nowe
Kotowo – dopuszczono lokalizację obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2.
„Studium...” wskazuje na zasadność intensyfikacji zagospodarowania terenów przemysłowousługowych w celu wzrostu ich atrakcyjności gospodarczej. W przypadku styku terenów
mieszkaniowych i przemysłowo-usługowych „Studium...” wymaga lokalizacji funkcji przemysłowych
i usługowych nie powodujących uciążliwości dla funkcji mieszkaniowej oraz dodatkowo wykształcenia
pasów zieleni izolacyjnej. Wskazuje również na konieczność wykształcenia bramy miasta (miejsca
szczególnego, akcentującego wjazd do miasta) w rejonie węzła Komorniki, poprzez lokalizację
charakterystycznych i łatwo identyfikowalnych obiektów budowlanych.
W kontekście tych ustaleń zapisy projekty planu należy uznać za prawidłowe i zgodne
z zapisami „Studium...”. W strukturze funkcjonalnej projektu planu dominują funkcje technicznoprodukcyjna i usługowa, w tym obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2,
zlokalizowane wzdłuż wschodniej i południowej granicy planu. Z jednej strony pozwoli to
na aktywizację gospodarczą tej części miasta, a tym samym powstanie nowych miejsc pracy, z drugiej
strony umożliwi porządkowanie funkcjonalne obszaru i jego bezkolizyjne funkcjonowanie. Projekt
wskazuje granicę pomiędzy terenami usługowymi i przemysłowo-usługowymi, a terenami zabudowy
mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej, wyznaczonych tylko w rejonie ul. Krzeszowickiej oraz
Trzebińskiej,
na których tego typu zabudowa już istnieje. Dla terenów 4P/U i 7P/U, na styku
z terenami zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, ustalono obowiązek realizacji pasów zieleni
izolacyjnej.
Projekt zawiera niezbędne zapisy w zakresie parametrów i wskaźników zabudowy
i zagospodarowania przestrzennego, estetyki zabudowy oraz kształtowania ładu przestrzennego, dzięki
czemu przyczyni się do poprawy standardu zagospodarowania przestrzennego analizowanego obszaru.
Stosownie do zapisów „Studium...” projekt planu wskazuje teren, na którym zabudowę należy
kształtować w formie czterech dominant przestrzennych tworzących bramę miasta.
26
Projekt planu uwzględnia również zapisy rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja
Poznań16 poprzez ustalenie zakazu stosowania w nowo budowanych budynkach pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy (MN, MN/U). Ponadto, dla
terenów MN/U, U oraz terenów komunikacyjnych wprowadzo również zakaz lokalizacji przedsięwzięć
mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjatkiem dopuszczonych
ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej.
4.4
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Brak planu miejscowego dla danego terenu powoduje utrudnienia w określeniu zasad
kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach przeznaczania terenów
na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy (stosownie do ustawy z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).
Ze względu na znaczne zróżnicowanie funkcjonalne istniejących już enklaw zabudowy
(zarówno o funkcji mieszkaniowej, jak i usługowej oraz produkcyjnej), bez obowiązującego planu
miejscowego istnieje realne zagrożenie pogłębiania chaosu funkcjonalno-przestrzennego w wyniku
realizacji inwestycji wyłącznie na mocy decyzji administracyjnych. Realizacja polityki przestrzennej
tylko w oparciu o decyzje administracyjne (wynikające z zasady dobrego sąsiedztwa) nie gwarantuje
władzom Miasta wystarczającej kontroli nad procesami inwestycyjnymi. Taka sytuacja prowadzić może
do powstania swoistej mozaiki funkcjonalnej i niekorzystnego przenikania się funkcji kolidujących ze
sobą, zwłaszcza mieszkaniowej i przemysłowej.
Pozostawienie obszaru opracowania bez planu miejscowego utrudni również ochronę
środowiska przyrodniczego. Plan miejscowy, w powiązaniu z innymi przepisami prawa, określa
i porządkuje szereg zagadnień związanych z ochroną środowiska przyrodniczego, w tym zwłaszcza
kwestie związane z ochroną zieleni, gospodarką wodno-ściekową, gospodarką odpadami, ochroną
powierzchni ziemi, ochroną powietrza atmosferycznego, ochroną przed hałasem.
Sporządzenie i uchwalenie dla przedmiotowego obszaru planu miejscowego pozwoli
na jednoznaczne określenie przeznaczenia poszczególnych terenów, a także sposobów ich
zagospodarowania, zgodnie z przyjętą dla tego obszaru w „Studium...” polityką przestrzenną,
determinowaną w znacznym stopniu lokalizacją obszaru planu w peryferyjnej części miasta oraz
bliskością, zarówno istniejących
jak i
projektowanych, istotnych
szlaków
komunikacyjnych,
generujących znaczne uciążliwości akustyczne. Co szczególnie istotne dla omawianego obszaru, plan
miejscowy pozwoli na jednoznaczne wskazanie granicy między częścią przemysłowo-usługową,
a terenami zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługową, nawiązującą funkcjonalnie do już
istniejących enklaw zabudowy przy ul. Krzeszowickiej i Trzebińskiej.
16
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61
27
Do najważniejszych potencjalnych zmian w środowisku przyrodniczym, jakie mogłyby nastąpić
w przypadku braku realizacji planu miejscowego, można zaliczyć m.in.:

zwiększenie chaosu przestrzennego obszaru, na skutek realizacji zabudowy o funkcjach
kolidujących ze sobą, zwłaszcza mieszkaniowej i przemysłowej,

pogorszenie walorów krajobrazowych omawianego obszaru oraz zwiększenie konfliktów
społecznych, wynikających głównie z uciążliwości generowanych przez nowe tereny działalności
gospodarczej,

bardziej intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów,

większe uszczuplenie powierzchni biologicznie czynnych i związane z tym zmniejszenie infiltracji
wód opadowych i roztopowych do gruntu i pogorszenie warunków retencyjnych terenów,

zwiększenie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego oraz wód podziemnych
na skutek braku regulacji dotyczących odprowadzania ścieków z terenów zabudowanych,

brak wymogu kształtowania nowych elementów zieleni, zapewniających nie tylko podbudowę
biologiczną terenów zabudowanych i komunikacyjnych (zieleni izolacyjnej na styku terenów
mieszkaniowych i przemysłowo-usługowych oraz wzdłuż terenów komunikacyjnych), ale także
znacząco wpływających na walory krajobrazowe terenów przeznaczonych pod zabudowę,
a zwłaszcza terenów aktywizacji gospodarczej.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można:

Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzająca wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych,

Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra,
oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście
28
obowiązywania dla Poznania programu ochrony powietrza programu ochrony powietrza dla
strefy – aglomeracja Poznań17,

Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą
zrównoważonego
rozwoju
oraz
konieczności
zapewnienia
przez
władze
publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona
w
ramach
Konferencji
Narodów
Zjednoczonych
w
Rio
de
Janeiro
w 1992 r. Podstawowym założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki
i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory
środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich
zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości
funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie
krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest
równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność
integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić należy m.in.:
17

racjonalizację użytkowania wody,

ochronę gleb,

wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych,

gospodarowanie odpadami,

jakość wód,
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
29

jakość powietrza, zmiany klimatu,

hałas i promieniowanie,

różnorodność biologiczna i krajobrazowa.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania na
środowisko),
ocenie
efektywności
kosztowej,
konsultacjom
społecznym,
ocenie
zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie przyjęcia
„Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy z dnia
27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z :
1.
kierunkami działań systemowych,
2.
ochroną zasobów naturalnych,
3.
poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia
aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie
przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już
na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich
obszarów
europejskiej
sieci
Natura
2000,
uwzględnianie
obszarów
narażonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
Na szczeblu lokalnym zapisy projektu planu miejscowego korespondują z zapisami Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji
polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe
województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych
i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określał zadania
30
w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz
zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku 2015.
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:

cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,

cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobów przyrody,

cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp. Są to
zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące:
o
ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
określenie minimalnej powierzchni działki oraz określenie minimalnego udziału powierzchni
biologicznie czynnej, ustalenie maksymalnej powierzchni zabudowy na poszczególnych terenach,
wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych podczas prac budowlanych w obrębie
terenu lub usuwanie ich zgodnie z przepisami odrębnymi, zagospodarowanie odpadów zgodnie
z przepisami odrębnymi, zagospodarowanie odpadów poprodukcyjnych, niebezpiecznych
i innych (zgodnie z przepisami odrębnymi);
o
poprawy
jakości
wód
powierzchniowych
i
zapewnienia
odtwarzalności
zasobów
wód
podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zaopatrzenie w wodę
pitną z sieci wodociągowej, odprowadzenie ścieków bytowych i przemysłowych (w przypadku
terenów MN wyłącznie ścieków bytowych) do sieci kanalizacji sanitarnej, z dopuszczeniem, do
czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzania ich do bezodpływowych zbiorników
do gromadzenia ścieków, odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji
deszczowej z dopuszczeniem ich retencjonowania na terenie działki budowlanej oraz ich wtórne
wykorzystywanie;
o
osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania
negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz
stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy (MN, MN/U), zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub
potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami
planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej (na terenach MN/U, U
oraz terenach komunikacyjnych), zachowanie minimalnych udziałów powierzchni biologicznie
czynnej, zagospodarowanie nie mniej niż 15% powierzchni działki budowlanej zielenią wysoką
w przypadku lokalizacji wolno stojącego obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 m2
do 2000 m2 (P/U, 5-6U, 8U, na terenie UC/U – w przypadku lokalizacji obiektu o powierzchni
sprzedaży powyżej 300 m2), zagospodarowanie terenu zielenią wysoką w formie rzędów lub
skupisk drzew oddzielających grupy stanowisk postojowych – w przypadku lokalizacji parkingów
31
naziemnych dla obsługi obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2
na terenach UC/U, wprowadzanie zieleni izolacyjnej na terenach 4P/U, 7P/U, wprowadzanie
nasadzeń rzędów drzew (zgodnie z rysunkiem planu);
o osiągnięcia
wymaganych
standardów
akustycznych
w
środowisku
oraz
lokalnego
wyeliminowania negatywnego oddziaływania na środowisko potencjalnych źródeł hałasu,
realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: dopuszczalny poziom hałasu
w środowisku jak dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (dla terenów MN), jak dla
terenów mieszkaniowo-usługowych (dla terenu MN/U), dla budynków z pomieszczeniami
wymagającymi komfortu akustycznego stosowanie rozwiązań wynikających z zasad akustyki
budowlanej (P/U, MN/U, U, UC/U), uzyskanie wymaganych standardów akustycznych
na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku (P/U,
MN/U, U, UC/U, E), zakaz lokalizacji obiektów oświatowych i szpitali (P/U, U, UC/U,
na terenie MN/U – tylko szpitali), dopuszczenie dla terenów KD-GPS i 1-3KD-G lokalizacji
zespołu
ekranów
technicznych,
przeciwhałasowych,
ograniczających
emisję
dopuszczenie
hałasu
stosowania
samochodowego
w
do
jezdni
rozwiązań
środowiska
(tereny
komunikacyjne).
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
PRZYRODNICZE
6.1
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i warunki podłoża
Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „terenów przyautostradowych
w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu wprowadzają przeznaczenie znacznej części terenów,
użytkowanych
dotąd
rolniczo,
pod
lokalizację
obiektów
usługowych,
obiektów
handlowych
o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 oraz zabudowy techniczno-produkcyjnej. Tego rodzaju
zmiana sposobu zagospodarowania obszaru będzie miała istotny wpływ na kształtowanie powierzchni
ziemi oraz warunki podłoża.
Realizacja nowych inwestycji budowlanych, związanych z lokalizacją nowej zabudowy oraz
realizacją nowych szlaków komunikacyjnych, umożliwiających właściwą obsługę komunikacyjną,
wymagać będzie konieczności dokonania znacznych zmian w dotychczasowym ukształtowaniu terenu
oraz właściwościach podłoża. Prace budowlane obejmować będą między innymi wykonanie wykopów,
przemieszczanie dużej ilości mas ziemnych, umieszczanie w profilu glebowym elementów konstrukcji
budowlanych, a także różnego rodzaju materiałów budowlanych wpływających na właściwości
podłoża, w tym na jego przepuszczalność. Niezwykle istotnym zjawiskiem, jakie wystąpi na skutek
wprowadzanych zmian, będzie również trwałe uszczelnienie powierzchni ziemi i zniszczenie wierzchniej
warstwy gleby na terenach, na których prowadzone będą prace budowlane. Zasięg bezpośredniego
negatywnego
oddziaływania
na
powierzchnię
ziemi
obejmować
będzie
więc
powierzchnie
przeznaczone bezpośrednio pod lokalizację budynków, jak również tereny do nich przylegające.
32
Równie negatywne skutki, jak wspomniana powyżej lokalizacja zabudowy, będzie niosła za
sobą realizacja nowych szlaków komunikacyjnych (w szczególności realizacja ulicy Nowe Kotowo) oraz
zmiana parametrów szlaków już istniejących. Ich budowa będzie wymagała użycia ciężkiego sprzętu
budowlanego, umożliwiającego utwardzenie powierzchni oraz zastosowania materiałów budowlanych
znacząco zmieniających właściwości podłoża. Wykonanie tych inwestycji spowoduje w wielu
wypadkach
powiększenie
areału
trwale
uszczelnionej
powierzchni
(drogi
o
nawierzchniach
nieprzepuszczalnych), zmiany w jej naturalnym ukształtowaniu (konieczność wyrównania terenu) oraz
trwałą utratę właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych.
Naruszenie ukształtowania powierzchni ziemi i warunków podłoża nastąpi również na skutek
prowadzenia robót w zakresie sieci infrastruktury technicznej, w tym przebudowy elektroenergetycznej
linii napowietrznej WN 110kV na linię kablową na terenach 6U, 2,4,5UC/U. Przekształcenia te
obejmą zmiany w profilu glebowym, umieszczenie materiałów wpływających na właściwości gleby
oraz, w mniejszym stopniu, wpłyną na wzrost uszczelnienia powierzchni terenu.
Zmiana dotychczasowych właściwości chemicznych i fizycznych gleby nastąpi również
w wyniku czasowego, intensywnego użytkowania terenu na etapie budowy, prowadzącego do
zagęszczenia gleby i zniszczenia warstwy próchniczej również na terenach sąsiadujących z zabudową.
Obciążenie terenu na skutek wykorzystania ciężkiego sprzętu budowlanego spowoduje degradację
naturalnego systemu kapilarnego, decydującego o retencji wody, jej dostępności dla roślin oraz
wymianie gazowej w profilu glebowym.
W celu ograniczenia negatywnych skutków wprowadzenia nowego zagospodarowania terenu,
zapisy projektu planu wprowadzają szereg rozwiązań pozwalających na minimalizację tego
oddziaływania. W celu ograniczenia skutków nadmiernego uszczelnienia powierzchni wprowadzono
zapisy ograniczające powierzchnię zabudowy na
poszczególnych terenach znajdujących się
w granicach planu (w zależności od terenu maksymalna powierzchnia zabudowy wynosi od 20 do 70%
powierzchni działki, w niektórych przypadkach nie może ona przekraczać 400m2). Wprowadzono także
obowiązek zachowania minimalnych powierzchni biologicznie czynnych (od 10 do 45% powierzchni
działki), pozwalających na zachowanie właściwości gleby na niezabudowanych fragmentach terenu.
Pozytywny wpływ na ochronę powierzchni ziemi i warunków gruntowych będą miały również
zapisy regulujące gospodarkę odpadami na terenach objętych granicami planu. Dla terenów 1-9P/U,
1-3MN, 1-3MN/U, 1-8U, 1-7UC/U oraz 1-3E ustalono zagospodarowanie odpadów zgodnie
z przepisami odrębnymi. Podobne zapisy zostały wprowadzone dla terenów przeznaczonych pod
zabudowę
techniczno-produkcyjną
(1-9P/U),
w
obrębie
których
powstawać
będą
odpady
poprodukcyjne oraz niebezpieczne. Regulacja sposobu postępowania z odpadami wytworzonymi
na terenach objętych granicami planu pozwoli na uniknięcie zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz
zapobiegnie możliwości przedostawania się substancji niebezpiecznych do gruntu.
33
6.2
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Wprowadzenie
nowego
sposobu
zagospodarowania,
w
szczególności
na
terenach
użytkowanych dotąd rolniczo, może mieć znaczące oddziaływanie na kształtowanie warunków
wodnych. Nieodpowiednie działania obejmujące wprowadzenie nowej zabudowy, dla której nie
zostałyby określone warunki prowadzenia gospodarki wodnej i ściekowej, doprowadziły by do
