malopolskie_iv-kw-08.. - Instytut na rzecz Ekorozwoju

INSTYTUT NA RZECZ EKOROZWOJU
INSTITUTE FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT
W interesie przyszłych pokoleń / In the interest of the future generations
PROGRAM AKTYWNEJ EDUKACJI NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
EKO-HERKULES
ul. Nabielaka 15 lok. 1
00-743 Warszawa/Warsaw
POLAND
www.ine-isd.org.pl
Tel./Phone:
Tel./Phone:
Tel./Phone:
Fax.:
E-mail:
(48-22) 851-04-02
(48-22) 851-04-03
(48-22) 851-04-04
(48-22) 851-04-00
[email protected]
Monitoring postępów zrównoważonego rozwoju
Doniesienia uczestnika Sieci Informacyjno-Rozpowszechniającej
województwo małopolskie – IV kwartał 2008 r.
Małgorzata Małochleb
Związk Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć
Spis treści:
1. Zasadnicze sytuacje konfliktowe na styku gospodarka-środowisko
1.1 Budowa zakładu termicznej utylizacji odpadów komunalnych w Krakowie
– ciąg dalszy
1.2 Modernizacja dróg a konflikty społeczno-środowiskowe – ciąg dalszy
2. Ocena sytuacji w wybranych dziedzinach i ich potencjalny korzystny i niekorzystny wpływ na
zrównoważony rozwój regionu
2.1 Transport
2.1.1 Kolej
2.1.2 Rowery
2.1.3 Transport zbiorowy
2.1.4 Edukacja w zakresie transportu
2.2 Urbanizacja
2.2.1 Urbanizacja a Natura 2000
2.2.2 Zanieczyszczenie powietrza
2.3 Energetyka
2.3.1 Odnawialne źródła energii – kolektory słoneczne
2.3.2 Plany budowy elektrowni (farm) wiatrowych w Małopolsce
2.4 Obszary Sieci Natura 2000
2.4.1 Sieć Natura 2000 w Małopolsce
2.4.2 Sieć Natura 2000 w Krakowie
2.4.3 Sieć Natura 2000 w Tatrach
2.5 Obszary wodne
2.5.1 Stan wód w województwie
3. Informacja na temat źródeł
SPONSORZY:
PATRONAT
MEDIALNY:
1. Zasadnicze sytuacje konfliktowe na styku gospodarka-środowisko
1.1 Budowa zakładu termicznej utylizacji odpadów komunalnych w Krakowie
– ciąg dalszy
Na terenie Krakowa, wzorem wielu gmin w Małopolsce, w listopadzie 2008 roku
z inicjatywy władz gminy wprowadzona została selektywna zbiórka odpadów u źródła.
System opiera się o dwa wzajemnie się uzupełniające działania. Pierwszy opiera się o
dostarczane do domów jednorodzinnych żółte worki przeznaczone do zbiórki frakcji suchej,
czyli plastiku, szkła, papieru i metali. Dostarczane mieszkańcom worki, jak i odbiór odpadów
odbywa się bezpłatnie. Drugi system opiera się na konternerach, przenzaczonych również do
zbiórki frakcji suchej i jest skierowany do mieszkańców w zabudowie wielorodzinnej.
Ponadto, na terenie miasta rozstawionych jest 500 zestawów gniazd recyklingowych.
Mogłoby się wydawać, że Kraków powoli wkracza na drogę rozsądnego gospodarowania
odpadami. Jednakże, mimo celnie podejmowanych kroków, władze miasta nadal upierają się
przy utrzymaniu decyzji o budowie w Krakowie zakładu termicznej utylizacji odpadów.
Problemem jest jednak sam pomysł oraz idąca za nim konieczność wyznaczenia lokalizacji
dla inwestycji. W ostatnim czasie pojawiają się nowe propozycje lokalizacji, wcześniej
nietypowane i nieobjęte badaniami.
Od ponad roku mają miejsce demonstracje niezadowolenia mieszakańców
poszczególnych dzielnic, w których pojawiają się plany lokalizacji spalarni odpadów.
Ostatnia, najnowasza propozycja lokalizacji spalarni, przy ul. Giedroycia w Krakowie Nowej
Hucie, budzi najmniej kontrowersji wśród mieszkańców tamtej okolicy, prawodpodobnie
z powodu możliwości realnych korzyści w postaci możliwości zmiany zamieszkania przez
konieczność przeniesienia się społeczności zamieszkującej okolice.
