Informator o studiach magisterskich jednolitych obowiązujący

Transkrypt

UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ
WYDZIAŁ BIOLOGII I NAUK O ZIEMI
INFORMATOR
O STUDIACH
GEOGRAFICZNYCH STACJONARNYCH
Europejski System Transferu Punktów (ECTS)
Lublin 2006
Opracowanie zbiorowe
Pracowników Instytutu Nauk o Ziemi i Instytutów współpracujących
według projektu Komisji d/s Reformy Studiów Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UMCS w składzie:
prof. dr hab. Maria Łanczont (przewodnicząca)
prof. dr hab. Marian Harasimiuk
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS
dr hab. Stefan Bartoszewski, prof. UMCS
dr hab. Jerzy Mościbroda, prof. UMCS
dr Witold Wołoszyn
dr Krzysztof Kałamucki
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS
dr Sławomir Terpiłowski
dr Jolanta Rodzoś
dr Ewa Skowronek
Redakcja:
dr Teresa Brzezińska-Wójcik (przedmioty specjalizacyjne)
dr Ewa Skowronek (przedmioty fakultatywne, informacja o Zakładach)
dr Grzegorz Janicki (przedmioty obligatoryjne, blok przedmiotów pedagogicznych)
Skład:
mgr Kamila Łucjan, mgr Krzysztof Łoboda
Spis treści
ZAPRASZAMY DO LUBLINA .............................................................................................................................. 4
UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ .................................................................................................... 5
INFORMACJA O WYDZIALE BIOLOGII I NAUK O ZIEMI........................................................................................11
INFORMACJE O INSTYTUCIE NAUK O ZIEMI ......................................................................................................13
BAZA DYDAKTYCZNA .................................................................................................................................14
STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE GEOGRAFÓW ................................................................................................14
STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE GLEBOZNAWCÓW ..........................................................................................15
PROGRAM STUDIÓW GEOGRAFICZNYCH ..........................................................................................................16
ORGANIZACJA GEOGRAFICZNYCH STUDIÓW MAGISTERSKICH W TRYBIE DZIENNYM ............................................18
PRZEDMIOTY I ZAJĘCIA OBOWIĄZKOWE......................................................................................................24
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas I roku studiów geograficznych dziennych .....................................24
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas II roku studiów geograficznych dziennych....................................34
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas III roku studiów geograficznych dziennych...................................41
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas IV roku studiów geograficznych dziennych ...................................47
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas V roku studiów geograficznych dziennych ....................................49
ZAJĘCIA FAKULTATYWNE ...........................................................................................................................51
Zajęcia fakultatywne dla studentów II i III roku studiów geograficznych dziennych (podkreślono przedmioty
realizowane w roku akad. 2006/2007) .....................................................................................................51
Zajęcia fakultatywne dla studentów IV i V roku studiów geograficznych dziennych (podkreślono przedmioty
realizowane w roku akad. 2006/2007) .....................................................................................................63
ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE OBLIGATORYJNE................................................................................................90
Specjalność geografia fizyczna ................................................................................................................90
grupa specjalizacyjna: FIZYCZNOGEOGRAFICZNE PODSTAWY KSZTAŁTOWANIA KRAJOBRAZU...................90
grupa specjalizacyjna: PALEOGEOGRAFIA CZWARTORZĘDU ...................................................................97
grupa specjalizacyjna: GEOMORFOLOGIA........................................................................................... 103
grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA GLEB ........................................................................................... 109
grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA REGIONALNA................................................................................ 115
grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA TURYZMU..................................................................................... 121
Specjalność geografia społeczno-ekonomiczna z kartografią ..................................................................... 127
grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA SPOŁECZNO-EKONOMICZNA .......................................................... 127
grupa specjalizacyjna: PLANOWANIE PRZESTRZENNE.......................................................................... 134
grupa specjalizacyjna: KARTOGRAFIA................................................................................................ 141
Specjalność hydroklimatologia .............................................................................................................. 147
grupa specjalizacyjna: HYDROLOGIA ................................................................................................. 147
grupa specjalizacyjna: HYDROCHEMIA............................................................................................... 152
grupa specjalizacyjna: METEOROLOGIA I KLIMATOLOGIA .................................................................... 157
Specjalność gospodarowanie zasobami środowiska.................................................................................. 162
grupa specjalizacyjna: GOSPODAROWANIE ZASOBAMI ŚRODOWISKA ................................................... 162
BLOK PRZEDMIOTÓW PEDAGOGICZNYCH DLA STUDENTÓW GEOGRAFII W TRYBIE DZIENNYM - ZGODNIE ZE
STANDARDAMI KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI WEDŁUG ROZPORZĄDZENIA MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I
SPORTU Z DNIA 7 WRZEŚNIA 2004 ROKU .................................................................................................. 168
PROGRAM I ORGANIZACJA GEOGRAFICZNYCH MAGISTERSKICH STUDIÓW UZUPEŁNIAJĄCYCH DLA ABSOLWENTÓW
STUDIÓW ZAWODOWYCH GEOGRAFIA I NAUCZANIE FIZYKI I GEOGRAFII ......................................................... 172
ORGANIZACJA UZUPEŁNIAJĄCYCH GEOGRAFICZNYCH STUDIÓW MAGISTERSKICH ......................................... 173
Specjalność geografia (dla absolwentów studiów zawodowych geografia i nauczania fizyki i geografii) ........... 174
WYKAZ NUMERÓW I KODÓW NAZW PRZEDMIOTÓW ORAZ PUNKTY TRANSFEROWE - STUDIA GEOGRAFICZNE
DZIENNE ................................................................................................................................................ 181
WYKAZ NAZW PRZEDMIOTÓW W WERSJI ANGIELSKIEJ ............................................................................... 190
STOSOWANE SKRÓTY NAZWISK OSÓB PROWADZĄCYCH ............................................................................. 195
ANEKS ....................................................................................................................................................... 199
PROGRAM SOCRATES – ERASMUS ............................................................................................................. 199
PROCES BOLOŃSKI.................................................................................................................................. 200
SYSTEM MOBILNOŚCI STUDENTÓW – PROGRAM MOST ................................................................................ 201
PODSTAWOWE ZASADY EUROPEJSKIEGO SYSTEMU TRANSFERU I AKUMULACJI PUNKTÓW (ECTS) ................... 201
PODSTAWOWE CECHY ECTS ..................................................................................................................... 202
PODSTAWOWE DOKUMENTY ECTS............................................................................................................. 202
3
ZAPRASZAMY DO LUBLINA
Lublin jest największym centrum miejskim Polski wschodniej i dziesiątym pod względem liczby mieszkańców miastem
w kraju. Liczy ok. 380 tys. mieszkańców. Jest znaczącym ośrodkiem przemysłowo-handlowym a także naukowym i
kulturalnym. Jest miastem młodzieży - w pięciu wyższych uczelniach kształci się ponad 70 tys. studentów. Lublin
zalicza się do najstarszych ośrodków miejskich w Polsce. Prawo magdeburskie otrzymał w 1317 roku, a stolicą
województwa stał się w 1474 r. W 1569 roku Polska i Litwa zawarły tutaj unię, która połączyła oba kraje prawie do
końca XVIII wieku. Od roku 1578 Lublin był siedzibą Trybunału Koronnego - najwyższego sądu Rzeczypospolitej
szlacheckiej. W 1918 roku powstał w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, który następnie przekazał
władzę Józefowi Piłsudskiemu. Po wyzwoleniu z okupacji hitlerowskiej w roku 1944 Lublin przez 164 dni pełnił rolę
tymczasowej stolicy Polski.
Lublin jest miastem, w którym zachowały się liczne i piękne zabytki, m.in. zamek z XIV-wieczną kaplicą Św. Trójcy i
unikalnymi malowidłami rusko-bizantyjskimi, Stare Miasto z bramami, kamieniczkami, kościołem Dominikanów i
gmachem Trybunału, XIX-wieczna zabudowa centrum z główną ulicą miasta Krakowskim Przedmieściem. Obrazu
Lublina dopełniają pałace, kościoły, pomniki i inne, pochodzące z różnych epok, gmachy użyteczności publicznej.
Dzisiejszy Lublin to miasto otwarte, o dużym potencjale intelektualnym i gospodarczym, przyciągające inwestorów i
będące ważnym miejscem wymiany handlowej między Wschodem i Zachodem.
4
UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ
Adres:
Rektorat, 20-031 Lublin, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 5
tel. + 48 81 537-51-00 (centrala)
fax: + 48 81 533-36-69, 537-51-02
telex 643223
HTTP://www.umcs.lublin.pl
ORGANIZACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2006/2007*:
I. semestr zimowy trwa od 1 października 2006 r. do 3 lutego 2007 r. i obejmuje:
1/ okres zajęć dydaktycznych – od 2 października do 20 grudnia 2006 r.
2/ wakacje zimowe – od 21 grudnia 2006 r. do 2 stycznia 2007 r.
3/ okres zajęć dydaktycznych – od 3 do 19 stycznia 2007 r.
4/ zimową sesję zaliczeniowo-egzaminacyjną od 20 stycznia do 3 lutego 2007 r.
II. przerwa międzysemestralna - od 4 do 11 lutego 2006 r.
II. semestr letni trwa od 12 lutego do 30 czerwca 2007 r. i obejmuje:
1/ okres zajęć dydaktycznych – od 12 lutego do 4 kwietnia 2007 r.
2/ wakacje wiosenne – od 5 do 10 kwietnia 2007 r.
3/ okres zajęć dydaktycznych – od 11 kwietnia do 6 czerwca 2007 r.
4/ letnią sesję zaliczeniowo-egzaminacyjną – od 8 do 30 czerwca 2007 r.
III. wakacje letnie
IV. dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktycznych:
2 i 4 maja 2007 r.
Egzaminy poprawkowe i egzaminy komisyjne odbywają się do:
31 marca 2007 r. - z zimowej sesji zaliczeniowo-egzaminacyjnej,
30 września 2007 r. - z letniej sesji zaliczeniowo-egzaminacyjnej.
Szczegółowe terminy powyższych egzaminów nie mogą kolidować z zajęciami dydaktycznymi.
Egzaminy magisterskie i inne nie mogą być przeprowadzone w dniach pisemnych egzaminów wstępnych na I rok
studiów.
* Szczegółowa organizacja każdego roku akademickiego jest podawana na bieżąco.
WŁADZE UMCS
Rektor:
prof. dr hab. Wiesław KAMIŃSKI
e-mail: [email protected]
sekretariat: mgr Iwona Barcic, pok. 1508, tel. 537-51-07, 537-51-09
Prorektorzy:
prof. dr hab. Tadeusz BOROWIECKI (ds. kadr)
sekretariat: Teresa Namedyńska, pok. 1511, tel. 537-51-12
prof. dr hab. Anna PAJDZIŃSKA (ds. kształcenia)
sekretariat: Joanna Pawlikowska, pok. 1316, tel. 537-59-89
prof. dr hab. Anna TUKIENDORF (ds. nauki)
sekretariat: Helena Nowosadzka, pok. 1314, tel. 537-52-05
prof. dr hab. Jerzy WĘCŁAWSKI (ds. rozwoju)
sekretariat: mgr Iwona BARCIC pok. 1508, tel. 081 537-51-07, 537-51-09
OGÓLNE INFORMACJE O UCZELNI
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej jest uczelnią państwową, która powołana została życia przez Polski Komitet Wyzwolenia
Narodowego z dniem 23 października 1944 roku, początkowo z czterema wydziałami: Lekarskim, Rolnym,
Weterynaryjnym i Przyrodniczym a od 9 stycznia 1945 r. także z Wydziałem Farmacji.
Pierwsza inauguracja odbyła się 14 stycznia 1945 roku. Kadrę naukową stanowiło wówczas 42 profesorów m.in. z
uczelni Lwowa i Wilna, oraz 80 asystentów. Studia podjęło 806 słuchaczy. Organizatorem i pierwszym rektorem
Uniwersytetu był zoolog, prof. dr Henryk Raabe.
W 1946 roku istniejący Wydział Przyrodniczy przekształcił się w Wydział Matematyczno-Przyrodniczy. W 1949 roku
uczelnia powiększyła się o Wydział Prawa. Z kolei w roku następnym z Uniwersytetu wydzielono fakultety: Lekarski i
Farmaceutyczny, które dały podstawę obecnej Akademii Medycznej. W roku 1951 Wydział Matematyczno-Przyrodniczy
podzielił się na dwa wydziały: Matematyki, Fizyki i Chemii oraz Biologii i Nauk o Ziemi. W rok później otwarto Wydział
Humanistyczny, a w 1953 roku Zootechniczny. Znaczącą reorganizację struktury przeżył Uniwersytet w 1955 roku, gdy
wyodrębniono z niego wydziały: Rolny, Weterynaryjny i Zootechniczny, które stały się podwalinami Akademii Rolniczej.
W drugą połowę lat pięćdziesiątych Uniwersytet wkraczał z czterema wydziałami: Biologii i Nauk o Ziemi, Matematyki,
Fizyki i Chemii, Prawa oraz Humanistycznym. Pracowało wówczas na uczelni łącznie 414 osób, w tym 55 profesorów i
docentów oraz 145 pomocniczych pracowników naukowych, a studiowało 1389 słuchaczy.
Od tego czasu Uniwersytet konsekwentnie budował własną strukturę, odpowiadającą standardom akademickim i
wymogom zmieniającej się rzeczywistości naukowej i społecznej, by dzisiaj prezentować szeroki profil kształcenia na
5
dziesięciu wydziałach. Istniejące cztery wydziały uzupełnił w roku 1965 Wydział Ekonomiczny, a w roku 1973 Wydział
Pedagogiki i Psychologii, który powstał z połączenia Instytutu Pedagogiki i Psychologii, funkcjonującego na Wydziale
Humanistycznym oraz Wyższego Studium Nauczycielskiego, ściśle związanego z Uniwersytetem. W roku 1989 z
Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii wyodrębnił się Wydział Chemii, a z Wydziału Pedagogiki i Psychologii - Instytut
Wychowania Artystycznego.
W tym samym roku Międzyuczelniany Instytut Filozofii i Socjologii został przekształcony w Wydział Filozofii i Socjologii.
W 1993 roku Instytut Nauk Politycznych przekształcił się w Wydział Politologii, a w 1997 roku Instytut Wychowania
Artystycznego w Wydział Artystyczny.
Obok kształcenia w Lublinie Uniwersytet prowadził w latach 1969-2001 swoją Filię w Rzeszowie, z Wydziałami:
Ekonomicznym oraz Prawa i Administracji, które były organicznie związane z macierzystymi jednostkami lubelskimi.
Od dnia 1 września 2001 roku Filia UMCS w Rzeszowie została włączona do utworzonego wówczas Uniwersytetu
Rzeszowskiego.
Obok podstawowej formy nauczania, jaką są studia stacjonarne, Uniwersytet prowadzi od lat studia zaoczne i
wieczorowe, ponadto studia podyplomowe i doktoranckie. W zależności od rodzaju studiów absolwenci otrzymują
dyplomy stwierdzające uzyskanie tytułu zawodowego licencjata, magistra lub stopnia doktora. Absolwenci studiów
podyplomowych otrzymują świadectwa ich ukończenia.
W skład Uczelni wchodzi dziesięć Wydziałów:
Wydział
Wydział
Wydział
Wydział
Wydział
Wydział
Wydział
Wydział
Wydział
Wydział
Artystyczny
Biologii i Nauk o Ziemi
Chemii
Ekonomiczny
Filozofii i Socjologii
Humanistyczny
Matematyki, Fizyki i Informatyki
Pedagogiki i Psychologii
Politologii
Prawa i Administracji
W Uniwersytecie działają również takie jednostki jak: Centrum Nauczania i Certyfikacji Języków Obcych, Studium
Wychowania Fizycznego i Sportu oraz Centrum Języka i Kultury Polskiej dla Polonii i Cudzoziemców. Istotnym ogniwem
w procesie kształcenia jest Biblioteka Główna Uniwersytetu wraz z siecią bibliotek wydziałowych i zakładowych, a także
Biblioteka Brytyjska i Ośrodek Polskiego Komitetu Współpracy z Aliance Française. Różnorodnymi formami
dokształcania zajmuje się Uniwersyteckie Centrum Kursów Otwartych. Uniwersytet posiada też Ogród Botaniczny bogaty w roślinność i przepięknie położony w dzielnicy Sławinek.
W roku akademickim 2005/06 w Uczelni zatrudnionych było ogółem 3764 pracowników. Nauczycieli akademickich było
1902, a wśród nich 424 profesorów i innych samodzielnych pracowników nauki. W październiku 2005 r. na 32 kierunkach
obejmujących 90 specjalności studiów dziennych, wieczorowych i zaocznych naukę podjęło w Lublinie łącznie 33932
studentów, w tym na I roku 7473 a wśród nich 168 cudzoziemców. Studia podyplomowe i doktoranckie odbywa 3251
słuchaczy.
WYKAZ PROWADZONYCH KIERUNKÓW STUDIÓW
Na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej prowadzone są następujące kierunki studiów:
biologia, biotechnologia, geografia, matematyka, fizyka, informatyka, chemia, ochrona środowiska, prawo,
administracja,
filologia
polska,
filologia
(specjalności:
filologia
angielska,
filologia
angielska
w zakresie studiów amerykanistycznych, filologia germańska, filologia romańska, filologia rosyjska, rosjoznawstwo,
filologia ukraińska, filologia białoruska, lingwistyka stosowana, slawistyka), historia, archeologia, informacja naukowa i
bibliotekoznawstwo, kulturoznawstwo, dziennikarstwo i komunikacja społeczna, ekonomia, zarządzanie i marketing,
psychologia, pedagogika, pedagogika specjalna, filozofia, socjologia, politologia, stosunki międzynarodowe,
dziennikarstwo i komunikacja społeczna, edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej, edukacja artystyczna w
zakresie sztuk plastycznych, grafika, malarstwo, jazz i muzyka estradowa.
OGÓLNE ZASADY PRZYJMOWANIA NA STUDIA
Osoby ubiegające się o przyjęcie na studia składają na wydziałach następujące dokumenty w terminach wyznaczonym
przez P. Dziekanów Wydziałów:
− podanie na ustalonym formularzu (druk podania otrzymać można w miejscu składania dokumentów lub w Dziale
Toku Studiów);
− pokwitowanie opłaty rekrutacyjnej w wysokości ustalonej przez rektora Uczelni,
− świadectwo dojrzałości w oryginale lub odpis
Kandydaci zakwalifikowani przez komisję rekrutacyjną na I rok studiów obowiązani są złożyć w terminie wpisu na
studia – komplet dokumentów zawierający:
− oryginał lub odpis świadectwa dojrzałości;
− odpis dyplomu ukończenia studiów licencjackich – na uzupełniające studia magisterskie;
− 4 fotografie o wymiarze 37 x 52 mm bez nakrycia głowy na jasnym tle;
− orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia studiów na obranym kierunku;
− wyciąg lub kserokopię dowodu tożsamości.
Przyjęcia na studia odbywają się na podstawie postępowania kwalifikacyjnego, które ma charakter konkursowy i może
obejmować:
1/ wyniki z określonych przedmiotów i na wskazanym poziomie (rozszerzonym lub/i podstawowym) uzyskane przez
kandydata na egzaminie maturalnym – nowa matura; wyniki sprawdzianu uzdolnień kierunkowych w formie określonej
w załączniku nr 5 uchwały Senatu Akademickiego UMCS w sprawie zasad przyjmowania kandydatów na I rok studiów;
6
2/ wyniki z określonych przedmiotów uzyskane przez kandydata na egzaminie dojrzałości przeprowadzonym według
starej matury lub egzamin wstępny mający formę:
- egzaminu pisemnego,
- egzaminu ustnego,
- rozmowy kwalifikacyjnej o określonej tematyce,
- sprawdzianu uzdolnień kierunkowych o określonym zakresie i formie;
3/ konkurs dyplomów lub ocen uzyskanych ze studiów licencjackich.
Przyjęcia na studia mogą odbywać się również na podstawie złożonych dokumentów. Dopuszcza się jedną lub kilka
form jednocześnie.
Studia stacjonarne licencjackie i magisterskie są bezpłatne. Natomiast za każdorazowe powtarzanie semestru lub roku nauki
student wnosi opłatę w wysokości ustalanej każdego roku przez rektora. Opłata w roku akademickim 2005/2006 kształtowała
się od 2400,- zł na kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo do 3900,- zł na kierunkach Wydziału Ekonomicznego. W
pełni płatne są studia zaoczne i wieczorowe. Wysokość opłaty za studia na I roku wynosi od 2400,- zł na Wydziale
Humanistycznym do 4700,- zł na Wydziale Prawa i Administracji.
Cudzoziemcy uiszczają wpisowe w wysokości 200 euro i wnoszą opłatę za studia w wysokości od 2000 do 6000 euro rocznie.
NAJWAŻNIEJSZE PRZEPISY OBOWIĄZUJĄCE NA UCZELNI
Prawa i obowiązki studentów zawarte są w regulaminie studiów, który dostępny jest na stronie internetowej Uczelni (studia i
studenci) www.umcs.lublin.pl. Znajdują się tam także: regulamin samorządu studentów oraz regulamin przyznawania
pomocy materialnej.
Dział Toku Studiów
Rektorat, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, pok. 313
mgr Anna Mazur, tel. 537-51-25
mgr Marzena Widomska, tel. 537-51-22
Uczelniany koordynator procesu bolońskiego i europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów
(ECTS)
dr hab. Janusz RYCZKOWSKI
Wydział Chemii, Zakład Technologii Chemicznej (Duża Chemia, IV piętro, p. 402)
Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3
tel. 537-55-46 lub 537-55-96, fax: 537-55-65 lub 533-33-48,
OGÓLNE INFORMACJE DLA STUDENTÓW
Koszty utrzymania
Przeciętne miesięczne koszty utrzymania są trudne do wyliczenia. Szacunkowo można przyjąć, iż jest to kwota około 750-850
zł. Obejmuje ona także opłatę za zakwaterowanie i wykupienie abonamentu obiadowego.
Zakwaterowanie
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej dysponuje ponad 3 tys. miejsc w siedmiu domach studenckich w pokojach 1, 2 i 3
osobowych. Decyzja o przyznaniu miejsca w domu studenckim należy do Wydziałowej Komisji Socjalnej i jest wydawana w
oparciu o indywidualne wnioski składane w poszczególnych dziekanatach. Odpłatność za miejsce w DS jest uzależniona od
dochodu w rodzinie studenta oraz standardu zakwaterowania
Opłata za miesiąc w roku akademickim 2005/2006 wynosiła:
od 235 do 330 zł za miejsce w pokoju 3-osobowym,
od 260 do 370 zł za miejsce w pokoju 2-osobowym,
260 zł za miejsce w pokoju 1-osobowym tylko dla osób niepełnosprawnych.
Pełnomocnikiem ds. osób niepełnosprawnych w Uczelni jest Pani dr Grażyna Kwaśniewska z Wydziału Pedagogiki i Psychologii,
tel. 537-63-39.
W DS "Babilon" są miejsca w pokojach o podwyższonym standardzie, za które opłata wynosi od 330 zł do 370 zł miesięcznie.
Adresy domów studenckich:
DS "Amor" - ul. Radziszewskiego 18, tel. 533-82-91 do 93
DS "Babilon" - ul. Radziszewskiego 17, tel. 533-82-91 do 92, 537-58-22
DS "Femina" - ul. Langiewicza 20, tel. 533-32-17 do 18
DS "Grześ" - ul. Langiewicza 24, tel. 533-32-47 do 48
DS "Helios" - ul. Czwartaków 13, tel. 533-20-44 do 46
DS "Ikar" - ul. Czwartaków 15, tel. 533-32-11 do 12
DS "Z" - ul. Zana 11, tel. 081 743-49-79, 743-49-89.
Nad całością domów studenckich i stołówką studencką nadzór sprawuje Dział Spraw Studenckich, który mieści się w Domu
Studenckim “Helios” przy ul. Czwartaków 13, tel. 081 533-86-27, 081 533-20-44 do 46 i jest czynny od poniedziałku do piątku
w godz. 715 - 1515.
Istnieje możliwość wynajęcia kwatery prywatnej (pokój lub całe mieszkanie) w różnych częściach miasta. Koszty
wynajmu są zróżnicowane w zależności od dzielnicy i odległości od Uczelni i wahają się od 200 zł do 500 zł za miejsce.
Na terenie UMCS przy Samorządzie Studentów istnieje bank kwater. Biuro kwater prowadzi także Rada Okręgowa
Zrzeszenia Studentów Polskich, Lublin, ul. Narutowicza 61, tel. 532-57-14.
7
Posiłki
Prawie każdym budynku dydaktycznym znajdują się bufety, natomiast w domach studenckich działają tzw. barki, w których
można zjeść posiłek i kupić podstawowe artykuły spożywcze. W okolicach miasteczka akademickiego istnieje sieć sklepów,
restauracji oraz punktów gastronomicznych.
Opieka zdrowotna
Przychodnia akademicka: Samodzielny Publiczny Akademicki ZOZ w Lublinie Lublin, ul. Langiewicza 6A; rejestracja:
tel. 537-64-00, 537-64-24. Przy rejestracji wymagana jest studencka książeczka zdrowia i legitymacja studencka.
Godziny otwarcia:
pon.- pt. 7.30- 19.00
sobota 7.30- 14.00
Świadczenia i udogodnienia dla studentów niepełnosprawnych
Istnieje możliwość zakwaterowania osób niepełnosprawnych w pokojach 1-osobowych. Niektóre budynki Uczelni posiadają
specjalne podjazdy oraz wyposażone są w toalety dla osób niepełnosprawnych.
Pełnomocnik UMCS ds. osób niepełnosprawnych:
dr Grażyna KWAŚNIEWSKA
Wydział Pedagogiki i Psychologii, Zakład Psychopedagogiki Specjalnej
ul. Narutowicza 12/2, tel. 537-63-39.
Ubezpieczenie
Na początku roku akademickiego każdy student może w dziekanacie swego wydziału ubezpieczyć się od następstw
nieszczęśliwych wypadków. Opłata za tego rodzaju ubezpieczenie w roku akademickim 2005/2006 wynosiła 36 złotych.
Szczegółowe informacje podane są na stronie internetowej uczelni:
http://www.umcs.lublin.pl/index.html?m=2&o=19&akcja=art&id=106301
Komunikacja
Dzielnica akademicka ma dogodne połączenie z pozostałymi dzielnicami Lublina. Najszybsze połączenie
z Dworcem Głównym PKP: autobus 13 oraz trolejbus 150. Najszybsze połączenie z Dworcem Głównym PKS, Transped i
Polski Expres: autobusy 10, 18, 31, 57. Oprócz komunikacji miejskiej działa rozbudowana i sprawna komunikacja
prywatna. W dzielnicy akademickiej jest postój taksówek.
Biblioteki
System biblioteczno-informacyjny Uczelni tworzy Biblioteka Główna mieszcząca się przy ul. I. Radziszewskiego 11 wraz
z 26 bibliotekami zakładowymi znajdującymi się w budynkach poszczególnych wydziałów. Księgozbiór obejmuje ok.
1,5 mln woluminów i jednostek w Bibliotece Głównej oraz ponad 783 tys. w bibliotekach zakładowych. Biblioteka
posiada katalogi wydawnictw zwartych: alfabetyczny, systematyczny i przedmiotowy oraz inne katalogi
specjalistyczne. Książki nabyte w ciągu ostatnich kilku lat można wyszukiwać również używając katalogu
komputerowego, dostępnego w sieci www pod adresem: http:/priam.umcs.lublin.pl. Ten sam adres pozwala na
wyszukiwanie literatury również w innych bibliotekach uczelni lubelskich.
Działalność informacyjna prowadzona jest na podstawie zbiorów własnych oraz przez pośrednictwo w dostępie do
światowego systemu informacyjnego BRIOLIS, a także baz danych na CD-ROM. Ponad 300 miejsc w Bibliotece Głównej i
ponad 600 miejsc siedzących w czytelniach wydziałowych stwarza dobre możliwości do efektywnego studiowania. Czytelnie
czynne są praktycznie codziennie w godz. 1100 - 1900.
Banki i poczta
W siedzibie Rektoratu (plac Marii Curie-Skłodowskiej 5) w godz. 900 - 1515 czynna jest Filia nr 5 Banku Pekao SA, która
kompleksowo obsługuje studentów, m.in.:
1/ prowadzi rachunki Eurokonto (oszczędnościowo-rozliczeniowe),
2/ udostępnia preferencyjne karty bankomatowe i płatnicze „Maestro”,
3/ prowadzi obsługę kart kredytowych „Visa”,
4/ udziela studentom kredytów.
W budynku Rektoratu (pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5) znajduje się bankomat.
Na terenie miasteczka akademickiego przy ul. Langiewicza znajduje się urząd pocztowy, kolejny mieści się przy ul.
Łopacińskiego – obok siedziby Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Pomoc materialna dla studentów
Regulamin przyznawania pomocy materialnej znajduje się na stronie internetowej Uczelni:
http://www.umcs.lublin.pl/index.html?akcja=art&id=100852&lang=1
Biuro obsługi studentów
Sprawami studentów UMCS zajmuje się Dział Spraw Studenckich.
Adres: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Dział Spraw Studenckich, ul. Czwartaków 13, 20-045 Lublin, tel./fax.
533-27-42. Przyjęcia interesantów: codziennie w godzinach 1015-1445 (DS "Helios").
Kierownik Działu: mgr Robert ENGLOT.
8
Baza dydaktyczna
Zajęcia dydaktyczne dla poszczególnych kierunków studiów realizowane są na Wydziałach Uczelni, które posiadają własną
bazę lokalową niezbędną do ich prowadzenia. Szczegółowych informacji należy szukać na stronie internetowej UMCS (linki
do poszczególnych wydziałów) lub bezpośrednio w dziekanatach.
Programy międzynarodowe
Jednostką Uczelni, która koordynuje działania związane z programami międzynarodowymi jest Dział Współpracy z
Zagranicą i Koordynacji Programów Międzynarodowych UMCS (Rektorat, XII p.). Szczegółowe informacje można
uzyskać u koordynatorów wydziałowych lub zapoznać się z materiałem zawartym na stronie internetowej:
http://dwz.umcs.lublin.pl
Praktyczne informacje dla studentów przyjezdnych
Po przyjeździe do Lublina, student powinien zgłosić się w dziekanacie wydziału, na którym zamierza studiować.
Większość dziekanatów mieści się w dzielnicy uniwersyteckiej przy Placu Marii Curie-Skłodowskiej:
1. Wydział Biologii i Nauk o Ziemi – Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5 (Rektorat UMCS III piętro), 20-031 Lublin, tel.53752-15, 537-52-14;
2. Wydział Matematyki i Fizyki – Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5 (Rektorat UMCS III piętro), 20-031 Lublin, tel. 537-5211, 537-52-13;
3. Wydział Chemii – Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 2 (budynek „Małej Chemii”), 20-031 Lublin, tel. 537-57-12, 537-5716;
4. Wydział Humanistyczny – Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4 (nowy budynek Wydziału Humanistycznego - parter), 20-031
Lublin, tel.537-27-52, 537-27-60;
5. Wydział Ekonomiczny – Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5 (Rektorat UMCS III piętro), 20-031 Lublin, tel. 537-54-62,
537-52-21;
6. Wydział Filozofii i Socjologii – Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4 (budynek Wydziału Humanistycznego, parter), 20-031
Lublin, tel. 537-54-81, 537-53-93;
7. Wydział Prawa i Administracji – Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, 20-031 Lublin, tel. 537-51-27, 537-51-28.
Poza dzielnicą uniwersytecką znajdują się następujące dziekanaty:
1. Wydział Artystyczny – Al. Kraśnicka 2a, 20-718 Lublin, tel. 525-95-31.
2. Wydział Pedagogiki i Psychologii - ul. Narutowicza 12, 20-004 Lublin, tel. 532-04-27.
3. Wydział Politologii – Pl. Litewski 3, 20-080 Lublin, tel. 532-42-78.
W dziekanatach student otrzyma wszelkie informacje o studiach, miejscu zakwaterowania oraz możliwościach wykupienia
abonamentu obiadowego.
Wskazane jest, aby student - cudzoziemiec przed przybyciem do Lublina zgłosił do właściwego dziekanatu dokładną datę i
godzinę przyjazdu. W przypadku przyjazdu po godz. 1500 konieczne jest uzyskanie z dziekanatu (telefonicznie lub listownie)
informacji o miejscu zakwaterowania.
Student, który zdecydował się na zamieszkanie w domu studenckim, formalności związane z zameldowaniem dokonuje
w administracji danego akademika przy zakwaterowaniu.
W Lublinie nie ma zbyt dużego rynku pracy dla studentów. Studenci zagraniczni muszą uzyskać zezwolenie na podjęcie legalnej
pracy. Zezwolenia wydaje Wojewódzki Urząd Pracy mieszczący się w Lublinie przy ul. Lubomelskiej 1-3, tel/fax 532-47-46, tel.
532-04-94, 532-49-22. Zainteresowani pracą mogę liczyć na pomoc w jej znalezieniu w Biurze Karier (Dom Studenta „Ikar”, ul.
Czwartaków 15, tel. 533-70-82, tel/fax 533-70-83) a także w siedzibie Samorządu Studentów UMCS (Pl. Marii CurieSkłodowskiej 5 – parter budynku Rektoratu, tel. 537-54-16).
Kursy językowe
Fundacja UMCS organizuje odpłatne kursy przygotowawcze z przedmiotów objętych egzaminami wstępnymi oraz kursy
językowe w ramach Uniwersyteckiej Szkoły Języków. Ponadto dla cudzoziemców, za odpłatnością 2000 euro organizowane są
roczne kursy języka polskiego przygotowujące do podjęcia studiów. Zajęcia prowadzone są w różnych grupach, w zależności od
wyboru kierunku studiów.
Kształceniem w zakresie języka i kultury polskiej osób mieszkających poza granicami Polski zajmuje się Centrum Języka
i Kultury Polskiej dla Polonii i Cudzoziemców
http://www.cjkp.umcs.lublin.pl
W początkowym okresie studiów, na wszystkich kierunkach prowadzone są obowiązkowe lektoraty języków obcych.
Praktyki
Praktyki studenckie dotyczą poszczególnych kierunków studiów i są umieszczone w siatce zajęć. Szczegółowe informacje
znajdują się w wydziałowych, instytutowych lub kierunkowych informatorach ECTS.
Obiekty sportowe
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu (SWFiS)
ul. Langiewicza 22, Lublin 20-032 – Akademicki Ośrodek Sportu (AOS) tel/fax: (081) 533-71-99 lub 533-20-58
Do zadań jednostki należy prowadzenie zajęć dydaktycznych wychowania fizycznego, oraz zajęć treningowych w
ramach sekcji sportowych Klubu Uczelnianego AZS-UMCS. Wychodząc naprzeciw potrzebom studentów, jednostka
współorganizuje różne imprezy sportowe i rekreacyjne, jak np.: „Bieg Uliczny o „Puchar JM Rektora UMCS” czy
Międzywydziałowe Mistrzostwa UMCS w piłce nożnej.
W ramach działalności prozdrowotnej pracownicy SWFiS prowadzą zajęcia z gimnastyki korekcyjnej i leczniczej dla
studentów z dysfunkcją aparatu ruchowego.
9
Działalność rekreacyjna odbywa się w ramach akcji letniej: spływ kajakowy po Czarnej Hańczy, rejs żeglarski szlakiem
„Wielkich Jezior Mazurskich”, wędrówki rowerowe i piesze. W czasie akcji zimowej Studium organizuje obozy narciarski
i snowbordowe dla początkujących i zaawansowanych.
Studenci pierwszych dwóch lat studiów uczestniczą w obowiązkowych zajęciach sportowych raz w tygodniu (zajęcia w sali i
pływalni). Obok tych zajęć można aktywnie działać w następujących sekcjach Akademickiego Związku Sportowego:
koszykówka, siatkówka, lekkoatletyka, piłka nożna, piłka ręczna, pływanie, szachy, brydż sportowy, tenis stołowy, tenis ziemny,
karate shotokan, judo, aikido, kick-boxing, badminton, korfball, trójbój siłowy, łucznictwo, wspinaczka skałkowa, turystyka
rowerowa. Działa też sekcja żeglarska AZS. W niedziele w określonych godzinach jest wstęp wolny na pływalnię. Za dodatkową
odpłatnością można skorzystać z pływalni i siłowni.
Zajęcia pozauczelniane i rekreacyjne
Istotnym składnikiem życia studenckiego jest twórczość i aktywność kulturalna. Główną placówką w tej dziedzinie jest
Akademickie Centrum Kultury „Chatka Żaka” (ul. Radziszewskiego 16, tel. 533-32-01). W ACK działają następujące zespoły
artystyczne i grupy twórcze: Zespół Tańca Ludowego, Chór Akademicki im. J. Czerwińskiej, Kino Studyjne, Dyskusyjny Klub
Filmowy „Bariera”, Zespół Tańca Towarzyskiego „Impetus”, Orkiestra folklorystyczna p.w. Św. Mikołaja, Teatr Poetycki, Teatr
„Szuflada”, Grupa Baletowa „Akme”, Galeria „KONT”, Koło Fotograficzne, Pracownia Plastyczna.
W „Chatce Żaka” działa jedna z nielicznych w Polsce rozgłośni akademickich Radio „Centrum”, w której redaktorami większości
audycji są studenci UMCS. Uzupełnieniem działalności ACK są kluby studenckie, istniejące w akademikach bądź na wydziałach:
Pedagogiki i Psychologii – klub „Piwnica” oraz Politologii – klub „Enklawa”.
Na terenie całego miasta działa ponad 100 lokali – każdy z pewnością znajdzie coś dla siebie – od klubów i pubów jazzowych,
bluesowych, rockowych do restauracji orientalnych.
Rozrywkę artystyczną zapewnia w Lublinie 10 kin i 4 teatry oraz kilka prężnych galerii. W pobliżu dzielnicy akademickiej mieści
się także gmach Filharmonii Lubelskiej. Wśród ponad 10 muzeów lubelskich szczególnie interesujące są: Muzeum Okręgowe na
Zamku (słynna Kaplica p.w. Św. Trójcy, obraz Jana Matejki „Unia Lubelska”) ul. Zamkowa 9, Muzeum Państwowe na Majdanku
– Droga Męczenników Majdanka 67 i Muzeum Wsi Lubelskiej – al. Warszawska 96.
Dobrym miejscem dla wypoczynku jest położony w granicach miasta Zalew Zemborzycki.
Stowarzyszenia studenckie
Ogół studentów w Uniwersytecie tworzy samorząd studencki. Jego reprezentacją jest wybieralny Parlament i Zarząd
jako organ wykonawczy. Siedziba Zarządu Uczelnianego znajduje się w DS "Babilon" (ul. Radziszewskiego 17, tel. 53754-16). Na każdym wydziale działają odpowiednie organy samorządu.
http://www.samorzad.umcs.lublin.pl/
Rada Osiedla Akademickiego (ROA)
ul. Langiewicza 24, 20-035 Lublin; tel.: (081) 53-332-47, 53-37-991 wewn. 38
Adres ROA UMCS:
Adwokatura studencka
Dyżury Adwokatury Studenckiej:
Poniedziałek 9.00 - 10.30
Wtorek 12.00 - 13.30
Środa 10.00 - 11.30
Czwartek 11.00 - 12.30
Siedziba i kontakt:DS. BABILON, ul. Radziszewskiego 17
pokój 01 – niski parter (naprzeciwko zakładu fotograficznego)
tel. (081) 441-13-75; e–mail: [email protected]
Duszpasterstwo Akademickie UMCS
ul. Ks. Staszica 16, 20-081 Lublin; tel. (081) 534–99-11; fax (081) 743-68-47;
W UMCS działają także studenckie organizacje i stowarzyszenia, tak o zasięgu krajowym, jak i lokalnym. Są to: Zrzeszenie
Studentów Polskich, Niezależne Zrzeszenie Studentów, Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży „Unia Młodych” oraz Związek
Młodzieży Wiejskiej.
W Uniwersytecie mają także swoje lokalne oddziały międzynarodowe organizacje studenckie, jak: Europejskie Stowarzyszenie
Studentów Prawa (ELSA), Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Nauk Ekonomicznych i Handlowych (AIESEC),
Europejskie Stowarzyszenie Młodzieży Akademickiej (AEGEE).
10
INFORMACJA O WYDZIALE BIOLOGII I NAUK O ZIEMI
Dziekanat Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UMCS:
Plac M. Curie-Skłodowskiej 5, 20-031 Lublin, tel. 537-52-16, 537-52-14
Kierownik Dziekanatu: mgr Maria Młynarska, p. 317
Pracownicy Dziekanatu:
Danuta Tanikowska (dydaktyka) – p. 320, Grażyna Krawczyk (praktyki, ćwiczenia terenowe, koła naukowe) – p. 319
Władze Wydziału:
Dziekan: prof. dr hab. Ryszard Dębicki
Prodziekan: prof. dr hab. Jerzy Rogalski
Prodziekan: dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS
Koordynator ECTS z ramienia Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi:
dr Grzegorz Nowak, Zakład Biochemii UMCS, tel. (81) 537-57-39, Plac M. Curie-Skłodowskiej 3,
20-031 Lublin
Z dziejów Wydziału
Jednym z czterech wydziałów utworzonych w UMCS w chwili jego powstania w dniu 23 października 1944 roku był Wydział
Przyrodniczy. Tego samego dnia Rada Wydziału Przyrodniczego na pierwszym swoim posiedzeniu wybrała dziekana – prof.
dr Konstantego Strawińskiego. Na pierwszy rok studiów przyjęto: 34 rzeczywistych, 13 warunkowych i 20 wolnych
słuchaczy.
Z końcem roku akademickiego 1944/1945 Wydział obejmował 17 katedr, w rok później już 24. Oprócz sekcji
reprezentujących na Wydziale kierunki: nauki biologiczne, matematyczno-fizyczne, chemiczne i nauki o Ziemi istniały
również sekcje nauk filozoficzno-psychologicznych i nauk pedagogicznych. Powołano także sekcję nauk antropologicznych,
która obejmowała Katedry: Antropologii, Etnografii i Etnologii, Prehistorii.
3 grudnia 1946 roku na posiedzeniu Rady Wydziału Przyrodniczego wystąpiono z wnioskiem o przemianowanie Wydziału na
Matematyczno-Przyrodniczy.
4 maja 1948 roku na posiedzeniu Senatu UMCS wystąpiono z wnioskiem o wydzielenie z Wydziału MatematycznoPrzyrodniczego Muzeum Przyrodniczego i Ogrodu Botanicznego.
1 stycznia 1952 roku Wydział Matematyczno-Przyrodniczy podzielił się na dwa Wydziały: Wydział Matematyczno-FizycznoChemiczny i Wydział Biologii i Nauk o Ziemi. Organizatorem i pierwszym dziekanem Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi został
prof. dr Franciszek Uhorczak. Wydział kształcił studentów na kierunkach biologia i geografia.
1 października 1952 roku, z chwilą powstania na UMCS Wydziału Humanistycznego, zostały przeniesione na ten Wydział
wszystkie jednostki reprezentujące na Wydziale BiNoZ nauki humanistyczne i organizacyjnie wchodzące dotąd w jego
skład.
W 1962 roku oddano do użytku gmach Collegium Biologicum i Collegium Geographicum, wówczas przy ul. Akademickiej
12, w którym znalazły pomieszczenie wszystkie katedry Wydziału BiNoZ rozproszone dotąd po całym mieście.
W 1963 roku utworzono na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi nowy kierunek - biochemię (obecnie jest ona jedną z czterech
specjalności w obrębie kierunku biologia), a w roku 1987 uruchomiono studia magisterskie na kierunku biotechnologia.
W roku 1995 oddano do użytku nowy budynek, stanowiący przedłużenie dotychczasowego gmachu Biologii, przeznaczony
na potrzeby biotechnologii. Znalazły w nim miejsce wszystkie zakłady ówczesnego Instytutu Mikrobiologii, Wydziałowa
Pracownia Komputerowa oraz Zakład Ochrony Przyrody.
W 2003 roku Instytut Nauk o Ziemi zmienił swoją siedzibę. Odtąd mieści się on przy Al. Kraśnickiej 2cd,
w
dawnych
budynkach
jednostki
wojskowej.
Jedynie
trzy
Zakłady:
Geomorfologii,
Gleboznawstwa
i Hydrografii pozostały w budynku Wydziału BiNoZ przy ul. Akademickiej 19.
Struktura Wydziału
W skład Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi wchodzą trzy Instytuty: Biologii, Mikrobiologii i Biotechnologii, Nauk o Ziemi
oraz samodzielny Zakład Biochemii, Wydziałowa Pracownia Komputerowa oraz Wydziałowa Pracownia Mikroskopowa.
Na Wydziale zatrudnionych jest ok. 360 osób, w tym ponad 220 pracowników naukowo-dydaktycznych. Pracownicy
Wydziału BiNoZ współpracują z około 30 ośrodkami naukowymi na świecie.
Do zbiorów Wydziału należą: Muzeum Zoologiczne przy Zakładzie Anatomii Porównawczej i Antropologii, Muzeum
Zielnikowe przy Zakładach: Systematyki Roślin i Geobotaniki, kolekcja grzybów w Zakładzie Biochemii oraz Składnica
Map w Instytucie Nauk o Ziemi
Stacje naukowo-badawcze Instytutu Nauk o Ziemi: Calypsobyen w rejonie Bellsundu na Zachodnim Spitsbergenie
(działająca tylko w okresie letnim w czasie Wypraw Geograficznych UMCS), Roztoczańska Stacja Naukowa w Guciowie,
Stacja Geoekologiczna Zwierzyniec – „Biały Słup” (w organizacji) oraz Obserwatorium Meteorologiczne przy Zakładzie
Meteorologii i Klimatologii w Lublinie na Placu Litewskim. Zakład Meteorologii i Klimatologii posiada również
Automatyczną Stację Meteorologiczną terenie Poleskiego Parku Narodowego. Stacje te obsługiwane są przez
pracowników Zakładu.
Oferta dydaktyczna
Wydział kształci studentów na studiach stacjonarnych na kierunkach: biologia, biotechnologia, geografia oraz na
międzywydziałowym kierunkach: ochrona środowiska i nauczanie fizyki i geografii. Prowadzi także studia zaoczne na
kierunkach: geografia i biologia oraz studia podyplomowe dla absolwentów biologii i geografii. Od trzech lat na
Wydziale istnieją również studia doktoranckie.
Samorząd Studencki - Rada Wydziałowa Samorządu Studenckiego Biologii i Nauk o Ziemi
Samorząd Studencki działa od wielu lat na naszym wydziale. Zrzesza studentów wszystkich kierunków BiNoZ’u. Swoje
kompetencje opisuje w Regulaminie RWSS BiNoZ i działa zgodnie z Regulaminem studiów UMCS. Kadencja każdego
11
Samorządu trwa tylko 2 lata i w ciągu jej trwania samorządowcy reprezentują wszystkich studentów wydziału. Wolne
wybory odbywają się na jesieni i mogą w nich brać wszyscy studenci wydziału po spełnieniu pewnych wymagań
proceduralnych. RWSS BiNoZ stara się by każdy kierunek miał swojego reprezentanta w Samorządzie, co bardzo
ułatwia kontakty i solidaryzuje wszystkich jako studentów jednego wydziału. Co miesiąc organizowane są spotkania ze
starostami każdego roku i każdego kierunku, mające na celu poprawę stosunków pomiędzy samorządem, władzami
wydziału a studentami. Samorząd studencki ma swoich reprezentantów we wszystkich strukturach uczelnianych i pilnie
wywiązuje się ze swoich obowiązków. Corocznie organizowany jest Bal Geografa i Bal Przyrodnika, wszelkie imprezy
integracyjne dla studentów 1 roku i nie tylko, organizujemy Dni przyrodnika promujące wydział, Dni sportu, Dni
otwarte BiNoZ i wiele, wiele innych.
Praca w samorządzie wymaga wielu wyrzeczeń, ale też sprawia dużo satysfakcji, dlatego też serdecznie zapraszamy do
współpracy!!!
Przewodniczący RWSS BiNoZ – Zbigniew Cierech
Kontakt: tel.: 537–50–76; mail: [email protected]
12
INFORMACJE O INSTYTUCIE NAUK O ZIEMI
Dyrekcja: Al. Kraśnicka 2c,d 20-817 Lublin, telefon: +81 537-55-10 w. 162
Dyrektor: prof. dr hab. Zdzisław Michalczyk, tel. +81 537-55-10 w. 163 (sprawy personalne, naukowe,
finansowe)
V-ce Dyrektor: prof. dr hab. Maria Łanczont, tel. +81 537-55-10 w. 154 (plany, programy studiów, rozkłady
zajęć, obciążenia dydaktyczne)
Koordynator ECTS z ramienia Instytutu Nauk o Ziemi UMCS: dr Ewa Skowronek, Zakład Geografii
Regionalnej, tel. 537-55-10 w. 151
Sekretariat: mgr Anna Krauze, p. 219B, e-mail: [email protected]
Instytut Nauk o Ziemi UMCS, w obecnym kształcie prawno-statutowym, powstał 01.10.1970 r. Wcześniej istniały
katedry geografii i geologii, przemianowane wraz z utworzeniem Instytutu na zakłady. Katedry w latach 50-tych
formalnie, a w latach 60-tych nieformalnie, tworzyły Zespół Katedr Geografii i Geologii.
Historia uniwersyteckiego ośrodka geograficznego w Lublinie sięga początków UMCS, a konkretnie daty 11 kwietnia
1945 r., kiedy uchwałą Senatu powołana została Katedra i Zakład Geografii Ogólnej na Wydziale Przyrodniczym.
Inicjatorem, organizatorem i wieloletnim kierownikiem Katedry i Zakładu, a później także Zespołu Katedr był prof. dr
hab. Adam Malicki (1907-1981) - wychowanek Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, uczeń E. Romera. Z
romerowskiej lwowskiej szkoły geograficznej rekrutowała się zresztą dość liczna kadra geografów lubelskich, których
działalność wywarła duże piętno na ośrodku i nadała mu pewien swoisty charakter. Należeli do nich, oprócz prof.
Adama Malickiego, profesorowie: Aniela Chałubińska, Franciszek Uhorczak, Włodzimierz Zinkiewicz, Jan Ernst, Michał
Janiszewski. W pierwszych latach po wojnie pracował w Lublinie także prof. dr hab. Alfred Jahn, wywodzący się
również z UJK we Lwowie.
Instytut należy do największych uniwersyteckich instytutów geograficznych w Polsce. Pracuje tu 118 osób. W jego
skład wchodzi aktualnie 13 jednostek organizacyjnych, w tym 10 Zakładów, 2 Pracownie i 1 terenowa stacja badawcza
(na Roztoczu), oraz biblioteka i składnica map. Informacja o wszystkich jednostkach Instytutu znajduje się na
stronie internetowej UMCS. Najstarszym jest Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii, wywodzący się w prostej
linii z pierwszego Zakładu Geografii Ogólnej, a swą obecną nazwę uzyskał w 1992 r. W 1949 roku powstał Zakład
Geografii Ekonomicznej, zorganizowany przez prof. dr F. Uhorczaka. Zwrócić warto uwagę na istnienie Zakładów:
Kartografii z własną drukarnią i Gleboznawstwa (zorganizowany w 1955 r. przez prof. B. Dobrzańskiego). Zakłady o
takim profilu badawczym należą do nielicznych w krajowych uniwersyteckich ośrodkach geograficznych. Funkcje
dyrektorów Instytutu pełnili profesorowie: Edward Michna (1970-72 i 1978-81), Henryk Maruszczak (1972-78),
Andrzej Henkiel (1981-87), Józef Wojtanowicz (1987-91), Krzysztof Wojciechowski (1991-97) i Bogusław M. Kaszewski
(1997-1999). Od 1999 roku Dyrektorem Instytutu jest Zdzisław Michalczyk.
Studia geograficzne na UMCS rozpoczęły się w październiku 1945 roku. Do 2003 roku studia miały charakter 2stopniowy, obecnie są to studia jednolite 5-letnie. Studia są prowadzone systemem dziennym i zaocznym. Na studiach
dziennych studiuje aktualnie 452 studentów, a na studiach zaocznych 180 studentów. Dyplom ukończenia studiów
geograficznych z tytułem magistra geografii otrzymało do chwili obecnej 3334 osoby. Ponadto 657 osób uzyskało
stopień licencjata z geografii na studiach zaocznych.
Liczba absolwentów w poszczególnych latach:
ROK
LICZBA
ROK
LICZBA
ROK
1954
10
1971
71
1988
73
1955
13
1972
59
1989
90
1956
15
1973
55
1990
104
1957
15
1974
63
1991
94
1958
25
1975
49
1992
89
1959
25
1976
61
1993
79
1960
29
1977
102
1994
95
1961
25
1978
138
1995
91+43 lic.
1962
29
1979
123
1996
69+26 lic.
1963
31
1980
107
1997
76+42 lic.
1964
60
1981
88
1998
99+36 lic.
1965
41
1982
41
1999
97+27 lic.
1966
31
1983
49
2000
61+64 lic.
1967
48
1984
54
2001
110+143 lic.
1968
52
1985
25
2002
98+123 lic.
1969
61
1986
58
2003
124+112 lic.
1970
53
1987
89
2004
108+41 lic.
Ogółem: 3 334+657 lic.
13
LICZBA
W latach 1998-2005 studia były realizowane według dwustopniowego programu ECTS. Od roku akademickiego
2001/2002 są realizowane studia jednolite (jednostopniowe) ECTS.
Badania naukowe Instytutu koncentrują się głównie na poznaniu środowiska geograficznego Polski południowowschodniej. W ostatnim dziesięcioleciu prowadzono także intensywne badania zagraniczne we współpracy z ośrodkami
w Rosji i na Ukrainie, w Czechach i Słowacji, na Węgrzech, we Francji. Ponadto od wielu lat prowadzone są badania
ekspedycyjne na Spitsbergenie (od 1985 r.) organizowane przez prof. dr hab. K. Pękalę.
Lubelski ośrodek geograficzny specjalizuje się w badaniach obszarów lessowych, zapoczątkowanych przez A.
Malickiego i H. Maruszczaka. Dobrze rozwinięte są badania geomorfologiczne w tym współczesnych procesów
geomorfologicznych, badania paleogeograficzne plejstocenu i holocenu, a także peryglacjalne - ostatnio głównie w
obszarze Arktyki. Warto podkreślić, że badania te, szczególnie w zakresie stratygrafii i paleogeografii plejstocenu i
holocenu, zostały wzmocnione przez zorganizowanie pracowni datowań termoluminescencyjnych i pracowni
palinologicznej oraz mikromorfologii gleb kopalnych. Ośrodek ma także duże osiągnięcia w badaniach
hydrograficznych, klimatycznych i gleboznawczych, a szczególnie istotne są prace nad zagrożeniami stosunków
wodnych i powietrza w Polsce południowo-wschodniej i ogólnie nad ochroną środowiska przyrodniczego. Ośrodek
lubelski jest jednym z nielicznych w Polsce, w którym są prowadzone badania w zakresie kartografii tematycznej.
Wyróżnia się także działalnością na polu dydaktyki geografii, zapoczątkowaną przez A. Chałubińską i M.
Janiszewskiego. Pracownicy Instytutu brali intensywny udział w pracach nad Szczegółową mapą geologiczną Polski w
skali 1:50000.
BAZA DYDAKTYCZNA
Kadrę naukowo-dydaktyczną Instytutu (na dzień 10 czerwca 2005 r.) stanowiło 85 pracowników naukowych, w tym:
19 profesorów zatrudnionych na pełnych etatach (w tym 8 tytularnych i 11 uniwersyteckich)
42 adiunktów, w tym 2 doktorów habilitowanych
4 wykładowców
18 asystentów
Obecnie w Instytucie na studiach dziennych kształci się 452 studentów.
W nowym budynku Instytutu znajduje się 5 sal dydaktycznych, tj. 1 sala audytoryjna na 160-180 osób, 4 sale
wykładowe dla 35-40 osób każda, ponadto 1 sala dydaktyki geografii i sale seminaryjne oraz pracownie magisterskie
przy poszczególnych Zakładach.
Pracownicy i studenci mogą korzystać (oprócz Biblioteki Głównej UMCS) z Biblioteki Instytutu Nauk o Ziemi.
Biblioteka jest czynna od poniedziałku do czwartku w godz. 8–19, w piątki w godz. 8–15, a w soboty i niedziele w
godz. 9-14. Przy bibliotece znajduje się czytelnia na 40 osób. Korzystanie z biblioteki jest bezpłatne. Ponadto można
korzystać z bibliotek zakładowych.
Szczegółowe informacje o pracownikach naukowo-dydaktycznych oraz zakładach naukowych można uzyskać w
Internecie pod adresem: http://www.umcs.lublin.pl/?akcja=str&id=119&lang=1
Opiekunowie dydaktyczni, z reguły 4 osoby dla poszczególnych lat studiów, są powoływani przez Dziekana Wydz.
BiNoZ z grupy młodszych pracowników naukowo-dydaktycznych. Pełnią oni swoje obowiązki przez 5 semestrów (od I
do III roku) do momentu wyboru przez studenta specjalizacji (po I sem. III roku). Po wyborze specjalizacji opiekę nad
studentem przejmuje promotor przyszłej pracy magisterskiej i/lub kierownik Zakładu, w którym wykonywana jest
praca dyplomowa.
W roku akademickim 2006/2007 funkcję opiekunów I roku (studia stacjonarne) pełnią: dr Renata KołodyńskaGawrysiak, mgr Mirosław Krukowski, mgr Artur Opoka, mgr Paweł Pytka.
STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE GEOGRAFÓW
Studenckie Koło Naukowe Geografów UMCS powstało w 1946 roku. Jego założycielem i wieloletnim kuratorem
był prof. dr Adam Malicki. Liczba członków koła oscyluje w granicach 30. Obecnie prezesem SKNG jest student IV roku
– Michał Podlaszewski, a opiekunem naukowym – dr Andrzej F. Gluza. Celem Koła jest rozwijanie zainteresowań
naukowych studentów przez organizację obozów i wycieczek oraz stwarzanie możliwości wykonywania samodzielnych
opracowań naukowych. W ciągu 60 lat swego istnienia Koło poszerzało tematykę badań i teren działania: od Roztocza i
Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, po Bieszczady, Pieniny i Tatry. Do swego dorobku może też zaliczyć organizację
krajoznawczych wypraw w takie rejony jak: Austria i Holandia (1966), Bajkał (1968), Bliski Wschód (1973), rumuńskie
Karpaty (1977), Afryka (1979), Norwegia (1985), Morawy i Turcja (1994) oraz Krym, "Wyprawa Koleją
Transsyberyjską" – Moskwa - Bajkał - Kijów (2004) oraz wyprawa naukowa do Kazachstanu (2005). W roku bieżącym
planujemy wyprawę do Maroka.
Od 1997 roku obozy naukowe odbywają się w Guciowie, gdzie we współpracy z Roztoczańską Stacją Naukową
prowadzone są badania z zakresu geomorfologii. Materiały zebrane podczas obozów naukowych są podstawą publikacji
zamieszczanych w wydawnictwie Prace Studenckiego Koła Naukowego Geografów UMCS. Ukazuje się ono od 1982
roku; dotychczas opublikowano 8 zeszytów. Przejawem popularyzatorskiej działalności SKGN jest organizowanie od
1986 roku cyklicznej imprezy "Tydzień Geografa". W programie są zwykle spotkania z podróżnikami oraz naukowcami
z różnych dyscyplin geografii. Odbywają się także projekcje filmów przyrodniczych i prezentacja materiałów
dokumentujących wyprawy i obozy Koła.
14
Członkowie Koła aktywnie uczestniczą w ogólnopolskim ruchu studenckim. W latach 1998-2000 SKNG UMCS było
siedzibą Komitetu Koordynacyjnego Studenckich Kół Naukowych Geografów. W 2003 roku Koło zainicjowało
comiesięczną imprezę "slajdowiska", skierowaną zarówno do studentów jak i wszystkich mieszkańców Lublina, jak
również zapoczątkowało cykl wyjazdów "Parki krajobrazowe Lubelszczyzny". Uczestniczy również w ogólnopolskich
konferencjach naukowych Studenckich Kół Naukowych Geografów (w roku akademickim 2004/2005 m.in. w Poznaniu,
Sosnowcu, Wrocławiu). Członkowie SKNG poszerzają swoją wiedzę teoretyczną i praktyczną uczestnicząc w badaniach
naukowych (m.in. podziemia kredowe w Chełmie) oraz obozach naukowych (obóz hydrochemiczny w Horyńcu Zdroju i
w Stacji Naukowej w Guciowie - erozja wąwozowa). W 2004 roku SKNG uczestniczyło także w "Akcji Brzózka"
organizowanej wspólnie z Polskim Towarzystwem Ornitologicznym Oddział Lublin oraz 53 Ogólnopolskim Zjeździe
Polskiego Towarzystwa Geograficznego. W dniach 10-13 marca 2005 roku Koło było organizatorem Międzynarodowej
Konferencji Studenckich Kół Naukowych Geografów pt. „Mój region w Unii Europejskiej”. W roku 2005 członkowie Koła
zarejestrowali się w Europejskim Stowarzyszeniu Młodych Geografów EGEA. W roku 2006 Koło obchodzi sześćdziesiątą
rocznicę swojego istnienia.
Działalność Koła w znaczący sposób przyczynia się do wzrostu zainteresowania wśród młodzieży naszym kierunkiem
studiów. W celu integracji studentów pierwszego roku SKNG organizuje dla nich corocznie obóz w Guciowie cieszący
się dużym zainteresowaniem.
STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE GLEBOZNAWCÓW
Studenckie Koło Naukowe Gleboznawców UMCS zostało utworzone 23 stycznia 2001 roku przy Zakładzie
Gleboznawstwa INoZ UMCS. Jest jednym z młodszych Kół Naukowych działających na Uniwersytecie Marii CurieSkłodowskiej.
Opiekunem naukowym Koła jest prof. dr hab. Jerzy Melke. Funkcję prezesa piastuje w chwili obecnej Rafał Burdzań.
Obecnie Koło liczy ~20 osób. Na czele Koła stoi pięcioosobowy zarząd (składający się z prezesa, wiceprezesa,
sekretarza, skarbnika i członka zarządu).
Cele Koła są następujące:
pogłębianie wiedzy z zakresu nauk o glebie
podnoszenie umiejętności praktycznych w szczególności z zakresu klasyfikacji gleb i gruntów, prowadzenia
prac terenowych i kameralnych oraz specjalistycznych analiz fizycznych, chemicznych i innych
rozwijanie życia samorządowego wśród członków Koła i przygotowanie ich do pracy zawodowej
pogłębianie w społeczeństwie wiedzy z zakresu funkcji i roli gleby w przyrodzie i w życiu człowieka oraz
potrzebie ich ochrony
Swoje cele Koło realizuje przez:
inicjowanie i organizowanie różnego rodzaju akcji, spotkań, sympozjów, warsztatów, obozów
nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów ze specjalistami z zakresu nauk o ziemi, samorządem i
administracją oraz politykami z regionu, kraju i świata
organizowanie wyjazdów na różnego rodzaju wydarzenia geograficzne, przyrodnicze, edukacyjne,
gospodarcze i polityczne, a także kulturalne
W ramach swoich zadań Koło rozwija działalność na zasadach współpracy z innymi organizacjami studenckimi,
działającymi na terenie naszej Uczelni oraz uczelniami i instytucjami naukowymi Lubelskiego Ośrodka Naukowego
(Akademia Rolnicza, Politechnika Lubelska, Katolicki Uniwersytet Lubelski, PAN, IUNG).
15
PROGRAM STUDIÓW GEOGRAFICZNYCH
OGÓLNE ZASADY DZIENNYCH STUDIÓW GEOGRAFICZNYCH
Podstawowym celem studiów geograficznych w UMCS jest kształcenie na poziomie magisterskim. Studia są
pięcioletnie, zorganizowane w podziale na semestry. Pierwsze 2,5 roku (5 semestrów) objęte wspólnym programem o
szerokim i ogólnym charakterze, dają podstawową wiedzę z zakresu geografii oraz nauk pokrewnych. Od semestru 6
studenci dokonują wyboru specjalizacji. Studia magisterskie umożliwiają absolwentowi zdobycie gruntownej wiedzy w
określonej specjalności opartej na szerokich podstawach nauk ścisłych, społecznych i przyrodniczych. Dają także
przygotowanie do pracy dydaktycznej, naukowej i zawodowej w zakresie zjawisk i procesów w skali globalnej,
regionalnej i lokalnej oraz umiejętność kreatywnego wykorzystania wiedzy i wykonywania pracy zawodowej. Kończą
się uzyskaniem dyplomu magistra geografii.
Zgodnie z uchwałą Senatu Akademickiego nr VIII/3/96 z dnia 27 listopada 1996 roku istnieje możliwość wstąpienia
na studia doktoranckie wg indywidualnej organizacji toku studiów. Wszelkie informacje w tej sprawie udzielane są w
Dziekanacie BiNoZ w budynku Rektoratu UMCS, p. 317, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 5.
Z dniem 28.06.2001 r. zgodnie z Zarządzeniem nr 44/2001 Rektora UMCS zostały uruchomione 4-letnie studia
doktoranckie w zakresie geografii. Kierownikiem studiów doktoranckich jest prof. dr hab. Marian Harasimiuk.
Szczegółowe informacje udzielane są w Dziekanacie BiNoZ w budynku Rektoratu UMCS, p. 317, Plac Marii CurieSkłodowskiej 5.
Program studiów realizowany jest na zajęciach audytoryjnych (zazwyczaj trwają one 1-2 semestry), prowadzonych w
postaci wykładu, seminarium, proseminarium, konwersatorium, ćwiczeń, laboratorium oraz zajęć terenowych, które
realizowane są w formie ćwiczeń regionalnych oraz zajęć przedmiotowych. Ćwiczenia regionalne organizowane są w
trakcie roku akademickiego i trwają od 2 do 6 dni. Za merytoryczną i organizacyjną stronę poszczególnych ćwiczeń
terenowych odpowiadają powołani kierownicy programowi. Zajęcia przedmiotowe są dłuższe i odbywają się w okresie
wakacyjnym. Ponadto na wyższych latach studiów magisterskich realizowane są ćwiczenia terenowe specjalizacyjne i
praktyki magisterskie.
Program studiów obejmuje przedmioty zgrupowane w następujących kategoriach:
1.
2.
3.
4.
przedmioty podstawowe obligatoryjne – obowiązkowe dla wszystkich studentów, do odbycia i zaliczenia
w określonych semestrach;
przedmioty ogólnokształcące – oferowane do wyboru przez pracowników naukowych różnych wydziałów
UMCS;
przedmioty specjalizacyjne obligatoryjne – obowiązkowe dla studentów studiów magisterskich danej
specjalności i specjalizacji, do odbycia i zaliczenia w określonym semestrze; przedmioty te równocześnie
mogą być traktowane jako przedmioty uzupełniające specjalizacyjne do wyboru przez studentów innych
specjalizacji;
przedmioty fakultatywne - pogłębiające wiedzę specjalistyczną, przeznaczone dla studentów studiów II-V
roku.
Przedmioty fakultatywne wybiera student kierując się własnymi zainteresowaniami oraz mając na uwadze
konieczność zebrania określonej liczby punktów, a jego doradcą w sprawach programu studiów i wyboru przedmiotów
fakultatywnych jest opiekun naukowy. Po wyborze specjalizacji, indywidualną opiekę nad studentem przejmuje
samodzielny pracownik naukowy, pod kierunkiem którego student przygotowuje pracę magisterską. W kwietniu
każdego roku Rada Instytutu NoZ, na wniosek Komisji Programowej, zatwierdza oferowane studentom zajęcia
fakultatywne na następny rok akademicki. Po tym terminie wykaz zatwierdzonych zajęć jest udostępniany w
Instytucie Nauk o Ziemi. W terminie do 10 maja studenci wpisują się na zajęcia bezpośrednio do wyznaczonych osób.
Przedmiot fakultatywny może być uruchomiony pod warunkiem wybrania go przez minimum 20 lub 10-14
osób w przypadku, gdy zajęcia maja formę laboratorium. Zestaw uruchamianych zajęć ogłoszony zostaje do 1
czerwca. Student może dopisać się na kurs odpowiednio do 20 czerwca. Szczegółowy przebieg studiów wyznacza
plan studiów geograficznych zatwierdzony decyzją Rady Instytutu z dnia 5 listopada 1997 roku oraz decyzją Rady
Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi z dnia 10 grudnia 1997 roku.
PROFIL ABSOLWENTA
Geograf jest kompetentny w zakresie poznawania, rozumienia i interpretowania zasad funkcjonowania środowiska
geograficznego oraz działań społeczno-ekonomicznych i kulturowych człowieka w przestrzeni i w czasie. Posiada
przygotowanie do badania współzależności między elementami środowiska geograficznego, oceny ich stanu, analizy
uwarunkowań, tendencji zmian oraz ich skutków jak również prowadzenia działalności edukacyjnej. Poza wiedzą
związaną z kierunkiem studiów, geograf nabywa umiejętności samodzielnej pracy terenowej oraz posługiwania się
różnymi metodami opracowań i interpretacji materiałów źródłowych a także stosowania technik komputerowych
(geograficzne systemy informacyjne).
Wiedza i umiejętności pozwalają absolwentowi geografii na podejmowanie pracy w urzędach administracji
państwowej i samorządowej, w instytucjach i przedsiębiorstwach, których działalność związana jest z wykorzystaniem
zasobów naturalnych, ochroną i kształtowaniem środowiska geograficznego. Na studiach geograficznych istnieje
możliwość przygotowania się do zawodu nauczyciela geografii i ochrony środowiska we wszystkich typach szkół oraz
nauczyciela przyrody. Służy temu celowi blok zajęć pedagogicznych, którego zaliczenie daje przygotowanie zawodowe
dla nauczyciela. Istnieje także możliwość uzyskania kwalifikacji zawodowych z zakresu organizacji turystyki i
planowania przestrzennego.
16
ZASADY ZALICZANIA SEMESTRU
Zajęcia odbywają się i są zaliczane w systemie semestralnym, lecz zaliczenie poszczególnych lat studiów odbywa się
w systemie rocznym na podstawie zaliczeń poszczególnych przedmiotów oraz sumy uzyskanych za nie punktów. W
ramach ECTS-u włożony nakład pracy w całym roku akademickim odpowiada 60 punktom. Zgromadzenie tej
liczby punktów wymaga zaliczenia przedmiotów obligatoryjnych, przewidzianych na dany semestr i wybranych
przedmiotów fakultatywnych. W przypadku fakultetów nadwyżka punktów ponad liczbę 60, uzyskana w jednym roku,
może być zaliczona na poczet punktów gromadzonych w latach następnych.
Student obowiązany jest uzyskać zaliczenia ze wszystkich przedmiotów z danego semestru oraz złożyć egzaminy
przewidziane planem studiów nie później niż do ostatniego dnia sesji zaliczeniowo-egzaminacyjnej (zimowej lub
letniej). Warunkiem dopuszczenia do egzaminu z danego przedmiotu jest zaliczenie (w wymaganej formie)
ćwiczeń/konwersatorium/proseminarium/laboratorium. Student, który w uzasadnionych przypadkach nie spełni
powyższych wymogów, może uzyskać brakujące zaliczenia i złożyć egzaminy w sesji poprawkowej. W uzasadnionych
przypadkach możliwe jest zdawanie egzaminu komisyjnego. Tryb dopuszczenia do egzaminu komisyjnego wyznacza
regulamin studiów.
Realizowane przedmioty obligatoryjne kończą się egzaminem lub zaliczeniem na ocenę, za wyjątkiem ćwiczeń
terenowych wstępnych, seminariów, pracowni (specjalizacyjnych, magisterskich) i praktyki magisterskiej, których
ocena "mieści" się w ocenie pracy magisterskiej, przygotowywanej w trakcie tych zajęć. Wstęp do ćwiczeń i ćwiczenia
terenowe wyjazdowe oceniane są łącznie.
Metoda oceny pracy studenta, proponowana zgodnie z wymogami ECTS, jest określona w karcie informacyjnej
danego przedmiotu (np. egzamin pisemny lub ustny, opracowania tematyczne, prace semestralne i śródsemestralne,
ocena ciągła na ćwiczeniach). Podstawą do obliczania średniej ocen (dla celów stypendialnych, kwalifikacji na studia
magisterskie oraz przy wystawianiu ocen końcowych) są stopnie uzyskane z egzaminów przedmiotowych. Do
stypendium naukowego nie wlicza się ocen z W-F, seminarium, pracowni, praktyk, przedmiotów
fakultatywnych i języków obcych.
Przy wystawianiu ocen stosowane są następujące zasady:
Ocena
BARDZO DOBRY (5)
Podstawa oceny
wybitne wyniki z dopuszczeniem drugorzędnych błędów
DOBRY PLUS (4+)
powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami
DOBRY (4)
generalnie solidna praca z szeregiem zauważonych błędów
DOSTATECZNY PLUS
(3+)
zadowalający, ale z istotnymi brakami
DOSTATECZNY (3)
praca/wyniki spełniają minimalne kryteria
NIEDOSTATECZNY (2)
student ma podstawowe braki w opanowaniu materiału. Ocena niedostateczna jest
traktowana jako nieukończenie (niezaliczenie) zajęć
Jeśli pod koniec roku akademickiego brakuje potrzebnej liczby punktów, student może uzyskać warunkowe zaliczenie
roku, jednak tylko wtedy, gdy brakuje mu zaliczenia nie więcej niż jednego z przedmiotów obowiązkowych.
Student, który przystąpił do egzaminu komisyjnego i nie zdał go, może uzyskać warunkowy wpis na następny rok
studiów. Wpis warunkowy student może otrzymać nie więcej niż dwa razy w okresie studiów w przypadku rocznego
okresu zaliczeń i nie więcej niż trzy razy w przypadku systemu semestralnego.
KODY PRZEDMIOTÓW
W Informatorze zastosowano kody, w których zawarte są podstawowe informacje o danym przedmiocie oraz
nazwiska osób prowadzących. Zasady konstruowania kodów są następujące: pierwsza cyfra oznacza rok (1 to rok I, 2
rok II itd.), dwie następne - numer kolejny przedmiotu.
Pierwsza litera: B - Wydział Biologii i Nauk o Ziemi; druga i trzecia litera: Gg - kierunek geografia; czwarta litera rodzaj przedmiotu: P - podstawowy, D - dydaktyka geografii, S - specjalizacyjny, F - fakultatywny, O ogólnouniwersytecki. Trzy następne litery oznaczają symbol nazwy przedmiotu; dwie ostatnie litery - symbol
prowadzącego zajęcia.
17
ORGANIZACJA GEOGRAFICZNYCH STUDIÓW MAGISTERSKICH
W TRYBIE DZIENNYM
1.
Nabór na I rok studiów geograficznych od roku akd. 2005/06 odbywa się na podstawie postępowania
kwalifikacyjnego, które ma charakter konkursowy i obejmuje wyniki z określonych przedmiotów i na
wskazanym poziomie (rozszerzonym lub/i podstawowym) uzyskane przez kandydata na egzaminie
maturalnym – „nowa matura”. Podstawowym warunkiem przyjęcia na studia geograficzne jest zdawanie na
egzaminie maturalnym przedmiotu geografia na poziomie rozszerzonym oraz jednego z następujących
przedmiotów: matematyka, fizyka i astronomia, chemia, historia, język obcy na dowolnym poziomie.
Geografia może być zdawana jako trzeci przedmiot w części obowiązkowej bądź jako przedmiot dodatkowy w
części nieobowiązkowej.
2. W ramach zajęć obligatoryjnych prowadzonych przez Centrum Nauczania i Certyfikacji Języków Obcych
odbywa się nauka języka angielskiego. Każdy student zobowiązany jest do zdania egzaminu z tego języka do
końca semestru V.
3. Uczelnia zapewnia możliwość rozwoju fizycznego studenta w ramach obowiązkowych zajęć organizowanych
przez Studium WF (przez pierwsze dwa lata w wymiarze 120 godzin). Zajęcia wymienione w punktach 3 i
4 nie są punktowane.
4. Student zainteresowany uzyskaniem uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela powinien zaliczyć
fakultatywny blok przedmiotów pedagogicznych. Zajęcia te obejmują: pedagogikę i psychologię prowadzone
przez pracowników Wydziału Pedagogiki i Psychologii, dydaktykę geografii prowadzoną przez pracowników
Wydziału BiNoZ (razem 285 godzin) oraz praktyki pedagogiczne (150 godzin) odbywane w szkole
podstawowej i średniej. W skład bloku pedagogicznego wchodzą też zajęcia uzupełniające (60 godz.), a także
Technologia informacyjna (30 godz.) oraz Język angielski (poziom B2+ESOKJ). Razem blok pedagogiczny
obejmuje 495 godzin. Lista przedmiotów uzupełniających wchodzących w skład bloku pedagogicznego jest
akceptowana przez Dziekana.
5. Studenci do końca semestru piątego zapisują się na seminarium magisterskie w wybranej przez siebie
specjalizacji/specjalności, w ramach oferty przedstawionej przez Dyrektora ds. dydaktycznych. Promotorami
prac magisterskich mogą być wyłącznie samodzielni pracownicy nauki. Limity osób na 1 grupę seminaryjną są
corocznie ustalane przez Radę Instytutu. W przypadku zgłoszenia się kandydatów w liczbie przekraczającej
limit, o pierwszeństwie przyjęcia decyduje średnia ocen. Jednocześnie, zgodnie z wymogami przepisów UMCS
(Uchwała nr XX-18.1/04 Senatu Akademickiego z dnia 78 czerwca 2004 r. w sprawie pensów i zasad
rozliczania zajęć prowadzonych przez nauczycieli akademickich na studiach stacjonarnych) liczba studentów
w grupie seminaryjnej nie może być mniejsza niż 8 osób. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą
Dziekana, możliwa jest indywidualna opieka promotorska.
6. Obecna oferta Instytutu obejmuje cztery specjalności, a w ich ramach trzynaście specjalizacji. Specjalności:
geografia fizyczna (specjalizacje: fizycznogeograficzne podstawy kształtowania krajobrazu, paleogeografia
czwartorzędu, geomorfologia, geografia gleb, geografia regionalna, geografia turyzmu); hydroklimatologia
(specjalizacje: hydrologia, meteorologia i klimatologia, hydrochemia), geografia społeczno-ekonomiczna z
kartografią (specjalizacje: kartografia, geografia społeczno-ekonomiczna, planowanie przestrzenne),
gospodarowanie zasobami środowiska (specjalizacja: gospodarowanie zasobami środowiska). Oferta ta
może ulegać aktualizacji w miarę rozwoju kadry. Programy specjalizacji opracowali samodzielni pracownicy
nauki.
7. Do ukończenia studiów magisterskich konieczne jest uzyskanie 300 punktów ECTS (około 30
punktów w ciągu semestru). Studenci są obowiązani do zaliczenia wszystkich przedmiotów
ogólnogeograficznych oraz przewidzianych programem wybranej specjalizacji przedmiotów obligatoryjnych, a
ponadto przedmiotów fakultatywnych dobranych z corocznie aktualizowanej listy.
8. Przedmioty fakultatywne są wybierane przez studenta w uzgodnieniu z opiekunem naukowym i obejmują
około połowę wszystkich zajęć realizowanych na specjalizacji. Stanowią one autorską część programu studiów
magisterskich. W skład listy tych przedmiotów mogą wchodzić także przedmioty obligatoryjne dla
specjalizacji innej niż realizowana przez studenta, przedmioty należące do bloku pedagogicznego, a
także przedmioty prowadzone na innych kierunkach UMCS lub innych uczelniach lubelskich. Przedmiotom tym
przysługuje 1 pkt. ECTS.
9. Uzyskanie absolutorium, przedłożenie pracy magisterskiej oraz zdanie egzaminu dyplomowego prowadzą do
uzyskania tytułu magistra geografii z określeniem specjalności. Recenzentem pracy magisterskiej może być
wyłącznie samodzielny pracownik nauki (także recenzent zewnętrzny - z innej Uczelni). Ocena końcowa
ustalona jest na podstawie średniej ocen ze studiów, oceny pracy magisterskiej i egzaminu
końcowego. Ostateczny wynik studiów stanowi suma: 1/2 średniej ocen ze studiów, 1/4 oceny
pracy magisterskiej i 1/4 egzaminu końcowego (zgodnie z przepisami obowiązującymi w UMCS od
2005/06: Ustawa Nr XX-25.4/05 Senatu UMCS z dn. 23 marca 2005r.). Termin obrony pracy magisterskiej
określony jest czasem, jakim dysponuje Dziekan przed skierowaniem pracy do recenzenta. Recenzent na
przygotowanie recenzji ma nie mniej niż dwa tygodnie czasu.
10. Program studiów stwarza możliwość uzyskania po III roku dyplomu licencjata. Warunkiem uzyskania dyplomu
jest: zaliczenie wszystkich przedmiotów obowiązkowych dla pierwszych trzech lat studiów; uzyskanie łącznej
liczby punktów nie mniejszej niż 180; przygotowanie pracy licencjackiej; zdanie egzaminu licencjackiego po 6
semestrze, nie później niż do 30 września. Chęć zakończenia studiów na I etapie kształcenia należy zgłosić
Dziekanowi nie później niż do końca IV semestru.
Liczebność grup ustalana jest na podstawie Uchwały Senatu UMCS Nr 20, 18.1/04 z dn. 7.06.2004r.:
Rodzaj grupy
Liczba studentów
Ćwiczenia
22-27
Konwersatorium, ćwiczenia terenowe, proseminarium, lektorat
15-18
Laboratorium, seminarium, praktyki śródroczne
10-14
Grupa seminaryjna
minimum 8
18
Studia magisterskie, rok I
Przedmioty
i zajęcia
obowiązkowe
Liczba
godzin
ogółem
Liczba
punktów
ogółem
Astronomiczne podstawy
geografii
30
Podstawy geografii
fizycznej ogólnej
Podstawy geografii
społeczno-ekonomicznej
Semestr zimowy I
Liczba
godzin
Liczba
punktów
4
2
(1w+1lab)
3 (E)
2
(1w+1kw)
3
2
(1w+1kw)
3 (E)
2,5
2 (w)
2,5
30
2,5
2
(1w+1kw)
2,5
45
3
3
(1w+2kw)
3
30
3 (E)
2
(1w+1kw)
3 (E)
Geografia przemysłu i
transportu
30
3 (E)
2
(1w+1kw)
3 (E)
Fizyka dla przyrodników
30
2,5
2 (w)
2,5
Historia filozofii
30
2
2 (w)
2
Kartografia
Geologia
Meteorologia i klimatologia
Ekonomia
Logika z technologią pracy
umysłowej
Topografia
Geografii ludności
Matematyka z elementami
statystyki
Liczba
godzin
Liczba
punktów
3 (E)
2
(1w+1kw)
3 (E)
15
2
1 (w)
2
15
2
1 (w)
2
45
5 (E)
3
(1w+2kw)
5 (E)
75
7 (E)
3
(1w+2lab)
60
6 (E)
30
Semestr letni II
4
(2w+2kw)
60
3,5
45
3
3
(1w+2lab)
3
10
-
1
-
580
50
27,5
19
22,5
Wprowadzenie do
problematyki Unii
Europejskiej
15
-
-
1
-
Język angielski
30
-
-
-
2 (lek)
-
Wychowanie fizyczne
60
-
2
-
2 (ćw)
-
670
50
22
27,5
24
22,5
Teledetekcja środowiska
Wstęp do ćwiczeń
terenowych regionalnych
Razem
Łącznie
20
3,5
Na pierwszym roku obowiązują: jednogodzinne szkolenie z zakresu etyki i odpowiedzialności dyscyplinarnej (zajęcia
prowadzą pracownicy Wydziału Prawa i Administracji), przysposobienie biblioteczne w wymiarze 1 godziny (w
bibliotece Instytutu Nauk o Ziemi) oraz dwugodzinne szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (zajęcia
realizowane są przez pracowników Działu BHP UMCS).
Ćwiczenia terenowe
Przedmioty
i zajęcia
obowiązkowe
Ćwiczenia terenowe
regionalne*
Polska Środkowa i
Północna**
Liczba dni
ogółem
Liczba
punktów
ogółem
10
4,5
Semestr zimowy I
Liczba
dni
Liczba
punktów
Semestr letni II
Liczba
dni
Liczba
punktów
10
4,5
Ćwiczenia terenowe przedmiotowe:
wstępne (3 x 1 dzień)
3
1
3
z geografii społecznoekonomicznej
5
1,5
5
1,5
z meteorologii i klimatologii
5
1,5
5
1,5
19
1
z topografii
Razem
4
1,5
27
10
Łącznie - wszystkie
przedmioty - rok I
3
60
1
4
1,5
24
9
28,5
31,5
Na pierwszym roku studiów jest razem 27 dni terenowych po 8 godzin.
*jeden dzień ćwiczeń terenowych liczy się jako 8 godzin; terenowe zajęcia regionalne i przedmiotowe realizowane
wspólnie (przez dwa i więcej Zakładów) liczone są w jednakowym wymiarze godzin dla każdej dyscypliny
**Góry Świętokrzyskie (3 dni - 1,5 pkt.), Pojezierze i Pobrzeże (7 dni - 3 pkt.)
Studia magisterskie, rok II
Przedmioty
i zajęcia
obowiązkowe
Liczba
godzin
ogółem
Liczba
punktów
ogółem
Historia myśli
geograficznej
30
Geomorfologia ogólna
Semestr zimowy III
Semestr letni IV
Liczba
godzin
Liczba
punktów
2,5
2 (w)
2,5
60
6 (E)
4 (2w+2kw)
6 (E)
Hydrografia i
oceanografia
60
6 (E)
4 (2w+2kw)
6 (E)
Kompleksowa geografia
fizyczna
45
5 (E)
Geografia gleb z
elementami
gleboznawstwa
45
5 (E)
Biogeografia
30
2,5
2 (1w+1kw)
2,5
Geografia osadnictwa
30
4,5 (E)
2 (1w+1kw)
4,5 (E)
Geoekologia i ochrona
środowiska
45
5 (E)
3 (1w+2kw)
5 (E)
Zastosowanie informatyki
w geografii
15
2
GIS (geograficzne
systemy informacji)
45
3,5
3
(1w+2lab)
3,5
Wstęp do ćwiczeń
15
-
1 (kw)
-
Razem
420
42
14
21,5
14
20,5
Język angielski
kontynuowany
60
-
2 (lek)
-
2 (lek)
-
Wychowanie fizyczne
60
-
2 (ćw)
-
2 (ćw)
-
540
42
18
21,5
18
20,5
Przedmioty
ogólnokształcące (do
wyboru)*
30
2
2 (w)
2
Przedmioty fakultatywne
(do wyboru)*
45
3
1 (w)
1
2
2
615
47
21
24,5
20
22,5
Razem
Łącznie
3
(1w+2lab)
1 (lab)
Liczba
godzin
Liczba
punktów
3 (2w+1kw)
5 (E)
5 (E)
2
*Pełna lista przedmiotów jest zamieszczona w oddzielnym wykazie.
Ćwiczenia terenowe
Przedmioty
i zajęcia
obowiązkowe
Ćwiczenia terenowe
regionalne**
Polska Południowa
Liczba dni
ogółem
Liczba
punktów
ogółem
12
6
Semestr zimowy
III
Liczba
dni
Liczba
punktów
Semestr letni IV
Liczba
dni
Liczba
punktów
12
6
z geomorfologii
5
2,5
5
2,5
z geografii gleb***
4
2
4
2
20
z hydrografii
Razem
5
2,5
26
13
przedmioty - rok II
-
60
-
5
2,5
26
13
24,5
35,5
Na II roku studiów jest razem 26 dni terenowych po 8 godzin.
