Aleksander Fredro jest w złym humorze
Transkrypt
Aleksander Fredro jest w złym humorze
Jaroslaw Marek Rymkiewicz "Aleksander Fredro jest w złym humorze" Praca o twórczości Aleksandra Fredry łączy w sobie cechy rozprawy naukowej i eseju literackiego; jest w równej mierze wypowiedzią merytoryczną w toczących się od stulecia bez mała sporach fredrologów o istotę dzieła największego polskiego komediopisarza, jak i osobistym wyznaniem wiary współczesnego poety. Pisząc o Fredrze pisze bowiem Rymkiewicz także i o problemach artystycznych naszej współczesności. Aleksander Fredro "Nie uchodzi, nie uchodzi... czyli Damy i Huzary" Jedna z najzabawniejszych pozycji polskiego repertuaru komediowego. Trzech wojaków starych kawalerów - miło spędza czas w swojej kompanii w domu Majora na wsi. Odpoczynek w sielskim ustroniu i kawalerski błogostan nie trwają jednak długo. Nieoczekiwane przybycie do domu kilku dam w różnym wieku i kondycji przewracają cały dom do góry nogami kobiece intrygi powodują zamęt w męskich głowach i doprowadzają najmłodszego z huzarów do małżeństwa. Aleksander Fredro "Dożywocie" Sztuka wartka w intrydze, żywa w dialogach; autor przedstawia Polskę w XIX wieku odwołując się do postaci z epoki szlacheckiej (tzw. "kontuszowej"), umieszczając akcję w oberży, gdzie w sposób naturalny obserwować można relacje międzyludzkie. Aleksander Fredro "Mąż i żona" Hrabia Wacław, amator wizyt, plotek, kart i miłostek, ma serdecznie dosyć sentymentalnej żony, rzekomo bez przerwy ślęczącej nad robótkami w pustym i mrocznym domu. Nie wie, że jego serdeczny druh Alfred, cyniczny casanova, od roku namiętnie romansuje z Elwirą. Hrabia - już dawno machnąwszy ręką na małżeńskie igraszki w alkowie - umizguje się do pokojówki Justysi. Zalotna subretka nie gardzi też awansami Alfreda, przy czym żaden z panów nie wie, że ma rywala. Justysia, uosobienie sprytu i pełnego wdzięku zepsucia, dochodzi do wniosku, że należy jednak coś zrobić, by ta zagmatwana sytuacja nie wymknęła się spod kontroli. Na ofiarę wybiera Alfreda. Zwierza się więc swej pani ze swojego romansu z jej kochankiem. Elwira, dotknięta do żywego, robi Alfredowi scenę zazdrości i zabrawszy wszystkie jego listy opuszcza dom. Wacław jest wniebowzięty wreszcie będzie mógł się do woli nasycić wdziękami pokojówki. Zaślepiony pożądaniem zapomina, że żony mają kłopotliwy talent do otwierania drzwi w najmniej odpowiednim momencie. Aleksander Fredro "Odludki i poeta" Odludki i poeta" przedstawia historię gospodarza karczmy - Kapki, który bardzo liczy się z pieniędzmi, gdzie może, tam dorzuca kilka groszy do rachunków klientów. Tym razem jednak jak na złość trafili mu się bardzo wybredni i niezadowoleni panowie. Na dodatek córka, zamiast pomagać mu w obsłudze, woli czytać - o zgrozo - poezję! I to czyją: Edwina, pisarza miejskiego, nad którym wszyscy ubolewali po tym, jak na pogrzeb matki sprzedał wszystkie swoje książki. Kapka zlitowawszy się nad nim, oddał mu darmo dwa pokoje, w których miał między innymi uczyć jego córkę Zosię. Nauka jednak przerodziła się w miłość, która z kolei zakłócała tryb pracy gospody. Tego już za wiele! Z jednej strony zrzędliwy klient, z drugiej rozkochana córka. Ani z tego pożytku, ani pieniędzy. Cóż więc robić? Potrzebne są radykalne rozwiązania... Aleksander Fredro "Pan Geldhab" Prosta fabuła, w której tytułowy Geldhab, nowobogacki parweniusz, skąpy i przebiegły, stara się wydać córkę Florę za zbankrutowanego księcia Rodosława, chcąc w ten sposób zyskać zięcia z tytułem i awansować do elit społecznych, służy ukazaniu typowego w owych czasach zjawiska. Niemal wszystkie postacie utworu związane są z pieniądzem i ulegają jego sile, z nią też zderzają się romantyczne marzenia o prawdziwej miłości, prowadząc do niezbyt typowego dla komedii zakończenia... Aleksander Fredro "Pan Jowialski" Satyryczny atak na galicyjskich romantyków ich cynizm, oportunizm, umiłowanie frazesów i obojętność na sprawy narodowe. Tytułowy pan Jowialski - starszy wiekiem bohater komedii - to niestrudzony gawędziarz, który żartem stara się pokonać otaczającą go głupotę. Z tej właśnie komedii pochodzą słynne opowiastki, m.in. o małpie w kąpieli, Pawle i Gawle, a także o osiołku, któremu w żłoby dano. Aleksander Fredro "Śluby panieńskie" Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca to jedna z najznakomitszych komedii Aleksandra Fredry. Przedstawiciele starszego pokolenia pani Dobrójska, Radost, Albin i ojciec Klary próbują układać kontrakty małżeńskie. Miłosne intrygi Gucia zmierzające do ślubu z Anielą zakończone sukcesem nieświadomie wypełniają plan stryja. Aleksander Fredro "Trzy po trzy" Zbiór Trzy po trzy zawiera wspomnienia z czasów dzieciństwa i młodości Fredry. Jest to nieocenione źródło wiedzy o życiu komediopisarza, a także niezwykle oryginalny utwór literacki, bliski wzorom gawędy i powieści sternowskiej, w którym autor rozprawia się z romantycznym mitem napoleońskim. Aleksander Fredro "Wielki człowiek do małych interesów" "Wielki człowiek do małych interesów - to Ambroży Jenialkiewicz, właściciel ziemski. Głowa mu pęka od świetnych pomysłów, które zapisuje, a potem nie może odczytać. Inwestuje, zarządza majątkami młodych krewnych, planuje ich małżeństwa. Knuje intrygi, aby jego przyjaciel "podał się na dyrektora" w Towarzystwie Kredytowym. Nic z jego planów nie wychodzi, lecz on zadowolony - twierdzi, że wszystko poszło po jego myśli, z nieznacznymi tylko modyfikacjami, i nie zaprzestaje pozornych działań i pustej aktywności". Aleksander Fredro "Zemsta" Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek mieszkają w jednym zamku. Ich życie upływa na kłótniach i intrygach. Życie Wacława Rejentowicza i Klary Raptusiewiczówny - wprost przeciwnie. Młodzi są zakochani, planują wspólną przyszłość, dlatego robią wszystko, by pogodzić zwaśnionych sąsiadów. Czy pojedynek Cześnika i Rejenta dojdzie do skutku, czy też miłość zatryumfuje nad przemożnym pragnieniem zemsty?