degradacji
panujących
tu
stosunków
wodnych
i
zanieczyszczenia
wód
podziemnych
i powierzchniowych.
Ustalenia planu wprowadzają szereg zapisów pozwalających na minimalizację negatywnych
skutków oddziaływania realizacji nowej zabudowy na wody powierzchniowe i podziemne na tym
terenie.
W zakresie zaopatrzenia w wodę pitną dla terenów oznaczonych jako 1-9P/U, 1-3MN,
1-3MN/U, 1-8U i 1-7UC/U ustalono zaopatrzenie z sieci wodociągowej.
W zakresie prowadzenia gospodarki ściekowej w projekcie planu umieszczono zapisy mówiące
o obowiązku odprowadzania ścieków bytowych (na terenach MN) oraz bytowych i przemysłowych
(w przypadku terenów MN/U, U, P/U i UC/U) do sieci kanalizacji sanitarnej z dopuszczeniem, do
czasu realizacji sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzania ich do bezodpływowych zbiorników do
gromadzenia ścieków. Zgodnie z przepisami odrębnymi, ścieki przemysłowe odprowadzane do
urządzeń
kanalizacyjnych
nie
mogą
zawierać
zanieczyszczeń
w
ilościach
przekraczających
dopuszczalne wartości wskaźników, określonych w przepisach odrębnych. Docelowo, działania te
pozwolą na eliminację zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego na skutek
przedostania się do wód zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych oraz biologicznych, związanych
z użytkowaniem nowych terenów i funkcjonowania na nich zabudowy.
Zapisy planu wprowadzają również ustalenia mające na celu zapewnienie infiltracji wód
opadowych i roztopowych do gruntu, ograniczenie możliwości przedostawania się zanieczyszczonych
wód opadowych i roztopowych do wód podziemnych oraz zachowanie obiegu wody w środowisku
na analizowanym terenie. Umożliwiają to zapisy określające minimalny udział powierzchni biologicznie
czynnej dla poszczególnych terenów, a także zapisy regulujące postępowanie z wodami opadowymi
i roztopowymi w obrębie poszczególnych terenów.
Dla terenów oznaczonych na rysunku planu jako 1-9P/U, 1-3MN, 1-3MN/U, 1-8U
i 1-7UC/U, wody opadowe i roztopowe zgodnie z ustaleniami będą odprowadzane do sieci kanalizacji
deszczowej. Dopuszczone zostało jednocześnie ich zagospodarowanie na terenie działki budowlanej,
a także retencjonowanie i wtórne wykorzystanie. W przypadku terenów komunikacyjnych, wody
opadowe i roztopowe będą odprowadzane do sieci kanalizacji deszczowej, z zastrzeżeniem iż dla
terenów
dróg
lokalnych
i dojazdowych
dopuszcza
się
zagospodarowanie
wód opadowych
i roztopowych na terenie, w tym odprowadzenie do rowów przydrożnych.
Dzięki wprowadzeniu poszczególnych zapisów regulujących gospodarkę wodną i ściekową
pogorszeniu nie powinny ulec parametry jakościowe i ilościowe wody cieku Plewianki, przepływającej
przez północną część analizowanego obszaru.
34
Niewielkie korzystne oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne będą miały zapisy
ustalające wprowadzenie pasów zieleni wysokiej na terenach 3P/U oraz 3-5 i 7UC/U, a także
lokalizacja rzędu drzew na terenie komunikacyjnym 3KD-Z. W przypadku terenów 1-10KDW
lokalizacja drzew w formie rzędów została dopuszczona pod warunkiem, że nie koliduje to
z pozostałymi ustaleniami planu. Zwiększanie udziału zieleni wysokiej sprzyja retencji wodnej, a co za
tym idzie zapobiega obniżeniu się zwierciadła wód gruntowych.
Lokalne i czasowe negatywne oddziaływania wystąpią w obrębie omawianego terenu
na etapie prowadzenia prac budowlanych zarówno w zakresie lokalizacji zabudowy, dróg oraz sieci
infrastruktury technicznej. Wystąpią one głównie na skutek prowadzenia różnego rodzaju wykopów
i prac przy użyciu ciężkiego sprzętu powodującego nadmierne zagęszczenie gruntu, które z kolei
prowadzi do ograniczenia naturalnej infiltracji wód opadowych i roztopowych.
6.3
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz
Na terenie objętym opracowaniem nie występują cenne przyrodniczo siedliska, czy też gatunki
roślin i zwierząt zagrożone wyginięciem. Różnorodność biologiczna obszaru zachowana jest głównie
dzięki użytkom zielonym towarzyszącym ciekowi Plewianka, zieleni spontanicznej porastającej
nieużytkowane fragmenty terenów, zieleni terenów użytkowanych rolniczo oraz zieleni urządzonej,
zarówno towarzyszącej zabudowie jak i przestrzeniom publicznym. Jest to zieleń w dużym stopniu
kształtowana i kontrolowana przez człowieka, o niższym stopniu naturalności oraz obniżonej
odpornością na antropopresję.
Realizacja ustaleń mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” będzie
istotnie oddziaływała na dotychczasową, niewielką różnorodność biologiczną tych terenów. Istniejące
w chwili obecnej siedliska poddane silnej antropopresji, zostaną niemal całkowicie przekształcone.
Zmniejszone zostaną powierzchnie, które dotychczas były siedliskiem dziko rosnących drzew, krzewów
i roślin zielnych, a tym samym wielu gatunków zwierząt. Niewielki odcinek doliny cieku Plewianka
w północno-zachodnim fragmencie planu zostanie włączony w teren komunikacyjny, przeznaczony
pod budowę ulicy Nowe Kotowo. W miejscach porośniętych przez roślinność ruderalną terenów
niezagospodarowanych oraz terenów upraw rolniczych pojawi się nowa zabudowa o różnych
funkcjach, wraz z towarzyszącymi jej obszarami zieleni urządzonej.
Czynnikiem,
który
może
łagodzić
negatywne
dla
środowiska
przyrodniczego
skutki
antropopresji oraz może wspomagać zachowanie ekologicznych funkcji terenów jest wykształcenie
odpowiedniego układu przestrzennego zabudowy oraz wprowadzenie obowiązku zachowania
powierzchni biologicznie czynnych, zapewniających warunki życia organizmów żywych, produkcji
materii organicznej oraz warunki infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu. W tym celu
w projekcie ustalono nieprzekraczalne parametry zabudowy oraz minimalne powierzchnie biologicznie
dla wszystkich terenów przeznaczonych po zabudowę. Na terenach P/U, MN, MN/U, U,
UC/U oraz terenach dróg lokalnych i dojazdowych dopuszczono zagospodarowanie wód opadowych
i roztopowych w granicach działek, dzięki czemu umożliwiono utrzymanie warunków zasilania zasobów
35
wód gruntowych. W przypadku terenów P/U, MN, MN/U, U i UC/U dopuszczono jednocześnie
możliwość retencjonowania wód opadowych i roztopowych na terenie działki budowlanej oraz ich
wtórne wykorzystanie.
Korzystnymi zapisami projektu, z punktu widzenia ochrony różnorodności, planu są również
ustalenia dotyczące kształtowania nowej zieleni w obrębie poszczególnych terenów, zarówno terenów
budowlanych, jak i komunikacyjnych, umożliwiających ukształtowanie korzystnych warunków dla
bytowania na nich drobnych zwierząt. W tym kontekście istotne są zapisy nakładające obowiązek
kształtowania na terenach 4P/U, 7P/U pasów zieleni izolacyjnej o szerokości nie mniejszej niż 8 m
przy granicy z terenami MN, rzędów drzew na terenach 3P/U, 3-5UC/U, 7UC/U, 3KD-Z, zieleni
wysokiej w przypadku lokalizacji obiektów handlowych powyżej 300 m 2, a także obowiązku
zagospodarowania zielenią wszystkich nieutwardzonych fragmentów terenów komunikacyjnych. Nowe
nasadzenia zieleni stanowić będą częściową rekompensatę strat poniesionych przez środowisko
w wyniku usunięcia zieleni kolidującej z nowymi inwestycjami budowlanymi oraz znacznego
przekształcenia i uszczelnienia powierzchni ziemi.
Wszystkie te zapisy pozwolą także na zachowanie korzystnych walorów estetycznych
i
krajobrazowych
obszaru
planu,
poprzez
podbudowę
biologiczną
terenów
zabudowanych
i komunikacyjnych. Wprowadzana zieleń oraz jej odpowiedni dobór i zróżnicowanie gatunkowe
przyczyni się zwiększenie różnorodności biologicznej oraz do poprawy fizjonomii krajobrazu.
Zmiana dotychczasowego sposobu użytkowania terenów objętych granicą mpzp „terenów
przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu w sposób istotny wpłynie na ich
walory krajobrazowe. Pomimo znacznej intensyfikacji sposobu zagospodarowania większości terenów,
zapisy projektu umożliwiają utworzenie nowej, uporządkowanej w zakresie kształtowania zabudowy
i zieleni, przestrzeni. W celu uzyskania wspomnianego efektu wprowadzono szereg rozwiązań
wpływających
korzystnie
na
ograniczenie
negatywnych
skutków
zmiany
dotychczasowego
zagospodarowania terenów.
W celu kształtowania ładu przestrzennego i poprawy walorów krajobrazowych poszczególnych
terenów, wprowadzono zakaz lokalizacji elementów dysharmonizujących przestrzeń wizualną, w tym:
nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej (z wyjątkiem wynikających z procesów
technologicznych
na
terenach
P/U),
tymczasowych
obiektów
budowlanych
na
terenach
1-3MN, 1-3MN/U oraz 1-7UC/U (z wyjątkiem obiektów w przestrzeniach z priorytetem dla
pieszych), ogrodzeń pełnych na terenach MN, MN/U i U (od strony dróg publicznych) oraz UC/U (od
strony dróg publicznych i przestrzeni z priorytetem dla pieszych), a także lokalizacji urządzeń
