pobierz

Transkrypt

pobierz

2007
Jak napisad efektywny
biznes plan?
Przewodnik dla kadry zarządzającej i przedsiębiorców
Patronat merytoryczny
Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu
Wydział Gospodarki Narodowej
Dr hab. Andrzej Kaleta
Kierownik katedry Zarządzania Strategicznego
REDAKTOR
IPO.PL
1/1/2007
Zespół tworzący przewodnik:
Patronat merytoryczny
Akademia Ekonomiczna im. Oskara Langego we Wrocławiu
Wydział Gospodarki Narodowej
Dr hab. Andrzej Kaleta
Kierownik katedry Zarządzania Strategicznego
Zespół redakcyjny
Anna Janus
Dyrektor Zarządzający IPO.pl
[email protected]
Absolwentka Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
Studia Podyplomowe Innowacyjny Menedżer MSP AE Wrocław
Finanse przedsiębiorstw, marketing, consulting biznesowy, biznes plany
Agnieszka Wójcik
Doradca ds. Dotacji Unijnych dla firm
[email protected]
Przygotowywanie analiz dla przedsiębiorców, wdrażanie wniosków unijnych,
opracowywania biznes planów
Przewodnik pobrano ze strony www.IPO.pl
2 z 66
Od autorów
Nie jest prawdą, że nie warto planowad, gdyż nie można przewidzied przyszłości, a czas
poświęcany na to jest czasem straconym. To prawda, planowanie to przewidywanie, ale bez
dobrego planu Twój biznes ma znacznie mniejsze szanse na sukces rynkowy.
Czy biznes plan jest czynnikiem sukcesu firmy? Na to pytanie nie odpowiemy „zdecydowanie
tak”. Na sukces każdego przedsięwzięcia składa się wiele elementów. Biznes plan również.
Dlaczego? Ponieważ jest mapą, która krok po kroku wskaże nam drogę do celu, czyli sukcesu
rynkowego naszych firm.
Im lepszy biznes plan, tym większe szanse na sukces? Na pewno tak! Posiadając biznes plan
nie zapomnimy o tym co najważniejsze w naszej działalności.
Przewodnik: „Jak napisad efektywny biznes plan” kierujemy do menedżerów, właścicieli firm,
tych planujących nowe przedsięwzięcia, czyli wszystkich przedsiębiorców z otwartymi
umysłami i pomysłami na biznes
Mamy nadzieję, że przewodnik ułatwi Paostwu proces tworzenia biznes planów. Niezależnie
od jego celu i od tego kto będzie jego odbiorcą, życzymy aby był efektywny!
Zapraszamy do lektury,
Autorzy Przewodnika
3 z 66
1.
Na początku jest pomysł
1.1.
Masz pomysł na biznes ?
Niektórzy dziennie wpadają na kilka genialnych pomysłów na biznes. Niektórzy wymyślają
raz, a taki który staje się biznesem ich życia. Nie wszystkie się realizuje, ale tak wygląda od
środka umysł osoby przedsiębiorczej, Umiejętnośd identyfikacji zjawisk, które można
przeistoczyd w rozwiązania biznesowe.
Wszystkie pomysły musze przejśd przez „krytyczne sito”. Nie każdy pomyśl równa się szansie
na sukces rynkowy. Dlaczego? Ponieważ ten pomyśl musi się spodobad nie tylko nam jego
twórcy, ale przyszłym konsumentom.
Wyobraźmy sobie, że postanowiliśmy otworzyd na osiedlu, na którym mieszkamy sklep z
materiałami biurowymi. Uważamy, że to świetny pomysł ponieważ w najbliższej okolicy nie
można kupid papieru do drukarki, segregatora czy innych akcesoriów biurowych.
Zastanówmy się czy mieszkaocy naszego osiedla będą zainteresowani robieniem w nim
zakupów i jak często? Może lepiej otworzyd sklep spożywczy ze świeżym pieczywem i
owocami i warzywami, ponieważ po pierwsze: na osiedlu nie ma warzywniaka, a sklep który
znajduje się już na osiedlu ma zawsze braki w towarze, a jeśli już znajdziemy tam chleb, to
rzadko jest świeży.
Inspiracją do założenia własnej wypożyczalni sprzętu sportowego, może byd moda
społeczeostwa na aktywny wypoczynek.
Na biznes trzeba spojrzed oczyma potencjalnego klienta, a nie tylko przez nasze własne
wyobrażenia. Ważne, aby określid potencjał grupy docelowej, sklasyfikowad ceny
dostawców.
1.2.
Obiecujący pomysł?
Kiedy możemy powiedzied, że dany pomysł na biznes jest obiecujący?
Pomysł na biznes jest obiecujący gdy:




Stanowi wartośd do klientów
Jest innowacyjny
Mamy szansę na pozyskanie części rynku
Jest szansa a osiągnięcie zysków i wykonanie planu
4 z 66
Reklama
Sprawdź naszą ofertę: www.addico.com.pl
Wartośd dla klienta
„Niezwykła rzecz to coś, o czym warto mówić. Coś, czego nie sposób przeoczyć. Coś
wyjątkowego. Nowego. Ciekawego. To właśnie Fioletowa Krowa. To co nudne, staje się
niewidoczne. Jest jak stado brązowych krów.”
[Seth Godin]1
Czym wyróżnia się nasza oferta od oferty konkurentów? Co ma przekonad potencjalnego
klienta, aby wybrał właśnie naszą firmę? Jakie będzie miał korzyści z naszego
produktu/usługi? Podkreślamy korzyści, a nie cechy produktu. Przedstawianie cech nie
przełoży się na sprzedaż. Dlatego nasza oferta musi byd nowsza, lepsza w porównaniu do
tych na rynku.
1
Seth Godin, Fioletowa Krowa, Wydawnictwo Onepress
5 z 66
Rynek
Odniesiemy sukces, kiedy zdobędziemy częśd rynku. Ważne jest, abyśmy już na etapie
planowania poznali rynek, jego wielkośd, trendy, konkurencję, ich oferty, docelowych
odbiorców, dostawców. Czym będzie różnid się nasza oferta od oferty konkurencji? Czy
konkurencja zauważy pojawienie się naszej firmy? Jak na to zareaguje?
Innowacyjnośd
Pomysł na biznes można klasyfikowad według dwóch kryteriów: produkt/usługa i model
biznesowy. W obu kategoriach możemy zaproponowad coś nowego lub wykorzystad już
istniejące rozwiązania. Innowacyjnośd rozumiana jest szeroko. Oznacza innowacje
technologiczne i rynkowe, w dziedzinie produkcji i usług. Natomiast system biznesowy
oznacza na czym będziemy zarabiad.
Zyski i wykonalnośd planu
Konieczna jest ocena szans wdrożenia pomysłu. Ocenid można czas i środki potrzebne do
realizacji projektu. Pomysł obiecujący przynosi zyski. Nie możemy zapomnied o ustaleniu
rentowności przedsięwzięcia. Firma w dłuższej perspektywie musi przynosid zyski.
1.3.
Zadbaj o swój pomysł
Tylko częśd pomysłów to nowatorskie koncepcje. Te przełomowe są zazwyczaj efektem
ciężkiej pracy, popartej licznymi badaniami. Niektórzy obawiają się, że wysyłając swój biznes
plan potencjalnym inwestorem, zostaniem on zrealizowany przez inne osoby. Należy znaleźd
kompromis między poufnością (zapewniając dostateczną ochronę pomysłu), a jawnością
(zdradzając informacje potrzebne do oceny szans na powodzenie).
Poniżej kilka pomysłów na ochronę własnych idei:

Opatentowanie
Zalecane jest szybkie opatentowanie pomysłu, zwłaszcza w przypadku nowych,
innowacyjnych produktów lub procesów. Warto skorzystad z rady specjalistów od prawa
patentowego. Powodzenie firmy może zależed od uzyskania patentu, a we wszystkich
branżach istnieją silni konkurenci, którzy mają środki, by uniemożliwid przyznanie patentu
godzącego w ich interesy. Zalecana jest jednak pewna ostrożnośd – uzyskanie patentu może
mijad się z celem, gdyż chroni on pomysł poprzez podanie go do publicznej wiadomości.