**Tatry (6 dni – 3 pkt.), Sudety (6 dni – 3 pkt.)
***zajęcia odbywają się w soboty i niedziele
Studia magisterskie, rok III
Przedmioty
i zajęcia
obowiązkowe
Liczba
godzin
ogółem
Liczba
punktów
ogółem
90
Semestr zimowy V
Semestr letni VI
Liczba
godzin
Liczba
punktów
Liczba
godzin
Liczba
punktów
8 (E)
3
(2w+1kw)
4
3 (2w+1kw)
4 (E)
30
2,5
2
(1w+1kw)
2,5
30
3,5 (E)
2 (w)
3,5 (E)
45
4,5 (E)
3
(2w+1kw)
4,5 (E)
30
3,5 (E)
2
(1w+1kw)
3,5 (E)
Geografia ekonomiczna
Polski
30
3,5 (E)
2 (1w+1kw)
3,5 (E)
Podstawy paleogeografii
15
1,5
1 (w)
1,5
Konwersatorium – Metody
badań geograficznych
30
2,5
2 (kw)
2,5
Konwersatorium –
Europejska przestrzeń
geograficzno-kulturowa
30
2,5
2 (kw)
2,5
Konwersatorium – Problemy
rozwoju Lubelszczyzny
30
2,5
2 (kw)
2,5
Proseminarium ogólne
30
3
Proseminarium
specjalizacyjne
30
3
2 (sm)
3
60
6 (E)
4
(w/kw/lab)
6 (E)
5
-
5 (kw)
-
36****
2
36
2
521
48,5
17
25
56
23,5
30
1 (E)
2 (lek)
1 (E)
-
-
Razem
551
49,5
19
26
56
23,5
Przedmioty fakultatywne (do
wyboru)**
60
4
2 (w)
2
2 (w)
2
Łącznie
611
53,5
21
28
58
25,5
Geografia regionalna świata
Geografia usług
Gospodarka wodna
Geografia rolnictwa i
obszarów wiejskich
Geografia fizyczna Polski
Przedmioty specjalizacyjne*
Wstęp do ćwiczeń
Praktyka magisterska
Razem
Język angielski
kontynuowany
2 (kw)
3
Zajęcia terenowe realizowane przez 6 dni po 6 semestrze
Ćwiczenia terenowe
Przedmioty
i zajęcia
obowiązkowe
Ćwiczenia terenowe
regionalne***
Polska PołudniowoWschodnia
Liczba dni
ogółem
Liczba
punktów
ogółem
2
1
Semestr zimowy V
Liczba
dni
21
Liczba
punktów
Semestr letni VI
Liczba
dni
Liczba
punktów
2
1
waloryzacja środowiska
5
3
5
3
Ćwiczenia terenowe
specjalizacyjne
7
2,5
7
2,5
14
6,5
14
6,5
Razem
przedmioty - rok III
-
60
28
32
* dla danej specjalizacji
** lista przedmiotów zestawiona w odrębnym wykazie
*** jeden dzień ćwiczeń terenowych liczy się jako 8 godzin; terenowe zajęcia regionalne i przedmiotowe realizowane
wspólnie (przez dwa i więcej Zakładów) liczone są w jednakowym wymiarze godzin dla każdej dyscypliny
Roztocze (2 dni – 1 pkt.)
**** dla opiekauna grupy 6 godzin obliczeniowych (zgodnie z przepisami zawartymi w Uchwale Senatu nr XX18.18.1/04 z dnia 7 czerwca 2004 roku
Studia magisterskie, rok IV
Semestr zimowy
VII
Liczba
godzin
ogółem
Liczba
punktów
ogółem
Metodologia nauk
geograficznych
30
5 (E)
Konwersatorium - Globalne
problemy środowiska
przyrodniczego
30
4
Przedmioty specjalizacyjne
obligatoryjne
210
21 (3xE)
8 (w/kw)
60
7
Przedmioty
i zajęcia obowiązkowe
Seminarium
Pracownia specjalizacyjna
Liczba
godzin
Liczba
punktów
2 (w)
5 (E)
Semestr letni VIII
Liczba
godzin
Liczba
punktów
2 (kw)
4
10 (1E)
6 (w/kw)
11 (2E)
2 (sm)
4
2 (sm)
3
2 (kw)
4
3 (kw)
4
108
7
75
8
Praktyka magisterska (18 dni)
108*
7
Razem
528
52
15
23
121
29
Przedmioty fakultatywne oraz
inne (do wyboru)**
120
8
4 (w)
4
4 (w)
4
Łącznie
648
60
19
27
125
33
Na czwartym roku studiów razem jest 18 dni terenowych (108 godzin) = 7 punktów
* dla opiekauna grupy 18 godzin obliczeniowych (zgodnie z przepisami zawartymi w Uchwale Senatu nr XX-18.18.1/04
z dnia 7 czerwca 2004 roku
** Obejmuje również przedmioty obligatoryjne dla specjalizacji innej niż realizowana przez studenta, przedmioty z
bloku pedagogicznego oraz przedmioty realizowane na innych kierunkach UMCS lub innych uczelniach lubelskich.
Wybór przedmiotów po uzgodnieniu z promotorem pracy magisterskiej (1 pkt. ETCS).
Studia magisterskie, rok V
Liczba
godzin
ogółem
Liczba
punktów
ogółem
Problemy ochrony atmosfery,
hydrosfery i litosfery
30
Globalne problemy społeczne i
ekonomiczne
Przedmioty
i zajęcia obowiązkowe
Semestr zimowy IX
Liczba
godzin
Liczba
punktów
3
2 (w)
3
30
3
2
(1w+1kw)
3
Konwersatorium Przeobrażenia środowiska
geograficznego Polski
30
4
Przedmioty specjalizacyjne
obligatoryjne
180
18 (2xE)
8 (w/kw)
Seminarium
60
10
45
8
Pracownia magisterska
15
6
Razem
390
52
17
Przedmioty fakultatywne oraz
inne (do wyboru)*
120
8
4 (w)
22
Semestr letni X
Liczba
godzin
Liczba
punktów
2 (kw)
4
12 (2xE)
4 (w/kw)
6
2 (sm)
5
2 (sm)
5
3 (kw)
8
1 (kw)
6
31
9
21
4
4 (w)
4
Praca magisterska
-
-
Egzamin magisterski
-
-
Łącznie
510
60
21
35
13
25
*Obejmuje również przedmioty obligatoryjne dla specjalizacji innej niż realizowana przez studenta, przedmioty
realizowane na innych kierunkach UMCS lub innych uczelniach lubelskich. Wybór przedmiotów po uzgodnieniu z
promotorem pracy magisterskiej (1 pkt. ETCS).
Blok przedmiotów pedagogicznych dla studentów geografii w trybie dziennym - zgodnie ze standardami
kształcenia nauczycieli według Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września
2004 roku*
Nazwa przedmiotu
Rok, semestr
Wymiar
zajęć
Forma zajęć
Psychologia
II rok, semestr letni /4/ (E)
75 godz.
30 godz. - wykład
45 godz. - ćwiczenia
Pedagogika
III rok, semestr zimowy /5/ i
letni /6/ (E)
75 godz.
30 godz. - wykład
45 godz. - konwersatorium
Praktyka asystencka z pedagogiki
III rok, semestr letni /luty/
30 godz.
Praktyka z pedagogiki
Dydaktyka geografii
III rok, semestr letni /6/
IV rok, semestr zimowy /7/ i
semestr letni /8/ (E)
120 godz.
30 godz. - wykład
90 godz. - konwersatorium
Praktyka pedagogiczna w
gimnazjum
III rok, semestr letni
(termin: wrzesień)
60 godz. (3
tygodnie)
Praktyka pedagogiczna w Lublinie
Praktyka pedagogiczna w szkole
ponadgimnazjalnej
IV rok, semestr letni
(termin: wrzesień)
60 godz. (3
tygodnie)
Praktyka pedagogiczna w miejscu
zamieszkania studentów
*Studenci, którzy rozpoczęli studia przed rokiem akademickim 2004/2005 realizują blok pedagogiczny według
Rozporządzenia MENiS z dnia 23.IX.2003 r.
**Przedmioty te są realizowane jako zajęcia obligatoryjne dla wszystkich studentów geografii.
Przedmioty uzupełniające wchodzące w skład bloku pedagogicznego: Uchwałą Rady Wydziału BiNoZ z dnia 20
kwietnia 2005 r. Przedmioty te oprócz: Zastosowania informatyki w geografii i Języka angielskiego nie są
przyporządkowane do konkretnego roku studiów.
Nazwa przedmiotu
Semestr
Emisja głosu w praktyce szkolnej
letni
Zastosowanie informatyki w geografii
Wymiar zajęć
Forma
zaliczenia
30 godz. (konwersatorium)
ocena ciągła
patrz wykaz przedmiotów obligatoryjnych
Technologia informacyjna w edukacji
geograficznej
zimowy
15 godz. (laboratorium
komputerowe)
ocena ciągła
Edukacja regionalna
- Lubelszczyzna
zimowy
15 godz. (wykład)
samodzielna
praca pisemna
Język angielski
OBCIĄŻENIA CZASOWE STUDENTA GEOGRAFII (NA STUDIACH DZIENNYCH)
(studia magisterskie)
Rok
studiów
Przedmioty
obligatoryjne
Egzaminy
(ilość)
Przedmioty
fakultatywne
Inne
(W-F, lektoraty)
Ćwiczenia
terenowe
I
580
6
-
90
27 dni = 216 godz.
II
420
6
45
120
26 dni = 208 godz.
III
521
6+1 (lekt.)
60
30
14 dni = 112 godz.
IV
528
4
120
-
18 dni = 144 godz.
V
390
2+1 (mgr.)
120
-
-
Razem
2 439
26
345
240
85 dni = 680 godz.
Przedmioty kierunkowe razem (obligatoryjne i fakultatywne) obejmują 2 439 godzin, z lektoratami i wychowaniem
fizycznym (240 godz.) – 3 024 godzin, z ćwiczeniami terenowymi (680 godz.) – 3 704 godzin, a z blokiem
pedagogicznym (495 godz. = 285 godzin zajęć + 150 godzin praktyk + 60 godz. przedmiotów uzupełniających) łączne
obciążenie czasowe studenta wynosi 4 199 godzin.
W toku studiów geograficznych 5-letnich jednostopniowych obciążenie czasowe studenta wyniesie 3 704
godzin; a uwzględniając blok pedagogiczny (zajęcia do wyboru) – 4 199 godzin.
23
PRZEDMIOTY I ZAJĘCIA OBOWIĄZKOWE
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas I roku studiów geograficznych dziennych
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
Astronomiczne podstawy geografii
Podstawy geografii fizycznej ogólnej
Podstawy geografii społeczno-ekonomicznej
Kartografia
Geologia
Ekonomia
Logika z technologią pracy umysłowej
Topografia
Geografia ludności
Geografia przemysłu i transportu
Historia filozofii
Matematyka z elementami statystyki
Wstęp do ćwiczeń terenowych regionalnych
Ćwiczenia terenowe regionalne Polska Środkowa i Północna
Ćwiczenia terenowe regionalne na Pojezierzu i Pobrzeżu
Ćwiczenia terenowe regionalne w Górach Świętokrzyskich
Ćwiczenia terenowe przedmiotowe
Ćwiczenia terenowe wstępne
Ćwiczenia terenowe z geografii społeczno-ekonomicznej
Ćwiczenia terenowe z meteorologii i klimatologii
Ćwiczenia terenowe z topografii
Wprowadzenie do problematyki Unii Europejskiej
Język angielski
Wychowanie fizyczne
* Na pierwszym roku obowiązują: jednogodzinne szkolenie z zakresu etyki i odpowiedzialności dyscyplinarnej
(zajęcia prowadzą pracownicy Wydziału Prawa i Administracji), przysposobienie biblioteczne w wymiarze 1 godziny
(w bibliotece Instytutu Nauk o Ziemi) oraz dwugodzinne szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy
(zajęcia realizowane są przez pracowników Działu BHP UMCS).
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Treści merytoryczne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Paweł Zieliński (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
101 BGgP APG ZP
wykład, konwersatorium
30 godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - konwersatorium)
I
1
3
egzamin
znajomość matematyki oraz elementarnych wiadomości z geografii i fizyki
Układy współrzędnych sferycznych. Trójkąt sferyczny. Pozorny ruch sfery niebieskiej,
wschody i zachody, kulminacje. Kształt Ziemi, szerokość geograficzna i geocentryczna.
Ekstynkcja, refrakcja, obniżenie widnokręgu. Orbitalny ruch Ziemi, prawa Keplera.
Dobowy i roczny pozorny ruch Słońca, ekliptyka, oświetlenie Ziemi. Dni i noce polarne,
świty i zmierzchy, białe noce. Pory roku. Rok gwiazdowy i zwrotnikowy, precesja i
nutacja, Kalendarz, doba, czas, długość geograficzna. Zaćmienia. Pole grawitacyjne. Siła
Coriolisa. Magnetyzm Ziemi. Pływy. Niejednostajność obrotu Ziemi.
Uzyskanie wiadomości i umiejętności obliczeń dotyczących zjawisk geograficznych
związanych z ruchem Ziemi i wpływem Słońca i Księżyca
Encyklopedia geograficzna świata. OPRES, Kraków, 1997.
Mietelski J., 1995: Astronomia w geografii. PWN, Warszawa.
Opolski A., 1969: Astronomiczne podstawy geografii. PWN, Warszawa.
Wilgat T., 1966: Geografia astronomiczna. PZWS, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Elżbieta Kardaszewska (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
102 BGgP PGF EK
wykład
15 godzin (wykład)
I
1
2
sprawdzian testowy
Historia rozwoju geografii fizycznej. Miejsce geografii fizycznej ogólnej we współczesnym
systemie nauk geograficznych. Przedmiot i zakres badań geografii fizycznej ogólnej.
Ziemia w Układzie Słonecznym; fizyczne właściwości globu. Geosfery materialne,
24
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
funkcjonalne i kompleksowe. Epigeosfera - granice, cechy, współdziałanie składowych.
Prawo jedności epigeosfery - przykłady w skali globalnej i regionalnej.
Galon R., 1989: Geografia jako nauka. Przedmiot, rozwój i metody w zarysie. UMK,
Toruń.
Kalesnik S., 1975: Podstawy geografii fizycznej. PWN, Warszawa.
Encyklopedia Geograficzna Świata, t. 8 i 9, Kraków, 1997.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Jerzy Mościbroda, prof. UMCS (Zakład Geografii Ekonomicznej)
103 BGgP PGE JM
wykład
15 godzin
I
1
2
sprawdzian pisemny
podstawy geografii ekonomicznej z zakresu programu szkoły średniej
Geografia społeczno-ekonomiczna jako nauka - jej początki i pierwsze osiągnięcia.
Historia rozwoju dyscypliny: geografia człowieka, badania regionalne, rewolucja
ilościowa, powrót do tradycji humanistycznych. Miejsce geografii społecznoekonomicznej w zbiorze nauk geograficznych oraz podział na pola badawcze. Przedmiot,
metody i zadania dyscypliny. Współczesne tendencje rozwojowe.
Berezowski S., 1986: Metody badań w geografii ekonomicznej. WSiP, Warszawa.
Domański R., 1997: Przestrzenna transformacja gospodarki. PWN, Warszawa.
Domański R., 2004: Geografia ekonomiczna. Ujęcie dynamiczne. PWN, Warszawa.
Kuciński K., 1996: Geografia ekonomiczna - zarys teoretyczny. (skrypt) SGH, Warszawa
Wrona J., Rek J. (red.), 2001: Podstawy geografii ekonomicznej. PWE, Warszawa.
polski
Kartografia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Mieczysław Sirko (wykład), pracownicy Zakładu Kartografii
(konwersatorium) (Zakład Kartografii)
104 BGgP KAR MS
I
1
5
egzamin ustny
znajomość matematyki; podstawy geografii fizycznej i regionalnej
Kształt i wielkość Ziemi. Układy współrzędnych. Skala map. Odwzorowania
kartograficzne (rzuty bezpośrednie, pośrednie, konwencjonalne). Teoria zniekształceń.
Elementy kartoznawstwa. wiadomości o mapie, atlasy, klasyfikacja map i atlasów.
Ważniejsze dzieła kartograficzne polskie i światowe. Elementy kartografii tematycznej.
Zdobycie podstawowych wiadomości o mapach. Nabycie elementarnych umiejętności
posługiwania się metodami kartograficznymi.
Pelczar M., Szeliga J., Ziółkowski J., 1991: Zarys kartografii i topografii. Gdańsk.
Robinson A., Sale R., Morrison J., 1988: Podstawy kartografii.
Szaflarski J., 1966: Zarys kartografii. Warszawa.
Saliszczew K., 1984: Kartografia ogólna. Warszawa.
polski
Geologia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Zbigniew Gardziel (wykład), pracownicy Zakładu Geologii i Ochrony Litosfery
(laboratorium)
105 BGgP GEO ZG
wykład, laboratorium
75 godzin (30 godz. wykłady, 45 laboratorium)
I
1 (15 godz. wykład, 30 godz. laboratorium)
2 (15 godz. wykład, 30 godz. laboratorium)
7
egzamin pisemny
podstawy geografii i geologii w zakresie programu liceum ogólnokształcącego; znajomość
podstaw fizyki, chemii i biologii.
Wykłady: Badanie wnętrza Ziemi i jej budowa, główne teorie geotektoniczne, tektonika
płyt litosfery. Procesy geologiczne kształtujące litosferę. Procesy endogeniczne: ruchy
izostatyczne i orogeniczne, elementy tektoniki, plutonizm, wulkanizm, trzęsienia ziemi,
metamorfizm. Procesy egzogeniczne: wietrzenie, działalność niszcząca, transportująca i
akumulująca wiatru, wód podziemnych i rzek, lodowców i wód lodowcowych, jezior oraz
mórz. Metody badań geologii historycznej, podział dziejów Ziemi na jednostki
geochronologiczne i chronostratygraficzne. Ważniejsze wydarzenia w przeszłości Ziemi,
warunki
paleogeograficzne
panujące
w
poszczególnych
erach
i
okresach,
charakterystyczne skały i surowce mineralne, rozwój świata organicznego.
Zajęcia laboratoryjne: elementy mineralogii i petrografii, podstawy systematyki skał,
makroskopowe rozpoznawanie najważniejszych minerałów i skał; świat organiczny w
25
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
przeszłości geologicznej Ziemi, jego rozwój i typowi przedstawiciele (skamieniałości).
Jaroszewski W. (red.), 1986: Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. WG,
Warszawa.
Książkiewicz M., 1972: Geologia dynamiczna. WG, Warszawa.
Mizerski W., 1999: Geologia dynamiczna dla geografów. Wyd. Nauk. PAN, Warszawa.
Mizerski W., Orłowski S., 2001: Geologia historyczna dla geografów. Wyd. Nauk. PAN,
Warszawa.
Morawski J., Gardziel Z., 1988: Geologia historyczna. UMCS, Lublin.
Radlicz-Rühlowa H., Wiśniewska-Żelichowska M., 1988: Podstawy geologii. WSiP,
Warszawa.
Roniewicz P. (red.), 1999: Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wzmagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS, dr Szczepan Mrugała (wykłady),
pracownicy Zakładu Meteorologii i Klimatologii (proseminaria)
106 BGgP MIK KM
wykład, proseminarium
60 godz. (30 godz.-wykład, 30 godz.- proseminarium)
I
1 (15 godz. - wykład, 15 godz.-proseminarium)
2 (15 godz. - wykład, 15 godz.-proseminarium)
6
egzamin pisemny
znajomość podstaw matematyki, fizyki i astronomii
Podstawowe pojęcia z meteorologii. Skład i budowa atmosfery. Bilans promieniowania i
bilans cieplny. Podstawy termodynamiki atmosfery. Para wodna w atmosferze.
Cyklogeneza i frontogeneza. Rodzaje mas powietrza. Cyrkulacja atmosferyczna w
różnych skalach. System zbierania i przekazywania informacji o pogodzie. Aparatura
pomiarowa. Teoretyczne podstawy wybranych zagadnień z klimatologii: podstawowe
definicje, czynniki i procesy klimatotwórcze. Rozkład geograficzny i przebieg roczny
ważniejszych elementów klimatu. Wybrane klasyfikacje klimatów kuli ziemskiej. Główne
teorie zmian i wahań klimatu.
Woś A., 1996. Meteorologia dla geografów. PWN, Warszawa.
Rettalack B.J. 1991. Podstawy meteorologii. IMGW, Warszawa.
Garnier B. J., 1996. Podstawy klimatologii IMGW, Warszawa.
Chromow S.P., 1969 Meteorologia i klimatologia PWN, Warszawa.
Tamulewicz J., 1996 Pogoda i klimat Ziemi [w:] Wielka Encyklopedia Geografii Świata.
Wydawnictwo Kurpisz s. c. Poznań.
polski
Ekonomia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Janusz Borowiec (Instytut Ekonomii UMCS)
107 BGgP EKN BO
wykład
30 godzin (wykład)
I
1
2,5
sprawdzian
Zagadnienia wstępne. Rynek i gospodarka rynkowa. Mechanizm rynkowy. Gospodarstwo
domowe jako podmiot ekonomiczny. Przedsiębiorstwo i jego formy organizacyjne. Firma
- jej technologie i koszty produkcji. Rynek produktów - formy i rodzaje. Rynek czynników
produkcji. Rola państwa w rozwoju gospodarczym. Wahania koniunktury i wzrost
gospodarczy. Inflacja i bezrobocie. Gospodarowanie zasobami surowcowymi. Wybrane
zagadnienia gospodarki światowej.
Begg D., Fisher S., Dornbusch R., 1996: Ekonomia t. I i II. PWE, Warszawa.
Beksiak J., Ekonomia, PWN, Warszawa, 2000.
Wiszniewski Z., 1996: Mikroekonomia współczesna. Syntetyczne ujęcie. PWE, Warszawa.
Woś A. Ekonomika odnawialnych zasobów naturalnych. PWN, Warszawa 1995.
Milewski R. (red.), 1998:Podstawy ekonomii. PWN, Warszawa.
Nasiłowski M., 1998: System rynkowy. Key Text, Warszawa.
Duda S., Mamcarz H., Pakuła A., 1997: Ekonomia w zarysie. LTN, Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
pracownicy Zakładu Logiki (Wydział Filozofii i Socjologii)
108 BGgP LPU KZ
I
1
2,5
sprawdzian pisemny z logiki i wykonanie określonych ćwiczeń z technologii pracy
umysłowej
-
26
Zalecane lektury:
Pojęcie prawdy i spory z nim związane. Wieloznaczność i nieostrość wyrażeń, błędy w
formułowaniu myśli. Dedukcja a indukcja. Niektóre rodzaje rozumowań - dowodzenie,
sprawdzanie hipotez, wyjaśnianie. Podział logiczny a klasyfikacja. Umiejętność
dyskutowania. Podstawowe zagadnienia z technologii pracy umysłowej. Ogólne
prawidłowości procesu uczenia się. Organizacja pracy umysłowej a indywidualne cechy
studenta. Selekcja i synteza informacji w procesie kształcenia się. Czytanie i rozumienie
tekstu. Sporządzanie i wykorzystywanie notatek. Utrwalanie wiedzy.
literatura będzie podawana na bieżąco
Topografia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geografii Fizycznej i Paleogeografii, ze współudziałem w zajęciach
terenowych pracownika Zakładu Geomorfologii
109 BGgP TOP FP
45 godzin (15 godz. – wykład, 30 godz. – konwersatorium)
I
2
3
na podstawie wykonanych ćwiczeń oraz sprawdzian testowy
Elementy matematyczne treści map topograficznych; skala i podziałka - rodzaje,
konstrukcja, obliczanie odległości i powierzchni, określanie skali mapy. Odwzorowania
stosowane do map topograficznych: quasi-stereograficzne (WIG i zmodyfikowane) i
Gaussa-Krügera; współrzędne prostokątne płaskie; współrzędne biegunowe. Mapy
topograficzne Polski: układ 1965, GUGIK 1980, układ "1942", "1992" i WGS-84. –
przegląd i charakterystyka. Globalny System Pozycyjny (GPS); opis systemu NAVSTAR
GPS; pomiar pozycji w systemie GPS (metoda statyczna, kinematyczna i
pseudokinematyczna); układy współrzędnych stosowanych w GPS. Elementy
geograficzne map topograficznych: rysunek sytuacyjny, znaki topograficzne, metody
przedstawiania rzeźby terenu. Linie szkieletowe, interpolacja poziomic, konstrukcja
profilu hipsometrycznego. Podział map topograficznych na arkusze i ich nomenklatura.
Opis terenu na podstawie analizy mapy topograficznej. Podstawowe pomiary
kartometryczne (długości i powierzchnie) i morfometryczne (nachylenia).
Dzikiewicz B., 1971: Topografia. Wyd. MON, Warszawa.
Kardaszewska E., Repelewska-Pękalowa J., 1985: Przewodnik do ćwiczeń z topografii.
UMCS, Lublin.
Lamparski J., 1997: System NAVSTAR GPS. Wyd. Nauk. WSO, Toruń.
Pelczar M., Szeliga J., Ziółkowski J., 1978: Zarys kartografii i topografii. Przewodnik do
ćwiczeń. Gdańsk.
Podlacha K., 1994: Podstawy matematyczne polskich map topograficznych wydawanych
po II wojnie światowej. Polski Przeg. Kartograf., t. 26, 3; 129-140.
Różycki A.W., 1982: Podstawy topografii. Skrypt dla studentów Wydz. Geologii. UW,
Warszawa.
polski
Geografia ludności
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Wojciech Janicki (wykład), pracownicy Zakładu Geografii Ekonomicznej
(konwersatorium)
110 BGgP GLU JJ
I
2
3
egzamin pisemny
Przedmiot, metody i kierunki badań geografii ludności oraz jej miejsce w systemie nauk
geograficznych. Źródła informacji o ludności. Czynniki wpływające na rozmieszczenie
ludności - bariery i atrakcje osadnicze. Historycznie ukształtowane układy zaludnienia.
Teoria Haggetta. Ruch naturalny ludności – jego uwarunkowania i zróżnicowanie
regionalne. Teoria przejścia demograficznego. Typy i główne kierunki migracji we
współczesnym świecie. Teorie migracyjne (Ravensteina i Zelinsk’ego). Pojęcie optimum
ludności a polityka ludnościowa państwa. Prognozy ludnościowe. Zróżnicowanie ludności
wg cech demograficznych i społeczno-kulturowych. Struktura społeczno-zawodowa
ludności jako miernik przekształceń cywilizacyjnych. Społeczeństwo pierwotne
(plemienne), przedindustrialne, industrialne i postindustrialne. Społeczność lokalna i
regionalna. Terytorialne nierównomierności w poziomie i warunkach życia ("bogata
Północ – biedne Południe”).
Jagielski A. ,1980: Geografia ludności. PWN, Warszawa.
Jędrzejczyk D., 2001: Podstawy geografii ludności, Wydawnictwo Akademickie Dialog,
Warszawa.
Rajman J., 2000: Geografia ludności i osadnictwa. Przewodnik metodyczny. Wyd. Nauk.
Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Zdrojewski E., 1994: Wstęp do geografii ludności. Przewodnik do ćwiczeń.WSP, Słupsk.
Zdrojewski E., 1995: Podstawy demografii. WSI, Koszalin.
Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 12, 14, 15, 18, 1999, 2000, Wyd. Kurpisz,
Poznań.
27
Język wykładowy:
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Wiesława Sobczyk (wykład), pracownicy Zakładu Geografii Ekonomicznej
(konwersatorium)
111 BGgP GPT SW
I
2
3
egzamin
podstawy geografii ekonomicznej z zakresu programu szkoły średniej
Zakres i metody badawcze geografii przemysłu i transportu. Znaczenie rewolucji
naukowo-technicznych w rozwoju przemysłowym świata. Koncepcje teoretyczne
uwarunkowań lokalizacyjnych przemysłu. Koncentracja przestrzenna działalności
przemysłowej. Analiza struktury gałęziowej przemysłu. Postęp technologiczny i nowe
gałęzie przemysłu. Tendencje współczesnych przemian w przemyśle światowym.
Transport a rozwój gospodarczy i organizacja przestrzeni. Analiza strukturalna układów
transportowych. Modele sieci transportowych. Układ i funkcjonowanie sieci
transportowych w wybranych regionach świata. W ramach konwersatorium: źródła
statystyczne, klasyfikacje przemysłu i mierniki poziomu uprzemysłowienia, metody
badań koncentracji przestrzennej przemysłu, analiza lokalizacji ogólnej dużych zakładów
przemysłowych w Polsce; izodystanty i izochrony w transporcie.
Benko G., 1993: Geografia technopolii. PWN, Warszawa.
Berezowski S., 1976, Zarys geografii komunikacji świata. PWN, Warszawa.
Kortus B., Wstęp do geografii przemysłu. PWN, Warszawa.
Potrykowski M., Taylor Z., 1982: Geografia transportu. PWN, Warszawa.
Rocznik Statystyczny Przemysłu. GUS, Warszawa 1999.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
pracownicy Instytutu Fizyki (Wydział Matematyki i Fizyki)
112 BGgP FDP ZI
wykład
30 godzin (wykład)
I
2
2,5
sprawdzian
Wiadomości wprowadzające: wielkości fizyczne, międzynarodowy układ jednostek miar
(układ SI), prawa fizyczne, wektory. Siły, energia, promieniowanie: oddziaływania
wzajemne, zasady dynamiki, siły w przyrodzie (siła grawitacyjna, siła dośrodkowa i
reakcja odśrodkowa, siły Coriolisa), siła i masa, inercjalne i nieinercjalne układy
odniesienia, loty kosmiczne (I, II i III prędkość kosmiczna), siły magnetyczne magnetyzm ziemski, energia, zasady zachowania i ich znaczenie, drgania i fale (fale
mechaniczne, trzęsienia Ziemi, fale sejsmiczne, fale elektromagnetyczne), optyka
falowa, optyka geometryczna, dualizm korpuskularno-falowy. Budowa i własności
materii: atom, jądro atomowe i cząstki elementarne, cząsteczka, teoria kinetycznomolekularna, struktury molekularne (gaz doskonały, gazy rzeczywiste i pary, ciśnienie
atmosferyczne,
wilgotność
powietrza).
Termodynamika:
układy
i
procesy
termodynamiczne, zasady termodynamiki, równowaga termodynamiczna, przemiany
fazowe, termodynamika procesów nieodwracalnych, teoria informacji (przenoszenie
informacji, układy cybernetyczne). Kinetyka: dyfuzja, rozchodzenie się ciepła, prąd
elektryczny, ruch cieczy.
Resnick R., Halliday D.: Fizyka, t. I.
Halliday D., Resnick R., 1994: Fizyka, t. II. PWN, Warszawa.
Orear J., 1993: Fizyka (tom I i II). Wyd. Nauk.-Techn., Warszawa.
Tarian I., 1975: Fizyka dla przyrodników. PWN, Warszawa.
Historia filozofii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
pracownicy Zakładu Socjologii Wiedzy (Instytut Filozofii, Wydział Filozofii i Socjologii)
113 BGgP HFZ MA
przedmiot obligatoryjny
30 godzin (wykład)
I
2
2
sprawdzian
Okres archaiczny (Egipt, Babilon). Wiedza praktyczna - jej hermetyzm i konserwatyzm.
Kalendarz jako wyraz wiedzy o świecie. Powstanie filozofii (Grecja); poszukiwanie
modelu świata; jońscy filozofowie przyrody. Początki racjonalizmu; rozsądek a rozum;
byt a zjawisko; teoria a doświadczenie. Sokrates i Platon; poszukiwanie metody w
uprawianiu filozofii; rola dowodu dla wiarygodności wiedzy. Arystotelesowy obraz świata;
nauki a filozofia; dualizm materii i formy; nauka w Aleksandrii. Średniowieczna myśl
28
Zalecane lektury:
naukowa i filozoficzna; św. Augustyn i św. Tomasz z Akwinu. Znaczenie odkrycia Ameryki
dla formowania się mentalności nowożytnej; Kopernik - myślenie hipotetyczne; Galileusz
- matematyzacja fizyki; Kartezjusz - twórca metody analitycznej. Racjonalizm i
empiryzm; spór o źródła wiedzy; konsekwencje podróży - odkrycie "dzikiego" i refleksje
nad naturą ludzką. Pojęcie rozwoju i postępu w XVIII i XIX w.; ewolucyjny obraz świata
(kosmosu) i człowieka. Filozofia współczesna: materializm dialektyczny, prekursorzy
egzystencjalizmu, egzystencjalizm, personalizm katolicki, psychoanaliza Freuda i
Fromma, neopozytywizm i naukowa filozofia Poppera.
Kot W., 1989: Współczesne orientacje filozoficzne. PWN, Warszawa.
Kuderowicz Z., 1989: Filozofie nowożytnej Europy. PWN, Warszawa.
Krokiewicz A., 1971: Zarys filozofii greckiej. PAX.
Legowicz J., 1970: Filozofia starożytnej Grecji i Rzymu. Antologia tekstów. PWN,
Warszawa.
Tatarkiewicz W.,: Historia filozofii. T. I, II, III.
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Irena Tarraro-Żebrowska (wykład), dr Irena Tarraro-Żebrowska, mgr Wiktor Ładniak
114 BGgP MES IT
60 godzin (30 godz. - wykład, 30 godz. - ćwiczenia)
I
1
3,5
sprawdzian pisemny
znajomość matematyki w zakresie liceum ogólnokształcącego z poszerzeniem
wiadomości z analizy matematycznej
Geometria - krzywe drugiego stopnia. Liczba e, funkcje wykładnicze i logarytmiczne,
funkcje odwrotne do trygonometrycznych, granice funkcji, pochodne funkcji, pochodne
funkcji złożonych, geometryczne zastosowania pochodnych. Różniczka funkcji jednej
zmiennej, zastosowania. Całka nieoznaczona, metody całkowania. Całka oznaczona i jej
zastosowania. Równania różniczkowe. Miary średnie, miary odchylenia, miary
zmienności. Histogram, częstości, prawdopodobieństwo. Rozkłady: normalny, Poissona,
Bernoulliego, U-kształtny. Miary asymetrii i kurtozy. Metody losowania próbek ze spisu i
z płaszczyzny. Błędy standardowe, przedziały ufności, poziom ufności i poziom istotności,
rozkład t-Studenta. Testy: U, t-Studenta, F-Snedecora, chi kwadrat, KołmogorowaSmirnowa, serii. Współczynnik korelacji, proste regresji. Metody badania koncentracji.
Badanie zmienności w czasie, średnie konsekutywne, wskaźniki sezonowości. Poszerzenie
wiedzy matematycznej w zakresie geometrii, analizy matematycznej oraz przygotowanie
do uczestnictwa w zajęciach z kartografii matematycznej i matematyki dla kartografów
na studiach II stopnia. Poznanie podstawowych metod statystycznych stosowanych w
geografii.
Gregory S., 1976: Metody statystyki w geografii. PWN, Warszawa.
Jokiel B., Kostrubiec B., 1981: Statystyka z elementami matematyki dla geografów.
PWN, Warszawa.
Sobczyk M., 1985: Tablice statystyczne. UMCS, Lublin.
Pidek-Łopuszańska, Ślebodziński, Urbanik: Matematyka dla chemików. PWN, Warszawa.
Krysicki, Włodarski: Analiza matematyczna w zadaniach. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Mirosław Meksuła (wykład), mgr Mirosław Krukowski (laboratorium) (Zakład
Kartografii)
115 BGgP POT MM
45 godzin (15 godz. - wykład, 30 godz. - laboratorium)
I
2
3
egzamin
podstawy geografii i matematyki
Wykład: Promieniowanie elektromagnetyczne jako nośnik informacji teledetekcyjnej o
środowisku. Rodzaje zdjęć lotniczych i zasady ich wykonywania. Podstawy fotografii i
fotogrametrii: związki geometryczne między zdjęciem lotniczym i terenem, zasady
wykonywania zdjęć lotniczych, zasady widzenia przestrzennego, podstawy metodyczne
procesu interpretacji zdjęć lotniczych, cechy rozpoznawcze, wykorzystanie zdjęć
lotniczych w interpretacji posczególnych komponentów środowiska geograficznego
(budowy
geologicznej,
rzeźby,
hydrologii,
gleb,
szaty
roślinnej,
obiektów
antropogenicznych). Teledetekcja satelitarna: satelity obserwacyjne Ziemi, zdjęcia
satelitarne i ich rodzaje, zasady analizy zdjęć satelitarnych, zakres informacji
pozyskiwanych za pomocą teledetekcji satelitarnej. Integracja teledetekcji z systemami
informacji geograficznej.
Laboratorium: Obliczanie skali zdjęć lotniczych; wyznaczanie kierunku północy i zasięgu
zdjęć na mapie; przenoszenie treści zdjęć na mapę; pomiary długości, powierzchni i
wysokości obiektów odwzorowanych na zdjęciach; przygotowanie do obserwacji
stereoskopowej; interpretacja tematyczna wybranych zagadnień środowiskowych na
podstawie
obrazów
lotniczych
i
satelitarnych
(czarno-białych,
kolorowych,
29
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
wielospektralnych; spektostrefowych; termalnych; mikrofalowych); prezentacja prostych
metod klasyfikacji zdjęć cyfrowych. Obliczanie prostych wskaźników wielospektralnych
podstawie pomiarów spektroradiometrycznych (np. NDVI).
Przygotowanie do praktycznego wykorzystania powszechnie dostępnych zdjęć lotniczych
i satelitarnych jako źródła informacji o środowisku, z którego czerpane są w coraz
większym stopniu informacje zasilające bazy różnych systemów informacji geograficznej.
Umożliwi to zatrudnianie w ośrodkach planowania przestrzennego na szczeblu lokalnym i
regionalnym oraz organach samorządowych zajmujących się ładem przestrzennym na
swoim terytorium, absolwentów geografii, wyposażonych w wiedzę oraz praktyczne
umiejętności charakterystyki i oceny środowiska na podstawie aktualnego źródła
informacji, jakim są zdjęcia lotnicze i satelitarne.
Ciołkosz A., Miszalski, J. Olędzki R., 1999: Interpretacja zdjęć lotniczych. PWN,
Warszawa.
Ciołkosz A., Kęsik A., 1989: Teledetekcja satelitarna. PWN, Warszawa.
Ciołkosz A., Olędzki J. R., Trafas K., 1999: Ćwiczenia z teledetekcji środowiska. PWN,
Warszawa.
Sitek Z., 2000: Wprowadzenie do teledetekcji lotniczej i satelitarnej. Uczelniane
Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków.
Wójcik S., 1989: Zdjęcia lotnicze. PPWK, Warszawa-Wrocław.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geologii i Ochrony Litosfery oraz Zakładu Geografii Fizycznej i
Paleogeografii
116 BGgP WT1 NZ
konwersatorium
10 godzin
I
2
0
sprawdzian pisemny
umiejętność czytania i interpretacji map topograficznych i tematycznych; przyczynowoskutkowej analizy procesów fizyczno-geograficznych i społeczno-ekonomicznych.
Góry Świętokrzyskie (5 godz.): Położenie i morfologia Gór Świętokrzyskich, budowa
geologiczna i dzieje geologiczne, surowce mineralne i ich wykorzystanie, zagadnienia
ochrony przyrody na obszarze świętokrzyskim. Pojezierze i Pobrzeże (5 godz.): strefy
morfogenetyczne Polski środkowej i północnej, schemat podziału stratygraficznego
czwartorzędu, stadia rozwojowe Bałtyku, zróżnicowanie typów wybrzeży.
podana przy opisie przedmiotów: 117.2;
polski
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
117. BGgP ĆPP NZ
ćwiczenia terenowe
I
2
4,5
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
pracownicy Zakładu Geografii Fizycznej i Paleogeografii, Zakład Geografii Regionalnej,
Kierownik programowy: dr Elżbieta Kardaszewska
117.1 BGgP ĆPP EK
ćwiczenia terenowe
56 godzin (7 dni) - ćwiczenia terenowe
I
2
3
na podstawie pisemnych sprawozdań (notatek)
uzyskanie zaliczenia z przedmiotu Wstęp do ćwiczeń terenowych regionalnych
Ćwiczenia odbywać się będą na trasie: Lublin- Warszawa-Gdańsk-Frombork-StegnaŚwibno-Władysławowo-Hel-Rozewie-Łeba-Kartuzy. Dzień dojazdowy na wybrzeże
przeznaczony jest na prezentację stref morfogenetycznych i regionów geograficznych w
profilu południkowym przez Polskę środkową i północną. Zasadnicza część ćwiczeń
poświęcona jest zagadnieniom fizycznogeograficznym obszaru Pobrzeża Gdańskiego i
wschodniej części Pobrzeża Koszalińskiego oraz Pojezierza Kaszubskiego. Do głównych
prezentowanych zagadnień należą: 1/ Typy wybrzeży i ich rozwój na tle zmian poziomu
Bałtyku; 2/ Mierzeja Łebska; morfologiczna rola wiatru, Słowiński Park Narodowy; 3/
Delta Wisły - geneza, problemy hydrograficzne, zagospodarowanie Żuław. 4/ Zmiany
hydrograficzne w ujściowym odcinku Wisły; 5/ Rozwój rzeźby Pobrzeża Kaszubskiego; 6/
Trójmiasto - przyrodnicze warunki rozwoju, funkcje miast, degradacja i ochrona
środowiska w rejonie Zat. Gdańskiej; 6/ Pojezierze Kaszubskie - krajobraz
młodoglacjalny, problematyka hydrologiczna rynnowych jezior Raduńsko-Ostrzyckich,
morfologia doliny Raduni.
Atlas geologiczny Południowego Bałtyku 1:500 000, Sopot-Warszawa, 1995
Augustowski B. ( red.), 1984: Pobrzeże Pomorskie. Gdańsk.
Augustowski B. ( red.), 1979: Pojezierze Kaszubskie. Gdańsk.
Augustowski B. ( red.), 1976: Żuławy. Gdańsk.
30
Język wykładowy:
Przewodnik LXI Zjazdu Polskiego Tow. Geologicznego, Gdańsk 13-15.IX.1990. Kraków
1990.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geologii i Ochrony Litosfery oraz Zakładu Ochrony Środowiska
117.2 BGgP ĆGĆ WJ
ćwiczenia terenowe
24 godz. (3 dni)
I
2
1,5
sprawdzian pisemny
znajomość podstawowych pojęć z geologii dynamicznej i historycznej, mineralogii i
petrografii oraz zaliczenie Wstępu do ćw. terenowych regionalnych część: Góry
Świętokrzyskie, do końca kwietnia
Przeszłość geologiczna Gór Świętokrzyskich. Tektonika regionu. Stratygrafia skał trzonu
paleozoicznego i obrzeżenia mezozoicznego. Typowe skały i najważniejsze surowce
mineralne regionu oraz ich wykorzystanie. Związek rzeźby z budową geologiczną. Próba
interpretacji procesów geologicznych z przeszłości Ziemi na podstawie cech skał.
Zjawiska krasowe. Osady związane z klimatem peryglacjalnym. Zmiany środowiska
naturalnego związane z działalnością człowieka, degradacja środowiska i problemy
ochrony przyrody. System ochrony przyrody nieożywionej.
Gardziel Z., 1997: Góry Świętokrzyskie. Przewodnik do ćwiczeń terenowych. wyd.UMCS,
Lublin.
Kotański Z.,1968: Z plecakiem i młotkiem w Góry Świętokrzyskie. Przewodnik
geologiczny dla turystów. WG, Warszawa.
Kozłowski S., 1986: Surowce skalne Polski. WG, Warszawa.
Stupnicka E., Stempień –Sałek M., 2001: Poznajemy Góry Świetokrzyskie. Wycieczki
geologiczne. PWN, Warszawa
Tomczyk H., 1974: Góry Świętokrzyskie [W:] Budowa Geologiczna Polski. T. IV.
Tektonika. Część I. Niż Polski. WG, Warszawa.
Wróblewski T., 2000: Ochrona georóżnorodności w regionie świętokrzyskim. wyd. PAE,
Warszawa
polski
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
118 BgGP ĆTP NZ
ćwiczenia terenowe
I
2
4,5
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
pracownicy Zakładu Geografii Fizycznej i Paleogeografii (dr Radosław Dobrowolski),
Zakładu Geografii Ekonomicznej (dr Artur Myna) i Zakładu Geologii i Ochrony Litosfery(dr
Zbigniew Gardziel)
118.1 BGgP ĆTW DR
ćwiczenia terenowe
24 godziny (3 dni) - ćwiczenia terenowe
I
1
0
przedstawienie notatek terenowych
Trzy jednodniowe ćwiczenia prowadzone przez poszczególne Zakłady:
I dzień (Zakład Geologii) - odsłonięcia skał kenozoicznych i kredowych w Bochotnicy,
Kazimierzu Dolnym i Dobrem; wąwozy Kazimierza Dolnego – procesy i formy, dolina
przełomowa Wisły.
II dzień (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii) - położenie Lublina na tle regionów
fizycznogeograficznych; dolina Bystrzycy - asymetria, antropogeniczne zmiany
stosunków wodnych, Zalew Zemborzycki.
III dzień (Zakład Geografii Ekonomicznej) - struktura przestrzenna i funkcjonalna
Lublina; rozwój ludnościowy i terytorialny; wiodące funkcje miasta.
Ćwiczenia mają na celu wyrobienie umiejętności obserwowania współzależności między
elementami środowiska geograficznego, prawidłowego sporządzania notatek terenowych
i szkiców, korzystania z map topograficznych i prostych przyrządów pomiarowych.
Dybkowska M.,1993: Geologiczne stanowisko dokumentacyjne Ścianka Krystyny i
Władysława Pożaryskich” w Bochotnicy koło Kazimierza Dolnego. [W:] Chrońmy przyrodę
ojczystą. R. XLIX. Z. 1, s. 30-38.
Gardziel Z., Rodzik J., 1996: Jak powstały wąwozy okolic Kazimierza Dolnego. [W:]
Ezop. Bezpłatny dodatek Na Przykład. 9/1996, s. 18-19.
Harasimiuk M., 1996: Historia naturalna Małopolskiego Przełomu Wisły. [W:] Ezop.
Bezpłatny dodatek Na Przykład. 9/1996, s. 6-7.
Harasimiuk M., Król T., 1984: III. 5. Krawędź Równiny Bełżyckiej w okolicy wsi Dobre.
[W:] Przewodnik Ogólnopolskiego Zjazdu P.T.Geogr., Lublin 13-15.IX.1984. Cz. II.
Wycieczki naukowe. Lublin, s. 113-118.
31
Język wykładowy:
Pawłowski A., 1995: Po ścieżkach dydaktycznych Kazimierskiego Parku Krajobrazowego.
Przewodnik. Cz. I. Lublin.
Radzik T., Witusik A. (red.) 1997: Lublin w dziejach i kulturze Polski. PTH Oddział w
Lublinie.
Raport o stanie środowiska miasta Lublina za rok 1998. Lublin, 1999.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geografii Ekonomicznej
118.2 BGgP ĆGE SW
ćwiczenia terenowe
40 godz. (5 dni)
I
2
1,5
wykonanie opracowania w czasie trwania zajęć
podstawy geografii społeczno-ekonomicznej, topografii, geografii ludności i osadnictwa,
geografii przemysłu i transportu
Specyfika pracy terenowej w zakresie problematyki społeczno-ekonomicznej: praca z
mapą, kartowanie, wywiad, ankieta. Samodzielne zebranie materiałów, ich opracowanie
statystyczne i kartograficzne, analiza wniosków i ich prezentacja w formie dyskusji.
Ćwiczenia realizowane są w grupach problemowych:
1/ badanie użytkowania ziemi oraz infrastruktury technicznej i społecznej obszaru
wiejskiego, strefy podmiejskiej lub miasta;
2/ badania zakładu przemysłowego, usług, komunikacji oraz warunków życia ludności
obszaru Lublina lub jednej z jego dzielnic.
Instrukcja do Szczegółowej mapy użytkowania ziemi (maszynopis) autor Jedut Ryszard
oraz mapy topograficzne 1:25 000.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar i forma zająć:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Meteorologii i Klimatologii (kierownik programowy: dr Andrzej
Gluza)
118.3 BGgP ĆMK AG
zajęcia w terenie
40 godz. (5 dni)
1
2
1,5 pkt.
wykonanie określonych ćwiczeń, przedstawienie wyników i zaliczenie ustne
zaliczenie ćwiczeń z meteorologii i klimatologii
Prowadzenie instrumentalnych i wizualnych pomiarów i obserwacji zjawisk
meteorologicznych na stacji meteorologicznej. Zapoznanie się z metodyką pomiarów
topo- i mikroklimatycznych. Wykonywanie obserwacji meteorologicznych w wybranych
punktach terenowych w zależności od rodzaju podłoża, stopnia pokrycia roślinnością,
ekspozycji zboczy (pomiary gradientowe temperatury i wilgotności powietrza, prędkości
wiatru, stopnia zachmurzenia, wielkości ochładzającej powietrza, itp.). W ramach zajęć
kameralnych – opracowywanie w grupach uzyskanych wyników pomiarów
mikroklimatycznych.
Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M., 2000:
Meteorologia i klimatologia. Pomiary, obserwacje, opracowania. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
Bac S., Rojek M., 1999: Meteorologia i klimatologia w inżynierii środowiska.
Wydawnictwo Akademii Rolniczej. Wrocław.
Dunlop S., 2003: Pogoda. Przewodnik ilustrowany. Chmury. Zjawiska optyczne. Opady.
Świat Książki, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geografii Fizycznej i Paleogeografii, Kierownik programowy: dr Piotr
Kulesza
118.4 BGgP ĆTT PK
ćwiczenia terenowe
32 godz. (4 dni) – ćwiczenia terenowe
I
2
1,5
wykonanie określonych ćwiczeń
Orientacja w terenie z użyciem mapy topograficznej i odbiornika GPS; pomiar punktów
metodą statyczną i kinematyczną; wykonanie profili topograficznych i kartowanie
poligonów. Zdjęcie poziome poligonu z użyciem kompasu i optycznych przyrządów
geodezyjnych. Zdjęcie pionowe poligonu uproszczone (klizymetr, klinometr) i z użyciem
optycznych przyrządów geodezyjnych. Opracowanie komputerowe i wizualizacja wyników
pomiarów w terenie.
podany przy opisie przedmiotu: 109
polski
32
Wprowadzenie do problematyki Unii Europejskiej
Prowadzący:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
mgr Dominika Kiedrowska (Katedra Prawa Wspólnot Europejskich WPiA)
wykład
15 godzin
I
2
wiadomości ogólne dotyczące wiedzy o społeczeństwie
Historia integracji europejskiej. Zagadnienia dotyczące instytucji wspólnotowych: Rada
Europejska, Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Parlament Europejski,
Europejski
Trybunał
Sprawiedliwości.
Ogólna
charakterystyka
źródeł
prawa
wspólnotowego. Ogólny zarys systemu ochrony prawnej. Zasady rynku wewnętrznego:
swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału i płatności.
Skrzydło-Tefelska E., Przyborowska-Klimczak A. (red.), 2005: Dokumenty europejskie,
Lublin.
Skrzydło-Tefelska E., Skubisz R. (red.), 2006: Prawo europejskie. Zarys wykładu, Lublin.
polski
Język angielski
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
lektorat
30 godzin
I
2
-
Wychowanie fizyczne
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
60 godzin
I
1 (30 godzin)
2 (30 godzin)
-
33
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas II roku studiów geograficznych dziennych
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
Historia myśli geograficznej
Hydrografia i oceanografia
Kompleksowa geografia fizyczna
Geografia gleb z elementami gleboznawstwa
Biogeografia
Geoekologia i podstawy ochrony środowiska
GIS (geograficzne systemy informacji)
Ćwiczenia terenowe regionalne Polska Południowa
Ćwiczenia terenowe regionalne w Sudetach
Ćwiczenia terenowe regionalne w Tatrach
Ćwiczenia terenowe z geomorfologii
Ćwiczenia terenowe z geografii gleb
Ćwiczenia terenowe z hydrografii
Język angielski kontynuowany
Wychowanie fizyczne
Przedmioty ogólnokształcące (do wyboru)*
Przedmioty fakultatywne (do wyboru)*
* Listy przedmiotów zestawione są w odrębnych wykazach.
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Józef Wojtanowicz (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
201 BGgP HMG JW
wykład
30 godzin (wykład)
II
3
2,5
zaliczenie
Pojęcie geografii i ewolucja tego pojęcia: miejsce geografii w systemie klasyfikacyjnym
nauk; podział geografii. Rozwój geografii jako jednej z najstarszych nauk w nawiązaniu
do głównych etapów rozwoju wiedzy: w okresie przedpiśmiennym, starożytnym, w
średniowieczu i w okresie nowożytnym. Rozwój polskiej geografii, ze szczególnym
zwróceniem uwagi na średniowiecze (głównie wiek XV i XVI). Główne problemy
metodologiczne współczesnej geografii; główne tendencje i bariery rozwoju; specjalizacja
a integracja geografii. Funkcje i zadania stojące przed współczesną geografią.
Isaczenko A.G., 1975: Rozwój myśli geograficznej. PWN, Warszawa.
Leszczycki S., 1975: Geografia jako nauka i wiedza stosowana. PWN, Warszawa.
Nowakowski S., 1965: Historia rozwoju horyzontu geograficznego. PWN, Warszawa.
Staszewski J., 1966: Historia nauki o Ziemi w zarysie. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
prof. dr hab. Kazimierz Pękala (wykład), pracownicy Zakładu Geomorfologii
(konwersatorium)
202 BGgP GMF KP
II
3
6
egzamin
Znajomość podstawowych wiadomości z geologii historycznej i dynamicznej.
Przedmiot badań, kierunki i metody badawcze, klasyfikacja form. Morfogenetyczna
działalność sił wewnętrznych - rzeźba strukturalna. Morfogenetyczna działalność sił
zewnętrznych; strefy morfoklimatyczne; czynniki, procesy i ich skutki morfologiczne.
Typy genetyczne rzeźby (fluwialna, niwalna, glacjalna, glacifluwialna, peryglacjalna,
krasowa, eoliczna, litoralna, antropogeniczna). Czas jako czynnik morfogenetyczny podziały chronostratygraficzne. Mapy geomorfologiczne: podział. Zasady kartowania
geomorfologicznego.
Konwersatoria: Metody morfometryczne w geomorfologii oraz charakterystyka typów
genetycznych form rzeźby na podstawie analizy map topograficznych i geologicznych
oraz zdjęć lotniczych.
Andel Van T.H., 1997: Nowe spojrzenie na starą planetę. Zmienne oblicze Ziemi. PWN,
Warszawa.
Geomorfologia Polski t. I i II, 1972, PWN, Warszawa.
Jania J.1993: Glacjologia. PWN, Warszawa.
Klimaszewski M., 1994: Geomorfologia. PWN, Warszawa.
34
Język wykładowy:
Mojski J.E., 1993: Europa w plejstocenie. Ewolucja środowiska przyrodniczego. PAE.
Lindner L. (red.), 1992: Czwartorzęd. Osady. Metody badań. Stratygrafia. Wyd. PAE.
Stankowski W., 1996: Wstęp do geologii kenozoiku. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Zdzisław Michalczyk (wykład), pracownicy Zakładu Hydrografii
(konwersatorium)
203 BGgP HOC ZM
II
3
6
egzamin pisemny (test)
zaliczona geologia dynamiczna i meteorologia
Własności fizyczne i chemiczne wody. Krążenie wody w przyrodzie; bilans wodny. Stany
wody, pomiary przepływu, krzywa konsumcyjna, miary odpływu. Typy reżimów
rzecznych. Transport rumowiska. Infiltracja, pochodzenie i rodzaje wód podziemnych.
Źródła. Jeziora. Rozkład zasolenia, temperatury, gęstości wody i tlenu w wodach
wszechoceanu. Zjawiska lodowe. Dynamika wód - falowanie, pływy, prądy morskie.
Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z.,1999: Hydrologia ogólna. PWN, Warszawa.
Byczkowski A., 1996: Hydrologia t. I i II. SGGW, Warszawa.
Choiński A., Kaniecki A., 1996: Wody Ziemi. Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. IV.
Wyd. Kurpisz, Poznań.
Dawydow L. K., Dmitriewa A. A., Konkina N. G., 1979: Hydrologia ogólna. PWN,
Warszawa.
Dynowska I., Tlauka A., 1982: Hydrografia. PWN, Warszawa.
Łomniewski, 1969: Oceanografia fizyczna. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Elżbieta Kardaszewska (wykład), pracownicy Zakładu Geografii Fizycznej i
Paleogeografii (konwersatorium)
204 BGgP KGF EK
II
4
5
egzamin
Przedmiot badań i rozwój kompleksowej geografii fizycznej. Ogólne prawidłowości
funkcjonowania i struktury epigeosfery; krążenie materii i energii, zjawiska rytmiczne;
strefowość i astrefowość. Struktura pionowa środowiska; geokomponenty abiotyczne i
biotyczne, przewodnie i podporządkowane; współdziałanie geokomponentów. Struktura
pozioma środowiska; pojęcia: geokompleks, geosystem, krajobraz. Taksonomia
geokompleksów; jednostki indywidualne i typologiczne. Metody delimitacji, analiza
struktury i typologia geokompleksów różnej rangi. Metody kompleksowych badań
terenowych. W ramach proseminarium - opracowanie map poszczególnych
geokomponentów, delimitacja geokompleksów, profile kompleksowe.
Armand D.L., 1980: Nauka o krajobrazie. PWN, Warszawa.
Ostaszewska K., 2002: Geografia krajobrazu. PWN, Warszawa.
Richling A., 1992: Kompleksowa geografia fizyczna. PWN, Warszawa.
Richling A., Solon J., 1994: Ekologia krajobrazu. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
pracownicy Zakładu Gleboznawstwa: dr hab. Zbigniew Klimowicz, prof. UMCS, prof. dr
hab. Ryszard Dębicki (wykład), dr Jacek Chodorowski (laboratorium)
205 BGgP GGL ZK
II
3
5
egzamin
znajomość środowiska przyrodniczego Polski i poszczególnych kontynentów, zwłaszcza
utworów powierzchniowych, klimatu i stref roślinnych, wiadomości ogólne dotyczące
zagrożeń i ochrony środowiska.
Powstawanie i ewolucja gleb - czynniki i podstawowe procesy glebotwórcze, cechy
morfologiczne, ewolucja, gleby kopalne. Składniki glebowe i najważniejsze właściwości
fizyko-chemiczne - składniki mineralne, skład granulometryczny, koloidy, właściwości
wodno-powietrzne i termiczne, właściwości sorpcyjne i odczyn gleb, składniki organiczne,
organizmy glebowe, żyzność, urodzajność, dynamika właściwości. Podstawy geografii
gleb - prawidłowości rozmieszczenia gleb, strefy klimatyczno-roślinno-glebowe, zarys
systematyki. Pokrywa glebowa Polski, Europy i innych kontynentów. Podstawy
35
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
klasyfikacji i bonitacji gleb. Charakterystyka ważniejszych gleb. Wartość użytkowa,
możliwości jej podniesienia. Użytkowanie gleb. Zasoby glebowe świata. Degradacja i
ochrona gleb.
Celem zajęć laboratoryjnych i kameralnych jest poznanie podstawowych metod badania
właściwości fizyko-chemicznych gleb, poznanie podstaw kartografii gleboznawczej oraz
geografii gleb.
Bednarek R., Prusinkiewicz Z., 1997: Geografia gleb. PWN, Warszawa.
Dobrzański B., 1973: Zarys gleboznawstwa ogólnego. Skrypt UMCS, Lublin.
Dobrzański B., Uziak S., Klimowicz Z., Melke J., 1987: Badanie gleb w laboratorium i w
polu. Skrypt UMCS, Lublin.
Gleboznawstwo. Pr. zbior. pod red. B. Dobrzańskiego i S. Zawadzkiego. PWRiL,
Warszawa, 1995.
Uziak S., Klimowicz Z., 2000: Elementy geografii gleb i gleboznawstwa. Wyd. UMCS,
Lublin.
polski
Biogeografia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Florian Święs (wykład), mgr Małgorzata Wrzesień i mgr Marzena
Kwiatkowska (konwersatorium) (Zakład Geobotaniki, Instytut Biologii)
206 BGgP BIO FŚ
II
4
2,5
sprawdzian
Główne powiązania w skali globalnej między roślinnością, fauną i czynnikami
środowiskowymi. Jednostki geobotaniczne i zoogeograficzne kontynentów. Położenie
geobotaniczne i zoogeograficzne Polski na tle jednostek geobotanicznych i
zoogeograficznych kontynentu. Biocenozy lądowe Polski. Przegląd państw i formacji
roślinnych kontynentów.
Podawana bezpośrednio na zajęciach
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
(konwersatorium)
207 BGgP GOS SW
wykład, kowersatorium
II
4
4,5
egzamin
Wiedza z zakresu podstaw geografii społeczno-ekonomicznej
Rozwój i metodologia geografii osadnictwa na świecie i w Polsce. Czynniki kształtujące
osadnictwo (przyrodnicze, historyczne, ekonomiczne, społeczne). Historyczny rozwój
form osiedli ludzkich. Morfologia i typy osadnictwa wiejskiego. Pojęcie miasta i kryteria
wydzielania miast. Morfologia i typy fizjonomiczne miast. Typologia miast. Struktury
przestrzenne miast. Procesy urbanizacji na świecie i w Polsce. Region miejski. Koncepcje
sieci osadniczej (m.in. teoria miejsc centralnych). Systemy osadnicze. Walory
aplikacyjne geografii osadnictwa.
Golechowski S., Kostrubiec B., Zagożdżon A., 1974: Metody badań geograficznoosadniczych. PWN, Warszawa.
Jędrzejczyk D., 1980: Przewodnik do ćwiczeń z geografii osadnictwa. Uniwersytet
Warszawski, Warszawa.
Kiełczewska-Zaleska M., 1978: Geografia osadnictwa. Uniwersytet Warszawski,
Warszawa.
Maik W., 1997: Podstawy geografii miast. UMK, Toruń.
Rajman J., 2000: Geografia ludności i osadnictwa. Przewodnik metodyczny. Wyd.
Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t. 19, 2000, Wyd. Kurpisz, Poznań.
Zdrojewski E., 1996: Zarys geografii i osadnictwa. Przewodnik do ćwiczeń. WSP, Słupsk.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Witold Wołoszyn (wykład), pracownicy Zakładu Ochrony Środowiska (konwersatorium)
208 BGgP GOŚ WO
wykład, konserwatorium
45 godzin (15 godz. - wykład, 30 godz. - konserwatorium)
II
4
5
egzamin pisemny
Pojęcie "środowisko". Różnice w rozumieniu pojęcia. Środowisko przyrodnicze a
36
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
środowisko geograficzne. Środowisko w ujęciu systemowym i dynamicznym mechanizmy zmian i ewolucji. Naturalna zmienność i ewolucja układów przyrodniczych komponentów środowiska. Wzajemne powiązania układów - komponentów środowiska.
Przemiany środowiska w dziejach Ziemi ze szczególnym uwzględnieniem zmian w
czwartorzędzie. Rola człowieka w funkcjonowaniu środowiska w ujęciu historycznym.
Pierwotne formy bytowania, gospodarowanie w warunkach cywilizacji preindustrialnych,
industrializacja i urbanizacja, eksplozja demograficzna, cywilizacja postindustrialna.
Antroposfera - środowisko geograficzne, specyficzne cechy funkcjonowania jego
podsystemów. Sterowanie i deformacje obiegów energii i materii. Człowiek jako czynnik
destrukcyjny w środowisku, relatywizm pojęcia degradacji środowiska. Procesy przemian
antropogenicznych poszczególnych komponentów środowiska. Łańcuchy przyczynowoskutkowe procesów i przejawów przemian, rezultaty przemian i procesy oceniane jako
formy degradacji środowiska. Ewolucja postaw człowieka w stosunku do środowiska,
cywilizacyjne i kulturowe uwarunkowania postaw i zachowań człowieka. Świadomość
zagrożeń i przejawów degradacji środowiska. Historia działań na rzecz ochrony
środowiska. Formy działalności na rzecz zachowania walorów i zasobów środowiska.
Znajomość procesów degradujących środowisko, orientacja w zakresie geograficznego
układu parametrów stanu środowiska w układzie globalnym, w skali kraju i regionu,
znajomość form ochrony środowiska i ochrony przyrody.
Karaczun Z.M., Indeka L.G.1996: Ochrona Środowiska. ARIES, Warszawa.
Kozłowski S.,1991: Gospodarka a środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa.
Kozłowski S.,1997: W drodze do ekorozwoju. PWN, Warszawa.
Prandecka B. (red), 1993: Interdyscyplinarne podstawy ochrony środowiska
przyrodniczego. Ossolineum, Wrocław, Warszawa, Kraków.
Prawo ochrony środowiska
Roczniki statystyczne ochrony środowiska wydawane przez GUS, aktualne publikacje
regionalne "Stan środowiska województwa .... " wydawane przez władze wojewódzkie
regionu.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Józef Paszczyk (Zakład Hydrografii) i zespół pracowników Instytutu Nauk o Ziemi
209 BGgP ZIG NZ
zajęcia laboratoryjne
15 godzin
II
3
2
ocena ciągła
znajomość systemu MS-DOS
Zajęcia obejmują zadania: edycji tekstów i zestawień liczbowych (tabel), przygotowania
danych geograficznych dla różnego rodzaju programów użytkowych, wyszukiwania
potrzebnych informacji w systemie sieci elektronicznej, zastosowania do analiz
przestrzennych uniwersalnych programów typu: arkuszy kalkulacyjnych, baz danych,
programów graficznych, itp.
Boncler D., 1995: Windows 95. Help, Warszawa.
Masłowski K., 1996: Pierwsze kroki w programie Excel 7 PL dla Windows 95. Help,
Warszawa.
Mykowiecki T., 1992: dBASE, FOXBASE - bazy danych. WNT, Warszawa.
Tański, 1991: Surfer, PLJ, Warszawa.
D.A. Tauber, B. Kienan, 1995, Access 2, Microsoft.
Zieliński M., Kaleta M., 1994: Word dla Windows, PLJ, Warszawa.
polski
GIS (geograficzne systemy informacji)
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Wojciech Sobolewski (Zakład Hydrografii) (wykład), pracownicy Instytutu Nauk o
Ziemi (laboratorium)
210 BGgP GIS NZ
wykład, laboratorium w pracowni komputerowej
45 godzin (15 - godz. wykład, 30 godz. - laboratorium w pracowni komputerowej)
II
4
3,5
zaliczenie
znajomość obsługi komputera z systemem operacyjnym Windows, zaliczenie przedmiotu
zastosowanie informatyki w geografii
Definicja systemu geoinformatycznego, przedstawienie typowych zastosowań i funkcji
GIS, charakterystyka sprzętu i oprogramowania, źródła danych geograficznych, typy i
modele danych, metody pozyskiwania oraz integracji danych przestrzennych i opisowych.
Celem zajęć jest zdobycie przez studentów praktycznej umiejętności pozyskiwania,
edycji i analizy przestrzennej danych geograficznych w formie zapisu cyfrowego.
Gaździcki J., 1990: Systemy Informacji przestrzennej. PPWK, Warszawa.
Maguire D.J., Goodchild M.F., Rhind D.W., [Ed.], Geographical Information System, John
Wiley & Son, Inc., New York.
Urbański J., 1997: Zrozumieć GIS. PWN, Warszawa.
Werner P., 1992: Wprowadzenie do geograficznych systemów informacyjnych. Wyd. UW,
Warszawa.
37
Język wykładowy:
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Zbigniew Gardziel (Zakład Geologii), dr hab. Bronisław Janiec prof. UMCS (Zakład
Hydrografii)
211 BGgP WT2 NZ
konwersatorium
15 godzin (Tatry - 8 godz., Sudety - 7 godz.)
II
4
0
Przygotowanie tematu i ilustracji poglądowych do referowania na ćwiczeniach
terenowych w Tatrach oraz sprawdzian pisemny - do końca zajęć semestru letniego
Tatry: Rys geologiczno-historyczny Tatr. Prezentacja trasy, regionów geograficznych
oraz ogólnej problematyki ćwiczeń w oparciu o wskazaną literaturę fachową i mapy.
Sudety:
Rys
geologiczno-historyczny
Sudetów.
Prezentacja
trasy,
regionów
geograficznych oraz ogólnej problematyki ćwiczeń w oparciu o wskazaną literaturę
fachową i mapy.
Czarnecka B., Janiec B. (red.), 2003: Sudety. Przewodnik dydaktyczny dla przyrodników.
Wyd. UMCS. Lublin.
Grochowski W. (red.), 1969: Przewodnik geologiczny po Sudetach. Wyd. Geol.,
Warszawa.
Pulina M., 1989: Rzeźba Gór Stołowych. Prace Uniw. Śląskiego nr 1008.
Walczak W., 1968: Sudety. PWN, Warszawa.
Walczak W., 1972: Sudety i Przedgórze Sudeckie. [w:] Geomorfologia Polski. t.1. PWN,
Warszawa.
polski
Ćwiczenia terenowe regionalne Polska Południowa (Sudety, Tatry)
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
pracownicy Instytutu Nauk o Ziemi
212 BGgP ĆT2 NZ
ćwiczenia terenowe
II
4
6
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Hydrografii (Instytut Nauk o Ziemi)
Kierownik programowy: dr hab. Bronisław Janiec, prof. UMCS (Zakład Hydrografii)
212.1 BGgP ĆSU BJ
ćwiczenia terenowe
48 godzin (6 dni)
II
4
3
sprawdzian
zaliczony wstęp do ćwiczeń terenowych regionalnych
W programie: monoklina przedsudecka, Nizina Śląska i Wrocław, blok przedsudecki,
Sudecki Uskok Brzeżny. Wulkanizm trzeciorzędowy Sudetów, Góry Kaczawskie.
Problematyka Karkonoszy. Kotlina Jeleniogórska. Zapora w Pilchowicach. Historia Śląska,
ochrona środowiska. Niecka Śródsudecka. Góry Sowie. Kotlina Kłodzka i uzdrowiska
dolnośląskie. Góry Stołowe.
Czarnecka B., Janiec B. (red.), 2003: Sudety. Przewodnik dydaktyczny dla przyrodników.
Wyd. UMCS. Lublin.
Grochowski W. (red.), 1969: Przewodnik geologiczny po Sudetach. Wyd. Geol.,
Warszawa.
Pulina M., 1989: Rzeźba Gór Stołowych. Prace Uniw. Śląskiego nr 1008.
Walczak W., 1968: Sudety. PWN, Warszawa.
Walczak W., 1972: Sudety i Przedgórze Sudeckie. [w:] Geomorfologia Polski. t.1. PWN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
pracownicy Instytutu Nauk o Ziemi
Kierownik programowy: dr Wojciech Zgłobicki (Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
212.2 BGgP ĆTA WZ
ćwiczenia terenowe
48 godz. (6 dni)
II
4
3
sprawdzian pisemny
zaliczenie Wstępu do ćwiczeń terenowych z Tatr w terminie do końca zajęć semestru
38
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
letniego
Przeszłość geologiczna Tatr na tle Karpat. Elementy tektoniki i stratygrafii Tatr. Trzon
krystaliczny, płaszczowiny wierchowe i reglowe. Związek rzeźby z tektoniką i litologią.
Główne kompleksy litostratygraficzne. Zjawiska krasowe. Zagadnienie eksploatacji
surowców mineralnych w regionie. Pasterstwo. Wody w Tatrach, wykorzystanie wód
termalnych (uzdrowiska, regionalny system ogrzewania). Zmiany środowiska
naturalnego związane z działalnością człowieka. Zagadnienia etnograficzne. Tatry
Wysokie - Dolina pięciu Stawów Polskich, Morskie Oko, Dolina Gąsienicowa; Tatry
Zachodnie - Dolina Kościeliska; Rów Zakopiański.
Atlas Tatrzański Park Narodowy. 1985. Zakopane-Kraków.
Bac-Moszaszwili M., Gąsienica-Szostak M., 1990: Tatry polskie. Przewodnik geologiczny
dla turystów. WG, Warszawa.
Passendorfer E., 1971 (i wydania późniejsze): Jak powstały Tatry. WG, Warszawa.
Przewodnik LXVIII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Zakopane 2-4
października 1997. Warszawa.
Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego. Pod red. Z. Mirka. 1996. Tatrzański Park
Narodowy, Kraków-Zakopane.
polski.
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
213 BGgP ĆP2 NZ
ćwiczenia terenowe
II
4
7
Ćwiczenia terenowe z geomorfologii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Reder (Kierownik programowy), pracownicy Zakładu Geomorfologii
213.1 BGgP ĆGM RE
ćwiczenia terenowe
40 godzin (5 dni)
II
4
2,5
sprawdzian
umiejętność czytania i interpretacji map topograficznych, geologicznych, glebowych,
sporządzenia mapy geomorfologicznej i morfodynamicznej. Ogólna wiedza z zakresu
geomorfologii dynamicznej i strukturalnej.
Metodyka terenowych badań geomorfologicznych. Kartowanie geomorfologiczne form i
typów rzeźby według Instrukcji do Mapy Geomorfologicznej Polski 1:25 000. Wybrane
elementy kartowania geologicznego - rejestracja i opis przekrojów geologicznych. Profil
glebowy
jako
wskaźnik
dynamiki
procesów
morfogenetycznych.
Znaczenie
paleogeomorfologiczne i stratygraficzne gleb kopalnych. Samodzielne opracowanie mapy
geomorfologicznej i przekrojów geomorfologicznych. Wypracowanie umiejętności
samodzielnego opracowywania zagadnień geomorfologicznych wybranego terenu.
Poznanie metod zbierania danych terenowych i ich interpretacji.
Opracowania geologiczne, geomorfologiczne oraz paleogeograficzne dotyczące obszaru,
na którym odbywają się praktyki.
polski
Ćwiczenia terenowe z geografii gleb
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
pracownicy Zakładu Gleboznawstwa
Kierownik programowy: prof. dr hab. Ryszard Dębicki
213.2 BGgP ĆGL RD
ćwiczenia terenowe
32 godziny (4 dni)
II
4
2
sprawdzian
umiejętność posługiwania się mapami różnej treści (szczególnie glebowymi i
topograficznymi), ogólna znajomość fizjografii terenu, ogólna wiedza z zakresu
gleboznawstwa.
Samodzielne opracowanie map i przekrojów glebowych. Metodyka badań morfologii
profili glebowych i klasyfikacja gleb wg PTG (1989), FAO UNESCO (1997) i WRB (1998) z
wykorzystaniem najnowszych instrukcji i wskazań (m. in. zawartych w specjalnie do tego
celu przygotowanych formularzach). Ustalenie liczby i umiejętność rozplanowania
odkrywek glebowych i wierceń zasięgowych, obejmujących w miarę pełną różnorodność
typologiczną i gatunkową gleb z uwzględnieniem pozostałych komponentów środowiska,
zwłaszcza rzeźby, stosunków wodnych, szaty roślinnej i innych.
Celem ćwiczeń jest wypracowanie umiejętności samodzielnego opracowywania zagadnień
glebowych wybranego terenu. Poznanie metod zbierania danych terenowych i ich
interpretacji. Zapoznanie z zasadami badania gleb w terenie i kartografią gleboznawczą.
Pomoce dydaktyczne: Mapy topograficzne i tematyczne w skali 1:10 000, 1:25 000 oraz
mapy przeglądowe. Plansze, szkice, atlas barw, atlas gleb, pH-metr, świdry glebowe,
łopata, kompas, taśma miernicza, przybory do kreślenia. Podstawowy sprzęt terenowy,
niwelator, łata miernicza.
39
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Opracowania geologiczne, geomorfologiczne oraz paleogeograficzne i glebowe dotyczące
obszaru, na którym odbywają się praktyki.
polski
Ćwiczenia terenowe z hydrografii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Hydrografii
Kierownik programowy: dr Jarosław Dawidek
213.3 BGgP ĆHY DJ
ćwiczenia terenowe
40 godzin (5 dni)
II
4
2,5
wykonanie charakterystyki stosunków wodnych obszaru
zaliczona hydrografia i oceanografia
Kartowanie wód podziemnych, zbieranie materiałów terenowych oraz opis warunków
hydrogeologicznych, analiza położenia zwierciadła wody i dynamiki wód podziemnych.
Rejestracja i pomiary źródeł a także form występowania wód powierzchniowych. Ocena
podstawowych własności fizykochemicznych wód oraz analiza wybranych zagadnień z
gospodarki wodnej (użytkowanie studni kopanych i wierconych, melioracje).
Opracowanie map hydrograficznych.
Instrukcja opracowania Mapy Hydrograficznej Polski 1:50 000, PWN, Warszawa 1964.
Przewodnik do hydrograficznych badań terenowych 1989. PWN Warszawa.
polski
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
60 godzin
II
3 (30 godzin)
4 (30 godzin)
-
Wychowanie fizyczne
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
60 godzin
II
3 (30 godzin)
4 (30 godzin)
-
Przedmioty ogólnokształcące (do wyboru)*
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
30 godzin
II
3
2
Przedmioty fakultatywne (do wyboru)*
Wymiar: 45 godzin
Rok studiów: II
Semestr: 3 (15 godzin)
Semestr: 4 (30 godzin)
Liczba punktów: 3
* Listy przedmiotów zestawione są w odrębnych wykazach.
40
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas III roku studiów geograficznych dziennych
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Geografia usług
Gospodarka wodna
Geografia rolnictwa i obszarów wiejskich
Geografia ekonomiczna Polski
Metody badań geograficznych
Europejska przestrzeń geograficzno-kulturowa
Problemy rozwoju Lubelszczyzny
Proseminarium specjalizacyjne
Przedmioty specjalizacyjne*
Ćwiczenia terenowe regionalne Polska Południowo-Wschodnia
Ćwiczenia terenowe regionalne na Roztoczu
Ćwiczenia terenowe: waloryzacja środowiska
Praktyka magisterska**
Zajęcia fakultatywne (do wyboru)***
* dla danej specjalizacji
** zajęcia terenowe w wymiarze 48 godzin realizowane po 6 semestrze
*** lista przedmiotów zestawiona jest w odrębnym wykazie.
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geografii Regionalnej
301 i 302 BGgP GRŚ RG
III
5 (30 godz. - wykład, 15 godz. - konwersatorium)
8
pisemny egzamin testowy
umiejętność przyczynowo-skutkowej analizy procesów fizyczno-geograficznych i
społeczno-ekonomicznych.
Historia eksploracji kontynentów. Geografia regionalna jako nauka o przestrzennej
klasyfikacji zjawisk geograficznych i gospodarczych. Charakterystyka środowiska
przyrodniczego w skali globalnej (historia geologiczna, cechy rzeźby, warunki
klimatyczne, cechy wód powierzchniowych i podziemnych, szata roślinna i świat
zwierząt); wzajemne zależności między poszczególnymi elementami środowiska
naturalnego i ich wpływ na rozmieszczenie ludności, rozwój cywilizacji oraz stopień
rozwoju gospodarczego w wybranych obszarach. Efekty działalności człowieka w
środowisku przyrodniczym. Charakterystyka wybranych regionów geograficznych z
uwzględnieniem zasobów przyrodniczych, struktury gospodarczej i społecznej;
indywidualne cechy regionalne wybranych obszarów.
Encyklopedia geograficzna świata, 1995-97: A. Jelonek, R. Soja (red.), T. 1-6, OPRES,
Kraków.
Geografia Regionalna Ameryki Łacińskiej, 1985: Praca zbiorowa, PWN, Warszawa.
Olszewski T., 1988: Geografia Ekonomiczna Australii i Oceanii. PWE, Warszawa.
Przeglądowy Atlas Świata, 1997-99: R. Mydel, J. Groch (red.), Wyd. Fogra, Kraków.
Stupnicka E., 1978: Zarys geologii regionalnej świata. Wyd. Geol., Warszawa.
polski
Geografia usług
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Artur Myna (wykład), pracownicy Zakładu Geografii Ekonomicznej (konwersatorium)
303 BGgP GUS AM
III
5
2,5
sprawdzian pisemny
Podstawy geografii społeczno-ekonomicznej i geografii osadnictwa.
Przedmiot badań geografii usług. Różne definicje usług. Klasyfikacja działalności
usługowych. Uwarunkowania rozwoju usług. Czynniki lokalizacji poszczególnych rodzajów
usług. Analiza wybranych sfer usług (obsługa handlowa, łączność, turystyka, usługi
socjalne). Postęp i nowe rodzaje usług (np. usługi międzybankowe świadczone za
pośrednictwem satelitów, komputerowa rezerwacja biletów lotniczych, itp.). Cechy usług
a wykorzystanie innowacji. Rola usług w różnicowaniu ośrodków osadniczych. Delimitacja
obszarów oddziaływania instytucji, placówek i ośrodków obsługi.
Jagielski M., 1993: Innowacje w sferze usług. Zesz. Nauk., Ser. II, z. 130, Akademia
41
Język wykładowy:
Ekonomiczna, Poznań.
Jakubowicz E., 1993: Podstawy metodologiczne geografii usług. Uniwersytet Wrocławski,
Wrocław.
Jakubowicz E., 1993: Wyposażenie jednostek terytorialnych w usługi podstawowe. Acta
Universitatis Wratislaviensis, nr 359, St. Geogr., 29.
Olearnik J., Styś A., 1989: Usługi w rozwoju społeczno-gospodarczym. PWE, Warszawa.
Tkocz J., 1998: Organizacja przestrzeni wsi w Polsce (wybrane fragmenty). Wyd.
Uniwersytetu Śląskiego.
polski
Gospodarka wodna
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Stefan Bartoszewski, prof. UMCS (Zakład Hydrografii)
304 BGgP GOW SB
wykład
30 godzin
III
5
3,5
egzamin
Cel i zadania gospodarki wodnej jako nauki. Obliczanie zasobów wodnych w makro- i
mikroskali. Sposoby regulowania obiegu wody w obszarach intensywnego jej
użytkowania. Rola zbiorników retencyjnych i ochrona przed powodzią. Rolnictwo i
leśnictwo jako konsument wody. Problemy zaopatrzenia w wodę miast różnej wielkości.
Duża i mała retencja wodna.
Janiszewski W., 1975: Gospodarka wodna Polski. Książka i Wiedza.
Lwowicz M., 1979: Zasoby wodne świata. PWN, Warszawa.
Mikulski Z., 1998: Gospodarka wodna. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
(konwersatorium)
305 BGgP GRW SW
III
5
4,5
egzamin
Wiadomości z geografii ekonomicznej na poziomie szkoły średniej oraz wiedza z zakresu
geografii fizycznej (gleboznawstwa, hydrografii, klimatologii) objęta programem i i II
roku studiów geograficznych.
Przedmiot geografii rolnictwa, kierunki, główne pojęcia. Podstawowe metody badań.
Teorie przestrzennej lokalizacji rolnictwa. Rys historyczny rozwoju rolnictwa. Warunki
przyrodnicze i zewnętrzne warunki społeczno-ekonomiczne. Cechy społecznowłasnościowe: zasoby pracy, formy własności i władania, rozmiary gospodarstw. Cechy
organizacyjno-techniczne: użytkowanie ziemi, sposoby gospodarowania, systemy uprawy
roślin i chowu zwierząt, intensywność rolnictwa. Cechy produkcyjne rolnictwa: kategorie
produkcji, produktywność, towarowość, rentowność, struktura produkcji, główne rośliny
uprawne i zwierzęta hodowlane oraz produkty rolne, przetwórstwo, rynek rolny. Typy i
regiony rolnicze świata. Procesy i mechanizmy funkcjonowania przestrzeni wiejskiej.
System powiązań i kierunków przekształceń: terenów gospodarki rolnej, leśnej i
rybackiej; sieci osadniczej; terenów i obiektów przemysłowych; infrastruktury
technicznej i społecznej; terenów i obiektów rekreacji oraz środowiska przyrodniczego i
kulturowego. Obszary problemowe. Przestrzenna transformacja obszarów wiejskich.
Urządzanie przestrzeni wiejskiej.
Cymerman R., Falkowski J., Hopfer A., 1992: Krajobrazy wiejskie (klasyfikacja i
kształtowanie). Wyd. ART., Olsztyn.
Grzebisz W., Szramka H., 1998: Rolnictwo i leśnictwo. [w:] Wielka Encyklopedia
Geografii Świata, t. XI, Wyd. Kurpisz, Poznań.
Jedut R., Sobczyk W., 1986: Przewodnik do ćwiczeń z geografii rolnictwa. Wyd. II,
UMCS, Lublin.
Kostrowicki J., 1973: Zarys geografii rolnictwa. PWN, Warszawa.
Stola W., 1987: Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna.
IGiPZ PAN. Prace habilitacyjne.
Tkocz J., 1998: Organizacja przestrzenna wsi w Polsce. Wyd. UŚ, Katowice (wybrane
zagadnienia).
Woś A. (red.), 1998: Encyklopedia Agrobiznesu. Fundacja Innowacja, Warszawa
(wybrane hasła).
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS; mgr Renata Krukowska, mgr Andrzej Tucki (Zakład
Geografii Regionalnej)
306 BGgS GFP AŚ
42
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
III
5
3,5
pisemny egzamin testowy
Polska na tle środowiska przyrodniczego kuli ziemskiej i Europy. Rola czynników endo- i
egzogenicznych w kształtowaniu obrazu środowiska Polski. Zmiany środowiska przed
czwartorzędem; ewolucja w plejstocenie i w holocenie. Budowa geologiczna, rzeźba,
klimat, wody, gleby i roślinność, jako wyraz przestrzennego zróżnicowania środowiska
przyrodniczego w Polsce. Typologia środowiska i regionalizacja fizycznogeograficzna.
Antropogeniczne przeobrażenia środowiska i formy ochrony przyrody. Charakterystyka
fizycznogeograficzna wybranych regionów.
W ramach konwersatorium - analiza elementów środowiska przyrodniczego, ze
szczególnym uwzględnieniem wzajemnych relacji między nimi, w jednostkach
regionalnych różnego rzędu, w oparciu o najnowsze materiały kartograficzne.
Atlas Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 1993-97.
Dylikowa A., 1973: Geografia Polski. Krainy geograficzne. PZWS, Warszawa.
Kondracki J., 1988: Geografia fizyczna Polski. Wyd. VI, PWN, Warszawa.
Kondracki J., 2000: Geografia regionalna Polski. Wyd. II, PWN, Warszawa.
Stankowski W., 1976: Rozwój środowiska fizyczno-geograficznego Polski. Wyd. I, PWN,
Warszawa.
Starkel L. (red.), 1999: Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. Wyd. II, PWN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Jerzy Mościbroda, prof. UMCS (wykład), pracownicy Zakładu Geografii
Ekonomicznej (konwersatorium)
307 BGgP GEP JM
III
6
3,5
egzamin
Podstawy geografii Polski w zakresie szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego;
niezbędne śledzenie prasy, programów telewizyjnych poświęconych gospodarce i
wydarzeniom politycznym z udziałem Polski; przegląd bieżących czasopism
geograficznych o tematyce gospodarczo-społecznej.
Położenie,
obszar,
granice
Polski
(ujęcie
historyczne).
Tendencje
rozwoju
demograficznego, powojenne "transfery ludności", mniejszości narodowe, ludność
polskiego pochodzenia za granicą. Rozwój procesów urbanizacyjnych, miary urbanizacji i
jej aspekty przestrzenne. Zasoby surowcowe, rozwój i struktura gałęziowa przemysłu,
konieczność restrukturyzacji, społeczne i ekologiczne skutki uprzemysłowienia. Ocena
warunków przyrodniczych i społeczno-ekonomicznych rozwoju rolnictwa. Kierunki
użytkowania ziemi, produkcja roślinna i zwierzęca, miejsce rolnictwa w gospodarce kraju.
Systemy transportowe (rozwój i zróżnicowanie przestrzenne). Gospodarka morska.
Handel zagraniczny. Przemiany społeczno-gospodarcze po 1989 r. Przestrzenne
dysproporcje rozwoju gospodarczego. Powiązania z gospodarką światową.
Fierla I., 1984: Geografia przemysłu Polski. PWE, Warszawa.
Fierla I. (red.), 2004: Geografia gospodarcza Polski. PWE, Warszawa.
Kaliński J., 1995: Gospodarka Polski w l. 1944-1989. Przemiany strukturalne. PWE,
Warszawa.
Lijewski T., 1986: Geografia transportu Polski. Wyd. 2, PWE, Warszawa.
Olszewski T., 1985: Geografia rolnictwa Polski. PWN, Warszawa.
Węcławowicz G. 2002: Przestrzeń i społeczeństwo współczesnej Polski. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
308 BGgF PPA JW
wykład
15 godzin (wykład)
III
5
1,5
test sprawdzający
Paleogeografia jako nauka o środowisku przyrodniczym minionych epok geologicznych;
określenie przedmiotu badań i miejsca paleogeografii w geografii. Lokalny i strefowy
charakter badań paleogeograficznych. Przegląd metod stosowanych w badaniach
paleogeograficznych. Znaczenie osadów oceanicznych/głębokowodnych, jeziornych i
lessów, znacznie rdzeni współczesnych lodowców arktycznych i antarktycznych w
badaniu stratygrafii i paleogeografii czwartorzędu.
Daškevič Z. V., 1967: Paleogeografia (ros.). Moskva.
Lindner L., 1992: Czwartorzęd, osady, metody badań, stratygrafia. Warszawa.
43
Język wykładowy:
Mycielska-Dowgiałło E., Rutkowski J. (red.), 1995: Badania osadów czwartorzędowych.
Wybrane metody i interpretacja wyników. Warszawa.
Rühle E. (red.), 1973: Metodyka badań osadów czwartorzędowych. Wyd. Geol.,
Warszawa.
polski
Metody badań geograficznych
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy poszczególnych Zakładów Instytutu Nauk o Ziemi;
kierownik programowy: dr Radosław Dobrowolski (Zakład Geografii Fizycznej
i Paleogeografii)
309 BGgP MGE NZ
konwersatorium
30 godzin
III
5
2,5
udział w dyskusji, sprawdzian
Przedmiot, metody i kierunki badań głównych dyscyplin geograficznych. Osiągnięcia i
kierunki badań lubelskiego ośrodka geograficznego. Sylwetki lubelskich profesorów
geografii. Specyfika badań prowadzonych w poszczególnych jednostkach Instytutu Nauk
o Ziemi UMCS - problematyka, cele i metody. Udział studentów i rola prac magisterskich
w badaniach - tematyka, zakres, metody i wymagania stawiane pracom magisterskim.
polski
Europejska przestrzeń geograficzno-kulturowa
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy poszczególnych Zakładów Instytutu Nauk o Ziemi
310 BGgP EPK NZ
konwersatorium
30 godzin (konwersatorium)
III
6
2,5
Pojęcie przestrzeni geograficznej i przestrzeni geograficzno-kulturowej. Filozofia Europy nazwa, granice. Przestrzeń geograficzna "Europy" w porównaniu z innymi kontynentami.