8 października miała miejsce kolejna manifestacja pod krakowskim magistratem
zorganizowana przez mieszkańców niezadowolonych z planów budowy spalarni – zakładu
termicznego przekształcania odpadów – w czasie, gdy na sali obrad radni debatowali nad
uchwałą przekazującą odpowiedzialność za przedsięwzięcie na Krakowski Holding
Komunalny. Wielu obserwatorów postrzega takie zachowanie władz miasta jako lekceważące
działanie polityków, którzy pomimo, iż zgodzili się na konsultacje społeczne w sprawie,
nadal prowadzą politykę prospalarniową, legitymizując ją zabezpieczeniem w budżecie
gminy 6,5 mln złotych na zakup gruntu pod inwestycję. Jednocześnie dla uspokojenia
mieszkańców, a także spełnienia wymogów przeprowadzenia konsultacji społecznych
niezbędnych do otrzymania dofinansowania z UE do inwestycji, Urząd Miasta Krakowa
uruchomił specjalną witrynę internetową, która ma służyć wymianie informacji i dialogowi.
Jak podają twórcy: to serwis Urzędu Miasta Krakowa pełniący funkcję platformy
komunikacyjnej umożliwiającej konsultacje społeczne w zakresie planowanych i
realizowanych inwestycji i projektów miejskich1.
Do 20 stycznia 2009 strona społeczna ma szansę na wypracowanie nowoczesnego
modelu gospodarki odpadami.
1.2 Modernizacja drogi a konflikty społeczno-środowiskowe – ciąg dalszy
Protesty mieszkańców Poronina przyniosły skutek w postaci uchylenia przez
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowienia ministra środowiska o
uzgodnieniu warunków środowiskowych dla oprotestowanego odcinka drogi. W efekcie
takiego biegu rzeczy, nie można przystąpić do prac budowlanych na drodze do Zakopanego.
Sąd uznał, że minister środowiska naruszył ustawę o ochronie środowiska, a raport o
oddziaływaniu inwestycji na środowisko powinien zawierać też opis analizowanych
1 Strona dialogu społecznego: http://www.dialogspoleczny.krakow.pl/
2
wariantów, m. in. najkorzystniejszego dla środowiska. W tym przypadku nie było wariantu
drugiego, co jednoznacznie stawia sprawę. Zgodnie z zapisami, jeśli inwestycja oddziałuje na
środowisko przygotowaywany raport musi spełniać wymagania ustawy. Wytyczona droga ma
przebiegać również w obszarze chronionego krajobrazu, a więc powinna zostać opracowana
ocena oddziaływania na obszar chroniony.
Ponadto, Urząd Marszałkowski nadal przygotowuje studium planu komunikacyjnego
dla Podhala (Studium Lokalizacyjno – Funkcjonalno – Ruchowe Podhalańsko–Tatrzańskiego
Układu Komunikacyjnego, które ma być gotowe w marcu 2009 r.), po którego przygotowaniu
będzie wiadomo, czy potrzebna jest dwupasmowa trasa, która przy okazji zwiększy ruch na
trasie do Zakopanego. W tak postawionym wniosku, nasuwa się po raz kolejny zapytanie, czy
poza drogami nie należało by powrócić do koncepcji dojazdu do Zakopanego i w Tatry
koleją. Może wzorem sąsiadującej Słowacji, gdzie takie rozwiązania funkcjonują i sprawdzają
się. W tym jednak przypadku pod uwagę zostaną wzięte alternatywne, równoległe trasy, a nie
jedna, która w razie awarii będzie blokowała komunikację.
2 Ocena sytuacji w wybranych dziedzinach i ich potencjalny korzystny
i niekorzystny wpływ na zrównoważony rozwój regionu
2.1 Transport
2.1.1 Kolej
Dobrą wiadomością w kwestii zbiorowej komunikacji kolejowej powinien okazać się
wprowadzany od 1 lutego 2009 roku wspólny bilet na komunikację miejską i kolej dla osób
dojeżdżający do Krakowa pociągiem ze Skawiny, Wieliczki, Słomnik i Bochni. W marcu
2008 roku podobny bilet został wprowadzony pilotażowo na linii Krzeszowice–Kraków.