Należy o tym pamiętad, jeżeli w naszym patencie można łatwo wprowadzid drobne
modyfikacje i legalnie go wykorzystad.
Bardzo prostym sposobem na zbadanie i rejestrację znaku towarowego jest odwiedzenie
witryny www.biuropatentowe.com
6 z 66

Umowa o zachowaniu poufności
Prawnicy, powiernicy, pracownicy banków są zobowiązani do zachowania poufności
informacji dotyczących klientów. Przedstawiciele firm typu venture capital zainteresowani są
utrzymaniem poufności, aby w nowe pomysły nie został przypadkiem wtajemniczony ktoś o
reputacji „złodzieja pomysłów”. To samo odnosi się do profesjonalnych doradców. W
niektórych sytuacjach umowa o poufności może jednak przynieśd pożądane skutki. Jak każdy
dokument prawny, również i ten działa jedynie w pewnych granicach, poza nimi zaś znajduje
się szara strefa umożliwiająca działania, w przypadku których trudno będzie udowodnid w
sądzie pogwałcenie warunków umowy.

Szybka realizacja
Najlepszą obroną przed kradzieżą własności intelektualnej jest szybka realizacja planu. Droga
od koncepcji do założenia firmy wymaga wiele pracy. Wysiłek ten może udaremnid działania
potencjalnych naśladowców.
„Jednym z poważniejszych błędów jakie popełniają przedsiębiorcy jest zwlekanie z
napisaniem biznes planu do czasu aż jest on już całkiem niezbędny. Wyobraźmy sobie, że
naszym przedsięwzięciem zainteresował się inwestor. Wcześniej nie potrzebowaliśmy planu
naszego biznesu na papierze. Wszystko było w naszej głowie. Nagle pojawia się szansa
pozyskania inwestora, co oznacza szansę na rozwój naszej firmy. I co robimy? Przez 2
tygodnie nadrabiamy zaległości i w jak najkrótszym czasie, zaniedbując przy tym bieżące
sprawy firmy, próbujemy napisad "nasz biznes plan". Niestety pośpiech nie przyczynia się do
stworzenia "prawdziwego" biznes planu, który będzie zawierał nasze analizy i wnioski.
Dlatego podkreślam - biznes plan jest przede wszystkim dla nas. Aby było łatwiej, sprawniej
poprowadzid nasze firmy do celu.”
Anna Janus, IPO.pl:
O Biznes Planie
1.4.
Czym jest Biznes Plan ?
Marzy ci się złoty interes? Masz doskonały pomysł na biznes? Sam pomysł na biznes niestety
nie wystarczy aby odnieśd sukces. Nie ma bowiem żadnej wartości ekonomicznej. Aby
pomysł nabrał wartości, należy koncepcję przekształcid w biznes plan a następnie wdrożyd.
Można zatem stwierdzid, że biznes plan jest receptą na sukces. Biznes plan to szczegółowy
opis działalności przedsiębiorstwa i jego rozwoju. Jest tworzony dla firm, które dopiero
planują rozpoczęcie działalności, jak i dla tych, które funkcjonują już od dawna i wciąż się
7 z 66
rozwijają. Gotowy biznes plan jest źródłem informacji dla innych osób i stanowi podstawę do
opracowania ewentualnej propozycji finansowania.
Biznes plan jest dokumentem, który powinien przedstawiad mocne strony przedsięwzięcia
oraz szanse płynące z rynku, przedstawiad bieżącą sytuację oraz przyszłe perspektywy i cele,
a jednocześnie, wskazywad na ryzyko działalności oraz słabe strony organizacji i sposoby jego
przezwyciężania.
Biznes plan ma za zadanie krok po kroku pokazad jak postępowad, aby osiągnąd sukces
realizując wyznaczone sobie cele. Będzie on ewoluował wraz z rozwojem przedsiębiorstwa.
Dlatego raz napisany, nie może zostad odstawiony na bok.
Głównym celem tworzenia biznes planu jest przedstawienie sytuacji, w jakiej znajduje się
przedsiębiorstwo, celów, do których dąży i środków, z pomocą których zamierza je osiągnąd.
Biznes plan to dokument:
Istotny zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz przedsiębiorstwa.
Stanowi podstawę przy pozyskiwaniu środków finansowych np. w postaci kredytu
bankowego czy też przy trudnych negocjacjach z inwestorami Venture Capital
Biznes plan jest narzędziem kontroli i planowania działao.
Ułatwia właściwe zarządzanie poprzez szczegółowe zdefiniowanie celów i pomaga
dokonad przyszłej oceny ich realizacji. Określa ile środków potrzebuje przedsiębiorca
na realizacje danej inwestycji. Gotowy biznes plan jest źródłem informacji dla innych
osób i stanowi podstawę do opracowania ewentualnej propozycji finansowania.
Jest narzędziem wyceny przedsiębiorstwa.
Biznes plany spełniają wiele funkcji, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz przedsiębiorstwa.
 Informacyjna
Biznes plan informuje jakie są cele przedsiębiorstwa i sposoby ich realizacji. Prawidłowo
sporządzony biznes plan jest dowodem na to, że firma jest efektywnie zarządzana,
dysponuje odpowiednimi obliczeniami, analizami i różnymi scenariuszami rozwoju w
zależności od zmieniających się warunków otoczenia. Dzięki takim informacjom potencjalni
kredytodawcy mają większe zaufanie do firmy i realizowanego przez nią przedsięwzięcia.
 Kontrolna
Pozwala stale kontrolowad stopieo realizacji przedsięwzięcia oraz na bieżąco sprawdzad czy
osiągane wyniki są zgodne z przyjętymi wcześniej założeniami. Każde odchylenie od
pierwotnego planu powinno byd wychwytywane i analizowane tak, aby natychmiast
wprowadzid niezbędne działania korygujące.
 Informacja wewnętrzna
8 z 66
Funkcja ta polega na określeniu strategii rozwoju dla przedsiębiorstwa i stworzeniu
dokumentu z informacjami o kształcie i kierunkach rozwoju firmy. W tym przypadku biznes
plan pełni funkcję planu operacyjnego, z którego korzystają przede wszystkim właściciele
firmy oraz pracownicy poszczególnych działów przedsiębiorstwa, w tym kadra zarządzająca.
1.5.
Dlaczego biznes plan jest ważny?
Wagi biznes planu nie da się nie dostrzec. Pisząc taki dokument staramy się zachowad
obiektywne stanowisko wobec naszego przedsięwzięcia. To pozwala dostrzec mocne i słabe
strony przedsiębiorstwa, określid potrzeby, które moglibyśmy przeoczyd. Zauważenie ich na
wczesnym etapie pozwala na takie optymalne planowanie, które ułatwi dojście do
wyznaczonych przez nas celów.
Dzięki biznes planowi możemy dostrzec problemy, kiedy nie są jeszcze na tyle poważne, aby
wpłynąd na dalszy rozwój przedsięwzięcia czy nawet samej firmy. Może się też stad tak, że po
jego napisaniu dojdziemy do wniosku, iż dane przedsięwzięcie tak naprawdę nie ma sensu.
Jednak jakże istotne jest to odkrycie w momencie, gdy dopiero planujemy inwestycje, a nie
kiedy jest już za późno i okazuje się ze dany projekt to poważna strata dla firmy.
9 z 66
2. Dla kogo Biznes Plan?
Przystępując do sporządzania biznes planu trzeba uświadomid sobie kto będzie jego
adresatem. Co innego w biznes planie będą chcieli zobaczyd bankowcy, ewentualni
pożyczkodawcy, a co innego potencjalni inwestorzy.
Biznes plan może byd skierowany do:
Inwestora Venture Capital, kiedy przedsiębiorca poszukuje kapitału
Anioła Biznesu, kiedy przedsiębiorca poszukuje kapitału i partnera w biznesie
Banku, kiedy przedsiębiorca stara się o kredyt bankowy
Urzędu, kiedy przedsiębiorca ubiega się o dotacje unijne
Wewnątrz przedsiębiorstwa, kiedy planowane są zmiany własnościowe
Dla samego przedsiębiorcy, który chce wiedzied jak krok po kroku prowadzid własną
firmę
Każdy z adresatów będzie szukał innych informacji w biznes planie.