Historia poznania geograficznego Europy od starożytności poprzez średniowiecze do
czasów współczesnych. Ocena warunków fizycznogeograficznych Europy dla życia i
działalności człowieka. Cywilizacja europejska - jej cechy. Delimitacja Europy: regiony
geograficzne, kulturowe, historyczne, geopolityczne, euroregiony, obszary przygraniczne.
Geograficzne pojęcie Europy Środkowej. Europa regionów - Polska na tle Europy
regionów. Krajobrazy kulturowe Europy - geneza i wiek krajobrazu kulturowego Europy.
polski
Problemy rozwoju Lubelszczyzny
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Kierownik programowy: dr hab. Leopold Dolecki, prof. UMCS
311 BGgP PRL NZ
konwersatorium
30 godzin
III
6
2,5
Zajęcia maja na celu przedyskutowanie zagadnień związanych z perspektywami rozwoju
i zagrożeń Lubelszczyzny w związku z wejściem Polski w struktury organizacyjne Unii
Europejskiej. Na kolejne zajęcia studenci przygotowują referaty omawiające
poszczególne problemy, prezentują je z wykorzystaniem nowoczesnych środków
audiowizualnych oraz przedstawiają tezy do dyskusji. Ta ostatnia stanowi podstawową
część zajęć.
Premiowany jest udział w dyskusji, poprawność przygotowanego referatu i jego
wygłoszenia oraz frekwencja na zajęciach.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
312 BGgP SOG NZ
konwersatorium
III
44
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
5
3
wykonanie pracy seminaryjnej
znajomość posługiwania się katalogami bibliotecznymi
Zajęcia przygotowują do samodzielnej pracy naukowej a szczególnie do korzystania z
literatury, wyławiania ważnych faktów, porządkowania zagadnień według różnych kluczy,
zasad powoływania się na pozycje literatury w tekście, stosowanie odsyłaczy, konstrukcji
notek bibliograficznych. Zajęcia przebiegają w trzech etapach: 1 - sporządzenie literatury
do wybranych zagadnień; 2 - porządkowanie literatury według określonych wymogów
formalnych (zestawiene bibliografii chronologiczne, autorskie, problemowe); 3 - pisemne
zreferowanie aktualnego stanu problemu ilustrowanego przez bibliografię.
polski
Proseminarium specjalizacyjne
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
30 godzin
III
6
3
Przedmioty specjalizacyjne (dla danej specjalizacji)
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
60 godzin
III
6
6
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
mgr Renata Krukowska (Zakład Geografii Regionalnej)
313 BGgP WT3 RK
konwersatorium
5 godzin
III
6
0
sprawdzian pisemny
umiejętność czytania i interpretacji map topograficznych i tematycznych; przyczynowoskutkowej analizy procesów fizyczno-geograficznych i społeczno-ekonomicznych.
Roztocze - indywidualność Roztocza jako jednostki geologiczno-morfologicznej. Wpływ
budowy geologicznej na rzeźbę regionu. Odrębność rozwoju osadnictwa. Problemy
rozwoju rolnictwa i przemysłu. Ochrona przyrody. Możliwości i perspektywy
rekreacyjnego rozwoju regionu.
Podana przy opisie przedmiotów: 314.1
polski
Kod przedmiotu:
314 BGgP NZ
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geografii Regionalnej, Zakładu Ochrony Środowiska oraz
Roztoczańskiej Stacji Naukowej w Guciowie
314.1 BGgP ĆRO WK
ćwiczenia terenowe
16 godzin (2 dni)
III
6
1
test pisemny w terenie
Roztocze jako region. Litologia i tektonika skał kredowych i trzeciorzędowych na
przykładzie wybranych odsłonięć. Ukształtowanie powierzchni mikroregionów Roztocza
na wybranych przykładach; erozja wąwozowa i erozja gleb. Rozwój dolin w południowozachodniej strefie krawędziowej Roztocza. Charakterystyka wód powierzchniowych i
podziemnych w oparciu o wybrane obszary źródliskowe. Formy ochrony przyrody.
Rozwój osadnictwa. Zagospodarowanie rolnicze i przemysłowe.
Poznanie cech charakterystycznych poszczególnych części Roztocza. Wypracowanie
umiejętności znajdowania zależności między głównymi formami ukształtowania
powierzchni i czynnikami, które przyczyniły się do jej powstania i tymi, które ją modelują
współcześnie. Uświadomienie roli człowieka w przekształcaniu krajobrazów naturalnych
regionu oraz potrzeby ochrony reprezentatywnych stanowisk flory i fauny.
Buraczyński J., 2002: Roztocze. Budowa - rzeźba - krajobraz. ZGR UMCS, Intrograf,
Lublin: 1-189.
Harasimiuk M., 1980: Rzeźba strukturalna Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Rozpr. hab.,
Wyd. UMCS, Lublin.
Kaszewski B. M., Mrugała S., Warakomski W., 1995: Klimat. Seria: Środowisko
Przyrodnicze Lubelszczyzny. Wyd. Lub. Tow. Nauk., Lublin.
Źródła Roztocza, 1996: Z. Michalczyk (red.), Wyd. UMCS, Lublin.
polski
45
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
315 BGgP ĆP3 NZ
ćwiczenia terenowe
III
6
3
Ćwiczenia terenowe: waloryzacja środowiska
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geologii, Zakładu Geografii Fizycznej i Paleogeografii, Zakładu
Geografii Ekonomicznej, Zakładu Kartografii i Zakładu Ochrony Środowiska
Kierownik programowy: dr Grzegorz Janicki (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
315.1 BGgP WAŚ NZ
ćwiczenia terenowe
40 godzin (5 dni)
III
6
3
wykonanie projektu (kartowanie), wykonanie waloryzacji
zaliczenie ćwiczeń terenowych przedmiotowych z: geografii społeczno-ekonomicznej,
meteorologii i klimatologii, geomorfologii, geografii gleb i hydrografii.
Podstawowe pojęcia i metody waloryzacji środowiska przyrodniczego. Metody określania
potencjału środowiska. Rodzaje klasyfikacji terenu: przyrodnicza, geologicznoinżynieryjna, administracyjno-prawna (kataster). Źródła informacji o środowisku: mapy
ogólnogeograficzne, mapy tematyczne, zdjęcia lotnicze, obrazy satelitarne oraz materiały
statystyczne. Metody wykorzystania zdjęć lotniczych w inwentaryzacji przyrodniczej.
Metody numeryczne opracowywania map geograficznych. Opracowanie map
tematycznych z wykorzystaniem programów GIS: pokrycie terenu, użytkowanie gruntu,
hydrografia, geomorfologia, utwory powierzchniowe, infrastruktura techniczna,
osadnictwo, sozologia. Inwentaryzacja przyrodnicza z wykorzystaniem technik GPS.
Wykonanie waloryzacji środowiska przyrodniczego i kwalifikacji terenu okolic Lublina dla
potrzeb planowania przestrzennego.
Prace i poszczególne zadania badawcze realizowane są w zespołach, a następnie
prezentowane na forum wszystkim uczestnikom zajęć. Celem zajęć jest wykonanie
studium optymalnego kierunku zagospodarowania i przyszłej funkcji analizowanego
terenu.
kształtowanie). Wyd. AR w Olsztynie.
Sołowiej D., 1987: Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka. Wyd.
Nauk. UAM, Poznań.
polski
Praktyka magisterska**
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
zajęcia terenowe
36 godzin
III
6
2
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
lektorat
30 godzin
III
5
1
Zajęcia fakultatywne (do wyboru)***
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
60 godzin
III
5 (30 godzin)
6 (30 godzin)
4
** zajęcia terenowe w wymiarze 48 godzin realizowane po 6 semestrze
*** lista przedmiotów zestawiona jest w odrębnym wykazie.
46
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas IV roku studiów geograficznych dziennych
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Metodologia nauk geograficznych
Globalne problemy środowiska przyrodniczego
Przedmioty specjalizacyjne obligatoryjne
Seminarium
Zajęcia fakultatywne oraz inne (do wyboru)*
* Obejmuje również przedmioty obligatoryjne dla specjalizacji innej niż realizowana przez studenta, przedmioty z
Wybór
przedmiotów
po
uzgodnieniu
z
promotorem
pracy
magisterskiej
(1
pkt.
ECTS).
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Grzegorz Janicki (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
401 BGgP MNG GJ
wykład
30 godzin (wykład)
IV
7
5
egzamin
uzyskanie zaliczenia z logiki i historii filozofii
I. Metodologia nauk ogólna: Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Problem metody
naukowej. Teoria poznania naukowego. Wnioskowanie i wyjaśnianie w nauce. Prawa i
teorie naukowe: geneza, kryteria, konkurencyjność. Metoda indukcji i dedukcji. Pojęcie
kryzysu i rewolucji w nauce. Współczesna metodologia i filozofia nauk: koncepcje,
podejścia, paradygmaty.
II. Metodologia geografii: Klasyfikacja nauk geograficznych. Modele przedmiotowe
geografii. Paradygmaty i programy badawcze w geografii. Problemy teoretyczne
geografii: determinizm geograficzny, uniformitarianizm i neokatastrofizm. Teoria i
teoretyzowanie w geografii: twierdzenia, hipotezy, teorie, modele. Natura danych i
źródła informacji geograficznej. Metody badawcze: genetyczne, historyczne,
porównawcze, matematyczne. Rola pomiaru, eksperymentu i modelowania w badaniach
geograficznych.
Bartkowski T., 1977: Metody badań geografii fizycznej. PWN, Warszawa.
Chojnicki Z. (red.), 1991: Podstawowe problemy metodologiczne rozwoju polskiej
geografii. Uniw. AM, Sec. Geografia, nr 48.
Domański R., 1987: Teoretyczne podstawy geografii ekonomicznej. PWN, Warszawa.
polski
Globalne problemy środowiska przyrodniczego
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
402 BGgP PŚP NZ
konwersatorium
30 godzin
IV
8
4
Zajęcia przeznaczone na dyskusję o nowych koncepcjach w geografii i aktualnych
problemach stojących przed tą nauką (problemy środowiska przyrodniczego, problemy
ekologiczne, monitoring, ochrona środowiska, przeobrażenia środowiska geograficznego
Polski i in.). Uczestniczą studenci wszystkich specjalizacji oraz pracownicy naukowi
reprezentujący różne dyscypliny z zakresu nauk o Ziemi.
polski
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
210 godzin
IV
7 (120 godzin)
8 (90 godzin)
21
Seminarium
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
60 godzin
IV
7 (30 godzin)
8 (30 godzin)
7
47
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
75 godzin
IV
7 (30 godzin)
8 (45 godzin)
8
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
108 godzin
IV
7
7
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
120 godzin
IV
7, 8
8
Wybór przedmiotów po uzgodnieniu z promotorem pracy magisterskiej (1 pkt. ECTS).
48
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe podczas V roku studiów geograficznych dziennych
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Problemy ochrony atmosfery, hydrosfery i litosfery
Globalne problemy społeczne i ekonomiczne
Przeobrażenia środowiska geograficznego Polski
Seminarium
* Obejmuje również przedmioty obligatoryjne dla specjalizacji innej niż realizowana przez studenta, przedmioty
realizowane na innych kierunkach UMCS lub innych uczelniach lubelskich. Wybór przedmiotów po uzgodnieniu z
promotorem pracy magisterskiej (1 pkt. ECTS).
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS (Zakład Meteorologii i Klimatologii), dr
Joanna Piszcz (Zakład Hydrografii), dr Bogusława Baran-Zgłobicka (Zakład Geologii i
Ochrony Litosfery)
501 BGgP AHL NZ
wykład
30 godzin
V
9
3
zaliczenie
podstawowe wiadomości z meteorologii, hydrologii i geologii dynamicznej
Granice i bariery przyrodnicze a działalność człowieka. Powietrze, woda i powierzchniowa
warstwa litosfery jako zasoby naturalne. Gospodarowanie wodą, jej uzdatnianie oraz
oczyszczanie ścieków. Klasyfikacje wód powierzchniowych i standardy wód pitnych.
Antropogeniczne procesy degradacji atmosfery, hydrosfery i litosfery i ich
uwarunkowania. Skutki degradacji atmosfery, hydrosfery i litosfery. Prawne,
organizacyjne i techniczne metody ochrony atmosfery, hydrosfery i litosfery
Dynowska J., (red.) 1993: Przemiany stosunków wodnych w Polsce w wyniku procesów
naturalnych i antropogenicznych. Kraków.
Janiec B., 1997: Transformacje i translokacje jonowe w wodach naturalnych Roztocza
Zachodniego. Wyd. UMCS Lublin.
Kleczkowski A.S., (red.) 1984: Ochrona wód podziemnych. Wyd. Geol. Warszawa.
Kozłowski S.,(red.) 1998: Ochrona litosfery. Państwowy Instytut Geologiczny . Warszawa
Kucowski J., Laudyn D., Przekwas M., 1996: Energetyka a ochrona środowiska.
Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa.
Siemiński M., 1994, Fizyka zagrożeń atmosfery. PWN Warszawa.
Skrzypski J., 1997: Litosfera - źródła i rodzaje zanieczyszczeń, sposoby jej ochrony.[W:]
A. Kurnatowska (red.): Ekologia, jej związki z różnymi dziedzinami wiedzy. PWN.
Warszawa-Łódź
Zwoździak J., Zwoździak A., Szczurek A., 1998: Meteorologia w ochronie atmosfery.
Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej . Wrocław.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Wojciech Janicki (Zakład Geografii Ekonomicznej)
502 BGgP PSE JJ
V
9
3
wypracowanie-dysertacja, opracowanie projektu
Wiedza z zakresu elementów środowiska, społeczeństwa i gospodarki, objętych
programem nauczania geografii na poziomie akademickim.
Przemienność relacji w systemie środowisko - gospodarka. Wzajemne powiązania i
globalne tendencje rozwoju (zaludnienia, uprzemysłowienia, produkcja żywności,
wyczerpywania się zasobów, zanieczyszczenie środowiska). Problem zrównoważonego
rozwoju. Konsekwencje naruszenia zasad zrównoważonego rozwoju. Globalizacja
gospodarki, ekspansja światowego handlu, ukształtowanie się międzynarodowego
(globalnego) rynku kapitałowego, rozwój korporacji wielonarodowych, tworzenie się
regionalnych bloków gospodarczych, procesy integracji. Trendy w transporcie i produkcji
energii. Eksplozja demograficzna. Prognozy demograficzne. Systemy wyżywienia pod
ciśnieniem potrzeb, światowy bilans żywności. Problemy społeczne: starzenie się
ludności, problem uchodźców, wzrost przypadków HIV i AIDS, terroryzm, narkomania,
sekty, itp. Mechanizmy przestrzennej transformacji. Zmieniająca się rola czynników
lokalizacji. Globalność a lokalność. Problemy ochrony środowiska.
Bąkiewicz A. (red.), 2000: Gospodarka i społeczeństwo w dobie globalizacji. Dialog,
Warszawa.
49
Język wykładowy:
Brown L. R., Kane H., Roodman D. M., 1995: Świat, w którym żyjemy. Trendy
kształtujące naszą przyszłość, przekład S. Zalewski, KiW, Warszawa.
Cohen D., 2000: Bogactwo świata, ubóstwo narodów. Społeczny Instytut Wyd. Znak,
Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków-Warszawa.
Domański R., 2000: Zasady geografii społeczno-ekonomicznej. PWN, Warszawa.
King A., Schneider B., 1992: Pierwsza rewolucja globalna. Jak przetrwać? Raport Klubu
Rzymskiego, przekład W. S. Rączkowscy, Warszawa.
Le Saux J. Y.( i in.), 2001: Przyszłość świata, Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych.
Warszawa.
Meadows D. H., Meadows D. L., Randers J., 1995: Przekraczanie granic. Globalne
załamanie czy bezpieczna przyszłość?, przekład Z. Dobrska, Warszawa.
Woś A., 1995: Ekonomika odnawialnych zasobów naturalnych. PWN, Warszawa.
polski
Przeobrażenia środowiska geograficznego Polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
503 BGgP PŚG NZ
konwersatorium
V
10
4
Zajęcia przeznaczone na dyskusję o nowych koncepcjach w geografii i aktualnych
problemach stojących przed tą nauką (globalne problemy środowiska przyrodniczego,
problemy ekologiczne, monitoring, ochrona środowiska, przeobrażenia środowiska
geograficznego Polski i in.). Uczestniczą studenci wszystkich specjalizacji oraz
pracownicy naukowi reprezentujący różne dyscypliny z zakresu nauk o Ziemi.
polski
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
180 godzin
V
9 (120 godzin)
10 (60 godzin)
18
Seminarium
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
60 godzin
V
9 (30 godzin)
10 (30 godzin)
10
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
45 godzin
V
9
8
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
15 godzin
V
10
6
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
120 godzin
V
7, 8
8
Wybór przedmiotów po uzgodnieniu z promotorem pracy magisterskiej (1 pkt. ECTS).
50
ZAJĘCIA FAKULTATYWNE
Zajęcia fakultatywne dla studentów II i III roku studiów geograficznych dziennych (podkreślono
przedmioty realizowane w roku akad. 2006/2007)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
Zjawiska krasowe i pseudokrasowe w Polsce
Środowisko przyrodnicze Karpat i Podkarpacia
Europejska przestrzeń geograficzna
Rzeźba polodowcowa Niżu Polskiego
Historia odkryć geograficznych
Człowiek i środowisko przyrodnicze w pradziejach
Morfogeneza współczesnej i plejstoceńskiej strefy peryglacjalnej
Wymiana masy, energii i informacji w systemie gleba-roślina-atmosfera
Turystyczne walory Lubelszczyzny
Zróżnicowanie przyrodnicze i kulturowe regionu lubelskiego
Walory turystyczne wybranych obszarów Polski i świata
Obszary problemowe
Strategie rozwoju regionalnego
Geografia polityczna
Geografia polskiej wsi
Problemy komunikacyjne świata
Geografia religii
Geografia społeczno-gospodarcza Ukrainy
Geografia transportu i łączności Polski
Faces of multiculturalism
Podstawy kartografii tematycznej
Podstawy geochemii krajobrazu
Gospodarka wodna zrównoważona (Sustainable Water Management)
Klimat-środowisko-człowiek
Geograficzne zasoby sieci Internet
Ochrona przyrody nieożywionej
Budowa geologiczna i surowce regionu lubelskiego
Zasoby litosfery i problemy ich wykorzystania
Zjawiska katastrofalne w historii Ziemi
Środowisko Morza Bałtyckiego
Krajobraz kulturowy miast wschodniej części Polski
Środowisko Arktyki
Środowisko i problemy cywilizacyjne wybranych krajów Afryki Zachodniej
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Radosław Dobrowolski (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
1001 BGgF KRP DR
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
zaliczenie pisemne
Kras czy pseudokras? - problemy terminologiczne. Klasyfikacja typologiczna form rzeźby
krasowej i pseudokrasowej. Metodyka badawcza. Geologiczne i paleogeograficzne
warunki rozwoju obszarów krasowych i pseudokrasowych w Polsce. Aktywizacja zjawisk
krasowych pod wpływem działalności człowieka.
Dobrowolski R., 1998: Strukturalne uwarunkowania rozwoju współczesnej rzeźby
krasowej na międzyrzeczu środkowego Wieprza i Bugu. Wyd. UMCS, Lublin.
Głazek J., Gradziński R., Pulina M., 1982: Karst and caves of Poland. Kras i Speleologia,
4 (XIII).
Nowak W.A., 1986: Zjawiska krasowe w Niecce Niedziańskiej. Studia Ośrodka Dok.
Fizjogr., XIV.
Nowak W.A., 1993: Skrasowienie podziemne wapieni i jego odzwierciedlenie w rzeźbie
Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej w rejonie Częstochowy. Studia Ośrodka Dok. Fizjogr.,
XXI.
Pulina M., 1977: Zjawiska krasowe w Sudetach Polskich. Dokument. Geogr. IGiPZ PAN,
2-3.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
prof. dr hab. Maria Łanczont, prof. dr hab. Józef Wojtanowicz (Zakład Geografii Fizycznej
i Paleogeografii)
1003 BGgF ŚPK ŁW
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
51
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pisemna praca kontrolna
Polskie Karpaty i Podkarpacie jako jednostki fizjograficzne – podstawy wydzielenia,
granice. Główne elementy, regionalne zróżnicowanie i osobliwości środowiska
abiotycznego: budowa geologiczna, rzeźba, klimat, stosunki wodne. Charakterystyczne
cechy rozmieszczenia szaty roślinnej (zasięgi przestrzenne, piętrowość, górna granica
lasu). Ewolucja środowiska przyrodniczego w trzeciorzędzie i czwartorzędzie:
neotektonika, powierzchnie zrównań, zlodowacenia kontynentalne, zlodowacenia górskie.
Problem ochrony środowiska.
Klimaszewski M. (red.), 1972: Geomorfologia Polski. t. I, PWN, Warszawa.
Mojski J.E. (red.), 1984: Budowa geologiczna Polski. t. I, Stratygrafia, część 3b,
Kenozoik, Czwartorzęd, Wyd. Geol., Warszawa.
Warszyńska J. (red.), 1995: Karpaty Polskie. Przyroda, Człowiek i jego działalność. UJ,
Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1004 BGgF EPG JW
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian pisemny lub ustny
Pojęcie przestrzeni geograficznej. Przestrzeń geograficzna “Europa” w porównaniu z
innymi kontynentami. Historia poznania geograficznego Europy od starożytności poprzez
średniowiecze do czasów współczesnych. Ocena warunków fizycznogeograficznych
Europy dla życia i działalności człowieka. Determinizm geograficzny. Delimitacja Europy.
Typy granic: naturalne, sztuczne, polityczne i inne. Geograficzne pojęcie Europy
Środkowej. Polska na mapie Europy. Obszary przygraniczne.
będzie podawana w trakcie wykładu
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Sławomir Terpiłowski (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
1006 BGgF RPN ST
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
sprawdzian pisemny
Przewodnie cechy rzeźby polodowcowej oraz jej związki z podłożem. Zróżnicowanie
wiekowe oraz genetyczne elementów krajobrazu polodowcowego. Modele rozwoju stref
glacimarginalnych. Charakter oraz stopień postglacjalnych zmian w rzeźbie
polodowcowej.
Galon R. (red.), 1972: Geomorfologia Polski. T. 2. Niż Polski. PWN, Warszawa.
Kozarski S., 1995: Deglacjacja północno-zachodniej Polski: warunki środowiska i
transformacja geosystemu (~20 ka – 10 ka BP). Dokum. Geogr., IGiPZ PAN, 1.
Lindner L. (red.), 1992: Czwartorzęd - osady, metody badań, stratygrafia. PWE,
Warszawa.
Mojski J.E., 1993: Europa w plejstocenie - ewolucja środowiska przyrodniczego. Wyd.
PAE, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Grzegorz Janicki (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
1008 BGgF HOG GJ
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
zaliczenie pisemne
Powiązanie poznania geograficznego z dorobkiem i poznaniem humanistycznym
(historycznym, socjologicznym i antropologicznym). Uwarunkowania społeczne,
polityczne i kulturowe rozwoju horyzontu geograficznego i eksploracji geograficznej.
Periodyzacja geografii i historii odkryć geograficznych. Udział i rola Polaków w badaniach
i eksploracjach geograficznych. Ukształtowanie się współczesnego obrazu świata.
Babicz J., Walczak W., 1968: Zarys historii odkryć geograficznych. PWN, Warszawa.
Długosz Z., 2001: Historia odkryć geograficznych i poznania Ziemi. PWN, Warszawa
Nowakowski S., 1965: Historia rozwoju horyzontu geograficznego. PWN, Warszawa.
polski
52
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Reder (Zakład Geomorfologii)
1022 BGgF ŚPP RE
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
sprawdzian
Archeologia a prahistoria - zasady rekonstrukcji pradziejów człowieka. Podstawy
chronologiczne rozwoju kultury ludzkiej - podział pradziejów i okresu historycznego.
Antropogeneza - jej interpretacja środowiskowa i genetyczna. Środowiskowe
uwarunkowania zmienności wewnątrz populacji ludzkiej. Paleolit - podstawowe strategie
gospodarcze i rola człowieka w ekosystemie. Etap gospodarki przyswajalnej. Rewolucja
neolityczna - jej znaczenie demograficzne i kulturowe. Przejście do wytwórczych metod
eksploatacji środowiska. Modele gospodarki neolitycznej. Wpływ gospodarki neolitycznej
(rolnictwo, hodowla, budownictwo) na przekształcenie środowiska. Przemiany
gospodarcze i kulturowe w Europie w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza.
Przekształcenia krajobrazu w czasach historycznych. Zmiany struktury przestrzennej
systemu naturalnego i uprawowego ziem polskich w ostatnim tysiącleciu.
Kozłowski J.K., Kozłowski S.K. (red.), 1983: Człowiek i środowisko w pradziejach. PWN,
Warszawa.
Malinowski A., Strzałko J. (red.), 1985: Antropologia. PWN, Warszawa.
Maruszczak H., 1988: Zmiany środowiska przyrodniczego kraju w czasach historycznych.
[w:] Przemiany środowiska geograficznego Polski. Wszechnica PAN, Zakład Narodowy
im. Ossolińskich: 109-136.
Starkel L. (red.), 1988: Przemiany środowiska geograficznego Polski. Zakład Narodowy
im. Ossolińskich, Wrocław.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Kazimierz Pękala (Zakład Geomorfologii)
1025 BGgF MOP KP
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian
Przyrodnicze uwarunkowania rozwoju i występowania zmarzliny. Procesy i skutki
morfologiczne rozwoju zmarzliny ciągłej, nieciągłej i wyspowej. Rozwój rzeźby
kriogenicznej w klimacie zimnym kontynentalnym i oceanicznym oraz wysokogórskim.
Skutki morfologiczne i geologiczne występowania zmarzliny plejstoceńskiej - zasady
rekonstrukcji występowania zróżnicowanej strefy peryglacjalnej w plejstocenie.
Poznanie mechanizmu rozwoju rzeźby kriogenicznej w różnych warunkach
peryglacjalnych i zasad rekonstrukcji paleogeograficznej.
French H.M., 1976: The Periglacial Environment. Longman.
Harris S.A., 1986: The Permafrost Environment. Croom Helm.
Jahn A., 1970: Zagadnienia strefy peryglacjalnej. PWN, Warszawa.
Stankowski W., 1996: Wstęp do geologii kenozoiku. Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
Washburn A.L., 1973: Periglacial processes and Environments. Arnold.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Ryszard Dębicki (Zakład Gleboznawstwa)
1043 BGgF WME RD
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
sprawdzian
podstawy fizyki, chemii i biologii środowiska z zakresu termodynamiki procesów w
układach przyrodniczych.
Gleba jako układ polidyspersyjny, wielofazowy. Interakcje pomiędzy fazą stałą, ciekłą i
gazową. Definicje i jednostki, parametry i właściwości układów. Ogólne koncepcje
procesów transportu w glebach: przepływ wody, soli, gazów, ciepła. Układy statyczne
i dynamiczne, Warunki nasycone i nienasycone. Bilanse: wody, ciepła, promieniowania,
składników. Rola roślinny w procesach wymiany. Proste modele stochastyczne
i deterministyczne wymiany w systemie gleba-roślina-atmosfera.
Wykaz literatury przygotowany przez prowadzącego indywidualnie, stosownie do
omawianych zagadnień.
polski
53
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS (Zakład Geografii Regionalnej)
1061 BGgF TWL AŚ
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
egzamin
Zagadnienia terminologiczne – podstawowe pojęcia geografii turyzmu. Klasyfikacja
walorów turystycznych; elementy przyrodnicze (naturalny potencjał turystyczny),
elementy pozaprzyrodnicze – antropogeniczne (turystyczny potencjał kulturalny). Oceny
stopnia atrakcyjności walorów turystycznych (metody bonitacji punktowej, współczynnik
atrakcyjności).
Zagospodarowanie
turystyczne
(infrastruktura
komunikacyjna,
noclegowa, żywieniowa itp.). Formy ruchu turystycznego; ich klasyfikacje. Turystyczne
jednostki przestrzenne (przestrzeń, region, miejscowości). Lubelszczyzna na tle regionów
turystycznych Polski. Kartografia turystyczna regionu Lubelskiego; trasy tematyczne w
ofertach dla turystów.
W ramach konwersatorium – ocena regionalnego zróżnicowania walorów turystycznych,
zagospodarowania i ruchu turystycznego na Lubelszczyźnie.
Gaworecki W.W., 1998: Turystyka. PWE, Warszawa.
Kowalczyk A., 2000: Geografia turyzmu. PWN, Warszawa.
Kruczek Z., Socha S., 1997: Geografia Atrakcji Turystycznych Polski. Wyd. Proksenia,
Kraków.
Sołowiej D., 1992: Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka.
Wydanie 2 poszerzone, Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Teresa Brzezińska-Wójcik, dr Ewa Skowronek (Zakład Geografii Regionalnej)
1062 BGgF ZPK BS
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian
Region lubelski - zróżnicowanie przyrodnicze i kulturowe. Tożsamość regionalna i
narodowa oraz kształtowanie postaw otwartości i tolerancji. Kultura różnych warstw i
stanów społecznych jako przejaw dziedzictwa kulturowego. Współzależność i przenikanie
się kultur różnych narodów zamieszkujących w przeszłości region lubelski. Rozwijanie
poczucia estetyki i dostrzeganie pozytywnych przykładów gospodarowania w regionie.
Miejscowe przykłady zróżnicowania kulturowego. Współpraca regionalna - na wybranych
przykładach. Kierunki rozwoju turystyki i miejsce regionu lubelskiego w Unii
Europejskiej.
Aleksandrowicz A., Gerlecka R., Śladkowski W., Tworek S., 1987: Z przeszłości
kulturalnej Lubelszczyzny. Wyd. Lubelskie, Lublin.
Górak J., 1990: Miasta i miasteczka Zamojszczyzny. Ośrodek Badań i Dokumentacji
Zabytków. Zamość.
Piskorz-Branekowa E., 2004: Polskie stroje ludowe. Sport i Turystyka – MUZA S.A.,
Warszawa.
Mencel T. (red.), 1974: Dzieje Lubelszczyzny. PWN, Warszawa.
Rospond S., 1984: Słownik etymologiczny miast i gmin PRL. Ossolineum, Wrocław.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Ewa Skowronek (Zakład Geografii Regionalnej)
1063 BGgF WGT ES
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
opracowanie pisemne
Przyrodnicze i kulturowe uwarunkowania rozwoju turystyki na wybranych przykładach.
Przegląd walorów regionów turystycznych Polski i świata. Prezentacja walorów objętych
szczególną formą wyróżniania i ochrony - obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa
Kulturalnego i Naturalnego UNESCO, Międzynarodowe Rezerwaty Biosfery M&B, polskie
pomniki historii. Krajobraz kulturowy jako walor turystyczny.
Kruczek Z., Kurek A., Nowacki M., 2003: Krajoznawstwo. Zarys teorii i metodyki.
Proksenia, Kraków.
Kruczek Z., 2002: Polska. Geografia atrakcji turystycznych. Wyd. Proksenia, Kraków.
Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., 2002: Geografia turystyki Polski. PWE,
Warszawa.
54
Język wykładowy:
Warszyńska J., 1994: Geografia turystyczna świata. PWN, Warszawa.
oraz wykaz publikacji przygotowywany przez prowadzącego indywidualnie, stosownie do
omawianych zagadnień
polski
Obszary problemowe
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Jerzy Bański, prof. UMCS (Zakład Geografii Ekonomicznej)
1081 BGgF OPR JB
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
opracowanie tekstowe (dysertacja)
Wiedza z zakresu poszczególnych dyscyplin geograficznych, znajomość metod
statystycznych.
Pojęcie obszaru problemowego – przegląd koncepcji i terminologii w literaturze polskiej
i światowej. Miejsce obszarów problemowych w typologiach regionów. Typy obszarów
problemowych w typologiach regionów. Typy obszarów problemowych i różnorodność
kryteriów ich delimitacji. Ludnościowe obszary problemowe, obszary ekologicznego
zagrożenia, rolnicze obszary problemowe. Przykłady i charakterystyka obszarów
problemowych w Europie oraz ich miejsce w polityce Wspólnoty. Geneza, ewolucja
i perspektywy obszarów problemowych w Polsce. Modelowanie rozwoju gospodarczego
na obszarach opóźnionych w rozwoju.
Bański J., 1999: Obszary problemowe w rolnictwie Polski. Prace Geogr., 172, IGiPZ PAN,
Warszawa.
Dembowska Z., 1994: Obszary problemowe w Polsce. Inst. Gosp. Przestrzennej
i Komunalnej. Warszawa.
Jedut R. (red.), 1990: Obszary problemowe rolnictwa Polski ze szczególnym
uwzględnieniem regionu lubelskiego. UMCS – PTG, Lublin.
Rosner A. (red.), 1999: Typologia wiejskich obszarów problemowych. IRWiR PAN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Artur Myna (Zakład Geografii Ekonomicznej)
1082 BGgF SRR AM
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
sprawdzian
Pojęcia regionu i rozwoju regionalnego. Klasyfikacje regionów. Ewolucja modeli rozwoju
regionalnego. Klasyfikacje instrumentów rozwoju regionalnego. Formułowanie strategii
rozwoju regionalnego: analiza uwarunkowań rozwoju wybranych regionów Polski,
projektowanie scenariuszy zagrożeń i szans, wariantowanie strategii rozwoju. Fundusze
strukturalne a rozwój regionalny. Regionalne programy operacyjne. Regionalne
instrumenty wspierania rozwoju lokalnego.
Czyż T. (red.), 1996: Podstawy regionalizacji geograficznej. Bogucki Wyd. Naukowe,
Poznań.
Hausner J., Kudłacz T., Szlachta J., 1998: Identyfikacja nowych problemów rozwoju
regionalnego. Biuletyn KPZK PAN, z. 185.
Kołodziejski J., 1996: Ku nowej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania
kraju. [w:] Wich U. (red.), Gospodarka-Przestrzeń-Środowisko. UMCS, Lublin: 127-157.
Myna A., 1998: Rozwój lokalny, regionalne strategie rozwoju regionalizacja. Samorząd
Terytorialny, Minicipium, Warszawa, z. 11: 30-48.
Myna A., 2000: Regionalne instrumenty wspomagania strategii rozwoju lokalnego. [w:]
T. Gruszecki (red.), Od socjalizmu do gospodarki rynkowej, KUL, s. 183-200.
Winiarski B. (red.), 1999: Polityka gospodarcza. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
1083 BGgF GPL JJ
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
kolokwium
Przedmiot i podstawy metodologiczne geografii politycznej. Teorie i koncepcje
geopolityczne. Zagadnienie granic międzynarodowych. Podział mórz i oceanów (wody
terytorialne, strefa ekonomiczna i szelf kontynentalny w Konwencji Prawa Morza).
Obszary politycznej
niestabilności
i konfliktów – spory terytorialne
i ruchy
55
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
separatystyczne we współczesnym świecie (analiza wybranych konfliktów). Procesy
integracyjne i dezintegracyjne w świecie współczesnym. Ugrupowania integracyjne.
Polityczna mapa świata i jej zmiany w ujęciu historycznym.
Baczwarow M., Suliborski A., 2002: Kompendium wiedzy o geografii politycznej
i geopolityce. PWN, Warszawa – Łódź.
Barbag J., 1987: Geografia polityczna ogólna. Warszawa.
Długosz Z., 2000: Przemiany na mapie politycznej świata. WSZiA, Zamość.
Gabryelska-Straburzyńska B., 1981: Państwa śródlądowe a nowe prawo morza. (w:)
Przegląd Stosunków Międzynarodowych. 2-3, Opole.
Pietraś M. (red.), 2002: Oblicza procesów globalizacji. Wyd. UMCS Lublin.
Otok S., 1997: Geografia polityczna. PWN, Warszawa.
Rościszewski M. (red.), 1993: Współczesna geografia polityczna. Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1084 BGgF GPW JB
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
kolokwium
Wiedza z zakresu poszczególnych dyscyplin geograficznych, znajomość metod
statystycznych.
Wykład poświęcony jest obszarom wiejskim w Polsce. Omówiona zostanie następująca
problematyka: teorie obszarów wiejskich, zagadnienia demograficzne, osadnictwo
wiejskie i typy morfogenetyczne wsi, użytkowanie ziemi, gospodarka rolna, działalność
pozarolnicza, rozwój agroturystyki, metody aktywizacji wsi, rozwój wsi i rolnictwa
w świetle dokumentów rządowych (strategie, studia, plany), perspektywy rozwoju
obszarów wiejskich w Polsce. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na procesy i zjawiska
jakie uwidoczniły się w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Zagadnienie analizowane jest
w różnych skalach przestrzennych.
Bański J., Stola W., 2002: Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów
wiejskich w Polsce. Studia Obszarów wiejskich, 3, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa.
Bański J. (red.), 2004: Polska przestrzeń wiejska: procesy i perspektywy. Studia
Obszarów Wiejskich, 6, PTG, IGiPZ PAN, Warszawa.
Gillmor D. A., Bański J., (Eds.), 2003: Aspects of changes in European rural space.
Geographia Polonica, 76, 1, IGSO PAS, Warsaw.
Ilbery B., (Ed.), 1998: The geography of rural changes. Longman, London.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Wiesława Sobczyk (Zakład Geografii Ekonomicznej)
1089 BGgF PKŚ SW
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian pisemny
Problemy transportowe w poszczególnych etapach rozwoju cywilizacji. Wynalazki
transportowe. Zagrożenia transportowe dla środowiska naturalnego. Główne tendencje
rozwojowe komunikacji światowej. Zespoły sieci transportowych. Komunikacja jako
czynnik kształtowania struktury przestrzennej i społeczno-gospodarczego rozwoju
wybranych krajów. Najważniejsze połączenia transkontynentalne. Główne trendy
rozwojowe transportu kolejowego. Rola autostrad w rozwoju wybranych państw świata.
Współczesne problemy lotnictwa światowego. Transport w miastach. Specyficzna funkcja
transportu rurociągowego. Porty morskie jako ogniwo systemów transportowych.
Nowoczesne usługi transportowe. Transport logistyczny. Najnowsze formy przekazu
informacji.
Berezowski S., 1975: Zarys geografii komunikacji, PWN, Warszawa.
Hornig A., Dziadek S., 1998: Zarys geografii transportu lądowego, PWN, Warszawa.
Koziarski S., 2004: Rozwój przestrzenny sieci autostrad na świecie, Wydawnictwo
Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Lijewski T., 1986: Geografia transportu Polski, PWE, Warszawa.
Zaleski J.,1967: Ogólna geografia transportu morskiego w zarysie, PWN, Warszawa.
polski
Geografia religii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
dr Małgorzata Flaga (Zakład Geografii Ekonomicznej)
1091 BGgF GRE MF
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
56
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1
kolokwium
Geografia religii jako dyscyplina naukowa. Struktura wyznaniowa ludności na świecie.
Przestrzenne rozmieszczenie głównych religii na świecie. Charakterystyka wybranych
religii świata – doktryny, wierzenia, odłamy, główne święta, obrzędy, miejsca i obiekty
kultu, kierunki i formy pielgrzymowania. Różnice religijne jako podłoże konfliktów na
świecie.
Comte F., 1994: Najsłynniejsze święte księgi świata, Wyd. Opus, Łódź.
Jackowski A., Sołjan I., Bilska-Wodecka E., 1999: Religie świata. Szlaki pielgrzymkowe.
Wielka Encyklopedia Geografii Świata, T. 15, Wyd. KURPISZ, Poznań.
Jackowski A., 2003: Święta przestrzeń świata. Podstawy geografii religii, Wyd. UJ,
Kraków.
Park C. C., 1994: Sacred Worlds. An Introduction to geography and religion, Routledge,
London a. New York.
Pasek Z. (red.), 1997: Miejsca święte. Leksykon, Wyd. Znak, Kraków.
Peregrinus Cracoviensis, UJ, Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Małgorzata Flaga (Zakład Geografii Ekonomicznej)
1092 BGgF GSU MF
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
kolokwium
Zarys historii ziem ukraińskich. Położenie geopolityczne i podział administracyjny
współczesnej Ukrainy. Problemy ludnościowe. Przemiany gospodarki Ukrainy w latach 90.
Charakterystyka regionów gospodarczych kraju. Udział Ukrainy w różnych strukturach
politycznych i ekonomicznych Europy i świata.
Smolij V. (red.), 1998: All about Ukraine, Wyd. „Al’ternatyvy”, Kyiv.
Grykień S, 2003: Transformacja rolnictwa ukraińskiego po roku 1991, Czasopismo
Geograficzne, T. 74, Z. 3, s. 187-212.
Kusiński W., 1996: Stosunki ludnościowe a społeczno-ekonomiczna transformacja
Ukrainy, Studia i Materiały CBW UW, Warszawa.
Serczyk W. A., 2001: Historia Ukrainy, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Zastavnyj F. D., 1994: Geografija Ukrajiny, Wyd. Svit, L’viv.
Zastavnyj F. D., Kusiński W., 2003: Ukraina. Przyroda-Ludność-Gospodarka, Wyd.
Akademickie „Dialog”, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Waldemar Gorzym-Wilkowski (Zakład Geografii Ekonomicznej)
1093 BGgF GTŁ GW
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
sprawdzian pisemny
Podstawy teoretyczne (Christaller, Weber, von Thünnen). Wpływ transportu na
międzyregionalne zróżnicowanie warunków rozwoju; dostępność komunikacyjna. Pojęcie
i podziały transportu i infrastruktury transportowej. Ewolucja popytu na usługi
transportowe. Substytucja i komplementarność transportu. Koszty transportu i czynniki
ich zróżnicowania. Taryfy transportowe. Sieć dróg kołowych. Zarządzanie drogami.
Transport drogowy w strukturze przestrzennej miast i obszarów wiejskich.
Rozmieszczenie transportu kolejowego i główne węzły kolejowe. Porty i przystanki
morskie. Żegluga śródlądowa. Transport lotniczy, główne lotniska transportowe i
komunikacyjne. Infrastruktura łączności – rozmieszczenie i przekształcenia.
Berezowski S., 1975: Zarys geografii komunikacji, PWN, Warszawa.
Hornig A., Dziadek S., 1987: Zarys geografii transportu lądowego, PWN, Warszawa.
Lijewski T., 1986: Geografia transportu Polski, PWE, Warszawa, Wyd. 2.
Lijewski T., 1994: Infrastruktura komunikacyjna Polski wobec zmian politycznych i
gospodarczych w Europie Środkowej i Wschodniej, Zeszyty IGiPZ PAN, nr 23, Warszawa.
Wendt J., 2002: Wybrane zagadnienia geografii transportu, Uniwersytet Szczeciński,
Szczecin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
1094 BGgF OWK JJ
wykład
15 godzin
57
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
II-V
zimowy
2
zaliczenie pisemne
Concept of multiculturalism. Ethnic and cultural differentiation of the contemporary
world. International migrations and state immigration policies. Integration, assimilation
or multiculturalism? Models of multicultural societies. Ethnic ghettos and cultural
encounters. Multicultural societies and their role in European integration processes.
Multicultural Europe – challenges, chances and threats.
Cziomer E., Zyblikiewicz L. 2000: Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych,
PWN, Warszawa, Kraków.
Fukuyama F. 2000: Wielki wstrząs: natura ludzka a odbudowa porządku społecznego,
Bertelsmann, Warszawa.
Gellner E. 1991: Narody i nacjonalizm, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Golka M. 1999: Cywilizacja, Europa, Globalizacja; Wydaw. Fundacji Humaniora, Poznań.
Huntington S. 2004: Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Muza,
Warszawa.
Ratajczak M. 2003: Oblicza wielokulturowości, w: red. E. Stadtmueller, Wkraczając w
XXI wiek – między globalizacją a zróżnicowaniem, Arboretum, Wrocław.
Tokarczyk R. 2005: Współczesne kultury prawne, Zakamycze, Kraków.
Trudne sąsiedztwa 2001: red. Jasińska-Kania A., Wyd. Naukowe "Scholar", Warszawa.
U progu wielokulturowości 1997: red. M. Kempny, A. Kapciak, S. Łoziński, Oficyna
Naukowa, Warszawa.
Znaniecki F. 1990: Współczesne narody, PWN, Warszawa.
angielski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Mirosław Meksuła (Zakład Kartografii)
1102 BGgF KAT MM
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian pisemny
podstawy kartografii i topografii
Mapy tematyczne - ewolucja poglądów na temat roli i funkcji map. Współczesne nurty
rozwoju kartografii. Metodyka opracowania map tematycznych. Kategorie zjawisk
geograficznych. Źródła informacji – pozyskiwanie i porządkowanie danych
przestrzennych. Przetwarzanie danych kartograficznych. Podstawowe operacje wyboru,
upraszczania, hierarchizacji i klasyfikacji danych. Podstawy symbolizacji kartograficznej.
Zasady symbolizacji danych jakościowych i ilościowych. Zasady i przykłady redagowania
map zjawisk przyrodniczych, społecznych i gospodarczych. Analiza wybranych dzieł
kartograficznych.
Przekazanie teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu podstaw redagowania map
tematycznych.
Dickinson G.C., 1973: Statistical mapping and the presentation of statistics. London, E.
Arnold.
Kraak M.J., Ormeling F., 1998: Kartografia – wizualizacja danych przestrzennych. PWN,
Warszawa.
Ratajski L., 1989: Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. PPWK, Warszawa.
Robinson A.H., Sale R.D., Morrison J.L., 1988: Podstawy kartografii. PWN, Warszawa.
Saliszczew K.A., 1998: Kartografia ogólna. PWN, Warszawa.
Ponadto uzupełniający spis lektur (głównie artykułów) podany przez prowadzącego w
trakcie zajęć
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr hab. Bronisław Janiec, prof. UMCS (Zakład Hydrografii)
1121 BGgF PGK BJ
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
sprawdzian
Zadania i cele geochemii. Skład chemiczny stref zewnętrznych Ziemi. Fizycznochemiczne
podstawy geochemii: podstawowe wiadomości o pierwiastkach i krystalochemii, kryteria
występowania pierwiastków w przyrodzie, geochemiczna mobilność pierwiastków w
roztworach wodnych. Środowiska geochemiczne. Woda jako katalizator lub inhibitor w
przemianach fizykochemicznych krajobrazu. Rola wody w transformacji i translokacji
materii i energii. Odczyn i potencjał oksydacyjno – redukcyjny (pH – Eh) w geochemii
krajobrazu. Rozmieszczenie pierwiastków chemicznych w skorupie ziemskiej, częstość
pierwiastków (klarki). Geochemia ważniejszych pierwiastków: H, O, Na, K, Mg, Ca, Mn,
Fe, Cu, Zn, Cd, Hg, Al, C, Si, Pb, P, S, Cl. Izotopy w badaniach geograficznych i
58
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
geologicznych.
Bolewski A., 1975: Mineralogia szczegółowa. Wyd. Geol., Warszawa.
Kabata-Pendias A., Pendias H., 1993: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN,
Warszawa.
Perelman A.J., 1971: Geochemia krajobrazu. PWN, Warszawa.
Pokojska U., Prusinkiewicz Z., 1982: Wybrane zagadnienia z chemizmu epigeosfery.
PWN, Warszawa.
Polański A., 1986: Geochemia ogólna i organiczna. Wyd. UW, Warszawa.
Polański A., Smulikowski K., 1969: Geochemia. Wyd. Geol., Warszawa.
polski
Gospodarka wodna zrównoważona (Sustainable Water Management)
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Stefan Bartoszewski, prof. UMCS, dr Joanna Piszcz (Zakład Hydrografii)
1122 BGgF SWM SB
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian, dyplom sygnowany przez Uniwersytet w Uppsali
znajomość zagadnień - The Waterscape, Water use and Managemant, Water in Society,
dobra znajomość języka angielskiego
Zajęcia stanowią część Baltic University Programme – międzynarodowego systemu
kształcenia kierowanego przez Uniwersytet w Uppsali (Szwecja). Ich celem jest
przedstawienie wybranych zagadnień związanych ze zrównoważoną gospodarką wodną
zlewiska Morza Bałtyckiego. W programie uczestniczy ok. 160 uczelni wyższych z 14
krajów. Szczegółową problematykę zajęć i tematykę egzaminu ustala kierownictwo
Uniwersytetu Bałtyckiego w Uppsali.
Trzy tomy podręcznika Sustanable Water Management in the Baltic Sea Region
wydane przez wydawnictwo angielskie Uppsala University, red. Lars Ludin.
angielski, polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Andrzej Gluza (Zakład Meteorologii i Klimatologii)
1142 BGgF KŚC AG
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
zaliczenie ustne
znajomość podstaw meteorologii i klimatologii
Charakterystyka środowiska życia i pracy człowieka. Granice tolerancji i adaptacji
człowieka do zmian środowiska. Wzajemne oddziaływanie klimatu i innych elementów
środowiska przyrodniczego na człowieka i jego rozmieszczenie na kuli ziemskiej.
Ingerencja człowieka w system klimatyczny. Jakość powietrza. Lasy i klimat.
Charakterystyka klimatu obszarów zurbanizowanych (klimat miasta).
Flemming G.,1983: Klimat-środowisko-człowiek. PWRiL, Warszawa.
Jethon Z., 1977: Bariery ludzkich możliwości. Wiedza Powszechna, Warszawa.
Klimat miasta. Vademecum urbanisty. (pod red. J. Lewińskiej). Instytut Gospodarki
Przestrzennej i Komunalnej. Kraków 1991.
Landsberg H. E., 1983: Klimat goroda. Gidromietieoizdat, Leningrad.
Różański S., 1959: Budowa miasta i jego klimat. Arkady, Warszawa.
Strauch E., 1975: Meteorologia a środowisko. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Marek Nowosad (Zakład Meteorologii i Klimatologii)
1146 BGgF GZI NM
15 godzin
II-III
zimowy
1
Metoda oceny: wykazanie się praktyczną umiejętnością korzystania z wybranych
zasobów dostępnych w sieci, wykonanie własnego zestawu literatury specjalistycznej.
umiejętność obsługi komputera w systemie operacyjnym Windows XP
Wybrane grupy dyskusyjne (m. in. pl.misc.meteorologia, sci.geo.cartography,
sci.geo.hydrology, sci.geo.meteorology), wyszukiwarka, wybrane zasoby sieciowe m. in.
z geografii regionalnej i z klimatologii, dostęp do pełnych tekstów artykułów,
wyszukiwanie artykułów.
podawana na bieżąco na zajęciach
polski
Prowadzący:
dr Bogusława Baran-Zgłobicka (Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
59
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1161 BGgF OPN BB
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian testowy
Podstawowe pojęcia dotyczące ochrony przyrody nieożywionej. Przyrodnicze
uwarunkowania ochrony przyrody nieożywionej. Globalne zagrożenia dla środowiska
abiotycznego. Historia ochrony przyrody nieożywionej. Podstawy prawne ochrony
przyrody nieożywionej. Ochrona obiektów geologicznych, ochrona zasobów surowców
mineralnych, ochrona elementów rzeźby. Eksploatacja surowców mineralnych a ochrona
litosfery. Światowe dziedzictwo geologiczne – najważniejsze stanowiska. Obiekty ochrony
przyrody nieożywionej w Polsce, charakterystyka wybranych regionów. Ochrona przyrody
nieożywionej w regionie lubelskim. Ochrona przyrody nieożywionej a turystyka i
rekreacja.
Alexandrowicz Z. i in., 1992: Waloryzacja przyrody nieożywionej obszarów i obiektów
chronionych w Polsce. PIG, Warszawa.
Kasprzak K., Skoczylas J., 1993: Rozwój ochrony przyrody nieożywionej i ożywionej.
Fundacja “Warta”, Poznań.
Kozłowski S., 1989: Zarys strategii ochrony litosfery. Kwart. Geol., T. 33, nr 3/4.
Kozłowski S., 1997: W drodze do ekorozwoju. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Kozłowski S. (red.), 1998: Ochrona litosfery. PIG, Warszawa.
Żarska B., 2002: Ochrona krajobrazu. Wydaw. SGGW, Warszawa
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Józef Superson, prof. UMCS (Zakład Geomorfologii)
1162 BGgF GLU JS
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian pisemny
podstawowe wiadomości z geologii dynamicznej i historycznej oraz z petrografii
Podstawowe pojęcia z zakresu geologii regionalnej. Położenie regionu lubelskiego na tle
głównych jednostek tektonicznych Polski i Europy. Budowa i zasięg podłoża
krystalicznego
platformy
wschodnioeuropejskiej.
Późnoproterozoiczny
cykl
sedymentacyjno-tektoniczny. Kaledoński rozwój pokrywy osadowej południowozachodniej części platformy wschodnioeuropejskiej. Problem fałdowań kaledońskich w
regionie lubelskim. Litologia i tektonika skał kompleksu waryscyjskiego. Powstanie
basenu karbońskiego i jego ewolucja. Asturyjska przebudowa strukturalna. Mezozoiczne
elementy strukturalne i warunki sedymentacji pokrywy osadowej w jurze i kredzie.
Region lubelski na tle głównych struktur tektogenezy alpejskiej. Warunki sedymentacji
osadów paleogeńskich i neogeńskich. Surowce regionu lubelskiego.
Kozłowski S. (red.), 1984: Surowce mineralne środkowowschodniej Polski. Wyd., Geol.,
Warszawa.
Stupnicka E., 1997: Geologia regionalna Polski. Wyd., Geol., Warszawa.
polski
Przeobrażenia przestrzeni miejskiej
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
1169 BGgF PPM BB
wykład
15 godzin
II-III
letni
1
sprawdzian testowy
znajomość podstawowych pojęć i procesów z zakresu geografii osadnictwa
Pojęcie przestrzeni miejskiej. Różne aspekty struktury przestrzennej miasta. Elementy
decydujące o urządzeniu przestrzeni miejskiej. Położenie miasta w przestrzeni
geograficznej. Wpływ czynników fizyczno-geograficznych na lokalizację ogólną i
szczegółową miast. Typy lokalizacji miast. Zmiana znaczenia i roli uwarunkowań
przyrodniczych i gospodarczo-politycznych na planowanie miast i kształtowanie się ich
układów przestrzennych w różnych okresach historycznych. Struktura funkcjonalna
miasta – funkcje miast, ich klasyfikacja i przemiany w okresie historycznym. Obszary
funkcjonalne miast, ich rozmieszczenie w przestrzeni miejskiej i przeobrażenia ze
szczególnym uwzględnieniem zmian zachodzących w centrach miast. Formy użytkowania
terenów miejskich w Polsce i na świecie – lokalizacja w przestrzeni miejskiej, kierunki
przekształceń. Przestrzenne zróżnicowanie cech społecznych mieszkańców miasta.
Współczesne procesy zachodzące w przestrzeni miejskiej i ich wpływ na zmiany
funkcjonalne i przestrzenne miast.
Janiszewski M. 1991: Geograficzne warunki powstawania miast polskich, Wyd. UMCS,
Lublin.
60
Język wykładowy:
Liszewski S. 1997: Przestrzeń miejska i jej organizacja [w:] J. Jackowski (red.):
Geografia, człowiek, gospodarka, Instytut Geografii UJ, Kraków.
Słodczyk J. 2001: Przestrzeń miejska i jej przeobrażenia, Studia i monografie UO nr 298,
Opole.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1169 BGgF ZLP BB
wykład
15 godzin
II-III
letni
zaliczenie pisemne
Pochodzenie i wielkość zasobów mineralnych Ziemi. Surowce mineralne w dziejach
ludzkości. Paliwa kopalne, energia jądrowa i źródła alternatywne. Metale: podział i
występowanie. Surowce chemiczne i nawozy mineralne. Materiały budowlane i minerały
dla przemysłu. Wpływ pozyskiwania i wykorzystywania kopalin na środowisko.
Zagrożenia wywołane składowaniem odpadów. Rekultywacja terenów związanych z
górnictwem podziemnym i odkrywkowym. Surowce skalne w rekultywacji środowiska.
Craig J.R., Vaughan D.J., Skinder B.J., 2003: Zasoby Ziemi. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa
Wucet K., Krajewski W., Wach. J., 1992: Rekultywacja i rewaloryzacja środowiska
przyrodniczego. Skrypty UŚ nr 478, Uniwersytet Śląski, Katowice
Kozłowski S. (red.), 1998: Ochrona litosfery. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Marian Harasimiuk (Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
1170 BGgF ZKZ MH
wykład
15 godzin
II i III
letni
1
test pisemny
zainteresowania geologią i ewolucją Ziemi
Katastrofiści i współczesne rozumienie ewolucji Ziemi jako planety. Katastrofy globalne
wymieranie świata żywego (koniec świata dinozaurów), wielkie epoki glacjalne, impasty
(uderzenia ciał pozaziemskich) i ich skutki. Największe wybuchy wulkaniczne i trzęsienia
Ziemi. Morze Śródziemne i jego trzeciorzędowa ewolucja. Geologiczna interpretacja
potopu biblijnego. Antropogeniczne katastrofy ekologiczne.
Spis będzie podany w terminie późniejszym
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Witold Wołoszyn (Zakład Ochrony Środowiska)
1181 BGgF ŚMB WO
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
sprawdzian pisemny przygotowany przez Uniwersytet Bałtycki z siedzibą w Upsali
(Szwecja)
znajomość języka angielskiego – zajęcia oparte są na materiałach (broszury oraz
wideokasety) Uniwersytetu Bałtyckiego.
Charakterystyka fizycznogeograficzna Morza Bałtyckiego i jego zlewiska. Procesy
biologiczne oraz zależności ekologiczne w wodach Bałtyku. Proces eutrofizacji - geneza,
skutki, zapobieganie. Problemy ochrony środowiska Bałtyku. Wpływ aktywności
gospodarczej człowieka na środowisko biotyczne i abiotyczne: źródła i rodzaje
zanieczyszczeń wód, powietrza i gleb; emisje i imisje najważniejszych zanieczyszczeń;
substancje toksyczne i niebezpieczne; zakłócenia procesów ekologicznych. Rola
poszczególnych państw w degradacji wód Bałtyku. Prezentacja wybranych metod badań
środowiska morskiego. Strategia prawnej ochrony Morza Bałtyckiego. Uzyskanie podstaw
wiedzy o funkcjonowaniu, badaniu, zagrożeniach i sposobach zapobiegania degradacji
środowiska Morza Bałtyckiego. Po uzyskaniu zaliczenia studenci otrzymują specjalne
dyplomy z Uniwersytetu Bałtyckiego (Upsala).
Łomniewski K., Mańkowski W., Zaleski J., 1975: Morze Bałtyckie. PWN, Warszawa.
Różańska Z., 1987: Zasoby, zanieczyszczenia i ochrona wód morskich ze szczególnym
uwzględnieniem Bałtyku. PWN, Warszawa.
angielski, polski
Prowadzący:
dr Jolanta Rodzoś (Pracownia Dydaktyki Geografii)
61
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1206 BGgF WCP RO
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
zaliczenie pisemne
Pojęcie krajobrazu kulturowego miasta. Współczesny krajobraz kulturowy wybranych
miast wschodniej części Polski – organizacja przestrzeni i fizjonomia, elementy kultury
materialnej i duchowej. Przykłady krajobrazów harmonijnych i dysharmonijnych.
Percepcja przestrzeni miejskiej i jej wartościowanie przez mieszkańców. Miejsca
niezwykłe w przestrzeni miast. Proces kształtowania krajobrazu miast i ewolucja ich
funkcji - rola czynników przyrodniczych, społecznych, politycznych i gospodarczych w
tym zakresie. Lokalizacja miast. Relacje człowiek - środowisko dawniej i obecnie.
podawana na bieżąco na zajęciach
polski
Środowisko Arktyki
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Rodzik (Roztoczańska Stacja Naukowa)
1221 BGgF ŚAR JR
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
test
zaliczenie geograficznych kursów przedmiotowych realizowanych na I i II roku studiów
Pojęcie Arktyki. Czynniki kształtujące środowisko strefy okołobiegunowej półkuli
północnej. Warunki oświetlenia i dopływu energii oraz inne czynniki kształtujące i
różnicujące klimat. Charakterystyka litosfery i hydrosfery. Formy zlodowacenia: pokrywa
śnieżna i lodowa, rola zmarzliny. Zróżnicowanie morfoklimatyczne i procesy
morfogenetyczne. Gleby, flora i fauna. Tendencje zmian środowiska. Szczegółowa
charakterystyka środowiska arktycznego na przykładzie Spitsbergenu.
Czeppe Z., 1966: Przebieg głównych procesów morfogenetycznych w południowozachodnim Spitsbergenie. Zesz. Nauk. UJ, Prace geograficzne, 13.
Martyn D., 1985: Klimaty Arktyki. (w) Klimaty kuli ziemskiej, PWN, Warszawa.
Łomniewski K., Zaleski J., Żmudziński L., 1979: Morze Arktyczne. PWN, Warszawa.
Pękala K., 1980: Rzeźba, współczesne procesy morfogenetyczne i utwory pokrywowe na
nunatakach w rejonie Hornsundu (SW Spitsbergen). Rozpr. hab., Wyd. UMCS, Lublin.
polski
Środowisko i problemy cywilizacyjne wybranych krajów Afryki Zachodniej
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1222 BGgF KAZ JR
wykład
15 godzin
II-III
zimowy
1
test
zaliczenie podstawowych geograficznych kursów przedmiotowych realizowanych na I
roku studiów.
Środowisko, problemy związane z jego wykorzystaniem, dewastacją i ochroną, a także
problemy społeczno-gospodarcze, położonych w strefie półsuchej krajów Afryki
Zachodniej, reprezentowanych przez dawne kolonie: francuską (Senegal), brytyjską
(Gambia) i portugalską (Republika Zielonego Przylądka). Czynniki kształtujące
środowisko naturalne Afryki Zachodniej. Historia kolonizacji europejskiej i eksploatacji
kolonialnej. Warunki naturalne i zarys społeczno-gospodarczy Senegalu i Gambii. Wyspy
Zielonego Przylądka: wiek i geneza, krajobraz wulkaniczny, zróżnicowanie
topoklimatyczne, erozja i jej zapobieganie, specyficzne formy uprawy ziemi, problemy
zaopatrzenia w wodę. Spuścizna kolonialna oraz perspektywy rozwoju omawianych
krajów.
Encyklopedia Geograficzna Świata, t. II, Afryka. Press, Kraków 1996.
Rodzik J., 2002: Problemy degradacji i ochrony środowiska Wysp Zielonego Przylądka.
Roztoczańskie Spotkania, 3, Roztoczański Park Narodowy, Zwierzyniec.
polski
62
Zajęcia fakultatywne dla studentów IV i V roku studiów geograficznych dziennych (podkreślono
przedmioty realizowane w roku akad. 2006/2007)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
Litologia i stratygrafia lessów
Podstawy malakologii czwartorzędu
Geosystemy obszarów lessowych i węglanowych
Analiza funkcjonowania systemu fluwialnego i deluwialnego
Geografia fizyczna i jej praktyczne zastosowanie - wybrane zagadnienia z fizjografii planistycznej
Wybrane zagadnienia z paleogeomorfologii
Procesy wydmotwórcze w Polsce
Globalne cykle paleoklimatyczne
Współczesne procesy eoliczne
Rzeźba i paleogeografia czwartorzędu Karpat Wschodnich i ich przedpola
Lodowce - ich ewolucja i tendencje zmian w holocenie
Polskie badania obszarów polarnych
Dynamika procesów brzegowych i rzeźba litoralna
Metody i techniki komputerowe w geomorfologii
Gleba w ekosystemie
Europejski System Informacji o Glebach (EUSIS)
Metale ciężkie w środowisku a zdrowie człowieka (geomedycyna)
Antropogeniczne zmiany środowiska glebowego
Choroby Ziemi
Sustainable Baltic Region
Ewolucja i właściwości gleb lessowych i lessów
Warunki rozwoju denudacji mechanicznej i chemicznej
Ocena stopnia antropogenizacji środowiska w świetle badań hydrometrycznych
Wybrane zagadnienia z etnografii Polski i świata
Człowiek w ekstremalnych warunkach środowiska naturalnego wybranych regionów świata
Cywilizacje świata - fakty i hipotezy
Zastosowanie metod morfometrycznych w badaniach regionalnych
Mniejszości narodowe i grupy etniczne w Polsce
Tektoniczne uwarunkowania rozwoju form krajobrazu na wybranych przykładach z Polski i świata
Horyzont geograficzny cywilizacji europejskiej
Wpływ kultury arabskiej na rozwój cywilizacji w krajach basenu Morza Śródziemnego
Rola krajów Azji Mniejszej w geopolityce światowej
Regionalne zróżnicowanie atrakcyjności turystycznej wysp Morza Śródziemnego
Rola samorządu terytorialnego w rozwoju regionalnym
Marketing terytorialny
Polskie regiony w europejskiej przestrzeni ekonomicznej
Granice - przemiany funkcji w Europie i Polsce
Dylematy polskiej polityki transportowej
Przestrzeń Europy i Polski w świetle projektów ESPON
Gospodarka lokalna
System prognozowania rozwoju w Polsce
Agroturystyka
Matematyka dla kartografów
Techniki teledetekcyjne w topografii
Podstawy kartografii planetarnej i kosmicznej
Kartograficzna prezentacja i analiza zmian
Cyfrowe przetwarzanie obrazów lotniczych i satelitarnych
Organizacja i funkcjonowanie służb geodezyjnych i kartograficznych
Hydrologia glacjalna
Melioracje
Hydrochemia
Krenologia
Równania regresji w badaniach hydroklimatycznych
Analiza szeregów czasowych i pól losowych w hydrometeorologii
Wielowymiarowa analiza porównawcza w geografii (przykłady zastosowań)
Hydrologia mokradeł
Antropogeniczne przekształcenia hydrosfery
Spływ jonowy i denudacja chemiczna w procesach geodynamicznych
GIS w zastosowaniach hydroklimatycznych
Laboratorium polowe - dynamika jakości wód ekosystemów jeziorno-torfowiskowych
Klimat Eurazji
Budowa geologiczna Polski
Rozwój dolin rzecznych regionu lubelskiego
Erozja wąwozowa
Antropizacja rzek i ich dolin
Geochemiczny zapis działalności człowieka w litosferze
Przyrodnicze i kulturowe podstawy gospodarowania przestrzenią
Krajobraz multisensoryczny
Metodologia badań zmian krajobrazu z wykorzystaniem technik GIS
Rewitalizacja krajobrazu
Współczesne problemy dydaktyki geografii
Metodyka zajęć terenowych w aspekcie edukacji przyrodniczej
Edukacja regionalna – Lubelszczyzna
Praca badawcza nauczyciela geografii
63
76. Miasta Lubelszczyzny
77. Nowoczesne strategie kształcenia geograficznego
78. Denudacja antropogeniczna
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Leopold Dolecki, prof. UMCS (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
1002 BGgF LIS LD
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
zaliczenie
Podstawowe pojęcia dotyczące litologicznych i genetycznych cech lessu i utworów
lessopodobnych. Rozwój poglądów na genezę lessów. Rozmieszczenie utworów
lessowych w skali globalnej. Metody stosowane w badaniach utworów lessowych.
Badanie gleb kopalnych i ich klasyfikacja. Stratygrafia lessów w Polsce i w krajach
ościennych. Paralelizacja stratygraficzna.
Dolecki L., 1995: Litologia i stratygrafia mezoplejstoceńskich utworów lessowych
południowowschodniej części Wyżyny Lubelskiej. Rozpr. Habil. UMCS, Lublin.
Maruszczak H., 1999/2001: Podstawowe profile lessów w Polsce. I, II. Wyd. UMCS,
Lublin.
Maruszczak H., 1990: Zróżnicowanie strefowe lessów na półkuli wschodniej. Przegląd
Geograficzny, 62, 1-2, Warszawa, 51-74.
Różycki S.Z., 1986: Pyłowe utwory typu lessowego na świecie, ich występowanie i
geneza. Studia Geologica Polonica, 85, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Maria Łanczont (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
1005 BGgF PMC MŁ
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
pisemna praca kontrolna
Historia badań nad mięczakami (Mollucsa: Gastropoda i Bivalvia). Założenia analizy
malakologicznej. Występowanie malakofauny w osadach czwartorzędowych. Zasady
interpretacji składu zespołu mięczaków. Datowanie na podstawie aminokwasów (AAR amino racid racemisation) i C 14. Wieloaspektowy charakter przydatności mięczaków do
badań czwartorzędu: w bioostratygrafi, paleoekologii, paleoklimatologii i paleogeografii.
Malakofauna w cyklach klimatycznych plejstocenu i w historii holocenu.
Lindner L. (red.), 1992: Czwartorzęd, Osady, Metody badań. Stratygrafia. Wyd. PAE,
Warszawa.
Rühle W., Rühle E. (red.), 1989: Budowa geologiczna Polski, T. III, część 3b, Kenozoik,
Czwartorzęd. Skamieniałości. Wyd. Geol., Warszawa.
Skompski S., 1996: Wzorcowe zespoły malakofauny w różnych ogniwach
stratygraficznych czwartorzędu. Prace PIG CLI, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Radosław Dobrowolski (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii UMCS), dr Jan
Rodzik (Roztoczańska Stacja Naukowa UMCS)
1007 BGgF GOL RR
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
ocena z konwersatorium i pisemny sprawdzian testowy
Celem zajęć jest uzyskanie wiedzy i umiejętności analizy z zakresu funkcjonowania
geosystemów lessowych i węglanowych, typowych dla krajobrazu regionu lubelskiego.
Pojęcie geosystemu i zasady jego funkcjonowania. Geneza geosystemów lessowych i
węglanowych ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki regionu lubelskiego. Naturalne i
antropogeniczne warunki funkcjonowania i przekształcania geosystemów lessowych i
węglanowych regionu lubelskiego. Praktyczne aspekty wykorzystania funkcjonalnej
analizy geosystemów lessowych i węglanowych Wyżyny Lubelskiej.
Dobrowolski R., 1998: Strukturalne uwarunkowania rozwoju współczesnej rzeźby
krasowej na międzyrzeczu środkowego Wieprza i Bugu. Wyd. UMCS, Lublin.
Pulina M., 1999: Kras - formy i procesy. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
oraz inne publikacje podawane przez prowadzącego w trakcie zajęć
polski
64
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Waldemar Kociuba (Zakład Geografii Regionalnej), dr Grzegorz Janicki (Zakład
Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
1009 BGgF ASF KJ
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
zaliczenie pisemne
Teoria systemu fluwialnego i zasady geometrii hydraulicznej. Struktura systemu
fluwialnego: strefa zasilania, transportowa i depozycyjna. Przepływ energii i materii w
zlewni: subsystem kaskadowy i morfologiczny. Procesy fluwialne: korytowe i
pozakorytowe. Osady i formy rzeźby równiny zalewowej i basenów powodziowych.
Regionalne zróżnicowanie systemów fluwialnych i klasyfikacja rzek.
System rzeczny a system stokowy. Koncepcja systemu stoku zmywowego
(deluwialnego). Rola procesów epizodycznych i katastrofalnych w funkcjonowaniu
systemu deluwialnego. Formy spływu powierzchniowego i śródpokrywowego. Procesy
zmywu powierzchniowego: erozja bruzdowa i korytowa (rynnowa). Rola czynnika
antropogenicznego w funkcjonowaniu systemu deluwialnego. Osady deluwialne i rzeźba
stokowa. Regionalne zróżnicowanie systemów deluwialnych.
Gregory K.J., Walling D.E., 1973: Drainge basin: form and processes. E. Arnold, London.
Teisseyre A.K., 1991: Klasyfikacja rzek w świetle analiz systemu fluwialnego i geometrii
hydraulicznej. AUW, Prace Geol.-Mineral., 22, Wrocław.
Teisseyre A.K., 1994: Spływ stokowy i współczesne osady deluwialne w lessowym
rejonie Henrykowa na Dolnym Śląsku. AUW, Prace Geol.-Mineral., 43, Wrocław.
Schumm S.A., 1977: The fluvial system. John Wiley and Sons Ltd., London.
polski
Geografia fizyczna i jej praktyczne zastosowanie - wybrane zagadnienia z fizjografii planistycznej
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1010 BGgF GFZ LD
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
zaliczenie
Fizjografia planistyczna, zakres badań i praktyczna przydatność. Rodzaje opracowań
fizjograficznych, tryb sporządzania dokumentacji. Metody badań element6w środowiska
geograficznego i zastosowanie praktyczne wyników badań w różnych formach
zagospodarowania przestrzennego i ochrony środowiska przyrodniczego.
Szponar A., 2003. Fizjografia urbanistyczna. PWN, Warszawa, s. 258.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1011 BGgF WZP LD
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
zaliczenie
Przedmiot badań paleogeomorfologii, cele i zadania, znaczenie praktyczne badań rzeźby
kopalnej, ewolucja pogrzebanej rzeźby, klasyfikacja form- wybrane metody badań,
zasady konstrukcji map paleogeomorfologicznych, analiza pogrzebanych form rzeźby
plejstoceńskiej.
Lamparski Z., 1992. Metody geomorfologiczne i paleogeomorfologiczne [w:] Lidner L.
(red.) Czwartorzęd, Osady, metody badań, stratygrafia. Wyd. PAE, Warszawa, 293-326,
Ruhle E. 1968. Metoda paleogeomorfologiczna w geologii. Przegląd Geograficzny, 40, 2,
377-385.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
dr Paweł Zieliński (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
1012 BGgF PWP PA
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
65
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
zaliczenie ustne
Charakter, mechanizm i natężenie procesów eolicznych, ze szczególnym uwzględnieniem
procesów wydmotwórczych. Klimatyczne i pozaklimatyczne uwarunkowania rozwoju
procesów wydmotwórczych. Przebieg procesów eolicznych w późnym vistulianie i
holocenie. Modele rozwoju wydm.
Poznanie uwarunkowań i rozwój rzeźby eolicznej w Polsce od późnego vistulianu.
Borówka K.R., 1980: Współczesne procesy transportu i sedymentacji piasków eolicznych
oraz ich uwarunkowania i skutki na obszarze wydm nadmorskich. Prace Kom. Geogr.Geol. 20.
Kozarski S., 1991: Paleogeografia Polski w vistulianie [w:] Starkel L. (red.) Geografia
Polski -Środowisko Przyrodnicze, PWN.
Miszalski J., 1973: Współczesne procesy wydmotwórcze na Pobrzeżu Słowińskim studium foto interpretacyjne. Dok. Geogr. IG PAN.
Nowaczyk B., 1986: Wiek wydm, ich cechy granulometryczne i strukturalne, a schemat
cyrkulacji atmosferycznej w Polsce w późnym vistulianie i holocenie. Seria Geografia, 28,
Wyd. Nauk. UAM, Poznań.
Rotnicki K., 1970: Główne problemy wydm śródlądowych w Polsce w świetle badań
wydmy w Węglewicach. Prace Kom. Geogr.-Geol. 11,2.
Wojtanowicz J., 2003: Plenivistulian dunes in Poland - a new view on the development
phases of inland dunes. Prace Geograficzne nr 189.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Przemysław Mroczek (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
1013 BGgF GCP PM
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
zaliczenie ustne
Naturalne czynniki powodujące zmiany klimatu. Cykle glacjalno-interglacjalne.
Rekonstrukcje
paleoklimatyczne
kenozoiku
głownie
na
podstawie:
osadów
głębokomorskich i jeziornych, pokryw lodowych oraz lessów. Charakterystyka
paleoklimatu Ziemi w kenozoiku w różnych szerokościach geograficznych. Powiązanie
okresów glacjalnych z pluwialnymi - asymetryczność klimatyczna półkul i zjawisko
retardacji. Modele paleoklimatyczne i ich znaczenie w prognozowaniu przyszłych zmian
klimatu.
Allen P., 2000: Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. PWN, Warszawa.
Hewitt G., 2000: The genetic legacy of the Quaternary ice ages. Nature, 405, 907-913.
Lowe J.J., Walker M.J.C., 1997: Reconstructing Quaternary Environments. Second
Edition. Prince Hall, Longman.
Van Andel T.H., 1997: Nowe spojrzenie na starą planetę. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
1014 BGgF WPE JW
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian pisemny
Pojęcia i klasyfikacja współczesnych procesów eolicznych. Naturalny, antropogeniczny,
autochtoniczny, allochtoniczny, lokalny, regionalny, strefowy i globalny ich charakter.
Natężenie współczesnych procesów eolicznych w strefach morfoklimatycznych. Proces
eoliczny w Polsce. Burze pyłowe. Proces desertyfikacji.
Dedkov A.P.Mozzherin V.J., Stupishin A.V., Trofimov A.M., 1977- Klimatičeskaja
geomorfologija denudacionnych ravnin (in. russ.). Izd. Kazanskogo Universiteta, Kazań,
222 p.
Dalias R., Pełka- Gościniak J., 2000. Aeolian processes in different landscape zones.
Sowiec
Fiedorovitsch L.B.A., 1964 - Zonalnost' eołovogo reliefoobrazovanija (in russ.), [w:]
Razvitie i preobrazovanie geografičeskoi sredy. Nauka, Moskva: 94-110.
Nowaczyk B. - Szczypek T. (red.), 2002. Utwory i osady eoliczne, Poznań.
Szczypek T., Waga J.M., (red.), 1996. Współczesne oraz kopalne zjawiska i formy
eoliczne, Sosnowiec.
Wojtanowicz J., 1972 - Burze pyłowe i ich znaczenie geomorfologiczne w świetle
dotychczasowych badań [summ. Dust storms and their geomorphological significance].
Czas. Geogr., 43, 3: 265-294.
Wojtanowicz J., 1976 - Występowanie i intensywność współczesnych procesów
wywiewania i akumulacji pyłu eolicznego [ summ. Occurence and intensity of the
deflation and accumulation of aeolian dust]. Biuletyn IG, 297: 93-99.
66
Język wykładowy:
Wojtanowicz J. (red.), 2004. Formy i osady eoliczne. Poznań.
polski
Rzeźba i paleogeografia czwartorzędu Karpat Wschodnich i ich przedpola
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1021 BGgF PCK KP
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Rekonstrukcja paleogeograficzna i główne elementy rzeźby Karpat Wschodnich i Kotliny
Sandomierskiej. Zlodowacenia plejstoceńskie i ich wpływ na rozwój systemu odpływu,
morfologię dolin i pokryw stokowych. Kształtowanie koryt rzecznych w zróżnicowanych
warunkach klimatycznych i tektonicznych. Poznanie mechanizmu rozwoju rzeźby i
osadów pod wpływem aktywnych procesów tektonicznych i zmian klimatu.
Klimaszewski M., 1967: Polskie Karpaty Zachodnie w okresie czwartorzędu. Czwartorzęd
Polski. PWN, Warszawa.
Mojski J.E., 1993: Europa w plejstocenie. Ewolucja środowiska przyrodniczego.
Warszawa.
Stankowski W., 1996: Wstęp do geologii kenozoiku. Poznań.
polski
Lodowce - ich ewolucja i tendencje zmian w holocenie
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1023 BGgF LOD RE
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Współczesne obszary zlodowacone. Typy lodowców i kryteria podziału. Śnieg, firn i lód
lodowcowy - zagadnienia powstawania lodowców. Ablacja lodowców i jej odmiany.
Właściwości fizyczne lodu. Ruch lodowców, jego składowe i zmienność w czasie. Lodowce
szarżujące i szybkie strumienie lodowe. Termika lodowców - lodowce zimne, politermalne
i umiarkowane. Zmiany geometrii lodowców w holocenie. Reakcje lodowców na
współczesne przemiany klimatyczne. Bilans masy lodowców. Dynamiczne procesy
glacjalne - morfologiczna rola lodowców i lądolodów.
Baranowski S. 1977: Subpolarne lodowce Spitsbergenu na tle klimatu tego regionu. Acta
Univ. Wratisl. 393.
Jania J., 1993: Glacjologia. PWN, Warszawa.
Jania J., 1996: Zrozumieć lodowce. PWN, Warszawa.
Marcinek J., 1991: Lodowce kuli ziemskiej. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1024 BGgF BOP KP
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Rozwój polskiej myśli polarnej. Badania na Syberii. Arctowski i Dobrowolski - Antarktyda
- w 100-lecie Wyprawy "Belgica". Polskie wyprawy polarne w okresie międzywojennym
(Wyspa Niedźwiedzia, Grenlandia, Spitsbergen) oraz po II wojnie światowej - MRG.
Współczesne polskie badania polarne; stacje stałe: (Arktyka - Polska Stacja Polarna w
Hornsundzie na Spitsbergenie; Antarktyka - Stacje H. Arctowskiego i A.B.
Dobrowolskiego) i sezonowe. Traktaty: Antarktyczny i Arktyczny. Polskie i
międzynarodowe programy - koordynacja - stowarzyszenia. Osiągnięcia polskich badań
naukowych w obszarach polarnych
Birkenmajer K., 1973: Potrzeba i perspektywy polskich wypraw polarnych. Czas. Geogr.
44, 2
Guterch A.(red), 2002: Ramowy Narodowy Program Badań Polarnych 2002-2010.
Komitet Badań Polarnych PAN
Kosiba A., 1973: O udziale Polaków w badaniach Grenlandii. Czas. Geogr.44, 2
Machowski J. 1997: Polscy zdobywcy Białego Lądu. Historia polskich odkryć, wypraw i
badań w Antarktyce. Wyd. Akad. Dialog, Warszawa
Repelewska-Pękalowa J., Pękala K.1998: Polish geomorphological researches on
Spitsbergen.
polski
67
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Piotr Zagórski (Zakład Geomorfologii)
1026 BGgF DPR PZ
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
Czynniki kształtujące strefę brzegową (pływy, falowanie, prądy przybrzeżne). Dynamika
procesów w strefie brzegowej. Wpływ zjawisk ekstazji oraz ruchów izostatycznych
skorupy ziemskiej na rozwój rzeźby litoralnej. Klasyfikacja i typy wybrzeży morskich.
Embleton C., Thornes J. (red.), 1985: Geomorfologia dynamiczna. PWN, Warszawa.
Leontjew O.K., Nikiforow L.G., Safjanow G.A., 1982; Geomorfologia brzegów morskich
Marsz A., 1996: Procesy kształtujące morfologię brzegów współcześnie rozwijających się
fiordów (na przykładzie Hornsundu i Zatoki Admiralicji). Prace Wydziału Nawigacyjnego.
WSM, 3, Gdynia: 83-141.
Summerfield M.A., 1991: Global geomorphology. An introduction to the study of
landforms. Longman Scientific & Technical, John Wiley & Sons.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Leszek Gawrysiak (Pracownia GIS)
1027 BGgF TKG LG
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Historia rozwoju systemów GIS. Oprogramowanie. Źródła i typy danych. Etapy
opracowywania map cyfrowych - skanowanie, kalibracja, wektoryzacja i edycja bazy
danych mapy, zmiana odwzorowania. Integracja map z danymi z pomiarów z GPS.
Funkcje analityczne na danych wektorowych i rastrowych. Opracowywanie
numerycznego modelu terenu w postaci DEM i TIN. Analizy morfometryczne i
hydrologiczne na modelach terenu. Interpolacje. Analizy jakościowe i ilościowe w
geomorfologii dynamicznej - mapa morfodynamiczna zlewni, zastosowanie modelowania
do oceny dynamiki procesów geomorfologicznych.
literatura podawana na bieżąco na zajęciach
polski
Gleba w ekosystemie
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1041 BGgF GWE RD
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
podstawowe wiadomości z gleboznawstwa, ekologii, geoekologii i ekologii krajobrazu.
Struktura i funkcjonowanie układów przyrodniczych.
Gleba - jeden z głównych składników środowiska przyrodniczego, w którym wszystkie
jego elementy są od siebie współzależne i funkcjonują kompleksowo. Gleba jako układ
trójfazowy kształtowany głównie przez skały podłoża, hydrosferę, biosferę a w ostatnich
dziesiątkach lat również przez wzrastającą działalność gospodarczą człowieka. Miejsce i
funkcje gleby w ekosystemie.
polski
Europejski System Informacji o Glebach (EUSIS)
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
1042 BGgF BIG RD
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
podstawy GIS, zasady i funkcjonowanie PMŚ (Państwowego Monitoringu Środowiska)
Rozwój systemów informacji o glebach. Podstawy metodyczne budowy systemu BIGLEB i
EUSIS. Definicje, struktura systemu, dane wejściowe, baza danych systemu,
68
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
przetwarzanie danych, dane wyjściowe. Użytkownicy systemu. Komputerowe mapy
środowiska glebowo-roślinnego i czynników jego degradacji. Inne systemy: SOTER,
NASOTER, CESOTER (Global Soil and Terrain Digital Data Base). Zastosowanie systemów
informacji o glebach w badaniach środowiska przyrodniczego. Systemy monitoringowe,
prognostyczne i eksperymentalne w Polsce na tle innych systemów.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Jerzy Melke, prof. UMCS (Zakład Gleboznawstwa)
1045 BGgF MCŚ MJ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
elementy geochemii pierwiastków w środowisku przyrodniczym
Zapoznanie studentów z cyklem przemiany metali ciężkich, wysoko cząsteczkowych
węglowodanów aromatycznych (WWA), środków ochrony roślin (pestycydy, herbicydy) w
środowisku przyrodniczym. Wpływ wyżej wymienionych metali i związków chemicznych
na metabolizm roślin, zwierząt i człowieka. Oddziaływanie przemysłu i rozwijającej się
urbanizacji na zdrowie człowieka.
Kabata-Pendias A., Pendias H., 1993. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Zbigniew Klimowicz, prof. UMCS (Zakład Gleboznawstwa)
1046 BGgF AZŚ ZK
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
Świadomość współzależności jakości pokrywy glebowej z kondycją całego środowiska w
coraz większym stopniu uzależnionego od czynnika ludzkiego.
Pojęcie antropogenizacji środowiska przyrodniczego. Ważniejsze kierunki gospodarczego
oddziaływania człowieka na pokrywę glebową: wpływ na zmianę struktury użytkowania
gleb, inicjacja i nasilenie procesów erozyjnych, melioracje odwadniające i nawadniające,
chemiczna degradacja gleb, geomechaniczne formy degradacji gleb. Problem ochrony i
rekultywacji gleb. Przeobrażenia "pozytywne" - powstawanie gleb żyznych i urodzajnych
tzw. kulturoziemnych (hortisoli i rigosoli).
Wykaz publikacji przygotowywany przez prowadzącego indywidualnie, stosownie do
polski
Choroby Ziemi
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1047 BGgF CHZ RD
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
Podstawy ekofilozofii i teorii rozwoju zrównoważonego. Podstawy oceny relacji "człowiek
- środowisko" i oddziaływania na środowisko.
Od "...i czyńcie sobie Ziemie poddaną" do "Quo vadis homine?" Lekcje z przeszłości.
Zanieczyszczanie Ziemi. Choroby w skali mikro i makro. Metale i organika - na dobre i na
złe. Zagrożony łańcuch życia - od przyrody do bioniki. Człowiek i Ziemia: czy jest nas za
dużo?
Alloway B.J., Ayres D.C., 1999: Chemiczne podstawy zanieczyszczania środowiska. PWN,
Warszawa.
Kozłowski S., 1997: W drodze do ekorozwoju. PWN, Warszawa.
Leńkowa A., 1977: Człowiek przeciwko sobie? Instytut Wydaw. PAX.
Mannion A.M., 2001: Zmiany środowiska Ziemi. PWN, Warszawa.
Siemiński M., 2001: Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
1048 BGgF SUB RD
wykład
69
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Polityka Ekologiczna Państwa i podstawy teorii rozwoju zrównoważonego. Podstawowe
wiadomości z prawa międzynarodowego w zakresie ochrony środowiska i jego
respektowanie: instrumenty i narzędzia ochrony środowiska.
W kierunku rozwoju zrównoważonego: rys historyczny i perspektywy. Energia: od paliw
kopalnych do zrównoważonych źródeł energii. Przepływ materii. Produkcja żywności i
włókien. Zrównoważona produkcja przemysłowa: minimalizacja produkcji odpadów,
czyste technologie i ekologia przemysłowa. Zrównoważona migracja ludności: transport
ludzi i towarów w Regionie Bałtyckim. Rozwój siedlisk. Etyczne, kulturowe, prawne i
ekonomiczne podstawy rozwoju zrównoważonego. Od intencji do działania.
A Sustainable Baltic Region. Books 1-10, 1997.
polski lub angielski (zależnie od zainteresowania studentów)
Ewolucja i właściwości gleb lessowych i lessów
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1049 BGgF EIW ZK
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Ogólna znajomość przyczyn szczególnej podatności gleb wytworzonych z lessu na ich
degradację, zwłaszcza erozję wodną i wietrzną.
