Załącznik nr 4 RAPORT Z WIZYTACJI (powtórna ocena programowa

Załącznik nr 4
do Uchwały Nr 942/2015
Prezydium Polskiej Komisji Akredytacyjnej
z dnia 10 grudnia 2015 r.
WZÓR
RAPORT Z WIZYTACJI
(powtórna ocena programowa – profil ogólnoakademicki)
dokonanej w dniu 31 maja 2016 r. na kierunku Filologia polska prowadzonym na
Wydziale Filologiczno-Historycznym Filii w Piotrkowie Trybunalskim Uniwersytetu
Jana Kochanowskiego w Kielcach na poziomie studiów pierwszego i drugiego stopnia
o profilu ogólnoakademickim
przez Zespół Oceniający Polskiej Komisji Akredytacyjnej w składzie:
przewodnicząca: dr hab. Aneta Majkowska – członek PKA
członek: prof. dr hab. Joanna Pyszny – ekspert PKA
Część I: Zarzuty wymienione w Uchwale Nr 623/2015 Prezydium PKA z dnia 3
września 2015 r.
1. Cele i efekty kształcenia oraz system ich weryfikacji:
- Nieprawidłowy opis założonych dla kierunku Filologia polska celów i efektów kształcenia
(powtórzenia i nakładanie się na siebie kilku efektów kształcenia, błędne odniesienia niektórych
efektów kierunkowych do obszarowych, czy częściowa powtarzalność efektów kształcenia na studiach
I i II stopnia; brak wyodrębnienia w ramach kierunkowych efektów kształcenia efektów dla
poszczególnych specjalności, realizowanych na I i II stopniu kształcenia, co oznacza, że zakłada się
realizację przez studenta wszystkich kierunkowych efektów kształcenia, podczas gdy z programu
studiów, macierzy efektów kształcenia oraz sylabusów wynika, iż część z nich jest możliwa do
osiągnięcia tylko w ramach jednej, wybranej przez studenta specjalności, natomiast studenci
wybierający inne specjalności tego efektu nie osiągną.
- Efekty kształcenia zredagowane są w sposób niejednolity, redakcja efektów kształcenia, z różnym
stopniem szczegółowości i przejrzystości.
- Uchybienia w zakresie systemu weryfikacji założonych efektów kształcenia: prace przejściowe
często pozbawione opisowej recenzji, bibliografia przedmiotowa, stanowiąca podstawę referatów
studenckich, niekiedy mocno przestarzała, część ocen z prac dyplomowych zawyżona.
2. Program kształcenia:
- Powtarzalność celów, efektów i treści kształcenia w ramach niektórych specjalności realizowanych
na I i II stopniu kształcenia.
- Niewłaściwy dobór i układ treści kształcenia w zakresie przedmiotów teoretycznoliterackich: brak
wyraźnego
rozdzielenia
na
studiach
I
stopnia
zakresu
poszczególnych
przedmiotów
teoretycznoliterackich, wskazania ich specyfiki, podobieństwo treści kształcenia realizowanych na
zajęciach z poetyki, teorii literatury i analizy dzieła literackiego; przestarzała literatura przedmiotu.
Brak wyraźnego oddzielenia treści kształcenia przedmiotów teoretycznoliterackich na studiach I i II
stopnia oraz stopniowania ich trudności.
Brak zróżnicowania treści programowych oraz przedmiotowych efektów kształcenia w wypadku
przedmiotów historycznoliterackich na studiach II stopnia, które noszą te same nazwy jak na stopniu I
– Z rozszerzeniem „wybrane zagadnienia” (podobieństwo treści i celów kształcenia realizowanych w
ich ramach).
Przestarzała bibliografia przedstawiona w sylabusach poszczególnych przedmiotów, niekiedy
nieuwzględniająca aktualnego stanu badań naukowych (liczne opracowania z lat 70-tych i 60-tych,
czasami starsze).