Dla banku udzielającego kredytu istotna będzie odpowiedź na następujące pytania:
Kiedy przedsięwzięcie zacznie przynosid pierwsze zyski?
Czy przedsiębiorstwo/dany projekt zapewnia terminowe spłacanie odsetek?
Czy jest w stanie przetrwad wszelkie niepowodzenia w trakcie realizacji?
Jak zabezpieczyd spłatę zadłużenia?
Potencjalny inwestor oczekuje przede wszystkim gwarancji wysokiej stopy zwrotu
zainwestowanego kapitału oraz wykwalifikowanej kadry zarządzającej.
Wszystkie te grupy będzie jednak interesowad cel i sposób wydatkowania udostępnionego
kapitału oraz ryzyko i realna ocena szans powodzenia danego przedsięwzięcia.
Pisząc biznes plan należy pamiętad, aby elementy interesujące adresata były odpowiednio
wyróżnione.
2.1.
Biznes plan dla inwestora Venture Capital
2.1.1 Dlaczego Venture Capital?
Venture Capital jest dobrym rozwiązaniem dla małych i średnich przedsiębiorstw, które
działają na wzrostowym rynku, posiadają wyróżniającą się ofertę produktów lub usług bądź
wykorzystują nowoczesną technologię. Jednak ich przedsięwzięcie jest dosyd ryzykowne,
dlatego mają problemy z uzyskaniem kredytu.
10 z 66
Reklama
Więcej informacji: www.empirio.pl
Venture capital finansuje ryzykowne przedsięwzięcia, bez wymaganych zabezpieczeo.
Korzystne jest to dla przedsiębiorstw w fazie powstawania projektu (seed financing) czy
zakładania firmy (start-up financing), kiedy potrzeby kapitałowe są duże, a kredyt bankowy
jest niedostępny z powodu rygorystycznych przepisów i procedur banku.
Venture capital to również wsparcie niefinansowe. Oprócz kapitału, inwestor dostarcza
know-how, wiedzę swoich specjalistów. Obejmując udziały zostaje wspólnikiem, a więc
monitoruje działania spółki oraz bierze na siebie częśd ryzyka inwestycji. Dla przedsiębiorcy
jest to korzystne, gdyż z venture capital mają wspólny cel: odnieśd sukces i
Finansowanie poprzez venture capital nie wiąże się z regularną spłatą kapitału oraz odsetek,
tak jak to wygląda przy zaciąganiu kredytu inwestycyjnego. Inwestorzy nie są zainteresowani
wypłatą bieżącego zysku, dzięki czemu rośnie wartośd przedsiębiorstwa. Spłata kapitału
następuje w momencie sprzedaży udziałów;
2.1.2 Twoja firma pod lupą
Zdecydowałeś się albo planujesz rozpocząd negocjacje z inwestorem? Zobacz na co zwraca
uwagę fundusz Venture capital.
Nie liczy się sama koncepcja przedsięwzięcia. Mówi się, iż pomysłów na dobry biznes jest
wiele, ale udzi, którzy wiedzą jak go zrealizowad i potrafią to zrobid jest dużo mniej.
Fundusze venture capital inwestują różne kwoty kapitału, w spółki z różnych branż,
regionów, na różnych etapach rozwoju. Tak jak nie ma uniwersalnego szkieletu biznes planu,
11 z 66
tak nie ma jednolitych procedur, formularzy, schematów oceny przedsiębiorstwa przez
venture capital.
Pierwsze sito, czyli selekcja biznes planu
Pierwszym etapem jest wstępna selekcja otrzymanych biznes planów. Potem fundusz
dokonuje głębszej analizy przedsiębiorstwa. Takie badanie spółki nazywa się due diligence.
Wtedy dochodzi już do fizycznego kontaktu z przedsiębiorcą oraz głębokiej analizy całej
organizacji, dokumentacji, analizy biznesowej, audytu finansowego i prawnego, analizę
technologii. Podczas takiej analizy fundusz buduje scenariusze rozwoju branży, omawia
strategie. Due diligence wymaga prezentacji szczegółowych informacji o strategicznych dla
spółki znaczeniu. Wielu przedsiębiorców obawia się tego, jednak fundusze działające od
wielu lat, muszą zachowad dyskrecje, bowiem stracą zaufanie innych przedsiębiorców.
Ocena otrzymywanych wniosków bądź biznes planów trwa dłużej niż ocena wniosku
kredytowego przez analityka bankowego. Do funduszy po pierwsze przychodzi wiele takich
propozycji, a po drugie ryzyko inwestycji jest o wiele większe niż w przypadku udzielenia
kredytu bankowego. Fundusze mimo wszystko mają możliwośd wyboru spośród wielu
ciekawych oferty tych najciekawszych i najbardziej dochodowych, dlatego ich procedury
weryfikacyjne są stale udoskonalane. Ich celem jest zminimalizowanie ryzyka odrzucenia
dochodowych przedsięwzięd, dlatego konieczna jest wieloetapowa procedura weryfikacyjna.
Fundusze muszą mied czas na sprawdzenie wszystkich informacji podanych w biznes planie
przez przedsiębiorcę, a także na samodzielną analizę rynku w celu weryfikacji wszystkich
danych. Taka procedura przeciąga się zwykle do 6-12 miesięcy. Dla samego przedsiębiorstwa
jest to o tyle niekorzystne, iż produkt o krótkim cyklu życia może się zdezaktualizowad oraz
nie byd już konkurencyjnym na rynku.
Atrakcyjna inwestycja?
Preferencje venture capital dotyczą spółek, które mają już gotowy produkt/usługę,
efektywny model biznesowy i strategię komercjalizacji rozwiniętych produktów, a potrzebują
kapitału na ekspansję rynkową. Ostrożnie więc podchodzą do tych przedsiębiorstw, które
mają dopiero stworzyd produkt lub rozwiązania.
Znane są ogólne procedury doboru inwestycji. Inwestorzy wymieniają następujące pożądane
przez nich cechy :
Oferta produktowa/usługowa lepsza niż u konkurencji;
Przewaga technologiczna;
Przedsiębiorstwo rozwija się szybciej niż branża;
Dobra karda kierownicza;
Doświadczenie przy realizowaniu zbliżonych przedsięwzięd.
Można analizowad przedsiębiorstwa przy wykorzystaniu „marketing mix 4P”, który zakłada
ocenę czterech podstawowych filarów:
12 z 66
Potencial for growth – Czy przedsiębiorstwo ma potencjał wzrostu oraz ludzi, którzy
nim pokierują?
Product – Czy produkty/usługi firmy posiadają unikalne cechy?
Practice – Czy kadra zarządzająca posiada doświadczenie w dziedzinach: zarządzania,
marketingu i finansów?
Private equity – Czy właściciel jest skłonny sprzedad częśd udziałów inwestorowi?
Dla inwestora Venture capital ważne są informacje:
W jakiej branży działa przedsiębiorstwo?
Jakie jest ryzyko tego przedsięwzięcia?
Jaka jest oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji – IRR?
Rozwojowa branża
W każdym przypadku dla inwestora jest najważniejsze czy przedsiębiorstwo działa w branży
rozwojowej. Fundusze uniwersalne inwestują w praktycznie wszystkie działy gospodarki. Są
jednak fundusze specjalistyczne, które inwestują tylko w określone branże i nie decydują się
na inne, chodby otrzymali biznes plan z bardzo optymistycznym przedsięwzięciem. Nie mniej
jednak inwestorzy preferują dziedziny, gdzie sukces oparty jest o posiadanie szerokiego
know-how. Największym zainteresowaniem cieszą się branże: IT, telekomunikacja, media,
usługi, komputery, produkty konsumpcyjne. Mniejszym natomiast: chemia, biotechnologia,
elektronika. Branże produkujące np. używki (tytoo bądź alkohol) nie mają w Polsce żadnych
szans na pozyskanie inwestora venture capital. Preferencje branżowe funduszy podlegają
ciągłym zmianom i trendom panującym w danych regionach.