Definicja utworu lessowego i lessowatego, pochodzenie lessu. Krajobraz obszarów
lessowych. Typologia gleb lessowych i ich rozmieszczenie w Polsce i na świecie. Ewolucja
gleb z uwzględnieniem czynnika antropogenicznego. Cechy morfologiczne gleb oraz ich
skład granulometryczny, mineralny i chemiczny. Właściwości fizyczne, w tym wodnopowietrzne oraz chemiczne gleb lessowych. Waloryzacja gleb. Zagrożenia erozją,
ochrona.
Józefaciuk A., Józefaciuk C., 1987: Ocena wodnej erozji gleb terenów wyżynnych Polski
na tle warunków przyrodniczo-rolnych. Roczn. Glebozn., 38, 1.
Klimowicz Z., 1993: Zmiany pokrywy glebowej w obszarze utworów lessowych i
lessowatych w zależności od okresu użytkowania i rzeźby terenu. Wyd. UMCS, Lublin.
Licznar M., 1985: Właściwości gleb i kierunki ich ewolucji na terenach erodowanych
Płaskowyżu Głubczyckiego. Zesz. Nauk. AR, Rozpr., nr 48, Wrocław.
Pałys S., 1980: Wpływ erozji gleb i wieloletnich zabiegów przeciwerozyjnych na
kształtowanie się odpływu, rzeźby oraz pokrywy glebowej obszarów lessowych. Rozpr.
hab. 67, Lublin.
Turski R., Słowińska-Jurkiewicz A., 1994: Gleby wytworzone z lessów. LTN, Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1064 BGgF RDM AŚ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Pojęcie denudacji; denudacja mechaniczna i chemiczna. Metody badań zjawiska
denudacji. Zlewnia jako system denudacyjny, jako podstawowa jednostka badawcza nad
określeniem relacji dotyczących obiegu materii oraz opracowania bilansu materialnego.
Wykorzystanie cholleyowskiej koncepcji systemu denudacyjnego i teorii Bertallanffy,ego
w badaniach denudacji zlewni. Mechanizm rozwoju i czynniki warunkujące natężenie
denudacji. Wpływ czynników hydroklimatycznych na natężenie procesów denudacji; rola
zjawisk katastrofalnych; efekty histereiczne zachodzące między przepływem wody a
koncentracją transportowanego materiału; sezony aktywności denudacyjnej. Wpływ
rzeźby i budowy geologicznej na wielkość denudacji. Człowiek jako ważny czynnik
stymulujący rozwój procesów denudacji mechanicznej i chemicznej (denudacja
antropogeniczna). Zróżnicowanie przestrzenne denudacji mechanicznej i chemicznej;
jakościowe i ilościowe oceny natężenia denudacji.
Gregory K.J., Walling D.E., 1973: Drainage basin: form and processes. E. Arnold,
London.
Lwowicz M.I., Bratcewa N.Ł., Karasik G.J., Miedwiediewa G.P., Mieleszko A.W., 1991:
Sowremiennaja intiensiwnost wnutrikontinentalnoj erozji suszi ziemnego szara. Izd.
Miezbiedomostwiennogo komiteta pri prezidjumie AN SSSR, Moskva.
polski
Ocena stopnia antropogenizacji środowiska w świetle badań hydrometrycznych
Prowadzący:
70
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1065 BGgF OSA AŚ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
test pisemny
Rola wody w kształtowaniu cywilizacji. Udział wód rzecznych w bilansie hydrosfery.
Procesy fluwialne ze szczególnym uwzględnieniem działalności transportowej rzek;
rodzaje transportowanego rumowiska. Transport rzeczny zawiesin i roztworów w
warunkach naturalnych i pod wpływem działalności antropogenicznej (ujęcia bilansowe,
globalne i regionalne). Analiza składowych odpływu chemicznego (substancje
dostarczane z opadami, związane z chemizacją rolnictwa, pochodzące z wód obiegu
komunalnego i przemysłowego). Zanieczyszczenie wód rzecznych, metody oceny
zanieczyszczenia; klasyfikacja czystości wód
Bieszczad S., Sobota J. (red.), 1993: Zagrożenia, ochrona i kształtowanie środowiska
przyrodniczo-rolniczego. Wyd. AR, Wrocław.
Chełmicki W., 1997: Degradacja i ochrona wód. Wyd. UJ, Kraków.
Świeca A., 1998: Wpływ czynników antropogenicznych na rzeczny odpływ roztworów i
zawiesin na międzyrzeczu Wisły i Bugu. Rozpr. habil., LXI. Wyd. UMCS, Lublin.
Wiąckowski S., 1989: Wybrane zagadnienia ochrony i kształtowania środowiska
przyrodniczego człowieka. PWN, Warszawa.
Zięba S. (red.), 1995: Woda zasadą życia. [w:] Ekologia humanistyczna. T. 5. Wyd. KUL,
Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Teresa Brzezińska-Wójcik (Zakład Geografii Regionalnej)
1066 BGgF WZE BW
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
ocena ciągła
Etnografia jako nauka. Charakterystyka zwyczajów, ubiorów i sposobu życia ludności
polskiej oraz ludności w wybranych obszarach świata w różnych, porównywalnych
okresach historycznych. Wybrane zagadnienia z etymologii języka polskiego; zmiany w
zakresie mowy. Charakterystyka i porównanie różnych kręgów kulturowych świata w
zakresie podań, przysłów, obrzędów, guseł, zabobonów, pieśni, muzyki i tańców.
polski
Człowiek w ekstremalnych warunkach środowiska naturalnego wybranych regionów świata
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1067 BGgF EWŚ BW
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
ocena ciągła
Warunki ekstremalne - przegląd definicji. Cechy charakterystyczne wybranych regionów
o warunkach ekstremalnych. Studium porównawcze cech przystosowawczych ludności w
wybranych regionach. Sposoby wykorzystywania zasobów naturalnych przez ludność
rdzenną i napływową w wybranych regionach. Cechy wspólne i różne stworzonych przez
nią regionów i cywilizacji. Konsekwencje rozwoju gospodarczego regionów
ekstremalnych.
Cambell B., 1995: Ekologia człowieka. PWN, Warszawa.
Gregory D., Walfard R. (eds), 1990: Horizons in human geography.
Malinowski A., Strzałko J. (red.), 1985: Antropologia. PWN, Warszawa.
Maryański A., 1994: Narodowości świata. PWN, Warszawa.
polski
Cywilizacje świata - fakty i hipotezy
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
1068 BGgF CŚF BS
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
ocena ciągła
71
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Cywilizacja - próba definicji. Teorie katastrofizmu w przekazach historycznych i
legendach. Zagadki starych cywilizacji. Budowle - zagadki świata. Obrazy z Ziemi
Obiecanej. Cywilizacje: Azji, Afryki, Nowego Świata, Australii i Oceanii. Stare cywilizacje
- podobieństwa i różnice. Znaczenie i konsekwencje epoki "odkryć geograficznych".
Kisielewski T., 1997: Z dziejów świata. Od zarania do wielkich odkryć geograficznych.
KiW, Wyd. WSP, Częstochowa.
Kondratow A., 1988: Zaginione cywilizacje. PIW, Warszawa.
Piskozub A., 1996: Cywilizacje w czasie i przestrzeni. Wyd. "Marpress", Gdańsk.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1069 BGgF ZMM BW
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
ocena ciągła
Metody morfometryczne - definicje i rodzaje. Neotektonika i tektonika współczesna poglądy, definicje. Pośrednie i bezpośrednie metody badań młodych i współczesnych
ruchów tektonicznych. Charakterystyka wybranych metod morfometrycznych: goniobaz,
izobaz, izolong, teoretycznego profilu podłużnego rzeki, współczynnika krętości krawędzi,
wskaźnika kształtu doliny, współczynnika wydłużenia zlewni, wskaźnika krętości doliny,
wskaźnika krętości koryta rzeki. Lineamenty - definicje, interpretacje, przykłady
regionalne. Zjawiska pseudotektoniczne i metody ich pomiaru. Praktyczne znaczenie
metod morfometrycznych w określaniu natężenia współczesnych ruchów tektonicznych.
Zastosowanie wybranych metod, jako pomocniczych, w wydzielaniu jednostek
regionalnych.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1070 BGgF MNG ES
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
opracowanie pisemne
Wskazanie na występujące współcześnie na terenie Polski zróżnicowanie narodowościowe
i etniczne. Przyczyny powstania mniejszości narodowych (migracje dobrowolne i
przymusowe), zmiany terytorialne państw, wojny. Typy stosunków politycznych
zachodzących między większościami a mniejszościami etnicznymi. Współczesne
problemy Białorusinów, Cyganów, Litwinów, Łemków, Niemców, Ukraińców, Żydów i
innych narodowości mieszkających w Polsce. Odrębność kulturowa grup etnicznych.
Byczkowski J., 1976: Mniejszości narodowe w Europie 1945-1974. Instytut Śląski, Opole.
Chalupczak H., Browarek T., 1998: Mniejszości narodowe w Polsce 1918 - 1995. Wyd.
UMCS, Lublin.
Kurcz Z. (red.), 1998: Mniejszości narodowe w Polsce. Wyd. Uniwersytetu
Wrocławskiego, Wrocław.
Madajczyk P. (red.), 1998: Mniejszości narodowe w Polsce. Inst. Stud. Politycznych PAN,
Warszawa.
Tomaszewski J., 1985: Rzeczpospolita wielu narodów. PWN, Warszawa.
polski
Tektoniczne uwarunkowania rozwoju form krajobrazu na wybranych przykładach z Polski i świata
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
1071 BGgF TUR BW
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian ustny
Wymagana wiedza w zakresie podstawowej znajomości układu elementów fizycznogeograficznych kontynentów. Przyczynowo-skutkowej analizy procesów fizycznogeograficznych i społeczno-ekonomicznych.
Tektonika a teoria geomorfologii. Skala form geomorfologicznych. Historia
geomorfologiczna a czas geologiczny. Prędkość erozji krajobrazu a ruch skorupy
ziemskiej. Doliny ryftowe jako przykład form morfologicznych związanych z tektoniką
płyt. Tektoniczne i morfologiczne przyczyny formowania powierzchni zrównań.
72
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Regionalne cechy rozmieszczenia wulkanów i formy rzeźby wulkanicznej. Przykłady
wybrzeży i szelfów pochodzenia tektonicznego. Wpływ tektoniki grawitacyjnej na
powstawanie osuwisk. Strukturalne uwarunkowania rozwoju sieci wodnej. Geomorfologia
podmorska na przykładzie Oceanu Atlantyckiego.
Ollier C., 1987: Tektonika a formy krajobrazu. Wyd. Geol., Warszawa.
Rühle E., Zaleski J. (red.), 1983: Ocean Atlantycki. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Waldemar Kociuba (Zakład Geografii Regionalnej)
1072 BGgF HGC WK
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
opracowanie pisemne
Horyzont geograficzny starożytnych cywilizacji europejskich. Rola starożytnych wypraw
odkrywczych w kolonizacji Europy. Kształtowanie się nowożytnej cywilizacji europejskiej;
jej znaczenie dla poszerzania horyzontu geograficznego Europy i Europejczyków. Rola
postępu technologicznego w tempie i zakresie poznania geograficznego. Przyczyny i
skutki ekspansji cywilizacji europejskiej na inne kontynenty.
Wykaz publikacji przygotowany przez prowadzącego indywidualnie, stosownie do
polski
Wpływ kultury arabskiej na rozwój cywilizacji w krajach basenu Morza Śródziemnego
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1073 BGgF ZPI BW
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian pisemny
Przyrodnicze i pozaprzyrodnicze uwarunkowania rozwoju cywilizacji i kultury arabskiej.
Zróżnicowanie środowiska przyrodniczego w krajach arabskich. Przedarabska Afryka
Północna w zarysie. Okres średniowieczny i nowożytny (muzułmański) w krajach
arabskich. Rozwój cywilizacji islamu i kontakty międzykulturowe. Elementy cywilizacji
arabskiej w kulturach Europy, Azji, Afryki i Polski. Zasady i współczesne prądy w islamie;
implikacje w dziedzinie obyczajowości. Zagadnienia językowe, struktury i podziały
społeczne; elementy tradycyjnej obyczajowości i wpływ innych kultur. Konflikty świata
arabskiego z otoczeniem na wybranych przykładach.
Baines J., 1997: Islam. Wielkie kultury świata. Wyd. Świat Książki, Warszawa.
Cywilizacje i kultury V-XX wiek, 1998: [w:] Geografia świata, T. X. Wyd. Kurpisz,
Poznań.
Hourani A., 1995: Historia Arabów. Wyd. Marabut, Gdańsk.
Kronika ludzkości, 1993, Wyd. "Kronika", Warszawa.
Mańkowski T., 1959: Sztuka islamu. Wyd. UW, Warszawa.
Sourdel J. i D., 1980: Cywilizacja islamu (VII-XIII w.). PIW, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
1074 BGgF AMT WK
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian pisemny
Położenie i sąsiedztwo geograficzne Azji Mniejszej. Uwarunkowania rozwoju kulturowego
Azji Mniejszej; zróżnicowanie środowiska przyrodniczego. Rozwój kultur na obszarze Azji
Mniejszej od paleolitu do neolitu. Rozwój kultur i cywilizacji starożytnych między Morzem
Egejskim a Wyżyną Armeńską (Hetyci, Huryci, Luwitowie, Frygowie, Lidyjczycy,
Persowie, Celtowie, Pelazgowie, Grecy, Ormianie, Rzymianie, Bizantyjczycy, Kurdowie).
Półwysep Anatolijski we władaniu Seldżuków i Otomanów. Anatolia współczesna;
zróżnicowanie etniczne, językowe, religijne.
Przeglądowy Atlas Świata. Azja, cz. 1, 2000 (red. R. Mydel), FOGRA,
Kraków.Encyklopedia Geograficzna Świata. Azja, t. VI, 1997 (red. A. Jelonek), OPRES,
Kraków.Encyklopedia Historyczna Świata. Azja, cz. 1, 2002 (red. M. Dziekan), OPRES,
Kraków.
Mityk J., 1986: Geografia fizyczna części świata. PWN, Warszawa.
Popko M., 1987: Turcja. WP, Warszawa.
73
Język wykładowy:
Rościszewski M., 1987: Geografia ekonomiczna Azji Zachodniej. PWE, Warszawa.
polski
Regionalne zróżnicowanie atrakcyjności turystycznej wysp Morza Śródziemnego
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1075 BGgF RZA WK
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian pisemny
Geograficzne uwarunkowania regionalnego zróżnicowania basenu Morza Śródziemnego.
Charakterystyka
środowiska
przyrodniczego
archipelagów
i
wysp
regionu
śródziemnomorskiego. Wpływ dziedzictwa kulturowego cywilizacji starożytnych i
nowożytnych na zróżnicowanie etniczne, językowe, religijne śródziemnomorskich
społeczności wyspiarskich. Rola czynników przyrodniczych i antropogenicznych w
kształtowaniu atrakcyjności turystycznej wybranych wysp śródziemnomorskich.
Charakterystyka wybranych walorów wypoczynkowych i krajoznawczych.
Encyklopedia Geograficzna Świata. Oceany i Morza, t. VII, 1997 (red. Z. Otałęga),
OPRES, Kraków.
Kruczek Z. (red.), 2002: Kraje europejskie. Zarys geografii turystycznej. Proksenia,
Kraków.
Kruczek Z. (red.), 2002: Kraje pozaeuropejskie. Zarys geografii turystycznej. Proksenia,
Kraków.
Kruczek Z., Sacha S., 2003: Europa. Geografia turystyczna. Proksenia, Kraków.
Mityk J., 1986: Geografia fizyczna części świata. PWN, Warszawa.
Warszyńska J. (red.), 1994: Geografia turystyczna świata, cz. 1. PWN, Warszawa.
Warszyńska J. (red.), 2000: Geografia turystyczna świata, cz. 2. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1085 BGgF SAT WG
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
przygotowanie pisemnego opracowania, zaliczenie ustne
Istota samorządu terytorialnego, zasada subsydiarności, Przedmiot działania i sposoby
funkcjonowania samorządu. Historia samorządu terytorialnego w Polsce. Prawne
podstawy, struktura ustrojowa i procedura wyłaniania władz samorządowych. Struktura
organizacyjna samorządu terytorialnego w Polsce (organy uchwałodawcze, wykonawcze i
pomocnicze gminy, powiatu i województwa) oraz w wybranych krajach Europy.
Europejska Karta Samorządu Terytorialnego. Główne zadania własne samorządu, zadania
zlecone, działalność gospodarcza samorządu. Kryteria wyboru i sposoby finansowania
przedsięwzięć lokalnych. Podatki i opłaty lokalne, dotacje i subwencje, inne źródła
dochodów. Mienie komunalne, komunalizacja. Nadzór i współdziałanie organów
rządowych z samorządem terytorialnym.
Gilowska Z., 1998: System ekonomiczny samorządu terytorialnego w Polsce;
Municipium; Warszawa.
Borodo A., 1997: Samorząd terytorialny. System prawno-finansowy, Wydawnictwa
Prawnicze PWN, Warszawa.
Ustawy o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie w
województwie.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Jan Polski (Zakład Geografii Ekonomicznej)
1086 BGgF MAT PJ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Istota i cele marketingu terytorialnego, w tym regionalnego i lokalnego. Marketing
zewnętrzny i wewnętrzny. Budowanie wizji korzyści dla potencjalnych inwestorów w
przestrzeni gospodarczej. Segmentacja rynków. Potencjalni adresaci marketingu
terytorialnego. Współpraca samorządów wojewódzkich, powiatowych i gminnych w
budowaniu wizji atrakcyjności przestrzeni. Implementacja działań marketingowych.
Marketing-mix: warunki finansowe, promocja przestrzeni, obsługa inwestorów. Marketing
jako instrument polityki regionalnej.
74
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Podawane na bieżąco na zajęciach
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Tomasz Komornicki, prof. UMCS (Zakład Geografii Ekonomicznej)
1087 BGgF PRE KT
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
kolokwium
Teoretyczne podstawy analizy powiązań międzynarodowych, modele powiązań
ekonomicznych (modele grawitacji i potencjału, triada "Ullmana", modele nakładów
wyników), społecznych (modele migracyjne), transportowych (dynamiczne modele
rozwoju sieci) i politycznych (teoria rozwoju regionów transgranicznych). Prezentacja
poszczególnych rodzajów powiązań międzynarodowych Polski, ze szczególnym
zwróceniem uwagi na wewnętrzne zróżnicowanie regionalne w tym zakresie. Handel
zagraniczny Polski, kierunki, obszary koncentracji w kraju. Inwestycje zagraniczne i ich
rola w gospodarce lokalnej. Turystyka zagraniczna, kierunki przyjazdów i wyjazdów.
Współczesne migracje międzynarodowe. Międzynarodowe powiązania polityczne
jednostek samorządowych (partnerstwa miast i gmin, współpraca transgranicza,
euroregiony). Powiązania transportowe Polski ze światem. Dostępność transportowa
polskich regionów w świetle badań ogólnoeuropejskich. Rola natężenia, kierunków i
struktury powiązań międzynarodowych w planowaniu przestrzennym i polityce
regionalnej.
Chojnicki Z., 1999: Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii. Bogucki
Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Domański B., 2001: Kapitał zagraniczny w przemyśle Polski. Prawidłowości
rozmieszczenia, uwarunkowania i skutki. Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Isard W., 1965: Metody analizy regionalnej. KPZK PAN, PWN, Warszawa.
Komornicki T., 2003: Przestrzenne zróżnicowanie międzynarodowych powiązań
społeczno-gospodarczych w Polsce. Prace Geograficzne 190, IGiPZ PAN, Warszawa.
Potrykowski M., Taylor Z., 1982: Geografia Transportu. Zarys problemów, modeli i
metod badawczych. PWN, Warszawa.
polski
Granice - przemiany funkcji w Europie i Polsce
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1088 BGgF GPF KT
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
kolokwium
Granice jako przedmiot badań geografii politycznej, podstawy teoretyczne (rodzaje
granic). Przemiany funkcji granic w ujęciu historycznym (z wyróżnieniem funkcji
militarnej, ekonomicznej i społecznej). Redukcja funkcji granic w procesie integracji
europejskiej. Założenia i wprowadzenie w życie układu z Schengen. Przemiany funkcji
granic w Polsce (od 1918 r.), ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji po roku 1989.
Instytucje reżimu granicznego. Przepływy transgraniczne osób, pojazdów i towarów w
Polsce po 1989. Transgranicza infrastruktura transportowa Polski. Granica jako element
ograniczający lub stymulujący rozwój gospodarczy obszarów przyległych. Granice Polski i
obszary przygraniczne w dokumentach z zakresu polityki regionalnej i planowania
przestrzennego. Współpraca transgraniczna w skali lokalnej. Nowa rola polskiej granicy
wschodniej. Granica w krajobrazie geograficznym i gospodarce Lubelszczyzny.
Ciok S., 2004: Pogranicze polsko-niemieckie. Problemy współpracy transgranicznej.
Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
Komornicki T., 1999: Granice Polski. Analiza zmian przenikalności w latach 1990-1996.
Geopolitical Studies, IGiPZ PAN, Warszawa.
Prescott J.R.V., 1990: Political Frontiers and Boundaries. Unwin Hyman, London.
Rościszewski M., 1997: Polska Granica wschodnia. Geopolitical Studies vol. 1, IGiPZ PAN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
1094 BGgF OWK JJ
wykład
15 godzin
II-V
zimowy
1
75
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
zaliczenie pisemne
Concept of multiculturalism. Ethnic and cultural differentiation of the contemporary
world. International migrations and state immigration policies. Integration, assimilation
or multiculturalism? Models of multicultural societies. Ethnic ghettos and cultural
encounters. Multicultural societies and their role in European integration processes.
Multicultural Europe – challenges, chances and threats.
Cziomer E., Zyblikiewicz L. 2000: Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych,
PWN, Warszawa, Kraków.
Fukuyama F. 2000: Wielki wstrząs: natura ludzka a odbudowa porządku społecznego,
Bertelsmann, Warszawa.
Gellner E. 1991: Narody i nacjonalizm, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Golka M. 1999: Cywilizacja, Europa, Globalizacja; Wydaw. Fundacji Humaniora, Poznań.
Huntington S. 2004: Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Muza,
Warszawa.
Ratajczak M. 2003: Oblicza wielokulturowości, w: red. E. Stadtmueller, Wkraczając w
XXI wiek – między globalizacją a zróżnicowaniem, Arboretum, Wrocław.
Tokarczyk R. 2005: Współczesne kultury prawne, Zakamycze, Kraków.
Trudne sąsiedztwa 2001: red. Jasińska-Kania A., Wyd. Naukowe "Scholar", Warszawa.
U progu wielokulturowości 1997: red. M. Kempny, A. Kapciak, S. Łoziński, Oficyna
Naukowa, Warszawa.
Znaniecki F. 1990: Współczesne narody, PWN, Warszawa.
angielski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1095 BGgF DPT KT
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
Prezentacja europejskich tendencji w polityce transportowej (w tym tzw. „transportu
zrównoważonego”). Identyfikacja nowych uwarunkowań dla rozwoju transportu w
okresie transformacji systemowej. Prezentacja przemian w codziennej mobilności
przestrzennej ludności Polski. Analiza głównych problemów polityki transportowej kraju
okresu transformacji, w tym w szczególności: (a) budowy autostrad, dróg ekspresowych;
(b) modernizacji sieci kolejowej; (c) modernizacji i budowy lotnisk. Analiza barier
instytucjonalnych w rozwoju infrastruktury transportowej (takich jak brak koncepcji
strategicznych, inercja planowania przestrzennego). Analiza i krytyczna ocena
dokumentów planistycznych ogólnych i sektorowych pod kątem widzenia polityki
transportowej (Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Strategia Rozwoju
Transportu, strategie wojewódzkie, dokumenty lokalne).
Bariers to sustainable transport (ed. Rietveld P., Stough R.), 2005: Spon Press, Londyn,
Nowy Jork.
Lijewski T., 1986: Geografia transportu Polski, Warszawa, PWE.
Potrykowski M., Taylor Z., 1982: Geografia transportu. Zarys problemów, modeli i metod
badawczych, PWN, Warszawa.
Dokumenty planistyczne (strony internetowe: www.rcss.gov.pl, www.mtib.gov.pl).
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
1096 BGgF ESP KT
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Prezentacja założeń programu europejskiego ESPON (European Spatial Planning
Observation Network). Omówienie pracy w interdyscyplinarnych, międzynarodowych
konsorcjach naukowych. Prezentacja założeń ESDP (Europejskiej Perspektywy Rozwoju
Przestrzennego). Przedstawienie wyników wybranych projektów w odniesieniu do
przestrzeni ESPON (25 krajów Unii Europejskiej plus Szwajcaria, Norwegia, Bułgaria i
Rumunia) oraz w szczególności do przestrzeni Polski. Krytyczna ocena wniosków
formułowanych pod adresem naszego kraju. Dokładniejsza analiza zakończonych
projektów: 1.1.1 (dotyczącego rozwoju sieci osadniczej i policentryczności), 1.2.1
(dotyczącego transportu) i 1.1.3 (poświęconego skutkom przestrzennym rozszerzenia
UE).
Europejska
Perspektywa
Rozwoju
Przestrzennego:
http://europa.eu.int/comm/regional_policy/sources/docoffic/official/reports
/som_en.htm.
Recenzje projektów ESPON wykonywane dla polskiego Ministerstwa Gospodarki – kopie
76
Język wykładowy:
udostępni wykładowca.
Strona internetowa Programu ESPON: www.espon.lu zawierająca raporty końcowe (lub
cząstkowe) ze wszystkich realizowanych projektów.
polski
Gospodarka lokalna
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1097 BGgF GLK AM
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Pojęcie i modele rozwoju lokalnego. Pojęcie gminy. Ustrojowe reguły gospodarowania
gmin. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego. Zadania i kompetencje gmin.
Narzędzia gospodarowania gmin. Przestrzenne zróżnicowanie dochodów i wydatków
gmin. Gospodarowanie mieniem komunalnym. Plan zagospodarowania przestrzennego
gminy. Czynniki i bariery rozwoju lokalnego. Typologia strategii rozwoju lokalnego.
Rozwój lokalnej infrastruktury technicznej. Rola kapitału ludzkiego w rozwoju lokalnym.
Zrównoważony rozwój gmin. Projektowanie strategii rozwoju gminy. Ocena potencjału
inwestycyjnego gminy. Europejskie fundusze pomocowe a rozwój lokalny.
Gorzelak G., 1992: Omówienie książki Edwarda J. Blakely'a "Planowanie gospodarczego
rozwoju lokalnego", [w:] Gmina, Przedsiębiorczość, Promocja, (red.) J. P. Gieorgica, G.
Gorzelak, Studia Regionalne i Lokalne, z. 7(40), Uniwersytet Warszawski, s. 18-58.
Maik W. (red.), 1997: Problematyka rozwoju lokalnego w warunkach transformacji
systemowej. Biuletyn KPZK PAN, z. 177.
Myna A., 2004: Bariery w korzystaniu ze środków pomocowych Unii Europejskiej na
przykładzie gmin Lubelszczyzny, Samorząd Terytorialny, nr 9, Warszawa, s. 30-38.
Parysek J.J., 1996: Rozwój lokalny i lokalna gospodarka przestrzenna, Bogucki
Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1098 BGgF SPR PJ
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy lub letni
1
zaliczenie ustne
Programowanie rozwoju jako narzędzie polityki gospodarczej państwa i jednostek
samorządu terytorialnego. Planowanie a rynek i wolna konkurencja. Kierunki polityki
społecznej i gospodarczej w Unii Europejskiej i w Polsce. Rola programowania działań
publicznych we wspomaganiu rozwoju. Organizacja systemu programów rządowych,
wojewódzkich i lokalnych. Spójność krajowego i europejskiego systemu planowania.
Rządowe dokumenty programowania długo- i średniookresowego. Programowanie
horyzontalne i regionalne, strategie wojewódzkie i sektorowe. Programowanie na
szczeblu lokalnym. Programowanie rozwoju a planowanie przestrzenne – zależności.
Elementy programowania: cele i ich uzasadnianie, diagnozy, analizy słabych i mocnych
stron, oceny indykatywne przedsięwzięć gospodarczych. Organizacja wdrażania
programów. Ewaluacja.
Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013 (projekt), Ministerstwo Rozwoju Regionalnego,
Warszawa 2006.
Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2007-2013 (projekt), Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego, Warszawa 2006.
Sektorowe programy operacyjne na lata 2007-2013 (projekt), Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego, Warszawa 2006.
Długofalowa Strategia Rozwoju Regionalnego dla Polski do 2025 r. (projekt),
Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2004.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. Aktualizacja (projekt), RCSS,
Warszawa 2005.
Strategia rozwoju województwa lubelskiego, 2005: aktualizacja Urząd Marszałkowski
Województwa Lubelskiego, Lublin.
Plan Przestrzennego Zagospodarowania Województwa Lubelskiego, 2002: Biuro
Planowania Przestrzennego, Lublin.
Strategie gminne, lokalne programy rozwoju, studia uwarunkowań i zagospodarowania
przestrzennego gmin.
polski
Agroturystyka
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
1099 BGgF AGR SW
wykład
77
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian pisemny lub wykonanie pisemnego opracowania
Pozarolnicze źródła dochodów ludności wiejskiej. Podstawowe pojęcia i terminologia z
zakresu agroturystyki. Gospodarcze i społeczne znaczenie agroturystyki. Współczesne
procesy urbanizacyjne a agroturystyka. Przedsięwzięcia i podmioty agroturystyczne.
Agroturystyka w wybranych krajach Europy i innych kontynentów. Przestrzeń
agroturystyczna Polski i województwa lubelskiego.
Drzewiecki M., 1995: Agroturystyka, Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, Bydgoszcz.
Młynarczyk K., 2002: Agroturystyka, Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego,
Olsztyn.
Świetlikowska U., 2000: Agroturystyka, FAPA, Wyd.2, Bydgoszcz.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Irena Tarraro-Żebrowska
1101 BGgF MDK IT
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
Funkcje wielu zmiennych, pochodne cząstkowe, różniczka zupełna. Wyznaczniki,
Jakobian. Równania elipsy we współrzędnych kartezjańskich, parametrycznych,
biegunowych. Równania elipsoidy obrotowej. Elementy geometrii różniczkowej,
współrzędne krzywoliniowe, linie parametryczne, kąt między krzywymi na powierzchni.
Całki krzywoliniowe, długość linii na powierzchni. Równania różniczkowe.
polski
Techniki teledetekcyjne w topografii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1104 BGgF TTT MM
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Ruch satelitów po orbicie okołoziemskiej i jego wpływ na dokonywane pomiary.
Satelitarna aparatura pomiarowa stosowana do obserwacji powierzchni Ziemi.
Rejestracja, analiza i przekształcenie satelitarnych danych pomiarowych. Satelitarne
systemy obserwacyjne i pomiarowe stosowane w topografii i kartografii. Dane
topograficzne i tematyczne oraz sposoby ich łączenia. Weryfikacja wyników zdalnych
pomiarów powierzchni Ziemi i ocena ich dokładności. Analogowe i cyfrowe mapy
topograficzne. Źródła, dostępność i zasady wykorzystywania informacji topograficznej.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1105 BGgF KPK MM
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Współczesne poglądy na powstanie i ewolucję wszechświata. Rodzaje obiektów
kosmicznych i ich klasyfikacja. Prawa rządzące ruchem obiektów kosmicznych. Sposoby
pomiaru właściwości fizycznych ciał niebieskich. Kartograficzne metody prezentowania
powierzchni planet typu ziemskiego. Problemy związane z prezentacją kartograficzną
planet, planetoid i komet. Mapy i atlasy Układu Słonecznego, planet i ich satelitów.
Zastosowanie kartografii do prezentowania pozaukładowych obiektów kosmicznych.
Współczesne analogowe i cyfrowe mapy nieba.
polski
78
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1106 BGgF PAZ MM
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Rola czasu w badaniach geograficznych. Czterowymiarowa prezentacja kartograficzna.
Pomiar zjawisk dynamicznych. Parametry określające zmienność w przestrzeni i czasie.
Jakość i wiarygodność informacji przestrzenno czasowych. Statyczne sposoby
kartograficznej prezentacji zmian w czasie. Filmy i animacje kartograficzne. Techniki
tweeningu i ich zastosowanie w prezentacjach przestrzenno czasowych. Specyfika
prezentowania dynamiki zjawisk w różnych dyscyplinach geograficznych.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
mgr Mirosław Krukowski (Zakład Kartografii)
1107 BGgF POL KR
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Wzmocnienie wartości informacyjnej obrazów rastrowych w celu przygotowania danych
obrazowych do interpretacji realizowanej dla różnych zastosowań w geografii
(wzmocnienie radiometryczne, przestrzenne, spektralne). Zagadnienia dotyczące
klasyfikacji wielospektralnej (trening nadzorowany i nienadzorowany, klasyfikacyjne
reguły decyzyjne, ocena sygnatur, oszacowanie dokładności klasyfikacji). Geometryczna
korekcja zobrazowań (rejestracja i rektyfikacja obrazów).
ERDAS Field Guide, Przewodnik geoinformatyczny, 1998, Geosystems, Warszawa.
Watkins Ch.D., Sadun A., 1995: Nowoczesne metody przetwarzania obrazu.
Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa.
Magnuszewski A., 1999: Gis w geografii fizycznej. PWN, Warszawa.
Widacki W., 1997: Wprowadzenie do systemów informacji geograficznej. Wyd. TEXT,
Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Krzysztof Kałamucki (Zakład Kartografii)
1108 BGgF SGK KK
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian pisemny lub ustny
Organizacja i zadania służb geodezyjnych i kartograficznych na szczeblu administracji
rządowej i samorządowej. Zakres działalności ośrodków dokumentacji geodezyjnej i
kartograficznej. Uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii. Podmioty
gospodarcze w geodezji i kartografii. Organizacje i stowarzyszenia kartograficzne,
geograficzne i geodezyjne o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Kongresy,
konferencje, sympozja, targi i wystawy o tematyce kartograficznej. Podstawy prawa
geodezyjnego i kartograficznego oraz autorskiego.
Akty prawne (ustawy, rozporządzenia oraz wytyczne) dotyczące geodezji i kartografii.
Poradnik dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień zawodowych w dziedzinie
geodezji i kartografii. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Wydanie piąte, Warszawa,
2002.
Dodatkowo: wykaz aktualnych publikacji, adresów stron internetowych przygotowany
przez prowadzącego, stosownie do omawianych zagadnień
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
1123 BGgF HYG SB
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
79
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1
zaliczenie
zaliczony kurs z hydrografii i oceanografii
Charakterystyczne cechy obiegu wody w zlewniach arktycznych, rola temperatury w
obiegu wody, fazy obiegu, ablacja śnieżna i lodowcowa, uwarunkowania fizjograficzne
akumulacji śnieżno-lodowcowej, rodzaje alimentacji, wielkość i przebieg odpływu
rzecznego, rola wieloletniej zmarzliny w obiegu wody, problemy hydrochemiczne
wybranych obszarów, procesy kriocheniczne, rola czynników hydrologicznych w
kształtowaniu procesów denudacji chemicznej i mechanicznej.
Bartoszewski S., 1998: Reżim odpływu rzek Ziemi Wedel Jarlsberga (Spitsbergen).
UMCS, Lublin.
Golubiev G.N., 1976: Gidrologia lednikov. Gidrometeoizdat, Leningrad.
Jania J., 1993: Glacjologia. PWN, Warszawa.
polski
Melioracje
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1124 BGgF MLR SB
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
Cel i zadania melioracji wodnych, hydroklimatyczne podstawy melioracji w Polsce,
podział melioracji, melioracje podstawowe i szczegółowe, nawadniające i odwadniające,
potrzeby wodne roślin, rozwiązania techniczne, sposoby i efektywność nawodnień,
melioracje dolin a gospodarka stawowa, oddziaływanie melioracji na obieg wody i
przekształcenia odpływu, sukcesja florystyczna.
Byczkowski A., 1979: Hydrologiczne podstawy projektów wodnomelioracyjnych. PWRiL,
Warszawa.
Gidlewski J., Grzyb H., 1969: Melioracje. PWRiL, Warszawa.
Ostromęcki J., 1973: Podstawy melioracji nawadniających. PWN, Warszawa.
polski
Hydrochemia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1125 BGgF HYD BJ
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
zaliczony przedmiot podstawy geochemii krajobrazu
Wybrane cechy geochemiczne litosfery. Hydrochemia i hydrogeochemia. Właściwości
fizyczne i cechy chemiczne wód naturalnych i zanieczyszczonych. Oznaczenia cech
fizycznych i chemicznych wód (zajęcia laboratoryjne). Opracowanie materiałów
hydrochemicznych.
Formowanie
się
składu
chemicznego
wód.
Wskaźniki
hydrochemiczne. Normy jakości wód, wskaźniki ogólnoekologiczne i hydrochemiczne w
ocenie jakości wód. Problemy zanieczyszczeń antropogenicznych i oczyszczania wód. Tło
hydrogeochemiczne i hydrochemiczne w ocenie jakości wód.
Alekin O.A., 1970: Osnovy gidrochimi. Gidrometeorołogiceskije Izd. Leningrad.
Hem J.D., 1985: Study and Interpretation the Chemical Characteristics of Natural Water.
Third Edition. US Geological Survey Water - Supply Paper 2254.
Janiec B., 1989/90: Układy węglanowe a depozycje CaCO3 w wodach naturalnych
Roztocza Zachodniego (SE Polska). Annales UMCS, S. B, 44/45, Lublin.
Macioszczyk A., 1987: Hydrogeochemia. Wyd. Geol., Warszawa.
Pazdro Z., Kozerski B., 1990: Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol., Warszawa.
polski
Krenologia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
1126 BGgF KRE BJ
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
zaliczony kurs z hydrogeologii
Elementy hydrogeologii - rodzaje wód podziemnych, filtracja, fluacja, przepływy
horyzontalne, pojęcie równowagi hydrodynamicznej. Elementy hydrauliki w złożach
naturalnych: ruch wody w ośrodkach porowatych i szczelinowatych oraz drenaż. Drenaż
liniowy i punktowy - źródlany. Pojęcie źródła, charakterystyka zjawiska i podział
wypływów. Inne naturalne formy wypływu wody. Metody oceny wydajności źródeł.
80
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Zjawiska krenologiczne w ujęciu regionalnym. Krenologia Wyżyny Lubelskiej i Roztocza.
Jakość wód źródlanych. Potencjalne i rzeczywiste możliwości wykorzystania źródeł.
Ochrona źródeł.
Dynowska I., 1983: Źródła Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej. Studia Dok.
Fizjograficznej PAN O. Kraków.
Janiec B., 1984: Wody podziemne południowo-zachodniej krawędzi Wyżyny Lubelskiej.
Wyd. Geol., Warszawa.
Michalczyk Z. (red.), 1996: Źródła Roztocza. Monografia hydrograficzna. Badania
hydrograficzne w poznaniu środowiska t.3. Wyd. UMCS. Lublin.
Michalczyk Z. (red.), 2001: Źródła Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Badania hydrograficzne
w poznaniu środowiska t.6. Wyd. UMCS. Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Józef Paszczyk (Zakład Hydrografii)
1127 BGgF RRH JP
zajęcia laboratoryjne dla 1 grupy 15 osobowej
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian, wykonanie określonych zadań w trakcie zajęć
Zaliczony kurs - Matematyka z elementami statystyki.
W trakcie zajęć omówione zostaną i sprawdzone w działaniu specjalne metody regresji w
zastosowaniu do analizy ilościowych i jakościowych danych hydroklimatycznych.
Uwzględnione zostaną problemy właściwego doboru zmiennych niezależnych, algorytmy
klasycznej i uogólnionej metody najmniejszych kwadratów oraz regresji grzbietowej
(Ridge Regression), metody obliczeń według zmiennych instrumentalnych.
Boczarow M.K., 1973: Metody statystyki matematycznej w geografii. PWN, Warszawa.
Gregory S., 1970: Metody statystyki w geografii. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1128 BGgF PLH JP
15 godzin
IV-V
letni
1
Zajęcia poświęcone zostaną analizie szeregów czasowych w dziedzinie czasu i
częstotliwości. Omówione zostaną, zagadnienia próbkowania i kantowania szeregów
czasowych, określania funkcji autokorelacji i korelacji wzajemnych, dekompozycji
zmienności czasowej zjawisk geograficznych przy pomocy analizy Fouriera.
Przedstawione zostaną i wypróbowane modele oraz prognozy przebiegów czasowych
typu ARIMA. Tematyka zajęć obejmuje również elementy analizy pól losowych. Wyjaśnia
podstawowe pojęcia związane z opisem zmienności przestrzennej i przestrzennoczasowej. Przedstawia programy do obliczeń funkcji autokorelacji przestrzennej oraz
algorytmy numeryczne analizy pola według Krige'a (tzw. krigingu) i Gandina.
Bendat J.S., Piersol A.G., 1976: Metody analizy i pomiarów sygnałów losowych. PWN,
Warszawa.
Box G.E.P., Jenkins G.M, 1983: Analiza szeregów czasowych. PWN, Warszawa.
Otnes B.K., Enochson L., 1978: Analiza numeryczna szeregów czasowych. WNT,
Warszawa.
polski
Wielowymiarowa analiza porównawcza w geografii (przykłady zastosowań)
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1129 BGgF WAP JP
15 godzin
IV-V
letni
1
Na zajęciach - na konkretnych przykładach - omówione zostaną problemy zastosowań
wielowymiarowej analizy porównawczej w hydrologii. Przedstawione zostaną założenia
metody analizy czynnikowej, składowych głównych i korelacji kanonicznych oraz
algorytmy numeryczne służące do porządkowania i grupowania (typologii-regionalizacji)
"wielocechowych" obiektów hydrologicznych.
Chojnicki Z. (red.), 1997: Metody ilościowe i modele w geografii. PWN, Warszawa.
polski
81
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Marek Turczyński (Zakład Hydrografii)
1130 BGgF HOH MT
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian
zaliczone kursy z hydrografii, geologii, geomorfologii
Warunki powstania bagien i stałych podmokłości oraz główne obszary ich występowania,
typy i rodzaje, reżim wodny, fazy obiegu wody, zasoby wodne i bilans wodny bagien,
reżim termiczny, problematyka osuszania torfowisk i konsekwencje tych działań, obszary
podmokłe Lubelszczyzny, kartowanie hydrograficzne bagien i podmokłości. Znaczenie
hydrologii w badaniu obszarów przejściowych między systemami wodnymi i lądowymi.
Zarys paludologii.
Borowiec J., 1990: Torfowiska regionu lubelskiego. PWN, Warszawa.
Ilnicki P., 2002: Torf i torfowiska. Wyd. AR w Poznaniu.
Kac N.J., 1975: Bagna kuli ziemskiej.
Żurek S., 1987: Złoża torfowe Polski na tle stref torfowych Europy. Zak. Narod. Im.
Ossolińskich. Wrocław.
Tobolski K., 2000: Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych. Vademecum
Geobotanicum. Wydawnictwa Naukowe PWN. Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1131 BGgF APH BJ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian
Zmiany obiegu wody, bilansu wodnego i stosunków wodnych pod wpływem gospodarki metody i trudności badań. Rola bezpośrednich ingerencji człowieka w hydrosferę
(budowle hydrotechniczne, melioracje). Wpływ gospodarki wielkoprzestrzennej na
stosunki wodne. Wpływ urbanizacji, industrializacji i górnictwa na stosunki wodne. Próba
oceny i prognozy zmian hydrograficznych.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1132 BGgF JID BJ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
wykonanie bilansu denudacyjnego
Roztwory rzeczywiste i pozorne. Rola wody w środowisku geograficznym jako
rozpuszczalnika. Istota spływu jonowego i denudacji chemicznej; zagadnienia
metodyczne. Uwarunkowania geochemiczne, klimatyczne, biotyczne i antropogeniczne
przebiegu spływu jonowego i denudacji chemicznej. Rola denudacji chemicznej w
procesach geodynamicznych. Bilans denudacji chemicznej w jednostce hydrograficznej.
Wskaźniki denudacji chemicznej w różnych opracowaniach.
Aurada K. I., 1982: Ionenabfluss und chemische Denudation (Regionale Differenzierung
und Stenerungsmechanismen) Petermanns Geographische Mitteilungen, 1, Gotha.
Janiec B., 1982: Badania denudacji chemicznej metodą konduktometryczną. Annales
UMCS, Lublin.
Zachodniego. Rozprawy habilitacyjne, Lublin.
Janiec B., 1998: Denudacja chemiczna na Roztoczu. IV Zjazd Geomorfologów Polskich, t.
III.
Pulina M., 1974: Denudacja chemiczna na obszarach krasu węglanowego. Prace
Geograficzne IG PAN, nr 105.
Świeca A., 1998: Wpływ czynników antropogenicznych na rzeczny odpływ roztworów i
zawiesin na międzyrzeczu Wisły i Bugu. Rozprawy habilitacyjne, Lublin.
polski
Prowadzący:
dr Józef Paszczyk, dr Wojciech Sobolewski (Zakład Hydrografii)
82
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1133 BGgF GIS JP
15 godzin
IV-V
zimowy
1
zestaw ćwiczeń kontrolnych
zaliczony przedmiot GIS (geograficzne systemy informacji)
Celem ćwiczeń jest nauczenie praktycznego wykonywania analiz hydrologicznych i
hydroklimatycznych z wykorzystaniem narzędzi GIS. Tematyka zajęć obejmuje analizę
rozmieszczenia zjawisk punktowych, liniowych i powierzchniowych, analizę topograficzną
numerycznego modelu terenu, symulację przepływu wód powierzchniowych,
modelowanie zbiornika wodnego, analizę ruchu wód podziemnych, badanie związku
między opadem a odpływem oraz bilanse wodne w systemach GIS.
Gaździcki J., 1990: Systemy informacji przestrzennej. PPWK, Warszawa - Wrocław.
Kistowski M., Iwańska M., 1997: Systemy informacji geograficznej. Zastosowanie w
badaniach środowiska przyrodniczego. Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Magnuszewski A., 1999: GIS w geografii fizycznej. PWN, Warszawa.
Myrda G., 1997: GIS czyli mapa w komputerze. Helion, Warszawa.
Urbański J., 1997: Zrozumieć GIS. Analiza informacji przestrzennej. PWN, Warszawa.
Widacki W., 1997: Wprowadzenie do systemów informacji geograficznej. Wydawnictwo
TEXT, Kraków.
polski
Laboratorium polowe - dynamika jakości wód ekosystemów jeziorno-torfowiskowych
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1134 BGgF EJT BJ
2-dniowe zajęcia terenowe na własny koszt - weekend
15 godzin
IV-V
letni
1
udział w pracach laboratorium terenowego i sprawozdanie z badań
Pojęcie ekosystemu. Właściwości wody a "życie" ekosystemów jeziornych i
torfowiskowych. Typy jezior i torfowisk, a potencjalne cechy fizyczno-chemiczne ich wód.
Rola geochemii podłoża mis jeziorno-torfowiskowych i ich zlewni w kształtowaniu cech
jakościowych i dynamiki zmienności jakości ich wód. Dynamika jakości wód w jeziorach
bezodpływowych, przepływowych i silnie antropogenizowanych. Jeziora i torfowiska jako
magazyny mas wodnych, ciepła i zanieczyszczeń. Procesy samooczyszczania wód w
zbiornikach wodnych ("oddychanie" ekosystemów). Dynamika roczna i wieloletnia
(wiekowa) zmian jakości wód w jeziorach kata-, oligo-, mezo-, eu-, i dys- troficznych.
Dynamika cech fizyczno-chemicznych wód jeziornych i torfowiskowych Pojezierza
łeczyńsko-Włodawskiego. Terenowe oznaczenie wybranych cech (pH, przewodność
właściwa, twardość ogólna i węglanowa, zawartość wapnia, chlorków, siarczanów, sodu z
potasem, azotanów, azotynów, fosforanów oraz barwy, zapachu i zawartość
rozpuszczonego tlenu w wodzie)
Pozycje literatury będą podawane w trakcie prowadzonych zajęć
polski
Klimat Eurazji
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Szczepan Mrugała (Zakład Meteorologii i Klimatologii)
1141 BGgF KLE SM
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
egzamin ustny lub pisemny
Ukończony kurs podstawowy z meteorologii i klimatologii.
Charakterystyka klimatów Eurazji. Czynniki geograficzne i procesy klimatotwórcze
kształtujące klimat Eurazji. Monsun azjatycki, jego geneza i rola w klimacie Azji.
Kontynentalizm klimatu Eurazji. Osobliwości klimatu Eurazji.
Martyn D., 1995: Klimaty kuli ziemskiej. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Zbigniew Gardziel (Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
1164 BGgF BGP ZG
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
sprawdzian pisemny
Podstawy geologii dynamicznej i historycznej z zakresu studiów I roku geografii.
Budowa geologiczna Polski na tle Europy. Regionalne jednostki geologiczno-tektoniczne
83
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Polski. Ogólna charakterystyka megakompleksów strukturalnych Polski. Strefa
Teisseyre'a-Tornquista. Prekambryjska platforma wschodnioeuropejska Polski północowschodniej. Blok dolnośląski. Struktura śląsko-morawska. Struktury paleozoiczne wyżyn
środkowopolskich. Jednostki mezozoiczne północnej i środkowej Polski. Karpaty i
zapadlisko przedkarpackie.
Mizerski W., 2002: Geologia Polski dla geografów. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Sokołowski J., 1990: Geologia regionalna i złożowa Polski. Wyd. Geol., Warszawa.
Stupnicka E., 1997: Geologia regionalna Polski. Wyd. Geol., Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Józef Superson, prof. UMCS (Zakład Geomorfologii), dr Justyna Warowna (Zakład
Geologii i Ochrony Litosfery)
1166 BGgF DRR JS
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
test pisemny
znajomość podstawowych zagadnień z zakresu geomorfologii fluwialnej i hydrologii.
Procesy erozyjne początku czwartorzędu jako czynnik inicjujący powstanie sieci dolinnej
na obszarze wyżynnym. Wpływ tektoniki i litologii na rozwój dolin. Plejstoceński cykl
glacjał - interglacjał i jego odbicie w rzeźbie i osadach dolin. Znaczenie peryglacjalnych
procesów w kształtowaniu dolin. Zjawiska holoceńskie jako przykład naturalnych
procesów interglacjalnych oraz będących pod wpływem działań człowieka. Rola
czynników regionalnych i lokalnych w rozwoju dolin.
Starkel L., 1988: Historia dolin rzecznych w holocenie. [w:] Przemiany środowiska
geograficznego Polski. wyd. Ossolineum, Wrocław.
Superson J., 1996: Funkcjonowanie systemu fluwialnego wyżynnej części dorzecza
Wieprza w zlodowaceniu wisły. Wyd. UMCS, Lublin.
polski
Erozja wąwozowa
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Wojciech Zgłobicki (Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
1167 BGgF ERW WZ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian testowy
Klasyfikacja młodych rozcięć erozyjnych. Uwarunkowania powstawania i rozwoju
wąwozów. Procesy erozji wąwozowej. Rola człowieka w powstawaniu i rozwoju wąwozów.
Znaczenie wąwozów w funkcjonowaniu systemów geomorfologicznych. Wąwozy
efemeryczne. Wąwozy drogowe. Metody zapobiegania erozji wąwozowej. Występowanie
wąwozów w Polsce. Erozja wąwozowa na Lubelszczyźnie. Szczegółowe studia
monograficzne wybranych wąwozów.
Buraczyński J., 1977: Natężenie erozji wąwozowej i erozji gleb na Roztoczu Gorajskim.
Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 193.
Józefaciuk Cz., 1975: Struktura przestrzenna erozji wąwozowej na Lubelszczyźnie. Pam.
Puł. 65.
Józefaciuk Cz., Józefaciuk A., 1996: Erozja wąwozowa i metody zagospodarowania
wąwozów. PIOŚ, IUNG. Biblioteka Monitoringu Środowiska.
Poesen J., Nachtergaele J., Verstraeten G., Valentin C., 2003: Gully erosion and
environmental change: importance and research needs. Catena 50.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Justyna Warowna (Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
1168 BGgF ANT WJ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
sprawdzian pisemny
Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu geomorfologii fluwialnej i hydrologii.
Krótka historia ingerencji człowieka w doliny rzeczne. Działania bezpośrednie modelujące
rzeki: budowa umocnień brzegowych, obwałowań, tam i zbiorników retencyjnych,
kanalizacja rzek i ich konsekwencje. Działania na obszarze zlewni i ich wpływ na pracę
rzek. Budowa kanałów i przerzuty wody między zlewniami. Efekty środowiskowe
przemian.
Czaya E., 1987: Rzeki kuli ziemskiej. PWN, Warszawa.
Krajobraz dolin rzecznych, Materiały Konferencji, M. Łuczyńska-Bruzda (red.),
Politechnika Krakowska, Kraków, 1998.
84
Język wykładowy:
Marchetti M., 2002: Environmental changes in the central Po Plain (northern Italy) due to
fluvial modifications and anthropogenic activities. Geomorphology, no. 44.
Problemy ochrony i renaturalizacji dolin dużych rzek Europy, M. Kucharczyk (red.), wyd.
UMCS, Lublin, 1999.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1171 BGgF GZD WZ
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
Zaliczenie pisemne
Geochemia litosfery – podstawowe pojęcia. Antropogeniczne źródła zmian chemizmu
wierzchnich warstw litosfery. Geochemiczne i radiochemiczne wskaźniki antropopresji.
Historia zmian chemizmu wybranych komponentów środowiska wywołanych działalnością
człowieka. Osady jako geoarchiwa zmian środowiska. Współczesne parametry
geochemiczne wierzchnich warstw litosfery Polski i świata. Wykorzystanie metod
geochemicznych i radiochemicznych w badaniu przemian środowiska.
Bojakowska I., 1994: Wpływ czynnika antropogenicznego na procesy geochemiczne w
powierzchniowych warstwach litosfery. Inst.. i Met. Badań GEol. z. 53. PIG, Warszawa
Warszawa
Lis J., Pasieczna A., 1995: Geochemiczny Atlas Polski 1:2 500 000. PIG, Warszawa
Jannion A. M., 2001: Zmiany środowiska Ziemi. Historia środowiska przyrodniczego i
kulturowego. PWN, Warszawa
Migaszewski Z., Gałuszka A., 2003: Zarys geochemii środowiska. Wyd. Akad. Święt.,
Kielce
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1172 BGgF PKP BB
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
zaliczenie pisemne
Koncepcje przestrzeni, relacje przestrzeń – środowisko przyrodnicze – krajobraz.
Typologia krajobrazu a przestrzeń geograficzna. Uwarunkowania przyrodnicze
kształtowania przestrzeni. Rola czynników środowiskowych, społecznych i kulturowych w
kształtowaniu się sieci osadniczej wiejskiej i miejskiej. Typy układów rozłogów wiejskich i
ich geneza. Zmiany w układach przestrzennych – ewolucja krajobrazu kulturowego.
Przestrzeń architektoniczna, komponowanie i łąd przestrzenny. Struktura i funkcje
miejsca w przestrzeni. Współczesne problemy gospodarowania przestrzenią. Zmiany
funkcjonalne w obszarach wiejskich i miejskich. Czynniki degradujące przestrzeń. Nowe
tendencje w rozwoju krajobrazu kulturowego. Podstawy prawne wykorzystania i ochrony
przestrzeni. Zasady użytkowania przestrzeni w obszarach objętych ochroną na mocy
różnych ustaw i przepisów wykonawczych. Ochrona dóbr kultury w gospodarowaniu
przestrzenią.
Bogdanowski J., 1976: Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu. Wyd. PAN,
Zakład Nar. Im. Ossolińskich, Kraków
Królikowski J.T., Rylke J., 2001: Społeczno-kulturowe podstawy gospodarowania
przestrzenią, Wyd. SGGW, Warszawa
Maik W., Rembowska K., Suliborski A., 2005: Geografia jako nauka o przestrzeni,
środowisku i krajobrazie. Podstawowe idee i koncepcje w geografii. T. 1, Zakład Geografii
Społecznej i Turystyki UMK, Zakład Badań Społecznych i Regionalnych UŁ, Łódzkie
Towarzystwo Naukowe, Łódź
Słodczyk J., 2001: Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia. Studia i monografie nr 298,
Uniwersytet Opolski, Opole
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Sebastian Bernat (Zakład Ochrony Środowiska)
1182 BGgF MUL BE
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
opracowanie pisemne lub prezentacja multimedialna
-
85
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Uwrażliwienie na obecność bodźców pozawizualnych (dźwięku, zapachu, smaku, dotyku)
w przestrzeni geograficznej, wzbogacenie przeżywania krajobrazu. Percepcja krajobrazu,
krajobraz dźwiękowy, krajobraz zapachów, dźwięk jako źródło informacji i przeżyć
estetycznych, formy obecności dźwięku w przestrzeni geograficznej (hałas, muzyka),
ekologia dźwiękowa, spacer dźwiękowy, dźwięk w kształtowaniu krajobrazu (ogrody,
miasta), dźwięki morza, dźwięk w edukacji geograficznej (inspiracje krajobrazowe w
muzyce, organy w krajobrazie), metafory dźwiękowe w myśli geograficznej (dźwięk a
obraz).
Ackerman D., 1994: Estetyka pięciu zmysłów. "Książka i Wiedza", Warszawa.
Hall E.T., 1976: Ukryty wymiar. PIW, Warszawa.
Porteous J.D. 1985: Smellscape. Progress in Human Geography, 9: 356-378.
Tuan Yi-Fu, 1987: Przestrzeń i miejsce, Biblioteka Myśli Współczesnej. PIW, Warszawa.
Zwoliński A., 2004: Dźwięk w relacjach społecznych. Wyd. WAM, Kraków.
Pozostała będzie podawana systematycznie na zajęciach, stosownie do omawianych
zagadnień
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Radosław Janicki (Zakład Ochrony Środowiska)
1183 BGgF MBZ RA
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
opracowanie pisemne
podstawy wiedzy o środowisku, znajomość relacji między komponentami środowiska,
umiejętność obsługi komputera
Zapoznanie z dostępnymi archiwalnymi i współczesnymi materiałami kartograficznymi i
statystycznymi oraz źródłami ich pozyskiwania. Internet jako źródło współczesnych
materiałów satelitarnych. Ocena przydatności archiwalnych materiałów kartograficznych
do współczesnych badań z wykorzystaniem technik GIS, ograniczenia w wykorzystaniu
archiwalnych map. Najpopularniejsze rodzaje odwzorowań i projekcji oraz układów
stosowanych we współczesnej kartografii. Przygotowanie materiałów do badań:
skanowanie,
rektyfikacja,
digitalizacja.
Rodzaje
digitalizacji,
rodzaje
grafik
komputerowych, rodzaje plików cyfrowych.
Literatura będzie podawana na zajęciach, stosownie do omawianych zagadnień.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
1184 BGgF REW BE
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
opracowanie pisemne
Pojęcia: rewitalizacja, odnowa, partycypacja społeczna, społeczność lokalna, aspekty
rewitalizacji, uwarunkowania rewitalizacji, program rewitalizacji, kształtowanie
przestrzeni publicznych, idea swojskości miasta, system przyrodniczy miasta,
rewitalizacja miast przemysłowych, rewitalizacja obszarów śródmiejskich, rewitalizacja
osiedli mieszkaniowych, rewitalizacja małych miast, rewitalizacja dolin rzecznych,
rewitalizacja obszarów powojskowych, miasteczka z charakterem, wsie tematyczne.
Idziak W., 2004: O odnowie wsi, Fundacja Wspomagania Wsi, Warszawa.
Kaczmarek S., 2001: Rewitalizacja terenów poprzemysłowych, Wyd. UŁ, Łódź.
Pawłowska K.., Swaryczewska M., 2002: Ochrona dziedzictwa kulturowego. Zarządzanie
a partycypacja społeczna, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Podręcznik rewitalizacji, Urząd mieszkalnictwa i rozwoju miast. Warszawa 2003
Przewoźniak M.,2002: Kształtowanie środowiska przyrodniczego miast, WA Politechniki
Gdańskiej, Gdańsk.
Wilczyński R., 2003, Odnowa wsi perspektywą rozwoju obszarów wiejskich w Polsce.
Fundacja Fundusz Współpracy – Program Agro-Info, Krajowe Centrum Doradztwa
Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich, Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
1201 BGg PDG RO
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
wykonanie posteru lub metaplanu do wybranego tematu
-
86
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Przegląd i analiza najnowszych dokumentów MEN, regulujących edukację szkolną (ucznia
i nauczyciela). Formy kształcenia i dokształcania nauczycieli, ze szczególnym
uwzględnieniem nauczyciela geografii. Awans zawodowy nauczyciela. Edukacja
geograficzna na wszystkich poziomach i jej odzwierciedlenie w kompetencjach
kluczowych. Nowe formy egzaminów zewnętrznych. Nurty edukacyjne Polski - na tle
Europy. Nowe środki dydaktyczne i programy edukacyjne.
Internetowa strona MEN.
Mass media - w tym także prasa codzienna
Najnowsze roczniki czasopism związanych z edukacją geograficzną i przyrodniczą
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Rodzik (Roztoczańska Stacja Naukowa), dr Jolanta Rodzoś (Pracownia Dydaktyki
Geografii)
1203 BGgF AEP RJ
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
pisemne opracowanie tematu (wykonanie projektu zajęć w terenie)
Znaczenie zajęć terenowych w edukacji przyrodniczej. Obserwacje i pomiary jako
podstawowe metody poznawania środowiska geograficznego (stan obecny, dynamika,
współzależności między jego komponentami). Tematyka pomiarów i obserwacji dla
poszczególnych poziomów edukacji (szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum).
Wykonanie
pomiarów
i
obserwacji
terenowych:
geodezyjno-topograficznych,
astronomicznych, meteorologicznych i fenologicznych, geologiczno-morfologicznoglebowych, gospodarczej działalności człowieka.
Zastosowanie dostępnych przyrządów pomiarowych i sposób wykonania zestawów
środków dydaktycznych do pomiaru elementów środowiska geograficznego. Dydaktyczna
interpretacja zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym. Graficzne
formy prezentacji wyników pracy terenowej: rysunek odręczny i komputerowy.
Organizacja zajęć w terenie (ćwiczenia, warsztaty, ścieżki dydaktyczne).
Winklewski J., 1988: Nauczanie podstaw geografii. WSiP, Warszawa.
Wuttke G., 1963: Ćwiczenia i wycieczki w nauczaniu geografii. PZWS, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jolanta Rodzoś, dr Paweł Wojtanowicz (Pracownia Dydaktyki Geografii)
1205 BGgF BNG RW
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
opracowanie projektu badań wybranego problemu edukacyjnego
Rola badań pedagogicznych w rozwoju zawodowym nauczyciela oraz w optymalizacji
procesu kształcenia. Cele i zakres pracy badawczej nauczyciela geografii. Aktualne
problemy badawcze współczesnej edukacji geograficznej. Badania teoretyczne i
empiryczne, metody i techniki ich realizacji: obserwacja, eksperyment pedagogiczny,
testy osiągnięć szkolnych, metoda socjometryczna, analiza dokumentów.
Organizacja badań nad poszczególnymi elementami procesu kształcenia, interpretowanie
i dokumentowanie wyników. Zewnętrzne i osobowościowe uwarunkowania badań,
wiarygodność uzyskanych efektów. Projektowanie badań w zakresie edukacji
geograficznej z zastosowaniem wybranych metod.
Osuch W., Piróg D. (red.), 2004: Kształcenie i dokształcanie nauczycieli geografii w
Polsce i w krajach Unii Europejskiej w drodze do jednoczącej się Europy. Wyd. Nauk.
Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Pilch T., Bauman T., 2001: Zasady badań pedagogicznych. Wydawnictwo Akademickie
Żak, Warszawa.
Rodzoś J., 2002: O badaniach naukowych w dydaktyce geografii [w:] Czynniki i bariery
regionalnej współpracy transgranicznej - bilans dokonań. 50 Zjazd PTG, Rzeszów: 485500.
Tracz M., Zioło Z. (red.), 2004: Polska Dydaktyka geografii jako nauka i jako sztuka.
Akademia Pedagogiczna, Kraków.
polski
Miasta Lubelszczyzny
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
dr Jolanta Rodzoś, dr Joanna Szczęsna (Pracownia Dydaktyki Geografii)
1207 BGgF MLU RS
wykład
15 godzin
IV-V
zimowy
1
87
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
uczestnictwo w zajęciach
Przyrodnicze i pozaprzyrodnicze (społeczne, polityczne, gospodarcze) warunki
powstawania miast na Lubelszczyźnie. Charakterystyczne cechy lokalizacji miast.
Przemiany krajobrazu kulturowego wybranych miast Lubelszczyzny na tle wydarzeń
historycznych – organizacja przestrzeni i fizjonomia miast, elementy kultury materialnej i
duchowej, podstawowe funkcje gospodarcze i społeczne oraz ich transformacja.
Przykłady krajobrazów harmonijnych i dysharmonijnych. Miejsca niezwykłe w przestrzeni
miast. Relacje człowiek – środowisko w przestrzeni miejskiej dawniej i obecnie.
Denys M., Wyszkowski M. 2000: Lublin i okolice. Przewodnik. IdeaMedia, Lublin.
Glinka T. i in. 2000: małopolska pólnocno-wschodnia. Przewodnik. Muza S.A., Warszawa.
Gnot L. 1974: Lubelszczyzna. Dzieje, ludzie, krajobrazy. Wyd. Lubelskie, Lublin.
Kazimierczuk Z., Mazurek Z. 2004: Chełm. Zabytki miasta i okolicy. Ofic. Wydaw.
KRESY, Zamość.
Śliwina W. J. 2000: Legendy i opowiadania lubelskie. Multico, Lublin.
Turski S. 2004: Puławy, Kazimierz Dolny, Nałęczów. WOIT, Lublin.
Woch Roman 2001: Okolice Kazimierza Dolnego. Kartpol, Lublin.
Ziemia bialska. Skarby przyrody i kultury. 2000, IdeaMedia, Lublin.
Ziemia chełmska. Skarby przyrody i kultury. 2001, IdeaMedia, Lublin.
Żelazny W. i in. 2005: Ziemia lubelska, przewodnik. Starostwo Powiatowe w Lublinie,
LKK, Lublin.
polski
Nowoczesne strategie kształcenia geograficznego
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Paweł Wojtanowicz (Pracownia Dydaktyki Geografii)
1208 BGgF SKG PW
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
uczestnictwo w zajęciach
Zaliczenie kursu Dydaktyka geografii
Twórcza postawa jako element kompetencji zawodowych nauczyciela. Aktywizujące
metody i techniki nauczania-uczenia się geografii. Grupowe i zespołowe formy pracy skutecznym środkiem aktywizacji. Style nauczania - style uczenia się. Indywidualizacja
procesu kształcenia. Aktywizacja sfery emocjonalnej ucznia w procesie edukacji
geograficznej. Gry dydaktyczne. Techniki integracji zespołu klasowego. Holizm w
edukacji geograficznej. Komputer w edukacji geograficznej: Internet – użyteczne
narzędzie w pracy nauczyciela, ArcView – program dla każdego nauczyciela geografii,
oprogramowanie edukacyjne z zakresu geografii – wybrane programy (gry dydaktyczne,
atlasy multimedialne, słowniki i encyklopedie multimedialne).
Bonstingl J.J., 1999: Szkoły Jakości. Wprowadzenie do Total Quality Management. Wyd.
CODN, Warszawa.
Chałubińska A., 1959: Różne drogi nauczania geografii. PZWS, Warszawa.
Cooper P.J., 1999: Sprawne porozumiewanie się. Wyd. CODN, Warszawa.
Gołębniak D., Teusz G., 1999: Edukacja poprzez język. Wyd. CODN, Warszawa.
Hamer H., 1994: Klucz do efektywności nauczania – poradnik dla nauczycieli. Wyd.
Veda, Warszawa.
Kruszewski K. ( red.), 1994: Sztuka nauczania. PWN, Warszawa.
Pulinowa M.Z. (red.), 1996: Człowieka bliżej Ziemi. WSiP, Warszawa.
Taraszkiewicz M., 2000: Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu. Wyd.
CODN.
Taraszkiewicz M., 2001: Jak uczyć jeszcze lepiej! Szkoła pełna ludzi. Wyd. ARKA,
Poznań.
polski
Denudacja antropogeniczna
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
1223 BGgF DAN JR
wykład
15 godzin
IV-V
letni
1
test
zaliczenie przedmiotu: "Geomorfologia dynamiczna" lub "Procesy geomorfologiczne"
Antropogeniczne uwarunkowania zmian rzeźby terenu (wpływ rolnictwa, osadnictwa,
transportu i komunikacji, melioracji i gospodarki wodnej, wydobycia surowców).
Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie. Wpływ człowieka na intensyfikację procesów
rzeźbotwórczych. Procesy antropogeniczne: erozja uprawowa (agrotechniczna), drogowa
i wąwozowa. Struktura czasowa: procesy sekularne, periodyczne i epizodyczne. Skutki
przekraczania progu równowagi geosystemu. Okres relaksacji w warunkach
antropopresji. Antropogeniczne formy rzeźby i osady. Przekształcenia systemów
stokowych i dolinnych. Tempo i kierunki rozwoju rzeźby w warunkach antropopresji.
Sinkiewicz M., 1998: Rozwój denudacji antropogenicznej w środkowej części Polski
Północnej. UMK, Toruń.
88
Język wykładowy:
Twardy J., 1995: Dynamika denudacji holoceńskiej w strefie krawędziowej Wyżyny
Łódzkiej. Acta Geogr. Lodz., 69.
Współczesne procesy rzeźbotwórcze. [w:] L. Starkel (red.), Geografia Polski. Środowisko
przyrodnicze. PWN, Warszawa, 1991.
polski
89
ZAJĘCIA SPECJALIZACYJNE OBLIGATORYJNE
Specjalność geografia fizyczna
grupa specjalizacyjna: FIZYCZNOGEOGRAFICZNE PODSTAWY KSZTAŁTOWANIA KRAJOBRAZU
seminarium pod kierunkiem prof. dr. hab. Józefa Wojtanowicza; prof. dr. hab. Marii Łanczont
Numer/kod
Zajęcia obligatoryjne Punkty
semestry
Forma
zaliczenia
6
7
8
731 BGgS GMD
Geomorfologia dynamiczna
KP
3
E
2w
E
701 BGgS ZRE
EW
Zasady regionalizacji
3
Z
1w+1kw
873 BGgS EKO
WW
Ekofizjografia
3
E
2w
E
702 BGgS EŚP
MŁ
Ewolucja środowiska
przyrodniczego Polski
2
Z
2w
703 BGgS GHK
BJ
Geochemia krajobrazu
2
Z
1w+1lab
874 BGgS MIA
WR
Monitoring i analiza danych
środowiskowych
1
Z
1w
704 BGgS GEH
JG
Geografia historyczna
5
(2+3)
E
1w
875 BGgS WAŚ
Waloryzacja środowiska
WK
5
E
1w+1kw
E
705 BGgS GWG
GIS w geografii fizycznej
KJ
6
(3+3)
Z
2 lab
komp
9
10
1w+1kw
E
2 lab
komp
706 BGgS TMK
MZ
Teledetekcja w badaniach
krajobrazowych
4
E
1w+2lab
E
877 BGgS NOK
BE
Nauka o krajobrazie
5
E
1w+2kw
E
707 BGgS EKO
AP
Ekologiczne podstawy
kształtowania krajobrazu
3
Z
1w+1kw
881 BGgS ARK
BE
Architektura krajobrazu
3
Z
1w+1kw
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
6E
45
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Ekofizjografia
Ewolucja środowiska przyrodniczego Polski
Monitoring środowiska i analiza danych środowiskowych
Teledetekcja w badaniach krajobrazowych
Nauka o krajobrazie
Ekologiczne podstawy kształtowania krajobrazu
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
731 BGgS GMD KP
wykład
30 godzin
III
6
3
egzamin
Źródła energii i czynniki związane z procesami geomorfologicznymi (wzajemne
powiązania). Strefy morfoklimatyczne i zespoły procesów morfogenetycznych. Wietrzenie
i jego skutki morfoklimatyczne. Procesy stokowe: ruchy masowe, spłukiwanie; bilans
denudacyjny stoku. Procesy podziemne związane z wodą i lodem gruntowym. Procesy
90
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
fluwialne, glacjalne, niwalne, eoliczne i morskie - ich wzajemne oddziaływanie i skutki
morfologiczne. Denudacja chemiczna i mechaniczna - bilans denudacyjny zlewni. Rola
człowieka i zjawisk katastrofalnych we współczesnej morfogenezie.
Embleton C., Thornes J.,1985: Geomorfologia dynamiczna. PWN, Warszawa.
Chorley R.J., 1971: Introduction to Fluvial processes. London, Norfolk.
Clark M.J. (ed.), 1988: Advances in Periglacial Geomorphology. Chichester, New York.
Washburn A.L., 1973: Periglacial Processes and Environments.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Elżbieta Kardaszewska (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii), dr Teresa
Brzezińska-Wójcik, dr Waldemar Kociuba (Zakład Geografii Regionalnej)
701 BGgS ZRE EW
III
6i7
3
zaliczenie
zaliczenie kursu Kompleksowa geografia fizyczna, umiejętność obsługi komputera PC,
znajomość powszechnie stosowanych systemów operacyjnych oraz podstaw programów
GIS
Zasady regionalizacji fizycznogeograficznej (dr Elżbieta Kardaszewska) Rozwój pojęć o
regionach fizycznogeograficznych. Typologia geokompleksów a regionalizacja. Układy
hierarchiczne jednostek regionalnych; problem jednostki najniższej rangi. Podstawowe
zasady w teorii regionalizacji fizycznogeograficznej. Metody regionalizacji indukcyjne i
dedukcyjne;
wielkoskalowe
i
małoskalowe
(przykłady).
Granice
regionów
fizycznogeograficznych; klasyfikacja, problem ostrości granic. Nazewnictwo geograficzne.
Mapy regionalizacyjne. Regionalizacje branżowe. W ramach konwersatorium wyznaczanie i charakterystyka jednostek regionalnych różnego szczebla w oparciu o
mapy i przekroje kompleksowe.
Metody regionalizacji (dr Teresa Brzezińska-Wójcik, dr Waldemar Kociuba) Różnorodność
kryteriów jako podstawa wydzielania regionów różnej rangi. Skale pomiarowe,
powierzchnia statystyczna, pole podstawowe, pole a punkt odniesienia, przedziały
klasowe. Region w ujęciu geograficzno-systemowym. Zastosowanie modelu potencjału
(ludności i zjawisk społeczno-ekonomicznych) w regionalizacji strukturalnej Polski. Model
makroregionu; składniki makroregionu (węzły, oddziaływania). Regiony peryferyjne w
modelach spolaryzowanych. Nazewnictwo i taksonomia regionów.
Mapa jako podstawa analizy w badaniach regionalnych (badanie współwystępowania
zjawisk). Zastosowanie wybranych statystycznych metod komputerowych. Teoria i
praktyka zastosowań programów komputerowych w grupie Geograficznych Systemów
Informacji. Programy służące do tworzenia baz danych, numerycznych modeli terenu,
analizy rzeźby oraz teledetekcji. Zapoznanie ze sprzętem oraz urządzeniami
peryferyjnymi wspomagającymi stosowanie programów z grupy GIS. Wprowadzanie
danych numerycznych za pomocą różnych technik: wprowadzanie danych z siatki
punktów, digitalizacja, digitalizacja na ekranie, konwersja danych w formatach innych
programów. Opracowanie własnych modeli terenu.
Opanowanie umiejętności: szukania związków przyczynowych i zależności istniejących w
środowisku geograficznym; praktycznego zastosowania prezentowanych metod.
Chojnicki Z. (red.), Metody ilościowe i modele w geografii. PWN, Warszawa.
Chojnicki Z., Czyż T., 1973: Metody taksonomii numerycznej w regionalizacji
geograficznej. PWN, Warszawa.
Kondracki J., 1976: Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej. PWN, Warszawa.
Mościbroda J., 1999: Mapy statystyczne jako nośniki informacji ilościowej. UMCS, Lublin.
polski
Ekofizjografia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Witold Wołoszyn (Zakład Ochrony Środowiska), dr Grzegorz Janicki (Zakład Geografii
Fizycznej i Paleogeografii)
873 BGgS EKO WW
wykład
30 godzin
IV
7
3
egzamin pisemny
Wykład: Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej. Potencjał środowiska i
kwalifikacja terenu dla potrzeb planowania przestrzennego. Koncepcja zrównoważonego
rozwoju w zagospodarowaniu przestrzennym. Bariery i konflikty ekologiczne. Powiązania
ustawodawstwa z zakresu planowania przestrzennego z regulacjami szczególnymi
dotyczącymi ochrony środowiska. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako
narzędzie realizacji polityki ekologicznej. Opracowanie ekofizjograficzne: wymogi prawne
i metodyka sporządzania. Prognozy oddziaływania na środowisko projektów polityk,
planów i programów: wymogi prawne, forma, zawartość, metodyka. Procedura oceny
91
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego. Problemy zagospodarowywania obszarów wiejskich i zurbanizowanych w
kontekście integracji z Unią Europejską.
Konwersatorium (forma zaliczenia: ocena bieżąca): zespołowe wykonanie studium
dotyczącego problematyki przyrodniczej, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień
ekofizjograficznych, dla określonego obszaru z regionu lubelskiego - zasoby, walory,
zagrożenia, ocena dotychczasowego zagospodarowania, kierunki i perspektywy dalszego
rozwoju. Elementy opracowywania prognoz oddziaływania na środowisko: ustalanie
zakresu, projektowanie badań, określanie znaczenia potencjalnych skutków, korzystanie
z wytycznych metodycznych, kontrola jakości opracowań.
Chmielewski T.J., 2001: System planowania przestrzennego harmonizujący przyrodę i
gospodarkę. Tom 1 i 2. Politechnika Lubelska, Lublin.
Korzeniak G. (red.), 1998: Prognozowanie skutków przyrodniczych planów
zagospodarowania przestrzennego: poradnik metodyczny. IGPiK Oddział Kraków.
Kowalczyk R., Szulczewska B., 2003: Strategiczne oceny oddziaływania na środowisko
do planów zagospodarowania przestrzennego. EKO-KONSULT, Gdańsk.
Kozłowski S., 1983: Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej Polski.
Ossolineum, Wrocław.
Kozłowski S., 1997: Przyrodnicze kryteria gospodarki przestrzennej kraju, województwa i
gminy. KUL, Lublin.
Racinowski R., 1987: Wprowadzenie do fizjografii osadnictwa. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
702 BGgS EŚP MŁ
wykład
30 godzin
IV
7
2 (3)
zaliczanie
Metody rekonstrukcji paleogeograficznych. Położenie Polski na tle głównych jednostek
tektonicznych Europy. Przemiany paleogeografii Polski od górnej kredy po neogen na tle
zmian klimatu i procesów. Geologiczno-strukturalny obraz Polski u schyłku pliocenu i
problem granicy pliocen/plejstocen. Problemy i podstawy stratygrafii okresu
czwartorzędowego. Wczesny plejstocen na ziemiach polskich: ewolucja klimatu, cechy
biogeniczne i litofacjalne. Rozwój zjawisk przyrodniczych w plejstoceńskich cyklach
glacjalno-interglacjanych na ziemiach polskich: piętra zimne - procesy i osady w
obszarach glacjalnych i ekstraglacjalnych; piętra ciepłe - ewolucja klimatu, szata
roślinna, sedymentacja jeziorna, procesy wietrzeniowe i gleby kopalne, zmiany
paleohydrologiczne. Przyrodnicze tło funkcjonowania społeczeństw paleolitycznych na
ziemiach polskich. Schyłek vistulianu i holocen. Ewolucja szaty roślinnej w holocenie za
ziemiach polskich. Zmiany rzeźby ze szczególnym uwzględnieniem dolin rzecznych.
Holoceński cykl glebotwórczy i zmiany procesów glebotwórczych. Geneza i ewolucja
jezior. Rozwój torfowisk i bagien. Wydmotwórcza rola wiatru; etapy ewolucji wydm
śródlądowych. Wpływ człowieka na środowisko ziem polskich w mezolicie i neolicie,
początki rozwoju rolnictwa i osadnictwa. Przemiany środowiska przyrodniczego w epoce
brązu i żelaza.
Kaczanowski P., Kozłowski J.K., 1998: Wielka historia Polski. Najdawniejsze dzieje ziem
polskich (do VII w.). Fogra Oficyna Wydawnicza. Kraków.
Warszawa.
Stankowski W., 1996: Wstęp do kenozoiku ze szczególnym odniesieniem do terytorium
Polski. Wyd. UAM, Poznań.
Starkel L. (red.), 1991: Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa.
Stupnicka E., 1997: Geologia regionalna Polski. Wyd. UW.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr hab. Bronisław Janiec, prof. UMCS (wykład) (Zakład Hydrografii), dr Maria Wilgat
(laboratorium) (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
703 BGgS GHP BJ
IV
7
2
zaliczenie
Elementy geochemii pierwiastków chemicznych. Aktywność pierwiastków w atmosferze,
hydrosferze, geosferze, biosferze. Cykle obiegu pierwiastków chemicznych w krajobrazie
geochemicznym. Ważniejsze minerały, ich geneza i znaczenia w krajobrazie. Geochemia
krajobrazu kulturowego (kulturalnego). Geochemia krajobrazu a zdrowie. Systematyka
krajobrazów geochemicznych. Przemiany geochemiczne w krajobrazach. Geografia
krajobrazów geochemicznych. Typy krajobrazów geochemicznych Polski, Lubelszczyzna,
92
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
regiony uznane za najbardziej atrakcyjne turystycznie, miejsca zamieszkania. Prawa
rozwoju krajobrazów geochemicznych.
Kowda W.A., 1984: Podstawy nauki o glebach. PWRiL, Warszawa.
Perelman A.I., 1971: Geochemia krajobrazu. PWN, Warszawa.
Richling A., Solon J., 1996: Ekologia Krajobrazu. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Rodzik (Roztoczańska Stacja Naukowa), dr Witold Wołoszyn (Zakład Ochrony
Środowiska)
874 BGgS MIA WR
wykład
15 godzin
IV
7
1
zaliczenie - test sprawdzający
Pojęcie monitoringu. Cele i zadania systemu monitorowania środowiska - znaczenie
merytoryczne i aplikacyjne założeń programowych. Skale czasowe i przestrzenne
informacji o środowisku przyrodniczym. Monitoring środowiska w skali międzynarodowej
i krajowej. Struktura organizacyjna Państwowego Monitoringu Środowiska w Polsce.
Podsystemy monitoringów specjalistycznych (powietrza, hałasu, promieniowania, wód,
gleb, przyrody ożywionej). Przykłady praktycznych zastosowań badań monitoringowych lokalne sieci monitoringu. Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego (ZMŚP) założenia programu, przedmiot i metody badań, stacje bazowe. Zastosowanie koncepcji
funkcjonowania systemu w realizacji programu ZMŚP - Wzorcowy System Ekologiczny
(WSE). Obieg energii i materii geoekosystemu - podstawowe wskaźniki. Zastosowanie
systemów informacji przestrzennej (GIS) w monitorowaniu środowiska.
Państwowa Inspekcja Środowiska, Program Państwowego Monitoringu Środowiska.
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1992.
Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego za rok 2002. Biblioteka Monitoringu
Środowiska, Lublin, 2003.
Kostrzewski A. (red.), 1993: Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.
Monitoring geoekosystemów. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
Kostrzewski A., Mazurek M., Stach A. (red.), 1993: Zintegrowany Monitoring Środowiska
Przyrodniczego. Zasady organizacji, system pomiarowy, wybrane metody badań.
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Rodzik (Roztoczańska Stacja Naukowa), dr Grzegorz Janicki (Zakład Geografii
704 BGgS GEH JG
45 godzin (30 godz. - wykład; 15 godz. - konwersatorium)
IV
7i8
5
egzamin
Przedmiot i cele badań geografii historycznej. Metodologia badań historycznogeograficznych. Materiały źródłowe stosowane w rekonstrukcji krajobrazu historycznego.
Metody archeologiczne, historyczne, etnolingwistyczne i kartograficzne. Zapis stanu i
ewolucji środowiska w zabytkach kulturowych. Interpretacja danych historycznych w
kontekście informacji o środowisku. Kompleksowe analizy środowiskowe na podstawie
danych przyrodniczych i źródeł historycznych. Zmiany środowiska geograficznego Polski
w czasach historycznych.
Semkowicz W., 1999: Geografia historyczna. [w:] Encyklopedia nauk pomocniczych
historii. Universitas, Kraków.
Zmiany środowiska w okresie historycznym, 1991, [w:] L. Starkel (red.), Geografia
Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Wioletta Kałamucka (wykład) (Zakład Ochrony Środowiska); dr Bogusława BaranZgłobicka (konwersatorium) (Zakład Geologii); mgr Andrzej Tucki (konwersatorium dla
specjalizacji geografia regionalna) (Zakład Geografii Regionalnej)
875 BGgS WAŚ WI
IV
8
5
egzamin, ocena ciągła (konwersatorium)
-
93
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Ocena wartości środowiska geograficznego jako podstawa racjonalnej gospodarki
zasobami naturalnymi. Przestrzeń geograficzna jako jeden z zasobów środowiska
przyrodniczego. Analiza i opis właściwości przestrzeni geograficznej. Podstawy metodyki
badań jakościowych. Jakość środowiska. Przegląd metod waloryzacji. Podstawowe
zasady waloryzacji środowiska ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji terenu na
potrzeby rekreacji. Obszary rekreacyjne jako miara jakości środowiska.
Cele: Zdobycie wiedzy z zakresu teoretycznych podstaw badań jakościowych a zwłaszcza
procesu waloryzacji i umiejętności zastosowania wybranych metod w praktyce.
UAM, Poznań.
Bartkowski T., 1985: Zastosowania geografii fizycznej. PWN, Warszawa-Poznań.
Nowacka M., 1984 : Zasady kwalifikacji tereny na potrzeby rekreacji. UMCS, Lublin.
Szyszko J., Rylke J., Jeżowski D. (red.), 2002: Ocena i wycena zasobów przyrodniczych.
Wyd. SGGW, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Grzegorz Janicki, dr Przemysław Mroczek, dr Paweł Zieliński, dr Piotr Kulesza, (Zakład
705 BGgS GWG FP
laboratorium komputerowe
60 godzin
IV-V
8i9
6
zaliczenie - ocena ciągła
Źródła informacji geograficznej i metody ich przetwarzania. Model rastrowy i wektorowy
danych przestrzennych. Zasady funkcjonowania i użytkowania programów GIS (Idrisi for
Windows, ArcView). Digitalizacja i konwersja danych. Tworzenie bazy danych. Warstwy
tematyczne. Cyfrowy model terenu (DEM, TIN). Metody analizy przestrzennej. Elementy
teledetekcji środowiska i modelowania zjawisk przyrodniczych.
ArcView. Podręcznik użytkownika. ESRI, Warszawa, 1998.
Kozak J., 1997: Wprowadzenie do Systemów Informacji Geograficznej - ćwiczenia. IG UJ,
Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Mirosław Meksuła (Zakład Kartografii) (wykład); pracownicy Zakładu Geografii
Fizycznej i Paleogeografii (laboratorium komputerowe)
706 BGgS TMK MZ
wykład, laboratorium komputerowe
45 godzin (15 godz. - wykład, 30 godz. - laboratorium komputerowe)
V
9
4
egzamin
Zdalne metody i techniki gromadzenie informacji. Parametry techniczne zdjęć
satelitarnych i lotniczych. Rodzaje satelitów. Wykorzystanie danych satelitarnych w
kartowaniu geologicznym, geomorfologicznym, hydrologicznym, użytkowania ziemi.
Teledetekcja ekosystemów. Opracowanie map tematycznych na podstawie analizy
geokomponentów na zdjęciach lotniczych i satelitarnych.
Ciołkosz A., Miszalski, 1972: Wykorzystanie zdjęć lotniczych w geografii stosowanej.
Prace Geogr., IG PAN, nr 91.
Ciołkosz A., Miszalski, J. Olędzki R., 1999: Interpretacja zdjęć lotniczych. PWN,
Warszawa.
Olędzki J.R., 1990: Teledetekcyjny monitoring środowiska. Przegl. Zagran. Lit. Geogr., z.
3.
Stachlewski W., Zubek A., 1985: Satelitarne badania Ziemi. PWN, Warszawa.
Sitek Z., 2000: Wprowadzenie do teledetekcji lotniczej i satelitarnej. Uczelniane
Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków.
Winogradow B.W., 1983: Satelitarne metody badania środowiska przyrodniczego. PWN,
Warszawa.
polski
Nauka o krajobrazie
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
877 BGgS NOK BE
V
9
3
ocena ciągła na konwersatorium, zajęcia praktyczne, egzamin pisemny po zaliczeniu
94
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
konwersatorium
wykład: Istota pojęcia "krajobraz "i jego różne interpretacje. Percepcja środowiska
poprzez percepcję krajobrazu. Uwarunkowania osobnicze i kulturowe percepcji
krajobrazu. Rodzaje i typy krajobrazu. Krajobraz pierwotny, krajobraz naturalny.
