Pozycja społeczna pielęgniarek, położnych w opinii pacjentów

Pozycja społeczna pielęgniarek, położnych w opinii pacjentów
Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych, w okresie od stycznia
do marca 2011r. przeprowadziło trzecią część badania dotyczącego pozycji zawodowej
i społecznej pielęgniarek oraz położnych. Sondaż przeprowadzono wśród pacjentów,
którzy mieli wyrazić swoją opinię na temat pozycji społecznej pielęgniarek, położnych.
W tym celu został skonstruowany autorski kwestionariusz ankiety składający się
z 8 pytań zamkniętych, w tym 2 ze skalą ocen. W każdym pytaniu respondenci mieli
możliwość wypowiedzi na temat zawodu pielęgniarki i zawodu położnej.
Ankietę wypełniło 6.858 osób w tym 67% kobiet i 33% mężczyzn. Najwięcej osób tj.:
46% to osoby w wieku średnim w przedziale wiekowym między 41-60 rokiem życia
(23% w wieku 41-50 i 23% w wieku 51-60), mniejsze grupy stanowiły osoby
w przedziałach wiekowych 31 – 40 lat (20%) oraz poniżej 30 r.ż. i 60 r.ż. po 17%.
Zdecydowana większość ankietowanych (45% osób) posiada wykształcenie średnie,
28% to osoby z wykształceniem wyższym a 19% legitymuje się wykształceniem na
poziomie zawodowym, 7% skończyło szkołę podstawową a 1% ukończyło gimnazjum.
Większość
ankietowanych
pacjentów
to
mieszkańcy
terenów
wiejskich
(28%),
z miejscowości do 50 tys. i do 100 tys. mieszkańców rekrutuje się po 20% osób
natomiast miasta do 500 tys. zamieszkuje 18% ankietowanych a w dużych miastach
powyżej 500 tys. mieszka 14% respondentów.
Ocena pozycji społecznej pielęgniarek i położnych
Respondenci
oceniają
pozycje
obu
profesji
na
poziomie
średnim
(43%-35%
ankietowanych). Na poziomie bardzo wysokim i wysokim pozycję pielęgniarek
i położnych oceniło w sumie 38% i 30% osób. Tylko niewielki procent badanych osób
uważa, że pielęgniarki i położne zajmują niską i bardzo niską pozycję społeczną (14%9% ankietowanych)– wykres nr 1.
Wykres nr 1: Ocena pozycji społecznej pielęgniarki, położnej
pielęgniarka
43%
położna
35%
26%
26%
22%
12%
bardzo
wyskoka
11%
8%
7%
wysoka
średnia
niska
1
3%
2%
bardzo niska
5%
nie mam
zdania
Pacjenci uważają, że na przestrzeni 10 ostatnich lata status społeczny pielęgniarek
wzrósł (39%) natomiast położnych utrzymuje się na tym samym poziomie (30%). Tylko
17%-10% ankietowanych dostrzega spadek pozycji tych zawodów – wykres nr 2.
Wykres nr 2: Ocena pozycji zawodów pielęgniarki, położnej w środowisku zawodów medycznych na przestrzeni
10 lat
pielęgniarka
położna
39%
35%
32%
30%
28%
17%
10%
wzrosła
9%
zmalała
utrzymuje się na
tym samym
poziomie
nie mam zdania
Czynniki wpływające na pozycję społeczna pielęgniarek i położnych
Do najwyżej ocenianych czynników wpływających na pozycję społeczną, ankietowani
zaliczyli: uczciwość i rzetelność zawodową (średnia ocen 3,4 – 2,7), profesjonalizm
(średnia ocen 3,3 – 2,7), uznanie pacjentów (średnia ocen 3,3 -2,6) , natomiast najniżej
został oceniony prestiż społeczny, stanowisko (średnia ocen 2,7 – 2,2) – wykres nr 3.
Wykres nr 3: Najczęściej wskazywane czynniki wpływające na pozycję społeczną pielęgniarek i położnych
pielęgniarka
2,4
wynagrodzenie
3,3
3,1
2,9
2,6
3,3
2,9
3,0
2,5
2,7
2,5
2,6
poziom
wykształcenia
2,7
2,7
2,4
2,3
2,2
stanowisko
położna
3,4
doskonalenie profesjonalizm
zawodowe
2
uznanie
pacjentów
prestiż
spłeczny
ucziwość i
rzetelność
zawodowa
samodzielność
Samodzielność zawodowa pielęgniarek i położnych
Zdaniem respondentów większa samodzielność zawodowa pielęgniarek i położnych
pozytywnie wpływa na podwyższenie ich pozycji społecznej. Stanowisko to podziela
ponad 60% pacjentów oceniających pozycję pielęgniarki i prawie 50% osób, które
wyraziło swoją opinię na temat pozycji społecznej położnych – wykres nr 4 i nr 5 .