Wysoka stopa zwrotu
Fundusz venture capital bierze pod uwagę ryzyko projektu oraz zyski, jakie ma szanse
osiągnąd. Nie ma można ustalid gwarantowanej stopy zwrotu, jak to ma miejsce w przypadku
kredytu bankowego, gdzie z góry określany jest koszt kapitału oraz terminy spłaty rat. Tutaj
jest to prognozowane. Fundusz nie korzysta z zabezpieczeo prawnych dotyczących zwrotu
zainwestowanego kapitału.
Przy inwestycji venture capital pojawiają się dwa rodzaje ryzyka: ryzyko nieudanej inwestycji
i straty całego lub części kapitału oraz ryzyko nieosięgnięcia zysku (jego wysokości i w danym
terminie). Dlatego fundusze skrupulatnie badają przedsiębiorstwa, zanim zdecydują się na
ich sfinansowanie.
Wysokośd oczekiwanej stopy zwrotu jest ustalana indywidualne dla danego przedsięwzięcia.
To zagadnienie szczególnie interesuje inwestora. W zależności o ryzyka, fundusz wymaga
zwrotu z zainwestowanego kapitału średnio na poziomie 35% +/- 10% rocznie. Czynniki, jakie
wpływają na jej wysokości to kalkulacja przyszłej wartości przedsiębiorstwa, przyszły udział
13 z 66
w rynku, bariery wejścia na dany rynek, pozycja konkurencyjna, cechy kadry zarządzającej i
inne.
IRR zależy od etapu rozwoju przedsiębiorstwa. Jeśli jest to wcześniejsza faza, to wyższa jest
oczekiwana stopa zwrotu. Istotne są również: wielkośd i charakter funduszu oraz rynek
działalności (na tym wschodzącym IRR będzie niższe).
Venture capital do określenia rynkowej wartości przedsiębiorstwa wykorzystują najczęściej
metodę wyceny zdyskontowanych przyszłych strumieni pieniężnych (DCF). Inne metody
wyceny: bilansowa czy odtworzeniowa pełnią funkcję raczej pomocniczą. Wartośd
przedsiębiorstwa określona metodą DCF oznacza wartośd przyszłych dochodów,
sprowadzonych na moment zakupu.
Fundusze venture capital nie posiadają udziałów w spółkach bezterminowo. Warunki
dezinwestycji są ustalane już podczas pierwszych rozmów z przedsiębiorcą.
2.1.3.
Biznes plan dla inwestora
Przygotowanie dobrego biznes planu jest na tyle ważne, iż to na podstawie tego dokumentu
fundusz dokona pierwszej selekcji, a statystki nie są optymistyczne. Venture capital bardzo
krytycznie przyglądają się każdemu biznes planowi. Na 100 otrzymanych dokumentów, tylko
2 kooczą się finalizacją w postaci wejścia do spółki.
Reklama
FINANSE Kancelaria Usług Gospodarczych
i Finansowych Sp. z o.o.
Rzetelne i tanie usługi finansowe
www.kugif.com
Przygotowując się do napisania biznes planu warto skorzystad z następujących porad:
Nie można unikad pisania o słabych stronach przedsięwzięcia . Inwestor chce poznad
faktyczną sytuację przedsiębiorstwa wraz z wszelkimi zagrożeniami. W biznes planie
powinny zostad opisane wszystkie aspekty ryzyka, nie tylko te, na które jest gotowa
odpowiedź. Natomiast plan przesadnie optymistyczny nie wzbudza ufności
inwestorów i trudno liczyd na poważne traktowanie tak przygotowanego dokumentu;
Biznes plan powinien zawierad informacje, jakich oczekuje adresat (fundusz Venture
capital) . Dlatego przed jego napisaniem, należy dokładnie sprawdzid; jakie są jego
wymagania, preferencje co do zawartości takiego planu. Co innego będą chcieli
zobaczyd bankowcy, a co innego inwestorzy.
14 z 66
Dla inwestorów ważna będzie cześd o efektywności zainwestowanego kapitału.
Niektóre fundusze venture capital wymagają planu w języku angielskim lub też z góry
definiują wymagane części dokumentu;
Koszty oraz szczegóły dotyczące finansowania poszczególnych zadao muszą byd
dokładnie i prawidłowo oszacowane, a prognozy finansowe realne;
Inwestorzy inwestują w ludzi , a nie w same pomysły. W biznes planie powinna
znaleźd się informacja o ludziach tworzących firmę, wraz z ich kwalifikacjami,
doświadczeniem, odniesionymi sukcesami. Kompetentny zespół jest warunkiem
sukcesu całego przedsięwzięcia.
W biznes planie należy opisad informacje najważniejsze dla funduszu venture capital, czyli:
prognozowaną stopę zwrotu oraz sposób wyjścia z inwestycji (dezinwestycja). Finansowanie
venture capital należy do droższych sposobów finansowania, dlatego należy liczyd się z
wymagana stopą zwrotu dla inwestora na poziomie 30-60 proc.
Zamiast całego biznes planu warto przesład inwestorowi streszczenie takiego dokumentu.
Nawet jeśli prosi on o przesłanie jego całości, nie przeczyta go, gdyż nie ma na to czasu.
Najlepiej przesład 2- 3 stronnicowe streszczenie, które szybciej zaciekawi potencjalnego
inwestora.
W oczekiwaniu na kontakt od inwestora, warto przygotowad listę kontaktów biznesowych,
partnerów, klientów, pracowników, księgowych, prawników, którzy na co dzieo
współpracują z przedsiębiorstwem wraz z listem referencyjnym od każdego z nich.
Posiadanie takiej gotowej listy będzie dodatkowym atutem w kontaktach z funduszem
venture capital.
2.2.
Biznes plan dla Anioła Biznesu
2.2.1. O Aniołach
Business Angels, czyli Aniołowie Biznesu są to prywatni, nieformalni inwestorzy, którzy swoje
nadwyżki finansowe lokują w nowe, dobrze rokujące, innowacyjne małe i średnie
przedsiębiorstwa. Przy dokonywaniu inwestycji kierują się podobnymi zasadami jak fundusze
Venture Capital. Z racji wysokiego ryzyka oczekują wysokiej stopy zwrotu z inwestycji, w
zamian oferując swoje doświadczenie, wiedzę, kontakty w biznesie i kapitał. Anioły mogą
otrzymywad częśd zysków przedsiębiorstwa, ale zdarzają się również inwestorzy, którzy
działają na zasadzie non-profit.
Branże, w które inwestują Anioły:
•
•
Biotechnologia
Informatyka
15 z 66
•
•
Usługi
Inne branże rozwojowe
2.2.2. Profil anioła
Mówimy o nich różnie: inwestorzy prywatni, nieformalni, Anioły Biznesu. Kim są Ci ludzie?
Czym się zajmują? Dlaczego chcą inwestowad swoje pieniądze w ryzykowne przedsięwzięcia,
w których średnio co drugie przynosi stratę? Co nimi kieruje?
W Polsce są wciąż mało znanym sposobem pozyskania kapitału we wczesnej fazie rozwoju.
Mimo to, już blisko 41 z nich można znaleźd w Lewiatan Business Angels (www.lba.pl), klubie
inwestorów prywatnych powstałym przy Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych
Lewiatan.
Anioł biznesu to:
•
•
•
•
•
•
Raczej mężczyzna niż kobieta
W wieku 35 – 65 lat
Odnoszący sukcesy jako przedsiębiorca bądź menedżer
Poświęcający przedsiębiorcy przynajmniej jeden dzieo w tygodniu
Zazwyczaj najdłuższą drogę jaką są skłonni dojeżdżad do firmy wynosi około pół
dnia drogi
Skłonni zainwestowad od 25 000 – 250 000
Wywiad z Jackiem Szczepaoskim z Lewiatan Business Angels,
sieci aniołów biznesu wspierających innowacyjne
przedsięwzięcia we wczesnej fazie rozwoju. Tematem
rozmowy jest biznes plan w działalności przedsiębiorstwa.