3. Zasoby kadrowe:
W kilku wypadkach niezgodność potwierdzonych przez specjalność naukową i dorobek kompetencji
merytorycznych nauczycieli akademickich z tematyką przydzielonych im zajęć.
4. Prowadzenie badań naukowych:
Prowadzenie badań naukowych zgodnie z indywidualnymi zainteresowaniami naukowymi
pracowników, co utrudnia realizację szerszych tematów badawczych zgodnych z programem studiów;
luźny związek tych badań z problematyką realizowanych w Instytucie specjalności, co jest jednym z
powodów braku w kadrze Kierunku pracowników naukowo-dydaktycznych o kompetencjach z
zakresu tych specjalności.
5. Procedury zapewnienia jakości ujętych w wewnętrznym systemie zapewnienia jakości
kształcenia:
Niska efektywność Wydziałowego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia (WSZJK), co nie
pozwoliło na wskazanie i usunięcie zauważonych przez Zespół Oceniający PKA (ZO PKA) uchybień
w zakresie koncepcji kształcenia i programu studiów, doboru kadry naukowej i prowadzonych badań.
Część II : Ocena efektów działań naprawczych odnoszących się do poszczególnych
zastrzeżeń i zarzutów wymienionych w części I – należy przedstawić podjęte przez
jednostkę działania naprawcze oraz ocenić ich skuteczność.
Działania naprawcze w odniesieniu do punktu 1.
Od roku akademickim 2015-2016 na wizytowanym Kierunku zamknięto studia II stopnia, co
zwiększyło efektywność działań naprawczych dotyczących programu kształcenia.
ZO PKA przejrzał dokumentację dotyczącą toku studiów, związaną z wprowadzaniem Krajowych
Ram Kwalifikacji (KRK). Na tej podstawie członkowie ZO PKA stwierdzili, że dokumentacja ta
została w dużej mierze skorygowana. Ujednolicono redakcję sylabusów, poprawiono w sposób
zgodny z zasadami KRK punktację ECTS, skoordynowano zapis efektów kształcenia w sylabusach i
macierzach. W macierzy efektów kształcenia na studiach II stopnia uzupełniono brakujące w wypadku
kilkunastu przedmiotów efekty kształcenia. Usunięto nieścisłości dotyczące godzinowego wymiaru
przedmiotu, jego punktowej wyceny oraz formy zajęć.
Wciąż jeszcze na korektę czeka niewłaściwy w kilku wypadkach sposób przyporządkowania w
tabelach efektów kształcenia efektów kierunkowych efektom obszarowym; zostanie to – zgodnie z
deklaracją władz Kierunku – wykonane do końca roku akademickiego 2015/2016.
Działania naprawcze w odniesieniu do punktu 2.
W związku z zamknięciem studiów II stopnia w sposób naturalny stracił moc zarzut ZO PKA
dotyczący powtarzalności celów, efektów i treści kształcenia w ramach niektórych specjalności
realizowanych na I i II stopniu kształcenia, a także nadmiernego podobieństwa treści kształcenia
przedmiotów teoretycznoliterackich i historycznoliterackich na studiach I i II stopnia.
Do planu studiów wprowadzono korekty polegające na zastąpieniu przedmiotu Poetyka trzema
przedmiotami
umożliwiającymi
wskazanie
specyfiki
poszczególnych
teoretycznoliterackich
zagadnień, a także na racjonalnej zmianie wymiaru godzinowego zajęć historycznoliterackich.
Nie zostały natomiast uwzględnione sformułowane w Raporcie powizytacyjnym zarzuty dotyczące
przestarzałej bibliografii przedstawionej w sylabusach poszczególnych przedmiotów. Dotyczy to w
większym stopniu sylabusów z roku 2015-2016 w mniejszym stopniu sylabusów do programu na rok
akademiki 2016-2017, choć i tam takie przypadki nie są odosobnione, np. karty przedmiotów:
Współczesna literatura polska po 1981, Analiza tekstów dziennikarskich czy Dziennikarstwo prasowe.
