(Microsoft PowerPoint - B.Regulski Regulacja sektora ciep

Transkrypt

(Microsoft PowerPoint - B.Regulski Regulacja sektora ciep
Regulacja sektora
ciepłowniczego
Bogusław Regulski
Rynek ciepła w liczbach
Zapotrzebowanie na ciepło w Polsce : ~900 PJ*
Około 30% (280 PJ) stanowi zużycie ciepła w przemyśle.
Pozostałe 70% (620 PJ) konsumuje sektor komunalny pod
postacią ogrzewania, ciepłej wody dla mieszkań, obiektów
komunalnych, usług itp..
Regulacją objętych jest 540 przedsiębiorstw.
Prezes URE reguluje rynek o wielkości zużycia ciepła około
300 PJ ( w roku 2007 - 270 PJ) czyli tylko około 30% rynku
ogółem i około 43 % ciepła w sektorze komunalnym !!**
*Analiza krajowego potencjału wysokosprawnej kogeneracji – ICBEiOŚ PWar, ITC PŚl, ARE - styczeń 2007
** Energetyka cieplna w liczbach 2007 – Prezes URE 2008
Efekty regulacji - dekapitalizacja majątku
trwałego [%]*
65,00
60,00
55,00
50,00
2002 2003 2004 2005 2006 2007
*Energetyka cieplna w liczbach 2007 – Prezes URE 2008
Efekty regulacji - rentowność [%]*
2,5
2
1,5
1
0,5
0
2002
-0,5
-1
2003
2004
2005
2006
2007
Efekty regulacji - czas zatwierdzania taryfy
Długotrwały proces taryfikacji
400
Czas ś redni
350
300
Czas maksymalny
250
200
150
100
50
0
2002
2003
2004
2005
2006
Czas od złożenia wniosku do zatwierdzenia taryfy w dniach wg danych IGCP
2007
Dotychczasowa regulacja - ocena
Formuła kosztów uzasadnionych stoi w
sprzeczności z efektywnością - powoduje, że
wysiłki firmy w kierunku zwiększenia efektywności i
obniżki kosztów operacyjnych konsumowane są przez
Regulatora jedynie w celu obniżenia cen kalkulowanych
w taryfie i tym samym prowadzą do utraty korzyści z
poprawy efektywności. Brak jest zatem motywacji do
optymalizacji kosztów działalności. Redukcja kosztów
nie ma więc najmniejszego sensu
Obecny model praktycznie eliminuje współpracę
rynkową pomiędzy przedsiębiorstwem a odbiorcą
np. w zakresie negocjacji ilościowo – cenowej, tym
samym utrudniony jest rozwój systemów
ciepłowniczych, a przecież większy rynek oznaczałby
niższe ceny.
Dotychczasowa regulacja - ocena
Obecny model sam w sobie jest
cenotwórczy - generuje dodatkowy wzrost
kosztów działalności przedsiębiorstw, związanych
z przygotowywaniem taryf (dodatkowe
zatrudnienie, narzędzia informatyczne, materiały
biurowe, doradztwo, itp.). Uwaga kierownictwa
przedsiębiorstwa jest bardziej skupiona na
skonstruowaniu takiej taryfy, która musi uzyskać
akceptację w procesie regulacji niż na
rzeczywistym podnoszeniu efektywności oraz
poprawie jakości obsługi odbiorców .
Dotychczasowa regulacja - ocena
Formuła kosztowa skutecznie ogranicza
możliwość rentownego działania Utrzymująca się niska rentowność działalności
w ciepłownictwie ogranicza pozyskiwanie
środków własnych i obcych nie tylko na nowe
inwestycje, ale i na odtworzenie istniejącego
majątku (tzw. „przejadanie” amortyzacji).