Krajobraz kulturowy jako odbicie typu kultury kształtującej go społeczności. Historia
krajobrazu kulturowego. Archetypy funkcji i form krajobrazowych w różnych kręgach
kulturowych, w różnych stadiach rozwoju cywilizacyjnego. Problemy waloryzacji
krajobrazu. Ocena jakości wizualnych krajobrazu. Systemy i procedury waloryzacji.
Zastosowania wyników waloryzacji. Ochrona krajobrazu, formy ochrony, praktyka
ochrony krajobrazu w Polsce i w innych krajach. Krajobrazy jako elementy dziedzictwa
kulturowego narodów i społeczności. Rewaloryzacja i rekultywacja krajobrazu,
rewitalizacja układów krajobrazowych. Kształtowanie krajobrazu, techniki rola
architektury krajobrazu.
Konwersatorium: pojęcie krajobrazu, rodzaje i typy krajobrazów; percepcja krajobrazu;
krajobraz multisensoryczny - obserwacja w terenie, opis i analiza opisu; obraz "miasta z
pamięci" na przykładzie Lublina, mapy mentalne; wnętrze krajobrazu, jego elementy i
rodzaje, analiza wnętrza krajobrazu; ocena estetyczna krajobrazu; ewolucja krajobrazu
wiejskiego; formy ochrony krajobrazu; rekultywacja i renaturalizacja krajobrazów
zdegradowanych; dokument promocyjny zabytkowego krajobrazu. Wprowadzenie w
problematykę badań krajobrazowych ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień
istotnych dla praktyki ochrony środowiska.
Ossolineum, Kraków.
Cymerman R., Falkowski J., Hopfer A., 1992: Krajobrazy wiejskie. ART, Olsztyn.
Konopka M. (red.), 2001: Każde miejsce opowiada swoją historię. Agrolinia, Poznań.
Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego, kwartalnik OOZK.
Wydawnictwa Polskiej Asocjacji Ekologii Krajobrazu (Materiały konferencyjne).
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Irena Agnieszka Pidek (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
707 BGgS EKO AP
V
10
3
ocena ciągła na konwersatoriach, zaliczenie (test)
elementarna znajomość ekologii (podstawowe pojęcia, zagadnienia funkcjonowania
ekosystemu, obieg materii, przepływ energii)
Podstawowe układy ekologiczne i ich funkcjonowanie. Ekosystem jako przestrzenna
jednostka przyrodnicza. Układy ponadekosystemowe (krajobraz, fizjocenoza) i ich
integracja. Fitokompleksy krajobrazowe Polski. Fizjocenoza jako dynamiczny układ
poliekosystemowy. Model strefowo-pasmowo-węzłowy fizjocenozy. Rola ekotonu.
Zaburzenia i mechanizmy degradacji antropogenicznej ekosystemów. Ochrona makroukładów przyrodniczych Europy i Polski (ECONET, NATURA 2000).
Buchwald K., Engelhardt W. 1975: Kształtowanie krajobrazu a ochrona przyrody. PWRiL,
Warszawa.
Olaczek R., Warcholińska A.U. (red.), 1999: Ochrona środowiska i żywych zasobów
przyrody. Wyd. UŁ.
Richling A., Solon J. 1994: Ekologia krajobrazu. PWN, Warszawa.
Wojciechowski I., 1987: Ekologiczne podstawy kształtowania środowiska. PWN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
881 BGgS ARK BE
V
10
3
sprawdzian pisemny
Rozwój pojęcia i koncepcji architektury krajobrazu. Forma jako wyraz zjawisk. Wnętrza
krajobrazowe. Tradycja miejsca. Czynniki tworzące formę krajobrazu. Krajobrazy:
pierwotny, naturalny i kulturowy. Formy i style w architekturze krajobrazu kulturowego.
Zabytki architektury krajobrazu. Kształtowanie krajobrazu - sekwencja działań: studium,
wytyczne, projekt. Studia kameralne i terenowe, metody odwzorowań wnętrz
krajobrazowych.
Wartościowanie
jednostek
architektoniczno-krajobrazowych.
Strefowanie krajobrazu. Wybrane problemy projektowe w architekturze krajobrazu.
Ochrona i konserwacja. Kształtowanie i kompozycja.
95
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Bogdanowski J., 1990: Metoda jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych w
studiach i projektowaniu (JARK/WAK). Kraków.
Bogdanowski J., Łuczyńska-Bruzda M., Nowak Z., 1979: Architektura krajobrazu. PWN,
Warszawa-Kraków.
Bohm A., 1981: O budowie i synergii wnętrz urbanistycznych. Politechnika Krakowska,
Kraków.
Krajobrazy - Studia i materiały Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu (periodyk)
Warszawa.
polski
96
grupa specjalizacyjna: PALEOGEOGRAFIA CZWARTORZĘDU
seminarium pod kierunkiem prof. dr. hab. Józefa Wojtanowicza; prof. dr. hab. Marii Łanczont; dr. hab. Leopolda Doleckiego,
prof. UMCS
Numer/kod
Zajęcia obligatoryjne
731 BGgS GMD
KP
716 BGgS BOC
FP
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
2 lab
2 lab
E
9
10
3
E
2w
E
Metody badań osadów
czwartorzędowych
8
(3+2+3)
E
2w
702 BGgS EŚP
MŁ
3
E
2w
E
717 BGgS ZPC
KB
Zagadnienia paleobotaniki
czwartorzędu
3
Z
1w+1kw
718 BGgS MNU
ZM
Metody numeryczne w geografii
fizycznej i paleogeografii
2
Z
2 lab
komp
719 BGgS CEŚ
ŁZ
Paleogeografia czwartorzędu
Europy Środkowej
4
E
1w+kw
E
720 BGgS SGL
ST
Sedymentologia glacjalna
4
Z
1w+1kw
721 BGgS PAL
RA
Paleogeografia holocenu
4
E
1w+1kw
E
722 BGgS GHP
JG
Geografia historyczna Polski
4
E
1w+2kw
E
723 BGgS PEP
ŁW
Zagadnienia strefy peryglacjalnej
2
Z
2w
724 BGgS ZPA
MŁ
Wybrane zagadnienia z
paleopedologii
2
Z
1w
725 BGGS PDP
AP
Podstawy paleoekologii
3
Z
2w
726 BGgS APR
NC
Archeologiczne podstawy
rekonstrukcji paleogeograficznej
3
Z
2w
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
6E
45
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Metody badań osadów czwartorzędowych
Zagadnienia paleobotaniki czwartorzędu
Metody numeryczne w geografii fizycznej i paleogeografii
Paleogeografia czwartorzędu Europy Środkowej
Wybrane zagadnienia z paleopedologii
Archeologiczne podstawy rekonstrukcji paleogeograficznej
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
731 BGgS GMD KP
wykład
30 godzin
III
6
3
egzamin
powiązania). Strefy morfoklimatyczne i zespoły procesów morfogenetycznych. Wietrzenie
97
Język wykładowy:
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geografii Fizycznej i Paleogeografii
716 BGgS BOC FP
III i IV
6 (30 godz. - wykład); 7 (30 godz. - laboratorium); 8 (30 godz. - laboratorium)
8
egzamin
konieczna znajomość w stopniu podstawowym stratygrafii, geologii, biologii, chemii i
fizyki
Przedmiot składa się z trzech bloków problemowych: I. metody badań osadów
mineralnych; II. metody badań osadów organogenicznych; III. metody określania wieku
osadów czwartorzędowych.
Ad. I. Ogólna klasyfikacja genetyczna utworów czwartorzędowych oraz metody badań
różnych ich grup. Procedura wyszukiwania i wykonywania odsłonięć i szurfów, technika
sondowań, opis profilów własnych i korzystanie z opisów osadów w pracach
dokumentacyjnych i literaturze. Sposób opróbowania profilów geologicznych, typowanie
próbek do analiz. Celowość i technika wykonywania analiz; sposób opracowywania
materiałów analitycznych i ich interpretacja.
Ad. II. Metodyka badań osadów torfowych i limnicznych. Zasady pobierania próbek,
podstawy genetycznej klasyfikacji osadów organogenicznych. Zbiorowiska torfotwórcze,
typologia torfów i ich opis metodą Troels-Smitha. Zasady analizy pyłkowej oraz
podstawowe analizy fizyko-chemiczne osadów organogenicznych.
Ad. III. Określanie wieku osadów metodami: geochronologicznymi (14C, U/Th, K/Ar, TL,
ESR, FT i in.), chemicznymi (stan fosylizacji kości, stopień uwodnienia oksydianu),
sedymentacyjnymi
(tefrochronologia,
warwochronologia),
geochemicznymi,
paleomagnetyczną i dendrochronologiczną.
Lindner L. (red.), 1992: Czwartorzęd, osady, metody badań, stratygrafia. Wyd. PAE,
Warszawa.
Wybrane metody i interpretacja wyników. Warszawa.
Mycielska-Dowgiałło E., 1980: Wstęp do sedymentologii (dla geografów). WSP, Kielce.
Racinowski R., Szczypek T., 1985: Prezentacja i interpretacja wyników badań uziarnienia
osadów czwartorzędowych. UŚ, Katowice.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
702 BGgS EŚP MŁ
wykład
30 godzin
IV
7
2 (3)
zaliczanie (egzamin dla specjalizacji: paleogeografia czwartorzędu, geomorfologia)
brązu i żelaza.
polskich (do VII w.). Fogra Oficyna Wydawnicza, Kraków.
Warszawa.
98
Język wykładowy:
Stupnicka E., 1997: Geologia regionalna Polski. Wyd. UW, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Krystyna Bałaga (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
717 BGgS ZPC KB
IV
7
3
zaliczenie
słuchacze powinni znać podstawowe zagadnienia z botaniki, ekologii, geologii i
stratygrafii czwartorzędu
Skamieniałości roślinne - ich znaczenie dla rekonstrukcji zmian środowiska w przeszłości.
Flory eoplejstocenu. Ewolucja szaty roślinnej w mezoplejstocenie, stratygrafia pyłkowa.
Flory stadialne i interstadialne vistulianu. Teoria cykli klimatyczno-edaficznych. Historia
roślinności w holocenie. Wpływ człowieka prehistorycznego na szatę roślinną. Analiza
algologiczna
i
jej
znaczenie
w
badaniach
paleoekologicznych.
Badania
dendrochronologiczne jako wskaźnik zmian środowiska. Rocznie laminowane osady
jeziorne jako źródło informacji paleoekologicznych i paleoklimatycznych w precyzyjnie
określonej skali czasu. Historia rozprzestrzeniania się wybranych gatunków drzew.
Szczegółowe opracowanie flor wybranych stanowisk.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Grzegorz Janicki, dr Przemysław Mroczek, dr Paweł Zieliński, dr Piotr Kulesza (Zakład
718 BGgS MNU ZM
30 godzin
IV
7
2
zaliczenie - ocena ciągła
Obliczanie wskaźników teksturalnych osadów mineralnych i ich graficzna prezentacja.
Tworzenie bazy danych i analiza warstw tematycznych na przykładzie cyfrowego modelu
terenu. Opracowywanie map: osadów powierzchniowych, geomorfologicznej, nachylenia i
ekspozycji stoków. Podstawy modelowania zjawisk przyrodniczych i rekonstrukcji
paleośrodowiskowych.
ArcView. Podręcznik użytkownika. ESRI, Warszawa, 1998.
Kozak J., 1997: Wprowadzenie do Systemów Informacji Geograficznej - ćwiczenia. IG UJ,
Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr hab. Leopold Dolecki, prof. UMCS (wykład); dr Paweł Zieliński (konwersatorium)
(Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
719 BGgS CEŚ ŁZ
IV
8
4
ocena ciągła na konwersatoriach, egzamin testowy
Definicja i podział czwartorzędu oraz jego podstawy. Zagadnienie granicy czwartorzędu.
Zmiany klimatu w czwartorzędzie. Przyczyny oraz paleoklimatyczne tło rozwoju i
przebiegu zlodowaceń. Terytorium Europy Środkowej w eoplejstocenie. Rozwój
paleogeograficzny obszarów Europy Środkowej w kolejnych okresach czwartorzędu:
problemy wkraczania i recesji lądolodów oraz granic zlodowaceń kontynentalnych.
Korelacja zdarzeń w lodowcowych i peryglacjalnych strefach. Interpretacja
paleogeograficzna plejstoceńskich zjawisk peryglacjalnych (wieloletnia zmarzlina,
poziomy kriogeniczne w osadach). Problemy osadów glacjalnych i interglacjalnych,
problemy zmian flory i fauny w nawiązaniu do zmian klimatu. Zmiany stref
morfoklimatycznych i wahania pięter fizyczno-geograficznych w górach. Historia Bałtyku.
W ramach ćwiczeń - na podstawie metod analizy paleogeograficznej rekonstrukcja
wybranych elementów paleośrodowiska.
Gerasimov I.P., Velichko A.A. (eds), 1982: Paleogeography of Europe during the last one
hundred thousand years (Atlas-monograph). Nauka, Moscow.
Lindner L. (red.), 1992: Czwartorzęd. Osady, metody badań, stratygrafia. Wyd. PAE,
Warszawa.
Mojski J.E., 1993: Europa w plejstocenie. Wyd. PAE, Warszawa.
Starkel L., 1977: Paleogeografia holocenu. PWN, Warszawa.
99
Język wykładowy:
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Sławomir Terpiłowski (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
720 BGgS SGL ST
30 godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - konwersatorium, w tym 6 godz. w terenie)
IV
8
4
zaliczenie
Glacjalny system depozycyjny. Odmiany genetyczne osadów. Morfogenetyczne aspekty
depozycji osadów, forma występowania i rozprzestrzenienie, cechy litofacjalne,
mechanizm
depozycji.
Terenowa
dokumentacja
cech
pierwotnych
i
postsedymentacyjnych osadów. Rekonstrukcja pierwotnego środowiska depozycyjnego
osadów na podstawie analizy litofacjalnej; interpretacja postsedymentacyjnych zaburzeń.
Brodzikowski K., Van Loon A.J., 1991: Glacigenic Sediments. Developments in
Sedimentology, 49.
Wybrane metody i interpretacja wyników. Wydz. Geogr. i Stud. Reg. UW, Warszawa.
Mycielska-Dowgiałło E. (red.), 1998: Struktury sedymentacyjne i postsedymentacyjne w
osadach czwartorzędowych i ich wartość interpretacyjna. Wydz. Geogr. i Stud. Reg. UW.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Radosław Dobrowolski, dr Irena Agnieszka Pidek (Zakład Geografii Fizycznej i
Paleogeografii)
721 BGgS PAL RA
30 godz. (15 godz. - wykład, 15 godz. - konwersatorium)
V
9
4
egzamin
Podstawy wydzielania holocenu jako jednostki stratygraficznej. Chronostratygrafia
holocenu. Rekonstrukcja zmian klimatycznych w ostatnich 10ka. Holoceńska ewolucja
szaty roślinnej a zmiany sieci osadniczej w Europie. Holoceńskie procesy
morfogenetyczne w różnych strefach morfoklimatycznych.
Lindner L. (red.), 1992: Czwartorzęd. Osady, metody badań, stratygrafia. Wyd. PAE,
Warszawa.
Pazdur A., Bluszcz A., Stankowski W., Starkel L. (red.), 1999: Geochronologia górnego
czwartorzędu Polski w świetle datowania radiowęglowego i luminescencyjnego. WIND
J.Wojewoda, Wrocław.
Starkel L., 1977: Paleogeografia holocenu. PWN, Warszawa.
Kozłowski J., Kozłowski S. (red.), Człowiek i środowisko w pradziejach. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Rodzik (Roztoczańska Stacja Naukowa), dr Grzegorz Janicki (Zakład Geografii
722 BGgS GHP JG
V
9
4
egzamin
Przedmiot i metody badań geografii historycznej. Źródła archeologiczne, historyczne,
etnograficzne i kartograficzne. Krajobraz ziem polskich w czasach prehistorycznych.
Przemiany środowiska w czasach historycznych wywołane zmianami klimatu.
Przyrodnicze uwarunkowania rozwoju gospodarczo-społecznego. Gospodarka człowieka
jako czynnik kształtujący środowisko przyrodnicze. Zmiany gęstości zaludnienia, systemu
uprawy ziemi, stosunków własnościowych, osadnictwa i sieci komunikacyjnej. Zmiany
zalesienia i stosunków wodnych. Relacja: krajobraz naturalny - krajobraz kulturowy w
ciągu dziejów. Wpływ ważnych wydarzeń politycznych i zmian granic państwowych na
antropogeniczne przekształcanie środowiska.
Semkowicz W., 1999: Geografia historyczna [w:] Encyklopedia nauk pomocniczych
historii. Universitas, Kraków.
Maruszczak H., 1988: Zmiany środowiska przyrodniczego kraju w czasach historycznych.
[w:] L. Starkel (red.), Przemiany środowiska geograficznego Polski, Wszechnica PAN,
Zmiany środowiska w okresie historycznym, 1991: [w:] L. Starkel (red.), Geografia
Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa.
polski
100
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Maria Łanczont, prof. dr hab. Józef Wojtanowicz (Zakład Geografii Fizycznej
i Paleogeografii)
723 BGgS PEP ŁW
wykład
30 godzin
V
9
2
zaliczenie
Pojęcie peryglacjału, historia badań. Strefa peryglacjalna - jej podział. Osady, struktury i
formy peryglacjalne - ich znaczenie stratygraficzne i paleogeograficzne. Wieczna
zmarzlina - kriosfera w plejstocenie i współcześnie. Termokras, termoerozja. Znaczenie
klimatu peryglacjalnego w rozwoju rzeźby (krioplanacja, rozwój stoku, rozwój dolin,
asymetria dolin).
Dylik J., 1966: Znaczenie peryglacjalnych elementów w stratygrafii plejstocenu. Czas.
Geogr., 37, 2: 131-152.
Łanczont M., Wojtanowicz J., 1999: Strefowość peryglacjalnych utworów pylastych na
obszarze Polski. Annales UMCS, B, 54: 41-48.
Maruszczak H., 1968: Przebieg zjawisk w strefie peryglacjalnej ostatniego zlodowacenia
w Polsce. Prace Geogr. IG PAN, 74: 157-200.
Różycki S.Z., 1986: Pyłowe utwory typu lessowego na świecie; ich występowanie i
geneza. Studia Geologica Polonica, 85.
Różycki S. Z., 1991: Loess and loess-like deposits. Ossolineum, Wrocław.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Maria Łanczont; dr Przemysław Mroczek (Zakład Geografii Fizycznej i
Paleogeografii)
724 BGgS ZPA MŁ
wykład
15 godzin
V
9
2
zaliczenie - test pisemny
Zadania, przedmiot badań oraz miejsce paleopedologii w naukach o Ziemi. Systematyka i
charakterystyka gleb kopalnych różnego wieku i rangi stratygraficznej. Metody badań
stosowane w paleopedologii. Rola i zastosowanie mikromorfologii w badaniach
paleopedologicznych. Diagnostyczne znaczenie wybranych cech mikromorfologicznych w
badaniach gleb kopalnych. Możliwości wykorzystania gleb pogrzebanych w
rekonstrukcjach warunków środowiskowych minionych okresów geologicznych ze
szczególnym
uwzględnieniem
czwartorzędu.
Specyfika
czasu
jako
czynnika
glebotwórczego. Metody datowania wieku względnego i bezwzględnego gleb kopalnych.
schemat ewolucji oraz kryteria dojrzałości gleb.
Bullock P., Fedoroff N., Jongerius A., Stoops G., Torasina T., 1985: Handbook for soil
thin section description. Waine Res. Wolverhampton.
Catt J.A. (red.), 1990: Paleopedology Manual. Quatern. Intern., 6, Pergamon Press,
Oxford, New York, Frankfurt, Seoul, Sydney, Tokyo.
Manikowska B. (red.), 1996: Metody badań paleopedologii i wykorzystanie gleb
kopalnych w paleogeografii. Mat. Konferencji, UŁ.
Veklicz M.F. (red), 1974: Paleopedologija. Izd. Naukowa Dumka, Kiev.
Veklicz M.F., Matviiszina Z.N., Miedviediev B.B., Sirenko N.A., Fedorov K.N., 1979:
Metodika paleopedologiczeskich issledovanij. Naukova Dumka, Kiev.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
725 BGgS PDP AP
wykład
30 godzin
V
10
3
zaliczenie (test)
słuchacze powinni znać podstawowe zagadnienia stratygrafii i paleobotaniki czwartorzędu
oraz posiadać elementarną wiedzę ekologiczną
Zasady paleoekologii i jej rola w naukach o Ziemi. Ekologia a paleoekologia. Natura
dowodów paleoekologicznych. Makro- i mikrofosylia jako źródło dla wnioskowań
paleoekologicznych. Rekonstrukcje kopalnych środowisk i organizmów oraz ich
wiarygodność.
Początki
antropopresji;
formy
i
kierunki
antropogenicznego
przekształcania środowiska.
Kostrowicki A.S. (red.), 1999: Geografia biosfery. Ewolucja biosfery /rozdział 3/; Wejście
101
Język wykładowy:
człowieka na arenę ekologiczną /rozdział 4.2/. PWN, Warszawa.
Gould S.J.,1998: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii. Wyd. Świat
Książki.
Dzik J., 1992: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jolanta Nogaj-Chachaj (Katedra Archeologii UMCS)
726 BGgS APR NC
wykład
30 godzin
V
10
3
zaliczenie
Archeologia i jej metody badań (wytwory, typologia, zespoły i kultury archeologiczne,
datowanie). Różne nurty i orientacje badawcze archeologii. Archeologia osadnictwa.
Osadnictwo a środowisko przyrodnicze. Periodyzacja pradziejów. Od australopiteka do
homo sapiens sapiens. Powstanie rolnictwa. Metalurgia miedzi, brązu i żelaza. Groby,
kurhany i cmentarzyska oraz obiekty osadowe, domy, osiedla i fortyfikacje jako źródło
informacji o przemianach środowiska przyrodniczego w przeszłości. Przykłady
rekonstrukcji środowiska przyrodniczego na różnego typu stanowiskach archeologicznych
polskich i europejskich.
Warszawa.
Kruk J., 1980: Gospodarka w Polsce południowo-wschodniej w V-III tysiącleciu p.n.e.
Wrocław.
Kruk J., Milisauskas S., 1999: Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu. Kraków.
Niewiarowski W. (red.), 1995: Zarys zmian środowiska geograficznego okolic Biskupina
pod wpływem czynników naturalnych i antropogenicznych w późnym glacjale i holocenie.
Toruń.
polski
102
grupa specjalizacyjna: GEOMORFOLOGIA
seminarium pod kierunkiem dr hab. Józefa Supersona, prof. UMCS
Numer/kod
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
10
731 BGgS GMD
KP
3
E
2w
E
732 BGgSZMK
PZ
Monitoring i bazy danych w
geomorfologii
3
Z
2
lab
752 BGgS PRF
AŚ
Typologia środowiska i
regionalizacja Polski SE
3
Z
1w+1kw
702 BGgS EŚP
MŁ
3
E
2w
E
733 BGgS MBO
PT
Metodyka badań osadów
czwartorzędowych
4
Z
1w+3lab
734 BGgS SPC
KP
Stratygrafia i paleogeografia
czwartorzędu
5
E
2w+1kw
E
735 BGgS GMP
RE
Geomorfologia regionalna Polski
4
E
2w
E
736 BGgS TKG
LG
Metody i techniki komputerowe
w geomorfologii
7
(2+5)
E
1w
737 BGgSGMK
RE
Geomorfologia klimatyczna
2
Z
1w
738 BGgS GMS
RP
Geomorfologia stosowana
5
E
1w+2kw
E
739 BGgS TIR
JS
Tektonika i rzeźba strukturalna
Polski SE
2
Z
1w
740 BGgSERG
RP
Erozja gleb i rekultywacja
terenów zdewastowanych
4
Z
1w+2lab
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
6E
45
4 lab
E
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Monitoring i bazy danych w geomorfologii
Typologia środowiska i regionalizacja Polski SE
Metodyka badań osadów czwartorzędowych
Stratygrafia i paleogeografia czwartorzędu
Tektonika i rzeźba strukturalna Polski SE
Erozja gleb i rekultywacja terenów zdewastowanych
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
731 BGgS GMD KP
wykład
30 godzin
III
6
3
egzamin
znajomość geomorfologii ogólnej, geologii dynamicznej.
powiązania).Strefy morfoklimatyczne i zespoły procesów morfogenetycznych. Wietrzenie
polski
103
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Piotr Zagórski (Zakład Geomorfologii)
732 BGgS ZMK PZ
30 godzin
III
6
3
wykonanie samodzielnego opracowania
znajomość problematyki z zakresu topografii, kartografii i geomorfologii oraz
umiejętność obsługi komputera.
Instrukcje kartowania i zasady wykonywania zdjęcia geomorfologicznego z
wykorzystaniem map topograficznych, map geologicznych, zdjęć lotniczych i
satelitarnych. Metody tworzenia bazy danych. Opis systemu NAVSTAR GPS. Metodyka
terenowych pomiarów GPS i komputerowe opracowanie danych dla potrzeb
geomorfologicznych. Przygotowanie bazy danych geomorfologicznych do obróbki
komputerowej z zastosowaniem oprogramowania GIS i konstrukcji problemowych map
geomorfologicznych. Uzyskanie wiedzy i umiejętności z zakresu kartowania
geomorfologicznego z wykorzystaniem nowoczesnych metod zbierania danych w celu
konstrukcji problemowych map geomorfologicznych.
Kozak J., 1997: Wprowadzenie do systemów informacji geograficznej. Ćwiczenia.
Instytut
Geografii UJ, Kraków.
Vozenilek V. a kol., 2001: Integrace GPS/GIS v geomorfologickem vyzkumu. Univerzita
Palackeho, Olomouc.
Widacki, W., 1997: Wprowadzenie do systemów informacji geograficznej. Wyd. TEXT,
Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Andrzej Świeca prof. UMCS; dr Teresa Brzezińska-Wójcik (wykład), mgr Renata
Krukowska (konwersatorium) (Zakład Geografii Regionalnej)
752 BGgS TŚR AŚ
IV
7
3
zaliczenie
Podstawowe pojęcia: środowisko geograficzne, środowisko przyrodnicze, krajobraz,
region geograficzny, kraina naturalna.
Polska południowo-wschodnia w podziałach regionalnych.
Typologia i klasyfikacja środowiska przyrodniczego, podstawowe czynniki uwzględniane
w skali globalnej i regionalnej. Prezentacja krajobrazu naturalnego Polski SE według
opracowań różnych autorów.
Charakterystyka środowiska przyrodniczego i problemy gospodarcze i społeczne na
obszarze Polski SE. Warunki rozwoju współpracy transgranicznej; rola euroregionów:
Bug i Karpaty. Perspektywy rozwoju Polski SE w ramach struktur Unii Europejskiej. Rola
turystyki w rozwoju gospodarczym Polski SE; ocena potencjału turystycznego i
perspektywy wykorzystania produktu turystycznego.
W ramach konwersatorium: wyposażenie studenta w umiejętność oceny możliwości i
perspektyw rozwoju społeczno-gospodarczego i stanu środowiska przyrodniczego
jednostek przestrzennych różnej rangi (miejscowość, gmina, powiat) przy wykorzystaniu
analizy SWOT (Strenghts - silne strony, Weaknesses - słabe strony, Opportunities szanse, Threats - zagrożenia).
Altkorn J., 2002: Marketing w turystyce. PWN, Warszawa.
Dylikowa A., 1973: Geografia Polski. Krainy Geograficzne. PZWS, Warszawa.
Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B., 2002: Produkt turystyczny albo jak
organizować poznawanie świata. Wyd. Uniw. Łódzkiego, Łódź.
Kondracki J., 1994: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. PWN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
702 BGgS EŚP MŁ
wykład
30 godzin
IV
7
2 (3)
zaliczanie (egzamin dla specjalizacji: paleogeografia czwartorzędu, geomorfologia)
104
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
brązu i żelaza.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Kazimierz Pękala (wykład), mgr Anna Tarasiuk (konwersatorium
i ćwiczenia laboratoryjne) (Zakład Geomorfologii)
733 BGgS MBO PT
wykład, konwersatorium, ćwiczenia laboratoryjne
60 godzin (15 godz. - wykład, 45 godz. - konwersatorium i ćwiczenia laboratoryjne)
IV
7
4
praca pisemna
znajomość geomorfologii ogólnej, podstawowych zagadnień z geologii dynamicznej,
stratygrafii i paleogeografii czwartorzędu.
Metody stosowane w rekonstrukcji paleogeomorfologicznej czwartorzędu. Klasyfikacja
osadów czwartorzędowych. Metody badań cech strukturalnych i teksturalnych osadów
różnych środowisk sedymentacyjnych. Metody litologiczno-petrograficzne (uziarnienie,
skład litologiczno-petrograficzny, morfologia ziaren). Wybrane właściwości chemiczne
osadów czwartorzędowych. Sposoby wykonywania analiz i interpretacja uzyskanych
wyników. Opanowanie technik laboratoryjnych i umiejętności przedstawiania wyników
oraz ich interpretacji paleogeomorfologicznej.
Lindner L. (red.), 1992: Czwartorzęd. Osady. Metody badań. Stratygrafia. PAE.
Malinowski J.,1971: Badania geologiczno-inżynierskie lessów. Wyd. Geol., Warszawa.
Maruszczak H. (red.), 1991: Podstawowe profile lessów w Polsce. UMCS, Lublin.
Racinowski R., Szczypek T., 1985: Prezentacja i interpretacja wyników badań uziarnienia
osadów czwartorzędowych. Skrypty Uniwersytetu Śląskiego Nr 359.
Warszawa.
Szczepaniec-Cięciak E., Kościelniak P. (red.), 1975: Ćwiczenia z chemii środowiska, T.
III, Skrypty UJ, 733, Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
prof. dr hab. Kazimierz Pękala (wykład), dr Jan Reder (konwersatrium) (Zakład
Geomorfologii)
734 BGgS SPC KP
IV
8
5
egzamin
Znajomość geomorfologii ogólnej i regionalnej oraz geologii czwartorzędu.
Metody rekonstrukcji środowiska naturalnego w układzie następstwa czasowego
(stratygraficznym) i zmienności przestrzennej (paleogeograficznym) dla okresu
czwartorzędu. Czynniki kierujące przemianami klimatu odpowiedzialnego za zmiany
środowiska. Dolne granice i podstawy stratygrafii czwartorzędu (na podstawie różnych
kryteriów:
biostratygraficznych,
klimatostratygrafii,
geochronologii
i
magnetostratygrafii). Wieloletnia zmarzlina i jej ewolucja w czwartorzędzie i
współcześnie a ewolucja środowiska pod wpływem globalnych zmian klimatu i
antropopresji (recesja lodowców, zmiany poziomu morza, degradacja zmarzliny, rozwój
procesów o charakterze ekstremalnym). Fazy rozwoju procesów eolicznych (less,
wydmy). Zmienność systemu fluwialnego dolin. Plejstoceńskie cykle glacjalnointerglacjalne i związane z nimi zmiany stref morfoklimatycznych oraz pięter fizyczno-
105
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
geograficznych w obszarach górskich. Podstawowe systemy stratygrafii zlodowaceń
kontynentalnych i górskich w Europie i Polsce.
Poznanie ewolucji środowiska pod wpływem globalnych zmian klimatu w okresie
czwartorzędu i podstawowych kryteriów konstruowania podziałów stratygraficznych.
Dolecki L., 1995: Litologia, stratygrafia mezoplejstoceńskich utworów lessowych
południowo-wschodniej części Wyżyny Lubelskiej. Rozprawa habilitacyjna. UMCS, Lublin.
Kostrzewski A. (red.), Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych. T. II.
UAM, Poznań.
Lindner L. (red.), 1992: Czwartorzęd. Osady. Metody badań. Stratygrafia. PAE.
Maruszczak H. (red.), 1991: Podstawowe profile lessów w Polsce. UMCS, Lublin.
Mojski J.E., 1993: Europa w plejstocenie. Ewolucja środowiska przyrodniczego. PAE.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
735 BGgS GMP RE
wykład
30 godzin
IV
8
4
egzamin ustny
znajomość zagadnień przewidzianych w programie geomorfologii ogólnej i geografii
fizycznej Polski.
Kryteria
podziałów
geomorfologicznych.
Główne
jednostki
morfostrukturalne.
Charakterystyka rzeźby Tatr - rozwój rzeźby fluwialno-denudacyjnej w trzeciorzędzie;
plejstoceńskie zlodowacenia Tatr, rozwój rzeźby glacjalnej i peryglacjalnej. Formy
krasowe. Geosynklina karpacka, geneza i zróżnicowanie fliszu. Neogeńskie formy
przewodnie - procesy planacji, charakterystyka i wiek karpackich powierzchni zrównania.
Geneza dolin rzecznych - osady terasowe, odcinki przełomowe, deformacje profili
podłużnych dolin, neotektonika obszaru karpackiego.Rozwój budowy geologicznej i
główne cechy rzeźby Sudetów. Etap morfogenezy tropikalnej. Paleogeńska powierzchnia
zrównania. Etap neogeński rozwoju rzeźby - geneza i ewolucja rzeźby dolin rzecznych i
kotlin, młodsze poziomy zrównania. Etap morfogenezy peryglacjalnej i glacjalnej. Formy
wietrzeniowe. Pas wyżyn - rozwój budowy geologicznej, etapy tektogenezy,
zróżnicowanie litologiczne. Rzeźba strukturalna i jej odmiany na przykładzie Wyżyny
Lubelskiej, Wyżyny Śląskiej i Gór Świętokrzyskich. Ewolucja sieci rzecznej na wybranych
przykładach. Etap trzeciorzędowy rozwoju rzeźby, procesy planacji i rozcinania. Rzeźba
obszarów krasowych - kras węglanowy, typ krasu kredy piszącej, kras gipsowy.
Plejstocen obszaru wyżynnego - zasięgi zlodowaceń, zachowane osady i formy rzeźby.
Geneza, wiek i rozmieszczenie pokryw lessowych. Ewolucja rzeźby obszarów lessowych.
Zlodowacenia czwartorzędowe w Polsce. Vistulian, jego fazy i wpływ na rzeźbę Niżu
Polskiego. Facje lodowcowe, wodnolodowcowe i zastoiskowe. Dynamika lądolodu i
zróżnicowanie mechanizmów formowania stref marginalnych. Rzeźba staro- i
młodoglacjalna. Geneza, zróżnicowanie i ewolucja rzeźby strefy wybrzeża Bałtyku.
Galon R. (red.), 1972: Geomorfologia Polski. T. II, (Niż Polski). PWN, Warszawa.
Harasimiuk M., 1980: Rzeźba strukturalna Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Rozpr. hab.
UMCS, Lublin.
Klimaszewski M. (red.), 1972: Geomorfologia Polski. T. I (Polska południowa - góry i
wyżyny). PWN, Warszawa.
Klimaszewski M., 1988: Rzeźba Tatr Polskich. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
736 BGgS TKG LG
IV, V
8, 9
7 (2+5)
egzamin
znajomość obsługi komputera (wiadomości ogólne, środowisko windows), podstawy GIS;
znajomość problematyki z zakresu geomorfologii ogólnej i dynamicznej.
Zastosowanie wybranych programów z Grupy Geograficznych Systemów Informacji
(GIS) w badaniach geomorfologicznych. Wykorzystanie programu ArcView do tworzenia
numerycznej bazy danych o terenie badań: skanowanie i kalibracja map analogowych,
wektoryzacja treści mapy, edycja bazy danych opisowych. Metody interpolacji danych
punktowych.
Tworzenie
Numerycznego
Modelu
Terenu
(NMT-DEM).
Analizy
morfometryczne i hydrologiczne NMT zlewni. Charakterystyka geomorfologiczna zlewni z
wykorzystaniem
cieniowanego
reliefu.
Opis
jakościowy
dynamiki
procesów
geomorfologicznych - konstrukcja mapy morfodynamicznej zlewni w oparciu o
przygotowane materiały. Modelowanie w geomorfologii. Symulacje komputerowe
wybranych procesów. Wykorzystanie analiz geomorfologicznych dla celów planowania
przestrzennego i ochrony środowiska. Uzyskanie wiedzy z zakresu zastosowań GIS do
106
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
badań geomorfologicznych i analiz środowiskowych. Opanowanie umiejętności
samodzielnego tworzenia tematycznych baz danych i analiz wieloczynnikowych.
ArcView. Podręcznik użytkownika. ESRI, Warszawa
Kistowski M., Iwańska M., 1997: Systemy Informacji Geograficznej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
737 BGgS GMK RE
wykład
15 godzin
V
9
2
sprawdzian
znajomość geomorfologii ogólnej i klimatologii
Analiza zależności klimat - proces - forma. Czynniki i procesy morfogenetyczne. Czynniki
kształtujące rzeźbę obszarów o klimacie ciepłym/zimnym, suchym/wilgotnym. Poglądy
na rozwój rzeźby w różnych typach klimatów. Strefy morfoklimatyczne. Zmiany klimatu i
przesuwanie się stref klimatycznych. Geomorfologiczne dowody zmian klimatu.
Trzeciorzędowe i czwartorzędowe cykle klimatyczne na obszarze Polski.
Allen P. A., 2000: Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. PWN, Warszawa.
Büdel J., 1982: Climatic Geomorphology. Princeton Univ. Press, New York.
Galon R., 1979: Formy Powierzchni Ziemi. WSiP, Warszawa
Klimaszewski M., 1978: Geomorfologia. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Janina Repelewska-Pękalowa (Zakład Geomorfologii)
738 BGgS GMS RP
V
9
5
egzamin
znajomość geomorfologii ogólnej, geomorfologii dynamicznej oraz geomorfologii Polski.
Rzeźba terenu jako jeden z najważniejszych elementów środowiska geograficznego.
Zastosowanie metodyki badań współczesnych procesów morfogenetycznych (systemy
denudacyjne, fluwialne, eoliczne, glacjalne, fluwioglacjalne i niwalne) dla opracowań o
charakterze aplikacyjnym. Ocena przydatności form rzeźby w aspekcie potrzeb różnych
działów gospodarki. Wskazanie możliwości zastosowania zasad i metod geomorfologii do
rozwiązywania problemów związanych ze sterowaniem środowiskiem geograficznym i
jego zasobami.
Embleton C., Thornes I., 1985: Geomorfologia dynamiczna. PWN, Warszawa.
Rychling A. (red.), 1993: Metody szczegółowych badań geografii fizycznej. PWN,
Warszawa.
Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Verstappen H.Th., 1983: Applied Geomorphology. Elsevier.
Surveys for Environmental Development. Elsevier Amsterdam-Oxford-New York.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr hab. Józef Superson (Zakład Geomorfologii)
739 BGgS TIR JS
wykład
15 godzin
V
10
2
zaliczenie
Ogólne wiadomości o obszarze Polski południowo-wschodniej. Znajomość podstawowych
pojęć z zakresu geologii dynamicznej, historycznej i tektoniki (elementy tektoniki
fałdowej, uskokowej). Czytanie i interpretacja map topograficznych i geologicznych.
Poglądy na tektonikę i rzeźbę strukturalną Polski południowo-wschodniej. Budowa
geologiczna i rozwój paleogeograficzny. Podział na jednostki strukturalne, ich
charakterystyka i zróżnicowanie regionalne: Wyżyna Lubelska, Kotlina Sandomierska,
Karpaty Wschodnie (Centralne). Rola tektoniki w kształtowaniu rzeźby Polski południowowschodniej. Współczesne ruchy neotektoniczne.
Uzyskanie wiedzy z zakresu tektoniki i rzeźby strukturalnej Polski południowowschodniej. Poznanie głównych cech wyróżniających poszczególne jednostki strukturalne
oraz ich zróżnicowanie geologiczne. Zrozumienie wpływu budowy geologicznej i tektoniki
na współczesną rzeźbę Polski południowo-wschodniej.
107
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Buraczyński J., 1997: Roztocze. Budowa-rzeźba-krajobraz. Zakł. Geogr. Region. UMCS,
Lublin.
Harasimiuk M., 1980: Rzeźba strukturalna Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Rozpr. habil.,
UMCS, Lublin.
Jaroszewski W., 1980: Tektonika uskoków i fałdów. Wyd. Geol., Warszawa.
Książkiewicz M., 1972: Budowa geologiczna Polski. T. IV, 3. Wyd. Geol., Warszawa.
Klimaszewski M. (red.), 1972: Geomorfologia Polski. T. 1. PWN, Warszawa.
Stupnicka E.,1989: Geologia regionalna Polski. Wyd. Geol., Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Janina Repelewska-Pękalowa, dr Leszek Gawrysiak (Pracownia GIS)
740 BGgS ERG RP
45 godzin(15 godzin - wykład, 30 godzin - laboratorium komputerowe)
V
10
4
sprawdzian
znajomość geomorfologii ogólnej, geomorfologii dynamicznej, zaliczony kurs Podstaw
GIS-u oraz Metod i technik komputerowych w geomorfologii.
Erozja w ujęciu globalnym. Rola działalności człowieka w inicjacji procesów erozji gleb: w
czasach historycznych i współcześnie. Czynniki determinujące rozwój erozji gleb. Badanie
natężenia erozji: Uniwersalne Równanie Straty Gleby (USLE). Ocena zagrożenia erozją
wodną i wietrzną gleb: metody ilościowe i jakościowe. Opracowanie mapy erozji
potencjalnej dla wybranych obszarów testowych w oparciu o mapy cyfrowe. Dewastacja
terenów jako skutek działalności przemysłu i rolnictwa. Metody rekultywacji.
Erozja gleb i jej zapobieganie, 1991, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Lublinie.
Reniger A., 1950: Próba oceny nasilenia i zasięgów potencjalnej erozji gleb w Polsce,
Roczniki Nauk Rolniczych, t. 54, Puławy.
Ziemnicki S., 1978: Ochrona gleb przed erozją. PWRiL, Warszawa.
Ziemnicki S., 1980: Rekultywacja zwału kopalni odkrywkowej (na przykładzie
Piaseczna). PAN, Kom. Badań Rejonów Uprzemysłowionych.
Gliński P., Dębicki R., 2000: Ocena zagrożeń erozyjnych oraz charakterystyka jakości
wód przy zastosowaniu symulacji komputerowej. Acta Agrophysica 23, Lublin.
polski
108
grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA GLEB
seminarium pod kierunkiem prof. dr. hab. Ryszarda Dębickiego; dr. hab. Zbigniewa Klimowicza, prof. UMCS; dr. hab. Jerzego
Melke, prof. UMCS
Numer/kod
731 BGgS GMD
KP
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
10
3
E
2w
E
3
Z
1w+1lab
747 BGgS GSG
Geneza i systematyka gleb
RD
5
E
2w+2lab
E
703 BGgS GHK
BJ
3
Z
1w+2lab
748 BGgS SUS Sunstainable use and
PB
protection of soils
3
(2+1)
Z
1kw
5
E
1w+1lab
E
750 BGgS KTG
Kartografia gleb
KC
5
E
1w+1lab
E
751 BGgS PLP
JC
3
E
1w
E
Zastosowanie metod
752 BGgS ZGG
komputerowych w geografii
GC
gleb
4
Z
3 lab
753 BGgS FCB
MJ
Fizyka, chemia i biologia
gleby
5
E
2w+2lab
E
754 BGgS DIO
ZK
Degradacja i ochrona
powierzchni ziemi
4
Z
2w+1lab
755 BGgSWPG
ZK
Historia i współczesne
problemy w gleboznawstwie
2
Z
1w
746 BGgSTLB
MC
749 BGgS PPG
KC
Razem
Techniki laboratoryjne w
badaniach środowiska
przyrodniczego
Przestrzenne zróżnicowanie
pokrywy glebowej
Paleopedologia
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
6E
45
2kw
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Techniki laboratoryjne w badaniach środowiska przyrodniczego
Sustainable use and protection of soils
Przestrzenne zróżnicowanie pokrywy glebowej
Kartografia gleb
Paleopedologia
Zastosowanie metod komputerowych w geografii gleb
Fizyka, chemia i biologia gleby - wybrane zagadnienia
Degradacja i ochrona powierzchni ziemi
Historia i współczesne problemy w gleboznawstwie
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
731 BGgS GMD KP
wykład
30 godzin
III
6
3
egzamin
znajomość geomorfologii ogólnej, geologii dynamicznej
powiązania).Strefy morfoklimatyczne i zespoły procesów morfogenetycznych. Wietrzenie
109
Język wykładowy:
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Jerzy Melke, prof. UMCS; dr Jacek Chodorowski (Zakład Gleboznawstwa)
746 BGgS TLB MC
30 godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - ćwiczenia laboratotyjne)
III
6
3
sprawdzian
podstawowe wiadomości z fizyki i chemii (zakres wiedzy ze szkoły średniej).
Wybrane aspekty dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w laboratorium chemicznym.
Podstawowy sprzęt i czynności laboratoryjne; rodzaje sprzętu laboratoryjnego, zasady
utrzymanie czystości i sprawności sprzętu laboratoryjnego, wagi i zasady prawidłowego
ważenia. Zapoznanie się z techniką miareczkowania. Zasady działaniem i wykorzystanie
sprzętu pomocniczego (mieszadła laboratoryjne, pH-metry, wytrząsarki lab., wirówki,
itp.).
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
747 BGgS GSG RD
60 godzin (30 godz. - wykład, 30 godz. - ćwiczenia laboratoryjne)
IV
7
5
egzamin ustny
podstawowa wiedza z zakresu gleboznawstwa ogólnego i geografii gleb
Koncepcje genezy gleb. Typologiczne procesy glebotwórcze. Morfologia gleb. Profil
glebowy. Podstawy systematyki genetyczno-przyrodniczej i diagnostycznej gleb. Poziomy
(endo- i epipedony) i właściwości diagnostyczne gleb. Pedon, polipedon, katena,
pedosfera. Rys historyczny i współczesna systematyka gleb Polski. Kryteria ustalania
jednostek w różnych systemach klasyfikacyjnych gleb. Systematyka gleb świata
(FAO/UNESCO, WRB, Soil Taxonomy). Korelacje pomiędzy różnymi systematykami gleb.
Podziały i klasyfikacje użytkowe gleb.
Celem przedmiotu jest uzyskanie wiedzy z zakresu podstaw genezy gleb, jej związku z
innymi elementami środowiska przyrodniczego oraz tworzenia różnych systemów
klasyfikacyjnych w Polsce, Unii Europejskiej i na świecie jak również wykorzystanie
materiałów zawartych w opracowaniach z zakresu systematyki, bonitacji i waloryzacji
gleb naturalnych i antropogenicznych, w tym użytkowania i ochrony gleb.
Dobrzański B., Zawadzki S., 1995: Gleboznawstwo. PWRil, Warszawa.
FitzPatrick E.A., 1980: Soils: Their formation, classification & distribution. Longman,
London-New York.
Soil Map of the World. Revised Legend with corrections and updates, FAO-UNESCOISRIC, Wageningen, 1997.
Klasyfikacja zasobów glebowych świata World Reference Base for Soil Resources.
Tłumaczenie i red. R. Bednarek, P. Charzyński, U. Pokojska, Polskie Towarzystwo
Gleboznawcze, Toruń 2003.
Systematyka Gleb Polski, wydanie czwarte, 1989. Roczniki Gleboznawcze, XL, 3/4, PWN,
Warszawa.
Strzemski M., 1971. Myśli przewodnie systematyki gleb. IUNG, seria P(16), PWRiL,
Puławy.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr hab. Bronisław Janiec, prof. UMCS (wykład) (Zakład Hydrografii), dr Maria Wilgat
(laboratorium) (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
703 BGgS GHP BJ
IV
7
2
zaliczenie
geochemicznym. Ważniejsze minerały, ich geneza i znaczenia w krajobrazie. Geochemia
krajobrazu kulturowego (kulturalnego). Geochemia krajobrazu a zdrowie. Systematyka
krajobrazów geochemicznych. Przemiany geochemiczne w krajobrazach. Geografia
krajobrazów geochemicznych. Typy krajobrazów geochemicznych Polski, Lubelszczyzna,
110
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
regiony uznane za najbardziej atrakcyjne turystycznie, miejsca zamieszkania. Prawa
rozwoju krajobrazów geochemicznych.
Richling A., Solon J., 1996: Ekologia Krajobrazu. PWN, Warszawa.
polski
Sustainable use and protection of soils
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
mgr Piotr Bartmiński (Zakład Gleboznawstwa)
748 BGgS SUS PB
konwersatorium
45 godzin
IV
Semestry: 7 (15 godzin); 8 (30 godzin)
3 (1+2)
sprawdzian
znajomość języka angielskiego, podstawowa wiedza z gleboznawstwa
Elementy naukowego języka angielskiego. Terminologia angielska z zakresu:
systematyki gleb Polski, Europy i świata (FAO/UNESCO, Soil Taxonomy); korelacje
pomiędzy różnymi systematykami gleb; podziały i klasyfikacje użytkowe gleb w Polsce i
UE.
Celem przedmiotu jest uzyskanie wiedzy i umiejętności konwersacji na temat nauk o
glebie w języku angielskim oraz korzystania z literatury anglojęzycznej z zakresu
geografii gleb w Polsce, Unii Europejskiej i na świecie.
Jasińska B., Jaślan J., Woytowicz-Neymann M., 1984: Język angielski. PWN, Warszawa.
Soil Map of the World: FAO-UNESCO-ISRIC, Wageningen, 1997.
Szkutnik L.L., 1984: Elementary Scientific English. PWN, Warszawa.
Rowell D.L., 1994: Soil Science. Methods and Applications. Longman, London.
polski, angielski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Zbigniew Klimowicz, prof. UMCS; dr Jacek Chodorowski (Zakład Gleboznawstwa)
749 BGgS PPG KC
IV
8
5
egzamin
znajomość i rozumienie związku występowania różnych jednostek glebowych z
charakterem pozostałych komponentów środowiska przyrodniczego w skali lokalnej i
globalnej.
Rys historyczny geografii gleb oraz charakterystyka kierunku geograficzno-genetycznego
we współczesnym gleboznawstwie. Wybrane zagadnienia z zakresu systematyki i
kartografii gleb w różnych krajach świata ze szczególnym uwzględnieniem krajów Unii
Europejskiej, Rosji oraz USA. Próby współczesnych syntez pedogeograficznych. Ilościowa
i jakościowa (opisowa) charakterystyka przestrzennej zmienności gleb w terenie.
Wskaźniki (parametry) przestrzennego zróżnicowania gleb. Prawidłowości rozmieszczenia
gleb na kuli ziemskiej (na obszarach równinnych oraz w terenach górskich).
Charakterystyka gleb strefowych, śródstrefowych i astrefowych na kuli ziemskiej.
Przestrzenna
zmienność
gleb
Polski
na
przykładzie
wybranych
regionów
fizycznogeograficznych. Przestrzenne zróżnicowanie zasobów gleb świata. Możliwości
zwiększenia powierzchni gleb wykorzystywanych rolniczo.
Celem wykładów i ćwiczeń jest nie tylko przedstawianie na różnoskalowych mapach
rozmieszczenia gleb na powierzchni ziemi, lecz przede wszystkim zrozumienie
prawidłowości i właściwa interpretacja ich przestrzennej zmienności w mikro-, mezo- i
makroskali.
Bednarek R., Prusinkiewicz Z., 1997: Geografia gleb. PWN, Warszawa.
Gierasimowa M.I., 1987: Gieografija poczw SSSR. Wys. Szkoła, Moskwa.
Bridges E. M., 1970: World soils. Cambridge University Press.
polski
Kartografia gleb
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr hab. Zbigniew Klimowicz, prof. UMCS; dr Jacek Chodorowski (Zakład Gleboznawstwa)
750 BGgS KTG KC
IV
8
5
egzamin
znajomość podstawowych zasad dotyczących kartowania geomorfologicznego, wód,
roślinności, użytkowania terenu
Kartografia gleb w Polsce w ujęciu historycznym. Dedukcyjne i indukcyjne metody
wykonywania map glebowych. Sporządzanie mapy glebowej w zależności od skali - prace
przygotowawcze, sposoby wyznaczenia marszrut. Badania gleb dla potrzeb kartografii;
111
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
zasady opisu budowy gleb, pobierania prób glebowych, terenowe sposoby oznaczania
podstawowych właściwości fizyko-chemicznych gleb, prace kameralne. Podstawy
klasyfikacji gleb w terenie. Podział map glebowych ze względu na treść (mapy
genetyczne, bonitacyjne, glebowo-siedliskowe, glebowo-rolnicze, kwasowości, potrzeb
nawożenia itp.). Podział map glebowych w zależności od skali (szczegółowe,
wielkoskalowe, średnioskalowe, przeglądowe). Prezentacja opracowań kartograficznych
znajdujących się w zbiorach biblioteki Zakładu Gleboznawstwa UMCS w Lublinie.
Celem przedmiotu jest uzyskanie wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu
prowadzenia prac kartograficznych i sporządzania różnego typu map glebowych oraz
zrozumienie prawidłowości w przestrzennym zróżnicowaniu gleb i nabycie umiejętności
prawidłowej interpretacji dostępnych opracowań kartograficznych.
Konecka-Betley K., Czępińska-Kamińska D., Janowska E., 1996: Systematyka i
kartografia gleb. SGGW, Warszawa.
Instrukcja w sprawie wykonywania map glebowo-rolniczych w skali 1:5 tys. i 1: 25 tys.
oraz map glebowo-przyrodniczych w skali 1: 25 tys., IUNG, Warszawa, 1965.
Soil map of the World, ISRIC, Wageningen, 1997.
Field Guide to Soils and the Environment, Gerald W. Olson (ed.), New York, London.
polski
Paleopedologia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jacek Chodorowski (Zakład Gleboznawstwa)
751 BGgS PLP JC
wykład
15 godzin
V
9
3
sprawdzian
podstawowa wiedza dotycząca czynników i procesów glebotwórczych oraz z zakresu
paleogeografii plejstocenu i holocenu
Przedmiot badań i zakres paleopedologii. Obiekty badań paleopedologicznych.
Obowiązujące podziały stratygraficzne plejstocenu i holocenu. Metody badań
paleopedologicznych; metody diagnostyki terenowej i laboratoryjnej (specjalistycznej).
Źródła problemów i kwestie sporne w badaniach paleopedologicznych. Wiek,
występowanie i znaczenie stratygraficzne gleb kopalnych w Polsce. Cechy reliktowe w
glebach współczesnych. Przemiany diagenetyczne w paleosolach. Środowiskowa
interpretacja
paleosoli.
Czynnik
czasu
w
badaniach
paleopedologicznych.
Chronosekwencje gleb. Typy ewolucji gleb. Współczesne problemy badawcze w
paleopedologii.
Celem przedmiotu jest uzyskanie wiedzy z zakresu metod badań paleosoli w terenie
i w laboratorium oraz ich znaczenia w rekonstrukcji warunków środowiska
przyrodniczego.
Manikowska B., Konecka-Betley K., Bednarek R., 2002: Problemy paleopedologii w
Polsce. Łódź.
Bronger A., Catt J. A., 1989: Paleopedology. Nature and Application of Paleosols. Catena
Suppl. 16.
Bednarek R., Pokojska , 1996: Diagnostyczne znaczenie niektórych wskaźników
chemicznych w badaniach paleopedologicznych. Materiały Konferencyjne "Metody badań
palepedologicznych i wykorzystanie gleb kopalnych w paleogeografii". 26-28.06.1996.
Uniwersytet Łódzki, Łódź.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Leszek Gawrysiak (Pracownia GIS), dr Jacek Chodorowski (Zakład Gleboznawstwa)
752 BGgS ZGG GC
45 godzin
V
9
4
na podstawie prawidłowo wykonanego opracowania
podstawowa wiedza teoretyczna i praktyczna z zakresu obsługi sprzętu komputerowego,
pracy w środowisku Windows oraz znajomość podstaw kartografii i GISu
Założenia i funkcjonowanie GIS (Geograficznych Systemów Informacji). Źródła, typy i
metody
pozyskiwania
danych
przestrzennych.
Sprzęt
komputerowy
oraz
oprogramowanie w systemach GIS. Struktura danych przestrzennych i opisowych w
bazie danych o glebach. Wprowadzanie, zarządzanie i analiza danych. Integracja danych
różnych typów. Wizualizacja i wyprowadzanie (wydruk) danych. Praktyczne poznanie
programu ArcView w celu samodzielnego opracowania cyfrowej mapy gleb oraz bazy
danych wybranego obszaru.
Celem przedmiotu jest uzyskanie praktycznej umiejętności posługiwania się sprzętem
oraz oprogramowaniem komputerowym, stosowanym w badaniach gleboznawczych w
celu usprawnienia pracy oraz zwiększenia efektywności w wykorzystaniu posiadanych
danych.
Kistowski M., Iwańska M., 1997: Systemy Informacji Geograficznej. Bogucki,
Wydawnictwo Naukowe. Poznań.
Arcview. Podręcznik użytkownika. ESRI, Warszawa, 1998.
112
Język wykładowy:
polski
Fizyka, chemia i biologia gleby - wybrane zagadnienia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Jerzy Melke, prof. UMCS (Zakład Gleboznawstwa)
753 BGgS FCB MJ
60 godzin (30 godz. - wykład, 30 godz. - zaj. laboratoryjne)
V
9
5
egzamin ustny
wiadomości podstawowe z zakresu gleboznawstwa ogólnego
Gleba jako układ wieloskładnikowy. Mikro- i makrostruktura gleb. Powierzchnia właściwa.
Układy dyspersyjne. Procesy wymiany gazów i roztworów. Hydrologiczne parametry
gleby. Kompleks sorpcyjny gleb: rola minerałów ilastych; pedotlenki żelaza, krzemu,
glinu, manganu - powstawanie, warunki migracji w glebie. Rola procesów redoks. Odczyn
i kwasowość gleb, zdolności buforowe. Procesy biologiczne a krążenie składników
pokarmowych. Obieg węgla i azotu. Rola bakterii, grzybów, promieniowców, glonów w
procesach biogeochemicznych. Rola środowiska biologicznego w detoksykacji metali
ciężkich, środków ochrony roślin i zanieczyszczeń przemysłowych.
Celem przedmiotu jest uzyskanie wiedzy z wybranych zagadnień fizyki, chemii i biologii
do zrozumienia złożonych procesów zachodzących w środowisku glebowym.
Warszawa.
O'Neill P., 1997: Chemia środowiska. PWN, Warszawa.
Burges A., Raw F., 1971: Biologia gleby. PWRiL, Warszawa.
Rewut I.B., 1980: Fizyka gleby. PWRiL, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Zbigniew Klimowicz, prof. UMCS; dr hab. Jerzy Melke, prof. UMCS (Zakład
Gleboznawstwa)
754 BGgS DIO ZK
V
10
4
sprawdzian
wiadomości ogólne dotyczące wrażliwości gleb mineralnych wytworzonych z różnych skał
macierzystych na ich degradację fizyczną, chemiczną i biologiczną oraz gleb
organicznych - na zmiany w ich uwilgotnieniu.
Pojęcie degradacji powierzchni ziemi ze szczególnym uwzględnieniem pokrywy glebowej.
Formy degradacji (wyjałowienie, naruszenie równowagi jonowej, zakwaszenie i
alkalizacja, zasolenie, przesuszenie, ubytki próchnicy, erozja, mechaniczne naruszenie
profilu glebowego, zagęszczenie, zaskorupienie, zanieczyszczenie metalami ciężkimi,
związkami toksycznymi, skażenie radioaktywne). Degradacja biologiczna, zmęczenie
gleb. Klasyfikacja terenów zdegradowanych. Podstawowe kierunki ochrony środowiska
glebowego. Organizacja ochrony środowiska. Maksymalne ogranicznie przeznaczenia
gruntów glebowych na cele nierolnicze i nieleśne. Ochrona gleb szczególnie urodzajnych.
Ochrona przed degradacją mechaniczną i chemiczną (oddziaływanie przemysłu,
chemizacja rolnictwa). Zabezpieczenie gleb przed erozją wodną i wietrzną,
przesuszeniem i zawodnieniem. Ochrona gleb bagiennych. Pojęcie i problemy
rekultywacji gleb. Zabiegi techniczne i biologiczne. Rekultywacja gleb zniszczonych przez
górnictwo (zagospodarowanie hałd) oraz przemysł. Sposoby rekultywacji gleb
podlegających erozji wodnej i wietrznej (zabiegi przeciwerozyjne), zagęszczeniu,
odwodnieniu, zabagnieniu, tzw. stresom tlenowym. Ochrona gleb przed ruchami
masowymi a także soliflukcją, suffozją i abrazją. Zabiegi prowadzące do zwiększenia
ogólnego areału gruntów rolnych i leśnych (zagospodarowywanie odłogów, nieużytków
naturalnych, nieużytków antropogenicznych, wąwozów erozyjnych, scalanie gruntów,
odkrzaczanie, odkamienianie).
Celem wykładów i ćwiczeń jest poznanie form degradacji powierzchni ziemi ze
szczególnym uwzględnieniem pokrywy glebowej a także sposobów jej ochrony oraz
nabycie praktycznej wiedzy dotyczącej zasad ochrony i rekultywacji gleb.
Baran S., Turski R., 1992: Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb. Wyd. AR, Lublin.
Maciak F., 1996: Ochrona i rekultywacja środowiska. Wyd. SGGW, Warszawa.
Siuta J. (red.), 1978: Ochrona i rekultywacja gleb. PWRiL, Warszawa.
Skłodowski P. i in., 1979: Zagadnienia ochrony środowiska glebowego. Wyd. Politech.
Warsz., Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
755 BGgS WPG ZK
wykład
15 godzin
V
113
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
10
2
sprawdzian
rozumienie konieczności zachowania i ochrony zasobów glebowych Polski i świata na tle
wzrastającej presji współczesnej cywilizacji na całe środowisko przyrodnicze.
Gleba - jako przedmiot rozważań uczonych w starożytnej Grecji i Rzymie. Intensywny
rozwój gleboznawstwa światowego w XIX stuleciu. Udział gleboznawców polskich w
rozwoju gleboznawstwa. Badania gleboznawcze w okresie międzywojennym i w
pierwszym 20-leciu po II wojnie światowej. Osiągnięcia gleboznawstwa polskiego w
drugiej połowie XX wieku. Współczesne problemy w gleboznawstwie, analiza funkcji
gleby w ekosystemach, prognozowanie zmian. Badania nad racjonalnym wykorzystaniem
zasobów glebowych. Zagadnienia związane z degradacją, ochroną i rekultywacją gleb.
Strzemski M., 1971: Myśli przewodnie systematyki gleb. PWRiL, Puławy.
Strzemski M., 1980: Historia gleboznawstwa polskiego. PWRiL, Warszawa.
Dębicki R., Chodorowski J. (red.), 1999: Rola gleby w funkcjonowaniu ekosystemów.
Materiały Kongresu PTGleb. oraz Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Lublin, 710.09.1999 r., Lublin.
polski
114
grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA REGIONALNA
seminarium pod kierunkiem dr. hab. Andrzeja Świecy, prof. UMCS
Numer/kod
751 BGgS PTM
Podstawy geografii regionalnej
AŚ
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
4
E
1w+1kw
E
4
(2+2)
Z
1w+1kw 1w+lab
8
9
10
701 BGgS ZRE
EW
752 BGgS PRF
AŚ
Typologia środowiska i
regionalizacjaPolski SE
3
E
1w+1kw
E
702 BGgS EŚP
MŁ
3
Z
2w
Granice przyrodnicze i
753 BGgS GPA
antropogeniczne w badaniach
BW
regionalnych
2
Z
1w+1kw
875 BGgS WAŚ
WI
4
E
1w+1kw
E
754 BGgS GRP
Geografia regionalna Polski
BS
4
E
1w+1kw
E
755 BGgS RKP
ES
3
Z
1w+1kw
756 BGgS SGP
Sąsiedztwo geograficzne Polski
WK
2
Z
1w+1kw
757 BGgSRRK
AŚ
5
E
1w+2kw
E
Geograficzne uwarunkowania
758 BGgS URR
rozwoju wybranych regionów
RG
świata
5
E
1w+2kw
E
759 BGgS SMZ
Strefy morfoklimatyczne Ziemi
AŚ
3
Z
1w+1kw
760 BGgS ZRP
WZ
3
Z
1w+1kw
Razem
Regiony kulturowe Polski
Rozwój regionalny krajów
europejskich
Zasady regionalnego
planowania rozwoju turystyki
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
6E
45
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Granice przyrodnicze i antropogeniczne w badaniach regionalnych
Rozwój regionalny krajów europejskich
Geograficzne uwarunkowania rozwoju wybranych regionów świata
Zasady regionalnego planowania rozwoju turystyki
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS (wykład), mgr Andrzej Tucki (konwersatorium)
(Zakład Geografii Regionalnej)
751 BGgS PTM AŚ
III
6
4
egzamin
Przedmiot badań geografii regionalnej na tle rozwoju historycznego nauk geograficznych.
Kierunki i szkoły w geografii regionalnej (m. in. koncepcja vidalowska, koncepcja
pozytywistyczna, koncepcja pragmatyczna). Indywidualność przedmiotu badań geografii
regionalnej we współczesnym podziale nauk geograficznych; jej zakres, źródła i metody
badawcze.
Relacje zachodzące między człowiekiem a otaczającym środowiskiem jako główny
115
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
przedmiot geografii regionalnej. Kartograficzno-statystyczne systemy ocen w badaniu
zależności między zróżnicowaniem środowiska przyrodniczego a różnymi formami
działalności gospodarczej. Rola geografii regionalnej w integracji systemu nauk
geograficznych. Zapotrzebowanie na kompleksowe i ekologiczne badania szansą na
rozwój geografii regionalnej.
Geografia regionalna a geografia stosowana; związek badań regionalnych z planowaniem
przestrzennym. Studia regionalne, "regional science". Wykorzystanie wiedzy geografii
regionalnej dla: oceny walorów i atrakcyjności przyrodniczej, kulturowej i społecznej
jednostek przestrzennych różnej rangi (miejscowości, regionów, krajów), organizacji
turystyki poznawczej, a także analizy demograficznej, społecznej, czasowej i
przestrzennej ruchu turystycznego.
W ramach konwersatorium: kształtowanie umiejętności analizowania współczesnej
przestrzeni geograficznej, a także opracowywania różnorodnych ocen środowiska
geograficznego w warunkach zrównoważonego rozwoju.
Alejziak W., 2000: Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku. Wyd. Albis, Kraków.
Hoekveld G.A., 1990: Regional geography must adjust to new realities. [in:] R.J.
Johnstone, J. Hauer, G.A. Hoekveld (Eds), Regional geography. Current Develop. and
Future Prospects. Routledge, London.
Huntington S.P., 1997: Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego. Muza S.A.,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Elżbieta Kardaszewska (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii), dr Teresa
Brzezińska-Wójcik, dr Waldemar Kociuba (Zakład Geografii Regionalnej)
701 BGgS ZRE EW
wykład, konwersatorium, laboratorium komputerowe
30 godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - konwersatorium) (dr Elżbieta Kardaszewska) w
semestrze 6; 30 godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - laboratorium komputerowe) (dr
Teresa Brzezińska-Wójcik, dr Waldemar Kociuba) w semestrze 7
III
6i7
3
zaliczenie
zaliczenie kursu Kompleksowa geografia fizyczna
Zasady regionalizacji fizycznogeograficznej (dr Elżbieta Kardaszewska) Rozwój pojęć o
regionach fizycznogeograficznych. Typologia geokompleksów a regionalizacja. Układy
hierarchiczne jednostek regionalnych; problem jednostki najniższej rangi. Podstawowe
zasady w teorii regionalizacji fizycznogeograficznej. Metody regionalizacji indukcyjne i
dedukcyjne;
wielkoskalowe
i
małoskalowe
(przykłady).
Granice
regionów
fizycznogeograficznych; klasyfikacja, problem ostrości granic. Nazewnictwo geograficzne.
Mapy regionalizacyjne. Regionalizacje branżowe. W ramach proseminarium wyznaczanie i charakterystyka jednostek regionalnych różnego szczebla w oparciu o
mapy i przekroje kompleksowe.
Metody regionalizacji (dr Teresa Brzezińska-Wójcik, dr Waldemar Kociuba) Różnorodność
kryteriów jako podstawa wydzielania regionów różnej rangi. Skale pomiarowe,
powierzchnia statystyczna, pole podstawowe, pole a punkt odniesienia, przedziały
klasowe. Region w ujęciu geograficzno-systemowym. Zastosowanie modelu potencjału
(ludności i zjawisk społeczno-ekonomicznych) w regionalizacji strukturalnej Polski. Model
makroregionu; składniki makroregionu (węzły, oddziaływania). Regiony peryferyjne w
modelach spolaryzowanych. Nazewnictwo i taksonomia regionów.
Mapa jako podstawa analizy w badaniach regionalnych (badanie współwystępowania
zjawisk). Zastosowanie wybranych statystycznych metod komputerowych. Teoria i
praktyka zastosowań programów komputerowych w grupie Geograficznych Systemów
Informacji. Programy służące do tworzenia baz danych, numerycznych modeli terenu,
analizy rzeźby oraz teledetekcji. Zapoznanie ze sprzętem oraz urządzeniami
peryferyjnymi wspomagającymi stosowanie programów z grupy GIS. Wprowadzanie
danych numerycznych za pomocą różnych technik: wprowadzanie danych z siatki
punktów, digitalizacja, digitalizacja na ekranie, konwersja danych w formatach innych
programów. Opracowanie własnych modeli terenu.
Opanowanie umiejętności: szukania związków przyczynowych i zależności istniejących w
środowisku geograficznym; praktycznego zastosowania prezentowanych metod.
Wymagania: umiejętność obsługi komputera PC, znajomość powszechnie stosowanych
systemów operacyjnych oraz podstaw programów GIS
Chojnicki Z. (red.), Metody ilościowe i modele w geografii. PWN, Warszawa.
Chojnicki Z., Czyż T., 1973: Metody taksonomii numerycznej w regionalizacji
geograficznej. PWN, Warszawa.
Kondracki J., 1976: Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej. PWN, Warszawa.
Mościbroda J., 1999: Mapy statystyczne jako nośniki informacji ilościowej. UMCS, Lublin.
polski
Prowadzący:
dr hab. Andrzej Świeca prof. UMCS; dr Teresa Brzezińska-Wójcik (wykład), mgr Renata
Krukowska (konwersatorium) (Zakład Geografii Regionalnej)
116
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
752 BGgS TŚR AŚ
IV
7
3
egzamin
Podstawowe pojęcia: środowisko geograficzne, środowisko przyrodnicze, krajobraz,
region geograficzny, kraina naturalna.
Polska południowo-wschodnia w podziałach regionalnych
Typologia i klasyfikacja środowiska przyrodniczego, podstawowe czynniki uwzględniane
w skali globalnej i regionalnej. Prezentacja krajobrazu naturalnego Polski SE według
opracowań różnych autorów.
Charakterystyka środowiska przyrodniczego i problemy gospodarcze i społeczne na
obszarze Polski SE. Warunki rozwoju współpracy transgranicznej; rola euroregionów:
Bug i Karpaty. Perspektywy rozwoju Polski SE w ramach struktur Unii Europejskiej. Rola
turystyki w rozwoju gospodarczym Polski SE; ocena potencjału turystycznego i
perspektywy wykorzystania produktu turystycznego.
W ramach konwersatorium: wyposażenie studenta w umiejętność oceny możliwości i
perspektyw rozwoju społeczno-gospodarczego i stanu środowiska przyrodniczego
jednostek przestrzennych różnej rangi (miejscowość, gmina, powiat) przy wykorzystaniu
analizy SWOT (Strenghts - silne strony, Weaknesses - słabe strony, Opportunities szanse, Threats - zagrożenia).
Altkorn J., 2002: Marketing w turystyce. PWN, Warszawa.
Dylikowa A., 1973: Geografia Polski. Krainy Geograficzne. PZWS, Warszawa.
organizować poznawanie świata. Wyd. Uniw. Łódzkiego, Łódź.
Kondracki J., 1994: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Wydanie I,
PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
702 BGgS EŚP MŁ
wykład
30 godzin
IV
7
2 (3)
zaliczanie
brązu i żelaza.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
dr Teresa Brzezińska-Wójcik (wykład) mgr Renata Krukowska (konwersatorium) (Zakład
753 BGgS GPA BW
IV
7
117
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
2
zaliczenie
Rodzaje granic i barier. Wyznaczanie rozmytych granic regionalnych. Granice polityczne,
naturalne i sztuczne - anachronizm czy aktualny problem? Granice polityczne jako
czynnik integracji regionalnej. Rola rzek w historycznym rozwoju granic politycznych i
administracyjnych. Wpływ granic fizyczno-geograficznych i fizjograficznych a
rozmieszczenie i rozwój osadnictwa. Rubież antropogeograficzna.
W ramach konwersatorium: analiza uwarunkowań, przebiegu i rodzaju granic
przyrodniczych i antropogenicznych na mapach tematycznych w skali wybranych krajów i
kontynentów.
podawane na zajęciach przez prowadzącego
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Wioletta Kałamucka (wykład) (Zakład Ochrony Środowiska); dr Bogusława BaranZgłobicka (wykład, konwersatorium) (Zakład Geologii); mgr Andrzej Tucki
(konwersatorium dla specjalizacji geografia regionalna) (Zakład Geografii Regionalnej)
875 BGgS WAŚ WI
30godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - konwersatorium)
IV
8
5
badań jakościowych. Jakość środowiska. Podstawowe zasady waloryzacji środowiska ze
szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji terenu na potrzeby rekreacji. Przegląd metod
waloryzacji. Obszary rekreacyjne jako miara jakości środowiska.
UAM, Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
754 BGgS GRP BS
IV
8
4
egzamin
Rozwój poglądów na regionalizację Polski. Pojęcie krainy naturalnej. Podstawy podziału
Polski na regiony: geologiczne, geomorfologiczne, fizyczno-geograficzne, klimatyczne,
fitogeograficzne, zoogeograficzne, krajobrazów naturalnych, krajobrazów historycznych,
geograficzno-historyczne, etniczne, kulturowe, geograficzno-rolnicze, ekonomiczne,
fizjograficzne. Rzeczna drożność ziem polskich i jej znaczenie w rozwoju regionów
antropogeograficznych. Relacje między regionami geograficznymi a historycznymi
jednostkami terytorialnymi. Region jako terytorialny system społeczny (kompleksowy,
węzłowy, strefowy, jednorodny, nodalny). Struktura regionalna Polski w świetle powiązań
migracyjnych miast. Cechy indywidualne wybranych regionów Polski.
W ramach konwersatorium: analiza zależności między granicami regionów fizycznogeograficznych, historycznych i administracyjnych Polski; dyskusja nad możliwościami i
perspektywami rozwoju regionów kompleksowych i euroregionów.
Dylikowa A., 1973: Geografia Polski. Krainy geograficzne. PZWS, Warszawa.
Fierla I., 2003: Geografia gospodarcza Polski. PWN, Warszawa.
Janiszewski M., 1959: Regiony geograficzne Polski. PZWS, Warszawa.
Janiszewski M., 1991: Geograficzne warunki powstawania miast polskich. Wyd. UMCS,
Lublin.
Kondracki J., 2000: Geografia regionalna Polski. Wyd. II, PWN, Warszawa.
Starkel L. (red.), 1999: Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. Wyd. II. PWN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
118
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
755 BGgS RKP ES
IV
8
3
zaliczenie
Pojęcia: etnologia, folklorystyka, etnografia, grupa etnograficzna. Kryteria i struktura
podziału kraju na regiony kulturowe. Etapy kształtowania się regionów etnograficznych w
Polsce. Czynniki wpływające na zmienność granic regionów (warunki geograficzne, etapy
zasiedlania, historyczne podziały polityczne i własnościowe). Charakterystyka wielkich
regionów kulturowych: Wielkopolski, Małopolski, Pomorza, Śląska i Mazowsza. Język,
dialekty i gwary ludowe. Cechy tradycyjnej kultury chłopskiej (strój ludowy,
budownictwo). Folklor i obrzędowość, podania ludowe. Współczesność a stan regionów
kulturowych w Polsce.
Bystroń J.S., 1947: Etnografia Polski, Czytelnik, Warszawa.
Grabowski J., 1968: Sztuka ludowa. Formy i regiony w Polsce, Warszawa.
Kolberg O., 1966-1974: Dzieła wszystkie. Wrocław, Poznań, Warszawa.
Nitsch K. (red.), 1957: Mały atlas gwar polskich, Zakład Językoznawstwa PAN w
Krakowie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Sobierajski Z. (red.), 1991: Dialekty polskie i folklor z różnych regionów. Wyd. UAM,
Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
BGgS SGP WK
30 godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - konwersatroium)
V
9
2
zaliczenie
Historyczna zmienność granic Polski. Charakterystyka elementów środowiska
przyrodniczego krajów sąsiadujących. Rozwój społeczno-gospodarczy. Spójność
historyczno-kulturowa i granice naturalne a kształtowanie się regionów Europy.
Euroregiony. Specyfika regionów transgranicznych.
Wykaz publikacji przygotowywany indywidualnie, stosownie do omawianych zagadnień.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS (wykład); mgr Andrzej Tucki (konwersatorium)
757 BGgS RRK AŚ
V
10
5
egzamin pisemny (test)
Geneza i ewolucja europejskiej polityki regionalnej. Istota i charakter rozwoju
regionalnego w krajach o wysoko rozwiniętej gospodarce rynkowej oraz w krajach o
gospodarce podlegającej transformacji i budujących zręby gospodarki rynkowej. Podziały
terytorialne państw Unii Europejskiej (państwa typu: federalnego, regionalnego,
unitarnego); Związki regionów europejskich. Zjawisko konkurencji regionów. Czynniki
sprawcze nowego paradygmatu rozwoju regionalnego.
W ramach konwersatorium: analizy podziałów terytorialnych państw na tle różnego
ustroju prawno-administracyjnego; ocena charakteru ekonomicznego, kulturowego i
społecznego wyróżnionych jednostek.
Pietrzyk J., 2000: Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach
członkowskich. PWN, Warszawa.
Podraza A., 1999: Unia Europejska. Wyd. KUL, Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Teresa Brzezińska-Wójcik, mgr Renata Krukowska (Zakład Geografii Regionalnej)
758 BGgS UPR RG
V
9
5
egzamin - pisemny test wielostopniowy
-
119
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Różnice w poglądach na istotę regionu geograficznego. Region geograficzny na tle innych
jednostek terytorialnych. Dorzecze jako podstawa formowania regionu geograficznego
oraz regionu administracyjno-politycznego. Regiony miejskie i ich rola w formowaniu
regionów geograficznych. Przegląd dotychczasowych podziałów regionalnych świata i
poszczególnych państw. Przyrodnicze i pozaprzyrodnicze uwarunkowania działalności
człowieka w głównych regionach świata. Rola turystyki w aktywizacji krajów i regionów.
Znaczenie turystyki w rozwoju współczesnych kompleksowych regionów świata.
Pozytywne i negatywne efekty działalności człowieka w wybranych regionach. Przegląd
regionów wybranych na zasadzie podobieństw i kontrastów.
Wykaz publikacji przygotowywany indywidualnie, stosownie do omawianych zagadnień.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS (wykład); mgr Andrzej Tucki (konwersatorium)
759 BGgS SMZ AŚ
V
10
3
zaliczenie
Strefowość fizyczno-geograficzna jako zjawisko zróżnicowania powierzchni Ziemi.
Koncepcje stref według opracowań z XIX i XX w. (m.in. W.W. Dokuczajew, L.S. Berg,
P.S. Makiejew, A.M. Rjabczikow, J. Büdel). Strefowy układ zjawisk geomorfologicznych;
koncepcje cykli geograficznych. Prezentacja wybranych stref następujących pasów
krajobrazowych:
polarnego,
subpolarnego,
ektropikalnego,
subtropikalnego,
tropikalnego, subekwatorialnego i ekwatorialnego (rozciągłość na powierzchni Ziemi,
stosunki hydroklimatyczne, charakterystyka morfologiczna - procesy rzeźbotwórcze,
formy rzeźby). Zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności w wyniku ingerencji
człowieka.
W ramach konwersatorium przewidziana jest analiza rozkładu wybranych strefowych
elementów środowiska przyrodniczego na podstawie ich kartograficznego rozkładu.
Büdel J., 1977: Klima-Geomorphologie. Gebrüder Borntraeger. Berlin-Stuttgart.
Encyklopedia Geograficzna Świata, T. 9, Ziemia, 1997, Wyd. OPRES, Kraków.
Tricart J., 1960: Zagadnienia geomorfologiczne. PWN, Warszawa.
Tricart J., Cailleux A., 1965: Introduction a la Geomorphologie Climatique. Societe
Edition Enseignement Superieur, Paris.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Waldemar Kociuba, mgr Renata Krukowska (Zakład Geografii Regionalnej)
760 BGgS ZRP WZ
V
10
3
opracowanie pisemne
Podstawowe pojęcia. Zarys historii rozwoju turystyki i osadnictwa letniskowego.
Turystyka i rekreacja jako zjawisko społeczne, ekonomiczne, kulturowe, psychologiczne,
estetyczne i zdrowotne. Charakterystyka i ocena atrakcyjności elementów przyrodniczych
i kulturowych z punktu widzenia różnych form turystyki i rekreacji. Wpływ turystyki i
rekreacji na zmiany zachodzące w przestrzeni geograficznej.
Regionalne aspekty rozwoju turystyki. Turystyka jako czynnik aktywizacji obszaru i
źródło dochodów ludności. Europejska polityka turystyczna. Polityka zrównoważonego
rozwoju regionów turystycznych Unii Europejskiej. Wnioski dla turystyki polskiej.
Miejsce i rola strategii rozwoju turystycznego w polityce społeczno-gospodarczej Polski.
Strategie rozwoju turystycznego na szczeblu regionalnym.
W ramach konwersatorium przewidziana jest przyczynowo-skutkowa analiza procesów
fizyczno-geograficznych i społeczno-ekonomicznych, w aspekcie perspektyw turystycznorekreacyjnego rozwoju regionu.
Gaworecki W., 1978: Ekonomika i organizacja turystyki. PWN, Warszawa.
Gołembski G. (red.), 1999: Regionalne aspekty rozwoju turystyki. PWN, WarszawaPoznań.
Jędrzejczyk J., 2001: Nowoczesny biznes turystyczny. PWN, Warszawa.
Kowalczyk A., 1997: Geografia turyzmu. Wyd. UW, Warszawa.
Strategia Rozwoju Turystyki w latach 2001-2006.
polski
120
grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA TURYZMU
seminarium pod kierunkiem dr. hab. Andrzeja Świecy, prof. UMCS
Numer/kod
766 BGgSHPZ
AŚ
Historia, przedmiot i zakres
badań geografii turyzmu
767 BGgSMBT
KW
Metody badań w geografii
turyzmu
768 BGgSGTP
BS
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
10
2w
E
4
E
8
(2+2+4)
E
1w+1kw 1w+1lab
Geografia turystyczna Polski z
elementami krajoznawstwa
3
E
1w+1kw
E
769 BGgSPTP
AŚ
Produkt turystyczny-podstawy
poznawania i kreowania
2
Z
2w
770 BGgS RTŚ
HW
Regiony turystyczne świata
3
Z
1w+1kw
771 BGgS TJP
AM
Turystyka jako podstawa
rozwoju regionalnego
4
E
1w+1kw
E
772 BGgS MAR
PP
Marketing w turystyce
7
(3+4)
E
1w+1kw
773 BGgS PWT
TD
Prawo i ubezpieczenia w
turystyce
3
E
2w
E
774 BGgS BIO
MK
Biometeorologia turystyki i
wypoczynku
3
Z
1w+1kw
775 BGgS ZRT
TK
Zagospodarowanie rekreacyjnoturystyczne
2
Z
1w+1kw
776 BGgS ZST
SJ
Zarys socjologii turystyki
3
Z
2w
777 BGgS ZRT
JA
Elementy kulturoznawstwa
3
Z
2w
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
6E
45
1w+1lab
E
1w+1kw
E
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Historia, przedmiot i zakres badań geografii turyzmu
Metody badań w geografii turyzmu
Geografia turystyczna Polski z elementami krajoznawstwa
Produkt turystyczny - podstawy poznawania i kreowania
Turystyka jako podstawa rozwoju regionalnego
Prawo i ubezpieczenia w turystyce
Biometeorologia turystyki i wypoczynku
Zagospodarowanie rekreacyjno-turystyczne
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS; dr Teresa Brzezińska-Wójcik (Zakład Geografii
Regionalnej)
766 BGgS HPZ AŚ
wykład
30 godzin
III
6
4
egzamin
Definicje podstawowych pojęć; zakres i rozwój badań geografii turyzmu. Relacje między
geografią turyzmu a innymi dyscyplinami geograficznymi oraz innymi naukami
zajmującymi się turystyką i turyzmem. Metodologia geografii turyzmu. Wybrane
koncepcje badawcze. Rzeczywistość turystyczna w świetle ogólnej teorii turystyki.
Przydatność teorii turystyki w typologii turystów. Przydatność teorii turystyki w
badaniach nad turystyką. Zarys historii rozwoju turystyki w Polsce i na świecie. Dylematy
rozwoju turystyki. Popyt i podaż turystyczna; czynniki stymulujące wielkość oraz
strukturę popytu i podaży turystycznej. Zasoby i walory turystyczne; problemy oceny.
Metody badania funkcji turystycznej miejscowości i regionów. Przemiany społeczne,
ekonomiczne i przestrzenne wywołane przez turystykę w skali lokalnej i globalnej.
Turystyka zrównoważona - nowa koncepcja rozwoju turystycznego. Pojęcie i zasady
121
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
ekoturystyki. Rynek ekoturystyczny; ekologiczny produkt turystyczny, charakterystyka
popytu ekoturystycznego. Perspektywy rozwoju turystyki w Polsce na tle trendów
światowych.
Drzewiecki M., 2002: Podstawy agroturystyki. Wyd. Ośrodka Postępu Organizacyjnego,
Bydgoszcz.
Gaj J., 2001: Zarys historii turystyki w Polsce w XIX i XX wieku. Wyd. Akademii
Wychowania Fizycznego w Poznaniu, Poznań.
Łobożewicz T., Bieńczyk G., 2001: Podstawy turystyki. Wyższa Szkoła Ekonomiczna,
Warszawa.
Merski J., 2002: Turystyka kwalifikowana. Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa.
Niezgoda A., Zmyślony P., 2003: Popyt turystyczny, Uwarunkowania i perspektywy
rozwoju. Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
Zaręba D., 2000: Ekoturystyka, Wyzwania i nadzieje. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Teresa Brzezińska-Wójcik, dr Waldemar Kociuba, mgr Andrzej Tucki (Zakład Geografii
Regionalnej); dr Krzysztof Kałamucki (Zakład Kartografii); dr Wojciech Janicki (Zakład
Geografii Ekonomicznej)
767 BGgS MBT KW
wykład, konwersatorium, laboratorium komputerowe
90 godzin (45 godz. - wykład, 15 godz. - konwersatorium, 15 laboratorium komputer.
III-IV
6, 7, 8
8 (2+2+4)
egzamin
Metody inwentaryzacji obiektów turystyczno-rekreacyjnych. Waloryzacja środowiska
geograficznego, dla potrzeb rozwoju turystyki, za pomocą metod: bonitacji punktowej,
modelowej i agregatowej. Kartograficzne metody badań w geografii turyzmu. Źródła
informacji turystycznej (mapy, spisy, rejestry, przewodniki, informatory). Mierniki
poziomu zagospodarowania turystycznego, chłonności i pojemności turystycznej. Metody
badania ruchu turystycznego. Wybrane wskaźniki funkcji turystycznej miejscowości lub
obszaru. Metody analizy statystycznej wyników badań.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Teresa Brzezińska-Wójcik, dr Ewa Skowronek, mgr Renata Krukowska (Zakład
768 BGgS GTP BS
IV
7
3
egzamin
Historia rozwoju turystyki i krajoznawstwa w Polsce. Przegląd podziałów turystycznych
Polski i ich korelacja z tematycznymi podziałami regionalnymi. Czynniki rozwoju turystyki
w Polsce (czas wolny, siła nabywcza ludności, urbanizacja, środowisko przyrodnicze i
społeczne, dobra turystyczne - walory, motywacje). Przegląd walorów turystycznych
Polski w układzie funkcjonalnym (wypoczynkowe, krajoznawcze, specjalistyczne). Walory
krajoznawcze i ich rola w programowaniu treści wyjazdów turystycznych. Klasyfikacja
miejscowości i obiektów krajoznawczych Polski. Szczególne formy wyróżniania i ochrony
walorów (obiekty wpisane: na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego
UNESCO, Międzynarodowe Rezerwaty Biosfery MAB). Ruch turystyczny w Polsce. Gminy
turystyczne. Gospodarcze aspekty rozwoju polskiej turystyki.