Czy biznes plan jest ważny przy pozyskiwaniu kapitału?
Biznes plan jest istotny dla nie tylko przy pozyskiwaniu kapitału, ale także w prowadzenia
działalności gospodarczej. Z kilku powodów.
Po pierwsze, jest to dokument zawierający informacje na temat wszystkich najważniejszych
aspektów działalności przedsiębiorstwa, które dotychczas mogły mied charakter
niesprecyzowanych przemyśleo, wyobrażeo w głowie autora. Nierzadko wewnętrznie
sprzecznych, bądź nawet nierealnych. Napisanie biznes planu wymaga gruntowanego
przemyślenia i ustrukturyzowania planów, konfrontacji wizji przedsięwzięcia z realiami
gospodarczymi, przewidzenia potrzeb finansowych i korzyści wynikających z udanej
realizacji zamierzeo. W trakcie tworzenie biznes planu może okazad się, że obmyślona
wcześniej strategia jest błędna lub co najmniej nieoptymalna i że trzeba ją zmienid.
16 z 66
Po drugie, biznes plan służy do oceny stopnia realizacji zadanych celów i stanowi cenną
informację dla właścicieli, menedżerów na temat postępów rozwoju firmy.
Dopiero po trzecie, biznes plan jest dokumentem marketingowym wykorzystywanym przy
ubieganiu się o finansowanie zewnętrzne. Zarówno banki, instytucje pożyczkowe, fundusze
venture capital, czy wreszcie anioły biznesu w swoich decyzjach inwestycyjnych opierają się
na informacjach właśnie z tego dokumentu. Jest on wizytówką autora i świadczy o ich
poziomie profesjonalizmu.
Czym charakteryzuje się dobry biznes plan?
Dobry biznes plan jest kompleksowym opisem działalności firmy. Dlatego też oprócz
przedstawienia określonego zakresu informacji, niezbędne jest ich ujęcie w pewną
obowiązującą strukturę, która jest zgodna z oczekiwaniami odbiorców. Dokument ten
powinien byd zwięzły i napisany zrozumiałym językiem. Jak wspomniałem wyżej, pełni rolę
promocyjną, więc lepiej, gdy ma atrakcyjną formę. Najważniejsze jest zapewne meritum, w
szczególności spójnośd strategii marketingowej i prognoz przychodów z analizą rynku,
modelu biznesowego, struktury organizacyjnej, wsparcia marketingowego z modelem
finansowym oraz realistyczny obraz sytuacji w analizie SWOT.
W Lewiatan Business Angels (LBA) niejednokrotnie mieliśmy do czynienia z biznes planami,
które byd może reprezentowały ciekawe przedsięwzięcia, jednak sposób ich przedstawienia
był nie do przyjęcia. Przedsiębiorca, który nie potrafi dostarczyd napisanego we właściwy
sposób dokumentu o firmie, najpewniej nie podoła wyzwaniom, jakie czekają go w trakcie
rozwijania biznesu.
Jakie obawy mają najczęściej przedsiębiorcy poszukujący kapitału?
Najczęściej obawy przedsiębiorców dotyczą wyjścia z gotowym dokumentem na zewnątrz,
w procesie ubiegania się o finansowanie od inwestorów zewnętrznych. Z taką sytuacją
spotykam się często w LBA. Przedsiębiorcy obawiają się, iż projekt zawierający opis
oryginalnego pomysłu trafi w niepowołane ręce i zostanie wykorzystany przez konkurencję,
istniejącą lub nową. Chod w wielu przypadkach obawy te są przesadzone. Sieci aniołów
biznesu, takie jak nasza powstają właśnie po to, żeby zaadresowad ten problem. Przede
wszystkim poprzez właściwą selekcję inwestorów. W poczet członków LBA zaliczani są tylko
przedsiębiorcy o nieposzlakowanej opinii i potwierdzonym źródle majątku (na ogół tacy,
którzy zbudowali firmę od zera i korzystanie ją sprzedali). Dla nich sam pomysł ma znacząco
mniejszą wartośd niż ludzie i dlatego wolą inwestowad w zespoł. Ponadto, członkowie LBA
są zobowiązani do niewykorzystywania przekazanych materiałów w sposób konkurencyjny
wobec autorów i do zachowania informacji w tajemnicy. LBA dokładnie wie, kto uzyskał
notkę o danym projekcie. Na dodatek przed przedstawieniem szczegółów przedsiębiorca
może podpisad z potencjalnym inwestorem umowę o zachowaniu poufności. W przypadku
jej złamania, inwestor może byd zmuszony na drodze sądowej do wypłaty odszkodowania.
17 z 66
Proszę podad 5 rad dla przedsiębiorców piszących biznes plan?
1. Jeśli wiesz, że nie umiesz napisad biznes planu nie rób tego sam! Zwród się do kogoś
doświadczonego w tej kwestii, a najlepiej do profesjonalnej firmy doradczej. Ten
stosunkowo niewielki wydatek (w porównaniu do wielkości środków na rozwój
przedsięwzięcia) zaoszczędzi Ci dużo czasu a także da do ręki solidny dokument opisujący
Twoje przedsięwzięcie zgodnie z regułami sztuki.
2. Jeśli piszesz biznes plan samodzielnie, staraj się korzystad z dostępnych na rynku
podręczników pisania biznes planu oraz prezentowanych w nich schematach tworzenia
biznes planu. Na stronie www.lba.pl także znajduje się takie opracowanie (Wsparcie dla
przedsiębiorców).
3.Zwród szczególną uwagę na jasne całościowe przedstawienie koncepcji biznesowej. Biznes
plan musi byd spójnym i skonkretyzowanym spojrzeniem na całe przedsięwzięcie. Powinien
byd napisany w zrozumiały sposób.
4. Pamiętaj, że najważniejszym elementem biznes planu jest jego pierwszy element streszczenie. Powinno zawierad w sobie podsumowanie wszystkich najważniejszych danych
dotyczących przedsięwzięcia a także zachęcid czytelnika do dalszego zagłębiania się w
lekturze.
5. W przypadku ubiegania się o kapitał wczuj się w oczekiwania inwestora i określ jasno:
a. wysokośd kwoty dofinansowania i % udziałów jaki otrzyma inwestor w zamian za
dostarczony kapitał,
b. cel wykorzystania pieniędzy,
c. sposób wyjścia z inwestycji dla inwestora oraz czas po którym może to nastąpid,
d. stopę zwrotu z zainwestowanego przez anioła kapitału
e. przedstaw solidne prognozy finansowe, oszacuj popyt w oparciu o wiarygodne badania
rynkowe! Według obiegowych opinii „Excel wszystko zniesie” ale opieranie założeo na tzw.
numerologii (danych wyssanych z palca) będzie łatwo wychwycone i nie świadczy
pozytywnie o autorze.
Na co zwracają uwagę anioły biznesu szczególną uwagę czytając biznes plan?
W pierwszej kolejności zapoznają się ze streszczeniem; jeśli ich nie przekona, nie przechodzą
w ogóle do czytania reszty. Na ogół jeśli ich zainteresuje, przechodzą do analizy danych
finansowych i opisu zespołu. W dalszej kolejności patrzą na „częśd beletrystyczną”. W
przeciwieostwie do instytucji finansowych dla anioła dobre poznanie przyszłego partnera
ma fundamentalne znaczenie, więc przed ewentualna decyzją spędza z nim sporo czasu.
Na pozyskanie kapitału największe szanse mają projekty oparte na nowości, która nie jest
łatwa do skopiowania, a zespół posiada stosowne kompetencje do realizacji określonego
projektu. Dobry biznes plan jest podstawą, bez której nie przejdzie się do kolejnych etapów
rozmów.
18 z 66
Jak wygląda droga od pomysłu do pozyskania anioła?
W LBA miejscem zgłoszenia projektu jest strona internetowa www.lba.pl, gdzie w zakładce
Projekty inwestycyjne należy wypełnid kartę projektu oraz zamieścid biznes plan oraz .
Na podstawie biznes planu, projekt przechodzi wewnętrzny proces oceny. Szczególną
uwagę zwracamy tu zarówno na prezentowaną koncepcję przedsięwzięcia, kompetencje
kadry zarządzającej, jak i spodziewane wyniki finansowe.