Celem powołania tego rodzaju rozwiązania jest chęć wskazania społeczeństwu możliwości
korzystania z komunikacji zbiorowej, w codziennych dojazdach do pracy lub szkoły. Bilet
aglomeracyjny opiera się na zniżce o 10 procent przy jednoczesnym zakupie biletu
miesięcznego na pociąg oraz biletu miesięcznego na autobus lub tramwaj miejski. Jak się
szacuje, na nowych trasach z oferty kupienia wspólnego biletu ze zniżką może skorzystać
nawet 1,5 tysiąca osób.
Nie tak dobrze rysuje się za to sytuacja mieszkańców gmin północnej Małopolski. Na
trasie Katowice–Olkusz–Kozłów mieszkańcy protestują przeciwko likwidacji połowy (pięciu
z dziesięciu) połączeń w ich regionie. Taka sytuacja jest wysoce niepokojąca. Kiedy w
jednym rejonie województwa wprowadza się bilet aglomeracyjny dla usprawniania i
zachęcenia z korzystania z koleji, w innym miejscu drastycznie ogranicza się ilość połączeń,
kosztem pasażerów, dojeżdzających podobnie, jak wyżej wymienieni, do szkół i do pracy.
Problem dotyczy takich miejscowości jak Kozłów, Olkusz, Wolbrom, Sławków, Bukowno
oraz gmin ościennych i pojawił się wraz ze zmianą rozkładu jazdy pociągów w połowie
grudnia.
Pociągi osobowe międzywojewódzkie na trasie Katowice–Olkusz–Kozłów
przejeżdżają przez województwa śląskie, małopolskie i świętokrzyskie. Dotychczas PKP
Przewozy Regionalne (PKP PR) finansowały deficytowe linie międzywojewódzkie dzięki
wsparciu urzędów marszałkowskich i Ministerstwa Infrastruktury, jednak od 2009 roku
ministerstwo rezygnuje z ich dofinansowywania. Małopolski Urząd Marszałkowski zwiększył
dotację o 12 procent. Mimo tego PKP PR wskazują, że musiały niektóre połączenia
zlikwidować. Ratunkiem w zaistniałej sytuacji będzie przejęcie przez PKP InterCity połączeń
pospiesznych międzywojewódzkich. Zgodnie z sugestiami PKP PR, możliwe są zmiany
rozkładów jazdy, aby zamiast pociągów w środku dnia kursowały te dowożące mieszkańców
3
do pracy i szkół. Pierwsza korekta może być przeprowadzona w pierwszym kwartale
przyszłego roku i będzie to uzależnione od opinii samych podróżnych. Taka sytuacja,
związana z likwidacją połączeń jednoznacznie skłania albo nawet zmusza mieszkańców do
zmiany środka transportu, z pociągu, który jest bardziej przyjazny dla środowiska na rzecz
transportu prywatnego, prawdopodobnie w większości przypadków samochodowego.
2.1.2 Rowery
Kraków, jak wiele innych miast wojewódzkich w miarę wzrostu ilości pojazdów staje
się coraz mniej przyjaznym miejscem, nie tylko dla samych kierowców, ale przede wszystkim
dla pieszych i rowerzystów. Szybki wzrost motoryzacji w Krakowie, wielość codziennych
podróży wykonywanych przez mieszkańców na terenie miasta oraz przejazdy tranzytem
sprawiają, że miasto staje się nieprzejezdne nie tylko w tzw. godzinach szczytu, ale często
przez cały dzień. Brak płynności ruchu prowadzi do wielu problemów, zarówno natury
społecznej jak i środowiskowej, a szczególnie zanieczyszczenia powietrza. Wiele lat temu
odkryta metoda na zaistniałą sytuację, a proponowana przez wiele pozarządowych organizacji
ekologicznych, czerpiących z doświadczeń ekspertów zajmujących się sprawami transportu,
niedostrzegana dotąd, wreszcie ujrzała światło dzienne. Jedną z tych idei jest rzeczywista
promocja roweru jako najlepszego w miastach środka transportu (wzorem takich miast jak
Kopenhaga, Amsterdam czy Freiburg). W połowie listopada wystartowała pierwsza w Polsce
miejska bezobsługowa wypożyczalnia rowerów nazwana BikeOne. Obecnie jest to program
pilotażowy, który trwał jedynie kilka tygodni, a który ze względu na sezon zimowy został
zawieszony do wiosny 2009 roku, kiedy to zostanie przywrócony.