W ramach konwersatorium: zapoznanie się z metodami i środkami popularyzacji wiedzy
krajoznawczej; projektowanie tematycznych szlaków turystycznych w Polsce z
wykorzystaniem metody inwentaryzacji krajoznawczej.
Drzewicki M., 1995: Agroturystyka. I.W. "Świadectwo", Bydgoszcz.
Kruczek Z., 1997: Metodyka krajoznawstwa. AWF, Kraków.
Kruczek Z., 2002: Polska. Geografia atrakcji turystycznych. Wyd. Proksenia, Kraków.
Warszawa.
Zaręba D., 2000: Ekoturystyka. Wyzwania i nadzieje. PWN, Warszawa.
polski
Produkt turystyczny - podstawy poznawania i kreowania
Prowadzący:
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS; mgr Renata Krukowska (Zakład Geografii
Regionalnej)
122
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
769 BGgS PTP AŚ
IV
7
2
zaliczenie
Pojęcie produktu turystycznego; potencjał turystyczny jako podstawa definiowania
produktu. Kategorie historyczne produktu turystycznego. Wybrane zagadnienia z historii
rozwoju produktu turystycznego na świecie i w Polsce. Rodzaje produktu turystycznego.
Struktura produktu turystycznego; dobra podstawowe (rdzeń produktu), dobra
komplementarne (produkt rzeczywisty, produkt powiększony). Cechy charakterystyczne
produktu turystycznego. Percepcja produktu turystycznego (z punktu widzenia
producenta i konsumenta). Jakość produktu turystycznego. Cykl życia produktu
turystycznego.
Kreowanie
produktu
turystycznego.
Pakiet
turystyczny
jako
najpopularniejsza forma sprzedaży produktu turystycznego. Kanały dystrybucji produktu
turystycznego. Strategia produktu dystrybucyjnego; ocena strategii w różnych fazach
rozwoju produktu turystycznego. Produkty markowe turystyki polskiej. Współczesna
ewolucja produktu turystycznego.
Gołembski G., 1998: Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej. Wyd.
Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
organizować poznawanie świata. Podręcznik, Wyd. UŁ, Łódź.
Mazurkiewicz L., 2002: Planowanie marketingowe w przedsiębiorstwie turystycznym.
PWE, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Teresa Brzezińska-Wójcik (Zakład Geografii Regionalnej); dr Krystyna Harasimiuk
(Biblioteka Instytutu Nauk o Ziemi)
770 BGgS RTŚ HW
IV
7
3
zaliczenie na podstawie przygotowanych zadań konwersatoryjnych
Typy regionów turystycznych. Turystyka objazdowa, kwalifikowana (przygodowa),
wypoczynkowa. Szlaki historyczne, pielgrzymkowe. Turystyka sezonowa (letnia,
zimowa). Charakterystyka wybranych regionów turystycznych świata - cechy środowiska
przyrodniczego, krajobrazy, aspekty kulturowe i historyczne. Kryteria wydzielania
regionów. Miasta jako regiony turystyczne. Rola turystyki w rozwoju regionalnym.
Polityczne i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju turystyki.
Zapoznanie studenta z wybranymi regionami turystycznymi świata oraz sposobami
organizacji turystyki w zależności od jej charakteru.
Gaworecki W.W., 1993: Elementy turystyki międzynarodowej. Wyd. UG, Gdańsk.
Gaworecki W.W., 2000: Turystyka. PWE, Warszawa.
Warszyńska J. (red.), 2001: Geografia turystyczna świata. T. 1, 2. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
771 BGgS TJP AM
IV
8
4
egzamin
Pojęcie i klasyfikacje regionów. Ewolucja modeli rozwoju regionalnego i lokalnego.
Modele rozwoju turystyki. Endogenne i egzogenne czynniki zagospodarowania
turystycznego. Przestrzenne interakcje i bariery rozwoju turystyki. Chłonność zasobów
turystycznych. Konkurencja i konflikty w przestrzeni. Ład przestrzenny w
zagospodarowaniu turystycznym regionów. Obszary naturalne i chronione w
zagospodarowaniu turystycznym. Przestrzenna dynamika rozwoju turystyki. Innowacje
jako impulsy zmian w zagospodarowaniu turystycznym regionów. Programowanie
rozwoju infrastruktury turystycznej. Wpływ turystyki na rozwój regionalny - szanse i
zagrożenia. Uboczne skutki rozwoju turystyki. Regionalne strategie zrównoważonego
rozwoju turystyki. Polityka inter- i intraregionalna. Regionalne i lokalne instrumenty
wspomagania
rozwoju
turystyki.
Fundusze
pomocowe
Unii
Europejskiej
a
zagospodarowanie turystyczne polskiej przestrzeni. Poznanie teorii, modeli oraz
instrumentów i sposobów kształtowania zagospodarowania turystycznego.
Gaworecki W., 2000: Turystyka. PWE, Warszawa.
123
Język wykładowy:
Jędrzejczyk J., 1995: Ekologiczne uwarunkowania i funkcje turystyki. Wydaw. Śląsk,
Katowice.
Myna A., 1998: Rozwój lokalny, regionalne strategie rozwoju, regionalizacja. Samorząd
Terytorialny. Warszawa, z. 11, s. 30-48.
Regionalne aspekty rozwoju turystyki, 1999, (red. G. Gołembski), PWN, Warszawa.
Transformacja polskiej przestrzeni w perspektywie integracji europejskiej, 1999: (red. J.
Kołodziejski), Biuletyn KPZK PAN, z. 189.
Zaręba D., 2000: Ekoturystyka. Wyzwania i nadzieje. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Polski (wykład), mgr inż. arch. Anna Polska (konwersatorium) (Zakład Geografii
Ekonomicznej)
772 BGgS MAR PP
IV, V
8, 9
7
egzamin
Rynek turystyczny, segmentacja rynku - potrzeby specyficznych grup nabywców:
młodzież, rodziny, osoby starsze, osoby o zróżnicowanych dochodach. Rynek turystyki
krajowej i międzynarodowej. Składniki marketingu (marketing-mix): produkt
turystyczny, podmioty rynkowe, warunki wejścia na rynek, kanały dystrybucji,
właściwości popytu i podaży. Instrumenty i działania kształtujące zjawiska rynkowe.
Badania marketingowe. Promocja obszarów i usług turystycznych. Reklama turystyczna.
Badanie skuteczności promocji.
Ostrowski D., 1997: Wybrane problemy marketingu. WSE, Warszawa.
Altkorn J., 1995: Marketing w turystyce. Warszawa.
Middleton V.T.C., 1996: Marketing w turystyce. Warszawa.
Mazur J., 1993: Marketing usług turystycznych. FBC, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Tomasz Demendecki (Wydział Prawa i Administracji)
773 BGgS PWT TD
wykład
30 godzin
V
9
3
egzamin
Podstawowe terminy: pojęcie prawa, zdarzenia prawne, norma prawna, stosunek
prawny, prawa podmiotowe, uprawnienia i roszczenia. System prawa w Rzeczpospolitej
Polskiej; źródła prawa regulujące świadczenie usług turystycznych: konstytucja, ustawy,
rozporządzenia, uchwały i zarządzenia, ratyfikowane umowy międzynarodowe, źródła
prawa miejscowego. Podstawowe zasady prawne świadczenia usług turystycznych.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych. Podmioty świadczące usługi
turystyczne.
Prawo gospodarcze; podstawowe pojęcia prawa gospodarczego, podmioty prowadzące
działalność gospodarczą. Źródła i historia regulacji prawnych w sferze turystyki,
dyrektywa rady Wspólnot Europejskich o podróżach turystycznych, powstanie i struktura
ustawy o usługach turystycznych. Warunki podejmowania i wykonywania działalności
gospodarczej przez organizatorów turystyki, pośredników turystycznych i agentów
turystycznych. Administracyjno-prawna regulacja świadczenia usług hotelarskich,
przewodnictwa i pilotażu oraz usług przewozowych.
Prawo cywilne; systematyka prawa cywilnego, własność i inne prawa rzeczowe, prawo
zobowiązań, prawo spadkowe, ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Aspekty
cywilnoprawne świadczenia usług turystycznych. Ochrona cywilnoprawna klienta
korzystającego z usług turystycznych. Umowy związane ze świadczeniem usług
turystycznych; umowa: - o imprezę turystyczną, - hotelowa, - przewozu, ubezpieczenia, - agencyjna.
Grabowska Z., Raciborski J., 2001: Prawo w turystyce. Krakowska Szkoła Hotelarska,
Kraków.
Kuciński J., Trzciński Z., Zaborowski J., 2002: Podstawy prawne świadczenia usług
turystycznych. Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa.
Musiałkiewicz J., 1999: Elementy prawa. Ekonomik, Warszawa.
Nestorowicz M., 1999: Prawo turystyczne. Oficyna Wydawnicza Brandta, Bydgoszcz.
Raciborski J., 1999: Usługi turystyczne - przepisy i komentarz. Wydawnictwo Prawnicze,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS; dr Szczepan Mrugała (Zakład Meteorologii i
Klimatologii)
124
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
774 BGgS BIO MK
V
9
3
zaliczenie
Historia
i
podział
biometeorologii
i
bioklimatologii.
Pomiary
elementów
meteorologicznych,
pola
magnetycznego,
promieniowania
radioaktywnego,
elektryczności atmosfery, hałasu, wibracji i aerozoli. Czasowe i przestrzenne zmiany
wybranych elementów meteorologicznych. Zmiany pogody związane z cyrkulacją
atmosferyczną. Wybrane klasyfikacje pogody. Bodźcowość klimatu Polski. Zespół
meteorotropowy. Prognozy biometeorologiczne. Klimat i bioklimat Polski. Klimat lokalny.
Mikroklimat terenów rekreacyjnych (las, park, plaża, miasto). Bioklimat pomieszczeń
(sale sportowe, pływalnie itp.). Uwarunkowania aklimatyzacji człowieka. Rytmy
biologiczne człowieka.
Bogucki J. (red.), 1999: Biometeorologia turystyki i rekreacji. Poznań.
Jankowiak J. (red.), 1976: Biometeorologia człowieka. PZWL, Warszawa.
Kozłowska T., Błażejczyk K., Krawczyk B., 1997: Biometeorologia człowieka. Monografie
IGiPZ PAN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS; mgr Renata Krukowska (Zakład Geografii
Regionalnej)
775 BGgS ZRT TK
V
9
2
zaliczenie
Podstawowe pojęcia w turystycznym zagospodarowaniu przestrzennym. Granice
chłonności i pojemności turystycznej, prognozy wpływu nowych inwestycji na środowisko
przyrodnicze i kulturowe. Baza noclegowa służąca turystyce (hotele, pensjonaty, motele,
schroniska, campingi, kwatery prywatne), jej rodzaje i przestrzenne rozmieszczenie w
Polsce. Turystyczna baza gastronomiczna i towarzysząca (kąpieliska, przystanie
żeglarskie, koleje linowe i wyciągi narciarskie, szlaki turystyki pieszej i wodnej).
Infrastruktura transportowa (sieć drogowa i przejścia graniczne, urządzenia obsługujące
ruch kołowy; transport lotniczy i kolejowy; żegluga). Zagospodarowanie turystyczne
ośrodków sportów wodnych i zimowych oraz uzdrowisk.
Klasyfikacja, znaczenie i podstawowe funkcje urządzeń turystycznych: urządzenia
turystyczne i paraturystyczne, urządzenia trwałe i lekkie.
Elementy zagospodarowania turystycznego wielkich miast i terenów przemysłowych oraz
ich specyfika. Zagadnienie dewastacji krajobrazu. Zagospodarowanie turystyczne strefy
przygranicznej (euroregiony). Mierniki zagospodarowania turystycznego terenu.
W ramach konwersatorium przewidziana jest analiza regionalnego rozmieszczenia
elementów zagospodarowania turystycznego oraz ocena ich znaczenia dla perspektyw
turystyczno-rekreacyjnego rozwoju obszarów.
Jędrzejczyk J., 2001: Nowoczesny biznes turystyczny. PWN, Warszawa.
Kruczek Z., Sacha S., 1999: Geografia atrakcji turystycznych Polski. Wyd. Proksenia,
Kraków.
Kowalczyk A., 1997: Geografia turyzmu. Wyd. UW, Warszawa.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
prof. dr hab. Józef Styk (Zakład Socjologii Wsi i Miasta, Instytut Socjologii UMCS)
776 BGgS ZST SJ
wykład
30 godzin
V
10
3
zaliczenie
Przedmiot i zakres socjologii turystyki. Główne kierunki badań i socjologiczne teorie
turystyki. Makrosocjologiczne uwarunkowania zachowań w turystyce. Socjologia narodu i
struktur społecznych a socjologia czasu wolnego. Klasowo-warstwowe determinanty
różnych form uczestnictwa zbiorowości w czasie wolnym. Mikrosocjologiczne
determinanty uczestnictwa w czasie wolnym. Typy zachowań w czasie wolnym.
Socjologia pracy i socjologie: wypoczynku, turystyki i rekreacji. Socjologiczne
125
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
interpretacje zachowań turystycznych. Typy i formy zachowań. Społeczne zróżnicowanie
uczestnictwa w turystyce. Pojęcie uczestnika. Społeczno-demograficzne uwarunkowania
uczestnictwa w turystyce. Społeczne bariery uczestnictwa w turystyce. Turystyka jako
czynnik przemian. Istota i zakres przemian; gospodarze, przybysze - spotkanie.
Przemiany w miejscowości recepcyjnej i emisyjnej. Turystyka a wychowanie.
Wychowawcze funkcje turystyki. Czynniki determinujące wychowawcze efekty turystyki.
Turystyka a młodzież. Typologia zachowań turystycznych młodzieży. Turystyka a etyka i
religia. Rola etyki we współczesnym świecie. Etyka turysty, gospodarza/mieszkańca,
organizatora/pośrednika. Turystyka jako spotkanie i środek dialogu interreligijnego.
Alejziak W., 2000: Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku. Wyd. AL.-BIS, Kraków.
Krawczyk Z., Morawski W. (red.), 1999: Socjologia. Pojęcia podstawowe. PWN,
Warszawa.
Przecławski K., 1997: Etyczne podstawy turystyki. Wyd. AL.-BIS, Kraków.
Przecławski K., 2001: Człowiek a turystyka. Zarys socjologii turystyki. Wyd. AL.-BIS,
Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Jan Adamowski (Wydział Humanistyczny)
777 BGgS EKU JA
wykład
30 godzin
V
10
3
zaliczenie
Główne pojęcia i terminy; znaczenie nazwy kulturoznawstwo. Podstawy antropologii;
pojęcie świata człowieka, natury ludzkiej, antropologiczne - szerokie - pojmowanie
kultury. Historia myśli o kulturze, ze szczególnym uwzględnieniem prób uprawiania tzw.
naukowego poznawania kultury. Przegląd dziejów kultury w obrębie kolejnych epok w
historii powszechnej i historii Polski. Kultura artystyczna i jej zjawiska. Wiedza o
architekturze, literaturze, teatrze, obyczajach. Komunikacja masowa. Najważniejsze
współczesne koncepcje teoretyczne kultury oraz sposoby jej rozumienia i poznawania.
Tradycje ochrony zabytków; współczesne prawne uregulowania; zabytki o funkcjach
turystycznych. Szczególne formy ochrony: pomniki historii, obiekty listy UNESCO.
Bagby Ph., 1975: Kultura i historia. PIW, Warszawa.
Bednarek S., Pojmowanie kultury i jej historii we współczesnych syntezach dziejów
kultury polskiej. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Burszta Wojciech J., 1998: Antropologia Kultury. Wyd. Zysk i S-ka Obuchowski K.,
Poznań.
Estreicher K., 1982: Historia sztuki w zarysie. Warszawa.
Huntington S., 2001: Zderzenie cywilizacji. Wyd. Literackie MUZA S.A., Warszawa.
Miłobędzki A., 1989: Historia architektury polskiej. Warszawa.
Suchodolski B., 1988: Dzieje kultury polskiej. Warszawa.
polski
126
Specjalność geografia społeczno-ekonomiczna z kartografią
grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA SPOŁECZNO-EKONOMICZNA
seminarium pod kierunkiem: dr. hab. Jerzego Mościbrody, prof. UMCS; dr. hab. Jerzego Bańskiego, prof. UMCS; dr. hab.
Tomasza Komornickiego, prof. UMCS
Numer/kod
781 BGgS HIM
AM
Historia i metodologia geografii
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
4
E
2w
E
782 BGgS HGP Historia gospodarcza Polski XIX i
JD
XX w.
2
Z
2w
Metody badań społeczno783 BGgS MSE
ekonomicznych i kartograficznych
NZ
w geografii
4
E
1w+2lab
E
784 BGgS PTG
KT
3
Z
1w+1kw
785 BGgS ZGS Zastosowanie GIS w geografii
KŁ
2
Z
2 lab.
786 BGgS ZPL
PJ
Zagospodarowanie przestrzenne
Lubelszczyzny
1
Z
1w
787 BGgS PPP
GW
Podstawy planowania
przestrzennego
4
E
2w+1kw
E
788 BGgS GSP
SW
Uwarunkowania społecznoekonomiczne zrównoważonego
rozwoju
2
Z
1w
789 BGgS TLD
JB
Teorie lokalizacji działalności
gospodarczej
3
E
1w
E
816 BGgS AII
MM
Analiza i interpretacja map
2
Z
1w
790 BGgS PSE
PJ
Przestrzeń społeczno-gospodarcza
Europy i procesy integracji Polski z
UE
4
E
2w
E
791 BGgS SIG
PJ
Społeczeństwo i gospodarka w
regionach geograficznych Polski
3
Z
2w+1kw
792 BGgS PSO
JB
Współczesne przemiany na
obszarach wiejskich
5
E
2w+1kw
E
793 BGgS RLR
PJ
Strategie rozwoju lokalnego i
regionalnego
6
Z
Razem
Przestrzenna transformacja
gospodarki
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
6E
45
2w+2kw
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
Historia i metodologia geografii społeczno-ekonomicznej
Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku
Metody badań społeczno-ekonomicznych i kartograficznych w geografii
Przestrzenna transformacja gospodarki
Zastosowanie GIS w geografii społeczno-ekonomicznej
Zagospodarowanie przestrzenne Lubelszczyzny
Podstawy planowania przestrzennego
Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne zrównoważonego rozwoju
Teorie lokalizacji działalności gospodarczej
Przestrzeń społeczno-gospodarcza Europy i procesy integracji Polski z UE
Społeczeństwo i gospodarka w regionach geograficznych Polski
Współczesne przemiany na obszarach wiejskich
Strategie rozwoju lokalnego i regionalnego
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
781 BGgS HIM AM
wykład
30 godzin
III
6
4
egzamin
127
10
4
6p
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Przedmiot geografii społeczno-ekonomicznej. Pierwsze paradygmaty geografii społecznoekonomicznej. Determinizm środowiskowy. Kierunek posybilistyczny. Teoria ośrodków
centralnych Christallera. Paradygmat regionalny. Pojęcie regionu. Klasyfikacje regionów.
Teoria regionu. Ewolucja geografii od nauki idiograficznej do nomotetycznej. Metoda
naukowa w orientacji pozytywistycznej. Obserwacja i klasyfikacja zjawisk, budowa
hipotez i modeli oraz praw i teorii naukowych. Podejście indukcyjne i hipotetycznodedukcyjne. Rozwój orientacji pozytywistycznej. Teorie i modele lokalizacji działalności
gospodarczej. Rewolucja ilościowa w geografii ekonomicznej. Metody statystyczne
analizy przestrzennej. Analiza systemów. Podejścia behawioralne w geografii człowieka.
Przykłady badań behawioralnych (reakcje na zagrożenia, stres i patologie społeczne, czas
wolny i decyzje rekreacyjne). Podejście humanistyczne w geografii człowieka. Koncepcja
przestrzeni społecznej. Procesy poznawania, wartościowania i kształtowania przestrzeni.
Podejście fenomenologiczne. Orientacja strukturalistyczna. Najnowsze kierunki rozwoju
geografii społeczno-ekonomicznej. Małe ojczyzny i rozwój lokalny. Geografia społecznoekonomiczna w okresie postmodernizmu.
Fajferek A., 1966: Region ekonomiczny i metody analizy regionalnej. PWE, Warszawa.
Geografia humanistyczna, 1990, (red. H. Libura): Przegląd Zagranicznej Literatury
Geograficznej, IGiPZ PAN, z. 4.
Libura H., 1990: Percepcja przestrzeni miejskiej, Rozwój regionalny, rozwój lokalny,
samorząd terytorialny. t. 31, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Lisowski A., 1998: Geografia społeczna. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Wallis A., 1990: Socjologia przestrzeni. Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Walmsley D.J., Lewis G.J., 1997: Geografia człowieka. Podejścia behawioralne. PWN,
Warszawa.
polski
Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Józef Duda (Wydział Ekonomiczny UMCS)
782 BGgS HGP JD
wykład
30 godzin
III
6
2
sprawdzian
Cywilizacyjne następstwa rozbiorów Polski. Zaborcy i polskie elity wobec problemów wsi i
rolnictwa polskiego XIX w. Przerwany rozwój i rozbicie ekonomiczne a problemy i
uwarunkowania industrializacji ziem polskich w okresie zaborów. Przemiany społecznodemograficzne na ziemiach polskich pod zaborami. Bariery gospodarczego startu II
Rzeczypospolitej. Koncepcje rozwoju i dokonania lat 20-tych. Realizacja programów
rządowych lat 30-tych i bilans osiągnięć II Rzeczypospolitej. Społeczeństwo polskie - rola
grup i warstw społecznych w budowie odrodzonego państwa. Ziemie polskie pod
okupacją sowiecką i niemiecką 1939-1945. Wprowadzenie systemu komunistycznego w
Polsce 1944-1949. Mechanizmy funkcjonowania stalinowskiego modelu gospodarczego w
okresie planu 6 -letniego. Próby budowy w Polsce modelu "małej poststalinowskiej
stabilizacji". Systemowe bariery dynamizacji gospodarki polskiej w latach 70-tych.
Załamanie ekonomicznego systemu komunistycznego w latach 80-tych - bilans PRL.
Założenia i realizacja systemowej transformacji III Rzeczypospolitej.
Jezierski A., Leszczyńska C.: Historia gospodarcza Polski.
Kaliński J., Landau Z.: Gospodarka Polski w XX wieku.
Landau Z., Roszkowski W.: Polityka gospodarcza II Rzeczypospolitej i PRL.
Rutkowski J.: Historia gospodarcza Polski.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Artur Myna, mgr Artur Opoka (Zakład Geografii Ekonomicznej), dr Paweł Cebrykow
(Zakład Kartografii)
783 BGgS MSE NZ
wykład, ćwiczenia laboratoryjne
45 godzin (15 godz. - wykłady, 30 godz. - ćwiczenia lab.)
IV
7
4
egzamin (warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest wykonanie określonego zadania)
dobra znajomość metod stosowanych w zakresie innych przedmiotów w geografii
Pierwotne i wtórne źródła informacji. Metody badań terenowych: kartowanie, wywiad,
ankieta. Metoda naukowa (obserwacja i klasyfikacja zjawisk, budowa hipotez i modeli,
testowanie hipotez, budowa praw i teorii). Podejście indukcyjne i hipotetycznodedukcyjne.
Metody
statystyczne
analizy
przestrzennej.
Analiza
struktury,
współzależności (korelacji, regresji) i dynamiki zjawisk. Wnioskowanie statystyczne.
Metody regionalizacji. Metody kartografii społeczno-ekonomicznej: zasady opracowania
map statystycznych, rola map w badaniach przestrzennych, dystansografia i centografia,
mapy w badaniach dynamiki, współwystępowanie i korelacja zjawisk przestrzennych.
Zastosowanie techniki komputerowej w analizach statystycznych. Analiza systemów.
128
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Obserwacja uczestnicząca, empatia, dyskretny pomiar, pogłębione wywiady.
Berezowski S., 1986: Metody badań w geografii ekonomicznej. Wyd. 2, Warszawa.
Metody analizy zjawisk społeczno-gospodarczych, 1994, Akademia Ekonomiczna,
Wrocław.
Pietrucha J., 1996: Metody badań regionalnych, Politechnika Śląska, Gliwice.
Ratajski L., 1989: Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej: PPWK, Warszawa.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
784 BGgS PTG KT
IV
7
3
przygotowanie pisemnego opracowania
Transformacja społeczno ekonomiczna w przestrzeni jako wielowymiarowy proces.
Koncepcje ewolucji miast i regionów (kierunki przekształceń przestrzennych, zmieniająca
się rola czynników lokalizacji, mechanizmy przestrzennej transformacji, zmiany otoczenia
gospodarki, nowe cechy systemów miejskich i regionalnych). Zmiany cywilizacyjnotechnologiczne:
postfordyzm,
globalizacja
gospodarki,
integracja
europejska,
interwencjonizm państwowy. Stabilność i niestabilność systemów regionalnych w
procesach transformacji. Relacje pomiędzy rozwojem regionalnym i lokalnym. Procesy
transformacji w Polsce. Koncepcje i strategie rozwoju regionalnego i lokalnego.
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju - uwarunkowania,
scenariusze, instrumenty.
Domański R., 1997: Przestrzenna transformacja gospodarki. PWN, Warszawa.
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, 2001, Monitor Polski, Nr 26,
poz. 432.
Winiarski B., 2000: Polityka gospodarcza. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
mgr Krzysztof Łoboda (Zakład Geografii Ekonomicznej)
785 BGgS ZGS KŁ
30 godzin
IV
7
2
samodzielne wykonanie określonego zadania
znajomość podstaw obsługi komputera (środowisko Windows)
Import numerycznych danych statystycznych z Internetu i baz danych do programu
ArcView. Aktualizacja danych. Mapy rastrowe i wektorowe. Mapy jako warstwy. Edycja
map. Odwzorowania i układy współrzędnych. Analiza danych na mapach. Zarządzanie
zbiorami. Wybieranie danych przy użyciu zapytań.
ArcView GIS. Podręcznik użytkownika, 1997, Environmental Systems Research Institute.
Urbański J., 1997: Zrozumieć GIS. Analiza informacji przestrzennej, PWN, Warszawa.
Werner P., 1992: Wprowadzenie do geograficznych systemów informacyjnych,
Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Widacki W., 1997: Wprowadzenie do systemów informacji geograficznej, Instytut
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
786 BGgS ZPL PJ
wykład
15 godzin
IV
7
1
sprawdzian pisemny
Analiza zagospodarowania przestrzennego jako uwarunkowania rozwoju społecznego i
ekonomicznego województwa lubelskiego. Stan i zróżnicowanie przestrzenne
poszczególnych elementów zagospodarowania przestrzeni (mieszkalnictwo, usługi,
przemysł, rolnictwo, baza rekreacji, drogi, infrastruktura techniczna). Przesłanki
(geograficzne, przyrodnicze, polityczne, historyczne) stanu zagospodarowania.
Przyczyny, kierunki i charakter zmian w zagospodarowaniu przestrzennym po roku 1990.
129
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Interakcje pomiędzy zagospodarowaniem przestrzennym a stosunkami społecznoekonomicznymi i środowiskiem przyrodniczym. Plan zagospodarowania przestrzennego
województwa lubelskiego - rozstrzygnięcia, mechanizmy realizacji, znaczenie dla rozwoju
województwa.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
787 BGgS PPP GW
IV
8
4
egzamin
Kategorie i zróżnicowanie przestrzeni, potrzeby przestrzenne człowieka, mechanizmy i
bariery rozwoju przestrzennego. Cele i uwarunkowania publicznej gospodarki
przestrzenią. Instrumenty polityki przestrzennej. Geneza i ewolucja planowania
przestrzennego, jego mechanizmy w wybranych krajach rozwiniętych ekonomicznie.
Rozwój polskiego planowania przestrzennego w różnych systemach ekonomicznych.
Istniejąca struktura podmiotów i dokumentów planowania - planowanie krajowe,
regionalne i miejscowe. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - jego
znaczenie, rozstrzygnięcia, zasady określania zróżnicowanych funkcji terenu. Prawne
mechanizmy rozwiązywania konfliktów w przestrzeni. Skutki uchwalenia planu
miejscowego, zasady realizacji zabudowy.
Domański R., 1989: Podstawy planowania przestrzennego. PWN, Warszawa.
Niewiadomski Z., 2002: Planowanie przestrzenne. Lexis Nexis, Warszawa.
Gorzym-Wilkowski W. (i in.), 1999: Zarys ekonomiki gminy. Norbertinum, Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
788 BGgS GSP SW
wykład
15 godzin
IV
8
2
sprawdzian pisemny
podstawy geografii społeczno-ekonomicznej; elementy wiedzy z zakresu polityki
ekologicznej, społecznej i gospodarczej
Koncepcja zrównoważonego rozwoju i różne jego definicje. Podstawowe pojęcia i ich
interpretacja. Zagrożenia zrównoważonego rozwoju związane z działalnością rolnictwa,
przemysłu i transportu (przykłady ze świata i Polski). Globalizacja gospodarki światowej i
nowe technologie a rozwój zrównoważony. Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju
obszarów wiejskich (na przykładzie województwa lubelskiego).
Górka K., Poskrobko B., Radecki W., 1998: Ochrona środowiska. Problemy społeczne,
ekonomiczne i prawne. PWE, Warszawa.
Juchiewicz M., Falniowska A., 1990: Rozwój zrównoważony, czyli jak przeżyć? Człowiek i
Środowisko. t. 14, nr 3-4, s. 337-349.
Kozłowski S., 1998: Ekologiczne problemy przyszłości świata i Polski. Komitet Prognoz
"Polska w XXI wieku" przy Prezydium PAN, Warszawa.
Kozłowski S., 1998: Ogólne uwarunkowania ekorozwoju [w:] Sterowanie ekorozwojem,
t.1. Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.
Meadows D. H., Meadows D. L., Randers J., 1995: Przekraczanie granic. Globalne
załamanie czy bezpieczna przyszłość?, Wyd. Centrum Uniwersalizmu, Warszawa.
Toffler A. H., 1996: Budowa nowej cywilizacji. Polityka trzeciej fali. Wyd. Zysk i S-Ka,
Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
789 BGgS TLD JB
wykład
15 godzin
IV
8
3
egzamin
dobra znajomość elementów środowiska, społeczeństwa i gospodarki oraz teorii w
zakresie programu geografii na poziomie akademickim (licencjackim)
Klasyczne i współczesne teorie lokalizacji. Koncepcje lokalizacyjne w podstawowych
działach gospodarki (rolnictwo, przemysł). Analiza głównych czynników lokalizacji
(środowiskowych,
społecznych,
ekonomicznych,
techniczno-technologicznych,
kapitałowych i organizacyjnych). Globalizacja procesów gospodarczych a wybór
130
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
lokalizacji. Nowe kryteria lokalizacji przemysłu i usług. Wpływ innowacji technicznych i
organizacyjnych na decyzje lokalizacyjne. Ekologiczne aspekty lokalizacji. Problemy
lokalizacyjne w "fazie przejścia". Stare regiony przemysłowe. Centralne regiony
metropolitarne. Nowe przestrzenie produkcji (np. Dolina Krzemowa).
Benko G., 1993: Geografia technopolii. PWN, Warszawa.
Haggett P., Cliff A., Frey A., 1977: Locational analysis in human geography. Arnold,
London.
Winiarski B., 1999: Granice konkurencji. Globalizacja polityki ekonomicznej [w:] B.
Winiarski (red.), Polityka gospodarcza. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
816 BGgS AII MM
wykład
15 godzin
IV
8
2
zaliczenie
posiadanie wiadomości z kartoznawstwa
Mapa jako baza danych przestrzennych i przestrzenno czasowych. Informacyjność mapy.
Sposoby analizy treści map. Pomiary na mapach. Analiza poprawności i wierności map.
Wierność statystyczna mapy i jej pomiar. Wpływ metod i sposobów prezentacji
kartograficznej na wierność i poprawność mapy. Wpływ kartograficznej prezentacji zmian
na postrzeganie procesów i ich analizę.
wykaz publikacji przygotowany przez prowadzącego indywidualnie, w zależności od
polski
Przestrzeń społeczno-gospodarcza Europy i procesy integracji Polski z UE
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
790 BGgS PSE PJ
wykład
30 godzin
V
9
4
egzamin
Podstawy geografii społeczno-ekonomicznej Europy; elementy wiedzy z zakresu polityki
gospodarczej.
Zróżnicowanie społeczne i gospodarcze przestrzeni europejskiej. Główne uwarunkowania
występujących różnic. Wpływ polityki gospodarczej (rolnej, regionalnej, walutowej) Unii
Europejskiej na współczesny "kształt" przestrzeni europejskiej. Polska w procesie
dostosowawczym do struktur Unii (stan uzgodnień i negocjacji). Dotychczasowe efekty
układu stowarzyszeniowego Polski z Unią (program PHARE - korzyści gospodarcze z
uzyskanej pomocy). Reforma polityki gospodarczej Unii i jej wpływ na gospodarkę Polski
w warunkach procesu stowarzyszeniowego z Unią.
Europa. Encyklopedia Geograficzna (red. A. Jelonek) - wybrane fragmenty. Wydawnictwo
Opress, Kraków, 1997.
Felbur S., 1996: Struktura gospodarki Polski i jej dostosowanie do Unii Europejskiej,
Ekonomista, 4.
Kawecka-Wyrzykowska E., Synowiec E., (red.), 1996: Integracja Polski z Unią
Europejską. Warszawa.
Kukliński A. (red.), 1997: Problematyka przestrzeni europejskiej. (wybrane fragmenty),
Warszawa.
Winiarski B., Wilk K. (red.), 1995: Procesy transformacji w państwach
postkomunistycznych - ocena, kierunki dalszych zmian. Wrocław.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
791 BGgS SIG PJ
V
9
3
przygotowanie pisemnego wypracowania na temat jednego z regionów Polski,
wygłoszenie referatu
Znajomość zagadnień ludnościowych, gospodarczych i ekologicznych Polski.
Treści merytoryczne przedmiotu: Zróżnicowanie społeczne i gospodarcze przestrzeni
europejskiej. Główne uwarunkowania występujących różnic. Wpływ polityki gospodarczej
(rolnej, regionalnej, walutowej) Unii Europejskiej na współczesny "kształt" przestrzeni
europejskiej. Polska w procesie dostosowawczym do struktur Unii (stan uzgodnień i
negocjacji). Dotychczasowe efekty układu stowarzyszeniowego Polski z Unią (program
PHARE - korzyści gospodarcze z uzyskanej pomocy). Reforma polityki gospodarczej Unii i
131
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
jej wpływ na gospodarkę Polski w warunkach procesu stowarzyszeniowego z Unią.
Cybulski L., 1998: Zmiany przestrzennego zróżnicowania produktu w Polsce w okresie
transformacji. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław (wybrane
fragmenty).
Hausner J., Kudłacz T., Szlachta J., 1995: Instytucjonalne warunki restrukturyzacji
regionalnej Polski. Studia KPZK PAN, t. 53 (wybrane fragmenty).
Szczepański M.S., 1997: Przemiany polskiej przestrzeni (red. Gorzelak G.), Studia
regionalne i lokalne. Prace Europejskiego Instytutu Rozwoju Regionalnego i Lokalnego,
Uniwersytet Warszawski, Warszawa, nr 19 (52).
Szul R., 1997: Mazowsze: region dychotomiczny. [w:] G. Gorzelak (red.), Przemiany
polskiej przestrzeni, Studia regionalne i lokalne. Prace Europejskiego Instytutu Rozwoju
Regionalnego i Lokalnego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, nr 19/(52).
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
792 BGgS PSO JB
V
9
5
egzamin
Znajomość elementów środowiska, społeczeństwa i gospodarki w zakresie programu
geografii na poziomie akademickim.
Koncepcje rozwoju wielofunkcyjnego, odnowy, ładu społeczno-przestrzennego,
ekorozwoju, rewitalizacji. Procesy i mechanizmy funkcjonowania przestrzeni wiejskiej.
Uwarunkowania fizjograficzne, demograficzne i przestrzenne zagospodarowania terenu.
Delimitacja obszarów o szczególnych funkcjach: produkcji (rolnej, leśnej, rybackiej),
industrialnej, obsługi ludności, rekreacji, ochrony krajobrazu. System powiązań i
kierunków przekształceń: terenów gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej; sieci osadniczej;
terenów i obiektów przemysłowych; infrastruktury technicznej i społecznej; terenów i
obiektów rekreacji oraz środowiska przyrodniczego i kulturowego. Współczesna
transformacja osadnictwa wiejskiego w różnych typach obszarów: na terenach
rolniczych, rekreacyjnych, uprzemysłowionych, w strefach podmiejskich.
kształtowanie). Wyd. ART, Olsztyn.
Domański R., 1997: Przestrzenna transformacja gospodarki. Wyd. Nauk. PWN,
Warszawa.
Stola W., 1987: Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna.
IGiPZ PAN, Prace habilitacyjne.
Tkocz J., 1998: Organizacja przestrzenna wsi w Polsce. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego,
Katowice.
Urbanizacja wsi na obrzeżach miejsko-wiejskich. Materiały z Konferencji Naukowej, 1920 października, Katowice.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
793 BGgS RLR PJ
60 godzin (30 godz. - wykład, 30 godz. konwersatorium)
V
10
6
sprawdzian pisemny i referat
Gmina jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego, dysponująca kompetencją
generalną i decydująca o strategii rozwoju i kształcie zagospodarowania swojej
przestrzeni. Klasyfikacje gmin. Ekonomiczne instrumenty rozwoju lokalnego - komunalne
zasoby majątkowe i finansowe. Europejskie fundusze pomocowe. Typologia strategii
rozwoju lokalnego. Formułowanie strategii zrównoważonego rozwoju. Programy
gospodarcze, inwestycyjne i ochrony środowiska. Strategie rozwoju gmin - przestrzenne
zróżnicowanie wydatków inwestycyjnych gmin, międzyregionalne i wewnątrzregionalne
zróżnicowanie strategii rozwoju gmin. Rozwój lokalny a rozwój regionalny. Ewolucja
modeli rozwoju regionalnego. Regionalne instrumenty wspomagania strategii rozwoju
lokalnego. Strategie rozwoju regionalnego: analiza uwarunkowań rozwoju społecznogospodarczego wybranych regionów Polski, projektowanie scenariuszy zagrożeń i szans,
wariantowanie strategii rozwoju, regionalne programy rozwoju.
Agopszowicz A., Gilowska Z., 1999: Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym.
Komentarz. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
Gilowska Z., 1998: System ekonomiczny samorządu terytorialnego w Polsce.
Municipium, Warszawa.
Gorzelak G., 1992: Omówienie książki Edwarda J. Blakely'a "Planowanie gospodarczego
rozwoju lokalnego". [w:] J.P. Gieorgica, G. Gorzelak (red.), Gmina, Przedsiębiorczość,
Promocja. Studia Regionalne i Lokalne, z. 7 (40), Uniwersytet Warszawski, s. 18-58.
Kołodziejski J., 1996: Ku nowej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania
132
Język wykładowy:
kraju. [w:] U. Wich (red.), Gospodarka-Przestrzeń-Środowisko. UMCS, Lublin, s. 127157.
Myna A., 1998: Rozwój lokalny, regionalne strategie rozwoju, regionalizacja. Samorząd
Terytorialny. Municipium, Warszawa, z. 11, s. 30-48.
Myna A., 2000: Regionalne instrumenty wspomagania strategii rozwoju lokalnego. [w:]
T. Gruszecki (red.), Od socjalizmu do gospodarki rynkowej, KUL, s. 183-200.
Winiarski B. (red.), 1999: Polityka gospodarcza. PWN, Warszawa.
polski
133
grupa specjalizacyjna: PLANOWANIE PRZESTRZENNE
seminarium pod kierunkiem dr. hab. Jerzego Mościbrody, prof. UMCS; dr. hab. Jerzego Bańskiego, prof. UMCS; dr. hab.
Tomasza Komornickiego, prof UMCS
Numer/kod
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
10
781 BGgS HIM
AM
Historia i metodologia geografii
4
E
2w
E
796 BGgS ZGP
GW
Zagospodarowanie przestrzenne
Polski
1
Z
1w
797 BGgS SKP
GW
Społeczno-kulturowe podstawy
zagospodarowania
przestrzennego
1
Z
1w
873 BGgS EKO
WW
Ekofizjografia
5
E
2w+2kw
E
798 BGgS TGP
AM
Teorie gospodarki przestrzennej
3
Z
1w+1kw
785 BGgS ZGS
KŁ
Zastosowanie GIS w geografii
2
Z
2 lab.
799 BGgS PUE
GW
Planowanie przestrzenne w
wybranych krajach Unii
Europejskiej
1
Z
1w
800 BGgS GON
Gospodarka nieruchomościami
GW
4
E
1w+1kw
E
801 BGgS MAR
PJ
Marketing miejski
4
E
1w+1kw
E
802 BGgS PRP
DS
Prawne podstawy planowania
przestrzen.
2
Z
1w
803 BGgS MPP
DY
Miejscowe planowanie
przestrzenne
5
E
2w+2kw
E
804 BGgS KAP
JM
Kartografia planistyczna
4
E
1w+1lab
E
805 BGgS PLW
GW
Planowanie wielkoprzestrzenne
3
Z
1w+1kw
881 BGgS ARK
BE
4
Z
1w+2kw
806 BGgS PRO
PO
Projekt urbanistyczny
2
Z
1w
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
6E
45
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
Zagospodarowanie przestrzenne Polski
Społeczno-kulturowe podstawy zagospodarowania przestrzennego
Ekofizjografia
Planowanie przestrzenne w wybranych krajach Unii Europejskiej
Marketing miejski
Prawne podstawy planowania przestrzennego
Miejscowe planowanie przestrzenne
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
781 BGgS HIM AM
wykład
30 godzin
III
6
4
egzamin
134
4
6p
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Przedmiot geografii społeczno-ekonomicznej. Pierwsze paradygmaty geografii społecznoekonomicznej. Determinizm środowiskowy. Kierunek posybilistyczny. Teoria ośrodków
centralnych Christallera. Paradygmat regionalny. Pojęcie regionu. Klasyfikacje regionów.
Teoria regionu. Ewolucja geografii od nauki idiograficznej do nomotetycznej. Metoda
naukowa w orientacji pozytywistycznej. Obserwacja i klasyfikacja zjawisk, budowa
hipotez i modeli oraz praw i teorii naukowych. Podejście indukcyjne i hipotetycznodedukcyjne. Rozwój orientacji pozytywistycznej. Teorie i modele lokalizacji działalności
gospodarczej. Rewolucja ilościowa w geografii ekonomicznej. Metody statystyczne
analizy przestrzennej. Analiza systemów. Podejścia behawioralne w geografii człowieka.
Przykłady badań behawioralnych (reakcje na zagrożenia, stres i patologie społeczne, czas
wolny i decyzje rekreacyjne). Podejście humanistyczne w geografii człowieka. Koncepcja
przestrzeni społecznej. Procesy poznawania, wartościowania i kształtowania przestrzeni.
Podejście fenomenologiczne. Orientacja strukturalistyczna. Najnowsze kierunki rozwoju
geografii społeczno-ekonomicznej. Małe ojczyzny i rozwój lokalny. Geografia społecznoekonomiczna w okresie postmodernizmu.
Fajferek A., 1966: Region ekonomiczny i metody analizy regionalnej. PWE, Warszawa.
Geografia humanistyczna, 1990, (red. H. Libura): Przegląd Zagranicznej Literatury
Geograficznej, IGiPZ PAN, z. 4.
Lisowski A., 1998: Geografia społeczna. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Wallis A., 1990: Socjologia przestrzeni. Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
796 BGgS ZGP GW
wykład
15 godzin
III
6
1
sprawdzian pisemny i referat
Analiza zagospodarowania przestrzennego jako uwarunkowania rozwoju społecznego i
ekonomicznego obszaru Polski. Stan i zróżnicowanie przestrzenne poszczególnych
elementów zagospodarowania przestrzeni (sieci osadniczej, zasobów środowiska, sieci
komunikacyjnej, mieszkalnictwa, przemysłu, infrastruktury technicznej i społecznej, bazy
rekreacji, materialnych dóbr kultury itp.), wraz z ich wzajemnymi zależnościami i
wpływem na możliwości rozwoju społeczno-ekonomicznego. Przesłanki (historyczne,
geograficzne, przyrodnicze, polityczne) stanu zagospodarowania. Przyczyny, kierunki i
charakter zmian w zagospodarowaniu przestrzennym po roku 1990. Interakcje pomiędzy
zagospodarowaniem
przestrzennym
a
stosunkami
społeczno-ekonomicznymi
i
środowiskiem przyrodniczym. Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju
- rozstrzygnięcia, mechanizmy realizacji, znaczenie dla rozwoju poszczególnych
obszarów Polski.
Jałowiecki B. (red.), 1995: Współczesne problemy rozwoju regionalnego. Warszawa.
Kochanowski M. (red.), 1996: Nowe uwarunkowania rozwoju i kształtowania miast
polskich. Biuletyn KPZK PAN, z. 175, PWN, Warszawa.
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Monitor Polski Nr 26 z dnia
16 sierpnia 2001 r., poz. 432.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
797 BGgS SKP GW
wykład
15 godzin
III
6
1
sprawdzian pisemny
Dziedzictwo kulturowe. Historyczne przesłanki kształtu struktur przestrzennych.
Społeczne, religijne, narodowe treści form przestrzennych. Krajobraz kulturowy jako
efekt procesu dziejowego; historia i podstawowe typy krajobrazu kulturowego. Problemy
rewaloryzacji miast i ochrony wartości kulturowych środowiska. Socjologia i psychologia
przestrzeni, tożsamość i więzi lokalne. Społeczność lokalna - cechy i funkcje,
komunikacja społeczna. Forma przestrzenna jako przejaw cywilizacyjnego oddziaływania
społeczności.
Kadłuczka A., 2001: Ochrona zabytków architektury. Politechnika Krakowska, Kraków.
Myga-Piątek U. (red.), 2001: Krajobraz kulturowy. Idee, problemy, wyzwania. Prace
Wydz. Nauk o Ziemi UŚ, nr 12.
135
Język wykładowy:
Miazga M., 2001: Społeczne problemy kształtowania przestrzeni. IGPiK, Warszawa.
Wallis A., 1990: Socjologia przestrzeni. PIW, Warszawa.
polski
Ekofizjografia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
873 BGgS EKO WW
IV
7
5
ocena bieżąca, egzamin pisemny
dotyczącymi ochrony środowiska. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jak
Chmielewski T. J., 2001: System planowania przestrzennego harmonizujący przyrodę i
gminy. KUL, Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
798 BGgS TGP AM
wykład
15 godzin
IV
7
3
samodzielne wygłoszenie referatu, udział w dyskusji
Pojęcie przestrzeni i gospodarki przestrzennej. Formowanie się przestrzennej teorii
gospodarki. Teorie lokalizacji działalności gospodarczej. Teoria ośrodków centralnych.
Teoria Loscha. Podmioty gospodarki przestrzennej. Przestrzenne interakcje. Przestrzeń
jako dobro rzadkie. Konkurencja i konflikty w przestrzeni. Ład przestrzenny.
Przestrzenna dynamika gospodarki. Innowacje jako impulsy zmian przestrzennych.
Relacje globalność- lokalność. Pojęcie i bariery rozwoju lokalnego. Teoria progów w
rozwoju miast. Modele strategii rozwoju lokalnego. Ewolucja modeli rozwoju
regionalnego.
Polityka
interi
intraregionalna.
Planowanie
przestrzennego
zagospodarowania województw. Rozwój lokalny a regionalny. Regionalne instrumenty
wspomagania rozwoju lokalnego.
Chojnicki Z., Domański R. (red.), 1990: Polskie badania gospodarki przestrzennej,
Biuletyn KPZK PAN, z. 146.
Domański R, 1990: Gospodarka przestrzenna. PWN, Warszawa.
Gilowska Z., 1998: System ekonomiczny samorządu terytorialnego w Polsce.
Municipium, Warszawa.
Kołodziejski J. (red.), 1999: Transformacja polskiej przestrzeni w perspektywie integracji
europejskiej. Biuletyn KPZK PAN, z. 189.
Kołodziejski J., Parteka T. (red.), 1999: Cywilizacja informacyjna a przekształcenia
przestrzeni. Zmiany strukturalne metropolii polskich. Biuletyn KPZK PAN, z. 186.
Parysek J., 2001: Podstawy gospodarki lokalnej. UAM, Poznań.
polski
136
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
mgr Krzysztof Łoboda (Zakład Geografii Ekonomicznej)
785 BGgS ZGS KŁ
30 godzin
IV
7
2
samodzielne wykonanie określonego zadania
znajomość podstaw obsługi komputera (środowisko Windows)
Import numerycznych danych statystycznych z Internetu i baz danych do programu
ArcView. Aktualizacja danych. Mapy rastrowe i wektorowe. Mapy jako warstwy. Edycja
map. Odwzorowania i układy współrzędnych. Analiza danych na mapach. Zarządzanie
zbiorami. Wybieranie danych przy użyciu zapytań.
ArcView GIS. Podręcznik użytkownika, 1997, Environmental Systems Research Institute.
Urbański J., 1997: Zrozumieć GIS. Analiza informacji przestrzennej, PWN, Warszawa.
Werner P., 1992: Wprowadzenie do geograficznych systemów informacyjnych,
Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Widacki W., 1997: Wprowadzenie do systemów informacji geograficznej, Instytut
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
799 BGgS PUE GW
wykład
15 godzin
IV
8
1
sprawdzian pisemny
Zasady planowania zagospodarowania przestrzennego w kilku krajach Unii Europejskiej
(Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Holandia). Struktura podmiotów planowania
przestrzennego i ich wzajemne powiązania. Zakres przedmiotowy, mechanizmy
partycypacji
społecznej,
instrumenty
realizacji
planów.
Miejsce
planowania
przestrzennego wśród instrumentów polityki rozwoju regionalnego i lokalnego.
Niewiadomski Z., 2002: Planowanie przestrzenne: zarys systemu. Warszawa.
Pietrzyk A., 2002: Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach
członkowskich. PWN, Warszawa.
Planowanie przestrzenne w wybranych krajach Europy Zachodniej. Biuletyn KPZK, z.
144, Warszawa, 1989.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
800 BGgS GON GW
IV
8
4
egzamin
Zasady racjonalnego gospodarowania i obrotu nieruchomościami Skarbu Państwa i
jednostek samorządu terytorialnego. Gromadzenie komunalnych zasobów gruntów.
Podziały i scalenia nieruchomości. Czynniki kształtujące wartość nieruchomości i rynek
nieruchomości. Wpływ gospodarowania nieruchomościami na kierunki rozwoju
ekonomicznego i przestrzennego. Podstawowe akty prawne regulujące gospodarkę
nieruchomościami.
Bryx M. (red.), 2000: Podstawy zarządzania nieruchomością. Poltext, Warszawa.
Szachułowicz J., 2001: Gospodarka nieruchomościami. Wydawnictwo Prawnicze,
Warszawa.
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Dz. U. 2000 r., Nr
46, poz. 543.
Źróbek R. (red.), 2000: Gospodarka nieruchomościami. Wydawnictwo UMW, Olsztyn.
polski
Marketing miejski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
801 BGgS MAR PJ
IV
8
137
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
4
egzamin
Waloryzacja i konkurencyjność przestrzeni miast i gmin. Przestrzeń miejska (gminna,
powiatowa) jako produkt. Materialne i niematerialne składniki atrakcyjności przestrzeni:
lokalizacja, komunikacja, infrastruktura, środowisko przyrodnicze i kulturowe, własność
nieruchomości, zasoby pracy, plan miejscowy, polityka fiskalna. Konsumenci przestrzeni
lokalnej: przedsiębiorcy, turyści, potencjalni nowi mieszkańcy; ich oczekiwania. Środki
marketingowe dla podnoszenia atrakcyjności rynkowej przestrzeni, w tym mechanizmy
przyciągania inwestorów, oferty inwestycyjne.
Czornik M., 1998: Promocja miasta. AE, Katowice.
Domański T. (red.), 1997: Marketing terytorialny. Strategiczne wyzwania dla miast i
regionów. Uniwersytet Łódzki.
Junghardt R., 1995: ABC promocji miast, gmin i regionów. Wydawnictwo Fundacji im. F.
Eberta, Biuro na Śląsku, Gliwice.
Markowski T., 1999: Zarządzanie rozwojem miast. PWN, Warszawa.
Markowski T. (red.), 2002: Marketing terytorialny. Komitet Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju PAN, Warszawa.
Żabińska T. (red.), 1999: Analiza strategiczna gminy na potrzeby wyboru strategii
rozwoju (za pomocą metody SWOT). AE, Katowice.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Dorota Steć (Wydział Prawa i Administracji)
802 BGgS PRP DS
wykład
15 godzin
IV
8
2
sprawdzian pisemny
Przepisy cywilne, materialne, ochronne i proceduralne dotyczące zagospodarowania
przestrzeni i rozstrzygające o zakresie decyzyjnym planowania przestrzennego.
Procedura sporządzania i realizacji planów zagospodarowania przestrzennego oraz
programów rządowych i wojewódzkich. Środki prawne pozostające w dyspozycji różnych
uczestników procesu planowania. Prawne skutki uchwalenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego.
Niewiadomski Z., 2002: Planowanie przestrzenne: zarys systemu. Warszawa.
Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr inż. arch. Romuald Dylewski (Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa w
Warszawie)
803 BGgS MPP DY
V
9
5
egzamin
Definicja urbanistyki i planowania miejscowego. Historia rozwoju i planowania miast.
Zasady rozwoju i współzależności poszczególnych elementów zagospodarowania
przestrzennego. Rozwój zrównoważony, ład w przestrzeni. Miasto współczesne struktura przestrzenna i funkcjonalna, trendy rozwoju, Karta Ateńska. Rozwój terenów
wiejskich. Samorząd lokalny jako podmiot kształtujący przestrzeń. Charakter,
uwarunkowania i dopuszczalne rozstrzygnięcia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego i studium zagospodarowania przestrzennego gminy. Zasady
kształtowania głównych składników (funkcji) przestrzeni lokalnej (osadnictwo, przemysł,
usługi, komunikacja, infrastruktura). Miejscowe planowanie przestrzenne jako narzędzie
pobudzania rozwoju społeczno-ekonomicznego.
Chmielewski J.M., 2002: Teoria urbanistyki, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej.
Warszawa.
Norberg-Schulz, Ch., 2000: Bycie, przestrzeń i architektura. Murator, Warszawa.
Pęski W., 1999: Zarządzanie zrównoważonym rozwojem miast. Arkady.
Syrkus H., 1984: Społeczne cele urbanizacji. Człowiek i środowisko. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
dr hab. Jerzy Mościbroda, prof. UMCS (Zakład Geografii Ekonomicznej)
804 BGgS KAP JM
30 godzin (15 godzin - wykład, 15 godzin - lab. komputer.)
V
9
138
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
4
egzamin
Mapa topograficzna jako źródło informacji o zagospodarowaniu przestrzeni. Współczesne
polskie mapy topograficzne. Państwowy zasób geodezyjny i kartograficzny. Zasady
opracowania map planistycznych: rola mapy podkładowej, zmienne wizualne.
charakterystyka podstawowych metod prezentacji kartograficznej. Konwencje stosowane
w kartografii planistycznej. Rodzaje map planistycznych. Mapy planistyczne jako
dokument - wymagania formalno-prawne. Mapy statystyczne i ich rola w planowaniu
przestrzennym. Komputerowe wspomaganie w kartografii planistycznej.
Ratajski L., 1989: Metodyka kartografii społeczno-ekonomicznej. PPWK, Wrszawa.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Poradnik
metodyczny. Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. Instytut Gospodarki Przestrz. i
Komun., Kraków, 1998.
Ziobrowski Z., Zastawniak B., Reizer S., 1995: Zasady zapisu ustaleń planów
miejscowych. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej. Kraków.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawach
dokumentów stosowanych w pracach planistycznych oraz wymaganych przy ustalaniu
warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Dz. U. Nr 1 z dnia 8 stycznia 2002 r.
poz. 12.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
805 BGgS PLW GW
V
9
3
sprawdzian pisemny
Mechanizmy i przesłanki przekształceń przestrzennych w skali kraju i regionu. Cele i
zasady oddziaływania podmiotów publicznych na przestrzeń. Koncepcja polityki
przestrzennego zagospodarowania kraju - przedmiot, charakter rozstrzygnięć,
instrumenty realizacji. Rządowe programy zadań publicznych. Plan zagospodarowania
przestrzennego województwa i programy wojewódzkie.
Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Monitor Polski Nr 26 z dnia
16 sierpnia 2001 r., poz. 432.
Kukliński A. (red.), 1997: Problemy przestrzeni europejskiej, EUROREG, Warszawa.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego, Urząd Marszałkowski,
Lublin, 2002.
Szlachta J. (red.), 2000: Narodowa strategia rozwoju regionalnego, Biuletyn KPZK PAN,
z. 191, PWN, Warszawa.
Wysocka E., 2000: Plany zagospodarowania przestrzennego województw, IGPiK,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
881 BGgS ARK BE
V
10
3
sprawdzian pisemny
Rozwój pojęcia i koncepcji architektury krajobrazu. Forma jako wyraz zjawisk. Wnętrza
krajobrazowe. Tradycja miejsca. Czynniki tworzące formę krajobrazu. Krajobrazy:
pierwotny, naturalny i kulturowy. Formy i style w architekturze krajobrazu kulturowego.
Zabytki architektury krajobrazu. Kształtowanie krajobrazu - sekwencja działań: studium,
wytyczne, projekt. Studia kameralne i terenowe, metody odwzorowań wnętrz
krajobrazowych.
Wartościowanie
jednostek
architektoniczno-krajobrazowych.
Strefowanie krajobrazu. Wybrane problemy projektowe w architekturze krajobrazu.
Ochrona i konserwacja. Kształtowanie i kompozycja.
Bogdanowski J., 1990: Metoda jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych w
studiach i projektowaniu (JARK/WAK). Kraków.
Bogdanowski J., Łuczyńska-Bruzda M., Nowak Z., 1979: Architektura krajobrazu. PWN,
Warszawa Kraków.
Bohm A., 1981: O budowie i synergii wnętrz urbanistycznych. Politechnika Krakowska,
Kraków.
Krajobrazy - Studia i materiały Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu (periodyk)
Warszawa.
polski
139
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
mgr inż. arch. Anna Polska (Zakład Geografii Ekonomicznej)
806 BGgS PLW PO
15 godzin
V
10
2
wykonanie określonego projektu
Praktyczne wykonanie projektu planu lub studium zagospodarowania przestrzennego.
Poznanie technicznej strony sporządzania dokumentów planistycznych (rysunków i
tekstów).
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Poradnik
metodyczny. Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. Instytut Gospodarki Przestrzennej i
Komunalnej. Kraków, 1998.
Ziobrowski Z., Zastawniak B., Reizer S., 1995: Zasady zapisu ustaleń planów
miejscowych. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej. Kraków.
polski
140
grupa specjalizacyjna: KARTOGRAFIA
seminarium pod kierunkiem prof. dr. hab. Mieczysława Sirki
Numer/kod
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
10
811 BGgS KTO
MS
Kartoznawstwo ogólne
4
E
2w+1lab
E
812 BGgS GKM
PC
Grafika i kompozycja mapy
2
Z
1 lab.
783 BGgS MSE
NZ
Metody badań społecznoekonomicznych i
kartograficznych w geografii
4
E
1w+2lab
E
813 BGgS KWK
MM
Komputerowe wspomaganie
kartografii
2
Z
2 lab
814 BGgS MEK
MM
Metodyka kartografii
7
(4+3)
E
1w+2lab
815 BGgS MEK
IT
Kartografia matematyczna
4
E
2w+1lab
E
816 BGgS AII
MM
2
Z
1w
817 BGgS RMA
MS
Redakcja map i atlasów
6
(2+4)
E
1w
818 BGgS REK
KK
Reprodukcja kartograficzna
3
Z
1w+1lab
819 BGgS FTG
VC
Podstawy fotogrametrii i
geodezji
3
E
2w
E
820 BGgS GIK
KR
GIS w kartografii
2
Z
2 lab.
821 BGgS HIK
MS
Historia kartografii
3
Z
1w+1kw
822 BGgS HIK
KR
Teledetekcja w kartografii
3
Z
2 lab
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
6E
45
1w
E
1w+1lab
E
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Komputerowe wspomaganie kartografii
Podstawy fotogrametrii i geodezji
GIS w kartografii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
prof. dr hab. Mieczysław Sirko (wykład), pracownicy Zakładu Kartografii (laboratorium
komputerowe)
811 BGgS KTO MS
III
6
4
egzamin ustny
podstawy kartografii i topografii
Zadania i działy kartografii. Mapa: definicje, funkcje i klasyfikacje. Matematyczne i
geograficzne elementy treści map ogólnogeograficznych. Wielkoskalowe mapy ziem
polskich. Współczesne polskie mapy topograficzne. Mapy topograficzne innych państw.
Ewolucja formy i treści map topograficznych. Międzynarodowe mapy świata w skalach
1:1 000 000 i 1:2 500 000. Problem nazewnictwa geograficznego. Wielkoskalowe mapy
tematyczne - polskie i obce. Ważniejsze kompleksowe atlasy świata, państw, regionów i
miast. Metodyka analizy i oceny map i atlasów.
141
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Przekazanie wiedzy o podstawowych źródłach kartograficznych, wyrobienie umiejętności
samodzielnej oceny map i atlasów.
Grygorenko W., 1970: Redakcja i opracowanie map ogólnogeograficznych. PPWK,
Warszawa.
Robinson A.H. i in., 1988: Podstawy kartografii. PWN, Warszawa.
Szaflarski J., 1965: Zarys kartografii. PPWK, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Paweł Cebrykow (Zakład Kartografii)
812 BGgS GKM PC
15 godzin
III
6
2
zaliczenie na podstawie wykonanych ćwiczeń
podstawy znajomości komputera
Zapoznanie studentów z techniką wykonywania rysunku mapy ze szczególnym
uwzględnieniem kompozycji i grafiki mapy. W trakcie ćwiczeń przedstawiana jest historia
rozwoju technik wykonywania map, omawiane są przykłady rozwiązań graficznych i
kompozycji map. Studenci wykonują ćwiczenia dotyczące zasad kompozycji wszystkich
elementów mapy. Poznają w efekcie zasady jakimi powinien kierować się kartograf w
doborze parametrów graficznych opracowania kartograficznego.
Bertin J., 1973: Semiologie graphique. Les diagrammes - les reséaux - les cartes. 2 ed.
Paris-Le Huye, Mouton, Gauthier-Villars.
Wojeński J., 1967: Technika liternictwa. PWE, Warszawa.
Kraak M.J., Ormeling F., 1998: Kartografia - wizualizacja danych przestrzennych. PWN,
Warszawa.
Uproszczenie. Uogólnienie. Synteza. Główne problemy współczesnej kartografii. Wrocław,
2001.
Złożoność. Modelowanie. Technologia. Główne problemy współczesnej kartografii.
Wrocław, 2000.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Artur Myna, mgr Artur Opoka (Zakład Geografii Ekonomicznej), dr Paweł Cebrykow
(Zakład Kartografii)
783 BGgS MSE NZ
wykład, ćwiczenia laboratoryjne
45 godzin (15 godz. - wykłady, 30 godz. - ćwiczenia lab.)
IV
7
4
egzamin (warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest wykonanie określonego zadania)
dobra znajomość metod stosowanych w zakresie innych przedmiotów w geografii
Pierwotne i wtórne źródła informacji. Metody badań terenowych: kartowanie, wywiad,
ankieta. Metoda naukowa (obserwacja i klasyfikacja zjawisk, budowa hipotez i modeli,
testowanie hipotez, budowa praw i teorii). Podejście indukcyjne i hipotetycznodedukcyjne.
Metody
statystyczne
analizy
przestrzennej.
Analiza
struktury,
współzależności (korelacji, regresji) i dynamiki zjawisk. Wnioskowanie statystyczne.
Metody regionalizacji. Metody kartografii społeczno-ekonomicznej: zasady opracowania
map statystycznych, rola map w badaniach przestrzennych, dystansografia i centografia,
mapy w badaniach dynamiki, współwystępowanie i korelacja zjawisk przestrzennych.
Zastosowanie techniki komputerowej w analizach statystycznych. Analiza systemów.
Obserwacja uczestnicząca, empatia, dyskretny pomiar, pogłębione wywiady.
Berezowski S., 1986: Metody badań w geografii ekonomicznej. Wyd. 2, Warszawa.
Metody analizy zjawisk społeczno-gospodarczych, 1994, Akademia Ekonomiczna,
Wrocław.
Pietrucha J., 1996: Metody badań regionalnych, Politechnika Śląska, Gliwice.
Ratajski L., 1989: Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej: PPWK, Warszawa.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
813 BGgS KWK MM
laboratorium
30 godzin
IV
142
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
7
2
sprawdzian
znajomość obsługi komputera w stopniu średnim
Możliwości wykorzystania technik komputerowych w kartografii do przetwarzania danych
źródłowych (dane statystyczne, mapy analogowe, i cyfrowe). Zastosowanie programów
wektorowych (Microstation Geographic, Autocad Map, Corel Draw) oraz programów
rastrowych (Corel Photo Paint, Adobe Photoshop) do wspomagania prac redakcyjnych.
Komputerowe wspomaganie prac kreślarskich (Corel Draw, Microstation Geographic).
Wspomaganie prac poligraficznych (przygotowanie do druku). Zapoznanie studentów z
podstawami teoretycznymi zastosowania techniki komputerowej na wszystkich etapach
prac
kartograficznych.
Przekazanie
praktycznych
umiejętności
dotyczących
komputerowego redagowania, kreślenia i przygotowania do druku map.
Gaździcki J., 1990: Systemy Informacji Przestrzennej. PPWK im. E. Romera, WarszawaWrocław.
Kistowski M., Iwańska M., 1997: Systemy Informacji Geograficznej. Bogucki, Wyd.
Nauk., Poznań.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
814 BGgS MEK MM
60 godzin (30 godz. - wykład, 30 godz. - laboratorium komputer.)
IV
7 (15 godz. - wykład, 30 godz. - laboratorium); 8 (15 godz. - wykład)
7 (4+3)
egzamin ustny
podstawy kartografii i topografii; podstawy kartografii tematycznej
Język mapy: zmienne wizualne, zagadnienie izomorfizmu, poziomy czytania map.
Podstawy symbolizacji zjawisk - cechy przewodnie, zasady rozwijania treści znaku,
problem standaryzacji znaków. Skale pomiarowe w kartografii, rodzaje danych
statystycznych. Klasyfikacja i charakterystyka podstawowych metod prezentacji zjawisk.
Pojęcie powierzchni statystycznej. Specyficzne aspekty generalizacji zjawisk ilościowych problem dokładności umieszczenia znaków, problem pola podstawowego, problem
przedziałów klasowych, teoria progów generalizacyjnych. Specyficzne formy
kartodiagramów, kartogramów i map izoliniowych. Problem komputerowych metod
interpolacji izolinii. Psychologiczne aspekty czytania map - problem optymalizacji
komunikacyjnej sprawności map.
Przekazanie teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu podstaw graficznej prezentacji
zjawisk na mapach, wyrobienie umiejętności trafnego wyboru metod i środków
prezentacji.
Bertin J., 1973: Semiologie graphique. Les diagrammes - les reséaux - les cartes. 2 ed.
Paris-Le Huye, Mouton, Gauthier-Villars.
Ratajski L., 1989: Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. PPWK, Warszawa.
Robinson A.H., Morrison J.L., Muehrcke Ph. C., Kimereling A.J., Guptill S.C., 1995:
Elements of cartography, 6th ed., John Wiley & Sons, New York.
Uzupełniający spis lektur (głównie artykułów) podany przez prowadzącego w trakcie
zajęć.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Irena Tarraro Żebrowska (wykład), dr Irena Tarraro Żebrowska, mgr Wiktor Ładniak
815 BGgS MEK IT
45 godzin (30 godz.- wykład, 15 godz. - laboratorium komputerowe)
IV
8
4
egzamin
Podstawowe wiadomości o przedmiocie i zadaniach kartografii matematycznej. Ogólna
teoria odwzorowań kartograficznych, teoria zniekształceń na mapach. Teoretycznomatematyczne
podstawy
poszczególnych
klas
odwzorowań
kartograficznych.
Szczegółowa charakterystyka odwzorowań ortogonalnych oraz nieortogonalnych z
analizą zniekształceń. Odwzorowania elipsoidy obrotowej.
Uzyskanie wiadomości dotyczących podstaw teoretycznych odwzorowań kartograficznych
oraz umiejętności analizowania i badania odwzorowań.
Grygorenko W., Teoria odwzorowań kartograficznych. UMCS, Lublin.
Łomnicki A., Kartografia matematyczna. PWN, Warszawa.
Różycki J., Kartografia matematyczna. PWN, Warszawa.
Sirko M., Siatki kartograficzne. Charakterystyka i przykłady opracowań. UMCS, Lublin.
143
Język wykładowy:
Tablice do kartografii matematycznej. Zakład Kartografii UMCS, Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
816 BGgS AII MM
wykład
15 godzin
IV
8
2
zaliczenie
posiadanie wiadomości z kartoznawstwa
Mapa jako baza danych przestrzennych i przestrzenno czasowych. Informacyjność mapy.
Sposoby analizy treści map. Pomiary na mapach. Analiza poprawności i wierności map.
Wierność statystyczna mapy i jej pomiar. Wpływ metod i sposobów prezentacji
kartograficznej na wierność i poprawność mapy. Wpływ kartograficznej prezentacji zmian
na postrzeganie procesów i ich analizę.
wykaz publikacji przygotowany przez prowadzącego indywidualnie, w zależności od
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Mieczysław Sirko (wykład), pracownicy Zakładu Kartografii (laboratorium
komputerowe)
817 BGgS RMA MS
IV, V
Semestry: 8 (15 godzin - wykład); 9 (30 godzin: 15 godz. - wykład, 15 godz. laboratorium komputerowe)
6 (2+4)
egzamin ustny
znajomość kartografii tematycznej, kartoznawstwa, geografii regionalnej, geomorfologii,
hydrografii, meteorologii i geologii
Kompozycja mapy; elementy treści mapy i ich czytanie. Subiektywne aspekty redakcji
mapy i próba ich eliminacji. Proces redakcji mapy. Rodzaje atlasów i ich opracowywanie.
Mapy czarno-białe i z wykorzystaniem barw. Nowoczesne techniki komputerowe i ich
zastosowanie w procesie opracowania pierworysu redakcyjnego i czystorysu mapy.
Formalno-prawne aspekty redakcji map i atlasów. W ramach zajęć laboratoryjnych praktyczne zastosowanie zasad redakcji map, samodzielne opracowanie kartograficzne
wybranego tematu (od momentu zbierania materiałów źródłowych po wykonanie
czystorysu mapy).
Poznanie całokształtu procesu redagowania map i jego praktyczne zastosowanie.
Brokman L., 1989: Redakcja map i reprodukcja kartograficzna. Olsztyn.
Drabek J., Piątkowski F., 1989: 1000 słów o mapach i kartografii. Warszawa.
Grygorenko W., 1970: Redakcja i opracowywanie map ogólnogeograficznych. Warszawa.
Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych (25 tomów).
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Krzysztof Kałamucki (Zakład Kartografii)
818 BGgS REK KK
30 godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - laboratorium komputer.)
V
9
3
sprawdzian pisemny
wiedza z zakresu redakcji map i atlasów
Zarys historii reprodukcji. Rodzaje aparatów reprodukcyjnych i materiałów
fotograficznych. Zasady przygotowania do druku map jedno- i wielobarwnych. Rastry, ich
właściwości i sposoby montażu. Teoria barw, zasady ich mieszania i doboru.
Przygotowanie map do druku z wykorzystaniem techniki komputerowej, naświetlanie
komputerowe. Odbitki próbne i druk próbny. Różne techniki druku map. Papiery i inne
materiały
drukarskie.
Podstawowe
problemy
przy
pracach
reprodukcyjnych
wykonywanych przy pomocy komputerów. Poznanie zasad działania i nabycie
praktycznych umiejętności obsługi aparatu fotoreprodukcyjnego. Zajęcia odbywają się w
pracowniach specjalistycznych.
Brokman L., 1989: Redakcja map i reprodukcja kartograficzna. Olsztyn.
Piątkowski F., 1969: Kartografia - redakcja map i reprodukcja kartograficzna. Warszawa.
Dodatkowo: wykaz publikacji przygotowany przez prowadzącego indywidualnie, w
zależności od omawianych zagadnień
polski
144
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
vacat
819 BGgS FTG VC
wykład, zajęcia laboratoryjne
30 godzin (15 godz. - wykład, 15 godz. - zajęcia laboratoryjne)
V
9
3
egzamin ustny
podstawowe informacje z zakresu topografii
Fotogrametria naziemna: techniki wykonywania zdjęć i opracowywania map metodą
stereofotogrametrii naziemnej, teorie błędów, opracowywanie zdjęć na autografach.
Fotogrametria lotnicza; aerotriangulacja, ortofotografia, opracowywanie map wysokości z
zastosowaniem urządzeń cyfrowych, autografów. Fototriangulacja płaska; zasady
wykonywania
triangulacji
radialnej.
Zastosowanie
fotogrametrii
w
naukach
geograficznych.
Zdobycie niezbędnych wiadomości z zakresu sporządzania map wielkoskalowych.
Mietelski J., 1995: Astronomia w geografii. Warszawa.
Odlanicki-Poczobutt M., 1996: Geodezja. Warszawa.
polski
GIS w kartografii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
820 BGgS GIK KR
30 godzin
V
9
2
sprawdzian
Mapy jako podstawa tworzenia GIS, układy współrzędnych i odwzorowania
kartograficzne w programach GIS-owskich, gromadzenie danych przestrzennych,
wizualizacja danych, weryfikacja danych przestrzennych, systemy ekspertowe w GIS,
projektowanie map, analizy przestrzenne, czasowo przestrzenne, zaawansowane
programy kartograficzne (atlasy elektroniczne, mapy w systemach multimedialnych,
mapy animowane).
Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z możliwościami wykorzystania systemów
informacji przestrzennej w kartografii. Jest to kontynuacja szkolenia z zakresu GIS na
niższych latach studiów.
Erdas Field Guide, Przewodnik geoinformatyczny, Geosystem Polska, Warszawa, 1998.
Kistowski M., Iwańska M., 1997: Systemy Informacji Geograficznej. Bogucki, Wyd.
Nauk., Poznań.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Mieczysław Sirko (Zakład Kartografii)
821 BGgS HIK MS
V
10
3
sprawdzian ustny
znajomość historii powszechnej
Zbiory kartograficzne, wydawnictwa faksymilowe, katalogi, monografie. Kartografia
antyczna. Mapy wczesnego średniowiecza. Mappae mundi i wielkie mapy świata.
Kartografia morska - portolany. Kartografia arabska. Kartografia chińska. Kartografia
okresu wielkich odkryć geograficznych. Kosmografie. Kartografia holenderska (Ortelius,
Merkator, Blaeu). Pomiary Ziemi i ekspedycje badawcze. Historia południka zerowego.
Historia polskiej kartografii.
Zdobycie wiedzy z zakresu pierwszych opracowań kartograficznych. Poznanie historii
rozwoju kartografii w szczególności kartografii polskiej.
Buczek K., 1963: Dzieje kartografii polskiej od XV do XVIII wieku. Wrocław-WarszawaKraków.
Sirko M., 1999: Zarys historii kartografii. Lublin.
Staszewski J., 1966: Historia nauki o ziemi w zarysie. Warszawa.
Szaflarski J., 1966: Zarys kartografii. Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
822 BGgS TEL KR
30 godzin
V
145
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
10
3
sprawdzian
podstawy teledetekcji
Niekonwencjonalne techniki gromadzenia informacji: fotografia w bliskiej podczerwieni,
obrazowanie
termalne,
fotografia
wielospektralna,
rejestracja
promieniowania
mikrofalowego. Cyfrowe przetwarzanie zdjęć satelitarnych: metody korekcji obrazów,
metody wzmacniania obrazów, metody nienadzorowanej i nadzorowanej klasyfikacji
treści. Geometryczna korekcja zobrazowań (geokodowanie). Przekazanie teoretycznej i
praktycznej wiedzy z zakresu najnowszych technik gromadzenia i przetwarzania
informacji.
Ciołkosz A., Miszalski J., Olędzki J.R., 1986: Interpretacja zdjęć lotniczych. PWN,
Warszawa.
Stachelski W., Zubek A., 1985: Satelitarne badania Ziemi. PWN, Warszawa.
polski
146
Specjalność hydroklimatologia
grupa specjalizacyjna: HYDROLOGIA
seminarium pod kierunkiem prof. dr. hab. Zdzisława Michalczyka; dr. hab. Stefana Bartoszewskiego, prof. UMCS
Numer/kod
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
10
826 BGgS HYD
JD
Hydrometria
4
E
1w+1kw
E
827 BGgS GIH
WS
GIS w hydrologii
2
Z
1w+1lab
828 BGgS HGO
ZM
Hydrogeologia ogólna
6
E
2w+2kw
E
829 BGgS MAH
JD
Metody analiz
hydrochemicznych
4
Z
1w+3lab
830 BGgS LMN
MT
Limnologia fizyczna
4
E
1w+1kw
E
831 BGgS POT
JP
Potamologia
4
E
2w
E
832 BGgS MBH
JP
Metody badań i
modelowania w hydrologii
6
(3+3)
Z
833 BGgS HPL
ZM
Hydrologia i hydrogeologia
Polski
4
E
2w
E
847 BGgS ZAN
BJ
Zanieczyszczenia i ochrona
wód
1
Z
1w
834 BGgS GWP
SB
Gospodarka wodna Polski
4
E
2w
E
835 BGgS HDS
JP
Hydrologia stosowana
3
Z
1w+1lab
836 BGgS AOU
SB
Antropogeniczne zmiany
obiegu wody
3
Z
2w
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
6E
45
1w+1lab 1w+2kw
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Hydrometria
GIS w hydrologii
Metody analiz hydrochemicznych
Limnologia fizyczna
Potamologia
Metody badań i modelowania w hydrologii
Hydrologia i hydrogeologia Polski
Zanieczyszczenie i ochrona wód
Gospodarka wodna
Antropogeniczne zmiany obiegu wody
Hydrometria
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Jarosław Dawidek (Zakład Hydrografii)
826 BGgS HYD JD
III
6
4
egzamin
zaliczone ćwiczenia terenowe z hydrografii
Wiadomości dotyczące organizacji hydrologicznej sieci obserwacyjnej i pomiarowej.
Obserwacje i pomiary parametrów hydrometrycznych i hydrologicznych rzek.
Opracowanie wyników obserwacji i pomiarów hydrometrycznych: hydrogramy, stany
wody, stany główne, związki wodowskazów, obliczenia wyników pomiarów natężenia
przepływu wody. Obliczanie przepływów dobowych, miesięcznych i rocznych. Przepływy
charakterystyczne i prawdopodobne.
Ćwiczenia: praktyczne wykonanie pomiarów hydrometrycznych.
Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z., 1993: Hydrometria. PWN,
Warszawa.
Byczkowski A., 1996: Hydrologia. T. 1. Wyd. SGGW, Warszawa.
147
Język wykładowy:
Dębski K., 1955: Hydrologia Kontynentalna, cz. I. Hydrometria. Wyd. Komunikacyjne,
Warszawa.
polski
GIS w hydrologii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Wojciech Sobolewski (Zakład Hydrografii)
827 BGgS GIH WS
30 godzin (15 godz.- wykład, 15 godz. - laboratorium komputerowe)
III
6
2
ocena projektów realizowanych przez uczestników zajęć
zaliczenie przedmiotu GIS (geograficzne systemy informacji)
Podstawowe założenia przestrzennego modelowania hydrologicznego. Systemy
geoinformatyczne w hydrologii. Źródła danych dla systemów GIS. Hydrologiczne bazy
danych przestrzennych i opisowych. Modele zlewni. Dane rastrowe w hydrologii:
numeryczne modele terenu oraz model przestrzenny bilansu wodnego. Przykłady analiz
hydrologicznych prowadzonych przy użyciu systemów GIS. Realizacja indywidualnych
projektów hydrogeoinformatycznych.
Chow, V., T., Maidment, D., R., Mays, L., W., 1988: Applied hydrology. McGraw-Hill, New
York.
badaniach środowiska przyrodniczego. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Maidment D.R. (ed.), 1993: Handbook of Hydrology. McGraw-Hill, New York.
Kraków.
Soczyńska U., 1997: Hydrologia dynamiczna. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Zdzisław Michalczyk (Zakład Hydrografii)
828 BGgS HGO ZM
IV
7
5
egzamin
zaliczona hydrografia i oceanografia
Własności hydrogeologiczne skał. Współczynnik filtracji i metody jego obliczania. Ruch
wody podziemnej. Podziały wód podziemnych. Interpretacja map wód podziemnych.
Typy źródeł i reżim ich wydajności. Ujęcia wód podziemnych. Interpretacja i obliczanie
wyników próbnego pompowania. Zasoby wód podziemnych i ich obliczanie. Własności
fizyczne i chemiczne wód. Ochrona zasobów wód podziemnych.
Pazdro Z., 1983: Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol., Warszawa.
Poradnik hydrogeologa: Wyd. Geol., Warszawa, 1971.
Wieczysty A., 1982: Hydrogeologia inżynierska. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Jarosław Dawidek (Zakład Hydrografii)
829 BGgS MAH JD
IV
7
4
wykonanie ćwiczeń
zaliczona hydrometria
Zasady poboru wody do oznaczania cech fizykochemicznych. Wykonanie podstawowych
oznaczeń cech fizycznych i chemicznych wody oraz analiza zawartości podstawowych
jonów metodami analizy wagowej, instrumentalnej, miareczkowej i fotometrycznej.
Przygotowanie podstawowych odczynników do analiz polowych i laboratoryjnych.
Kontrola i interpretacja wyników analiz jakości wody. Wskaźniki jakości wody.
Burchard J., Hereźniak-Ciotowa U., Kac W., 1990: Metody badań i ocena jakości wód
powierzchniowych i podziemnych. Wyd. Uniw. Łódzkiego, Łódź.
Chełmicki W., 1997: Degradacja i ochrona wód. Cz. I. Wyd. UJ, Kraków.
Dojlido J., 1995: Chemia wód powierzchniowych. Wyd. Ekonomia i Środowisko,
Białystok.
Krawczyk W.E., 1999: Hydrochemia. Ćwiczenia laboratoryjne dla III roku geografii. Wyd.
Uniw. Śl., Katowice.
Witczak S., Adamczyk A., 1995: Katalog wybranych fizycznych i chemicznych
wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania. T. I i II. Biblioteka
148
Język wykładowy:
Monitoringu Środowiska. PIOŚ, Warszawa.
polski
Limnologia fizyczna
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Marek Turczyński (Zakład Hydrografii)
830 BGgS LMN MT
IV
8
4
egzamin
zaliczone kursy z hydrografii i oceanografii
Występowanie jezior na świecie i w Polsce. Klasyfikacje jezior. Typy genetyczne mis
jeziornych, parametry morfometryczne. Procesy hydrodynamiczne wód jeziornych.
Podstawowe cechy fizyko-chemiczne wód jeziornych. Eutrofizacja jezior. Zagrożenia i
ochrona wód jeziornych. Bilans wodny jeziora. Wzajemne relacje zlewnia - jezioro. GIS i
GPS w badaniach fizycznolimnologicznych. Jeziora łęczyńsko-włodawskie jako obiekty
badań naukowych.
Choiński A., 2000: Jeziora kuli ziemskiej. PWN, Warszawa.
Choiński A., 1995: Zarys limnologii fizycznej Polski. Wyd. Nauk UAM, Poznań.
Harasimiuk M., Michalczyk Z., Turczyński M. (red.), 1998: Jeziora ŁęczyńskoWłodawskie. Monografia przyrodnicza. Biblioteka Monitoringu Środowiska. UMCS, PIOS,
Lublin.
Lange W. (red.), 1993: Metody badań fizycznolimnologicznych. UG, Gdańsk.
polski
Potamologia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
831 BGgS POT JP
wykład
30 godzin
IV
8
4
egzamin
Wprowadzenie w problematykę działu hydrologii zajmujące się rzekami oraz metodyką
badań mających na celu hydrologiczną charakterystykę systemu rzecznego i zlewni.
Wyjaśnienie zmienności w czasie i zróżnicowania w przestrzeni ustrojów rzecznych.
Warszawa.
Dębski K., 1970: Hydrologia. Arkady, Warszawa.
Ozga-Zielińska M., Brzeziński J., 1994: Hydrologia stosowana. PWN, Warszawa.
Parde M., 1957: Rzeki. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Wojciech Sobolewski, dr Józef Paszczyk (Zakład Hydrografii)
832 BGgS MBH JP
wykład, laboratorium komputerowe, konwersatorium
75 godzin (30 godz.- wykład, 15 godz.- laboratorium komputerowe, 30 godz.konwersatorium)
IV, V
8 (30 godzin: 15 godz.- wykład, 15 godz.- laboratorium komputerowe); 9 (45 godzin: 15
godz.- wykład, 30 godz.- konwersatorium)
6 (3+3)
ocena bieżąca
zaliczenie przedmiotu GIS w hydrologii
Pozyskiwanie i przetwarzanie danych hydrologicznych, metody ustalania wielkości
składowych bilansu wodnego, składowe genetyczne odpływu, retencja, sporządzanie
bilansów wodnych, prognozowanie hydrologiczne, numeryczny opis warunków
hydrologicznych i hydrogeologicznych zlewni, przykłady modelowania ruchu wód
powierzchniowych i podziemnych.
Warszawa.
Chow V., T., Maidment D., R., Mays L., W., 1988: Applied hydrology. McGraw-Hill, New
York.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
833 BGgS HPL ZM
149
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
wykład
30 godzin
V
9
4
egzamin
zaliczona potamologia i hydrogeologia ogólna
Położenie klimatyczne i hydrologiczne, bilans wodny Polski. Sieć wód powierzchniowych,
zmienność i reżim odpływu rzek. Niżówki, wezbrania, zjawiska lodowe i termika wód
rzecznych. Stan czystości wód powierzchniowych. Jeziora i zbiorniki zaporowe. Morze
Bałtyckie. Warunki występowania i zasoby wód podziemnych. Regionalizacja
hydrogeologiczna Polski. Występowanie, zasoby i warunki eksploatacji wód mineralnych.
Atlas hydrogeologiczny Polski. PIG, Warszawa, 1995.
Dębski K., 1970: Hydrologia. Arkady.
Kleczkowski A.S., 1990: Mapa obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP)
w Polsce, wymagających szczególnej ochrony.
Mikulski Z., 1963: Zarys hydrografii Polski. PWN, Warszawa.
Tuszko A., 1984: Gospodarka wodna a środowisko. LSW, Warszawa.
Malinowski J. (red.), 1991: Budowa geologiczna Polski. T.VII, Hydrogeologia. Wyd. Geol.,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
847 BGgS ZAN BJ
V
9
1
zaliczenie
Pojęcie wody czystej i zanieczyszczonej. Rodzaje zanieczyszczeń. Skażenie, zatrucie wód
i truciciele. Zanieczyszczenia-skażenia: mineralne, chemiczne, biologiczne, specyficzne.
Normy środowiskowe, ogólnoekologiczne, normy jakościowe obowiązujące w Polsce, Unii
Europejskiej, zalecenia WHO. Ochrona wód (bierna i czynna). Oczyszczalnie ścieków.
Ochrona ilości i jakości wód w różnych obszarach. Renaturyzacja wód i ekosystemów
wodno-torfowiskowych.
podawane będzie na bieżąco na zajęciach
polski
Gospodarka wodna
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
834 BGgS GWP SB
wykład
30 godzin
V
9
4
egzamin
Zasoby wodne Polski. Potrzeby wodne podstawowych działów gospodarki. Problemy
obszarów deficytowych. Zmiany dyspozycyjnych zasobów wodnych. Prawo wodne jako
podstawa poboru i wykorzystania wód. Ewolucja polskiego prawa wodnego. Założenia
prawne Unii Europejskiej w dziedzinie gospodarki wodnej.
Council Directive establishing a framework for community action in the field of water
policy. Brussels, 1997.
Janiszewski W., 1975: Gospodarka wodna Polski. KiW, Warszawa.
Mikulski Z., 1998: Gospodarka wodna. PWN, Warszawa.
Lambor J., 1965: Podstawy i zasady gospodarki wodnej. WkiŁ, Warszawa.
Prawo wodne D.U. 2001 nr 115.
Szpindor A., 1974: Gospodarka wodna. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
835 BGgS HDS JP
V
10
3
zaliczenie
znajomość elementarnych podstaw statystyki i rachunku prawdopodobieństwa
Zajęcia mają na celu poznanie i ugruntowanie wybranych metod stosowanych w
badaniach hydrologicznych i projektowaniu wodnogospodarczym oraz hydrotechnicznym.
150
Język wykładowy:
Soczyńska U. (red.), 1997: Hydrologia dynamiczna. PWN, Warszawa.