reklamowych na terenach MN, MN/U oraz 1-9P/U i 1-7UC/U. Wyjątek od zakazu lokalizacji
urządzeń reklamowych stanowią urządzenia reklamowe umieszczane na elewacjach, o powierzchni
urządzenia nie przekraczającej 20% powierzchni każdej elewacji (w przypadku terenów P/U, UC/U,
1-3U, 5U i 8U) lub tez urządzenia reklamowe wyłącznie na elewacjach pierwszej kondygnacji
nadziemnej (na terenach 6-7U). Elementem wpływającym korzystnie na krajobraz będzie również,
ustalona zapisami planu, przebudowa napowietrznych sieci infrastruktury technicznej na kablowe
36
na terenach zabudowy mieszkaniowej (MN), mieszkaniowo-usługowej (MN/U) oraz usługowej U
i UC/U.
Istotnym elementem wpływającym na kształtowanie tutejszego ładu przestrzennego będzie
również wprowadzenie zabudowy jako dominanty przestrzennej na terenie 6U (zlokalizowanej w osi
ul. Kowalewickiej) oraz zespołu pięciu dominant przestrzennych (na terenie 7U) tworzących bramę
miasta.
6.4
Oddziaływanie na szatę roślinną
Na skutek wprowadzania nowego zainwestowania, występująca na omawianym obszarze
stosunkowo uboga szata roślinna ulegnie silnym przekształceniom, a w dużej części zostanie usunięta.
Dewastacji ulegnie roślinność niska, reprezentowana głównie przez pospolite gatunki roślin
ruderalnych, porastająca tereny przeznaczone bezpośrednio pod realizację inwestycji na terenach
przeznaczonych pod zabudowę oraz nowe inwestycje komunikacyjne. Nastąpi zmiana charakteru
roślinności poprzez zastąpienie gatunków występujących na tym obszarze naturalnie (mało
zróżnicowanych) roślinnością o wyższych walorach estetycznych, reprezentowaną w dużej mierze
przez gatunki obce rodzimej florze.
W celu zrekompensowania negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń planu na florę,
wprowadzono szereg rozwiązań mających na celu ograniczenie negatywnych skutków zmiany
dotychczasowego sposobu zagospodarowania tego obszaru.
Ustalenia planu określają minimalną powierzchnię biologicznie czynną jaka powinna być
zachowana na poszczególnych działkach (do 45% na terenach MN), a także maksymalną
powierzchnię zabudowy, jaka może być realizowana na poszczególnych terenach. Pozwoli to
na zachowanie określonych areałów zagospodarowanych zielenią i zapobiegnie możliwości całkowitego
pozbawienia zdolności biologicznych tych terenów. Na przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną terenach pojawi się zróżnicowana gatunkowo roślinność ogrodów przydomowych
(w tym drzewa i krzewy owocowe oraz ozdobne), podczas gdy terenom usługowym i produkcyjnym
towarzyszyć będzie roślinność poprawiająca walory estetyczne tych terenów.
W przypadku lokalizacji obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży od 300 do 2000 m2
na terenach 5U, 6U i 8U lub obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 300 m 2
na terenach 1-7UC/U, zapisy planu ustalają zagospodarowanie minimum 15% powierzchni
biologicznie czynnej zielenią wysoką. Ponadto, w przypadku lokalizacji parkingów naziemnych dla
obsługi obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2 (na terenach UC/U), ustalono
zagospodarowanie terenów zielenią wysoką, w formie rzędów lub skupisk drzew oddzielających grupy
stanowisk postojowych. Pozwoli to na wzbogacenie, niemal pozbawionych do tej pory zieleni wysokiej,
terenów znajdujących się w sąsiedztwie ul. Głogowskiej oraz ul. Opłotki.
Zwiększenie udziału zieleni wysokiej umożliwiają również zapisy planu ustalające lokalizację
rzędu drzew na terenach 3P/U oraz 3-5, 7UC/U oraz 3KD-Z (zgodnie z rysunkiem planu).
Lokalizacja drzew w formie rzędów została także dopuszczona na terenach dróg wewnętrznych
37
1-10KDW, pod warunkiem, że nie będzie kolidować z innymi ustaleniami planu. Tutejszą roślinność
wzbogacą również nasadzenia zieleni izolacyjnej na terenach 4P/U i 7P/U, a także roślinności, którą
zostaną zagospodarowane nieutwardzone fragmenty terenów przeznaczonych pod drogi.
Niewielki negatywny wpływ realizacji ustaleń planu dotyczyć będzie lokalizacji szlaków
komunikacyjnych których budowa może kolidować z występującymi na tym terenie nielicznymi
drzewami. Wycinka kolidujących z parametrami dróg drzew i krzewów będzie ograniczona do
minimum oraz zrekompensowana poprzez wprowadzenie nowych nasadzeń (m.in. przy ul. Nowe
Kotowo).
6.5.
Oddziaływanie na zwierzęta
Zniszczenie znacznej części siedlisk na skutek wprowadzania budynków na tereny dotąd
niezabudowane, wpłynie na ograniczenie powierzchni stanowiącej środowisko życia występujących tu
gatunków zwierząt. Zmniejszenie powierzchni życiowej oraz ograniczenie dostępności do bazy
pokarmowej (szczególnie w przypadku małych zwierząt, których zdolności migracyjne są niewielkie),
spowodować może wypieranie gatunków związanych z terenami rolniczymi i niezagospodarowanymi
oraz stopniowe zastępowanie ich gatunkami przystosowanymi do życia w bezpośrednim sąsiedztwie
zabudowy. Przewiduje się jednak, że z uwagi na dotychczasowy charakter tych terenów, jak i terenów
sąsiednich (m.in. autostrada A2, tereny zabudowy mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej) oraz
stopień ich przekształcenia, skala negatywnego oddziaływania na zamieszkujące te tereny zwierzęta
nie będzie znacząca.
Czasowy oraz ograniczony przestrzennie, niekorzystny wpływ na organizmy żywe, w tym
na zwierzęta, wystąpi na etapie realizacji poszczególnych inwestycji, wymagających prowadzenia prac
budowlanych z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu. Działania te wiązać się będą z generowaniem
hałasu (silniki pracujących maszyn) oraz zniszczeniem pokrywy roślinnej w obrębie części terenu
(tymczasowe drogi dojazdowe, miejsca składowania materiałów budowlanych), co skutkować będzie
czasowym wycofywaniem się z tych terenów poszczególnych gatunków zwierząt. Przewiduje się
jednak, że niekorzystne oddziaływania ustąpią po zakończeniu prac budowlanych i nie będą wpływać
w sposób długofalowy na kształtowanie charakteru lokalnej fauny.
Wprowadzone do projektu zapisy nakazujące zachowanie odpowiednio dużych areałów
powierzchni biologicznie czynnej, umożliwią w większości przypadków ograniczenie strat poniesionych
w wyniku przekształceń tych terenów. Przewiduje się, że pomimo wprowadzenia nowych elementów
zagospodarowania, tereny te stanowić będą miejsce bytowania i żerowania dla przedstawicieli
mniejszych gatunków zwierząt. Przyczyni się do tego m.in. wprowadzenie zieleni wysokiej
w sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych oraz wolno stojących obiektów handlowych o powierzchni od
300 do 2000 m2.
38
6.6.
Oddziaływanie na ludzi
W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców analizowanych
terenów niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę
elementów środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle ważne z punktu widzenia ochrony
zdrowia
mieszkańców
miasta,
gdyż
rosnące
zanieczyszczenie
poszczególnych
komponentów
środowiska (zwłaszcza powietrza) pogarsza warunki życia, a długotrwałe narażenie na działanie
szkodliwych substancji może być czynnikiem wpływającym na wzrost zachorowań i umieralności
na skutek poszczególnych chorób. W związku z powyższym konieczne jest wprowadzanie takich
ustaleń, których realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia środowiska, a co za tym
idzie pogorszenie jakości życia mieszkańców danego terenu.
Szczególnie istotnym czynnikiem wpływającym na pogorszenie komfortu życia, jak i stanu
zdrowia mieszkańców, jest hałas komunikacyjny, którego źródłem jest w tym przypadku przede
wszystkim komunikacja samochodowa (w mniejszym stopniu zabudowa usługowa i produkcyjna).
Niezwykle ważne jest także zachowanie właściwej jakości powietrza atmosferycznego, wprowadzanie
terenów zagospodarowanych zielenią oraz kształtowanie walorów krajobrazowych analizowanego
terenu (zachowanie ładu przestrzennego).
Analizowany projekt mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa”
w Poznaniu w sposób odpowiedni reguluje kwestie związane z ochroną i kształtowaniem jakości
powietrza atmosferycznego, regulacją gospodarki wodno – ściekowej, kształtowaniem terenów zieleni,
ochroną przed hałasem czy ochroną wartości krajobrazowej. Wprowadzając poszczególne ustalenia
i zakazy (opisane we wcześniejszych rozdziałach niniejszej prognozy) zmniejsza do minimum
negatywny wpływ na jakość życia i zdrowie mieszkańców, jaki mógłby się pojawić na skutek
wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania na część terenów objętych mpzp.
Okresowego pogorszenia warunków zamieszkania spodziewać się można jedynie w trakcie
prowadzenia prac budowlanych, związanych z realizacją inwestycji (emisja hałasu, zanieczyszczeń
powietrza).
Ustalenia projektu planu w sposób bezpośredni wpływają również na poprawę ogólnego
poziomu bezpieczeństwa poprzez stworzenie właściwego układu komunikacyjnego, zapewniającego