Wypożyczalnia zaopatrzona jest w 100 rowerów do wykonywania podróży po mieście
oraz w 11 stacji, gdzie można wypożyczyć, a później oddać rower. Wypożyczalnia
wyposażona jest w rowery w całości zbudowane w Polsce specjalnie dla Krakowa.
Kraków skorzystał z przykładu innych miast na świecie, jak choćby Paryża i jego
systemu Velib (z tym, że tam wystawiono 10 tys. rowerów i 750 stacji), Kopenhagi, Oslo czy
Barcelony.
Wielu krakowskich rowerzystów liczy, że może w związku z uruchomieniem
miejskiej wypożyczalni, również sieć dróg rowerowych będzie powstawała szybciej i w
miejscach, gdzie są one faktycznie potrzebne, gdzie stają się bezpiecznymi ciągami
poruszania dla mieszkańców.
2.1.3 Transport zbiorowy
Zakończyły się wszystkie prace budowlane oraz testowanie nowego torowiska dla
nowej linii tramwajowej otwartej w Krakowie 12 grudnia 2008 roku. Linia łączy Kurdwanów
(południowe dzielnice) z Krowodrzą Górką (dzielnice północne) wraz ze specjalną przeprawą
tunelową, która ma prawie 2 km długości pomiędzy rondem Mogilskim z Politechniką
Krakowską. Jest to pierwsza tego typu inwestycja w Polsce.
2.1.4 Edukacja w zakresie transportu
Nadal realizowany jest program Civitas Caravel. Co miesiąc mają miejsce spotkania
w ramach Forum Mobilności współorganizowane przez Civitas Caravel.
W ostatnich tygodniach do szeroko reprezentatywnego społeczeństwa (mass media,
organizacje społeczne, w tym ekologiczne) rozesłane zostało zaproszenie do udziału w
konsultacji pn. „Transport – nowy kierunek społecznej odpowiedzialności biznesu“
zorganizowanej przez firmę South Poland Business Link oraz Urząd Miasta Krakowa. Celem
spotkania było spojrzenie na transport jako czynnik mający konsekwencje społeczne oraz
przeanalizowanie jaki jest wpływ transportu na biznes, w kontekście społecznej
odpowiedzialności biznesu (CSR – corporate social responsibility). Poruszone kwestie
4
oscylowały wokół tematyki transport a środowisko, transport a zdrowie i bezpieczeństwo oraz
relacja między mobilnością a ubóstwem.
2.2. Urbanizacja
2.2.1 Urbanizacja a Natura 2000
Nadal nierozstrzygniętą pozostaje kwestia, czy obszar Zakrzówka zostanie włączony
do Sieci Natura 2000. Decyzja w tej spawie ma zapaść do końca 2008 roku. Tym samym
oczekuje się decyzji, co z ochroną występujących na wskazanym terenie dwóch chronionych
gatunków motyla modraszka (Maculinea teleius i Maculinea nausitou), żyjących w symbiozie
z gospodarzami terenu – mrówkami. Na ile oddziaływanie człowieka będzie miało wpływ i
zakłóci funkcjonowanie przyrody. Na terenie całej Europy 5 gatunków motyli modraszka jest
zagrożonych w wyniku osuszania terenów podmokłych przez człowieka. W tej grupie
znajdują się niestety również te występujące na terenie Zakrzówka w Krakowie. Już dziś
badacze z Instytutu Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego informują, że „...ponad
60% wszystkich gatunków roślin i zwierząt żyjących w Europie stanowią owady; owady
zmniejszają swą liczebność w krajobrazie nowoczesnej Europy szybciej niż jakakolwiek inna
jednostka systematyczna; dotychczasowe prace, zarówno teoretyczne jak i doświadczalne,
pozwalają przypuszczać, że spośród wszystkich europejskich motyli, właśnie przedstawiciele
rodzaju Maculinea wraz z ich roślinami żywicielskimi, mrówkami gospodarzami i nękającymi
je parazytoidami, są doskonałymi gatunkami wskaźnikowymi poziomu bioróżnorodności
różnych zespołów łąkowych”2.
2.2.2 Zanieczyszczenie powietrza
Małopolska jest w czołówce zanieczyszczenia powietrza. Podobnie jak Warszawa i
Śląsk (Jaworzno i Mysłowice), gdzie ciągle jeszcze w gospodarstwach domowych w piecach
spalana jest nie tylko biomasa, ale i różne odpady. Podczas badania zawartości stężenia w
powietrzu siedmiu szkodliwych substancji (dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, benzenu,
ozonu, tlenku węgla oraz mikropyłu, w którym znajdują się metale ciężkie) to właśnie
mikropyły uznawane są za jeden z ważniejszych czynników zwiększających ryzyko
nowotworu płuc. Odpowiedzialni za zanieczyszczenie są również kierowcy samochodów i
spaliny przez nie emitowane.