Soczyńska U. (red.), 1997: Predykcja opadów i wezbrań o
powtarzalności. Wyd. UW, Warszawa.
polski
zadanym
czasie
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
836 BGgS AOU SB
wykład
30 godzin
V
10
3
zaliczenie
Melioracje wodne jako czynnik modyfikujący obieg wody w zlewni rzecznej. Melioracje
podstawowe i szczegółowe. Rozwiązania techniczne w dziedzinie melioracji
odwadniających i nawadniających. Przemiany zmeliorowanych gleb. Zmiany siedlisk pod
wpływem zabiegów melioracyjnych. Sukcesja zespołów roślinnych na terenach o
zmienionych warunkach obiegu wody. Ekonomiczne i przyrodnicze skutki ingerencji
człowieka w obieg wody.
Radwan S., Lorkiewicz Z., 2000: Problemy ochrony i użytkowania obszarów wiejskich o
dużych walorach przyrodniczych. Lublin.
Wpływ melioracji wodnych na środowisko geograficzne. t. I-III, 1976, Warszawa.
Grzyb H., Kocan T., Rytel Z., 1985: Melioracje. PWRiL, Warszawa.
polski
151
grupa specjalizacyjna: HYDROCHEMIA
seminarium pod kierunkiem dr. hab. Bronisława Jańca, prof. UMCS
Numer/kod
Punkty
semestry
Forma
zaliczenia
6
7
8
E
1w+1lab
1w+1lab
E
4
E
2w+1lab
E
2
Z
2w
Ekosystemy hydrogeniczne
1
Z
1w
845 BGgS HYW Hydrochemia wód
BD
powierzchniowych
3
E
1w+1lab
E
846 BGgS ZAS
WS
Zastosowanie GIS w hydrochemii
3
Z
2 lab
847 BGgS ZAN
BJ
Zanieczyszczenia i ochrona wód
3
E
1w+1lab
E
Układy węglanowe
848 BGgS UWE
(termodynamika i kinetyka
BJ
chemiczna)
4
E
1w+1lab
E
833 BGgS HPL
ZM
3
Z
2w
8
(2+6)
Z
841 BGgS WWŚ Woda w środowisku
BJ
geograficznym
4
E
1w+1lab
E
827 BGgS GIH
WS
2
Z
1w+1lab
8
(3+5)
Dynamika jakości wody w
843 BGgS WPA
atmosferzei na powierzchni
MB
gruntu
702 BGgS EŚP
MŁ
844 BGgS EKO
BC
GIS w hydrologii
842 BGgS HWP
Hydrochemia wód podziemnych
BD
849 BGgS MOH Metody opracowań
BD
hydrochemicznych
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
6E
45
9
10
1w+1lab 4kw
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Woda w środowisku geograficznym
GIS w hydrologii
Dynamika jakości wody w atmosferze i na powierzchni gruntu
Hydrochemia wód powierzchniowych
Układy węglanowe (termodynamika i kinetyka chemiczna)
Metody opracowań hydrochemicznych
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
841 BGgS WWŚ BJ
III
6
4
egzamin
Właściwości wody. Rola wody w procesach geodynamicznych. Rozpuszczalność gazów w
wodzie. Rola wody w transformacji i translokacji materii i energii. Odczyn i potencjał
oksydacyjno-redukcyjny wody. Procesy utleniania i redukcji. Żyzność wód. Rola wody w
utrzymaniu jakości środowiska. Woda jako problem w filozofii przyrody.
podawane w czasie zajęć
polski
GIS w hydrologii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
827 BGgS GIH WS
152
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
30 godzin (15 godz.- wykład, 15 godz.- laboratorium komputerowe)
III
6
2
ocena projektów realizowanych przez uczestników zajęć
zaliczenie przedmiotu GIS (geograficzne systemy informacji)
Podstawowe założenia przestrzennego modelowania hydrologicznego. Systemy
geoinformatyczne w hydrologii. Źródła danych dla systemów GIS. Hydrologiczne bazy
danych przestrzennych i opisowych. Modele zlewni. Dane rastrowe w hydrologii:
numeryczne modele terenu oraz model przestrzenny bilansu wodnego. Przykłady analiz
hydrologicznych prowadzonych przy użyciu systemów GIS. Realizacja indywidualnych
projektów hydrogeoinformatycznych.
Chow, V., T., Maidment, D., R., Mays, L., W., 1988: Applied hydrology. McGraw-Hill, New
York.
Maidment D.R. (ed.), 1993: Handbook of Hydrology. McGraw-Hill, New York.
Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Bronisław Janiec, prof. UMCS; dr Jarosław Dawidek (Zakład Hydrografii)
842 BGgS HWP BD
IV
7i8
8 (3+5)
egzamin
Zadania hydrogeochemii. Elementy geochemii pierwiastków. Transformacje i translokacje
wód opadowych. Skład chemiczny i cechy fizyczne wód podziemnych. Wskaźniki
hydrochemiczne. Tło hydrochemiczne i hydrogeochemiczne w ocenie jakości wód. Jakość
wód podziemnych. Rola hydrogeochemii w poznaniu procesów geodynamicznych w
środowiskach litologicznych. Rozpuszczanie i depozycje w obszarach krasowych.
Alekin O.A., 1970: Osnovy gidrochimii. Gidrometeorołogičeskije Izd. Leningrad.
Hem J.D., 1985: Study and interpretation of the chemical characteristic of natural water,
ed. 3. U.S. Geological Survey Water-Supply Paper 2254, Washington.
Zachodniego. Wyd. UMCS, Lublin.
Macioszczyk A., 1987: Hydrogeochemia. Wyd. Geol., Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Marek Nowosad (Zakład Meteorologii i Klimatologii); dr hab. Bronisław Janiec, prof.
UMCS (Zakład Hydrografii)
843 BGgS WPA MB
45 godzin (30 godz. - wykład, 15 godz.- laboratorium)
IV
7
4
egzamin
Procesy hydrochemiczne w atmosferze. Stan badań nad składem chemicznym opadów w
Polsce
i
na
świecie.
Wpływ
oddziaływań
antropogenicznych
i
warunków
meteorologicznych na zanieczyszczenie opadów. Opad mokry i całkowity. Chemizm
opadów. Kwaśne opady. Roztwory nasycone i nienasycone. Aktywność chemiczna wody.
Wpływ opadów i charakteru podłoża na degradację gleb. Charakter opadów i ich
agresywność.
Burchard J. (red.), 2000: Stan i antropogeniczne zmiany jakości wód w Polsce. Wyd. UŁ
Łódź.
Dynowska I. (red.), 1993: Przemiany stosunków wodnych w Polsce w wyniku procesów
naturalnych i antropogenicznych. Kraków.
Kędziora A., 1999: Podstawy agrometeorologii. PWRiL, Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
702 BGgS EŚP MŁ
wykład
153
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
30 godzin
IV
7
2 (3)
zaliczenie
brązu i żelaza.
polskich (do VII w.). Fogra Oficyna Wydawnicza, Kraków.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Bożenna Czarnecka, prof. UMCS (Zakład Ekologii Instytutu Biologii)
844 BGgS EKO BC
wykład
15 godzin
IV
7
1
Pojęcie ekosystemu. Typy gospodarki wodnej i procesy glebowotwórcze. Toposekwencja
siedlisk hydrogenicznych; charakterystyka geobotaniczna. Siedliska dolin rzecznych.
Produkcja i produktywność ekosystemów hydrogenicznych. Znaczenie w krajobrazie oraz
w zachowaniu bioróżnorodności. Przemiany, zagrożenia i ochrona. Miejsce ekosystemów
hydrogeniczych w krajowej sieci ekologicznej ECONET i europejskiej sieci ekologicznej
NATURA 2000.
Dobrowolski K.A., Lewandowski K. (red.), 1998: Ochrona środowisk wodnych i błotnych
w Polsce. Oficyna Wydawnicza Instytutu Ekologu PAN, Dziekanów Leśny.
Liro A. (red.), 1995: Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET - POLSKA. Fundacja
IUCN Poland, Warszawa.
Matuszkiewicz J.M., 1993: Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski. Prace
Geograf 158. Wyd. PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Matuszkiewicz W., 1981: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN,
Warszawa.
NATURA 2000: Europejska sieć ekologiczna. 1999, Warszawa.
Odum E.P., 1977: Podstawy ekologii. PWRiL, Warszawa.
Strzałko J., Mossor-Pietraszewska T. (red.), 1999: Kompendium wiedzy o ekologii. PWN,
Warszawa.
Tobolski K., 2000: Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych. PWN,
Warszawa.
Weiner J., 1999: Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
845 BGgS HYW BD
30 godzin (15 godz - wykład, 15 godz. - laboratorium)
IV
8
3
egzamin
-
154
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Geneza składu chemicznego wód rzecznych jeziornych i torfowiskowych. Rozpuszczone
gazy. Fizyka i chemia wód jeziornych w czasie i przestrzeni. Zmienność składu
chemicznego wód rzecznych w okresie wezbrania. Odpływ masy jonowej ze zlewni.
Elementy hydrobiologii: wody oligo-, eu- i dystroficzne. Saprobowość. Elementy
mikrobiologii: miano coli, ogólna ilość bakterii. Klasyfikacje wód.
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska. Stan czystości rzek, jezior i Bałtyku na
podstawie wyników badań wykonanych... w latach... (za ostatnie lata). Biblioteka
Monitoringu Środowiska, Warszawa.
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska. Zmiany jakości wody jezior na podstawie
badań.... w latach... . Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
WIOŚ Lublin. Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego (za ostatnie lata).
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Lublin.
WIOŚ Lublin, 1998, Stan czystości wód powierzchniowych województwa lubelskiego w
latach 1992 - 1997. Lublin.
WIOŚ Lublin, Stan czystości jezior województwa lubelskiego za rok... (ostatnie lata).
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
846 BGgS ZAS WS
30 godzin
IV
8
3
zaliczenie na podstawie samodzielnego opracowania
Mapy numeryczne i bazy danych w badaniach hydrochemicznych, GIS w systemach
monitoringu i modelowania jakości wód, przykłady analiz przestrzennych z
wykorzystaniem danych hydrochemicznych. Celem zajęć jest zdobycie przez studentów
praktycznych umiejętności z zakresu projektowania numerycznej bazy danych
przestrzennych i opisowych oraz wykorzystania funkcji analitycznych systemu informacji
geograficznej w opracowaniach hydrochemicznych
Gaździcki J., 1990: Systemy informacji przestrzennej. PPWK, Warszawa-Wrocław.
Kistowski M., Iwańska, M., 1997: Systemy informacji geograficznej. Zastosowanie w
Myrda G., 1997: GIS czyli mapa w komputerze. Helion, Gliwice.
Urbański, J., 1997: Zrozumieć GIS. Analiza informacji przestrzennej. PWN, Warszawa.
Widacki, W., 1997: Wprowadzenie do systemów informacji geograficznej. Wyd. TEXT,
Kraków.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
847 BGgS ZAN BJ
V
9
3
egzamin
Pojęcie wody czystej i zanieczyszczonej. Rodzaje zanieczyszczeń. Skażenie, zatrucie wód
i truciciele. Zanieczyszczenia-skażenia: mineralne, chemiczne, biologiczne, specyficzne.
Normy środowiskowe, ogólnoekologiczne, normy jakościowe obowiązujące w Polsce, Unii
Europejskiej, zalecenia WHO. Ochrona wód (bierna i czynna). Oczyszczalnie ścieków.
Ochrona ilości i jakości wód w różnych obszarach. Renaturyzacja wód i ekosystemów
wodno-torfowiskowych.
podawane na bieżąco na zajęciach
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
848 BGgS UWE BJ
V
9
4
egzamin
Pojęcie układu w procesach chemicznych. Rozpuszczalność minerałów - warunkowana i
niewarunkowana. Roztwory nasycone. Węglanowe systemy wód podziemnych.
Charakterystyka układu otwartego, półotwartego i zamkniętego. Reakcje samorzutne i
ich konsekwencje przyrodnicze. Termodynamika rozpuszczania węglanów. Parametry
155
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
stanu i funkcje charakterystyczne. Elementy kinetyki chemicznej w procesach
rozpuszczania węglanów. Rola układów węglanowych w procesach geodynamicznych.
Hem J.D., 1985: Study and interpretation of the chemical characteristic of natural water,
ed. 3. U.S. Geological Survey Water-Supply Paper 2254, Washington.
Janiec B., 1989/1990: Układy węglanowe a depozycje CaCO3 w wodach naturalnych
Roztocza Zachodmniego (SE Polska). Ann. UMCS, B, 44/45 (1992).
Janiec B.: W sprawie węglanowego systemu wód podziemnych i warunków potencjalnych
depozycji kredy jeziornej. Prz. Geol., 3 (443).
Zachodniego. Wyd. UMCS, Lublin.
Pajdowski L., 1977: Chemia ogólna. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
833 BGgS HPL ZM
wykład
30 godzin
V
9
3
egzamin
zaliczona potamologia i hydrogeologia ogólna
Położenie klimatyczne i hydrologiczne, bilans wodny Polski. Sieć wód powierzchniowych,
zmienność i reżim odpływu rzek. Niżówki, wezbrania, zjawiska lodowe i termika wód
rzecznych. Stan czystości wód powierzchniowych. Jeziora i zbiorniki zaporowe. Morze
Bałtyckie. Warunki występowania i zasoby wód podziemnych. Regionalizacja
hydrogeologiczna Polski. Występowanie, zasoby i warunki eksploatacji wód mineralnych.
Atlas hydrogeologiczny Polski. PIG, Warszawa, 1995.
Dębski K., 1970: Hydrologia. Arkady.
Kleczkowski A.S., 1990: Mapa obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP)
Mikulski Z., 1963: Zarys hydrografii Polski. PWN, Warszawa.
Tuszko A., 1984: Gospodarka wodna a środowisko. LSW, Warszawa.
Malinowski J. (red.), 1991: Budowa geologiczna Polski. T.VII, Hydrogeologia. Wyd. Geol.,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
849 BGgS MOH BD
wykład, laboratorium, konwersatorium
90 godzin (15 godz.- wykład, 15 godz. - laboratorium, 60 godz. - konwersatorium)
V
9 i 10
8 (2+6)
opracowanie tekstowe
Dobór materiałów do opracowań. Klasyfikacja hydrochemiczna i hydrogeochemiczna
wód. Badania tła. Klasyfikacja genetyczna wód. Badania wieku wód z wykorzystaniem
znaczników pH i 13C. Analiza składników antropogenicznych w wodach. Bilans spływu
jonowego i denudacja chemiczna różnych obszarów Polski. Ilościowe określenie
antropogenów w spływie jonowym. Metody przedstawiania zjawisk hydrochemicznych.
podawane na bieżąco na zajęciach
polski
156
grupa specjalizacyjna: METEOROLOGIA I KLIMATOLOGIA
seminarium pod kierunkiem dr. hab. Bogusława M. Kaszewskiego, prof. UMCS
Numer/kod
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
10
856 BGgS HDM
NM
Hydrometeorologia
4
E
2w+1kw
E
841 BGgS WWŚ
BJ
Woda w środowisku
geograficznym
2
Z
1w
857 BGgS EFA
AG
Elementy fizyki atmosfery
6
E
2w+2kw
E
858 BGgS MOK
EF
Metody opracowań
klimatologicznych
4
Z
2w+2lab
859 BGgS MOK
AG
Meteorologia synoptyczna
6
E
2w+2kw
E
860 BGgS KPE
SM
Klimat Polski i Europy
5
E
2w
E
861 BGgS KLR
SM
Klimatologia regionalna
4
E
2w
E
862 BGgS CAO
BK
Cyrkulacja atmosferyczna i
oceaniczna
4
E
2w
E
863 BGgS MBK
BK
Metody badań w klimatologii
2
Z
1w+1kw
864 BGgS ITM
AG
Instrumentoznawstwo
meteorologiczne
2
Z
2kw
865 BGgS KLS
SM
Klimatologia stosowana
3
Z
2w
866 BGgS ZIW
BK
Zmiany i wahania klimatu
3
Z
2w
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
6E
45
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Hydrometeorologia
Metody opracowań klimatologicznych
Cyrkulacja atmosferyczna i oceaniczna
Instrumentoznawstwo meteorologiczne
Hydrometeorologia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Marek Nowosad (Zakład Meteorologii i Klimatologii)
856 BGgS HDM NM
III
6
4
egzamin ustny
Dobra znajomość treści przedmiotu meteorologia i klimatologia (I rok)
Bilans promieniowania i bilans cieplny powierzchni czynnej. Woda w atmosferze:
parowanie, wilgotność powietrza, kondensacja pary wodnej, chmury, atmosferyczny
transport wilgoci, opady atmosferyczne. Procesy formowania się i zaniku pokrywy
śnieżnej. Osady atmosferyczne. Znaczenie opadów atmosferycznych dla rolnictwa.
Opady nawalne. Susze i posuchy. Rola lasu w retencji wody. Zasoby wodne różnych
powierzchni czynnych. Rozkład wybranych elementów meteorologicznych na kuli
ziemskiej. Antropogeniczne zmiany atmosferycznej fazy obiegu wody.
Choiński A., Kaniecki A., 1996: Wody Ziemi. [w:] Wielka Encyklopedia Geografii Świata,
T. IV. Wyd. Kurpisz, Poznań.
Kędziora A., 1999: Podstawy agrometeorologii. Wyd. Rolnicze i Leśne, Poznań.
Kożuchowski K., 1998: Atmosfera, klimat, ekoklimat. PWN, Warszawa.
Schmuck A., 1966: Zarys hydrometeorologii. PWN, Wrocław-Warszawa.
157
Język wykładowy:
Martyn D., 1986 (i wydania późniejsze): Klimaty kuli ziemskiej. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
841 BGgS WWŚ BJ
wykład
15 godzin
III
6
2
zaliczenie
Właściwości wody. Rola wody w procesach geodynamicznych. Rozpuszczalność gazów w
wodzie. Rola wody w transformacji i translokacji materii i energii. Odczyn i potencjał
oksydacyjno-redukcyjny wody. Procesy utleniania i redukcji. Żyzność wód. Rola wody w
utrzymaniu jakości środowiska. Woda jako problem w filozofii przyrody.
podawane w czasie zajęć
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
850 BGgS EFA AG
IV
7
6
egzamin ustny
zaliczenie z meteorologii i klimatologii
Podstawowe pojęcia i zjawiska dotyczące atmosfery: uwarstwienie termiczne i zasięg,
skład powietrza i jego znaczenie. Promieniowanie Słońca i Ziemi; efekt cieplarniany.
Termodynamika atmosfery; sposoby przenoszenia ciepła, równowaga pionowa.
Cyrkulacja powietrza w różnych skalach czasowo- przestrzennych.
Haman K., 1965: Wstęp do fizyki atmosfery. PWN, Warszawa-Łódź.
Iribarne J.V., Cho H. R., 1988: Fizyka atmosfery. PWN, Warszawa.
Kopcewicz T., 1956: Fizyka atmosfery. Cz. I i II. PWN, Warszawa.
Hewitt P. G., 2000: Fizyka wokół nas. PWN, Warszawa.
Madany A., 1977: Promieniowanie i dynamika atmosfery. Wydawnictwa Politechniki
Warszawskiej, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Eugeniusz Filipiuk (Zakład Meteorologii i Klimatologii)
924BGgS MOK EF
IV
8
4
zaliczenie pisemne
znajomość podstaw matematyki, a zwłaszcza rachunku prawdopodobieństwa i statystyki
matematycznej oraz podstaw informatyki (znajomość systemu operacyjnego Windows i
oprogramowania użytkowego tj. arkusze kalkulacyjne i systemy baz danych).
charakterystyka archiwalnych i aktualnych źródeł danych klimatologicznych. Metodyka
opracowań podstawowych elementów klimatu: temperatury powietrza, opadów
atmosferycznych, wiatru, zachmurzenia, usłonecznienia i pokrywy śnieżnej. Metody
badania homogeniczności ciągów danych i uzupełniania luk w ciągach. Opisowe miary
statystyczne zmiennych meteorologicznych (miary średnie, dyspersji, asymetrii i
koncentracji). Elementy teorii estymacji i weryfikacji hipotez. Metody badania zgodności
rozkładów empirycznych z rozkładami teoretycznymi. Metody badania współzależności
zmiennych meteorologicznych (korelacji oraz regresji jednej i wielu zmiennych). Metody
mechaniczne, analityczne i analizy spektralnej stosowane w badaniach tendencji zmian
elementów klimatu. Metody badania zjawisk ekstremalnych. Zastosowanie techniki
komputerowej w opracowaniach klimatologicznych.
Kaczmarek Z., 1970: Metody statystyczne w hydrologii i meteorologii. WKiŁ, Warszawa.
Pruchnicki J., 1982: Metody opracowań klimatologicznych. PWN, Warszawa.
Łomnicki A., 1995: Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników. PWN, Warszawa.
Kossowska-Cezak U., 2000: Meteorologia i Klimatologia. Pomiary, obserwacje,
opracowania. PWN, Warszawa-Łódź.
Zeliaś A., 2000: Metody statystyczne. PWE, Warszawa.
Luszniewicz A., Słaby T., 2002: Statystyka stosowana. PWE, Warszawa.
polski
Prowadzący:
158
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
851 BGgS MES AG
IV
8
5
egzamin ustny
zaliczenie z meteorologii i klimatologii
Przedmiot, zadania, podstawowe pojęcia i rys historyczny meteorologii synoptycznej.
Cele i zadania służby meteorologicznej. Organizacja służby meteorologicznej w Polsce.
Sieć stacji i terminy wykonywania obserwacji. Szyfrowanie i przesyłanie wyników
pomiarów. Mapa synoptyczna. Środki i techniki służące do analizy i prognozowania
pogody. Analiza płaskich i trójwymiarowych pól ciśnienia, temperatury i wiatru. Układy
baryczne i ich cechy statyczne i dynamiczne. Dolne mapy synoptyczne i mapy topografii
barycznej oraz ich znaczenie dla celów prognozy. Wpływ adwekcji i konwekcji na pogodę.
Warunki pogody w masach powietrznych przy różnych stanach równowagi pionowej.
Fronty atmosferyczne i ich wpływ na kształtowanie się pogody. Metody prognozy sytuacji
synoptycznych i związanych z nimi warunków pogody.
Rettalack B.J., 1991: Podstawy meteorologii. IMGW, Warszawa.
Schmidt M., 1975: Meteorologia. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa.
Zwieriew A.S., 1965: Meteorologia synoptyczna. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności,
Warszawa.
Ostrowski M., 1999: Meteorologia dla lotnictwa sportowego. Aeroklub Polski, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
860 BGgS KPE SM
wykład
30 godzin
IV
8
5
egzamin
ukończony kurs podstawowy z meteorologii i klimatologii
Czynniki geograficzne i procesy klimatotwórcze kształtujące klimat Europy i Polski.
Analiza zmienności przestrzennej i czasowej głównych elementów klimatu z
uwzględnieniem naturalnych pór roku. Charakterystyka stref i regionów klimatycznych
Europy i Polski. Regionalizacje klima-tyczne obszaru Polski.
Woś A., 1999: Klimat Polski. PWN, Warszawa.
Paszyński J., Niedźwiedź T., 1991: Klimat [w:] Geografia Polski. Środowisko
przyrodnicze. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
861 BGgS KLR SM
wykład
30 godzin
V
10
4
egzamin ustny
Charakterystyka klimatów wybranych kontynentów z uwzględnieniem osobliwości
klimatycznych danego obszaru. Analiza warunków klimatycznych w poszczególnych
strefach i dziedzinach (klasyfikacja klimatyczna według Alisowa). Omówienie czynników
geograficznych i procesów klimatotwórczych kształtujących klimat danego kontynentu .
Crowe P. R., 1987: Problemy klimatologii ogólnej. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS (Zakład Meteorologii i Klimatologii)
862 BGgS CAO BK
wykład
30 godzin
V
9
4
egzamin ustny
znajomość podstaw fizyki
Rozwój poglądów na model ogólnej cyrkulacji atmosfery. Analiza średniego rozkładu
temperatury i ciśnienia przy powierzchni Ziemi i w atmosferze swobodnej. Wpływ
wybranych czynników na cyrkulację atmosferyczną. Ogólna cyrkulacja atmosfery.
Cyrkulacja powietrza w strefach: międzyzwrotnikowej i pozazwrotnikowej, cyklony
tropikalne. Typy cyrkulacji atmosferycznej. Właściwości fizykochemiczne wody morskiej.
159
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Rozkład zasolenia, temperatury i gęstości wody we Wszechoceanie. Dynamika wód
(falowanie, pływy, prądy). Wzajemne oddziaływanie atmosfery i oceanu. Model ogólnej
cyrkulacji atmosfery i oceanu.
Stiepanow W.N., 1987: Oceanosfera. PWN, Warszawa.
Cloud P. (red.), 1975: Ziemia i jej historia. PWN, Warszawa.
Choiński A., Kaniecki A., 1996: Wody Ziemi [w:] Wielka Encyklopedia Geografii Świata.
Wyd. Kurpisz s.c., Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS; dr Andrzej Gluza, dr Eugeniusz Filipiuk
(Zakład Meteorologii i Klimatologii)
863 BGgF MBK BK
V
9
2
ocena ciągła
znajomość podstaw meteorologii i klimatologii
Historia meteorologii i klimatologii w Polsce. Wkład meteorologii klimatologii polskiej w
rozwój klimatologii światowej. Główne ośrodki klimatologiczne w Polsce. Etapy rozwoju
meteorologii i klimatologii na świecie. Rola wiedzy meteorologicznej i klimatologicznej na
poszczególnych etapach rozwoju cywilizacji. Organizacja badań meteorologicznych i
klimatologicznych w Polsce i na świecie. Piśmiennictwo z zakresu meteorologii i
klimatologii.
Sposoby analizowania i przedstawiania podstawowych elementów meteorologicznych
(dni charakterystyczne, wyznaczanie termicznych pór roku, natężenie opadów - skala
Chomicza, izolinie, izoplety). Metody badań terenowych wybranych środowisk:
mezoklimat, topoklimat, mikroklimat. Charakterystyki bioklimatyczne.
Wykorzystywanie
obrazów
satelitarnych
w
badaniach
meteorologicznych
i
klimatologicznych, metody przetwarzania danych satelitarnych, analiza obrazów
satelitarnych dotyczącą rozkładu podstawowych elementów meteorologicznych, rozwój
cyklonów na obrazach satelitarnych oraz "prognozowanie" na podstawie zdjęć
satelitarnych.
Meteorologia i klimatologia. Pomiary, obserwacje, opracowania. PWN, Warszawa.
Kozłowska-Szczęsna T., Błażejczyk K., Krawczyk B., 1997: Bioklimatologia człowieka.
PAN IGiPZ. Warszawa.
Lenart W., 1993: Kartowanie klimatu. [w:] A. Richling (red.), Metody szczegółowych
badań geografii fizycznej. PWN, Warszawa.
Stopa M., Przybylska G., Boryczka J., 1968: Ćwiczenia z klimatologii. Wydawnictwa
Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa.
Tamulewicz J.,1996: Pogoda i klimat Ziemi [w:] Wielka Encyklopedia Geografii Świata.
Wydawnictwo Kurpisz s.c., Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
1105 BGgF ITM AG
30 godzin
V
9
2
zaliczenie wymagana znajomość podstaw meteorologii i klimatologii
Miernictwo meteorologiczne obejmuje wiedzę o miarach i mierzeniu stanu atmosfery.
Jest ono gałęzią metrologii ogólnej. Treścią zajęć jest zapoznanie z metodami i
przyrządami meteorologicznymi od najprostszych aż po automatyczne stacje
meteorologiczne. Obejmuje pomiary i obserwacje wizualne naziemne podstawowych
elementów meteorologicznych wraz z aparaturą pomiarową. Sieć pomiarowa i terminy
obserwacji meteorologicznych. Pomiary aktynometryczne i pomiary usłonecznienia.
Usłonecznienie rzeczywiste i względne. Pomiary temperatury powietrza i gruntu. Skale i
termometry. Klatka meteorologiczna. Ciśnienie atmosferyczne i jego pomiary. Pomiary
prędkości i kierunku wiatru. Pomiary wilgotności i parowania. Klasyfikacja opadów i
osadów oraz ich pomiary. Rodzaje mgieł. Pomiary wysokości i gęstości pokrywy śnieżnej.
Międzynarodowa klasyfikacja chmur. Zachmurzenie.
Uzupełnieniem są zagadnienia związane z wykorzystaniem satelitów meteorologicznych.
Obejmują one następujące tematy: historia satelitarnych badań atmosfery, rodzaje
satelitów meteorologicznych, przykłady wykorzystywania obrazów satelitarnych w
badaniach meteorologicznych i klimatologicznych, metody przetwarzania danych
satelitarnych, analizę obrazów satelitarnych dotyczącą rozkładu podstawowych
elementów meteorologicznych, rozwój cyklonów na obrazach satelitarnych oraz
"prognozowanie" na podstawie zdjęć satelitarnych.
Janiszewski F., 1988: Instrukcja dla stacji meteorologicznych. Wyd. Geol., Warszawa.
Jasiński J. M., Kroszczyński K., Rymarz C., Winnicki I., 1999: Satelitarne obrazy
procesów atmosferycznych kształtujących pogodę. PWN, Warszawa.
160
Język wykładowy:
Meteorologia i Klimatologia. Pomiary, obserwacje, opracowania. PWN, Warszawa.
Różdzyński K., 1995: Miernictwo meteorologiczne. Instytut Meteorologii i Gospodarki
Wodnej. Warszawa.
Struzik P., 1999: Zastosowanie informacji satelitarnej AVHRR/NOAA do klasyfikacji
rodzaju pokrycia terenu. Materiały Badawcze. Seria: Hydrologia i Oceanologia, 25.
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
865 BGgS KLS SM
wykład
30 godzin
V
10
3
zaliczenie ustne lub pisemne
Wpływ warunków pogodowych i klimatycznych na organizm człowieka i na różne rodzaje
jego działalności. Omówienie wybranych zagadnień z zakresu klimatologii stosowanej, tj.
bioklimatologii, agroklimatologii, klimatologii urbanistycznej i klimatologii transportu.
Kozłowska-Szczęsna K., Błażejczyk B., Krawczyk B., 1997: Bioklimatologia człowieka.
Monografie IG i PZ PAN, Warszawa.
Łykowski B., 1999: Podstawy klimatologii stosowanej. SGGW, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS (Zakład Meteorologii i Klimatologii)
Kod przedniotu: 866 BGgS ZIW BK
wykład
30 godzin
V
10
3
zaliczenie pisemne
zaliczenie 3 lat studiów geograficznych
Badania paleoklimatyczne jako źródło informacji o zmianach klimatu. Zmiany
klimatyczne w okresie geologicznym i czasach historycznych. Przyczyny zmian klimatu:
teorie astronomiczne, geofizyczne, endogeniczne, gospodarcza działalność człowieka.
Rozwój energetyki światowej a zmiany klimatu. Antropogeniczne oddziaływania na skład
atmosfery ziemskiej, zmiany koncentracji dwutlenku węgla i ich następstwa zagadnienie efektu cieplarnianego. Gazy o koncentracji śladowej i ich skutki - "dziura
ozonowa". Prognoza antropogenicznych zmian klimatu w aspekcie regionalnym oraz ich
oddziaływanie na środowisko geograficzne i niektóre działy gospodarki
Schönwiese Ch. - D., 1997: Klimat i człowiek. Wyd. Prószyński i S-ka.
Tjeerd H. Van Andel, 1997: Nowe spojrzenie na starą planetę. Zmienne oblicze Ziemi.
PWN, Warszawa.
polski
161
Specjalność gospodarowanie zasobami środowiska
grupa specjalizacyjna: GOSPODAROWANIE ZASOBAMI ŚRODOWISKA
seminarium pod kierunkiem prof. dr. hab. Mariana Harasimiuka
Numer/kod
Punkty
Forma
zaliczenia
semestry
6
7
8
9
871 BGgS PGM
Procesy geomorfologiczne
WZ
3
E
2w
E
872 BGgS OCP
WI
Obszary i obiekty chronione w
Polsce i na świecie
3
Z
1w+1kw
873 BGgS EKO
WW
Ekofizjografia
5
E
2w+2kw
E
874 BGgS MIA
WR
Monitoring i analiza danych
środowiskowych
3
Z
1w+2lab
703 BGgS GHK
BJ
2
Z
1w
875 BGgS WAŚ
WI
6
E
1w+2kw
E
876 BGgS OOS Oceny oddziaływania na
WO
środowisko
5
E
1w+2kw
E
877 BGgS NOK
Nauka o krajobrazie
BE
3
E
1w+1ćw
E
10
878 BGgS OŚP
SJ
Podstawy prawne i
administracyjne ochrony
środowiska w Polsce
4
E
2w
E
879 BGgS BSZ
LG
Badanie zagrożeń i
dokumentowanie stanu
środowiska metodami GIS
5
Z
1w+3lab
707 BGgS EKO
AP
Ekologiczne podstawy
kształtowania krajobrazu
3
Z
1w+1kw
880 BGgS ZAŚ
WI
Zdrowotne aspekty środowiska
3
Z
1w+1kw
Razem
Liczba godzin
Liczba egzaminów
Liczba punktów
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
6E
45
4
8
6
8
1E
1E
2E
2E
6p
10p
11p
12p
4
6p
Obszary i obiekty chronione w Polsce i na świecie
Ekofizjografia
Oceny oddziaływania na środowisko
Nauka o krajobrazie
Podstawy prawne i administracyjne ochrony środowiska w Polsce
Badanie zagrożeń i dokumentowanie stanu środowiska metodami GIS
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
871 BGgS PGM WZ
wykład
30 godzin
III
6
3
egzamin
Podstawowe źródła energii w skali globalnej i ich rola w procesach geomorfologicznych.
Energia i siły w przyrodzie. Wpływ procesów endogenicznych na procesy
geomorfologiczne.
Wietrzenie
jako
proces
przygotowawczy
dla
procesów
geomorfologicznych. Transport materiału ziarnowego przez płyny. Charakterystyka
procesów eolicznych. Kompleks procesów związanych ze stokiem - ruchy masowe,
rozbryzg, spłukiwanie, erozja wąwozowa. Bilans denudacyjny stoku. Procesy fluwialne:
kształtowanie koryta rzecznego i dna doliny; bilans denudacyjny zlewni. Kompleks
procesów związanych ze zlodowaceniem kontynentalnym. Rola organizmów żywych w
162
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
procesach geomorfologicznych. Wpływ działalności gospodarczej człowieka na procesy
geomorfologiczne. Zjawiska sekularne i katastrofalne we współczesnej morfogenezie.
Domeny procesów.
Embleton C., Thornes J. (ed.), 1985: Geomorfologia dynamiczna. PWN, Warszawa.
Gradziński, R., Kostecka A., Radomski A., Unrug R., 1986: Zarys sedymentologii. Wyd.
Geol., Warszawa.
Marks L., 1992: Osady i formy rzeźby terenu. [w:] L. Lidner (red.), Czwartorzęd. Osady,
Metody badań, Stratygrafia. Warszawa.
Radlicz-Rühlowa H., Wiśniewska-Żelichowska M., 1988: Podstawy geologii. Wyd. II.
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Wioletta Kałamucka (Zakład Ochrony Środowiska)
872 BGgS OCP WI
III
6
3
sprawdzian
podstawy wiedzy z zakresu nauk o Ziemi i podstaw ochrony środowiska
Zarys historii ochrony przyrody na świecie i w Polsce. Ochrona różnorodności biologicznej
jako kluczowy cel współczesnej ochrony przyrody. Wybrane międzynarodowe dokumenty
i działania w dziedzinie ochrony przyrody ze szczególnym uwzględnieniem inicjatyw
podejmowanych w Unii Europejskiej. Typy obszarów i obiektów chronionych: klasyfikacja
Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i krajowa. Międzynarodowe rezerwaty biosfery.
Parki narodowe. Parki Krajobrazowe. Rezerwaty przyrody. Obszary chronionego
krajobrazu. Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt. Ochrona przyrody nieożywionej.
Europejskie sieci obszarów chronionych ECONET, Natura 2000, Emerald, PEEN. Obszary
chronione w wybranych państwach świata. Ekologiczny System Obszarów Chronionych
(ESOCh) w Polsce - struktura i zasady funkcjonowania. Obszary chronione
Lubelszczyzny. Uzyskanie podstaw wiedzy o typach obiektów i obszarów chronionych w
Polsce i na świecie oraz zasadach ich funkcjonowania. Wskazanie sposobów
wykorzystania
instrumentów
prawnych,
planistycznych
i
ekonomicznych
w
gospodarowaniu na obszarach chronionych.
Ochrona przyrody i jej zasobów. Praca zbiorowa pod red. W. Szafera, 1965, PAN,
Kraków.
Żarska B., 2002: Ochrona krajobrazu. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Walczak M. i in., 2001: Obszary chronione w Polsce. Instytut Ochrony Środowiska,
Warszawa.
Weigle A. (red.), 2002: Konwencje i porozumienia przyrodnicze ratyfikowane przez
Polskę. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa.
polski
Ekofizjografia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
873 BGgS EKO WW
IV
7
5
ocena bieżąca, egzamin pisemny
dotyczącymi ochrony środowiska. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jak
Chmielewski T.J., 2001: System planowania przestrzennego harmonizujący przyrodę i
163
Język wykładowy:
gminy. KUL, Lublin.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jan Rodzik (Roztoczańska Stacja Naukowa), dr Witold Wołoszyn (Zakład Ochrony
Środowiska)
874 BGgS MIA WR
IV
7
3
Pojęcie monitoringu. Cele i zadania systemu monitorowania środowiska - znaczenie
merytoryczne i aplikacyjne założeń programowych. Skale czasowe i przestrzenne
informacji o środowisku przyrodniczym. Monitoring środowiska w skali międzynarodowej
i krajowej. Struktura organizacyjna Państwowego Monitoringu Środowiska w Polsce.
Podsystemy monitoringów specjalistycznych (powietrza, hałasu, promieniowania, wód,
gleb, przyrody ożywionej). Przykłady praktycznych zastosowań badań monitoringowych lokalne sieci monitoringu. Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego (ZMŚP) założenia programu, przedmiot i metody badań, stacje bazowe. Zastosowanie koncepcji
funkcjonowania systemu w realizacji programu ZMŚP - Wzorcowy System Ekologiczny
(WSE). Obieg energii i materii geoekosystemu - podstawowe wskaźniki. Zastosowanie
systemów informacji przestrzennej (GIS) w monitorowaniu środowiska.
Pomoce dydaktyczne: foliogramy, przeźrocza, raporty o stanie środowiska.
Państwowa Inspekcja Środowiska, Program Państwowego Monitoringu Środowiska.
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1992.
Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego za rok 2002. Biblioteka Monitoringu
Środowiska, Lublin, 2003.
Kostrzewski A. (red.), 1993: Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego.
Monitoring geoekosystemów. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
Kostrzewski A., Mazurek M., Stach A. (red.), 1993: Zintegrowany Monitoring Środowiska
Przyrodniczego. Zasady organizacji, system pomiarowy, wybrane metody badań.
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
703 BGgS GHP BJ
wykład
15 godzin
IV
7
2
zaliczenie
geochemicznym.
Ważniejsze
minerały.
Geochemia
krajobrazu
kulturowego
(kulturalnego).
a
zdrowie. Systematyka
krajobrazów
geochemicznych. Przemiany geochemiczne w krajobrazach. Geografia krajobrazów
geochemicznych. Typy krajobrazów geochemicznych. Prawa rozwoju krajobrazów
geochemicznych.
Rychling A., Solon J., 1996: Ekologia Krajobrazu. PWN, Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
dr Wioletta Kałamucka (wykład) (Zakład Ochrony Środowiska); dr Bogusława BaranZgłobicka (wykład, konwersatorium) (Zakład Geologii)
875 BGgS WAŚ WI
IV
8
6
164
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
badań jakościowych. Jakość środowiska. Podstawowe zasady waloryzacji środowiska ze
szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji terenu na potrzeby rekreacji. Przegląd metod
waloryzacji. Obszary rekreacyjne jako miara jakości środowiska.
UAM, Poznań.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Witold Wołoszyn (Zakład Ochrony Środowiska)
876 BGgS OOS WO
IV
8
5
egzamin, zaliczenie konwersatorium - ocena wykonanych projektów
Wykład: Podstawowe definicje i pojęcia z zakresu ocen oddziaływania na środowisko
(OOS). Rozwój koncepcji OOS na świecie: USA (NEPA), Unia Europejska (Dyrektywy:
85/337/EEC; 97/11/EC, 2001/42/EC), Konwencja z Espoo, Konwencja z Aarhus. Proces i
procedury OOS - główne etapy postępowania, ich funkcje i wzajemne relacje. Wybrane
metody OOS: listy kontrolne, macierze, metody sieciowe i adaptacyjne, GIS.
Kształtowanie się systemu OOS w Polsce: podstawy prawne, teoria i praktyka. Raport
oddziaływania na środowisko - zakres tematyczny i układ treści. Kontrola jakości w
procesie OOS. Techniki udziału społeczeństwa w procesach decyzyjnych. Uwarunkowania
efektywności krajowego systemu OOS.
Ćwiczenia: Projekty zespołowe polegające na zastosowaniu zalecanych wytycznych
metodycznych do: przeprowadzania selekcji przedsięwzięć poddawanych ocenie,
ustalania zakresu raportu o oddziaływaniu na środowisko, kontroli poprawności
wykonania raportu. Sposoby określania znaczenia oddziaływań. Sporządzenie
streszczenia raportu w języku niespecjalistycznym. Przykłady przeprowadzenia OOS dla
przedsięwzięć z wybranych sektorów: transport, energetyka, przemysł, gospodarka
odpadami i in. - forum dyskusyjne. Ćwiczenia oparte są na specjalnie dobranych polskich
i zagranicznych studiach przypadków z zakresu ocen oddziaływania na środowisko.
Cele: poznanie teorii i praktyki zarządzania ochroną środowiska w procesach
inwestycyjnych przy wykorzystaniu ocen oddziaływania na środowisko, kształtowanie
umiejętności współpracy zespołowej, wskazanie możliwości wykorzystania wiedzy
geograficznej w procesach decyzyjnych.
Florkiewicz E., Tyszecki A., 2003: Postępowanie w sprawie OOS przy podejmowaniu
decyzji
administracyjnych. EKO-KONSULT, Gdańsk
Lenart W., Stoczkiewicz M., Szcześniak E., 2003: Merytoryczne i społeczne źródła
procesów OOS - udział społeczeństwa w decyzjach ekologicznych. EKO-KONSULT,
Gdańsk.
Lenart W., Tyszecki A. (red.), 1998: Poradnik przeprowadzania ocen oddziaływania na
środowisko. EKO-KONSULT, Gadańsk.
Wiszniewska B., Farr J. A., Jendrośka J., 2002: Postępowanie w sprawie oceny
oddziaływania na środowisko. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Problemy Ocen Środowiskowych, kwartalnik (czasopismo wydawane od 1989 roku )
polski
Nauka o krajobrazie
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
877 BGgS NOK BE
V
9
3
ocena ciągła na konwersatorium, zajęcia praktyczne, egzamin pisemny po zaliczeniu
wszystkich ćwiczeń
wiedza z zakresu nauk o Ziemi i podstaw ochrony środowiska
Wykład: Istota pojęcia "krajobraz "i jego różne interpretacje. Percepcja środowiska
poprzez percepcję krajobrazu. Uwarunkowania osobnicze i kulturowe percepcji
krajobrazu. Rodzaje i typy krajobrazu. Krajobraz pierwotny, krajobraz naturalny.
165
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Krajobraz kulturowy jako odbicie typu kultury kształtującej go społeczności. Historia
krajobrazu kulturowego. Archetypy funkcji i form krajobrazowych w różnych kręgach
kulturowych, w różnych stadiach rozwoju cywilizacyjnego. Problemy waloryzacji
krajobrazu. Ocena jakości wizualnych krajobrazu. Systemy i procedury waloryzacji.
Zastosowania wyników waloryzacji. Ochrona krajobrazu, formy ochrony, praktyka
ochrony krajobrazu w Polsce i w innych krajach. Krajobrazy jako elementy dziedzictwa
kulturowego narodów i społeczności. Rewaloryzacja i rekultywacja krajobrazu,
rewitalizacja układów krajobrazowych. Kształtowanie krajobrazu, techniki rola
architektury krajobrazu.
Konwersatorium: pojęcie krajobrazu, rodzaje i typy krajobrazów; percepcja krajobrazu;
krajobraz multisensoryczny - obserwacja w terenie, opis i analiza opisu; obraz "miasta z
pamięci" na przykładzie Lublina, mapy mentalne; wnętrze krajobrazu, jego elementy i
rodzaje, analiza wnętrza krajobrazu; ocena estetyczna krajobrazu; ewolucja krajobrazu
wiejskiego; formy ochrony krajobrazu; rekultywacja i renaturalizacja krajobrazów
zdegradowanych; dokument promocyjny zabytkowego krajobrazu. Wprowadzenie w
problematykę badań krajobrazowych ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień
istotnych dla praktyki ochrony środowiska.
Ossolineum, Kraków.
Cymerman R., Falkowski J., Hopfer A., 1992: Krajobrazy wiejskie. ART. Olsztyn.
Konopka M. (red.), 2001: Każde miejsce opowiada swoją historię. Agrolinia Poznań.
Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego, kwartalnik OOZK.
Wydawnictwa Polskiej Asocjacji Ekologii Krajobrazu (Materiały konferencyjne).
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr hab. Jerzy Stelmasiak, prof. UMCS (Wydział Prawa UMCS)
878 BGgS OŚP SJ
wykład
30 godzin
V
9
4
egzamin
Podstawowe pojęcia prawne z zakresu ochrony środowiska. Odpowiedzialność prawna w
ochronie środowiska: administracyjna, cywilna, karna. Kara pieniężna jako prawny
środek ochrony środowiska i wprowadzanie w nim zmian. Prawne formy ochrony
przyrody. Ochrona wód przed zanieczyszczeniem. Środki prawne służące ochronie
środowiska przed uciążliwościami w zakresie odpadów oraz hałasu i wibracji. Zasada
zrównoważonego rozwoju jako prawna przesłanka zagospodarowania przestrzennego.
Wymagania prawne wynikające z układu stowarzyszeniowego Polski ze Wspólnotami
Europejskimi.
Paczuski R., 1997: Prawo ochrony środowiska. Bydgoszcz.
Rotka J. (red.), 1998: Prawo wodne z komentarzem. Wrocław.
Sommer J. (red.), Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska. Komentarz. Wrocław.
Stelmasiak J., 1997: Prawo ochrony środowiska. [w:] J. Szreniawski (red.), Prawo
administracyjne, część szczegółowa. Bydgoszcz.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
879 BGgS BSŚ LG
V
9
5
wykonanie i zaliczenie wszystkich zadań przydzielonych w laboratorium
zaliczone przedmioty obligatoryjne z zakresu informatyki i teledetekcji (w szczególności
GIS - sem. 9); opanowanie technik GIS przydatnych w działalności na rzecz ochrony
środowiska.
Historia rozwoju systemów GIS na tle rozwoju informatyki i sprzętu komputerowego.
Typy systemów GIS, systemy pokrewne (przegląd oprogramowania). Dokumentowanie
stanu środowiska z wykorzystaniem mapy cyfrowej: struktura mapy numerycznej, typy i
formaty danych, struktura zbiorów w zapisie cyfrowym, georeferencje - układ
współrzędnych mapy cyfrowej. Źródła danych w analizach stanu i zmian środowiska:
mapy topograficzne (w tym historyczne), mapy tematyczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne.
Mapy numeryczne opracowane na potrzeby ochrony i zarządzania środowiskiem w
Polsce. Kartowanie terenowe z wykorzystaniem pomiarów GPS . Analizy przestrzenne z
wykorzystaniem różnych typów map cyfrowych: map wektorowych, map rastrowych,
map wektorowych i rastrowych. Zaawansowane funkcje analityczne (programowanie
GIS). Analizy środowiskowe w oparciu o internetowe źródła danych. Przegląd zastosowań
systemów GIS w ochronie środowiska (instytucje rządowe i samorządowe, projekty
celowe).
Aktualne instrukcje i objaśnienia do programów GIS funkcjonujących w służbach ochrony
166
Język wykładowy:
środowiska
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
707 BGgS EKO AP
V
10
3
ocena ciągła na konwersatoriach, zaliczenie (test)
elementarna znajomość ekologii (podstawowe pojęcia, zagadnienia funkcjonowania
ekosystemu, obieg materii, przepływ energii)
Podstawowe układy ekologiczne i ich funkcjonowanie. Ekosystem jako przestrzenna
jednostka przyrodnicza. Układy ponadekosystemowe (krajobraz, fizjocenoza) i ich
integracja. Fitokompleksy krajobrazowe Polski. Fizjocenoza jako dynamiczny układ
poliekosystemowy. Model strefowo-pasmowo-węzłowy fizjocenozy. Rola ekotonu.
Zaburzenia i mechanizmy degradacji antropogenicznej ekosystemów. Ochrona makroukładów przyrodniczych Europy i Polski (ECONET, NATURA 2000).
Buchwald K., Engelhardt W. 1975: Kształtowanie krajobrazu a ochrona przyrody. PWRiL,
Warszawa.
Olaczek R., Warcholińska A.U. (red.)., 1999: Ochrona środowiska i żywych zasobów
przyrody. Wyd. UŁ.
Wojciechowski I., 1987: Ekologiczne podstawy kształtowania środowiska. PWN,
Warszawa.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Wioletta Kałamucka (Zakład Ochrony Środowiska)
880 BGgS ZAŚ WI
30 godzin (15 godz. - wykład, 15 - godz. konwersatorium)
V
10
3
sprawdzian
Definicje zdrowia i jego kulturowy wymiar. Pozytywne i negatywne mierniki zdrowia.
Wybrane
cechy
środowiska
przyrodniczego
wpływające
na
stan
zdrowia.
Zanieczyszczenia środowiska jako przyczyny patologii. Geograficzne rozmieszczenie
chorób i czynników patogennych. Środowisko przyrodnicze jako źródło zaspokajania
potrzeb biopsychicznych i regeneracji organizmu. Walory uzdrowiskowe jako miernik
jakości środowiska. Wskaźniki zdrowotności i stanu środowiska w systemach wskaźników
zrównoważonego rozwoju i jakości życia
Dubos R., 1970: Człowiek-środowisko-adaptacja. PZWL, Warszawa.
Danilowa N., 1988: Przyroda i nasze zdrowie. Wiedza Powszechna, Warszawa.
Ekologiczne zagrożenia zdrowia. Praca zbiorowa pod red M. Gumowskiej, 1989,
Siemiński M., 2001: Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN, Warszawa.
Wiąckowski K.S., 1989: Wybrane zagadnienia ochrony i kształtowania przyrodniczego
środowiska człowieka. PWN, Warszawa.
polski
167
BLOK PRZEDMIOTÓW PEDAGOGICZNYCH DLA STUDENTÓW GEOGRAFII W TRYBIE DZIENNYM ZGODNIE ZE STANDARDAMI KSZTAŁCENIA NAUCZYCIELI WEDŁUG ROZPORZĄDZENIA
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU Z DNIA 7 WRZEŚNIA 2004 ROKU*
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Psychologia
Pedagogika
Dydaktyka geografii
Praktyka pedagogiczna w gimnazjum
Praktyka pedagogiczna w szkole ponadgimnazjalnej
Zastosowanie informatyki w geografii**
Technologia informacyjna w edukacji geograficznej
Edukacja regionalna - Lubelszczyzna
Język angielski**
Psychologia
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Instytutu Psychologii (Wydział Pedagogiki i Psychologii UMCS)
602 BGgF PSY IP
II
4
egzamin
Celem nauczania przedmiotu "psychologia" jest przekazanie studentom elementarnej
wiedzy
psychologicznej,
stanowiącej
podstawę
umiejętności
dydaktycznowychowawczych
nauczyciela.
Wprowadzenie
podstawowych
wiadomości
o
prawidłowościach rozwoju człowieka, procesach uczenia się i towarzyszących im
procesach emocjonalno-motywacyjnych, pozwoli na świadome kształtowanie stosunków
międzyludzkich w relacji nauczyciel - uczeń, uczeń - uczeń, rodzic - dziecko, a także na
zrozumienie źródła zaburzeń tych stosunków w różnych środowiskach wychowawczych.
Przekazywana studentom wiedza psychologiczna ujęta jest w kontekście dynamiki
rozwoju osobowości ucznia, kształtowania systemu wartości oraz oceny stosunku do
siebie samego i potrzeby tworzenia sensu własnego istnienia i działania. Program
przedmiotu stanowi podstawę do dalszego samokształcenia w zakresie psychologii.
polski
Pedagogika
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
pracownicy Instytutu Pedagogiki (Wydział Pedagogiki i Psychologii UMCS)
603 BGgF PED DP
wykład, konwerstorium, praktyka
30 godz. - wykład, 45 godz. - konwersatorium, praktyka - 30 godz. (sem. letni; luty)
III
sprawdziany i prace zaliczeniowe (zaliczenie konwersatorium), wykonanie zadań zgodnie
z odrębnym programem praktyk (zaliczenie praktyki), egzamin pisemny: test, pytania
problemowe, zadania praktyczne
Wykłady: pojęcie i mechanizmy procesy socjalizacji. Istota procesu wychowania. Ideał i
cele wychowania w różnych koncepcjach pedagogicznych. Wychowanie jako zaspokajanie
potrzeb. Metody oddziaływań wychowawczych - warunki skuteczności tradycyjnych
metod wychowania. "Wychowanie bez porażek" jako kontrpropozycja dla tradycyjnych
metod wychowania. Podmiotowość w wychowaniu. Szkolne warunki wychowania. Wpływ
spostrzegania środowiska szkolnego na funkcjonowanie uczniów i nauczycieli. Nauczyciel
w szkole: zadania i kompetencje nauczyciela, specyfika roli nauczyciela. Miejsce szkoły w
systemie oświatowo-wychowawczym. Funkcje szkoły. Organizacja procesu kształcenia.
Porozumiewanie się w klasie szkolnej a efekty dydaktyczne. Ukryty program szkoły i
nauczyciela. Nauczycielskie i uczniowskie reakcje na ukryty program. Samowiedza i
samoświadomość w pracy nauczyciela. Kryzys szkoły a założenia reformy oświatowej w
Polsce.
Ćwiczenia: zakres i metody poznawania uczniów i klasy szkolnej. Metodyka pracy z
grupą. Tworzenie własnej koncepcji pracy wychowawczej. Planowanie i realizacja godzin
wychowawczych: cele, zasady, metody pracy. Kierowanie procesem samowychowania
uczniów. Formy współpracy z rodzicami. Jak nauczać skutecznie? - realizowanie zasad
uczenia się i motywacji w pracy dydaktycznej nauczyciela. Ład i dyscyplina na lekcji.
Pedagogiczne problemy kontroli i oceny. Niepowodzenia dydaktyczne uczniów i problemy
wychowawcze: przyczyny, przeciwdziałanie, zapobiegania.
Cele: podczas kursu pedagogiki studenci zapoznają się z aktualną wiedzą pedagogiczną
niezbędną nauczycielowi-wychowawcy, zdobywają umiejętności praktyczne związane z
kierowaniem klasą szkolną i pełnieniem roli wychowawcy klasy (poznawanie uczniów,
praca z grupą, prowadzenie godzin wychowawczych, stymulowanie samowychowania
168
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
uczniów, rozwiązywanie problemów wychowawczych), zdobywają kompetencje
psychopedagogiczne ułatwiające efektywną realizację zadań dydaktycznych (m.in.
związane z utrzymaniem ładu w klasie i radzenie sobie z dyscypliną, porozumiewaniem
się z uczniami, ograniczaniem oddziaływania ukrytego programu szkoły i nauczyciela,
poznaniem metod badania efektywności własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej).
Arends R. I., 1994: Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa.
Barnes D., 1988: Nauczyciel i uczniowie. WSiP, Warszawa.
Braun-Gałkowska M., 1994: W tę samą stronę. Książka dla nauczycieli o wychowaniu i
lekcjach wychowawczych. Warszawa.
Chomczyńska-Miliszkiewicz M., Pankowska D., 1995: Polubić szkołę. WSiP, Warszawa.
Combs B., Pope J., 1997: Uczeń trudny. Jak skłonić go do nauki. WSiP, Warszawa.
Dąbrowska T.E., Wojciechowska-Charlak B., 1996: Między praktyką a teorią
wychowania, UMCS, Lublin.
Hamer H., 1994: Klucz do efektywności nauczania. Veda, Warszawa.
Gordon T., 1995: Wychowanie bez porażek w szkole. PAX, Warszawa.
Jachimska M., 1997: Scenariusze lekcji wychowawczych. UNUS, Wrocław.
Janowski A., 1985: Poznawanie uczniów. WSiP, Warszawa.
Janowski A., 1989: Uczeń w teatrze życia szkolnego. WSiP, Warszawa.
Kruszewski K., Konarzewski K. (red.), 1992: Sztuka nauczania, t. 1 i 2. PWN, Warszawa.
Mazlish E., Faber A., 1995: Jak mówić, żeby dzieci chciały się uczyć w domu i szkole.
PAX, Warszawa.
Okoń W., 1995: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Żak, Warszawa.
Perrott E., 1995: Efektywne nauczanie. WSiP, Warszawa.
polski
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
praktyka
30 godzin
III
6
Dydaktyka geografii
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr Jolanta Rodzoś, mgr Paweł Pytka, mgr Artur Religa, dr Joanna Szczęsna, dr Paweł
Wojtanowicz (Pracownia Dydaktyki Geografii)
601 BGgF DYG RO
III, IV
8 (30 godz. - konwersatorium)
egzamin pisemny
ukończony kurs psychologii, rozpoczęty kurs pedagogiki
Podstawowa literatura i czasopisma związane z nauczaniem geografii. Analiza programów
nauczania geografii na różnych poziomach kształcenia - cele kształcenia w świetle
współczesnej dydaktyki, kryteria doboru i układu treści kształcenia, metody i formy pracy
nauczyciela i ucznia na lekcji, nauczanie podające i aktywizujące. Organizacja pracy
nauczyciela i ucznia na lekcji (proces nauczania - uczenia się): czynności nauczyciela i
ucznia, zadania dydaktyczne ich rodzaje i dobór. Środki dydaktyczne i ich rola w procesie
kształcenia: środki słowne i obrazowe, materiały statystyczno - kartograficzne.
Zastosowanie komputera w edukacji geograficznej. Organizacja zajęć terenowych na
lekcjach geografii. Metody oceny wiedzy i umiejętności. Konstrukcja narzędzia
sprawdzania wiedzy i umiejętności. Realizacja standardów kształcenia w nauczaniu
geografii. Nauczanie geografii w świetle egzaminów zewnętrznych. Bezpieczeństwo i
higiena pracy na lekcjach geografii. Nauczyciel geografii - kompetencje merytoryczne i
pedagogiczne.
Podręczniki ogólnopedagogiczne:
Kruszewski K. ( red.), 1994: Sztuka nauczania. PWN, Warszawa.
Kruszewski K. (red.) 2000: Pedagogika w pokoju nauczycielskim. WSiP, Warszawa.
Niemierko B., 1991: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa.
Niemierko B., 1999: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa.
Niemierko B., Szaleniec H., 2004: Standardy wymagań i normy testowe w diagnostyce
edukacyjnej. PTDE, Kraków.
Okoń W. 1987: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa.
Pachociński R. 1998: Podstawy kształcenia wyższych umiejętności poznawczych w
nowoczesnej szkole. IBE, Warszawa.
Taraszkiewicz M., 2000: Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu. Wyd.
CODN.
Taraszkiewicz M. 2001: Jak uczyć jeszcze lepiej! Szkoła pełna ludzi. Wyd. ARKA, Poznań.
Podręczniki dydaktyki geografii:
Dylikowa A., 1990: Dydaktyka geografii w szkole podstawowej. WSiP, Warszawa.
Nowak M. (red.) 2004: Kształtowanie kompetencji metodycznych nauczyciela geografii.
UMCS, Lublin.
Osuch W., Piróg D. (red.) 2004: Kształcenie i dokształcanie nauczycieli geografii w Polsce
i w krajach UE w drodze do jednoczącej się Europy. Wyd. Nauk. AP, Kraków
Piskorz S., 1995: Zarys dydaktyki geografii. PWN, Warszawa.
169
Język wykładowy:
Tracz M., Zioło Z. (red.) 2004: Polska dydaktyka geografii jako nauka i sztuka. Inst.
Geogr. AP, Kraków.
Winklewski J.: 1969: Rysunek w nauczaniu geografii. PZWS, Warszawa.
Podstawa programowa, programy nauczania, poradniki metodyczne, podręczniki szkolne,
atlasy, czasopisma dla nauczycieli (Geografia w Szkole, Nowa Era w szkole, Edukacja
przyrodnicza).
polski
Praktyka pedagogiczna
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jolanta Rodzoś, mgr Paweł Pytka, mgr Artur Religa, dr Joanna Szczęsna, dr Paweł
Wojtanowicz (Pracownia Dydaktyki Geografii)
601.1 BGgF PPE RO
praktyka w szkole
120 godz. (60 godz. - w gimnazjum, 60 godz. - w szkole ponadgimnazjalnej)
IV, V
7 - praktyka w gimnazjum (miesiąc IX - 3 tygodnie) 9 - praktyka w szkole
ponadgimnazjalnej (miesiąc IX - 3 tygodnie)
Dokumentacja pisemna w postaci: protokółów z lekcji hospitowanych oraz konspektów
samodzielnie prowadzonych lekcji.
zaliczenie ćwiczeń z Dydaktyki geografii w określonym semestrze
Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej nauczyciela geografii. Organizacja pracy ucznia w
pracowni geograficznej i w terenie. Funkcje środków dydaktycznych w planowaniu lekcji i
ich rola w kształceniu ucznia. Lekcja jako podstawowa forma pracy nauczyciela z
uczniami. Struktura różnych typów lekcji. Rodzaje oraz sposoby kontroli i oceny pracy
ucznia. Interakcja nauczyciel - uczeń w procesie nauczania-uczenia się.
Podręczniki, zeszyty ćwiczeń, przewodniki metodyczne do nauczania geografii w
poszczególnych klasach.
Programy nauczania geografii i przyrody.
Podręczniki uniwersyteckie przedmiotowe.
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
651 BGgF WPK AP
konwersatorium
III, IV, V
letni
aktywny udział w zajęciach, praktyczna prezentacja umiejętności
elementarne wiadomości z zakresu budowy i funkcjonowania układu oddechowego
człowieka oraz artykulacji głosek
Przedmiot ma na celu wyposażenie w wiedzę i wykształcenie umiejętności i nawyków
powodujących sprawne, świadome i higieniczne operowanie aparatem głosowym.
Ponadto zajęcia mają uświadomić potrzebę samokontroli w zakresie pracy nad mową
oraz możliwości oddziaływania mową w pracy nauczyciela. Przedmiot obejmuje emisję
głosu (techniki oddechowe, fonację, artykulację, profilaktykę i higienę głosu), ćwiczenia z
zakresu dykcji i interpretacji tekstu oraz wybrane zagadnienia z zakresu autoprezentacji i
komunikacji interpersonalnej werbalnej i niewerbalnej.
Tarasiewicz B.2003. Mówię i śpiewam świadomie - podręcznik do nauki emisji głosu.
Wyd. Universitas, Kraków.
Toczyska B. 1997. Logopedia dla logopedów, młodzieży aktorskiej, nauczycieli....Cz.
Sarabanda w chaszczach (Ćwiczenia samogłosek).Wyd. Podkowa, Gdańsk.
polski
Zastosowanie informatyki w geografii**
Opis:
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
dr Paweł Wojtanowicz (Pracownia Dydaktyki Geografii)
656 BGgF IEG PW
15 godzin
V
9
Ocena przygotowanych w trakcie szkolenia materiałów i zdobytych umiejętności.
rozpoczęty kurs dydaktyki geografii. Znajomość obsługi komputera i podstawowych
programów (MS WINDOWS, MS OFFICE, InternetExplorer).
Wprowadzenie do technologii informacyjnej (komputer i standardowe urządzenia
peryferyjne; współpraca komputera z nowoczesnymi urządzeniami peryferyjnymi:
projektor multimedialny, kamera i aparat cyfrowy, mikrofon). Edytor graficzny Microsoft
Paint - element systemu operacyjnego MS WINDOWS (podstawowe elementy MS
WINDOWS, edycja i obróbka prostych elementów graficznych w MPaint). Pakiet
programów biurowych MS OFFICE i wykorzystanie jego elementów w pracy nauczyciela
170
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
(edytor tekstów, arkusz kalkulacyjny, prezentacje multimedialne, kreator publikacji).
Internet - użyteczne narzędzie w pracy nauczyciela (zasoby informacyjne internetu; bazy
danych, strony internetowe z zasobami geograficznymi, strony internetowe urzędów
centralnych). Oprogramowanie edukacyjne z zakresu geografii - wybrane programy (gry
dydaktyczne, atlasy multimedialne, słowniki i encyklopedie multimedialne). Programy
wspomagające tworzenie sprawdzianów testowych (wybrane).
Ceran K., 2000: Ćwiczenia z Power Point 2000 wersja polska. Wyd. MIKOM, Warszawa.
Hart M., Cassel P., 1998: Windows 98 wersja polska. Wydaw. Helion, Gliwice.
Patterson L. 1998: Poznaj Excel 97 w 24 godziny. Intersoftland, Warszawa.
Pikoń K., 1999: ABC Internetu. Wyd. Helion, Gliwice.
Ulrich L. A., 1999: Microsoft Word 97 w zastosowaniach. Oficyna Wydawnicza LT&P,
Warszawa.
polski
Edukacja regionalna – Lubelszczyzna
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Jolanta Rodzoś, dr Joanna Szczęsna (Pracownia Dydaktyki Geografii)
654 BGgF ERL RS
wykład i konwersatorium
30 godzin
IV
8
1
zaliczenie pisemne
Istota pojęć: region, regionalizm, tożsamość lokalna i regionalna. Proces kształtowania
tożsamości lokalnej i regionalnej oraz jego uwarunkowania. Rola więzi terytorialnych w
życiu człowieka. Edukacja regionalna – jej cele, treści i formy realizacji na rożnych
poziomach kształcenia. Praktyczne zastosowanie wybranych form zajęć. Lubelszczyzna
jako region przyrodniczy, gospodarczy i kulturowy. Zarys dziejów Lubelszczyzny. Rozwój
osadnictwa i urbanizacji. Zasoby przyrody nieożywionej i ożywionej – stan, zagrożenia i
ochrona. Nowe formy ochrony środowiska naturalnego. Dziedzictwo kulturowe
Lubelszczyzny. Wybitne postacie kultury i nauki związane z Lublinem i Lubelszczyzną.
Strategie rozwoju Lubelszczyzny. Źródła wiedzy o Lubelszczyźnie – literatura dla
nauczyciela i ucznia.
Aleksandrowicz A., Garlicka R., Śladkowski W., Tworek S., 1978: Z przeszłości
kulturalnej Lubelszczyzny. Wyd. Lubelskie, Lublin.
Fijałkowski D., 1996: Ochrona przyrody środowiska naturalnego w środkowowschodniej
Polsce. Wyd. UMCS, Lublin.
Gauda A., 2001: Dziedzictwo kulturowe Lubelszczyzny. Kultura ludowa. Pol. Tow. Lud.,
Lublin
Nowak M., Nowak J., 1996: Lubelszczyzna. WSiP, Warszawa.
Radzik T., Witusik A.A., 1997: Lublin w dziejach i kulturze Polski. Lublin.
Żelazny W. (red.), 1998: Między Wisłą, a Bugiem. Skarby przyrody i kultury. Lublin
Programy edukacji regionalnej – ścieżki dydaktyczne (różne)
polski
Język angielski**
Opis:
171
PROGRAM I ORGANIZACJA GEOGRAFICZNYCH MAGISTERSKICH STUDIÓW
UZUPEŁNIAJĄCYCH DLA ABSOLWENTÓW STUDIÓW ZAWODOWYCH
GEOGRAFIA I NAUCZANIE FIZYKI I GEOGRAFII
Liczba godzin zajęć
Nazwa przedmiotu
Razem
ECTS
WSem. Konw. Lab.
dy
Geograficzne ćwiczenia terenowe*
56
Ekonomia
30
30
30
15
Seminarium
30
30
Kartografia tematyczna
30
Geologia historyczna i procesy geologiczne
30
15
30
30
GIS w nauczaniu geografii
30
Przestrzeń społeczno-gospodarcza Europy i procesy
integracji Polski z UE
30
Struktura środowiska przyrodniczego Polski I
Łącznie I rok IIº 1 semestr
56
1
Z
2
Z
2
Z
3
Z
3
E
30
3
Z
15
3
Z
3
E
2
Z
30
3
E
45
45
4
Z
371
195
15
30
30
30
Kompleksowe ćwiczenia terenowe regionalne**
80
Seminarium
30
30
Społeczeństwo i gospodarka w regionach
geograficznych Polski
45
Konwersatorium “Europejska przestrzeń
geograficzno-kulturowa”
30
Struktura środowiska przyrodniczego Polski II
45
45
Strefy przyrodnicze świata
30
15
30
30
116
30
80
3
Z
2
Z
15
3
E
30
3
Z
4
E
15
4
E
30
3
Z
5
Z
2
Z
30
Łącznie I rok IIº 2 semestr
15
335
Seminarium
30
Przedmiot fakultatywny (3 przedmioty w tym 1 E)
45
Teledetekcja
45
30
Konwersatorium “Problemy współczesnej edukacji
geograficznej”
30
60
Łącznie II rok IIº 3 semestr
240
15
90
30
185
30
30
Z
E
5
Z
3
E
30
3
Z
60
10
Z
135
30
2xE
11
Z
45
75
Przedmiot fakultatywny (3 przedmioty w tym 1 E)
45
45
30
15
45
30
30
4
E
15
3
E
45
12
Z
Egzamin magisterski
Łącznie II rok IIº 4 semestr
Razem IIº
3xE
4
30
30
31
5
45
Seminarium
3xE
Z
30
30
29
2
Praktyka magisterska (3 tyg. x 8 godz.)
Metodyka nauczania geografii w szkołach
ponadgimnazjalnych
Forma
zaliczenia
E
150
60
30
60
1096
420
120
496
30
60
120
2 x E+1
10 x E+1
*Geograficzne ćwiczenia terenowe, w grupach seminaryjnych, na początku semestru w wymiarze 56 godz. (7 dni
x 8 godz.).
Praktyka magisterska (trzy tygodnie) – 21 dni x 8 godz. = 168 godzin
**Kompleksowe ćwiczenia terenowe regionalne I i II (po I roku) – 2 x 5 dni
Polska Środkowa – Zakład prowadzący: Geografia Ekonomiczna (współpraca Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
Polska Południowo – Wschodnia – Zakład prowadzący: Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii (współpraca Zakład
Meteorologii i Klimatologii)
172
ORGANIZACJA UZUPEŁNIAJĄCYCH GEOGRAFICZNYCH STUDIÓW MAGISTERSKICH
1. Studia magisterskie uzupełniające o specjalności geografia są stworzone dla absolwentów licencjackich studiów
nauczanie fizyki i geografii.
2. Absolwent studiów geograficznych licencjackich na UMCS ze średnią końcową co najmniej 4,0 może podjąć studia
magisterskie bez postępowania kwalifikacyjnego. Pozostali będą objęci uzupełniającym postępowaniem
kwalifikacyjnym (rozmowa kwalifikacyjna), która ma miejsce w pierwszej połowie września.
3. Studia magisterskie realizowane są w ciągu czterech semestrów. Do końca semestru drugiego Dyrektor Instytutu
przedstawia listę potencjalnych promotorów prac magisterskich, którymi mogą być wyłącznie samodzielni pracownicy
nauki. Studenci zapisują się do wybranych przez siebie opiekunów naukowych, z tym że jeden pracownik może przyjąć
maksymalnie 8 osób. W przypadku zgłoszenia się kandydatów w liczbie przekraczającej limit, o pierwszeństwie
przyjęcia decyduje średnia ocen. W przypadku, gdy liczba studentów jest mniejsza od wymaganego (przepisami UMCS
– Uchwała nr XX – 18.1/04 Senatu Akademickiego z dnia 07 czerwca 2004 r. w sprawie pensów i zasad rozliczania
zajęć nauczycieli akademickich) limitu studentów w 1 grupie (minimum 6 osób) możliwa jest indywidualna opieka
promotorska (zgodnie z aktualnymi przepisami: 8 godzin /1 studenta /rok lub 4 godzin /semestr).
4. Obecna oferta Instytutu dla absolwentów studiów licencjackich nauczanie fizyki i geografii obejmuje tylko
specjalność geografia.
5. Do ukończenia studiów magisterskich konieczne jest uzyskanie 120 punktów ECTS (około 30 punktów w ciągu
semestru). Studenci są obowiązani do zaliczenia wszystkich przedmiotów ogólnogeograficznych oraz przewidzianych
programem wybranej specjalizacji przedmiotów obligatoryjnych, a ponadto przedmiotów fakultatywnych dobranych z
corocznie aktualizowanej listy.
6. Przedmioty fakultatywne są wybierane przez studenta w uzgodnieniu z opiekunem naukowym. Stanowią one
autorską część programu studiów magisterskich. W skład listy tych przedmiotów mogą wchodzić także przedmioty
obligatoryjne dla specjalizacji innej niż realizowana przez studenta, przedmioty prowadzone na innych kierunkach
UMCS lub innych uczelniach lubelskich.
8. Uzyskanie absolutorium, przedłożenie pracy magisterskiej oraz zdanie egzaminu dyplomowego prowadzą do
uzyskania tytułu magistra geografii ze specjalnością geografia. Recenzentem pracy magisterskiej może być wyłącznie
samodzielny pracownik nauki (także recenzent zewnętrzny - z innej Uczelni). Ocena końcowa ustalona jest na
podstawie średniej ocen ze studiów (60%), oceny pracy magisterskiej(20%) i egzaminu końcowego (20%) (zgodnie z
przepisami obowiązującymi na Wydziale BiNoZ). Termin obrony pracy magisterskiej określony jest czasem, jakim
dysponuje Dziekan przed skierowaniem pracy do recenzenta. Recenzent na przygotowanie recenzji ma nie mniej niż 2
tygodnie czasu.
173
Specjalność geografia (dla absolwentów studiów zawodowych geografia i nauczania fizyki
i geografii)
ROK PIERWSZY IIº (SEMESTRY: PIERWSZY I DRUGI)
Liczba godzin
ogółem
Liczba
punktów
Semestr
zimowy
Semestr
letni
136
3
56
80
Ekonomia
30
2
30
30
2
30
30
3 (E)
30
30
3
30
Przedmioty i zajęcia obowiązkowe
Geograficzne ćwiczenia terenowe*
30
3
30
30
3 (E)
30
60
4
30
Przestrzeń społeczno-gospodarcza Europy i
procesy integracji Polski z UE
30
3 (E)
30
Struktura środowiska przyrodniczego Polski I
i II
90
8 (E)
45
45
Seminarium
60
6
30
30
Społeczeństwo i gospodarka w regionach
45
3 (E)
45
Konwersatorium "Europejska przestrzeń
geograficzno-kulturowa"
30
3
30
30
4 (E)
30
Metodyka nauczania geografii w szkołach
ponadgimnazjalnych
15
2
15
30
3
30
Praktyka magisterska (trzy tygodnie)
30
5
Razem
706
60
371
335
* Geograficzne ćwiczenia terenowe na początku semestru w wymiarze 56 godzin (7 dni x 8 godzin)
Po 2 semestrze kompleksowe ćwiczenia terenowe regionalne (2 x 5 dni x 8 godz. = 80 godz.):
I – Polska Środkowa
II – Polska Południowo–Wschodnia
ROK DRUGI IIº (SEMESTRY: TRZECI I CZWARTY)
Przedmioty i zajęcia
obowiązkowe
Liczba godzin
ogółem
Liczba
punktów
Semestr
zimowy
Semestr
letni
Seminarium
60
16
30
30
Teledetekcja
45
5
45
Problemy ochrony atmosfery, hydrosfery i
litosfery
30
3 (E)
30
Konwersatorium "Problemy współczesnej
edukacji geograficznej"
30
3
30
105
22
60
45
Fakultatywne oraz inne do wyboru
90
8 (2xE)
45
45
ekonomiczne
30
3 (E)
Egzamin magisterski
30
(E)
Razem
Łącznie (rok IV i V)
390
60
240
150
1096
120
611
485
Specjalność GEOGRAFIA
Oznaczenie
przedmiotu
Nazwa Przedmiotu
901 BGgS
Ekonomia
902 BGgS
Logika z technologią pracy
Forma
zajęć
Prowadzący
Przedmiot
wspólny z
30w
dr Janusz Borowiec, Inst. Ekonomii
107 BGgP EKN
BO
15w +
Pracownicy Zakładu Logiki, Wydz.
108 BGgP LPU
174
umysłowej
15 kw
Filozofii
KZ
903 BGgS
Metodologia nauk
geograficznych
30w
dr G. Janicki
401 BGgP MNG
GJ
904 BGgS
30kw
dr K. Kałamucki
1102BGgF PKT
MK
905 BGgS
Geologia historyczna i procesy
geologiczne
906 BGgS
907 BGgS
908 BGgS
Przestrzeń społecznogospodarcza Europy i procesy
integracji Polski z UE
909 BGgS
Struktura środowiska
przyrodniczego Polski I1
910 BGgS
Społeczeństwo i gospodarka w
regionach geograficznych Polski
30w +
15kw
dr Artur Myna
791 BGgP SIG
PJ
911 BGgS
Europejska przestrzeń
30kw
pracownicy poszczególnych Zakładów
310 BGgP EPK
NZ
912 BGgS
15w +
15kw
dr I. Pidek
913 BGgS
Metodyka nauczania geografii w
szkołach ponadgimnazjalnych
15kw
dr J. Rodzoś
914 BGgS
Struktura środowiska
przyrodniczego Polski II2
45w
dr S. Mrugała, prof. dr hab. R.
Dębicki, dr hab. Z. Klimowicz, prof.
UMCS, dr I. Pidek
915 BGgS
Teledetekcja
45kw
dr M. Meksuła
15w +
15kw
dr Z. Gardziel
30w
prof. dr hab. M. Łanczont
702 BGgP EŚP
MŁ
60lab
pracownicy Instytutu NoZ
210 BGgP GIS
NZ
30w
dr Jan Polski
790 BGgP PSE
PJ
45w
dr J. Nowak, dr P. Zieliński, prof. dr
hab. Z. Michalczyk
115 BGgP POT
MM
916 BGgS
Problemy ochrony atmosfery,
hydrosfery i litosfery
30w
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof.
UMCS (Zakład Meteorologii i
Klimatologii), dr Joanna Piszcz
501 BGgP AHL
(Zakład Hydrografii), dr Bogusława
NZ
Baran-Zgłobicka (Zakład Geologii i
Ochrony Litosfery)
917 BGgS
KonwersatoriumProblemy
współczesnej edukacji
geograficznej
30kw
Pracownicy Z-du Dydaktyki Geografii
1201BGgF PDG
RO
918 BGgS
ekonomiczne
15w +
15kw
dr hab. J. Mościbroda
502 BGgP PSE
JM
919 BGgS
Geograficzne ćwiczenia
terenowe
920 BGgS
Kompleksowe ćwiczenia
terenowe regionalne I - Polska
Środkowa
5 dni
Zakład Geografii Ekonomicznej +
Zakład Geologii i Ochrony Litosfery
921 BGgS
Kompleksowe ćwiczenia
terenowe regionalne II - Polska
Południowo-wschodnia
5 dni
Zakład Geografii Fizycznej i
Paleogeografii + Zakład Meteorologii
i Klimatologii
56 godz.
(7 dni x
8 godz.)
1 Budowa geologiczna i surowce mineralne Polski – 15w – dr J. Nowak
Rzeźba Polski – 15w – dr P. Zieliński
Wody Polski – 15w – prof. dr hab. Z. Michalczyk
2 Klimat Polski – 15w – dr S. Mrugała
Gleby Polski – 15w – prof. dr hab. R. Dębicki, dr hab. Z. Klimowicz, prof. UMCS
Szata roślinna Polski – 15w – dr I. Pidek
175
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Struktura środowiska przyrodniczego Polski I: Budowa geologiczna i surowce mineralne Polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski I: Rzeźba Polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski I: Wody Polski
Metodyka nauczania geografii w szkołach ponadgimnazjalnych
Struktura środowiska przyrodniczego Polski II: Klimat Polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski II: Gleby Polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski II: Szata roślinna Polski
Kompleksowe ćwiczenia terenowe regionalne - Polska środkowa
Kompleksowe ćwiczenia terenowe regionalne - Polska południowa
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr Zbigniew Gardziel (Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
903 BGgS
1
1
3
zaliczenie pisemne
Procesy geologiczna kształtujące litosferę, teoria płyt litosfery. Metody badań geologii
historycznej, wiek względny i bezwzględny, podział dziejów Ziemi. Ważniejsze
wydarzenia w przeszłości geologicznej Ziemi: warunki paleogeograficzne panujące w
poszczególnych erach i wybranych okresach geologicznych, ruchy górotwórcze,
charakterystyczne skały i surowce mineralne, rozwój świata organicznego, megacykle
geodynamiczne. Mapy i przekroje geologiczne.
Mizerski W., Orłowski S.: Geologia historyczna dla geografów. PWN Warszawa 2001.
Morawski J., Gardziel Z.: Geologia historyczna. UMCS Lublin 1988.
Stanley S.M.: Historia Ziemi. PWN Warszawa 2002.
Van Andel T.H.: Nowe spojrzenie na starą planetę: zmienne oblicze Ziemi. PWN
Warszawa 2001.
polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski I: Budowa geologiczna i surowce mineralne Polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
dr J. Nowak (Zakład Geologii i Ochrony Litosfery)
1164 BGgF GSM JN
wykład
15 godzin
1
1
1
zaliczenie pisemne
Podstawy geologii dynamicznej i historycznej z zakresu studiów I roku geografii.
Budowa geologiczna Polski na tle Europy. Regionalne jednostki geologiczno-tektoniczne
Polski. Charakterystyka megakompleksów strukturalnych Polski: prekambryjskiego,
paleozoicznego, mezozoiczno-kenozoicznego. Strefa Teisseyre’a-Tornquista. Północnowschodnia Polska – prekambryjska platforma wschodnioeuropejska. Blok dolnośląski.
Struktura śląsko-morawska. Struktury paleozoiczne wyżyn środkowopolskich. Jednostki
mezozoiczne północnej i środkowej Polski. Geneza i warunki występowania złóż w
przyrodzie. Kryteria i zasady podziału złóż według użyteczności surowca. Najważniejsze
złoża mineralne w Polsce. Cele: Uzyskanie wiedzy z zakresu geologii regionalnej Polski.
Poznanie współzależności rozmieszczenia surowców mineralnych od budowy
geologicznej.
Osika R. (red.), 1987: Budowa geologiczna Polski. T. VI. Złoża surowców mineralnych.
Wyd. Geol. Warszawa.
Sokołowski J., 1990: Geologia regionalna i złożowa Polski. Wyd. Geol. Warszawa.
Stupnicka E., 1997: Geologia regionalna Polski. Wyd. Geol. Warszawa.
polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski I: Rzeźba Polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
dr P. Zieliński (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii)
wykład
15 godzin
1
1
1
zaliczenie pisemne
Strefowość morfogenetyczna Polski. Podział Polski na jednostki geomorfologiczne i ich
charakterystyka: Karpaty Zachodnie, Karpaty Wschodnie, Wyżyny Polskie, Masyw
Czeski, Niż Środkowoeuropejski, Niż Wschodnioeuropejski.
Galon R. (red.), 1972: Geomorfologia Polski (Niż Polski), T. II, PWN.
176
Język wykładowy:
Starkel L. (red.), 1991: Geografia Polski, Środowisko przyrodnicze. PWN.
Klimaszewski M. (red.) 1972: Geomorfologia Polski (Polska Południowa – Góry i
Wyżyny). T. I, PWN.
polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski I: Wody Polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. Z. Michalczyk (Zakład Hydrografii)
wykład
15 godzin
1
1
1
zaliczenie pisemne
Przyrodnicze uwarunkowania tworzenia się zasobów wodnych Polski. Służba
hydrologiczna w Polsce. Zasoby wodne Polski na tle Europy. Bilans wodny Polski i stan
poznania jego elementów. Wykorzystanie zasobów, obszary deficytowe. Podział
hydrograficzny Polski; główne cechy sieci rzecznej. Odpływ i jego zróżnicowanie, reżim
odpływu rzek polskich. Niżówki, wezbrania, zjawiska lodowe i termika wód rzecznych.
Stan czystości wód powierzchniowych. Jeziora, kanały i sztuczne zbiorniki wodne oraz ich
rola hydrologiczna. Morze Bałtyckie i problemy jego ochrony. Warunki występowania wód
podziemnych i regionalna charakterystyka hydrogeologiczna Polski. Występowanie,
zasoby i warunki eksploatacji wód mineralnych Polski. Zagrożenia zasobów wodnych
Polski oraz problemy ich gospodarczego wykorzystania i ochrony.
Atlas hydrogeologiczny Polski. PIG. Warszawa 1995.
Dębski K., 1970: Hydrologia. Arkady
Kleczkowski A. S., 1990. Mapa obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP)
Mikulski Z., 1963: Zarys hydrografii Polski. PWN Warszawa.
Tuszko A., 1984: Gospodarka wodna a środowisko. LSW Warszawa.
Mahnowski J. [1991 red.]: Budowa geologiczna Polski t. VII Hydrogeologia. Wyd. Geol.
Warszawa.
Czasopisma: Wiad. IMiGW, Gospodarka Wodna, materiały konferencyjne
polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
912 BGgS
1
2
3
egzamin
Historyczne uwarunkowania rozmieszczenia stref klimatyczno-roślinnych (czynniki
paleogeograficzne i paleoklimatyczne). Przestrzenne rozmieszczenie roślin jako wynik
działania czynników siedliskowych (temperatura, światło, woda, gleba, czynniki
orograficzne). Pojęcie zasięgu. Powstawanie i kształtowanie się zasięgu. Podział Ziemi na
krainy fito- i zoogeograficzne. Roślinność zonalna i azonalna. Charakterystyka stref
roślinnych Ziemi z uwzględnieniem warunków klimatyczno-glebowych. Strefowość
roślinności w układzie pionowym.
Kornaś J., Medwecka-Kornaś A. 1986: Geografia roślin. PWN, Warszawa.
Kostrowicki A. S. 1999: Geografia biosfery. Biogeografia dynamiczna lądów. PWN,
Warszawa.
Podbielkowski Z. 1987: Fitogeografia części świata, t.1 i 2. PWN, Warszawa.
Podbielkowski Z. 1991. Geografia roślin. Wyd. SiP, Warszawa.
Podbielkowski Z. 1982. Roślinność kuli ziemskiej. Wyd. SiP, Warszawa.
Umiński T. 1991: Zwierzęta i kontynenty. Zoogeografia popularna. Wyd. SiP., Warszawa.
Wielka Encyklopedia Geografii Świata, t.VII i XIII. Wyd. Kurpisz S.C., Poznań.
polski
Metodyka nauczania geografii w szkołach ponadgimnazjalnych
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
913 BGgS
konwersatorium
15 godzin
1
2
1
egzamin
"Specyfika procesu kształcenia w zakresie geografii na poziomie ponagimnazjalnym oraz
czynniki warunkujące jego przebieg i efektywność: - programy i podręczniki dla ucznia i
nauczyciela - organizacja zajęć w klasie i w terenie - metody nauczania-uczenia się
geografii - kompetencje ucznia i narzędzia ich oceny - ewaluacja procesu kształcenia -
177
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
integracja treści geograficznych z treściami innych przedmiotów Geografia na egzaminie
maturalnym. "
Jarowiecki J. Piskorz S. (red.), 1996: Różne drogi kształcenia i dokształcania nauczycieli
geografii. Centralny Ośrodek Metodyczny Studiów Nauczycielskich przy WSP im. KEN w
Krakowie. Kraków.
Zioło Z. (red.), 2000: Geografia w reformowanym systemie szkolnictwa [w:] Nowoczesna
Szkoła nr 3, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Zioło Z., 2000: Znaczenie geografii w systemie edukacyjnym [w:] Problemy studiów
nauczycielskich, z. 25. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
Śmigielska M., Słodczyk J., 2003: Edukacja geograficzno-przyrodnicza w dobie
globalizacji i integracji europejskiej. Polskie Towarzystwo Geograficzne. Opole.
Podstawa programowa dla szkół ponadgimnazjalnych, programy nauczania, podręczniki
szkolne, atlasy, czasopisma dla nauczycieli.
polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski II: Klimat Polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
914 BGgS
wykład
15 godzin
1
2
1
zaliczenie pisemne
Czynniki geograficzne i procesy klimatotwórcze kształtujące klimat Europy i Polski.