Działania naprawcze w odniesieniu do punktu 3.
Podjęte na Kierunku działania naprawcze w zakresie zasobów kadrowych są najmniej efektywne, co
wiąże się z trudnościami w pozyskaniu pracowników naukowo-dydaktycznych o odpowiednich
kompetencjach merytorycznych, zwłaszcza do prowadzenia zajęć specjalnościowych.
Wciąż pojawiają się liczne wypadki przydzielania zajęć osobom nieposiadającym kompetencji
związanych z realizowanym programem studiów, potwierdzonych dyplomami i dorobkiem
naukowym, dotyczy to przy tym przedmiotów wskazanych już w Raporcie powizytacyjnym.
Trudności z odpowiednią obsadą zajęć skutkują także powierzaniem niektórym osobom
prowadzenie kilku przedmiotów luźno ze sobą związanych.
Działania naprawcze w odniesieniu do punktu 4.
Zarzuty związane ze sposobem prowadzenia w Jednostce badań naukowych dotyczyły zbytniej
indywidualizacji kierunku tych badań, nie zawsze odpowiednio ściśle skorelowanych z realizowanym
programem. W wyniku decyzji o prowadzeniu na wizytowanym Kierunku wyłącznie studiów I stopnia
zarzut ten traci swoją moc, należy przy tym dodać, że członkowie kadry legitymują się bogatym i
wciąż powiększającym się dorobkiem naukowym. Na Kierunku podejmowane są także wysiłku w celu
stworzenia zespołów badawczych ściślej powiązanych z programem studiów. Proces budowy takich
zespołów już się toczy.
Działania naprawcze w odniesieniu do punktu 5.
Podjęte na Kierunku działania naprawcze, choć tylko częściowo skuteczne, a także bogata
dokumentacja działań WZJK w ciągu ostatniego roku dowiodły, że efektywność procedur mających
na celu doskonalenie jakości kształcenia zwiększyła się, choć wskazane w Raporcie po otrzymaniu
oceny warunkowej uchybienia wskazują wciąż jeszcze na niedoskonałości tego systemu.
Część III: Informacje o pozostałych zmianach wprowadzonych w uczelni/jednostce
w ocenianym okresie oraz ocena zasadności i skutków ich wprowadzenia
Zamknięto studia II stopnia.
Część IV : Podsumowanie – zawierające wnioski dotyczące skuteczności i kompletności
wprowadzonych zmian
Podjęte przez Wydział i Instytut liczne działania mające na celu zlikwidowanie uchybień wskazanych
przez PKA należy uznać za właściwe, ale nie do końca skuteczne i przynoszące zamierzone efekty.
Informacje zawarte w Raporcie z działań naprawczych oraz pozyskane w trakcie wizytacji
informacje, pozwalają stwierdzić, iż tylko część zastrzeżeń sformułowanych przez Prezydium PKA w
punkcie I Uchwały nr 623/2015 z dnia 3 września 2015 r. została przez władze Instytutu i Wydziału
uwzględnionych. W ciągu ostatniego roku Instytut Filologii Polskiej podjął intensywne działania
naprawcze związane z zarzutami sformułowanymi w Raporcie powizytacyjnym, ale działania te
okazały się nie do końca skuteczne.
Na brak pełnej efektywności działań naprawczych podjętych na Kierunku zaważyło kilka
czynników: niewielka liczba studentów (5 osób na III roku) i brak naboru na kierunek Filologia polska
w ostatnich dwóch latach, trudności z pozyskaniem kadry do prowadzenia wszystkich zajęć objętych
realizowanym programem, opór części kadry przed wprowadzanie zasad KRK, wymuszona
podległość zarządzeniom macierzystej Uczelni (np. w kwestii formuły karty przedmiotu czy stawek
pracowników z zewnątrz).