Szybki transport autobusowy - Wydział Maszyn Roboczych i

Transkrypt

Politechnika Poznańska
Wydział Maszyn Roboczych i Transportu
Transport
publiczny
Szybki transport autobusowy
Dr inŜ. Marcin Kiciński
[email protected]
Agenda
1. Wprowadzenie
•
•
klasyfikacja transportu pasaŜerskiego
kryteria klasyfikacji transportu publicznego
2. Szybki transport autobusowy
•
•
•
Definicje, cechy
Historia
Klasyfikacja
3. Charakterystyka wybranych systemów szybkiego transportu
autobusowego na świecie
4. Porównanie wybranych systemów szybkiego transportu
autobusowego na świecie
5. Podsumowanie
Transport publiczny / Marcin Kiciński / www.kicinski.eu
2
1
Wprowadzenie
Klasyfikacja transportu pasaŜerskiego
źródło: V. R. Vuchic 2007
3
Wprowadzenie
Podział transportu – kryterium przebiegu
(połoŜenia) drogi
(ang. Rights-of-Way – ROW)
kategoria A
kategoria B
kategoria C
4
2
Wprowadzenie
Podział transportu – rodzaj zastosowanej
technologii
(ang. system technology)
Przenoszenie siły
pomiędzy pojazdem a
powierzchnią drogi
Rodzaj jednostki
napędowej, sposób
przenoszenia siły
Sposób utrzymywania
pociągowej
pojazdu w określonym
torze jazdy (siły boczne)
Sposób
kontrolowania /
regulowania
ruchem środków
transportu
5
Wprowadzenie
Podział transportu – rodzaje świadczonych usług
(ang. types od service)
Podział wg rodzajów
tras (przejazdów)
krótkodystansowe
miejskie/podmiejskie
regionalne
•
•
•
Rodzaj obsługiwanych przystanków
•
•
•
Rodzaj obsługiwanej linii
• regularna (całodzienna)
• szczytowa (w godzinach
szczytowych)
• specjalna (w czasie
wybranych wydarzeń)
linie zwykłe (wszystkie przystanki)
przyspieszone (wybrane przystanki)
linie pospieszne/ekspresowe (wybrane przystanki)
6
3
Wprowadzenie
klasyfikacja rodzajów transportu publicznego - podsumowanie
ROW
Technologia
(I)Droga – sterowanie
przez kierowcę
Droga – ograniczone
możliwości poruszania się
po drodze
I
II
Kolej/tramwaj
III
Wyspecjalizowany
IV
C
Paratransit
Autobus
wahadłowy
Autobus regularny
Trolejbus
Tramwaj,
„cable car”
Promy,
Wodoloty
B
Szybki transport
autobusowy
Autobus z systemem
prowadzącym
Lekka kolej
miejska
Kolejki „zębate”
A
Autobus tylko na
wydzielonych
drogach
System prowadzonych
pojazdów (jeden lub
kilka członów)
Metro, kolej
regionalna,
międzynarodo
wa
Kolejki „zębate”
Kolejki linowe
7
Technologia I:
• Pojazd porusza się po drodze
• Kierowca „steruje” kierunkiem ruchu, który ograniczony jest jedynie względami
organizacyjnymi (przebieg linii)
KATEGORIE CI, BI, AI
8
4
(AI)
AUTOBUS TYLKO NA WYDZIELONYCH
DROGACH
9
(BI)
SZYBKI TRANSPORT AUTOBUSOWY –
STA (BUS RAPID TRANSIT – BRT)
10
5
Szybki transport autobusowy (definicje)
DEFINICJE
1. Wysokiej jakości system autobusowy, zapewniającą szybką, wygodną
i opłacalną mobilność mieszkańców terenów zurbanizowanych, w którym
wydzielona infrastruktura drogowa pozwala na przyspieszenie operacji
transportowych, co skutkuje wyŜszym poziomem obsługi klienta (Institute for
Transportation and Development Policy)