Analiza zmienności przestrzennej i czasowej głównych elementów klimatu z
uwzględnieniem naturalnych pór roku. Charakterystyka stref i regionów klimatycznych
Europy i Polski. Regionalizacje klimatyczne obszaru Polski.
Paszyński J., Niedźwiedź T., 1991: Klimat. [w:] Geografia Polski. Środowisko
przyrodnicze. PWN, Warszawa.
Schmuck A., 1969: Meteorologia i klimatologia dla WSR. PWN, Warszawa.
Woś A., 1999: Klimat Polski. PWN, Warszawa.
polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski II: Gleby Polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
prof. dr hab. R. Dębicki, dr hab. Z. Klimowicz, prof. UMCS (Zakład Gleboznawstwa)
914 BGgS
wykład
15 godzin
1
2
1
test
Cechy szczególne pokrywy glebowej Polski na tle gleb Europy. Poznanie genezy i
właściwości skał macierzystych gleb. Rola pozostałych czynników glebotwórczych klimatu, pokrywy roślinnej, rzeźby i stosunków wodnych. Cykle rozwojowe gleb,
ewolucja. Kryteria ustalania jednostek systematyki gleb Polski. Definicje i symbole
poziomów diagnostycznych. Klasyfikacje gleb według FAO-UNESCO. Morfologia i
właściwości
gleb:
litogenicznych,
autogenicznych,
semihydrogenicznych,
hydrogenicznych, napływowych, słonych i antropogenicznych. Wartość użytkowa gleb
Polski. Degradacja i ochrona gleb. Zagadnienia przyrodnicze, prawne, ekonomiczne i
kulturowe.
Album gleb Polski (praca zbiorowa) PWN. Warszawa 1986.
Bednarek R., Prusinkiewicz Z., 1997. Geografia gleb. PWN. Warszawa.
Systematyka gleb Polski. Wyd. IV. (praca zbiorowa). Rocz. Gleb., t. 40, z. 3/4, 1989.
Turski R., Uziak S., Zawadzki S., 1993. Środowisko przyrodnicze Lubelszczyzny. Gleby.
Lub. Tow. Naukowe. Lublin.
Uziak S., Klimowicz Z., 2000. Elementy geografii gleb i gleboznawstwa. Wyd. UMCS,
Lublin.
polski
Struktura środowiska przyrodniczego Polski II: Szata roślinna Polski
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
914 BGgS
wykład
15 godzin
1
2
1
zaliczenie pisemne
Czynniki naturalne wpływające na rozmieszczenie geograficzne roślin w Polsce. Elementy
flory roślin naczyniowych. Zarys historycznego rozwoju szaty roślinnej w czwartorzędzie.
Antropogeniczne przekształcenia szaty roślinnej, zagrożenia i ochrona. Podział
geobotaniczny Polski. Przegląd ważniejszych zespołów roślinnych Polski. Szata roślinna
178
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
Lubelszczyzny. Polskie parki narodowe.
Szafer W., Zarzycki K. (red.). 1972. Szata roślinna Polski, t.1 i 2. PWN, Warszawa.
Fijałkowski D., Izdebski K. 1996. Szata roślinna Lubelszczyzny. Wyd. LTN, Lublin.
Fijałkowski D. 1972. Stosunki geobotaniczne Lubelszczyzny. Wyd. LTN, Lublin.
Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.). 2001. Polska Czerwona Księga Roślin. Inst. Bot.
PAN, Kraków.
Matuszkiewicz J.M. 2001. Zespoły leśne Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd.
Nauk. PWN, Warszawa.
polski
Kompleksowe ćwiczenia terenowe regionalne - Polska środkowa
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
Język wykładowy:
pracownicy Zakładu Geografii Ekonomicznej i Zakładu Geologii i Ochrony Litosfery
920 BGgS
ćwiczenia terenowe
40 godzin (5 dni)
1
2
1
zaliczenie pisemne w terenie
Przeszłość geologiczna Gór Świętokrzyskich. Tektonika regionu. Stratygrafia skał trzonu
paleozologicznego i obrzeża mezozoicznego. Związek rzeźby z budową geologiczną.
Próba interpretacji procesów geologicznych z przeszłości Ziemi na podstawie cech skał.
Osady związane z klimatem peryglacjalnym. Walory przyrodnicze i kulturowe Jury
Krakowsko-Częstochowskiej. Zjawiska krasowe. Szlak "Orlich gniazd". Częstochowa jako
główny ośrodek ruchu pielgrzymkowego w Polsce. Ślady wielokulturowości dawnej Łodzi.
Łódź jako miasto przemysłowe o unikalnym, XIX wiecznym układzie urbanistycznym.
Przeobrażenia struktury funkcjonalno-przestrzennej Łodzi. Warszawa i Łódź jako
przykład dwubiegunowego europolu. Najważniejsze surowce mineralne regionu oraz ich
wykorzystanie. Zmiany środowiska naturalnego związane z działalnością człowieka,
degradacja środowiska i problemy ochrony przyrody. Szanse i zagrożenia rozwoju
społeczno-gospodarczego województwa łódzkiego.
Gardziel Z., 1997: Góry Świętokrzyskie. Przewodnik do ćwiczeń terenowych, Lublin.
Kaczmarek S., Kaczmarek J., Paradowska E., 1991: Uwarunkowania i możliwości rozwoju
Łodzi w perspektywie współpracy europejskiej, [w:] Restrukturyzacja regionów jako
problem współpracy europejskiej, t.2, Studia Regionalne i Lokalne, 4 (37)
Kotański Z., 1968: Z plecakiem i młotkiem w Góry Świętokrzyskie. Przewodnik
geologiczny dla turystów.
Kowalczyk A., 1997: Geografia turyzmu, Uniwersytet Warszawski.
Tomczyk H., 1974: Góry Świętokrzyskie [W:] Budowa geologiczna Polski, t. IV.
Tektonika. Część I. Niż Polski. WG
polski
Kompleksowe ćwiczenia terenowe regionalne - Polska południowa
Prowadzący:
Kod przedmiotu:
Typ przedmiotu:
Wymiar:
Rok studiów:
Semestr:
Liczba punktów:
Metody oceny:
Wymagania wstępne:
Zalecane lektury:
prof. dr hab. Maria Łanczont (Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii), dr Marek
Nowosad (Zakład Meteorologii i Klimatologii)
921 BGgS
ćwiczenia terenowe
40 godzin (5 dni)
1
2
1
przygotowanie wybranego fragmentu trasy/problemu, aktywny udział w ćwiczeniach
Budowa geologiczna i rzeźba Pogórza Przemyskiego. Międzynarodowy Rezerwat Biosfery
„Karpaty Wschodnie” przykładem współpracy międzynarodowej w zakresie ochrony
środowiska. Środowisko przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Turystyka na
obszarach chronionych na przykładzie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Edukacja
ekologiczna mieszkańców zamieszkujących tereny chronione. Warunki klimatyczne gór
na przykładzie Bieszczadów. Etnografia polskiej części Karpat Wschodnich
Ćwikowski C., Daś B., Holly G., Michalik M., Prędki R., Skiba S., Szary B., 2005: Muzeum
Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego - Przewodnik. Ośrodek NaukowoDydaktyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne.
Kłos S., 2002: Osobliwości Podkarpacia – leksykon. Libra.
Nowosad M., 1995: Zarys klimatu Bieszczadzkiego Parku Narodowego i jego otuliny w
świetle dotychczasowych badań. Roczniki Bieszczadzkie, tom 4, 163-183, Ustrzyki Dolne.
Patoczka P., 2001: Ochrona Krajobrazu w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Monografie
Bieszczadzkie, tom 11, Ustrzyki Dolne.
Prędki R., Winnicki T., 1996: Ścieżka przyrodniczo-historyczna „Wołosate – Tarnica”.
Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne.
Starkel L., 1984: Karpaty i Kotliny Podkarpackie [w:] Budowa geologiczna Polski, tom
stratygrafia, część 3b kenozoik, czwartorzęd, Wyd. Geologiczne Warszawa.
Szary B., Szary A., Ćwikowska B., Ćwikowski C., 2001: Ścieżka przyrodnicza „Połonina
Wetlińska”, Ustrzyki Dolne.
Ślączka A., 1998: Rozwój poglądów na budowę geologiczną Bieszczadów. Roczniki
Bieszczadzkie, t. 7, 121-130, Ustrzyki Dolne.
179
Język wykładowy:
Warszyńska J. (red.), 1995: Karpaty Polskie – przyroda, człowiek i jego działalność.
Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Winnicki T., Zemanek B., 1998: Przyroda Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Wyd. BPN,
Ustrzyki Dolne.
Wład P., 1996: Województwo przemyskie – zarys geograficzny. Przemyśl.
polski
180
WYKAZ NUMERÓW I KODÓW NAZW PRZEDMIOTÓW ORAZ PUNKTY TRANSFEROWE - STUDIA
GEOGRAFICZNE DZIENNE
Numery kodowe i odpowiadające im lata studiów i bloki przedmiotowe:
Przedmioty zaczynające się na 1 – I rok studiów
Przedmioty zaczynające się na 2 – II rok studiów
Przedmioty zaczynające się na 3 – III rok studiów
Przedmioty zaczynające się na 4 – IV rok studiów
Przedmioty zaczynające się na 5 – V rok studiów
Przedmioty zaczynające się na 6 – blok przedmiotów pedagogicznych
Przedmioty zaczynające się na 7, 8 – przedmioty specjalizacyjne
Przedmioty zaczynające się na 10, 11,12 – przedmioty fakultatywne
Przedmioty obligatoryjne I rok
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
101 BGgP APG ZP
3 (E)
102 BGgP PGF EK
2
103 BGgP PGE JM
2
104 BGgP KAR MS
Kartografia
5 (E)
105 BGgP GEO ZG
Geologia
7 (E)
106 BGgP MIK KM
6 (E)
107 BGgP EKN BO
Ekonomia
2,5
108 BGgP LPU KZ
Logika z elementami technologii pracy umysłowej
2,5
109 BGgP TOP FP
Topografia
110 BGgP GLO JJ
Geografia ludności
3 (E)
111 BGgP GPT SW
3 (E)
112 BGgP FDP ZI
3
2,5
113 BGgP HFZ MA
Historia filozofii
114 BGgP MES IT
2
115 BGgP POT MM
Podstawy teledetekcji
3
116 BGgP WT1 NZ
0
117 BGgP ĆT1 NZ
0
117.1 BGgP ĆPP EK
117.2 BGgP ĆGĆ WJ
118 BgGP ĆP1 NZ
0
118.1 BGgP ĆTW DR
1
118.2 BGgP ĆGE SW
1,5
118.3 BGgP ĆMK AG
1,5
119 BgGP ĆTT PK
1,5
3,5
3
1,5
Przedmioty obligatoryjne II rok
Numer i symbol
201 BGgP HMG JW
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
2,5
202 BGgP GMF KP
6 (E)
203 BGgP HOC ZM
6 (E)
204 BGgP KGF EK
5 (E)
205 BGgP GGL ZK
5 (E)
206 BGgP BIO FŚ
Biogeografia
207 BGgP GRL SW
2,5
208 BGgP GOŚ WO
209 BGgP ZIG NZ
210 BGgP GIS NZ
GIS – Geograficzne Systemy Informacji
4,5 (E)
5 (E)
2
3,5
211 BGgP WT2 NZ
0
212 BGgP ĆT2 NZ
Ćwiczenia terenowe regionalne Polska Południowa
0
212.1 BGgP ĆSU BJ
3
212.2 BGgP ĆTA WZ
3
213 BGgP ĆP2 NZ
Ćwiczenia terenowe przedmiotowe z geomorfologii
0
181
213.1 BGgP ĆGM RE
Ćwiczenia terenowe przedmiotowe z geomorfologii
213.2 BGgP ĆGL RD
Ćwiczenia terenowe przedmiotowe z geografii gleb
213.3 BGgP ĆHY DJ
Ćwiczenia terenowe przedmiotowe z hydrografii
2,5
2
2,5
Przedmioty obligatoryjne III rok
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
301 BGgP GRŚ RG
Geografia regionalna świata (Ameryka, Afryka i Australia)
302 BGgP GRŚ RG
Geografia regionalna świata (Europa i Azja)
4
303 BGgP GPO AM
Geografia usług
304 BGgP GOW SB
Gospodarka wodna
305 BGgP SRR SW
306 BGgP GFP AŚ
3 (E)
307 BGgP GEP JM
3 (E)
308 BGgP PPA JW.
309 BGgP MGE NZ
Konwersatorium Metody badań geograficznych
310 BGgP EPK NZ
Konwersatorium Europejska przestrzeń geograficzno-kulturowa
3
311 BGgP PRL NZ
Konwersatorium Problemy rozwoju Lubelszczyzny
3
312 BGgP SOG NZ
3
313 BGgP WT3 RK
0
314 BGgP ĆT3 NZ
0
314.1 BGgP ĆRO WK
1
315 BGgP ĆT3 NZ
0
315.1 BGgP WAŚ NZ
Ćwiczenia terenowe przedmiotowe: waloryzacja środowiska
3
4 (E)
2
3 (E)
4,5 (E)
1,5
3
Przedmioty obligatoryjne IV rok
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
401 BGgP MNG GJ
402 BGgP PŚP NZ
Konwersatorium Globalne problemy środowiska przyrodniczego
Liczba punktów
5 (E)
4
Przedmioty obligatoryjne V rok
Numer i symbol
501 BGgP AHL NZ
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
Problemy ochrony atmosfery hydrosfery i litosfery
3
502 BGgP PSE JJ
3
503 BGgP PŚG NZ
Konwersatorium Przeobrażenia środowiska geograficznego Polski
4
Zajęcia specjalizacyjne obligatoryjne Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna:
FIZYCZNOGEOGRAFICZNE PODSTAWY KSZTAŁTOWANIA KRAJOBRAZU (numery: 701-715)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
731 BGgS GMD KP
3
701 BGgS ZRE EW
3
873 BGgS EKO WW
Ekofizjografia
3
702 BGgS EŚP MŁ
2
703 BGgS GHK BJ
2
874 BGgS MIA WR
704 BGgS GEH JG
1
5 (2+3)
875 BGgS WAŚ WI
5
705 BGgS GWG FP
6 (3+3)
706 BGgS TMK MZ
4
877 BGgS NOK BE
Nauka o krajobrazie
5
707 BGgS EKO AP
3
881 BGgS ARK BE
3
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: PALEOGEOGRAFIA CZWARTORZĘDU (numery:
716-730)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
731 BGgS GMD KP
716 BGgS BOC FP
Liczba punktów
3
182
8 (3+2+3)
702 BGgS EŚP MŁ
2
717 BGgS ZPC KB
3
718 BGgS MNU ZM
2
719 BGgS CEŚ ŁZ
4
720 BGgS SGL ST
4
721 BGgS PAL RA
4
722 BGgS GHP JG
4
723 BGgS PEP ŁW
2
724 BGgS ZPA MŁ
2
725 BGgS PDP AP
3
726 BGgS APR NC
3
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: GEOMORFOLOGIA
(numery: 731-745)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
731 BGgS GMD KP
3
732 BGgS ZMK PZ
3
752 BGgS PRF AŚ
3
702 BGgS EŚP MŁ
3
733 BGgS MBO PT
4
734 BGgS SPC KP
5
735 BGgS GMP RE
736 BGgS TKG LG
737 BGgS GMK RE
2
738 BGgS GMS RP
5
739 BGgS TIR JS
2
4
740 BGgS ERG RP
4
7 (2+5)
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA GLEB
(numery: 746-750)
Numer i symbol
731 BGgS GMD KP
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
3
746 BGgS TLB MC
3
747 BGgS GSG RD
5
703 BGgS GHK BJ
748 BGgS SUS PB
Sunstainable use and protection of soils
3
3 (2+1)
749 BGgS PPG KC
5
750 BGgS KTG KC
Kartografia gleb
5
751 BGgS PLP JC
Paleopedologia
3
752 BGgS ZGG GC
4
753 BGgS FCB MJ
Fizyka, chemia i biologia gleby
5
754 BGgS DIO ZK
4
755 BGgS WPG ZK
2
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA REGIONALNA (numery: 751-765)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
751 BGgS PTM AŚ
701 BGgS ZRE EW
Liczba punktów
4
4 (2+2)
752 BGgS PRF AŚ
3
702 BGgS EŚP MŁ
3
753 BGgS GPA BW
2
875 BGgS WAŚ WI
4
754 BGgS GRP BS
4
755 BGgS RKP ES
3
756 BGgS SGP WK
2
757 BGgS RRK AŚ
5
183
758 BGgS URR RG
5
759 BGgS SMZ AŚ
3
760 BGgS ZRP WZ
3
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA TURYZMU (numery: 766-780)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
766 BGgS HPZ AŚ
767 BGgS MBT KW
4
768 BGgS GTP BS
3
769 BGgS PTP AŚ
Produkt turystyczny-podstawy poznawania i kreowania
2
770 BGgS RTŚ HW
3
771 BGgS TJP AM
4
772 BGgS MAR PP
773 BGgS PWT TD
3
774 BGgS BIO MK
3
775 BGgS ZRT TK
2
776 BGgS ZST SJ
3
777 BGgS ZRT JA
3
8 (2+2+4)
7 (3+4)
Specjalność geografia społeczno-ekonomiczna z kartografią Grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA
SPOŁECZNO-EKONOMICZNA (numery: 781-795)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
781 BGgS HIM AM
4
782 BGgS HGP JD
Historia gospodarcza Polski XIX i XX w.
2
783 BGgS MSE NZ
4
784 BGgS PTG KT
3
785 BGgS ZGS KŁ
2
786 BGgS ZPL PJ
1
787 BGgS PPP GW
4
788 BGgS GSP SW
2
789 BGgS TLD JB
3
816 BGgS AII MM
2
790 BGgS PSE PJ
Przestrzeń społeczno-gospodarcza Europy i procesy integracji Polski z
UE
4
791 BGgS SIG PJ
3
792 BGgS PSO JB
5
793 BGgS RLR PJ
6
Specjalność geografia społeczno-ekonomiczna z kartografią Grupa specjalizacyjna: PLANOWANIE
PRZESTRZENNE (numery: 796-810)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
781 BGgS HIM AM
4
796 BGgS ZGP GW
1
797 BGgS SKP GW
1
873 BGgS EKO WW
Ekofizjografia
5
798 BGgS TGP AM
3
785 BGgS ZGS KŁ
2
799 BGgS PUE GW
1
800 BGgS GON GW
4
801 BGgS MAR PJ
Marketing miejski
4
802 BGgS PRP DS
2
803 BGgS MPP DY
5
804 BGgS KAP JM
4
805 BGgS PLW GW
3
881 BGgS ARK BE
4
806 BGgS PRO PO
2
184
Specjalność geografia społeczno-ekonomiczna z kartografią Grupa specjalizacyjna: KARTOGRAFIA
(numery: 811-825)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
811 BGgS KTO MS
4
812 BGgS GKM PC
2
783 BGgS MSE NZ
4
813 BGgS KWK MM
2
814 BGgS MEK MM
815 BGgS MEK IT
7 (4+3)
4
816 BGgS AII MM
817 BGgS RMA MS
2
818 BGgS REK KK
3
819 BGgS FTG VC
3
820 BGgS GIK KR
GIS w kartografii
2
821 BGgS HIK MS
3
822 BGgS HIK KR
3
6 (2+4)
Specjalność hydroklimatologia Grupa specjalizacyjna: HYDROLOGIA
(numery: 826-840)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
826 BGgS HYD JD
Hydrometria
4
827 BGgS GIH WS
GIS w hydrologii
2
828 BGgS HGO ZM
6
829 BGgS MAH JD
4
830 BGgS LMN MT
Limnologia fizyczna
4
831 BGgS POT JP
Potamologia
4
832 BGgS MBH JP
833 BGgS HPL ZM
6 (3+3)
4
847 BGgS ZAN BJ
1
834 BGgS GWP SB
Gospodarka wodna Polski
4
835 BGgS HDS JP
3
836 BGgS AOU SB
3
Specjalność hydroklimatologia Grupa specjalizacyjna: HYDROCHEMIA
(numery: 841-855)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
841 BGgS WWŚ BJ
4
827 BGgS GIH WS
GIS w hydrologii
842 BGgS HWP BD
843 BGgS WPA MB
4
702 BGgS EŚP MŁ
2
844 BGgS EKO BC
1
845 BGgS HYW BD
3
846 BGgS ZAS WS
3
847 BGgS ZAN BJ
3
848 BGgS UWE BJ
4
833 BGgS HPL ZM
849 BGgS MOH BD
2
8 (3+5)
3
8 (2+6)
Specjalność hydroklimatologia Grupa specjalizacyjna: METEOROLOGIA I KLIMATOLOGIA (numery: 856870)
Numer i symbol
856 BGgS HDM NM
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
Hydrometeorologia
4
841 BGgS WWŚ BJ
2
857 BGgS EFA AG
6
858 BGgS MOK EF
4
185
859 BGgS MOK AG
6
860 BGgS KPE SM
5
861 BGgS KLR SM
4
862 BGgS CAO BK
4
863 BGgS MBK BK
2
864 BGgS ITM AG
2
865 BGgS KLS SM
3
866 BGgS ZIW BK
3
Specjalność ochrona środowiska Grupa specjalizacyjna: GOSPODAROWANIE ZASOBAMI ŚRODOWISKA
(numery: 871-885)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
871 BGgS PGM WZ
3
872 BGgS OCP WI
3
873 BGgS EKO WW
Ekofizjografia
5
874 BGgS MIA WR
3
703 BGgS GHK BJ
2
875 BGgS WAŚ WI
6
876 BGgS OOS WO
5
877 BGgS NOK BE
Nauka o krajobrazie
3
878 BGgS OŚP SJ
4
879 BGgS BSZ LG
5
707 BGgS EKO AP
3
880 BGgS ZAŚ WI
3
Przedmioty fakultatywne: II-V
Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii (1001-1020)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1001 BGgF KRP DR
1
1002 BGgF LIS LD
1
1003 BGgF ŚPK ŁW
1
1004 BGgF EPG JW
1
1005 BGgF PMC MŁ
1
1006 BGgF RPN ST
1
1007 BGgF GOL RR
1
1008 BGgF HOG GJ
1
1009 BGgF ASF KJ
1
1010 BGgF GFZ LD
Geografia fizyczna i jej praktyczne zastosowanie – wybrane
zagadnienia z fizjografii planistycznej
1
1011 BGgF WZP LD
1
1012 BGgF PWP PA
1
1013 BGgF GCP PM
1
1014 BGgF WPE JW
1
Zakład Geomorfologii (1021-1040)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1021 BGgF PCK KP
Rzeźba i paleogeografia czwartorzędu Karpat Wschodnich i ich
przedpola
1
1022 BGgF ŚPP RE
1
1023 BGgF LOD RE
Lodowce – ich ewolucja i tendencje zmian w holocenie
1
1024 BGgF BOP KP
1
1025 BGgF MOP KP
1
1026 BGgF DPR PZ
1
1027 BGgF TKG LG
1
Zakład Gleboznawstwa (1041-1060)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
186
Liczba punktów
1041 BGgF GWE RD
Gleba w ekosystemie
1
1042 BGgF BIG RD
Europejski System Informacji O Glebach (EUSIS)
1
1043 BGgF WME RD
1
1044 BGgF MBG MJ
Współczesne metody badawcze w gleboznawstwie
1
1045 BGgF MCŚ MJ
1
1046 BGgF AZŚ ZK
1
1047 BGgF CHZ RD
Choroby Ziemi
1
1048 BGgF SUB RD
1
1049 BGgF EIW ZK
Ewolucja i właściwości gleb lessowych i lessowatych
1
Zakład Geografii Regionalnej (1061-1080)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1061 BGgF TWL AŚ
1
1062 BGgF ZPK BS
1
1063 BGgF WGT ES
1
1064 BGgF RDM AŚ
1
1065 BGgF OSA AŚ
Ocena stopnia antropogenizacji środowiska w świetle badań
hydrometrycznych
1
1066 BGgF WZE BW
1
1067 BGgF EWŚ BW
Człowiek w ekstremalnych warunkach środowiska naturalnego
wybranych regionów świata
1
1068 BGgF CŚF BS
Cywilizacje świata – fakty i hipotezy
1
1069 BGgF ZMM BW
1
1070 BGgF MNG ES
1
1071 BGgF TUR BW
Tektoniczne uwarunkowania rozwoju form krajobrazu na wybranych
przykładach z Polski i świata
1
1072 BGgF HGC WK
1
1073 BGgF ZPI BW
Wpływ kultury arabskiej na rozwój cywilizacji w krajach basenu Morza
Śródziemnego
1
1074 BGgF AMT WK
1
1075 BGgF RZA WK
Regionalne zróżnicowanie atrakcyjności turystycznej wysp Morza
Śródziemnego
1
Zakład Geografii Ekonomicznej (1081-1100)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1081 BGgF OPR JB
Obszary problemowe
1
1082 BGgF SRR AM
1
1083 BGgF GPL JJ
1
1084 BGgF GPW JB
1
1085 BGgF SAT GW
1
1086 BGgF MAT PJ
1
1087 BGgF PRE KT
1
1088 BGgF GPF KT
Granice – przemiany funkcji w Europie i Polsce
1
1089 BGgF PKŚ SW
1
1090 BGgF GON GW
1
1091 BGgF GRE MF
Geografia religii
1
1092 BGgF GSU MF
1
1093 BGgF GTŁ GW
1
1094 BGgF OWK JJ
2
1095 BGgF DPT KT
1
1096 BGgF ESP KT
1
1097 BGgF GLK AM
Gospodarka lokalna
1
1098 BGgF SPR PJ
1
1099 BGgF AGR SW
Agroturystyka
1
Zakład Kartografii (1101-1120)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
187
Liczba punktów
1101 BGgF MDK IT
1
1102 BGgF PKT MM
1
1103 BGgF AST IT
Astronomia dla geografów
1
1104 BGgF TTT MM
Techniki tekedetekcyjne w topografii
1
1105 BGgF KPK MM
1
1106 BGgF PAZ MM
1
1107 BGgF POL KR
1
1108 BGgF SGK KK
1
Zakład Hydrografii (1121-1140)
Numer i symbol
1121 BGgF PGK BJ
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1
1122 BGgF SWM SB
Gospodarka wodna zrównoważona
1
1123 BGgF HYG SB
1
1124 BGgF MLR SB
Melioracje
1
1125 BGgF HYD BJ
Hydrochemia
1
1126 BGgF KRE BJ
Krenologia
1
1127 BGgF RRH JP
1
1128 BGgF PLH JP
1
1129 BGgF WAP JP
Wielowymiarowa analiza porównawcza w geografii (przykłady
zastosowań)
1
1130 BGgF HOH MT
1
1131 BGgF APH BJ
1
1132 BGgF JID BJ
1
1133 BGgF GIS JP
1
1134 BGgF EJT BJ
Laboratorium polowe - dynamika jakości wód ekosystemów jeziornotorfowiskowych
1
Zakład Meteorologii i Klimatologii (1141-1160)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1141 BGgF KLE SM
Klimat Eurazji
1
1142 BGgF KŚC AG
1
1143 BGgF ZOP BK
Zanieczyszczenie i ochrona powietrza
1
1144 BGgF ZTK EF
Zastosowania techniki komputerowej w statystycznych i
kartograficznych opracowaniach wyników badań geograficznych
1
1145 BGgF KOK EF
Zastosowanie komputerów w meteorologii i klimatologii
1
1146 BGgF GZI NM
1
1147 BGgF MIT EF
Podstawy mikroklimatologii i topoklimatologii
1
Zakład Geologii i Ochrony Litosfery (1161-1180)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1161 BGgF OPN BB
1
1162 BGgF GLU JS
1
1163 BGgF SED ZG
Sedymentologia – wybrane zagadnienia
1
1164 BGgF BGP ZG
1
1165 BGgF KAN ZJ
Kształtowanie się antropogenicznego krajobrazu dolin rzecznych Polski
1
1166 BGgF DRR JS
1
1167 BGgF ERW WZ
Erozja wąwozowa
1
1168 BGgF ANT WJ
1
1169 BGgF ZLP BB
1
1170 BGgF ZKZ MH
1
1171 BGgF GZD WZ
1
1172 BGgF PKP BB
1
Zakład Ochrony Środowiska (1181-1200)
Numer i symbol
1181 BGgF ŚMB WO
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1
188
1182 BGgF MUL BE
1
1183 BGgF MBZ RA
1
1184 BGgF REW BE
1
Pracownia Dydaktyki Geografii (1201-1220)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1201 BGgF PDG RO
1
1202 BGgF IPS RO
Współczesne podręczniki i programy szkolne
1
1203 BGgF AEP RJ
1
1205 BGgF BNG RW
1
1206 BGgF WCP RO
1
1207 BGgF MLU RS
Miasta Lubelszczyzny
1
1208 BGgF SKG PW
Nowoczesne strategie kształcenia geograficznego
1
Roztoczańska Stacja Naukowa (1221-1240)
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
Liczba punktów
1221 BGgF ŚAR JR
Środowisko Arktyki
1
1222 BGgF KAZ JR
Środowisko i problemy cywilizacyjne wybranych krajów Afryki
Zachodniej
1
1223 BGgF DAN JR
Denudacja antropogeniczna
1
Studium Języków Obcych UMCS
Numer i symbol
-
Nazwa przedmiotu
Specjalistyczny kurs języka angielskiego z zakresu Nauk o Ziemi
Blok przedmiotów pedagogicznych
Numer i symbol
Nazwa przedmiotu
601 BGgF DYG RO
Dydaktyka geografii
601.1. BGgF PPE RO
602 BGgF PSY IP
Psychologia
603 BGgF PED DP
Pedagogika
Przedmioty uzupełniające wchodzące w skład bloku pedagogicznego
651 BGgF EMG AP
654 BGgF ERL RS
Edukacja regionalna - Lubelszczyzna
656 BGgF IEG PW
189
Liczba punktów
1
WYKAZ NAZW PRZEDMIOTÓW W WERSJI ANGIELSKIEJ
Przedmioty obligatoryjne I rok / Compulsory subjects 1st year
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
101 BGgP APG ZP Astronomiczne podstawy geografii
Astronomical Basics of Geography
102 BGgP PGF EK Podstawy geografii fizycznej ogólnej
Basics of General Physical Geography
103 BGgP PGE JM Podstawy geografii społecznoBasics of Socioeconomic Geography
ekonomicznej
104 BGgP KAR MS Kartografia
Cartography
105 BGgP GEO ZG Geologia
Geology
106 BGgP MIK KM Meteorologia i klimatologia
Mereorology and Climatology
107 BGgP EKN BO Ekonomia
Economy
108 BGgP LPU KZ Logika z elementami technologii pracy
Logic with Elements of Mental Work Techniques
umysłowej
109 BGgP TOP FP Topografia
Topography
110 BGgP GLO JJ Geografia ludności
Population Geography
111 BGgP GPT SW Geografia przemysłu i transportu
Industry and Transportation Geography
112 BGgP FDP ZI Fizyka dla przyrodników
Physics for geographers
113 BGgP HFZ MA Historia filozofii
History of Philosophy
114 BGgP MES IT Matematyka z elementami statystyki
Mathematics with Elements of Statistics
115 BGgP POT MM Podstawy teledetekcji
Basics of Remote Sensing
116 BGgP WT1 NZ Wstęp do ćwiczeń terenowych
Introduction to Regional Field Practice
regionalnych
117 BGgP ĆT1 NZ Ćwiczenia terenowe regionalne Polska
Regional Field Practise in Central and Northern Poland
Środkowa i Północna
117.1 BGgP ĆPP EK Ćwiczenia terenowe regionalne na
Regional Field Practice in Lakeland and Coastal Areas
Pojezierzu i Pobrzeżu
117.2 BGgP ĆGĆ
Ćwiczenia terenowe regionalne w Górach Regional Field Practice in Swietokrzyskie Mountains
WJ
Świętokrzyskich
118 BgGP ĆP1 NZ Ćwiczenia terenowe przedmiotowe
Subject Field Practice
118.1 BGgP ĆTW Ćwiczenia terenowe wstępne
Preliminary Field Practice
DR
118.2 BGgP ĆGE
Ćwiczenia terenowe z geografii
Socioeconomic Geography Field Practice
SW
118.3 BGgP ĆMK
Ćwiczenia terenowe z meteorologii i
Meteorology and Climatology Field Practice
AG
klimatologii
119 BgGP ĆTT PK Ćwiczenia terenowe z topografii
Topography Field Practice
Przedmioty obligatoryjne II rok / Compulsory subjects 2nd year
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
201 BGgP HMG JW Historia myśli geograficznej
History of Geographical Ideas
202 BGgP GMF KP Geomorfologia ogólna
General Geomorphology
203 BGgP HOC ZM Hydrografia i oceanografia
Hydrography and Oceanography
204 BGgP KGF EK Kompleksowa geografia fizyczna
Comprehensive Physical Geography
205 BGgP GGL ZK Geografia gleb z elementami
Soil Geography with Elements of Pedology
gleboznawstwa
206 BGgP BIO FŚ Biogeografia
Biogeography
207 BGgP GRL SW Geografia osadnictwa
Settlement Geography
208 BGgP GOŚ WO Geoekologia i podstawy ochrony
Geoecology and Basics of Environmental Protection
środowiska
209 BGgP ZIG NZ Zastosowanie informatyki w geografii
Application of Computer Techniques in Geography
210 BGgP GIS NZ GIS – Geograficzne Systemy Informacji GIS – Geographical Information Systems
211 BGgP WT2 NZ Wstęp do ćwiczeń terenowych
regionalnych
Regional Field Practice - Southern Poland
Południowa
212.1 BGgP ĆSU BJ Ćwiczenia terenowe regionalne w
Regional Field Practice - Sudety Mountains
Sudetach
212.2 BGgP ĆTA
Ćwiczenia terenowe regionalne w Tatrach Regional Field Practice - Tatry Mountains
WZ
213 BGgP ĆP2 NZ Ćwiczenia terenowe przedmiotowe z
Geomorphology Field Practice
geomorfologii
213.1 BGgP ĆGM Ćwiczenia terenowe przedmiotowe z
Geomorphology Field Practice
RE
geomorfologii
213.2 BGgP ĆGL
Ćwiczenia terenowe przedmiotowe z
Soil Geography Field Practice
RD
geografii gleb
213.3 BGgP ĆHY DJ Ćwiczenia terenowe przedmiotowe z
Hydrography Field Practice
hydrografii
Przedmioty obligatoryjne III rok / Compulsory subjects 3rd year
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
301 BGgP GRŚ RG Geografia regionalna świata (Ameryka,
World Regional Geography (America, Africa and
190
Afryka i Australia)
Australia)
302 BGgP GRŚ RG Geografia regionalna świata (Europa i
World Regional Geography (Europe and Asia)
Azja)
303 BGgP GPO AM Geografia usług
Geography of Services
304 BGgP GOW SB Gospodarka wodna
Water Management
305 BGgP SRR SW Geografia rolnictwa i obszarów wiejskich Geography of Agriculture and Rural Areas
306 BGgP GFP AŚ Geografia fizyczna Polski
Physical Geography of Poland
307 BGgP GEP JM Geografia ekonomiczna Polski
Economic Geography of Poland
308 BGgP PPA JW. Podstawy paleogeografii
Basics of Paleogeography
309 BGgP MGE NZ Konwersatorium Metody badań
Methods of Geographical Researches - Seminar
geograficznych
310 BGgP EPK NZ Konwersatorium Europejska przestrzeń European Geographical and Cultural Space – Seminar
311 BGgP PRL NZ Konwersatorium Problemy rozwoju
Development Problems of Lublin Region – Seminar
Lubelszczyzny
312 BGgP SOG NZ Proseminarium ogólne
General Proseminar
313 BGgP WT3 RK Wstęp do ćwiczeń terenowych
regionalnych
Regional Field Practice - South-Eastern Poland
Południowo-Wschodnia
314.1 BGgP ĆRO
Ćwiczenia terenowe regionalne na
Regional Field Practice - Roztocze
WK
Roztoczu
315 BGgP ĆT3 NZ Ćwiczenia terenowe przedmiotowe
Subject Field Practice
315.1 BGgP WAŚ Ćwiczenia terenowe przedmiotowe:
Subject Field Practice – Evaluation of the Environment
NZ
waloryzacja środowiska
Przedmioty obligatoryjne IV rok / Compulsory subjects 4th year
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
401 BGgP MNG GJ Metodologia nauk geograficznych
Methodology of Geographical Sciences
402 BGgP PŚP NZ Konwersatorium Globalne problemy
Global Problems of Natural Environment - Seminar
środowiska przyrodniczego
Przedmioty obligatoryjne V rok / Compulsory subjects 5th year
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
501 BGgP AHL NZ Problemy ochrony atmosfery hydrosfery i Problems of Atmosphere, Hydrosphere and Lithosphere
litosfery
Protection
502 BGgP PSE JJ
Global Economic and Social Problems
ekonomiczne
503 BGgP PŚG NZ Konwersatorium Przeobrażenia
Transformation of Geographical Environment in Poland środowiska geograficznego Polski
Seminar
Zajęcia specjalizacyjne obligatoryjne Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna:
FIZYCZNOGEOGRAFICZNE PODSTAWY KSZTAŁTOWANIA KRAJOBRAZU (numery: 701-715)
Optional subjects, Specialisation: Physical Geography, Specialisation Group: Physico-Geographical Bases
of Environment Formation
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
731 BGgS GMD KP Geomorfologia dynamiczna
Dynamic Geomorphology
701 BGgS ZRE EW Zasady regionalizacji
Principles of Regionalisation
873 BGgS EKO WW Ekofizjografia
Ecophysiography
702 BGgS EŚP MŁ Ewolucja środowiska przyrodniczego
Evolution of Natural Environment in Poland
Polski
703 BGgS GHK BJ Geochemia krajobrazu
Landscape Geochemistry
874 BGgS MIA WR Monitoring środowiska i analiza danych
Environmental Monitoring and Environmental Data
środowiskowych
Analysis
704 BGgS GEH JG Geografia historyczna
Historical Geography
875 BGgS WAŚ WI Waloryzacja środowiska
Environmental Evaluation
705 BGgS GWG FP GIS w geografii fizycznej
GIS in Physical Geography
706 BGgS TMK MZ Teledetekcja w badaniach
Remote Sensing in Landscape Research
krajobrazowych
877 BGgS NOK BE Nauka o krajobrazie
Landscape Study
707 BGgS EKO AP Ekologiczne podstawy kształtowania
Ecological Bases of Landscape Formation
krajobrazu
881 BGgS ARK BE Architektura krajobrazu
Landscape Architecture
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: PALEOGEOGRAFIA CZWARTORZĘDU
(numery: 716-730)
Specialisation: Physical Geography, Specialisation Group: Quaternary Paleogeography
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
731 BGgS GMD KP Geomorfologia dynamiczna
716 BGgS BOC FP Metody badań osadów czwartorzędowych Research Methods of Quaternary Sediments
Polski
717 BGgS ZPC KB Zagadnienia paleobotaniki czwartorzędu Quaternary Paleobotanics
718 BGgS MNU ZM Metody numeryczne w geografii fizycznej Numeric Methods in Physical Geography and
i paleogeografii
Paleogeography
191
719 BGgS CEŚ ŁZ
720
721
722
723
724
725
726
BGgS
BGgS
BGgS
BGgS
BGgS
BGgS
BGgS
Numer i
731 BGgS
732 BGgS
752 BGgS
702 BGgS
733 BGgS
734 BGgS
735 BGgS
736 BGgS
737
738
739
740
BGgS
BGgS
BGgS
BGgS
Numer i
731 BGgS
746 BGgS
747 BGgS
703 BGgS
748 BGgS
749 BGgS
750 BGgS
751 BGgS
752 BGgS
753 BGgS
754 BGgS
755 BGgS
Numer i
751 BGgS
701 BGgS
752 BGgS
702 BGgS
753 BGgS
875
754
755
756
757
758
BGgS
BGgS
BGgS
BGgS
BGgS
BGgS
Paleogeografia czwartorzędu Europy
Quaternary Paleogeography of Central Europe
Środkowej
SGL ST Sedymentologia glacjalna
Glacial Sedimentology
PAL RA Paleogeografia holocenu
Holocene Sedimentology
GHP JG Geografia historyczna Polski
Historical Geography of Poland
PEP ŁW Zagadnienia strefy peryglacjalnej
Questions of Periglacial Zone
ZPA MŁ Wybrane zagadnienia z paleopedologii
Selected Issues of Paleopedology
PDP AP Podstawy paleoekologii
Basics of Paleoecology
APR NC Archeologiczne podstawy rekonstrukcji
Archeological Bases of Paleogeographic Reconstruction
paleogeograficznej
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: GEOMORFOLOGIA
(numery: 731-745)
Specialisation: Physical Geography, Specialisation Group: Geomorphology
symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
GMD KP Geomorfologia dynamiczna
ZMK PZ Monitoring i bazy danych w geomorfologii Monitoring and Databases in Geomorphology
PRF AŚ Typologia środowiska i regionalizacja
Environmental Typology and Regionalisation of SouthPolski SE
Eastern Poland
EŚP MŁ Ewolucja środowiska przyrodniczego
Polski
MBO PT Metodyka badań osadów
Quaternary Sediments Research Methodology
czwartorzędowych
SPC KP Stratygrafia i paleogeografia
Quaternary Stratigraphy and Paleogeography
czwartorzędu
GMP RE Geomorfologia regionalna Polski
Regional Geomorphology of Poland
TKG LG Metody i techniki komputerowe w
Computer Methods and Techniques in Geomorphology
geomorfologii
GMK RE Geomorfologia klimatyczna
Climatic Geomorphology
GMS RP Geomorfologia stosowana
Applied Geomorphology
TIR JS Tektonika i rzeźba strukturalna Polski SE Tectonics and Structural Relief of South-Eastern Poland
ERG RP Erozja gleb i rekultywacja terenów
Soil Erosion and Recultivation of Devastated Areas
zdewastowanych
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA GLEB
(numery: 746-750)
Specialisation: Physical Geography, Specialisation Group: Soil Geography
symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
GMD KP Geomorfologia dynamiczna
TLB MC Techniki laboratoryjne w badaniach
Laboratory Techniques in Natural Environment Research
środowiska przyrodniczego
GSG RD Geneza i systematyka gleb
Origin and Systematics of Soils
GHK BJ Geochemia krajobrazu
SUS PB Zrównoważone wykorzystanie i ochrona Sustainable Use and Protection of Soils
gleb
PPG KC Przestrzenne zróżnicowanie pokrywy
Spatial Differentiation of Soil Cover
glebowej
KTG KC Kartografia gleb
Soil Cartography
PLP JC Paleopedologia
Paleopedology
ZGG GC Zastosowanie metod komputerowych w Application of Computer Methods in Soil Geography
geografii gleb
FCB MJ Fizyka, chemia i biologia gleby
Physics, Chemistry and Biology of Soil
DIO ZK Degradacja i ochrona powierzchni ziemi Degradation and Protection of Earth Surface
WPG ZK Historia i współczesne problemy w
History and Contemporary Problems of Pedology
gleboznawstwie
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA REGIONALNA
(numery: 751-765)
Specialisation: Physical Geography, Specialisation Group: Regional Geography
symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
PTM AŚ Podstawy geografii regionalnej
Basics of Regional Geography
ZRE EW Zasady regionalizacji
Principles of Regionalisation
PRF AŚ Typologia środowiska i regionalizacja
Typology of Environment and Regionalisation of SouthPolski SE
Eastern Poland
EŚP MŁ Ewolucja środowiska przyrodniczego
Polski
GPA BW Granice przyrodnicze i antropogeniczne w Natural and Anthropogenic Boudaries in Regional
badaniach regionalnych
Research
WAŚ WI Waloryzacja środowiska
GRP BS Geografia regionalna Polski
Regional Geography of Poland
RKP ES Regiony kulturowe Polski
Cultural Regions of Poland
SGP WK Sąsiedztwo geograficzne Polski
Geographical Neighbourhood of Poland
RRK AŚ Rozwój regionalny krajów europejskich
Regional Development of European Countries
URR RG Geograficzne uwarunkowania rozwoju
Geographic Determinants of Development of Selected
192
wybranych regionów świata
World Regions
759 BGgS SMZ AŚ Strefy morfoklimatyczne Ziemi
Morphoclimatic Zones of the Earth
760 BGgS ZRP WZ Zasady regionalnego planowania rozwoju Principles of Regional Planning in Tourism Development
turystyki
Specjalność geografia fizyczna Grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA TURYZMU
(numery: 766-780)
Specialisation: Physical Geography, Specialisation Group: Tourism Geography
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
766 BGgS HPZ AŚ Historia, przedmiot i zakres badań
History, Subject and Scope of Research in Tourism
geografii turyzmu
Geography
767 BGgS MBT KW Metody badań w geografii turyzmu
Research Methods in Tourism Geography
768 BGgS GTP BS Geografia turystyczna Polski z
Tourism Geography of Poland with Elements of Touring
elementami krajoznawstwa
769 BGgS PTP AŚ Produkt turystyczny-podstawy
Tourist Product – Basics of Recognition and Creation
poznawania i kreowania
770 BGgS RTŚ HW Regiony turystyczne świata
Tourist Regions of the World
771 BGgS TJP AM Turystyka jako podstawa rozwoju
Tourism as the Basis for Regional Development
regionalnego
772 BGgS MAR PP Marketing w turystyce
Marketing in Tourism
773 BGgS PWT TD Prawo i ubezpieczenia w turystyce
Law and Insurances in Tourism
774 BGgS BIO MK Biometeorologia turystyki i wypoczynku Biometeorology of Tourism and Recreation
775 BGgS ZRT TK Zagospodarowanie rekreacyjnoRecreation-Tourist Management
turystyczne
776 BGgS ZST SJ Zarys socjologii turystyki
Outline of Tourism Sociology
777 BGgS ZRT JA Elementy kulturoznawstwa
Elements of Cultural Studies
Specjalność geografia społeczno-ekonomiczna z kartografią Grupa specjalizacyjna: GEOGRAFIA
SPOŁECZNO-EKONOMICZNA
(numery: 781-795)
Specialisation: Socioeconomic Geography and Cartography, Specialisation Group: Socioeconomic
Geography
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
781 BGgS HIM AM Historia i metodologia geografii
History and Methodology of Socioeconomic Geography
782 BGgS HGP JD Historia gospodarcza Polski XIX i XX w.
Economic History of Poland in 19th and 20th Century
783 BGgS MSE NZ Metody badań społeczno-ekonomicznych i Socioeconomic and Cartographic Research Methods in
Geography
784 BGgS PTG KT Przestrzenna transformacja gospodarki
Spatial Transformation of Economy
785 BGgS ZGS KŁ Zastosowanie GIS w geografii społeczno- Application of GIS Methods in Socioeconomic Geography
ekonomicznej
786 BGgS ZPL PJ Zagospodarowanie przestrzenne
Spatial Management in Lublin Region
Lubelszczyzny
787 BGgS PPP GW Podstawy planowania przestrzennego
Basics of Spatial Planning
788 BGgS GSP SW Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne Socioeconomic Determinants of Sustainable
zrównoważonego rozwoju
Development
789 BGgS TLD JB Teorie lokalizacji działalności
Theories of Economic Activity Localisation
gospodarczej
816 BGgS AII MM Analiza i interpretacja map
Analysis and Interpretation of Maps
790 BGgS PSE PJ Przestrzeń społeczno-gospodarcza Europy Socioeconomic Space of Europe and EU-Poland
i procesy integracji Polski z UE
integration processes
791 BGgS SIG PJ Społeczeństwo i gospodarka w regionach Society and Economy in Geographical Regions of Poland
792 BGgS PSO JB Współczesne przemiany na obszarach
Modern Transformation of Rural Areas
wiejskich
793 BGgS RLR PJ Strategie rozwoju lokalnego i
Strategies of Local and Regional Development
regionalnego
Specjalność geografia społeczno-ekonomiczna z kartografią Grupa specjalizacyjna: PLANOWANIE
PRZESTRZENNE
(numery: 796-810)
Specialisation: Socioeconomic Geography and Cartography, Specialisation Group: Spatial Planning
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
781 BGgS HIM AM Historia i metodologia geografii
History and Methodology of Socioeconomic Geography
796 BGgS ZGP GW Zagospodarowanie przestrzenne Polski
Spatial Management in Poland
797 BGgS SKP GW Społeczno-kulturowe podstawy
Sociocultural Bases of Spatial Management
zagospodarowania przestrzennego
Ecophysiography
798 BGgS TGP AM Teoria gospodarki przestrzennej
Theory of Spatial Management
785 BGgS ZGS KŁ Zastosowanie GIS w geografii społeczno- Application of GIS Methods in Socioeconomic Geography
ekonomicznej
799 BGgS PUE GW Planowanie przestrzenne w wybranych
Spatial Planning in Selected EU Countries
krajach Unii Europejskiej
193
800 BGgS GON GW Gospodarka nieruchomościami
Real Estate Management
801 BGgS MAR PJ Marketing miejski
Urban Marketing
802 BGgS PRP DS Prawne podstawy planowania
Legal Bases of Spatial Planning
przestrzennego
803 BGgS MPP DY Miejscowe planowanie przestrzenne
Local Spatial Planning
804 BGgS KAP JM Kartografia planistyczna
Planning Cartography
805 BGgS PLW GW Planowanie wielkoprzestrzenne
Great-Scale Planning
881 BGgS ARK BE Architektura krajobrazu
Landscape Architecture
806 BGgS PRO PO Projekt urbanistyczny
Urban Project
Specjalność geografia społeczno-ekonomiczna z kartografią Grupa specjalizacyjna: KARTOGRAFIA
(numery: 811-825)
Specialisation: Socioeconomic Geography and Cartography, Specialisation Group: Cartography
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
811 BGgS KTO MS Kartoznawstwo ogólne
General Map Study
812 BGgS GKM PC Grafika i kompozycja mapy
Map Composition and Graphics
783 BGgS MSE NZ Metody badań społeczno-ekonomicznych i Socioeconomic and Cartographic Research Methods in
Geography
813 BGgS KWK MM Komputerowe wspomaganie kartografii
Computer Methods in Cartography
814 BGgS MEK MM Metodyka kartografii
Methodology of Cartography
815 BGgS MEK IT Kartografia matematyczna
Mathematical Cartography
816 BGgS AII MM Analiza i interpretacja map
Map Analysis and Interpretation
817 BGgS RMA MS Redakcja map i atlasów
Edition of Maps and Atlases
818 BGgS REK KK Reprodukcja kartograficzna
Cartographic Reproduction
819 BGgS FTG VC Podstawy fotogrametrii i geodezji
Basics of Photogrammetry and Geodesy
820 BGgS GIK KR GIS w kartografii
GIS in Cartography
821 BGgS HIK MS Historia kartografii
History of Cartography
822 BGgS HIK KR Teledetekcja w kartografii
Remote Sensing in Cartography
Specjalność hydroklimatologia Grupa specjalizacyjna: HYDROLOGIA
(numery: 826-840)
Specialisation: Hydroclimatology, Specialisation Group: Hydrology
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
826 BGgS HYD JD Hydrometria
Hydrometry
827 BGgS GIH WS GIS w hydrologii
GIS in Hydrology
828 BGgS HGO ZM Hydrogeologia ogólna
General Hydrogeology
829 BGgS MAH JD Metody analiz hydrochemicznych
Methods of Hydrochemical Analysis
830 BGgS LMN MT Limnologia fizyczna
Physical Limnology
831 BGgS POT JP Potamologia
Potamology
832 BGgS MBH JP Metody badań i modelowania w hydrologii Research Methods and Modelling in Hydrology
833 BGgS HPL ZM Hydrologia i hydrogeologia Polski
Hydrology and Hydrogeology of Poland
847 BGgS ZAN BJ Zanieczyszczenia i ochrona wód
Water Pollution and Protection
834 BGgS GWP SB Gospodarka wodna Polski
Water Management in Poland
835 BGgS HDS JP Hydrologia stosowana
Applied Hydrology
836 BGgS AOU SB Antropogeniczne zmiany obiegu wody
Anthropogenic Changes of Water Circulation
Specjalność hydroklimatologia Grupa specjalizacyjna: HYDROCHEMIA
(numery: 841-855)
Specialisation: Hydroclimatology, Specialisation Group: Hydrochemistry
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
841 BGgS WWŚ BJ Woda w środowisku geograficznym
Water in Geographical Environment
827 BGgS GIH WS GIS w hydrologii
GIS in Hydrology
842 BGgS HWP BD Hydrochemia wód podziemnych
Hydrochemistry of Underground Waters
843 BGgS WPA MB Dynamika jakości wody w atmosferze i
Dynamics of Water Quality in the Atmosphere and on
na powierzchni gruntu
the Ground Surface
Polski
844 BGgS EKO BC Ekosystemy hydrogeniczne
Hydrogenic Ecosystems
845 BGgS HYW BD Hydrochemia wód powierzchniowych
Hydrochemistry of Surface Waters
846 BGgS ZAS WS Zastosowanie GIS w hydrochemii
Application of GIS Methods in Hydrochemistry
847 BGgS ZAN BJ Zanieczyszczenia i ochrona wód
Water Pollution and Protection
848 BGgS UWE BJ Układy węglanowe (termodynamika i
Carbonate Systems (Thermodynamics and Chemical
kinetyka chemiczna)
Kinetics)
833 BGgS HPL ZM Hydrologia i hydrogeologia Polski
Hydrology and Hydrogeology of Poland
849 BGgS MOH BD Metody opracowań hydrochemicznych
Specjalność hydroklimatologia Grupa specjalizacyjna: METEOROLOGIA I KLIMATOLOGIA
(numery: 856-870)
Specialisation: Hydroclimatology, Specialisation Group: Meteorology and Climatology
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
856 BGgS HDM NM Hydrometeorologia
Hydrometeorology
841 BGgS WWŚ BJ Woda w środowisku geograficznym
Water in Geographical Environment
857 BGgS EFA AG Elementy fizyki atmosfery
Elements of Atmosphere Physics
194
Methods of Climatological Studies
858 BGgS MOK EF Metody opracowań klimatologicznych
859 BGgS MOK AG Meteorologia synoptyczna
Synoptic Meteorology
860 BGgS KPE SM Klimat Polski i Europy
Climate of Poland and Europe
861 BGgS KLR SM Klimatologia regionalna
Regional Climatology
862 BGgS CAO BK Cyrkulacja atmosferyczna i oceaniczna
Atmospheric and Oceanic Circulation
863 BGgS MBK BK Metody badań w klimatologii
Research Methods in Climatology
864 BGgS ITM AG Instrumentoznawstwo meteorologiczne Meteorological Tools Study
865 BGgS KLS SM Klimatologia stosowana
Applied Climatology
866 BGgS ZIW BK Zmiany i wahania klimatu
Climate Changes and Fluctuation
Specjalność ochrona środowiska Grupa specjalizacyjna: GOSPODAROWANIE ZASOBAMI ŚRODOWISKA
(numery: 871-885)
Specialisation: Environmental Protection, Specialisation Group: Environment Resources Management
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
871 BGgS PGM WZ Procesy geomorfologiczne
Geomorphologic Processes
872 BGgS OCP WI Obszary i obiekty chronione w Polsce i na Protected Areas and Objects in Poland and in the World
świecie
Ecophysiography
874 BGgS MIA WR Monitoring środowiska i analiza danych
Environmental Monitoring and Environmental Data
środowiskowych
Analysis
703 BGgS GHK BJ Geochemia krajobrazu
875 BGgS WAŚ WI Waloryzacja środowiska
876 BGgS OOS WO Oceny oddziaływania na środowisko
Environmental Impact Estimations
877 BGgS NOK BE Nauka o krajobrazie
Landscape Study
878 BGgS OŚP SJ Podstawy prawne i administracyjne
Legal and Administrative Bases of Environmental
ochrony środowiska w Polsce
Protection in Poland
879 BGgS BSZ JP Badanie zagrożeń i dokumentowanie
Research of Hazards and Verification of State of the
stanu środowiska metodami GIS
Environment with the use of GIS Methods
707 BGgS EKO AP Ekologiczne podstawy kształtowania
Ecological Bases of Landscape Formation
krajobrazu
880 BGgS ZAŚ WI Zdrowotne aspekty środowiska
Health Aspects of the Environment
Blok przedmiotów pedagogicznych / Pedagogical Subjects
Numer i symbol
WERSJA POLSKA
ENGLISH VERSION
601 BGgF DYG RO Dydaktyka geografii
Teaching of Geography
601.1. BGgF PPE
Pedagogical Practice
RO
602 BGgF PSY IP
Psychologia
Psychology
603 BGgF PED DP Pedagogika
Pedagogy
Przedmioty uzupełniające wchodzące w skład bloku pedagogicznego / Supplementary Pedagogical
Subjects
651 BGgF EMG AP Emisja głosu w praktyce szkolnej
654 BGgF ERL RS Edukacja regionalna - Lubelszczyzna
656 BGgF IEG PW Technologia informacyjna w edukacji
geograficznej
Voice Emission in School Practice
Regional Education – Lublin Region
Information Technology in Geographical Education
STOSOWANE SKRÓTY NAZWISK OSÓB PROWADZĄCYCH
Skrót
Imię i nazwisko
Jednostka organizacyjna
AG
dr Andrzej Gluza
Zakład Meteorologii i Klimatologii
AM
dr Artur Myna
Zakład Geografii Ekonomicznej
AP
dr Irena Agnieszka Pidek
Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii
AŚ
dr hab. Andrzej Świeca, prof. UMCS
Zakład Geografii Regionalnej
BB
dr Bogusława Baran-Zgłobicka
BC
dr hab. Bronisław Janiec, prof. UMCS, dr hab.
Bożena Czarnecka
Zakład Hydrografii, Zakład Ekologii Roślin
BD
dr hab. Bronisław Janiec, prof. UMCS, dr
Jarosław Dawidek
Zakład Hydrografii
BE
dr Sebastian Bernat
Zakład Ochrony Środowiska
BJ
dr hab. Bronisław Janiec, prof. UMCS
Zakład Hydrografii
BK
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS
BO
dr Janusz Borowiec
Wydział Ekonomiczny
BS
dr Teresa Brzezińska-Wójcik, dr Ewa Skowronek Zakład Geografii Regionalnej
BW
dr Teresa Brzezińska-Wójcik
195
DJ
dr Jarosław Dawidek
DP
dr Dorota Pankowska
Wydział Pedagogiki i Psychologii
DR
dr Radosław Dobrowolski
DS
dr Dorota Steć
Wydział Prawa i Administracji
dr inż. arch. Romuald Dylewski
Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa w
Warszawie
EF
dr Eugeniusz Filipiuk
EK
dr Elżbieta Kardaszewska
ES
dr Ewa Skowronek
EW
dr Elżbieta Kardaszewska, dr Teresa Brzezińska- Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii, Zakład
Wójcik
Geografii Regionalnej
FP
Pracownicy
Zakładu Geografii Fizycznej i Paleogeografii
FŚ
prof. dr hab. Florian Święs
Zakład Geobotaniki, Instytut Biologii
GC
dr Leszek Gawrysiak, dr Jacek Chodorowski
Zakład Geomorfologii, Zakład Gleboznawstwa
GJ
dr Grzegorz Janicki
GW
dr Waldemar Gorzym-Wilkowski
HW
dr Teresa Brzezińska-Wójcik, dr Krystyna
Harasimiuk
Zakład Geografii Regionalnej, Biblioteka Instytutu Nauk o
Ziemi
IP
Pracownicy
Wydziału Pedagogiki i Psychologii
IT
dr Irena Tarraro-Żebrowska
Zakład Kartografii
JA
dr hab. Jan Adamowski
Wydział Humanistyczny
JB
dr hab. Jerzy Bański, prof. UMCS
JC
dr Jacek Chodorowski
Zakład Gleboznawstwa
JD
dr Józef Duda
Wydział Ekonomiczny
dr Jan Rodzik, dr Grzegorz Janicki
Roztoczańska Stacja Naukowa UMCS, Zakład Geografii
Fizycznej i Paleogeografii
JJ
dr Wojciech Janicki
JM
dr hab. Jerzy Mościbroda, prof. UMCS
JP
dr Józef Paszczyk
Zakład Hydrografii
JR
dr Jan Rodzik
Roztoczańska Stacja Naukowa UMCS
JS
dr hab. Józef Superson, prof. UMCS
Zakład Geomorfologii
JW
prof. dr hab. Józef Wojtanowicz
KB
dr Krystyna Bałaga
KC
dr hab. Zbigniew Klimowicz, prof. UMCS, dr
Jacek Chodorowski
DY
JG
KJ
dr Waldemar Kociuba, dr Grzegorz Janicki
Zakład Hydrografii
Zakład Geografii Regionalnej, Zakład Geografii Fizycznej i
Paleogeografii
KK
dr Krzysztof Kałamucki, mgr Mirosław Krukowski Zakład Kartografii
KŁ
mgr Krzysztof Łoboda
KM
dr hab. Bogusław M. Kaszewski, prof. UMCS, dr
Szczepan Mrugała
KP
prof. dr hab. Kazimierz Pękala
KR
mgr Mirosław Krukowski
Zakład Kartografii
KT
dr hab. Tomasz Komornicki, prof. UMCS
KW
dr Waldemar Kociuba, dr Teresa BrzezińskaWójcik
KZ
dr Zdzisław Kowalski
Wydział Filozofii i Socjologii
LD
dr hab. Leopold Dolecki, prof. UMCS
LG
dr Leszek Gawrysiak
ŁW
prof. dr hab. Maria Łanczont, prof. dr hab. Józef
Wojtanowicz
ŁZ
prof. dr hab. Maria Łanczont, dr Paweł Zieliński
MA
dr Sabina Magierska
MB
dr Marek Nowosad, dr hab. Bronisław Janiec,
prof. UMCS
Zakład Hydrografii
MC
dr hab. Jerzy Melke, prof. UMCS, dr Jacek
Chodorowski
196
MF
dr Małgorzata Flaga
MH
prof. dr hab. Marian Harasimiuk
MJ
dr hab. Jerzy Melke, prof. UMCS
MK
dr Mirosław Meksuła, dr Krzysztof Kałamucki
Zakład Kartografii
MŁ
prof. dr hab. Maria Łanczont
MM
dr Mirosław Meksuła
Zakład Kartografii
MS
prof. dr hab. Mieczysław Sirko
Zakład Kartografii
MT
dr Marek Turczyński
Zakład Hydrografii
dr Mirosław Meksuła, Pracownicy
Zakład Kartografii, Zakładu Geografii Fizycznej i
Paleogeografii
MZ
NC
dr Jolanta Nogaj-Chachaj
Wydział Humanistyczny
NM
dr Marek Nowosad
NZ
Pracownicy
Instytutu Nauk o Ziemi
PA
dr Paweł Zieliński
PB
mgr Piotr Bartmiński
PC
dr Paweł Cebrykow
Zakład Kartografii
PJ
dr Jan Polski
PK
dr Piotr Kulesza
PM
dr Przemysław Mroczek
PO
mgr inż. arch. Anna Polska
PP
dr Jan Polski, mgr inż. arch. Anna Polska
PT
prof. dr hab. Kazimierz Pękala, mgr Anna
Tarasiuk
PW
dr Paweł Wojtanowicz
Pracownia Dydaktyki Geografii
PZ
dr Piotr Zagórski
RA
dr Radosław Janicki
RD
prof. dr hab. Ryszard Dębicki
RE
dr Jan Reder
RG
Pracownicy
Zakładu Geografii Regionalnej
dr Jolanta Rodzoś, dr Jan Rodzik
Pracownia Dydaktyki Geografii, Roztoczańska Stacja
Naukowa UMCS
RK
mgr Renata Krukowska
RO
dr Jolanta Rodzoś
RP
dr Janina Repelewska-Pękalowa
dr Radosław Dobrowolski, dr Jan Rodzik
Zakład Geografii Fizycznej i Paleogeografii, Roztoczańska
Stacja Naukowa UMCS
RJ
RR
RS
dr Jolanta Rodzoś, dr Joanna Szczęsna
RW
dr Jolanta Rodzoś, dr Paweł Wojtanowicz
SB
dr hab. Stefan Bartoszewski, prof. UMCS
Zakład Hydrografii
SJ
prof. dr hab. Józef Styk
SM
dr Szczepan Mrugała
ST
dr Sławomir Terpiłowski
SW
dr Wiesława Sobczyk
TD
dr Tomasz Demendecki
Wydział Prawa i Administracji
TK
dr Waldemar Kociuba, mgr Andrzej Tucki
WI
dr Wioletta Kałamucka
WJ
dr Justyna Warowna
WK
dr Waldemar Kociuba
WO
dr Witold Wołoszyn
dr Witold Wołoszyn, dr Jan Rodzik
Zakład Ochrony Środowiska, Roztoczańska Stacja
Naukowa UMCS
dr Wojciech Sobolewski
Zakład Hydrografii
dr Witold Wołoszyn, dr Grzegorz Janicki
Zakład Ochrony Środowiska, Zakład Geografii Fizycznej i
Paleogeografii
dr Wojciech Zgłobicki
WR
WS
WW
WZ
197
ZG
dr Zbigniew Gardziel
ZI
Pracownicy
Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki
ZJ
dr Wojciech Zgłobicki, dr Justyna Warowna
ZK
dr hab. Zbigniew Klimowicz, prof. UMCS
ZM
prof. dr hab. Zdzisław Michalczyk
Zakład Hydrografii
ZP
dr Paweł Zieliński
198
ANEKS
PROGRAM SOCRATES – ERASMUS
Program Erasmus, którego nazwa nawiązuje do imienia Erazma z Rotterdamu, został powołany w roku 1987 z myślą o
propagowaniu i ułatwianiu wymiany studentów między uczelniami krajów Wspólnoty Europejskiej. W 1995 roku,
Erasmus wszedł w skład utworzonego wówczas programu wspólnotowego SOCRATES, wspierającego międzynarodową
współpracę w sferze edukacji. Stosowana obecnie nazwa SOCRATES-Erasmus ma podkreślić, że Erasmus jest częścią
zakrojonego na szerszą skalę programu SOCRATES.
Ogólnym celem programu SOCRATES-Erasmus jest podnoszenie poziomu kształcenia i wzmacnianie jego
europejskiego wymiaru w szkołach wyższych. Program SOCRATES-Erasmus obejmuje nie tylko wymianę studentów,
lecz umożliwia także różne inne formy współpracy między instytucjami szkolnictwa wyższego w Europie.
Kraje uprawnione do udziału w programie SOCRATES-Erasmus:
•
25 krajów członkowskich Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Cypr, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja,
Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Republika Czeska,
Republika Słowacji, Słowenia, Szwecja, Wielka Brytania, Węgry, Włochy);
•
3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Lichtenstein, Norwegia);
•
2 kraje kandydujące do UE (Bułgaria, Rumunia) oraz Turcja.
W Polsce prawo uczestnictwa w programie Erasmus mają państwowe i prywatne szkoły wyższe wpisane do rejestru
Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, kształcące studentów na poziomie licencjackim, inżynierskim, magisterskim,
doktoranckim.
Uczelnie uczestniczące w Erasmusie realizować mogą następujące działania:
•
wymianę studentów - umożliwianie własnym studentom wyjazdów do partnerskich
uczelni w krajach
europejskich i przyjmowanie studentów z tych uczelni w celu zrealizowania przez nich uzgodnionego programu
studiów trwającego od 3 miesięcy do 1 roku akademickiego;
•
wymianę nauczycieli akademickich - umożliwianie wykładowcom wyjazdów do partnerskich uczelni w krajach
Europy i przyjmowanie wykładowców z tych uczelni w celu prowadzenia przez nich zajęć dydaktycznych;
•
organizację wymiany studentów i nauczycieli akademickich,
np. promocję wymiany, przygotowanie (np.
organizacyjne, językowe) wyjeżdżających studentów i wykładowców, opiekę nad studentami przyjeżdżającymi z
zagranicy;
•
wprowadzanie europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów (ECTS) ułatwiającego zaliczenie okresu
studiów odbytego w uczelni partnerskiej;
•
opracowywanie nowych programów nauczania przy współudziale partnerskich uczelni z krajów Europy w ramach
projektów wielostronnych;
•
organizację kursów intensywnych - cyklu zajęć dydaktycznych opracowanych i prowadzonych przez
międzynarodową grupę wykładowców dla międzynarodowej grupy studentów;
•
udział w Sieciach tematycznych Erasmusa.
Aktywny udział polskich uczelni w programie SOCRATES-Erasmus rozpoczął się w roku 1998/99, kiedy to 46 polskich
szkół wyższych (w tym także Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej) podpisało kontrakt uczelniany z Komisją
Europejską.
W ramach programu SOCRATES–Erasmus studenci mają możliwość wyjazdu do jednego z krajów Unii Europejskiej na
okres od 3 miesięcy do jednego roku akademickiego. W okresie tym otrzymują niewielkie stypendium ERASMUSa
(dofinansowanie kosztów podróży i pobytu za granicą) i są zwolnieni z opłat czesnego w uczelni zagranicznej. Okres
studiów odbytych za granicą stanowi integralną część studiów w uczelni macierzystej. Gwarancją uznania tego okresu
studiów jest podpisanie przed wyjazdem „Porozumienia o programie zajęć” (Learning agreement) między studentem,
uczelnią macierzystą i uczelnią przyjmującą. Zaliczenie w uczelni macierzystej następuje po przeanalizowaniu „Wykazu
zaliczeń” (Transcript of records) wystawionego studentowi przez uczelnię zagraniczną. „Wykaz zaliczeń” zawiera
zestawienie wszystkich przedmiotów i zajęć, w których uczestniczył student wraz z uzyskanymi ocenami i liczbą
punktów ECTS.
Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów (European Credit Transfer System) jest systemem, który
ułatwia uznanie okresów studiów odbytych za granicą. Pozwala na „mierzenie” w skali punktowej nakładu pracy
studenta, jaki musi on włożyć w zaliczenie określonego przedmiotu.
Jednostką administracyjną UMCS odpowiedzialną za współpracę międzynarodową jest Dział Współpracy z Zagranicą i
Koordynacji Programów Międzynarodowych:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Dział Współpracy z Zagranicą i Koordynacji Programów Międzynarodowych
Pl. M. Curie-Skłodowskiej 5, p. 1201, 20-031 Lublin
tel. 081 537-54-10, 537-52-18, 537-53-65; fax: 081 537-54-10
Kierownik Działu
Koordynator Programu Socrates-Erasmus
mgr Ryszard STRASZŃSKI; e-mail: [email protected]
199
Na każdym wydziale powołani są: koordynatorzy ds. współpracy z zagranicą oraz koordynatorzy procesu bolońskiego i
ECTS.
Więcej informacji o programie SOCRATES można uzyskać u koordynatora wydziałowego i uczelnianego oraz na
stronach internetowych:
Działu Współpracy z Zagranicą i Koordynacji Programów Międzynarodowych UMCS
http://dwz.umcs.lublin.pl/;
Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji: http://www.socrates.org.pl;
i Biura Programu: http://www.socleoyouth.be.
PROCES BOLOŃSKI
Deklaracja Bolońska, podpisana 19 czerwca 1999 roku przez ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyższe w 29
krajach europejskich, zapoczątkowała proces istotnych zmian w systemach edukacji poszczególnych państw. Proces
ten, nazywany często Procesem Bolońskim, zmierza do utworzenia do 2010 roku –w wyniku uzgodnienia pewnych
ogólnych zasad organizacji kształcenia – Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego (European Higher Education
Area). Założenia Deklaracji „biorą w pełni pod uwagę różnorodność kultur, języków, krajowych systemów szkolnictwa
oraz autonomię uniwersytetów” i zakładają współpracę w zakresie koordynacji polityk w zakresie szkolnictwa
wyższego.
Proces Boloński stanowi próbę wypracowania wspólnej „europejskiej” reakcji na problemy występujące w większości
krajów, tak aby:
•
stworzyć warunki do mobilności obywateli,
•
dostosować system kształcenia do potrzeb rynku pracy, a zwłaszcza doprowadzić do poprawy zatrudnienia,
•
podnieść atrakcyjność i poprawić pozycję konkurencyjną szkolnictwa wyższego w Europie, tak aby odpowiadała
ona wkładowi tego obszaru w rozwój cywilizacji.
Celem zachodzących procesów integracyjnych nie jest standaryzacja, lecz raczej „harmonizacja”, czyli wypracowanie
zasad współdziałania, z uwzględnieniem zróżnicowania i autonomii poszczególnych państw i uczelni.
Proces
Boloński
1998
Deklaracja Sorbońska
Francja, Niemcy
Wielka Brytania, Włochy
1999
Deklaracja Bolońska
29 państw, w tym Polska
2001
Komunikat Praski
33 państwa
2003
Komunikat Berliński
40 państw
2005
Komunikat z Bergen
45 państw
2007
Komunikat Londyński
? państw
2010: Europejska Przestrzeń Szkolnictwa Wyższego
Schemat realizacji Procesu Bolońskiego
W Deklaracji Bolońskiej zawarte jest sześć postulatów wskazujących sposoby realizacji celów
przyświecających idei tworzenia Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego:
•
wprowadzenie systemu „łatwo czytelnych” i porównywalnych stopni (dyplomów),
•
wprowadzenie studiów dwustopniowych,
•
wprowadzenie punktowego systemu rozliczania osiągnięć studentów (ECTS),
•
usuwanie przeszkód ograniczających mobilność studentów i pracowników,
•
współdziałanie w zakresie zapewnienia jakości kształcenia,
•
propagowanie problematyki europejskiej w kształceniu.
W Komunikacie Praskim ministrowie potwierdzili znaczenie postulatów Deklaracji Bolońskiej, a ponadto wskazali
następujące elementy Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego:
•
kształcenie ustawiczne,
•
współdziałanie uczelni i studentów w realizacji Procesu Bolońskiego,
•
propagowanie atrakcyjności Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego poza Europą.
W Komunikacie Berlińskim ministrowie dokonali oceny przebiegu realizacji postulatów sformułowanych w Deklaracji
Bolońskiej i Komunikacie Praskim oraz wskazali nowe aspekty Procesu Bolońskiego, podkreślając:
•
związek kształcenia i badań naukowych oraz znaczenie badań jako integralnej części szkolnictwa wyższego,
•
potrzebę rozszerzania dwustopniowego systemu studiów (zdefiniowanego w Deklaracji Bolońskiej) o studia III
stopnia – studia doktoranckie,
•
potrzebę kształcenia interdyscyplinarnego.
Ostatnia konferencja ministrów odbyła się w dniach 19-20 maja 2005 w Bergen. Informacje na jej temat oraz aktualne
informacje dotyczące międzynarodowych kierunków rozwoju procesu bolońskiego można znaleźć na stronie
www.bologna-bergen2005.no.
Tzw. contact person ds. Deklaracji Bolońskiej jest Pani Maria Bołtruszko (tel. 022 628-41-35; fax: 022 628-85-61;
e-mail: [email protected]), starszy specjalista w Departamencie Współpracy Międzynarodowej, która ściśle
współpracuje z Departamentem Szkolnictwa Wyższego i Państwową Komisją Akredytacyjną.
Na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w sprawach związanych z Procesem Bolońskim należy kontaktować się z
Koordynatorem Uczelnianym lub Koordynatorami Wydziałowymi Procesu Bolońskiego i Europejskiego Systemu
Transferu i Akumulacji Punktów (ECTS).
200
SYSTEM MOBILNOŚCI STUDENTÓW – PROGRAM MOST
System mobilności studentów, zwany dalej programem MOST, jest ofertą kształcenia w uniwersytetach
polskich. Porozumienie W tej kwestii podpisali rektorzy uniwersytetów podczas posiedzenia KRUP (Konferencja
Rektorów Uniwersytetów Polskich) w dniu 13 grudnia 1999 r.
Program MOST jest adresowany do studentów, których zainteresowania naukowe mogą być realizowane poza
macierzystym uniwersytetem; wprowadzenie systemu mobilności ma na celu poszerzenie możliwości kształcenia się
poprzez odbywanie semestralnych lub rocznych studiów w innym niż macierzysty uniwersytet.
Student tego programu ma prawo ubiegania się o przyjęcie na wybrany przez siebie uniwersytet oraz prawo wyboru
przedmiotów w oparciu o istniejący program studiów na danym uniwersytecie.
W ogólnych założeniach program MOST nawiązuje do europejskiego systemu kształcenia w ramach programu
SOCRATES.
Założenia i organizacja programu:
•
Program MOST dotyczy jednolitych i dwustopniowych studiów magisterskich, wszystkich kierunków studiów
realizowanych w umawiających się uniwersytetach polskich.
•
W organizacji programu uczestniczą wszystkie uczelnie skupione w KRUP.
•
Sprawy formalne i organizacyjne studentów programu, wynikające z Porozumienia Uniwersytetów Polskich,
prowadzi właściwy uniwersytet.
•
Kandydaci na semestralne lub roczne studia w danym roku akademickim wyłaniani są według określonych zasad:
- Uniwersytety zgłaszają do Biura UKA w terminie do 30 marca oferowaną liczbę miejsc na poszczególne kierunki
studiów. Do 15 kwietnia Biuro UKA (Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna) rozsyła zbiorcze zestawienie miejsc. Do 15
maja uczelnie przedstawiają imienną listę kandydatów do studiowania w semestrze zimowym i letnim, do 30 listopada
w semestrze letnim.
- UKA podejmie decyzje o rozdziale miejsc odpowiednio do 30 czerwca i 30 grudnia, informując o tym zainteresowane
uczelnie.
•
W trakcie odbywania studiów w ramach programu MOST, przysługujące stypendia: socjalne, naukowe, MENiS i
inne wypłaca studentowi uczelnia macierzysta.
•
Uniwersytety przyjmujące studentów zapewniają w miarę możliwości miejsca w domu akademickim.
Studia w ramach programu MOST może podjąć student nie wcześniej niż po ukończeniu drugiego roku
studiów. Warunkiem koniecznym przyjęcia studenta do innej uczelni jest zaliczenie przez niego roku lub semestru
poprzedzającego okres studiów w danej uczelni.
Podstawą semestralnych studiów w programie MOST jest realizowanie indywidualnego programu studiów.
Program semestralnych studiów może być realizowany przez wybranie dowolnego semestru studiów z obowiązującego
programu nauczania w uniwersytecie wybranym przez studenta. Program semestralnych studiów może być
realizowany w oparciu o indywidualny program, składający się z różnych przedmiotów, wybranych z różnych
semestrów studiów danego kierunku lub pokrewnych kierunków, realizowanych w tym czasie w wybranym
uniwersytecie. Dopuszcza się możliwość wyboru tylko jednego przedmiotu poza uczelnią macierzystą.
Semestralny program studiów musi zapewniać uzyskanie 30 punktów ECTS. W przypadku zaliczania jednego tylko
przedmiotu pozostałe punkty kredytowe student musi uzyskać w macierzystej uczelni. Wybrany program powinien być
zaliczany przez dziekana wydziału uniwersytetu, w którym student odbywa semestralne studia.
Tryb zaliczenia semestru oparty jest o przyjęty system ECTS. Odbyte przez studenta zajęcia wraz z uzyskanymi
ocenami potwierdza dziekan wydziału danego uniwersytetu. Uzyskane wyniki egzaminów w trakcie studiów na
wybranym uniwersytecie są uwzględniane w obliczaniu średniej w danym roku studiów, jak również średniej z całego
toku studiów.
Na UMCS Programem MOST zajmuje się Pani Marzena WIDOMSKA:
mgr Marzena WIDOMSKA
Dział Toku Studiów
Rektorat, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5, pok. 313, 20-031 Lublin
tel. 081 537-51-22 lub 537-57-91; e-mail: [email protected]
PODSTAWOWE ZASADY EUROPEJSKIEGO SYSTEMU TRANSFERU I AKUMULACJI PUNKTÓW (ECTS)
Europejski System Transferu Punktów (European Credit Transfer System, ECTS, znany również w Polsce pod swą
skrótową nazwą) został po raz pierwszy wprowadzony jako przedsięwzięcie pilotażowe w 1989 r. w ramach programu
Erasmus. Wówczas jego celem było ułatwienie uznawania okresów studiów odbywanych przez studentów za granicą
poprzez transfer punktów.
ECTS został uznany za jeden z fundamentów Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego przez 40 krajówsygnatariuszy Procesu Bolońskiego.
ECTS pozwala przedstawiać programy studiów w sposób czytelny i ułatwiający porównania. ECTS można stosować w
ramach wszystkich rodzajów studiów niezależnie od trybu, w jakim są prowadzone, oraz dla celów kształcenia przez
całe życie. Służy on zarówno studentom odbywającym część studiów za granicą, jak i studentom odbywającym całość
studiów w swej uczelni macierzystej, ponieważ może być stosowany dla celów akumulacji punktów w obrębie jednej
uczelni oraz w celu przenoszenia punktów z jednej uczelni do drugiej. ECTS ułatwia studentom mobilność między
krajami, w obrębie krajów, miast i regionów, jak również przechodzenie z jednego rodzaju uczelni do uczelni innego
rodzaju; obejmuje on również samodzielną naukę i doświadczenie zawodowe. Z tych względów dobrze już obecnie
znany akronim „ECTS” oznacza obecnie „Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów”.
201
PODSTAWOWE CECHY ECTS
Punkty ECTS
Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów (ECTS) jest systemem ukierunkowanym na studenta i opartym na
nakładzie pracy studenta, jakiego wymaga osiągnięcie celów programu studiów. Te cele powinny najlepiej być
określone w postaci efektów kształcenia, jakie należy osiągnąć, oraz kompetencji, jakie należy zdobyć.
•
Za podstawę ECTS przyjęto zasadę, że nakład pracy studenta studiów w pełnym wymiarze (tj. studiów dziennych)
w ciągu jednego roku akademickiego odpowiada 60 punktom. Nakład pracy studenta studiów dziennych w Europie
wynosi przeważnie około 1500-1800 godzin rocznie i w tych przypadkach jeden punkt oznacza około 25-30 godzin
pracy.
•
Punkty ECTS można uzyskać wyłącznie po wykonaniu wymaganej pracy i odpowiedniej ocenie uzyskanych efektów
kształcenia. Efekty kształcenia oznaczają zestaw kompetencji określających, co student będzie wiedział, rozumiał
lub potrafił zrobić po zakończeniu procesu kształcenia niezależnie od tego, jak długo trwa ten proces.
•
Nakład pracy studenta w ECTS obejmuje czas, jakiego wymaga zakończenie wszystkich zaplanowanych w procesie
kształcenia zajęć, takich jak uczęszczanie na wykłady, udział w seminariach, samodzielna nauka, przygotowanie
projektów, egzaminy itd.
•
Punkty przyporządkowuje się wszystkim edukacyjnym komponentom programu studiów (np. modułom, zajęciom
z poszczególnych przedmiotów, praktykom, pracy dyplomowej/rozprawie), a odzwierciedlają one ilość pracy, jakiej
wymaga osiągnięcie konkretnych celów lub efektów kształcenia w ramach danego komponentu, w odniesieniu do
łącznego nakładu pracy niezbędnego do zaliczenia całego roku studiów.
Punkty ECTS określają jedynie nakład pracy studenta mierzony w czasie. Nie odzwierciedlają w żaden sposób
statusu zajęć z danego przedmiotu ani prestiżu nauczyciela. Na przykład zajęcia wprowadzające w dany przedmiot
mogą wymagać od studenta więcej czasu niż zajęcia na poziomie zaawansowanym.
Student studiów dziennych uzyskuje na ogół 60 punktów rocznie, 30 punktów w semestrze.
Okres studiów odbytych za granicą (włącznie z egzaminami lub oceną w innej formie) zastępuje porównywalny okres
studiów (wraz z egzaminami lub oceną w innej formie) w uczelni macierzystej.
ECTS nie ogranicza się do zajęć prowadzonych w uczelni i obejmuje również praktyki. Praktyki można także opisać za
pomocą efektów kształcenia i czasu pracy wyrażonego w punktach ECTS. Punkty można oczywiście przyznać dopiero
po odpowiedniej ocenie.
Efekty kształcenia i kompetencje
Efekty kształcenia to zestawy kompetencji określające, co student będzie wiedział, rozumiał lub potrafił zrobić po
zakończeniu procesu kształcenia niezależnie od tego, jak długo trwa ten proces. Mogą one dotyczyć cyklu studiów, na
przykład studiów I lub II stopnia, bądź cyklu zajęć z poszczególnych przedmiotów czy modułów. Efekty kształcenia
określają warunki przyznawania punktów i są definiowane przez nauczycieli akademickich.
PODSTAWOWE DOKUMENTY ECTS
Pakiet informacyjny/Katalog studiów
Pakiet informacyjny/Katalog studiów jest najważniejszym dokumentem ECTS. Powinien on umożliwiać wszystkim
studentom i nauczycielom – zarówno miejscowym, jak i przyjeżdżającym z zagranicy – zapoznanie się z programami
studiów i ich porównywanie oraz zawierać niezbędne informacje o uczelni, jej działalności dydaktycznej i aspektach
praktycznych.
W Pakiecie informacyjnym/Katalogu studiów nie tylko wymienia się i opisuje programy studiów oraz składające się na
nie przedmioty, zajęcia i moduły, ale także zamieszcza wszelkie informacje, jakich potrzebuje student, aby podjąć
decyzję o rozpoczęciu studiów w danej uczelni, wyborze konkretnego programu czy zapisaniu się na określone moduły.
Pakiet informacyjny/Katalog studiów jest niezbędnym dokumentem, ponieważ przedstawia wszystkie niezbędne
informacje o programach studiów i dlatego musi być dostępny przed podjęciem studiów przez studentów.
Formularz zgłoszeniowy studenta
Formularz zgłoszeniowy studenta ECTS został opracowany dla studentów, którzy będą studiować przez ograniczony
okres czasu w uczelni zagranicznej.
Formularz zgłoszeniowy studenta zawiera wszystkie niezbędne informacje o studencie zamierzającym odbyć okres
studiów, jakich potrzebuje przyszła instytucja przyjmująca. Jeżeli uczelnia potrzebuje dodatkowych informacji
(dotyczących na przykład zakwaterowania, specjalnych wymogów związanych ze stanem zdrowia itp.) od
przyjeżdżających studentów, powinna poprosić o ich przedstawienie na odrębnym formularzu.
Uczelnie mogą używać własnej wersji Formularza zgłoszeniowego dla wyjeżdżających studentów pod warunkiem, że
zawiera ona elementy ze standardowego formularza i są one ustawione w takiej samej kolejności jak w standardowym
formularzu. Niemniej jednak zaleca się korzystanie z formularza standardowego.
Porozumienie o programie zajęć
Porozumienie o programie zajęć ECTS zostało opracowane dla studentów przebywających w uczelni za granicą przez
ograniczony okres czasu – jak to ma miejsce w ramach programu Erasmus.
Porozumienie o programie zajęć zawiera listę zajęć lub modułów, na które student zamierza uczęszczać. Dla każdego
rodzaju zajęć/modułu podaje się kod i liczbę punktów ECTS.
Porozumienie o programie zajęć musi podpisać student, osoba formalnie uprawniona do podejmowania zobowiązań w
imieniu uczelni macierzystej studenta oraz osoba posiadająca takie uprawnienia w uczelni przyjmującej studenta, która
tym samym gwarantuje, że przyjeżdżający student może uczęszczać na zaplanowane zajęcia/moduły.
Porozumienie o programie zajęć gwarantuje transfer punktów uzyskanych za zaliczone przez studenta zajęcia. Po
powrocie studenta formalnościami związanymi z uznaniem punktów zajmuje się właściwy organ lub właściwe władze
uczelni macierzystej. Student nie musi „negocjować” w sprawie uznania punktów z poszczególnymi wykładowcami.
Porozumienie o programie zajęć wraz z Wykazem zaliczeń mają zagwarantować pełne uznanie.
Wykaz zaliczeń
Wykaz zaliczeń ECTS służy do dokumentowania przebiegu studiów i wyników uzyskiwanych przez studenta przez
pewien okres czasu. Wymienia się w nim zajęcia lub moduły, na które uczęszczał student, oraz podaje liczbę
202
uzyskanych punktów, oceny wystawione według skali danej uczelni i, co również wskazane, odpowiadające im oceny
ECTS. Ten dokument odzwierciedla zarówno ilość pracy, jak i poziom osiągnięć.
Bardziej szczegółowe informacje dotyczące ECTS znajdują się na stronie internetowej Uczelni:
http://www.umcs.lublin.pl/index.html?m=2&akcja=art&id=114201
203

Informator o studiach magisterskich jednolitych obowiązujący

Transkrypt

Podobne dokumenty

Konkurs geograficzny cz. 1

Lista rzeczy do zabrania na Zieloną Szkołę:

Geografia z ochrona srodowiska

Pełna lista nagrodzonych - Wydział Nauk o Ziemi

Kijowska J., Kijowski A., 2007 - Zakład Geografii Kompleksowej

Encyklopedia geografii. Kraje i ludzie, t. 1-5

Encyklopedia tematyczna - geografia

Przedmioty rozszerzone: matematyka, geografia, język angielski