Wysokie stany zanieczyszczeń odnotowywane są też w Suchej Beskidzkiej i w
Zakopanem, których ukształtowanie terenu nie sprzyja szybkiej wymianie powietrza, co
chroniłoby przed wzrostem stężeń.
Analizując województwo, jedynie powiaty wschodnie (dąbrowski, tarnowski, gorlicki
i limanowski) cechuje brak przekroczeń dopuszczalnych norm.
2.3 Energetyka
2.3.1 Odnawialne źródła energii – kolektory słoneczne
Można by określić mianem „rozpoczęcia z impetem“ wprowadzania do gospodarstw
domowych oraz instytucji publicznych ekologicznych rozwiązań związanych z czerpaniem
energii ze źródeł odnawialnych (OZE). Tendencja zapoczątkowana w poprzednich kwartałach
2008 roku nadal się utrzymuje. Coraz więcej pada propozycji dla indywidualnych odbiorców
do realnego włączenia się w wykorzystanie odnawialnych źródeł do ogrzewania np. wody w
domach. I tak, w podkrakowskich gminach na dobre ruszyło staranie się o dofinasowanie
inwestycji w postaci kolektorów słonecnzych. Inwestycje mogą być wsparte finanswowo
2 Motyle z rodzaju Maculinea z Europejskiej Czerwonej Księgi jako wskaźniki i narzędzia w ochronie
i gospodarowaniu środowiskiem, http://modraszki.w.interia.pl/
5
zarówno ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
(NFOŚiGW), Małopolskiego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej (WFOŚiGW) oraz szwajcarskiego funduszu pomocowego (przyznanego Polsce przez
Szwajcarską Radę Federalną w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy (http://
programszwajcarski.gov.pl). W gminie Skawina jest już ponad 600 chętnych właścicieli do
zamontowania na swoich dachach kolektorów słonecznych. Podobnie w gminach Liszki,
Zabierzów, Czernichów zainteresowanie rośnie, a wraz z nim ilość składanych w gminach w
pisemnych deklaracji i wniosków. Kolejnym rejonem zainteresowanym inwestycją są gminy
zrzeszone w Związku Dorzecza Górnej Raby, gdzie między innymi Dobczyce, w których
ponad 500 mieszkańców zabiega o dotacje do tychże inwestycji.
Część z właścicieli decydujących się na kolektory słoneczne służące do ogrzewania
wody, decyduje się także na montaż pomp ciepła, aby wykorzystywać walory geologiczne
terenu i czerpać energię z wnętrza ziemi.
Również gminy Szczawnica (ponad 400 chętnych właścicieli) i Sucha Beskidzka
przygotowały programy dofinansowania inwestycji kolektorów słonecznych.
Obecnie aspekt finansowy jest dla większości mieszkańców najistotniejszy na etapie
instalacji rozwiązania proekologicznego, stąd też realne dofinansowanie ze strony NFOŚiGW
i WFOŚiGW w Krakowie, oraz z funduszu szwajcarskiego, ale też umarzanie pożyczek przez
WFOŚiGW w Krakowie jawią się jako nieocenione wsparcie w dążeniu całego województwa
do ograniczania korzystania z konwencjonalnych źródeł energii i stopniowe zastępowanie ich
przez OZE.
Wykorzystaniem OZE zainteresowanych jest też coraz więcej instytucji publicznych i
placówek samorządowych, takich jak m. in. domy pomocy społecznej, przedszkola,
uzdrowiska, domy wypoczynkowe.
Innymi inwestycjami zastępującymi spalanie węgla podejmowanymi w
województwie, są elektrownie na biomasę, biogaz oraz farmy wiatrowe, jednakże są one
kosztowniejsze, a ich budowa jest dużo bardziej czasochłonna, co jednak nie wyklucza ich
powstawania, obok instalowanych kolektorów słonecznych i pomp ciepła.