2. Szybki transport , w którym właściwe współdziałanie takich elementów jak pojazd
(autobusy), przystanki, ITS tworzą zintegrowany system autobusowy posiadający
silną toŜsamość i unikalny wizerunek (The U.S. Transit Cooperative Research
Program - Levison, 2003)
3. Ulepszony system autobusowy działający na bus-pasach lub innych drogach
łączący cechy: elastyczność transportu autobusowego i wydajność transportu
kolejowego z wykorzystaniem zawansowanych technologii pozwalających na lepszą
realizację zadań przewozowych niŜ klasyczny transport autobusowy. (USDOT, FTA)
11
Przeznaczenie:
Miejsca, w których występuje konieczność obsługi duŜych potoków
pasaŜerskich w ciągach komunikacyjnych, gdzie są warunki np. do
wprowadzania krótkich interwałów autobusów.
Cechy:
• Uprzywilejowane lub wydzielone pasy ruchu dla autobusów
• Autobusy najczęściej o duŜej pojemności
• Połączenia np. dzielnic, zintegrowanych węzłów przesiadkowych
12
6
Zalety:
• Szybkość realizacji inwestycji zarówno na etapie projektowania,
jak i wykonawstwa w porównaniu z innymi rodzajami transportu
• Koszty inwestycji najczęściej znacznie niŜsze niŜ podobnych projektów
opartych na transporcie szynowym
• Koszty eksploatacji najczęściej takŜe niŜsze
• MoŜliwość połączenia z siecią drogową juŜ istniejącą
13
Środki transportu
Autobusy o długości blisko 20m ,
pojemność ok. 200 os.
14
7
15
16
8
Szybki transport autobusowy (STA)
na świecie
Kalendarium
1974 r. – pierwszy szybki transport autobusowy w Kurytybie (Brazylia)
do roku 1998 – poniŜej 500 km (STA)
2012 r. – ok. 2200 km
2023 r. (załoŜenia) – ok. 3400 km
Obecnie w ok. 150 miastach na świecie funkcjonuje STA
17
Szybki transport autobusowy na świecie
18
9
długość sieci w km
A. Weinstock i in. 2011
19
20
10
21
22
11
23
Standardy szybkiego transportu
autobusowego
Obsługa podróżnych
(max 50 pkt)
Infrastruktura
(max 30 pkt)
Projekty przystanków
i dworców
(max 12 pkt)
Jakość usług i systemów
informacyjnych
(max 8 pkt)
Dostęp i integracja
(max 8 pkt)
24
12
autobusowego
Obsługa podróŜnych, np.:
• System poboru opłat poza pojazdem – max 7 pkt
• Wykorzystanie tej samej infrastruktury przez autobusy kilku linii – max 4 pkt
25
autobusowego
Obsługa podróŜnych c.d.:
• Interwał w okresie szczytowym – max 4 pkt
• Interwał w okresie poza szczytem – max 3 pkt
• Zintegrowany system poboru opłat połączony z innymi środkami transportu –
max 3 pkt
• Funkcjonowanie w porze nocnej, soboty i niedziele – max 2 pkt
26
13
autobusowego
Infrastruktura, np.:
• Bus-pasy w centralnej części drogi – max 7 pkt
• Fizyczne oddzielenie bus-pasów od pozostałych części drogi – max 7 pkt
• Wydzielenie dojścia do przystanku – max 4 pkt
• Lokalizacja przystanków max 2-3 pkt.
27
Najlepsze rozwiązania lokalizacji BRT
(7 pkt)
28
14
autobusowego
Projekty przystanków i dworców, np.:
• Poziom przystanku względem poziomu podłogi autobusu – max 5 pkt
• Liczba drzwi w autobusach (zwykłe – 2+, przegubowe 3+) – max 4 pkt
29
autobusowego