Dotychczasowa regulacja - ocena
Obecny model stanowi realne zagrożenie
dla bezpieczeństwa energetycznego - Brak
inwestycji odtworzeniowych i nowych oznacza
starzenie się systemów ciepłowniczych, czyli
obniżanie ich sprawności. To natomiast
pogarsza standard świadczonych usług, obniża
bezpieczeństwo dostaw dla odbiorców i tworzy
dodatkowe koszty, co w konsekwencji prowadzi
do konieczności podnoszenia cen. W skrajnym
scenariuszu może także prowadzić do utraty
ciągłości dostaw ciepła.
Dotychczasowa regulacja - ocena
Obecny model charakteryzuje się brakiem
transparentności co wyraża się między
innymi swobodą interpretacji i brakiem
jednoznaczności co do pojęcia „kosztów
uzasadnionych”, których definicja nie istnieje w
PE a jest konsumowana przez regulatora , czy
też „zwrotu z kapitału”, którego (na odwrót)
definicja ekonomiczna jest powszechnie znana
w ekonomii natomiast nie zawsze w regulacji .
Dotychczasowa regulacja - ocena
Skomplikowana procedura i wspomniany brak
transparentności powodują, że czas trwania
samego procesu zatwierdzania taryf jest długi
– co widać, a to z kolei oznacza powstawanie
wymiernych strat ekonomicznych po stronie
przedsiębiorstwa ciepłowniczego.
Czas na zmiany aby!
Długofalowo zabezpieczyć interesy
wszystkich uczestników rynku ciepła
poprzez poprawę bezpieczeństwa dostaw i
podnoszenie jej standardów jakościowych
Zapewnić trwałe i świadome bodźce do
poprawiania efektywności
Zagwarantować opłacalność prowadzenia
działalności na zdrowych zasadach
Zapewnić zdolności do efektywnego
inwestowania
Odtworzyć mechanizmy rynkowe i
konkurencji
Jak to zrobić? – poprzez:
Ewolucyjne wprowadzenie mechanizmów
rynkowych – tempo liberalizacji zależy od
Państwa
Zwiększenie swobody działalności
przedsiębiorstw przy zachowaniu
zmodyfikowanych mechanizmów nadzoru ze
strony regulatora
Uproszczenie sposobu regulacji
Ideowa ilustracja nowego modelu regulacji
ceny referencyjne – granica pomiędzy
obszarem liberalnym a regulowanym
Ceny
65 zł/GJ
Cena ref.
26 zł/GJ
50%
100%
Liczba
przedsiębiorstw
Podstawowe narzędzia - zmiana
modelu regulacji cen
Przedsiębiorstwo energetyczne, które ustali ceny na usługi objęte swoim
zakresem działania w taki sposób, że określona na ich podstawie
wskaźnikowa cena stosownej usługi jest niższa lub równa cenie
referencyjnej na te usługi przedstawia odbiorcom taryfę, która podlega
uproszczonej procedurze zatwierdzania taryf.
W przypadku, gdy ustalona wskaźnikowa cena na usługi jest wyższa od
wartości referencyjnej, przedsiębiorstwo energetyczne będzie zobowiązane
do przedstawienia swoich propozycji w formie taryfy do weryfikacji i
zatwierdzenia Prezesowi URE na zasadach określonych w odpowiednich
przepisach.
Mechanizm ustalania cen
referencyjnych powinien uwzględniać
docelowe, całkowite zliberalizowanie rynku ciepła,
co oznacza taki wieloletni program ustalania poziomów
cen referencyjnych, aby po upływie przejściowego
okresu, liberalizacją zostały objęte wszystkie
przedsiębiorstwa ciepłownicze, wytwórcy i dystrybutorzy
ciepła,
w okresie przejściowym częściowe zachowanie
wpływu regulatora na rynki lokalne, co oznacza
coroczne ustalanie takiego poziomu cen referencyjnych,
aby zwolnienie z procedury zatwierdzania taryf dotyczyło
określonej części przedsiębiorstw objętych
proponowanym systemem regulacji.