Pozytywne przejście oceny projektu kooczy się zwykle spotkaniem z przedstawicielami LBA
oraz wypełnieniem przygotowanego szablonu streszczenia biznes planu, który następnie
jest wysyłany do inwestorów z bazy LBA
Jeśli inwestor wyrazi swoje zainteresowanie przesłaną mu oferta przedsięwzięcia, LBA
doprowadza do spotkania między przedsiębiorca a inwestorem).
Zasadniczo w tym miejscu rola LBA się kooczy, a zdobycie finansowania anioła biznesu jest
kwestią skutecznych negocjacji przedsiębiorcy z inwestorem.
Czy LBA dostaje biznes plany od przedsiębiorców czy osób które myślą o otwarciu
własnego biznesu a nie mają środków finansowych?
Do LBA trafiają biznes plany zarówno od przedsiębiorców, reprezentujących istniejące firmy,
jak i autorów koncepcji będących w fazie projektu. Pomagamy pozyskiwad finansowanie i
jednym i drugim. Trzeba jednak podkreślid, łatwiej zwrócid uwagę inwestora na firmę
istniejącą już na rynku niż na przedsięwzięcie w fazie pomysłu, ponieważ te ostatnie
obarczone są olbrzymim ryzykiem. Dlatego posiadający olbrzymie doświadczenie w tej
dziedzinie Amerykanie ukuli określenie, że początek firm finansują tzw. 3F: friends, family
and fools… Członków LBA na pewno do tej ostatniej kategorii nie można zaliczyd.
***
Jacek Szczepaoski, magister ekonomii Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, ze
specjalizacją Ekonomia Przedsiębiorstwa. Od 2005 r. związany z Polską Konfederacją Pracodawców
Prywatnych Lewiatan na stanowisku analityka w projekcie Lewiatan Business Angels.
2.2.3. Czego szukają Aniołowie?
Venture Capital i Business Angels mają podobne wymagania, co do przedsiębiorstw, które
starają się o pozyskanie kapitału. Mimo to dosyd znacznie różnią się podejściem do spółek, w
które inwestują. Przyświecają im różne przesłanki oraz inaczej podchodzą do swojego wkładu
w rozwój przedsiębiorstwa.
Czemu Aniołowie Biznesu decydują się na ryzykowne inwestycje? Co nimi kieruje?
Analizując biznes plan inwestor zwraca uwage na następujące czynniki:
1. Oczekiwanie wysokiej stopy zwroty z zainwestowanego kapitału
2. Odgrywanie istotnej roli w procesie tworzenia nowych firm
19 z 66
3. Przyjemnośd i satysfakcja z uczestnictwa w procesie kreacji nowych przedsięwzięd
4. Stworzenie sobie miejsca zatrudnienia
5. Poczucie społecznej odpowiedzialności (tworzenie miejsc pracy, poprawa lokalnej
infrastruktury etc.)
Na pierwszym miejscu znajduje się jest szansa osiągnięcia zysku. Kolejne pozycje świadczą o
tym, że świadomośd udziału w ważnym dla gospodarki procesie, poczucie pewnej misji
społecznej oraz czerpanie satysfakcji z jej realizacji też nie jest bez znaczenia. Widad tu
charakterystyczną cechę wzorcowego anioła biznesu, prawdziwego przedsiębiorcy, dla
którego tworzenie nowych biznesów jest pasją samą w sobie.
Co jednak ciekawe, podobna ankieta przeprowadzona w Danii dała odmienne rezultaty.
Podstawowym kryterium podjęcia inwestycji była czysta przyjemnośd z prowadzenia firmy!
Na drugim miejscu inwestorzy wymieniali satysfakcję z tworzenia firm, dopiero zaś na koocu
wskazywali na wysoką stopę zwrotu z zainwestowanego kapitału (lba.pl).
Poniżej znajduje się lista powodów, dla których Aniołowie Biznesu odmawiają inwestowania
w przedsiębiorstwo:
Brak zaufania w stosunku do właścicieli
Ograniczone perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa
Ograniczony rynek zbytu danego produktu czy usługi
Propozycja wartości kapitału akcyjnego do zainwestowania jest nierealna
Brak kompetencji zarządu potrzebnej dla osiągnięcia sukcesu
Interes zależy wyłącznie od umiejętności właścicieli.
2.3.
Biznes plan we wniosku kredytowym
Kredyt bankowy jest najczęściej stosowanym źródłem finansowania przedsiębiorstw. Aby go
otrzymad należy złożyd w wybranym banku wniosek kredytowy. Elementem takiego wniosku
jest biznes plan. Biznes plan adresowany do banku powinien byd napisany tak, aby analityk
kredytowy nie miał wątpliwości, co do rekomendacji wniosku i przyznania firmie środków
finansowych.
Dobrze napisany biznes plan będzie odpowiadał na następujące pytania, które interesują
bank:
Informacje o przedsięwzięciu i jego finansowaniu
Jaki jest cel kredytowania, czyli, na co będą przeznaczone środki?
Jaki jest udział firmy w finansowaniu tego przedsięwzięcia?
Czy inwestycja jest opłacalna, czy rokuje szanse na powodzenie?
Czy wysokośd udzielonego przez bank kredytu wystarczy na rozwinięcie tego
przedsięwzięcia?
20 z 66
Informacje o kredytobiorcy, jego sytuacja finansowo-majątkowa
Jaka jest historia firmy?
Czy właściciel i pozostali pracownicy mają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie
w branży?
Czy bank współpracował wcześniej z kredytobiorcą?
Jak przedstawia się historia kredytowa kredytobiorcy? Czy wypełniał warunki umów i
regularnie spłacał zadłużenie?
Czy sprawozdania finansowe są wiarygodne?
Jakie wyniki zanotowała firma w latach ubiegłych?
Czy kredytobiorca posiada zdolnośd kredytową, czyli zdolnośd do terminowego
regulowania zadłużenia?
Czy przedsiębiorstwo będzie w stanie regulowad swoje zobowiązania i na bieżąco
ściągad należności?
Ryzyko działalności i zabezpieczenia
Z czego wynika ryzyko działalności tej firmy i jak można je ograniczyd?
Jakie firma proponuje zabezpieczenia kredytu?
Czy majątek kredytobiorcy jest zabezpieczeniem, na ile jest wyceniany przez
ekspertów i czy realizuje zabezpieczenie w sytuacji zaprzestania spłaty długu?
Dobry biznes plan nie gwarantuje uzyskania kredytu, jednak źle napisany może spowodowad,
że bank odmówi jego udzielenia, nawet gdy przedsiębiorstwo jest w dobrej kondycji i ma
duże szanse na rozwój.
Dlatego dzięki dobrze napisanemu biznes planowi zawierającemu odpowiedzi na powyższe
pytania przedsiębiorca zwiększa swoje szanse na uzyskanie kredytu. Bank dostanie to co go
najbardziej interesuje, natomiast osobie rozpatrującej wniosek kredytowy łatwiej będzie
przyznad nam pożądane środki.
2.4.
Biznes plan we wniosku unijnym
Ubieganie się o dotacje unijne wiąże się z wypełnieniem sporej ilości dokumentacji.
Podstawowe i niezbędne dokumenty wniosku w komplecie to biznes plan oraz formularz
wniosku. Tylko razem stanowią integralną całośd.
21 z 66
Reklama
Okońska Biznes Konsulting
Dotacje Unijne i doradztwo
Pełen zakres usług - wszystkie programy
tel. 502 399 885
www.dotacjeunijne.biz.pl
email: [email protected]
Podczas wypełniania tych dokumentów można zauważyd, że nie można napisad biznes planu
bez napisania wniosku. Wszystkie dane jakie są zawarte w pierwszym z nich mają swoje
odbicie w drugim.
Wypełniając te dokumenty powinniśmy się trzymad kilku podstawowych zasad. Wtedy
zrobimy to poprawnie.