Wykres nr 4: Wpływ wykonywania zadań w ramach praktyki indywidualnej lub grupowej na pozycję społeczną
pielęgniarek, położnych
pielęgniarka
położna
63%
48%
42%
24%
13%
tak
10%
nie
nie wiem
Wykres nr 5: Wpływ samodzielnego wykonywania świadczeń przez pielęgniarki, położne na ich pozycję
społeczną
pielęgniarka
65%
położna
49%
43%
22%
13%
8%
tak
nie
3
nie wiem
Kształcenie podyplomowe
Pacjenci dostrzegają także pozytywny wpływ kształcenia podyplomowego na wzrost
pozycji społecznej obu zawodów. Ich zdaniem (79% w przypadku pielęgniarek i 62%
w przypadku położnych) podnoszenie kwalifikacji zawodowych poprzez kształcenie
podyplomowe w bardzo wysokim (40% - 31% osób) lub wysokim (39% - 31% osób)
stopniu wzmacnia pozycję społeczną pielęgniarek i położnych– wykres nr 6.
Wykres nr 6: Wpływ kształcenia podyplomowego na wzmocnienie pozycji społecznej
pielęgniarka
40%
położna
39%
31%
31%
28%
10%
7%
7%
4%
bardzo dużym
dużym
małym
3%
bardzo małym nie mam zdania
Wizerunek medialny
W opinii 42% ankietowanych media ogólnopolskie i regionalne nie wpływają pozytywnie
na pozycje społeczną pielęgniarek, natomiast 40% pacjentów nie ma zdania co do
wpływu mediów na pozycję położnych - wykres nr 7.
Wykres nr 7: Ocena kreowanego przez media ogólnopolskie i regionalne wizerunku pielęgniarki i położnej na
wzmocnienie pozycji społecznej
pielęgniarka
42%
położna
40%
36%
33%
27%
22%
tak
nie
4
nie wiem
Instytucje i jednostki wpływające na pozycję pielęgniarek i położnych
Wśród podmiotów wymienionych w ankiecie, które powinny wpływać na wzmocnienie
pozycji pielęgniarek i położnych najczęściej wskazywane to pracodawca (średnia ocen
3,5 – 2,8), rząd (średnia ocen 3,4 – 2,7) pacjenci (średnia ocen 3,0 – 2,5), związki
zawodowe (średnia ocen 2,9 – 2,4) i samorząd zawodowy (średnia ocen 2,8 – 2,4),
Najmniejszy wpływ na mocną pozycję pielęgniarek i położnych mają inne zawody
medyczne (średnia ocen 2,4 – 2,0), towarzystwa naukowe i stowarzyszenia zawodowe
(średnia ocen 2,5 – 2,2) – wykres nr 8.
Wykres nr 8: Najczęściej wskazywane instytucje/jednostki, które powinny zadbać o pozycję pielęgniarek,
położnych
pielęgniarka
pielęgniarka
3,5
3,4
2,7
2,8
2,8
3,0
2,9
2,4
2,8
2,5
2,4
2,7
2,4
2,5
2,2
2,3
2,4
2,0
rząd
pracodawca
samorząd związki zawodowe
zawodowy
pacjenci pielęgniarki/położnetowarzystwa
naukowe i
stowarzyszenia
zawodowe
media
inne zawody
medyczne
Wnioski
¾ Pacjenci oceniają pozycję społeczną pielęgniarek i położnych na poziomie średnim.
¾ Na przestrzeni 10 lat status położnych utrzymuje się raczej na tym samym poziomie
natomiast pielęgniarek wzrósł.
¾ Czynnikami, które najsilniej wpływają na pozycję społeczną pielęgniarek, położnych
jest uczciwość i rzetelność zawodowa, profesjonalizm, uznanie pacjentów oraz
poziom wykształcenia w tym kształcenia podyplomowego.
¾ Na wzmocnienie pozycji pielęgniarek i położnych duży wpływ ma samodzielność
zawodowa, na którą między innymi składa się wykonywanie bez zlecenia lekarskiego
niektórych świadczeń zdrowotnych oraz indywidualna lub grupowa praktyka
pielęgniarska.
5
¾ W umocnieniu statusu społecznego powinni pomóc pracodawcy, rząd, pacjenci
samorząd zawodowy i związki zawodowe.
¾ Kreowany przez media wizerunek nie wpływa pozytywnie na status społeczny
pielęgniarek i położnych.
6