dokumenty życia społecznego

DOKUMENTY ŻYCIA SPOŁECZNEGO
Dokumenty życia społecznego (tzw. dżs), zwane są też „dokumentami chwili”,
„efemerydami” lub „szarą literaturą”. Materiały te treścią i formą odbiegają od
typowych zbiorów bibliotecznych (książki, czasopisma, broszury). Są to wszelkiego
rodzaju niewielkie druki (do czterech stron) o charakterze: dokumentacyjnym,
informacyjnym, reklamowym i propagandowym rejestrujące bieżące wydarzenia
społeczne, kulturalne i polityczne w różnych ich aspektach i przejawach.
Mają one charakter praktyczny lub okazjonalny, posiadają krótkotrwałą wartość
użytkową i są kierowane do określonego przez wydawcę, najczęściej niewielkiego
kręgu odbiorców. Ukazują się w formie: broszur, jednodniówek, afiszy, plakatów,
programów, zaproszeń, prospektów, druków reklamowych, ulotek, instrukcji,
biuletynów, sprawozdań.
Dokumenty życia społecznego
w Miejskiej Bibliotece Publicznej we Włocławku
W Miejskiej Bibliotece Publicznej we Włocławku dżs-y planowo gromadzone są
od roku 1976. Zajmuje się tym Dział Informacyjno-Bibliograficzny.
Obok książek i czasopism regionalnych, dżs-y stanowią uzupełnienie informacji
o Włocławku i powiecie włocławskim; wcześniej (za lata 1975–1998)
o województwie włocławskim.
Rodzaje gromadzonych dżs-ów
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
kalendarze, druki reklamowe, obwieszczenia władz i urzędów;
wydawnictwa handlowe;
literatura techniczna, np.: katalogi produktów przemysłowych, cenniki branżowe,
normy państwowe, międzybranżowe, dokumentacja techniczna;
katalogi wystaw artystycznych, muzealnych, oświatowych, gospodarczych,
hodowlanych itp. oraz prospekty turystyczne;
książki telefoniczne, kodowe, adresowe;
druki ulotne, tj.: afisze, plakaty, nalepki, pocztówki, ulotki;
rozkłady jazdy środków komunikacji miejskiej;
programy działania różnych instytucji i grup społecznych, obchodów imprez,
uroczystości itp.;
statuty organizacji społecznych, zawodowych, naukowych i sportowych;
sprawozdania z działalności jednostek gospodarczych, administracyjnych,
•
•
•
•
•
•
•
instytucji, stowarzyszeń politycznych i społecznych;
jednodniówki i druki okolicznościowe;
wydawnictwa periodyczne przeznaczone do użytku wewnętrznego instytucji, np.
gazety zakładowe;
niepublikowane referaty i komunikaty wygłoszone na konferencjach, zjazdach,
sesjach itp., dokumenty związane z tymi wydarzeniami (zaproszenia, programy);
dokumenty niepiśmiennicze związane z tymi wydarzeniami (zaproszenia,
programy);
zdjęcia (fotogramy) dotyczące osób i działalności instytucji, organizacji i innych
zespołów ludzkich;
mapy, plany;
materiały audiowizualne.
System klasyfikacji dżs-ów
System klasyfikacji dżs-ów został oparty na schemacie bibliografii regionalnej i
składa się z XVI działów głównych:
I. Dział ogólny;
II. Środowisko geograficzne;
III. Ludność. Statystyka;
IV. Historia;
V. Etnografia;
VI. Zagadnienia gospodarcze;
VII. Zagadnienia społeczno-polityczne;
VIII. Zagadnienia prawno-administracyjne;
IX. Ochrona zdrowia;
X. Nauka. Oświata. Kultura;
XI. Kultura fizyczna. Sport;
XII. Literatura;
XIII. Sztuka;
XIV. Zagadnienia wyznaniowe;
XV. Biblioteki. Archiwa;
XVI. Varia.
Każdy dział rozbudowany jest w zależności od potrzeb. W obrębie działów
dokumenty układane są alfabetycznie lub chronologicznie.
Informacje o zasobach dżs-ów
Stan liczbowy opracowanych do połowy 2014 roku dżs-ów metodą tradycyjną (na
kartkach kartotekowych) wynosi 7894 jednostki. Ich opisy są dostępne w kartkowym
Katalogu DŻS-ów w Czytelni Ogólnej.
W 2014 roku został utworzony elektroniczny katalog dokumentów życia
społecznego.
Można
z
niego
korzystać
za
pomocą
strony:
www.biblioteka.wloclawek.pl. Dalej należy przejść do zakładki: KATALOG MBP, a
następnie odszukać opcję: Katalog księgozbioru (zmień) i tam wybrać: Katalog DŻS.
Dokumenty życia społecznego przechowywane są w magazynie biblioteki.
Można z nich skorzystać na miejscu w Czytelni Ogólnej (II piętro) po wcześniejszym
uzgodnieniu terminu realizacji zamówienia z pracownikiem czytelni.
Najstarsze skatalogowane dokumenty to:
- „Program porządkowania miasta w latach 1966-1970” wydany przez Miejską Radę
Narodową w listopadzie 1966 roku;
- Włodzimierza Gniazdowskiego „XV lat Zespołu
Nauczycielstwa Polskiego we Włocławku” z 1967 roku.
Teatralnego
Związku
Najobszerniej reprezentowane są zbiory z działów: Sztuka (XIII), Nauka.
Oświata. Kultura (X), Zagadnienia prawno-administracyjne (VIII) oraz Biblioteki.
Archiwa (XV).
Katalog dżs-ów dostępny jest w Czytelni Ogólnej (II piętro) MBP.
Opracowywanie dokumentów odbywa się metodą tradycyjną; nie jest jeszcze
skomputeryzowane.
Zbiory „materiałów ulotnych” przechowywane są w specjalnych pudłach,
w pomieszczeniach magazynowych.
W dzisiejszych czasach trudno jest sobie wyobrazić jakąkolwiek bibliotekę
publiczną bez zbiorów dokumentów życia społecznego. Pełnią one bowiem
doskonałą bazę informacyjną; pozwalają na zdobywanie wiedzy retrospektywnej
o regionie.
Są doskonałym źródłem informacji przy pisaniu prac: szkolnych, dyplomowych,
magisterskich, badawczych, a także przy tworzeniu różnych publikacji i wystaw
okolicznościowych.