bezpieczny dostęp do terenów znajdujących się w granicy mpzp „terenów przyautostradowych
w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu oraz dopuszczenie robót w zakresie systemu monitoringu
wizyjnego oraz systemu służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
6.7
Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne
Wprowadzenie możliwości lokalizacji obiektów produkcyjnych oraz usługowych, wpłynie
na wzrost dotychczasowej emisji gazów i pyłów na omawianym obszarze. Emisja, której źródłem będą
instalacje
zlokalizowane
na
poszczególnych terenach
zabudowy techniczno-produkcyjnej lub
usługowej, najprawdopodobniej nie będzie jednak osiągała wielkości mogących spowodować
przekroczenie dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń na terenach sąsiednich. Brak
39
szczegółowych informacji dotyczących rodzaju i charakterystyki instalacji, która będzie (będą) źródłem
emisji, informacji o przewidywanym składzie jakościowym i ilościowym emitowanych substancji,
a
także
podstawowych
parametrów
emitora,
uniemożliwia
jednak
szczegółowe
określenie
oddziaływania nowych źródeł emisji zlokalizowanych na terenach obiektów produkcyjnych na jakość
powietrza atmosferycznego na obecnym etapie projektowania. Informacje te będą określone
w szczegółowych opracowaniach, które będzie podstawą do wydania stosownych pozwoleń
na eksploatację poszczególnych instalacji (na podstawie obowiązujących przepisów).
Nie przewiduje się powstania przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń zanieczyszczeń ze
względu na zwiększenie lokalnego natężenia ruchu. Przewidywany wzrost natężenia ruchu
na obecnie istniejących oraz nowo projektowanych drogach związany będzie głównie z dojazdem
do zabudowy mieszkaniowej oraz obsługą obiektów produkcyjnych i usługowych. Związana z tym
emisja gazów i pyłów nie będzie stanowiła zagrożenia dla przekroczenia obowiązujących standardów
jakości powietrza. Największym liniowym źródłem zanieczyszczeń komunikacyjnych do powietrza
będzie ul. Głogowska oraz ul. Nowe Kotowo. Nie przewiduje się jednak wystąpienia przekroczeń
dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń gazowych i pyłowych poza obszarem pasa drogowego
ograniczonego liniami rozgraniczającymi. W związku z powyższym nie zaistniała konieczność
wprowadzenia rozwiązań ograniczających negatywne oddziaływanie szlaków komunikacyjnych
na jakość powietrza atmosferycznego.
Czasowy wzrost emisji związany będzie z realizacją inwestycji budowlanych, polegających
na budowie obiektów produkcyjnych, usługowych, budynków mieszkalnych oraz nowych szlaków
komunikacyjnych. Zanieczyszczenia gazowe, związane z pracą silników maszyn budowlanych oraz
zanieczyszczenia pyłowe, powstające w wyniku przemieszczania dużych ilości mas ziemnych
i stosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych, będą miały charakter punktowy i ograniczony
czasowo. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez maszyny budowlane będzie stosunkowo niewielka
ze względu na ograniczoną powierzchnię na jakiej będą odbywały się roboty oraz ograniczony czas ich
przeprowadzania. Pyły powstające podczas prowadzenia prac budowlanych nie będą miały większego
znaczenia w kształtowaniu poziomów emisji dla tych terenów (niewielkie odległości unoszenia
powodować będzie czasowy wzrost zapylenia o charakterze lokalnym). Emisja ta będzie zjawiskiem
czasowym i nie będzie miała większego znaczenia w długofalowym kształtowaniu jakości powietrza
na tym terenie.
Nowymi punktowymi źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza będą instalacje grzewcze
zlokalizowane w obrębie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenach 1-3MN oraz zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej 1-3MN/U. Zapisy planu, w celu ograniczenia
negatywnego wpływu lokalizacji nowej zabudowy, zakazują stosowania w budynkach pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe, za wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Dla terenów tych
dopuszczona została możliwość stosowania indywidualnych systemów grzewczych z uwzględnieniem
przepisów odrębnych.
40
Zapisy dotyczące zastosowania systemu grzewczego wpisują się w realizację wydanego przez
Wojewodę Wielkopolskiego rozporządzenia (nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007r.) w sprawie określenia
programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z zadaniami podstawowymi,
określonymi we wspomnianym powyżej programie ochrony powietrza, dopuszcza się zastosowanie
indywidualnych instalacji grzewczych pod warunkiem spełnienia kryteriów dotyczących rodzaju
instalacji oraz stosowanego w nich paliwa (zakaz lokalizacji w nowych budynkach pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe z wyłączeniem instalacji opalanych paliwami odnawialnymi z biomasy).
Projekt planu zakazuje lokalizacji na terenach 1-8U oraz 1-3MN/U przedsięwzięć mogących
zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (w rozumieniu przepisów odrębnych),
z wyjątkiem dopuszczonych ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łączności
publicznej, ograniczając tym samym możliwość lokalizacji przedsięwzięć, których eksploatacja
stanowiłaby poważne zagrożenie dla poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości
powietrza
atmosferycznego.
Zapis
ten
wprowadzono
również
w
odniesieniu
do
terenów
komunikacyjnych.
Korzystny wpływ na jakość powietrza atmosferycznego będzie miała również zieleń, zarówno
ta lokalizowana w formie rzędów drzew wzdłuż szlaków komunikacyjnych na terenach 3P/U,
3-5 UC/U i 7UC/U oraz zieleń izolacyjna, wprowadzana na styku terenów przemysłowych
i usługowych (4P/U, 7P/U) z terenami mieszkaniowymi (1,2MN). Zieleń izolacyjna kształtowana
będzie w formie pasów o szerokości nie mniejszej niż 8 m.
Niewątpliwie nowa zieleń wpłynie także na ograniczenie uciążliwości związanych z emisją
gazów i pyłów powstających na terenach komunikacyjnych oraz przemysłowych i usługowych. Należy
jednak zaznaczyć, że zieleń izolacyjna aby spełniała swoją zasadniczą funkcję (w tym przypadku
izolacji terenów mieszkaniowych od zabudowy przemysłowo-usługowej) musi charakteryzować się
odpowiednimi cechami i parametrami. Poza tym, musi charakteryzować się odpowiednim doborem
gatunkowym oraz gęstością nasadzeń. Wprowadzaną zieleń należy dostosować do warunków
siedliskowych panujących na danym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem wymogu ochrony
istniejących drzew.
Na poprawę jakości powietrza atmosferycznego wpływać będzie również utrzymanie
odpowiednich
powierzchni
biologicznie
czynnych
oraz
zagospodarowanie
zielenią
terenów
towarzyszących zabudowie usługowej, a przede wszystkim zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej
(wykształcenie zróżnicowanych ogrodów przydomowych).
6.6
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Zmiana dotychczasowego sposobu zagospodarowania, dotycząca znacznej części terenów,
spowoduje pogorszenie klimatu akustycznego, w szczególności w obrębie terenów zabudowy
usługowej,
techniczno-produkcyjnej
oraz
w
sąsiedztwie
dużych
szlaków
komunikacyjnych:
ul. Głogowskiej oraz projektowanej ul. Nowe Kotowo. W celu ograniczenia do minimum negatywnego
oddziaływania związanego z realizacją nowej zabudowy i lokalizacją szlaków komunikacyjnych, zapisy
41
planu wprowadzają rozwiązania wpływające na kształtowanie klimatu akustycznego na terenach
objętych jego granicami.
Na obszarze objętym granicami mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa
i Kotowa” znajdują się, zajmujące stosunkowo niewielki obszar, tereny wymagające ochrony
akustycznej. Należą do nich, zlokalizowane w północno-zachodniej części omawianego obszaru, tereny
częściowo już istniejącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (1-3MN) oraz zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
lub
usługowej
(1-3MN/U).
Dla
obszarów
tych,
zgodnie
18
z rozporządzeniem Ministra Środowiska , zostały określone za pomocą wskaźników LAeq D oraz
LAeq N dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku wynoszące odpowiednio LAeq D = 55dB
i LAeq N = 50dB dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz LAeq D = 60dB
i LAeq N = 50dB dla terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej.
W celu uniknięcia możliwości powstania przekroczeń natężenia hałasu na terenach, dla
których ustalono dopuszczalne poziomy hałasu, w mpzp wprowadzono zapis ustalający zachowanie
dopuszczalnych poziomów hałasu jak dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenach
1-3MN oraz jak dla zabudowy mieszkaniowo-usługowej na terenach 1-3MN/U. Zachowaniu
dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach wymagających ochrony akustycznej sprzyjają zapisy
ustalające
uzyskanie
wymaganych