Poniżej zajdziesz przydatne informacje potrzebne do opracowania wniosku:
Wypełniaj formularz wniosku w Generatorze Wniosków, a biznes plan w załączonym
formularzu w MS Word
Pisz zgodnie z wytycznymi jakie znajdziesz na stronach internetowych Regionalnych
Instytucji Finansujących
Pisz tylko prawdę
Zwracaj uwagę na to, czy nie robisz błędów ortograficznych lub stylistycznych
Biznes plan napisany dla potrzeb projektu o dofinansowanie z funduszy unijnych koncentruje
się bezpośrednio na nim. Jego głównym celem jest przedstawienie i pokazanie w jaki sposób
realizacja projektu, dofinansowanego z funduszy unijnych wpłynie na rozwój i
konkurencyjnośd firmy.
Biznes plan jest rozwinięciem wielu punktów jakie są zawarte w formularzu wniosku. Wiele z
informacji, jakie są zawarte we wniosku muszą w nim znaleźd swoje odbicie. Wiele z nich jest
w biznes planie rozwinięte, wyjaśnione oraz bardziej szczegółowo opisane.
Biznes plan we wniosku o fundusze unijne a „zwykły” biznes plan
W biznes planie przygotowanym pod wniosek unijny, podobnie jak w przypadku „zwykłego”
biznes planu przedsiębiorstwo jest poddane gruntowej analizie. Trzeba scharakteryzowad
dotychczasową jego działalnośd.
22 z 66
Reklama
Sprawdź naszą ofertę: www.anco.net.pl
Analizie poddawane są miedzy innymi:
produkty firmy
sposób dystrybucji
promocja
ceny produktów/usług oferowanych przez firmę
Istotnym elementem obu biznes planów jest analiza firmy na tle konkurencji. Niezbędne jest
opisanie działao konkurencji, jej ofertę, sposób sprzedaży, promocję oraz to, czym będzie
wyróżniała się oferta naszego przedsiębiorstwa od oferty konkurentów.
Bardzo ważną kwestią łączącą oba rodzaje biznes planów są kwestie finansowe. W tej części
przedstawia się sprawozdania finansowe firm, gdzie można wyraźnie zauważyd jaka jest
kondycja finansowa przedsiębiorstwa.
Czynnikiem, który różni oba dokumenty jest horyzont czasowy prognoz finansowych.
W „zwykłym” biznes planie z reguły prognozuje się najbliższe 2 – 3 lata, natomiast w
dokumentach przygotowywanych pod fundusze europejskie, trzeba przedstawid prognozy na
najbliższe pięd lat.
Biznes plan (we wniosku o dofinansowanie) poza typowymi, opisanymi powyżej elementami
zawiera również składniki, które dotyczą bezpośrednio projektu. Opisuje się na czym będzie
polegał projekt, przedstawia się jak dzięki jego realizacji firma będzie się rozwijad.
23 z 66
Eksperci o biznes planach
Rozmowa z Agnieszką Wójcik, specjalistą ds. dotacji unijnych dla przedsiębiorstw
Jakie są najbardziej istotne elementy każdego Projektu, z którymi firmy często nie dają
sobie rady?
Jest to bardzo dobre pytanie, ponieważ przedsiębiorcy bardzo często nie zdają sobie sprawy
z wielu istotnych kwestii związanych z napisaniem takiego wniosku.
Po pierwsze firma powinna jasno i wyraźnie określid cele, jakie zamierza osiągnąd dzięki
realizacji projektu. Takie cele powinny zostad postawione już na samym początku, w chwili
kiedy firma postanawia się starad o dofinansowanie. Oczywiście ważne jest, aby cele były
związane z celami charakterystycznymi dla danego Programu Operacyjnego, ale w tej
kwestii pomaga przedsiębiorcom doradca.
Po drugie też przed napisaniem wniosku firma powinna precyzyjnie wyznaczyd listę
planowanych zakupów inwestycyjnych. Często zdarza się, że pierwotna lista zakupów w
trakcie pisania wniosku zmienia się kilkakrotnie, co z reguły powoduje całkowitą zmianę
koncepcji projektu.
Po trzecie przedsiębiorcy powinni byd świadomi, że pieniądze jakie mogą otrzymad z
funduszy europejskich nie są pieniędzmi, które mogą dostad tak zwyczajnie.
Środki te przede wszystkim mają wpływad na rozwój firmy i poprawę jej konkurencyjności.
Ponadto projekt musi mied jakieś wymierne efekty w postaci wzrostu zatrudnienia w firmie,
czy pojawienia się nowych produktów/usług w ofercie przedsiębiorstwa.
Na co zwrócid szczególną uwagę przed rozpoczęciem pisania wniosku unijnego?
Przede wszystkim na to czy firma kwalifikuje się do danego typu wsparcia. Przedsiębiorcy
często nie zwracają uwagi na to co jest napisane w wytycznych i próbują startowad w
programach, w których zwyczajnie nie mogą. Kiedy minimalna wysokośd wsparcia jakie
firma może otrzymad wynosi 500 000 zł, to są takie wtytczne i projekty na niższe sumy nie
będą się kwalifikowad.
Poza tym firma powinna znajdowad się dobrej sytuacji finansowej. Dotacja jest refundacją
poniesionych kosztów, zatem wnioskodawca powinien posiadad środki na sfinansowanie
inwestycji w całości ( mogą to byd zarówno środki własne jaki i środki pochodzące z kredytu
bankowego).
Jakie są wymagania wobec przedsiębiorstw, które starają się o środki z funduszy
europejskich?
Bardzo proste:
siedziba przedsiębiorstwa powinna znajdowad się na terenie Polski
24 z 66
firma nie może mied zaległości wobec Urzędu Skarbowego ani Zakładu Ubezpieczeo
Społecznych
właściciele nie mogą mied konfliktów z prawem
wnioskodawca nie może znajdowad się pod zarządem komisarycznym, w stanie
upadłości lub likwidacji.
Życzę powodzenia wszystkim przedsiębiorcom!
Reklama
Eurodoradca Sp. z o.o.
Skuteczny partner w biznesie
Kontakt e-mail:
[email protected]
[email protected]
25 z 66
3.
Napisz Biznes Plan
3.1.
Określamy cele
Podstawowym celem sporządzania biznes planu jest przede wszystkim pozyskanie kapitału.
Biznes plan jest niezbędnym dokumentem wymaganym np. przy składaniu wniosku o
uzyskanie kredytu bankowego czy pozyskaniu inwestora venture capital. Zdarza się i tak, że
sporządzenie biznes planu jest "wymuszone" zmianą formy własności firmy, połączeniem z
innym przedsiębiorstwem lub poszukiwaniem partnerów.
Dokładnośd i obszernośd biznes planu zależy od celu w jakim jest on sporządzany. Duże
przedsięwzięcia za dziesiątki milionów złotych wymagają planu bardzo szczegółowego. Dla
małego przedsięwzięcia wystarczający jest plan sporządzony przez osobę, która będzie
realizowała zamierzone przedsięwzięcie.
3.2.
Skuteczny biznes plan
Dobry Biznes plan to biznes plan efektywny. Poniżej przedstawiamy zbiór cech, o których
powinniśmy pamiętad w trakcie tworzenia biznes planu.
Przejrzystośd
Biznesplan nie jest odczytywany w obecności autora, który powinien wyjaśniad wątpliwości i
odpowiedzied na zaistniałe pytania.
Reklama
FINANSE Kancelaria Usług Gospodarczych
i Finansowych Sp. z o.o.
Rzetelne i tanie usługi finansowe
www.kugif.com
Biznes plan musi mied czytelną strukturę, która pozwoli czytelnikom z łatwością się po nim
poruszad i wyszukiwad to, co chcieliby przeczytad. Aby przekonad czytelników do pomysłu,
należy skupid się nie tyle na obszernej analizie i przytaczaniu danych, lecz na ich wpływie na
poszczególne decyzje strategiczne. Każde zagadnienie, które może zainteresowad czytelnika,
powinno byd przedstawione wyczerpująco, lecz zwięźle. Zwykle przyjmuje się, że
odpowiednia długośd biznes planu to ok. 30 – 40 stron.