Jakość usług i systemów informacyjnych:
• Oznaczenia pojazdów – max 3 pkt
• Warunki oczekiwania pasaŜera na przystanku – max 3 pkt.
• System informacji na przystankach – max 2 pkt
30
15
autobusowego
Integracja i dostęp (kaŜdy element max 2 pkt), np.:
• ŚcieŜki rowerowe przy BRT, wypoŜyczalnie rowerów przy stacjach BRT,
strzeŜony parking dla rowerów
31
autobusowego
85 punktów i więcej
70-84 punkty
50-69 punktów
32
16
SZYBKI TRANSPORT AUTOBUSOWY
PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ
33
Przykłady rozwiązań STA
1.
Ameryka Północna:
•
2.
Cleveland, Eugene, Los Angeles, Pittsburgh, Las Vegas, Boston, Nowy York
Ameryka Południowa
•
3.
Buenos Aires, Rio de Janerio
Afryka
•
4.
Kapsztad
Azja
•
5.
Filipiny
Europa
•
Istambuł
34
17
Ameryka Północna
Boston
Nowy Jork
35
Przykład
Cleveland (USA)
Cleveland (liczba ludności: 0,39 miliona: 2012)
1. Szybki transport autobusowy
2. Rok rozpoczęcia funkcjonowania: 2008
3. Średnia prędkość autobusu w korytarzu:
–
–
przed: ok. 15 km/h
po: ok. 20 km/h
4. Poprawa czasu przejazdu: 12 min
5. Wzrost przejazdów autobusami: 60%
6. Koszt inwestycji: 200 milionów USD (7 mln.
USD na 1 kilometr)
36
18
Przykład
Cleveland
Film
37
Przykład
Eugene (Oregon)
Eugene (liczba ludności: ok. 158 tys. – 2012, obszar 113 km2)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Szybki transport autobusowy - The Emerald Express EmX
Rok rozpoczęcia funkcjonowania: 2007 (trasa Springfield – Eugene)
Średnia prędkość autobusu w korytarzu: przed: ok. 18,5 km/h, po: ok. 24 km/h
Interwał ruchu: 10 min (godziny szczytu), 20 min (noc), 15/30 min
(sobota/niedziela)
Linie: Green Line i Gateway Line
Koszty: Green Line (2007): ok. 7 km – 25 mln dolarów
Poprawa czasu przejazdu: 6 min (z 18 do 12 min)
Wzrost przejazdów autobusami: 74%%
38
19
Przykład
Eugene (Oregon)
Przystanek AGAT
Przystanek ORZECH
39
Przykład
Eugene (Oregon)
Film
40
20
Przykład
Los Angeles
Los Angeles (liczba ludności: ok. 158 tys. – 2012, obszar 113 km2)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Szybki transport autobusowy - Metro Orange Line
Rok rozpoczęcia funkcjonowania: 2005
Długość: ok. 23 km
Koszt: 349,6 mln USD (25 mln USD/1 mila)
Łączna liczba bezpłatnych miejsc parkingowych: 3800
Dzienna liczba pasaŜerów: 25 tys. os.
Kursy: od 4.45 do 24.00
Tabor: autobusy przegubowe niskopodwoziowe
41
Przykład
Los Angeles
42
21
Przykład
Los Angeles
Metro Orange Line
1. dzień otwarcia 2008 r.
43
Przykład
Pittsburgh
Pittsburgh (liczba ludności: ok. 317 tys., obszar 151,1 km2)
1. Szybki transport autobusowy - Martin Luther King, Jr. East Busway
2. Rok rozpoczęcia funkcjonowania: 1983 działa pomiędzy Downtown
Pittsburgh i Edgewood (przedłuŜona w 2003)
3. Długość: ok. 23 km
4. Koszt: 183 mln USD (20 mln USD/1 mila)
5. Dzienna liczba pasaŜerów: 25,6 tys. os.
6. Prędkość przejazdu: ok. 55 km/h
44
22
Przykład
Pittsburgh
45
Przykład
Pittsburgh
46
23
Przykład
Las Vegas
Las Vegas(liczba ludności: ok. 584 tys., obszar 340 km2)