W gminie Słomniki od roku 2002 prowadzone były prace nad redukcją o około 60%
zużycia gazu ziemnego służącego do ogrzewania na rzecz zastosowania pompy ciepła, która
miała zastąpić dostawę ciepła równą 283 kW mocy cieplnej. Pomimo wielu problemów jakie
wyniknęły w trakcie budowy, a potem eksploatacji inwestycji, które nie doprowadziły do
wdrożenia w pełni nowego systemu, gmina nadal podejmuje dążenia ku czerpaniu ze źródeł
czystej energii, w postaci geotermii oraz pomp ciepła. Na początek powstanie pasywna hala
sportowa, która ma zostać ukończona jesienią 2010 roku.
2.3.2 Plany budowy elektrowni (farm) wiatrowych w Małopolsce
Wszystko wskazuje, że budowa farmy wiatrowej w Lipnicy Wielkiej może nie dojść
do skutku. Portugalski inwestor, który pomimo poczynionych wstępnych inwestycji mających
na celu budowę elektrowni wiatrowej, zaprzestał kontynuacji inwestycji. Zainteresowanie
mieszkańców i lokalnego samorządu jest duże, głównie dzięki świadomości korzyści
finansowych jakie niesie za sobą wykorzystanie energii z siły wiatru, która w rejonie jeziora
Orawskiego (granica z Republiką Słowacką) pozwala na otrzymywanie dużych ilości energii
elektrycznej.
2.4 Obszary Sieci Natura 2000
2.4.1 Sieć Natura 2000 w Małopolsce
W minionym kwartale wyznaczanie obszarów Sieci Natury 2000 nadal wzbudzało
zainteresowanie, nie zawsze pozytywne. Zadawalającym jest fakt, że takie osoby jak
6
Wojewoda Małopolski, p. Jerzy Miller oraz nowopowołany Regionalny Dyrektor Ochrony
Środowiska w Krakowie, p. Bożena Kotońska (do niedawna Wojewódzki Konserwator
Przyrody) wypowiadają się pozytywnie o wyznaczaniu nowych i utrzymaniu zatwierdzonych
obszarów.
Aktualnie podkreślane są zalety płynące dla całego województwa z posiadania takich
obszarów na swoim terenie. Województwo Małopolskie pomimo obejmowania ochroną w
postaci 6 parków narodowych, 84 rezerwatów przyrody i 11 parków krajobrazowych, 9
obszarów chronionego krajobrazu, wielu użytków ekologicznych, stanowisk
dokumentacyjnych, zespołów przrodniczo-krajobrazowych oraz pomników przyrody ma już
46 obszarów Natura 2000 zatwierdzonych przez Komisję Europejską, a następne 60 jest
proponowanych do włączenia do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 w Małopolsce.
Obecnie obszary Natura 2000 obejmują 15 procent powierzchni województwa.
W związku z postępującą industrializacją w województwie, ochrona wielu cennych
obszarów postrzegana jest jako konieczność, w celu wyznaczania kierunków
zrównoważonego rozwoju, a nie jak jest to często zarzucane przez nieuświadomioną część
społeczeństwa, blokowanie inwestycji. Celem jest wybranie takiego wariantu prowadzenia
inwestycji, który w jak najmniejszym stopniu zagrozi środowisku i ludziom.
Coraz częściej, szczególnie władze województwa podkreślają, że Natura 2000 to nie
tylko wszelkiego rodzaju ograniczenia, ale także szansa dla Małopolski. Industrializacja
przejawia się w podejmowaniu wielu inwestycji, począwszy od budowy nowych dróg,
poszerzania istniejących, po zabudowywanie terenu wielkopowierzchniowymi zakładami, i
stawianie nowych linii przesyłowych. Natura 2000 to szansa dla obecnego pokolenia
zatrzymania tego co udało się ochronić w ostatnich dekadach, a co może zostać zatracone
przez działanie nastawione tylko na chwilowy zysk. Podkreślane jest także, że dla osób, które
miałyby ponieść straty finansowe w związku z wprowadzeniem ochrony obszaru
przewidziane są rekompensaty oraz przede wszystkim rozsądne i oparte na konsensusie
uzgadnianie zakresu ingerencji w ekosystem. Natura 2000 to szansa dla Małopolski w postaci
rozwoju regionu w oparciu o najcenniejszy zasób jakim są właśnie walory przyrodnicze,
ekologiczne oraz turystyczne województwa, a co za tym idzie szansa na duże zyski z
niewielkim lub małym uszczerbkiem dla przyrody i jak najmniejszą antropopresją.