standardów
akustycznych
na
granicach
z
terenami
o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, wprowadzone dla terenów P/U, MN/U,
U, UC/U oraz E. Aby zmniejszyć odczuwalną uciążliwość hałasu emitowanego z sąsiednich obszarów
zabudowy techniczno-produkcyjnej i usługowej, ustalono lokalizację zieleni izolacyjnej (o szerokości
nie mniejszej niż 8m) na terenach 4P/U i 7P/U.
Powstanie nowych obiektów techniczno-produkcyjnych i usługowych (na terenach P/U, U
oraz UC/U) będzie wiązać się z lokalizacją nowych źródeł hałasu. Obecny poziom zaawansowania
technologicznego oraz stosowanie nowoczesnych procesów w zakładach usługowych i przemysłowych
pozwala przypuszczać, że instalacje te nie będą źródłem hałasu o wysokim poziomie i nie pogorszą
w sposób znaczący tutejszych warunków akustycznych, a ewentualne wprowadzenie zabezpieczeń
akustycznych (wyciszenie i wygłuszenie maszyn, mało hałaśliwa technologia produkcji itd.) pozwoli
na wyeliminowanie negatywnego oddziaływania tych instalacji na tereny sąsiednie. W związku
z powyższym hałas emitowany przez wspomniane powyżej instalacje nie będzie powodował
przekroczenia określonych przepisami, dopuszczalnych poziomów hałasu dla terenów sąsiadujących
z analizowanym obszarem (na których określone zostały dopuszczalne poziomy hałasu). Brak
szczegółowych informacji dotyczących rodzaju i charakterystyki instalacji, która będzie źródłem emisji,
uniemożliwia jednak w chwili obecnej określenie dokładnego poziomu hałasu emitowanego przez
nowe źródła emisji, zlokalizowane na terenach, na których zapisy planu dopuszczają lokalizację
obiektów przemysłowych i usługowych (w tym wielkopowierzchniowych obiektów handlowych).
18
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Z dnia 5 lipca 2007r.)
42
Dla budynków na terenach 1-9P/U, 1-3MN/U, 1-8U, 1-7UC/U, w których znajdują się
pomieszczenia
wymagające
komfortu
akustycznego,
ustalone
zostało
stosowanie
rozwiązań
wynikających z zasad akustyki budowlanej. W obrębie wspomnianych terenów wprowadzono również
zakaz lokalizacji obiektów oświaty oraz szpitali (z wyjątkiem terenów MN/U, dla których zakaz
obejmuje wyłącznie lokalizację szpitali).
Pogorszenie klimatu akustycznego terenów objętych ustaleniami planu może wystąpić również
na skutek wzrostu natężenia ruchu samochodowego w jego obrębie. Wzrost natężenia ruchu dotyczyć
będzie głównie ul. Głogowskiej i nowo projektowanej ul. Nowe Kotowo, ale także mniejszych dróg
publicznych i wewnętrznych, położonych w granicach planu.
Zlokalizowana w granicach omawianego terenu projektowana ul. Nowe Kotowo (obejmująca
tereny 1-3KD-G) ze względu na swoje znaczenie w układzie komunikacyjnym w rejonie Fabianowa
i Kotowa, a także w obsłudze komunikacyjnej miasta oraz powiązanie poprzez ul. Głogowską
z autostradą A2, charakteryzować się będzie dużym obciążeniem ruchu pojazdów zarówno osobowych,
jak i ciężarowych. W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania tej inwestycji zastosowane
zostaną rozwiązania pozwalające na ograniczenie poziomu hałasu, na sąsiadujących z inwestycją
terenach wymagających ochrony akustycznej do poziomów dopuszczalnych. Zgodnie z informacjami
przedstawionymi w „Raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, dotyczącym budowy
ulicy Nowe Kotowo”19, ze względu na prognozowany znaczący wzrost natężenia ruchu pojazdów
(dla roku 2025), zasięg ponadnormatywnego oddziaływania hałasu wynosić będzie odpowiednio
130 m dla pory dziennej oraz 200 m dla pory nocnej. W celu ograniczenia negatywnego wpływu
realizacji tej inwestycji zaproponowane zostało wprowadzenie szeregu rozwiązań, pozwalających
na zapewnienie dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach wymagających ochrony akustycznej,
położonych w rejonie przedsięwzięcia. Efekt ten zostanie osiągnięty poprzez zastosowanie tzw. „cichej
nawierzchni” (redukcja poziomu hałasu o ΔL = 3-4 dB), ograniczenie prędkości (zmniejszenie
prędkości o 10 km/h powoduje redukcję hałasu o ΔL = 0,5-2 dB) oraz lokalizację przesłoniętych
zielenią ekranów akustycznych, między innymi na odcinku od cieku Plewianka do ul. Trzebińskiej
(ΔL = 5-15d B)20. Łączne zastosowanie wspomnianych powyżej rozwiązań pozwoli na zapewnienie
warunków komfortu akustycznego dla pierwszej linii zabudowy (na terenach dla których określone
zostały dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku).
Równie istotnym, liniowym źródłem hałasu komunikacyjnego jest ul. Głogowska, stanowiąca
fragment drogi krajowej nr 5, oznaczona na rysunku planu jako KD-GPS.
Zasięg negatywnego oddziaływania akustycznego ul. Głogowskiej ograniczać będą rozwiązania
ustalone zapisami planu, odnoszącymi się do tego terenu. Obniżenie poziomu hałasu zostanie
uzyskane poprzez dopuszczenie wprowadzenia zespołu ekranów przeciwhałasowych w strefie
19
20
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na budowie ul. Nowe Kotowo w Poznaniu;
dr P. Kokowski, mgr inż. K. Zajda, inż. K. Wichman; Przedsiębiorstwo Projektowo Usługowe MAX Katarzyna Wichman, 61-308
Poznań, ul. Ługańska 16; wrzesień 2008r.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie ulicy Nowe
Kotowo w Poznaniu (sygn. OS.V/7684-157/08) z dnia 27 lutego 2009r.,wydana przez Prezydenta Miasta Poznania,
43
wskazanej na rysunku planu, a także zastosowanie w jezdni rozwiązań technicznych ograniczających
emisję hałasu samochodowego do środowiska.
Znaczący wpływ na ograniczenie negatywnego oddziaływania ul. Głogowskiej miała jej
przebudowa, która wprowadziła szereg rozwiązań ograniczających uciążliwość akustyczną dla terenów
sąsiednich, pomimo wzrostu natężenia ruchu pojazdów. Zastosowanie ekranów akustycznych wzdłuż
ul. Głogowskiej (na odcinkach, na których zlokalizowana jest zabudowa wymagająca ochrony
akustycznej), zastosowanie tzw. „cichej nawierzchni” oraz znaczne poprawienie płynności ruchu
pojazdów wpłynęło na obniżenie poziomu dźwięku (na terenach najbardziej narażonych na negatywne
oddziaływanie hałasu – zabudowa mieszkaniowa skupiona przy skrzyżowaniu ul. Głogowskiej
z ul. Fabianowo oraz ul. Kotowo) o ok. 16 dB w porównaniu do stanu poprzedzającego modernizację
tej ulicy21. Zgodnie z założeniami projektu planu, w zasięgu oddziaływania ul. Głogowskiej nie znajdą
się tereny dla których wyznaczone zostały dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku.
Mniej obciążone szlaki komunikacyjne, umożliwiające dojazd do nowo powstałej zabudowy
usługowej i przemysłowej, nie będą źródłem tak znaczących poziomów hałasu. Poziom ten wzrośnie
w stosunku do chwili obecnej, głównie ze względu na konieczność zapewnienia dojazdu oraz obsługi
w zakresie dostaw i rozładunku na terenach U, MN/U, P/U oraz UC/U, jednak wzrost ten nie
spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach z nimi sąsiadujących.
W celu ograniczenia oddziaływania tych dróg, zapisy planu ustalają lokalizację rzędu drzew
na terenie 3KD-Z oraz dopuszczają lokalizację drzew w formie rzędów na innych terenach
komunikacyjnych, pod warunkiem, że nie będzie to kolidować z innymi ustaleniami planu.
Rzędy drzew zostaną również zlokalizowane na sąsiadujących z drogami terenach 3P/U oraz 3-5
i 7UC/U.
Ograniczeniu uciążliwości hałasu, którego źródła znajdują się na terenach sąsiadujących,
służyć mają zapisy planu ustalające lokalizację zieleni izolacyjnej na terenach oznaczonych jako 4P/U
i 7P/U. Wprowadzenie tego typu rozwiązań pozwoli na pozwoli zredukować hałas o 1-2 dB, a także
wpłynie korzystnie na percepcję słuchową występujących na innych terenach źródeł hałasu.
Na etapie realizacji zamierzeń przedstawionych w planie, wystąpić może także czasowy
i lokalny wzrost emisji hałasu, związany z wykonywaniem wykopów i innych prac budowlanych
wymagających wykorzystania maszyn budowlanych, a także ze zwiększonym ruchem pojazdów
(szczególnie ciężkich samochodów dostawczych) w obrębie terenów budowy. Zaznaczyć należy,
że wzrost uciążliwości akustycznej wywołanej tego rodzaju działaniami będzie miał miejsce jedynie
w porze dziennej.
6.9
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Stosownie do wymogów konserwatorskich, w zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego
i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, w obszarze występowania znalezisk archeologicznych
21
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko; etap: projekt budowlany; Przedsięwzięcie: Przebudowa ulicy
Głogowskiej w Poznaniu na odcinku od ul. Opłotki do Strumienia Junikowskiego; mgr inż. K. Starzecka, mgr J. Rutkowska,
mgra inż. P. Stępniak, projektant główny mgr inż. A. Fojud; Poznań, maj 2005r.
44
(wskazanych na rysunku planu), przy lokalizacji inwestycji, równolegle z pracami ziemnymi zapisy