1. Szybki transport autobusowy - Metropolitan Area Express ( MAX ) oraz
Strip & Downtown Express (SDX)
2. Rok rozpoczęcia funkcjonowania: 2004 / 2010
3. Długość: ok. 12 km (w tym ok. 4,5 wydzielonych dróg) oraz 14,5 (3,6)
4. Koszt: 20,3 mln USD (2,6 mln USD/1 mila) – MAX oraz 47,3 mln USD (6
mln USD / 1 mila) - SDX
5. Dzienna liczba pasaŜerów: wzrost o 25% (MAX) ,
11% (SDX)
6. Skrócenie czasu przejazdu: z 45,5 min do 38 min
(MAX)
47
Przykład
Las Vegas
Las Vegas c.d.
7. Częstotliwość kursowania: 12 min (dzień), 20 min (noc)
8. Pojazdy: Irisbus, 131 miejscowe
48
24
Przykład
Las Vegas
49
Przykład
Boston
Boston (liczba ludności: ok. 645 tys. – miasto (4,5 mln. aglomeracja), obszar
232 km2)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Szybki transport autobusowy - Silver Line Waterfront
Długość: ok. 14 km (w tym ok. 1,6 km wydzielonych dróg)
Koszt: 619 mln USD (70 mln USD/1 mila) , w tym tunel o dł. 1 mili
Dzienna liczba pasaŜerów: 7,5 tys. wzrost o 98%
Prędkość przejazdu: 22,5 km/h
50
25
Przykład
Boston
51
Przykład
Boston
52
26
Przykład
Nowy Jork
Nowy Jork (liczba ludności: ok. 8,3 mln. (ok. 18 mln. Aglomeracja), obszar
1213,3 km2)
1.
2.
3.
4.
5.
Szybki transport autobusowy - Select Bus Service
Długość: ok. 25 km
Koszt: 10,5 mln USD (1,35 mln USD/1 mila)
Zwiększenie szybkości przejazdu: z 13
do 14,5 km/h
53
Przykład
Nowy Jork
54
27
Ameryka Południowa
Buenos Aires
55
Przykład
Buenos Aires
Buenos Aires (liczba ludności: 2,89 miliona (2010), powierzchnia: 203 km²)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Szybki transport autobusowy – Metrobus
Przebieg pierwszej linii: połączenie dzielnic Liniers i Palermo
Długość sieci Metrobus: 23 km
24 godziny na dobę / interwał 2-4 min. (dzień) 10-15 min (noc)
Autobusy: przegubowe o pojemności do 150 os.
56
28
Przykład
Buenos Aires
Sieć Linii Metrobus
57
Przykład
Buenos Aires
Porównanie transportu 10 tys. osób w Buenos Aires
Rodz. poj.
liczba poj.
pow. zajmowana m2
58
29
Przykład
Kurytyba
Kurytyba (liczba ludności: 1,8 miliona , powierzchnia: 434 km²)
1. Szybki transport autobusowy – BRT
2. Rok rozpoczęcia funkcjonowania: 1974
3. Badania 1991 r.
•
•
•
Zmniejszenie o 27 mln wyjazdów samochodów rocznie
Oszczędności ok. 27 mln. litrów paliwa rocznie
Jeden z najniŜszych wskaźników zanieczyszczenia powietrza w kraju
4. Autobusy: ok. 1100
5. Liczba przewoŜonych pasaŜerów: ok. 2,3 mln dziennie
59
Przykład
Kurytyba
60
30
Afryka
Buenos Aires
61
Przykład
Kapsztad
Kapsztad (liczba ludności: 3,74 miliona (2011), powierzchnia: 2 455 km²)
1.
2.
3.
4.
5.
Szybki transport autobusowy: Integrated Rapid Transport IRT
Średnie obłoŜenie autobusu: 62 os. /h /punkt
Autobusy: Marcopolo z silnikiem Volvo (12m i 18m)
Dzienna liczba przewiezionych pasaŜerów: 715 tys. os.
62
31
Przykład
Kapsztat
MrCapeTown.co.za
63
Azja
Cebu
Buenos Aires
64
32
Przykład
Cebu (Filipiny)
Cebu (liczba ludności - miasto: 0,9 mln, powierzchnia: 315 km²)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Szybki transport autobusowy – Cebu Bus Rapid Transit System