2.4.2 Sieć Natura 2000 w Krakowie
Bój o włączenie dwóch obszarów z terenu Krakowa do Sieci Natura 2000 nadal trwa.
W planach znalazły się dwa obszary położone w granicach miasta Krakowa. Jeden to Łąki
Nowohuckie (od roku 2003 objęte ochroną w postaci użytku ekologicznego „Łąki
Nowohuckie”), drugi to wspominany już teren Łąk Tyniecko-Dębnickich. Kontrowersje
wokół budzą głosy nieznających zasad tworzenia obszarow Naturowych radnych miejskich,
dla których zagrożeniem jawi się każda nowość legislacyjna mająca na celu ochronę
środowiska naturalnego przed pozbawionym rozsądku wkraczaniem przede wszystkim
inwestorów, nastawionych jedynie na własny zysk, bez rozważenia korzyści i skutków dla
społeczności lokalnej oraz dla i tak zadłużonego budżetu gminy Kraków.
2.4.3 Sieć Natura 2000 w Tatrach
Dyrekcja Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) nie zaprzestaje edukacji
ekologicznej. 2,5 mln turystów, którzy rocznie odwiedzjają Tatry, jest największym
zagrożeniem dla dzikiej przyrody TPN. Oswajanie, dokarmianie, bezmyślne zabijanie dzikich
zwierząt (przypadek małego niedźwiedzia zabitego przez turystów) jest tematem kampanii
eduakcyjnej na rzecz ochrony dzikiej przyrody pn. „Szanuj przyrodę“ 3 a w jej myśl hasłami
„Nie płosz“ i‚ „Nie dokarmiaj“. Akcja konieczna i ze wszech miar słuszna.
3 Szanuj przyrodę: http://szanujprzyrode.pl/
7
2.5 Obszary wodne
2.5.1 Stan wód w województwie
Dla zapewnienia wyższej klasy jakości zasobów wodnych, a co za tym idzie
zmniejszenia ilości odpadów powstających przy oczyszczaniu, Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska wprowadzi od 2009 roku nowoczesny system badania małopolskich
wód. Nowy system obejmie swoim zasięgiem głównie zlewnię Dunajca, w której znajduje się
ujęcie wód powierzchniowych i podziemnych między innymi dla Tarnowa, Nowego Sącza i
Zakopanego, a jest to także obszar bytowania ryb, a niektóre tereny włączone zostały do sieci
Natura 2000.
W Małopolsce znajduje się obszar zlewni wód granicznych oraz wiele zbiorników
oraz rzek wykorzystywanych do celów rekreacyjnych. Poprzez wprowadzenie nowoczesnego
systemu badania i reagowania na zagrożenia wód, w planie jest osiągnięcie poziomu II klasy
czystości do roku 2015, zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną Unii Europejskiej.
Materiały źródłowe:
Źródła prasowe wykorzystane do sporządzenia raportu:
Dziennik Polska Europa Świat (http://www.dziennik.pl/), dziennik
Dziennik Polski (http://www.dziennik.krakow.pl/), dziennik
Gazeta Prawna (http://www.gazetaprawna.pl/), dziennik
Gazeta Wyborcza (http://wyborcza.pl/0,0.html),dziennik
Gazeta Wyborcza Kraków (http://miasta.gazeta.pl/krakow/0,0.html), dziennik
Polska Agencja Prasowa (http://www.pap.pl)
Polska Gazeta Krakowska (www.krakow.naszemiasto.pl), dziennik
Polska Gazeta Transportowa
Rzeczpospolita (http://www.rp.pl/), dziennik
Tygodnik Podhalański, tygodnik
Strony internetowe:
Biuletyn Informacji Publicznej, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
www.wrotamalopolski.pl/root_BIP/BIP_w_Malopolsce/
Krakoff.info niezależny krakowski serwis informacyjny
http://krakoff.info/
Komitet Protestacyjny Mieszkańców wobec budowy spalarni odpadów komunalnych
http://zlotaenklawa.pl/
Małopolski Urząd Wojewódzki
http://www.malopolska.uw.gov.pl/
Oficjana strona Urzędu Miasta Krakowa
http://www.krakow.pl/
Portal Transportu Publicznego
http://www.transinfo.pl/
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
www.wfos.krakow.pl/
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
http://www.krakow.pios.gov.pl/
Wrota Małopolski, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
http://www.wrotamalopolski.pl
8
http://
http://