planu ustalają przeprowadzenie rozpoznania archeologicznego, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Realizacja inwestycji zostanie poprzedzona wykonaniem prac archeologicznych, monitorujących,
zabezpieczających oraz dokumentacyjnych, a w przypadku stwierdzenia występowania struktur
zabytkowych podjęte zostaną prace wykopaliskowe.
6.10.
Oddziaływanie na dobra materialne
Nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na dobra materialne na skutek
realizacji ustaleń projektu mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa”
w Poznaniu.
6.11
Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo
Jak wskazano w rozdziale 4 prognozy na obszarze planu nie są zlokalizowane obszary prawnie
chronione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody, obszary objęte Europejską
Siecią Ekologiczną Natura 2000 oraz inne tereny cenne przyrodniczo.
Ze względu na oddalenie omawianego terenu od najbliższych obszarów należących do sieci
Natura 2000 – Fortu VIIIa i Fortu IX – stanowiących elementy obszaru mającego znaczenie dla
Wspólnoty PLH300005 „Fortyfikacje w Poznaniu”, nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na te
tereny w związku z realizacją ustaleń mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa
i Kotowa” w Poznaniu. Nie przewiduje się również negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń planu
na ograniczenie przestrzeni życiowej oraz bazy pokarmowej zamieszkujących tereny fortów nietoperzy.
W bliskim sąsiedztwie analizowanego terenu, poza jego północnymi granicami, znajdują się
cenne przyrodniczo tereny doliny Strumienia Junikowskiego stanowiące korytarz ekologiczny. W jej
obrębie znajdują się również obszary charakteryzujące się bogactwem zbiorników wodnych
i towarzyszącej im bogatej florze i faunie, które do roku 2000 22 posiadały status ochronny użytków
ekologicznych „Kopanina I” oraz „Kopanina II”.
Realizacja
przyautostradowych
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
„terenów
w rejonie Fabianowa i Kotowa” zgodnie z jego zapisami, pozwalającymi
na ograniczenie do minimum negatywnego oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska,
mogącego wystąpić w przypadku zmiany zagospodarowania, nie spowoduje pogorszenia stanu
środowiska na cennych przyrodniczo terenach leżących w obrębie doliny Strumienia Junikowskiego.
Ze względu na zwiększenie zainwestowania terenów położonych w zlewni Strumienia
Junikowskiego, w tym doliny cieku Plewianki, realizacja ustaleń planu może wpłynąć na zmianę
zasilania cieku pod względem ilościowym i jakościowym.
22
Ustanowione na mocy uchwały Nr CV/610/94 Rady Miejskiej Poznania z dnia 10 maja 1994 r. w sprawie: utworzenia użytków
ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. Uchwała straciła moc obowiązującą w związku z wejściem w życie
ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody i braku w jej przepisach przejściowych zapisu
utrzymującego w mocy akty prawne powołujące użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe i stanowiska
dokumentacyjne.
45
6.12
Oddziaływanie transgraniczne
Ze
względu
na
położenie
geograficzne
Poznania
(znaczne
oddalenie
od
terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
6.13.
Pola elektromagnetyczne
Projekt
planu
nie
ustala
konkretnej
lokalizacji
sztucznych
źródeł
promieniowania
elektromagnetycznego w granicach omawianego obszaru. W związku z powyższym na obszarze tym
obowiązywać będą zasady określone w obowiązujących aktualnie przepisach odrębnych. Zgodnie
z ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu usług i sieci telekomunikacyjnych23 na terenach
przeznaczonych na cele zabudowy usługowej (w projekcie planu oznaczone symbolem U) nie
obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, w tym
infrastruktury telekomunikacyjnej. Stosownie do obowiązujących
przepisów w projekcie planu nie
wprowadzono ograniczeń w tym zakresie.
Na podstawie informacji zawartych w literaturze, przewiduje się, że eksploatacja instalacji
telekomunikacyjnej
nie
spowoduje
przekroczenia
dopuszczalnych
poziomów
pól
elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października
2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów 24. W związku z powyższym nie należy spodziewać się
zwiększonego negatywnego oddziaływania spowodowanego przez pola elektromagnetyczne.
Ponadto w zakresie ograniczenia możliwości wystąpienia negatywnego oddziaływania
spowodowanego polami elektromagnetycznymi, zapisy projektu planu uniemożliwiają lokalizację
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej.
7.
METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ
PRZEPROWADZANIA
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska25 przez zobligowane do tego instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny, Prezydent miasta Poznania (będący jednocześnie
starostą powiatu grodzkiego) prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska
w zakresie określonym szczegółowo w ustawie z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony
środowiska26 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne27. Stosownie do art. 10 ust. 2
23
24
25
26
Dz. U. Nr 106, poz. 675
Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.,
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska
46
Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny
wpływu niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu
na środowisko realizacji planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu
uniknięcia jego powielania.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie
monitorowanie poziomu hałasu samochodowego – zarówno wzdłuż planowanej ul. Nowe Kotowo, jak
i istniejącej ul. Głogowskiej, a także w obrębie terenów usługowych i przemysłowych. Niezwykle
ważne
będzie
również
prowadzenie
monitoringu
w
zakresie
jakości
wód
oraz
powietrza
atmosferycznego.
Szczegółowe
określenie
skutków
realizacji
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego jest trudne ze względu na charakter ustaleń planu, które wskazują ramy
zagospodarowania przestrzennego poszczególnych grup terenów, zwłaszcza w zakresie funkcji oraz
parametrów
zabudowy.
Nie
precyzują
natomiast
szczegółowych
rozwiązań,
dotyczących
poszczególnych inwestycji budowlanych, definiowanych dopiero na etapie projektu budowlanego,
a
także
terminu
realizacji
danej
inwestycji.
Określenie
metody
analizy
wpływu
realizacji
poszczególnych inwestycji (dopuszczonych ustaleniami planu) na danym terenie jest możliwe dopiero
na etapie pozwolenia na budowę.
Głównym
skutkiem
realizacji
ustaleń
planu
miejscowego
będą
konkretne
zmiany
w zagospodarowaniu przestrzennym omawianego obszaru, zwłaszcza w zakresie lokalizacji nowej
zabudowy, nowego układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej. Analiza skutków realizacji
postanowień planu wykonana będzie m.in. w ramach analizy zmian w zagospodarowaniu
przestrzennym miasta Poznania, przeprowadzanej na podstawie ustawy z dnia 23 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 28. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy prezydent miasta
ma obowiązek co najmniej raz w czasie kadencji przeprowadzić analizę zmian w zagospodarowaniu
przestrzennym gminy w celu oceny aktualności planów miejscowych oraz studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Analiza dotyczy również kontroli realizacji
ustaleń planów miejscowych w zakresie ochrony i kształtowania środowiska.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
PLANU
Możliwość zaproponowania odmiennych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, niż te
wskazane w projekcie mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa”
w Poznaniu, została znacząco ograniczona w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania”, które określa w sposób ogólny kierunek zagospodarowania
przestrzennego terenów znajdujących się w granicach wspomnianego mpzp.
27
28
Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami
47
W trakcie prac przy sporządzeniu analizowanego projektu planu, z uwagi na wnioski właścicieli
poszczególnych nieruchomości, rozważano wariantowe rozwiązania dotyczące ostatecznego kształtu
układu komunikacyjnego. Rozwiązania te obejmowały m. in.:
-
obsługę terenów P/U , UC/U i U w powiązaniu z projektowaną ul. Nowe Kotowo,
rozwiązania komunikacyjne przy ul. Sycowskiej, w rejonie istniejących obiektów
-
wielkopowierzchniowych – skutkowały one wprowadzeniem obsługi w tym rejonie
poprzez rondo (najefektywniejsze, bezkolizyjne rozwiązanie organizacji ruchu),
-
rozwiązanie komunikacyjne w rejonie terenów MN, MN/U – efektywniejsze
wykorzystanie istniejącej przestrzeni w powiązaniu z podziałami ewidencyjnymi
nieruchomości.
Za najbardziej korzystne i funkcjonalne (w tym zakresie) uznano rozwiązania przyjęte
w analizowanym projekcie mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa”
w Poznaniu.
9.
WNIOSKI