Rok rozpoczęcia funkcjonowania: plan koniec 2014
Przebieg pierwszej linii: AVCILAR i Söğütlüçeşme
Długość linii : 14 km, 33 przystanki
Liczba autobusów: 176 (jednoprzegubowe o pojemności 85-110 os)
Interwał ruchu: 2-5 min
Dzienna liczba przewiezionych pasaŜerów: 330 tys.
Zakładane koszty: ok. 115 mln USD (do 7 mln USD za 1 km)
Zakładane oszczędności kosztów podróŜy:
ok. 570 mln godz.
65
Przykład
Cebu (Filipiny)
66
33
Europa
Cebu
Buenos Aires
67
Przykład
Istambuł
Istambuł (liczba ludności: 13,85 miliona (2012), powierzchnia: 1 539 km²)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Szybki transport autobusowy – metrobus
Przebieg pierwszej linii: AVCILAR i Söğütlüçeşme
Długość sieci Metrobus: 50,5 km
Autobusy: Mercedes Capacity Mercedes Citaro , Phileas
Dzienna liczba przewiezionych pasaŜerów: 715 tys. os.
68
34
Przykład
Istambuł
69
Przykład
Istambuł
70
35
Przykład
Istambuł
71
Przykład
Istambuł
www.flickr.com
winkingelephant.wordpress.com
wikipedia.com
72
36
Przykład
Eindhoven
Eidhoven (liczba ludności: 225,5 tys., powierzchnia: 88,4 km²)
1. Szybki transport autobusowy - BRT
73
Przykład
Eindhoven
74
37
Przykład
Amsterdam
Amsterdam (liczba ludności: 225,5 tys., powierzchnia: 88,4 km²)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Szybki transport autobusowy – BRT
Szczytowa przepustowość: 960 os. / godz. / kierunek
Prędkość w godzinach szczytu: 34 km/h
Długość dróg wydzielonych 44,5 km
Średnia odległość między przystankami: 1,75 km
Autobusy: MB Citaro (18 m), drzwi z jednej strony
Liczba obsługiwanych pasaŜerów: 125 tys./ dzień
75
Przykład
Amsterdam
76
38
Porównanie wybranych wielkości
systemów BRT (2013)
Szczytowa
przepustowość
[os./godz./1 kierunek]
77
systemów BRT
Standard BRT
78
39
systemów BRT
Prędkość autobusu
w centrum
w godzinach szczytowych
79
systemów BRT
Liczba przystanków
BRT
80
40
systemów BRT
Liczba
autobusów
specjalnych
do obsługi
BRT
81
systemów BRT
Rodzaj paliwa wykorzystywanego do autobusów BRT
82
41
systemów BRT
Producenci autobusów
83
systemów BRT
Oszczędności czasu pasaŜerów w korytarzach BRT
84
42
systemów BRT
MoŜliwość parkowania rowerów na przystankach BRT
85
systemów BRT
Wysokiej jakości systemy informacji pasaŜerskiej
86
43
systemów BRT
Szczytowa przepustowość >10 tys. pas. na godzinę w jednym kierunku
87
systemów BRT
Szczytowa przepustowość >20 tys. pas. na godzinę w jednym kierunku
88
44
systemów BRT
Przystanki przystosowane dla osób niepełnosprawnych
89
systemów BRT
Automatyczny system poboru opłat
90
45
91
46

Szybki transport autobusowy - Wydział Maszyn Roboczych i

Transkrypt

Podobne dokumenty

Aktualności - Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w

pis potrzeb wybranej rodziny

Lista studentów na zajęcia z przedmiotu Chemia analityczna z

Integracja transportu publicznego

London Bus

Przegląd prasy (14.12.2009)

Darmowe kursy języka angielskiego