Pingwin

Gimnazjum klasa
Pingwin
2
Jezyk Polski
I. Czytanie ze zrozumieniem
„Pan Tadeusz” na ekranie
Znakomity film, premiera odby³a siê w 1999 roku, na podstawie Pana Tadeusza zrealizowa³ Andrzej Wajda. Nie jest to proste przeniesienie na ekran
po kolei XII ksi¹g poematu, lecz dzie³o nakrêcone na podstawie oryginalnego scenariusza napisanego przez Piotra Wereœniaka, w którym nie zosta³a
zachowana Mickiewiczowska chronologia (np. na pocz¹tku mamy Epilog; na koñcu zaœ Inwokacjê). Z pewnoœci¹ dokonanie filmowej adaptacji by³o
bardzo trudne - urok dzie³a zasadza siê przecie¿ na jego jêzyku, s³owie. Wajda rozwi¹za³ te problemy zaskakuj¹co udanie, w jego filmie nie ra¿¹
dialogi toczone wierszem, trzynastozg³oskowcem, uda³o siê stworzyæ dobre, filmowe odpowiedniki s³ownych opisów (np. przyrody), zachowaæ
poetyck¹ urodê dzie³a. W du¿ej mierze jest to zas³ug¹ zdjêæ Paw³a Edelmana i muzyki Wojciecha Kilara. Tadeusz i Zosia nie s¹ centralnymi
postaciami tego filmu, pozostaj¹ w cieniu wielkich kreacji aktorskich Bogus³awa Lindy (ksi¹dz Robak) czy Daniela Olbrychskiego (Gerwazy). Dzie³o
Wajdy jest przede wszystkim nieco z³oœliwym obrazem naszej narodowej natury. Niektórym postaciom zosta³y przypisane cechy wrêcz groteskowe,
œmieszne - tak dzieje siê w przypadku choæby Sêdziego (wielka rola Andrzeja Seweryna), postaci w filmie jakby wrêcz przeniesionej z komedii Fredry.
O œwiecie Soplicowa re¿yser opowiedzia³ z pewnym sentymentem (ale z ca³¹ pewnoœci¹ ten obraz nie krzepi serc), przemiesza³ z³o i dobro, m¹droœæ
i g³upotê, piêkno i okrucieñstwo (fizjonomie, twarze niektórych bohaterów szlacheckich s¹ odra¿aj¹ce, np. Macieja granego przez Jerzego
Biñczyckiego), Czes³aw Mi³osz napisa³ kiedyœ, ¿e Pan Tadeusz to poemat metafizyczny mówi¹cy o równowadze, porz¹dku œwiata, w którym
Soplicowo jest ogrodem Pana Boga. Wajda nie uczyni³ z tego ogrodu sielankowej, arkadyjskiej krainy, raczej mocno zbli¿y³ go do realnoœci pocz¹tku
dziewiêtnastego wieku.
J. Poznañski, S. Tarkowski, S³ownik lektur dla klas I-III gimnazjum.
Skrypt, Warszawa 2000, s. 153-154.
1. Przedstawiony tekst to:
C. reporta¿
B. felieton
D. artyku³ prasowy
2. Adaptacja Mickiewiczowskiego dzie³a nie by³a zabiegiem ³atwym, poniewa¿:
A. aktorzy nie potrafili dok³adnie odzwierciedliæ charakterów granych postaci
B. tekst epopei nie sprosta³ wymogom filmu
C. film operuje innymi œrodkami wyrazu ni¿ literatura
D. przes³anie „Pana Tadeusza” nie odpowiada³o filmowej koncepcji
3. Mickiewiczowskie opisy przyrody zosta³y przez twórców filmu:
B. zast¹pione zdjêciami
A. pominiête
C. wzbogacone metaforami
D. przekazane w wersji oryginalnej
4. Wady narodowe Polaków s¹ w filmie:
A. stonowane
C. zgodne z wersj¹
B. oœmieszone
D. zatuszowane
oryginaln¹
5. Film Andrzeja Wajdy nie krzepi serc, gdy¿:
A. re¿yser znacznie odszed³ od literackiego pierwowzoru
B. twórcom filmu nie uda³o siê przekazaæ idei patriotyzmu
C. re¿yser ukaza³ ludzkie z³o, g³upotê i okrucieñstwo
D. obecne czasy nie wymagaj¹ takiego przes³ania
6. Film A. Wajdy ukaza³ rzeczywistoœæ XIX wieku i:
B. nasyci³ j¹ sentymentem i nadziej¹
A. zniekszta³ci³ j¹ w karykaturalny sposób
C. zdecydowanie j¹ wyidealizowa³
D. nie zafa³szowa³ jej
A. recenzja
II. Nauka o jêzyku
7. W zdaniu: Ani dzisiaj, ani wczoraj nie by³o u nas ¿adnych goœci. - jest zawarty podmiot:
C. szeregowy
A. gramatyczny
B. logiczny
D. domyœlny
8. W zdaniu: Tego dnia nikt nie spodziewa³ siê nadzwyczajnego spotkania z przyjació³mi. - podmiot jest
wyra¿ony:
C. wyra¿eniem
A. rzeczownikiem
B. zaimkiem
D. rzeczownikiem w D.
przyimkowym
w M.