Projekt planu „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” w Poznaniu
obejmuje tereny o złożonej i chaotycznej strukturze funkcjonalno-przestrzennej, na którą
składają się zarówno tereny usługowo-przemysłowej, mieszkaniowe, tereny użytkowane rolniczo
oraz nieużytki.

Omawiany obszar predysponuje do uzupełnienia zainwestowania, umożliwiającego aktywizację
gospodarczą tej części miasta. Wynika to z:

położenia w peryferyjnej części miasta,

uwarunkowań ekofizjograficznych,

bardzo
dobrych
powiązań
komunikacyjnych,
wynikających
z
sąsiedztwa
węzła
autostradowego Komorniki, autostrady A2, dobrego powiązania z innymi częściami miasta
ulicą Głogowską oraz projektowanego przebiegu ul. Nowe Kotowo,

polityki przestrzennej, określonej dla przedmiotowego obszaru zarówno w obowiązującym
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
z 2008 r. oraz we wcześniejszych dokumentach planistycznych - „Miejscowym Planie
Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego m. Poznania” z 1994 r. oraz „Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” z 1999 r.,

rozpoczętych już przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, zwłaszcza w południowej
części opracowania w rejonie węzła Komorniki.

Zapisy projektu spełniają zasadnicze założenia planu, dotyczące określenia rozwiązań
funkcjonalno-przestrzennych. umożliwiających kontrolowany rozwój zabudowy technicznoprodukcyjnej i usługowej w oparciu o kompleksowy układ urbanistyczny, dla którego określono
niezbędną
obsługę
komunikacyjną
oraz
docelowe
zaopatrzenie
w
sieci
infrastruktury
48
technicznej. Projekt planu respektuje zasady kształtowania ładu przestrzennego, ochrony
środowiska, przyrody oraz dziedzictwa kulturowego.

Ustalone lub dopuszczone
planem
inwestycje budowlane, zwłaszcza w zakresie zabudowy
techniczno-produkcyjnej i wielkopowierzchniowych obiektów handlowych oraz nowych szlaków
komunikacyjnych, w istotny sposób ingerować będą w środowisko przyrodnicze.

Potencjalne trwałe oddziaływania na środowisko dotyczyć będą:

rozległych ingerencji w powierzchnię ziemi i warunki gruntowo-wodne w miejscach
realizacji inwestycji budowlanych,

pomniejszenia
powierzchni
biologicznie
czynnych
oraz
pogorszenia
warunków
infiltracyjnych gruntu w miejscach realizacji inwestycji budowlanych,

usunięcia zieleni w miejscach planowanych inwestycji,

zwiększenia emisji (zanieczyszczeń i hałasu) w związku z funkcjonowaniem nowych
terenów zabudowanych oraz nowych szlaków komunikacyjnych, zwłaszcza ul. Nowe
Kotowo.


zmiany walorów krajobrazowych obszaru planu.
Projekt planu zawiera szereg zapisów minimalizujących lub ograniczających negatywne skutki
realizacji planu na środowisko przyrodnicze oraz to środowisko kształtujących. Dotyczą one:

kształtowania nowych elementów zieleni w granicach terenów – zieleni izolacyjnej
na terenach o przeznaczeniu P/U, graniczących z terenami o przeznaczeniu MN oraz
rzędów drzew na kilku terenach P/U, UC/U i terenach komunikacyjnych,

wprowadzenia wymogu zagospodarowania zielenią wysoką nie mniej niż 15% powierzchni
działki budowlanej w przypadku lokalizacji na terenach P/U, 5,6U obiektu handlowego
o powierzchni sprzedaży od 300 do 2000 m2, a na terenach UC/U obiektu handlowego
o powierzchni sprzedaży powyżej 300 m 2,

zachowania w granicach działek budowlanych minimalnych powierzchni biologicznie
czynnych – wolnych od zabudowy i nieutwardzonych – w przedziale od 10 % na terenach
E do 45% na terenach MN,

zakazu lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać
na środowisko, w rozumieniu przepisów odrębnych, z wyjatkiem dopuszczonych
ustaleniami planu oraz inwestycji celu publicznego z zakresu łącznosci publicznej –
na terenach MN/U, U i terenach komunikacji,

zakazu stosowania wysokoemisyjnych nośników energii w systemach grzewczych
budynków na terenach o przeznaczeniu MN i MN/U,

obowiązku
podłączenia
wszystkich
budynków
do
sieci
kanalizacji
sanitarnej,
z dopuszczeniem odprowadzania ścieków bytowych (w przypadku terenów MN) oraz
bytowych i przemysłowych (w przypadku terenów MN/U, U, P/U i UC/U) do
bezodpływowych zbiorników do gromadzenia ścieków, do czasu realizacji sieci kanalizacji
sanitarnej,
49

dopuszczenia retencjonowania wód opadowych i roztopowych w granicach działki
budowlanej oraz ich wtórne wykorzystanie zgodnie z przepisami odrębnymi,

nakazu zachowania dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach MN i MN/U zgodnie
z przepisami odrębnymi,

zakazu lokalizacji szpitali na terenach o przeznaczeniu P/U, MN/U, U oraz UC/U, a także
obiektów oświatowych na terenach o przeznaczeniu P/U, U oraz UC/U,

nakazu stosowania na terenach P/U, MN/U, U, UC/U zasad akustyki budowlanej
w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi komfortu akustycznego,

dopuszczenia
stosowania
na
terenach
1KD-GPS,
1-3KD-G
zespołu
ekranów
przeciwhałasowych oraz w jezdni rozwiązań technicznych ograniczających emisję hałasu do
środowiska,

zasad obsługi komunikacyjnej terenów i zaopatrzenia ich w sieci infrastruktury technicznej,

zasad kształtowania ładu przestrzennego, w tym kształtowania elementów zieleni,
kształtowania
bramy
miasta,
lokalizacji
w
granicach
terenów
elementów
zagospodarowania, dysharmonizujących walory krajobrazowe terenów, tj.: reklamy, szyldy,
ogrodzenia działek, tymczasowe obiekty budowlane, napowietrzne sieci infrastruktury
technicznej.

Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko
będzie skuteczne egzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez
inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych.
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zasadniczym
celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu środowiska oraz
wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego na środowisko.
Prognoza dotyczy projektu mpzp „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa”
w Poznaniu. Sporządzenie planu zostało wywołane uchwałą Nr LXVII/708/IV/2005 Rady Miasta
Poznania z dnia 19 kwietnia 2005 r. Planem obejmuje się obszar położony w południowo-zachodniej
części Poznania w rejonie Fabianowa i Kotowa, na styku miasta Poznania z gminą Komorniki
(Plewiskami). Granice opracowania wyznaczają: od północy projektowana ulica Nowe Kotowo, od
wschodu ul. Głogowska, od południa i zachodu granica administracyjna miasta Poznania. Powierzchnia
obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi ok. 218 ha.
50
Głównym założeniem sporządzenia i uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „terenów przyautostradowych w rejonie Fabianowa i Kotowa” jest sformułowanie
szczegółowych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, umożliwiających aktywizację gospodarczą
analizowanej części miasta. Plan miejscowy sprecyzuje jednorodny kierunek rozwoju przestrzennego
obszaru, umożliwiający jego przestrzenne uporządkowanie i bezkolizyjne funkcjonowanie.
Ze względu na aktywizację znacznych powierzchni usługowych i techniczno-produkcyjnych,
niezbędne jest także określenie kompleksowej i efektywnej obsługi komunikacyjnej nowych kwartałów
zabudowy oraz zapewnienie nowym terenom inwestycyjnym wszystkich niezbędnych elementów
infrastruktury technicznej.
W strukturze funkcjonalnej dominują tereny o funkcji techniczno-produkcyjnej, usługowej,
w tym handlowej pod obiekty o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2, które zajmują ponad 70%
powierzchni planu. W północno-zachodnim fragmencie planu wyznaczono tereny zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej i tereny mieszkaniowo-usługowe. Ich lokalizacja wynika przede
wszystkim
z
już
istniejącej
enklawy
zabudowy
mieszkaniowej,
położonej
głównie
przy
ul. Krzeszowickiej. Ponadto, w projekcie wyznaczono układ nowych powiązań komunikacyjnych,
zapewniających obsługę kwartałom nowej zabudowy. Zabezpieczono również rezerwę terenową pod
nową inwestycję komunikacyjną, przewidywaną do realizacji już we wcześniejszych dokumentach
planistycznych – ulicę Nowe Kotowo.
W zakresie kształtowania ładu przestrzennego projekt planu określa zasady lokalizacji
na terenach elementów dysharmonizujących krajobraz, tj.: reklamy, szyldy czy napowietrzne sieci
infrastruktury technicznej. Ponadto, wymaga zaakcentowania kompozycyjnego wjazdu do miasta
(bramy miasta) poprzez szczególną formę zabudowy na terenach położonych przy ul. Głogowskiej.
Projekt planu wskazuje również zasady ochrony środowiska, przyrody, w tym zasady
dotyczące kształtowania zieleni, ochrony powierzchni ziemi, powietrza, kształtowania komfortu
akustycznego, prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami. Szczegółowo
określono parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenów oraz zasady
wtórnych podziałów na działki budowlane.
Prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne,
metodologię i zasadność jej sporządzania. W drugiej części omówiono położenie przedmiotowego
obszaru w przestrzeni miasta oraz stan jego obecnego zagospodarowania. Scharakteryzowano
poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę
terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy,
gleby, klimat lokalny oraz elementy dziedzictwa kulturowego. Określono również stan środowiska
przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, jakości wód oraz klimatu akustycznego.
W trzeciej części prognozy zwrócono uwagę na problemy ochrony środowiska, związane
z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, szczególnie w kontekście obowiązujących regulacji
prawnych.
51
W części czwartej omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również powiązania ich
z
zapisami innych dokumentów
– „Studium
uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania” oraz „Programem ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata
2009-2012”. Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogłyby wystąpić
w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne
oddziaływanie
realizacji
ustaleń
projektu
planu
na
poszczególne
komponenty
środowiska
przyrodniczego. Wskazano też rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień planu miejscowego, natomiast w części ósmej przedstawiono rozwiązania alternatywne,
jakie były rozważane na etapie prowadzenia prac nad projektem mpzp.
52

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pobierz artykuł w pliku

Fiat Doblo Maxi - Fraikin Polska

Planowanie przestrzenne w kontekście ochrony przeciwpowodziowej

Z OE BMW listwa zewnętrzna szyby drzwi tylnych prawych BMW 1

Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w

Zezwolenie na budowę domu Niezbędne dokumenty Przed