9. Zdaniem bezpodmiotowym jest wypowiedzenie:
A. D³ugo czekano na poci¹g.
B. Nie chcieli pracowaæ.
C. Dobrze jest wygrzewaæ siê na s³oñcu.
D. Tylko najlepsi przejd¹ do fina³u.
10. Przydawki nie mo¿na wyraziæ:
C. zaimkiem
A. rzeczownikiem
B. wyra¿eniem
D. przys³ówkiem
przyimkowym
11. W zdaniu: Narysuj mi dom z ogrodem. - nie ma:
A. podmiotu
C. dope³nienia
B. przydawki
D. okolicznika
12. W zdaniu: Ten ma³y ch³opiec namalowa³ to samodzielnie. - dope³nieniem jest:
A. ten
C. to
B. ma³y
D. samodzielnie
13. Orzeczenie imienne zawiera zdanie:
A. Lubiê czytaæ.
B. On by³ zmêczony.
14. Okolicznik przyzwolenia jest zawarty w zdaniu:
A. PrzyjdŸ zaraz.
B. PrzyjdŸ tutaj.
C. Zosta³ tam d³u¿ej.
D. Zaj¹³ siê sportem.
C. PrzyjdŸ mimo
zakazu.
D. PrzyjdŸ do ogrodu.
15. Opozycji g³osek dŸwiêcznych do bezdŸwiêcznych nie stanowi para:
C. dz - c
A. z - s
B. ¿ - sz
D. d¿ - dz
16. Improwizacja polega na:
A. tworzeniu czegoœ bez przygotowania
C. recytacji wierszy z pamiêci
B. pisaniu wierszy na zamówienie
D. rozwijaniu w³asnych zainteresowañ
17. Gdy stroimy siê w cudze piórka, to znaczy, ¿e:
A. wk³adamy kapelusz ze strusimi piórami
C. dokonujemy plagiatu ksi¹¿ki
B. wk³adamy fantazyjny strój
D. udajemy kogoœ innego
18. B³êdnie jest zapisana nazwa geograficzna:
A. Jezioro Bodeñskie
B. Jezioro Œniardwy
C. morze Adriatyk
D. góry Sudety
III. Literatura
19. W opowiadaniu J. Iwaszkiewicza pt. „Ikar” narrator nawi¹zuje do obrazu:
C. Marca Chagalla
A. Petera Bruegel'a
B. Jana Matejki
D. Rembrandta
20. Centraln¹ postaci¹ obrazu pt. „Upadek Ikara” jest:
A. Ikar
B. Dzeus
D. rolnik
C. Dedal
21. Michaœ i Ikar s¹ podobni do siebie, poniewa¿ obydwaj marz¹ o:
B. powrocie do ojczyzny
A. skrzyd³ach
C. ucieczce od rzeczywistoœci
D. wolnoœci
22. Zdarzenie przedstawione w opowiadaniu pt. „Ikar” rozgrywa siê w:
B. nieokreœlonym czasie
A. staro¿ytnoœci
C. czasie II wojny œwiatowej
D. czasach wspó³czesnych
23. Utwór pt. „Ikar” ma narratora:
A. wszechwiedz¹cego
C. trzecioosobowego
B. pierwszoosobowego
D. zdystansowanego wobec zdarzeñ
24. Utworem epickim jest:
A. „W pustyni i w puszczy” Sienkiewicza
C. „Romeo i Julia” Szekspira
B. „Œwiêtoszek” Moliera
D. „Strofy o póŸnym lecie” Tuwima
25. Gatunkiem epickim jest:
A. komedia
C. sonet
D. fraszka
26. Elementem œwiata przedstawionego nie jest:
A. narrator
B. czas
C. przestrzeñ
D. autor
27. Epos homerycki cechuje:
A. subiektywnoϾ narracji
C. inwokacja jako zapowiedŸ wydarzeñ
B. baœniowoœæ utworu
D. potocznoϾ stylu
28. Akcja „Iliady” toczy siê w:
A. Atenach
C. Mykenach
B. nowela
B. Troi
D. Rzymie
29. S³owa: „ty zawsze jesteœ ze mn¹, a wszystko moje twoim jest. On zaœ by³ umar³y, a znowu o¿y³;
zagin¹³, a odnalaz³ siê” pochodz¹ z biblijnej przypowieœci o:
B. zaginionej owcy
A. mi³osiernym Samarytaninie
C. robotnikach w winnicy
D. synu marnotrawnym
30. W biblijnej Ksiêdze Rodzaju czytamy o:
A. pocz¹tku œwiata i stworzeniu cz³owieka
C. koñcu œwiata i S¹dzie Ostatecznym
B. zawarciu przymierza z Bogiem
D. Moj¿eszu i wêdrówce narodu ¿ydowskiego