Obiektywizm
Należy podchodzid do swojego pomysłu z entuzjazmem, ale trzeba również starad się
zachowad obiektywizm i pozwolid czytelnikowi samemu starannie rozważyd argumenty. Plan
26 z 66
brzmiący zbyt optymistyczny, która wychwala same zalety pomysłu, raczej zirytuje czytelnika
niż przekona go.
Równie niebezpieczne jest nadmiernie krytyczne podejście do własnego przedsięwzięcia.
Takie podejście zrodzi wątpliwości czytelnika co do umiejętności i motywacji przedsiębiorcy.
Eksperci o biznes planach
Wywiad z Ewą Szumlak, współwłaścicielem spółki ADDICO J.Górska i E.Szumlak sp.j.
(www.addico.com.pl)
Dlaczego biznes plan jest ważny w prowadzeniu działalności gospodarczej?
Prawidłowo opracowany biznes plan jest instrumentem rozwoju nowoczesnej firmy. Biznes
plan ma podstawowe znaczenie dla uatrakcyjnienie przedsiębiorstwa w oczach
potencjalnych inwestorów i pozyskania zewnętrznych środków dla finansowania założonych
przedsięwzięd. Dla potencjalnego inwestora, bądź banku, biznes plan jest często jedynym
pisemnym dokumentem wspierającym propozycję finansowania. Ale biznes plan jest nie
tylko istotny jako sposób zdobycia zewnętrznego finansowania, jest on także ważnym
narzędziem wspierającym zarządzanie firmą. Umożliwia zarządowi zaplanowanie rozwoju
firmy jak również wszelkich przewidywanych zmian. Biznes plan pełni w tym przypadku
funkcję planu operacyjnego, z którego korzystają poszczególne wydziały przedsiębiorstwa.
Po czym poznad dobry biznes plan?
Biznes plan powinien byd przejrzysty, łatwy do czytania, poparty sprawdzalnymi faktami i
danymi – rzetelny i przekonujący dzięki obiektywnemu przedstawieniu różnych aspektów
przedsięwzięcia. Nie ma ścisłych reguł dla przygotowania dobrego, skutecznego biznes
planu. Najważniejsza jest pomysłowośd. Liczy się inwencja, umiejętnośd zainteresowania
swoim pomysłem i siła przekonywania. Należy pamiętad, że dobry biznes plan nie powinien
pozostawiad u czytelnika wątpliwości co do planowanego przedsięwzięcia. Dobry biznes
plan powinien wskazywad: - gdzie jesteśmy?, - gdzie zmierzamy?, - w jaki sposób mamy
zamiar tam dotrzed? oraz - czy warto?.
Proszę podad 5 rad dla przedsiębiorców piszących biznes plan?
1)
Biznes plan powinien byd przejrzysty i łatwy do przyswojenia. Pamiętaj, że czytad go
będzie ktoś, kto wcale nie musi mied dużej wiedzy o Twojej branży i nie musi znad typowego
dla branży żargonu.
2)
Planuj cele realne do osiągnięcia. Prognozując przychody warto posłużyd się danymi
dostarczonymi przez wiarygodne badania. Nie dopuśd do przeszacowania prognozowanym
przychodów, to wzbudza podejrzenia oceniającego jak również zwiększa ryzyko
niepowodzenia przedsięwzięcia już po otrzymaniu finansowania.
3)
Biznes plan powinien eksponowad mocne strony przedsięwzięcia, a jednocześnie
27 z 66
realistycznie traktowad problemy oraz propozycje minimalizowania ich skutków.
4)
Pisz to na co czytający zwracają uwagę. Każdy z czytelników będzie wykorzystywał
biznes plan w innym celu i ważne jest, aby dostosowad go odpowiednio do indywidualnych
oczekiwao. Bank wysoko oceni biznes plan gdzie dużo uwagi poświęconej zostanie formom
zabezpieczeo inwestycji, dla instytucji publicznej ważna będzie gotowośd stosowania
procedur wydatkowania pieniędzy zgodnych z Ustawą o Zamówieniach Publicznych,
natomiast w przypadku inwestorów prywatnych musimy zwrócid uwagę na umiarkowany
stopieo ryzyka, który związany jest z inwestycją.
5)
Tworząc biznes plan przedsięwzięcia zawsze myśl strategicznie.
Dziękuję za rozmowę.
Należy szczegółowo przedstawid mocne i słabe strony przedsięwzięcia. Tylko wtedy
potencjalny inwestor potraktuje go poważnie. Nie wspominajmy o zagrożeniach bez planu
ich wyeliminowania. Nie oznacza to, iż należy ukrywad słabości projektu. Chodzi raczej o
zaproponowanie środków zaradczych.
Proste sformułowania
Niektórzy przedsiębiorcy myślą, że przekonają czytelnika używając w biznesplanie
wyszukanego języka, technicznych detali. Są jednak w błędzie. Do oceny danych podanych w
biznesplanie rzadko powołuje się ekspertów w danej dziedzinie. Biznes plan laboratorium
chemicznego nie będzie czytał chemik, ale menedżer. W większości przypadków wystarcza
proste wyjaśnienia, szkice lub fotografie. Jeżeli konieczne jest podanie szczegółów
technicznych dotyczących produktu lub produkcji, należy je umieścid w aneksie.
Konsekwencja stylu
Najczęściej nad stworzeniem biznes planu pracuje kilka osób. Pod koniec poszczególne
elementy muszą zostad połączone w jedną całośd. Ostateczną wersję powinna dokonad
jedna osoba.
Ujednolicony format
Biznes plan powinien mied ujednolicony układ graficzny. Czcionka musi odpowiadad
strukturze tekstu i jego treści, elementy graficzne powinny byd dobrze wplecione w tekst, a
w nagłówku umieścid logo i dane (przyszłej) firmy.
28 z 66
3.3.
O czym należy pamiętad pisząc Biznes plan
Pisanie biznes planu to skomplikowane przedsięwzięcie. Wymaga uwzględnienia wielu
zmiennych i analizowania ich systematycznie, w logicznym porządku. Inwestorów interesuje
ukooczony plan, a nie proces jego przygotowywania. Chcą zobaczyd dobrze przygotowany
dokument, z którego już przy pierwszej lekturze dowiedzied się o potencjalnym ryzyku i
możliwościach. Przygotowując swój plan, zwrócid szczególną uwagę na wartości dla klienta i
planowane zyski.
Reklama
Wskazane jest korzystanie z wzorów biznes planów i modelów biznesowych już działających
firm. Należy również pogrupowad poszczególne zagadnienia i zanotowad wszystkie materiały
źródłowe, z jakich planujemy korzystad. W przygotowywaniu biznesplanu pomocne będzie
korzystanie z zestawu pytao, dlatego warto określid pytania o kluczowym znaczeniu dla
projektu. Wybór pytao i odpowiedzi, które zostaną ostatecznie zawarte w planie zależed
będzie od konkretnej koncepcji biznesowej, od produktu/usługi, stopnia zaawansowania
technologicznego. Jako punkt wyjściowy do dalszych przemyśleo można traktowad
przykładowe listy pytao umieszczone pod koniec rozdziałów niniejszego podręcznika. Autor
sam powinien zdecydowad, które kwestie są istotne dla danego przedsięwzięcia.
3.4.
Samodzielnie czy zlecid firmie zewnętrznej ?
Procedury pisania biznes planu nie można lekceważyd i warto się do niej dokładnie
przygotowad. Szukając informacji na temat sporządzenia biznes planu nie należy oczekiwad,
że znajdziemy jego uniwersalny wzór. Zarówno koncepcja, układ jak i zawartośd zależą od
29 z 66
autora, wymagao adresata oraz przede wszystkim specyfiki działalności danego
przedsiębiorstwa.
Reklama
Project Business Consulting
Profesjonalne biznes plany
Szeroki zakres doradztwa gospodarczego
tel. 502 399 8885
www.projectbc.pl
Biznes plan powinien byd opracowany indywidualnie dla każdego przedsięwzięcia. Każda
firma potrzebuje unikatowego dokumentu. Standardowy szablon narzucałby ograniczenie, a
tutaj ważne jest elastyczne podejście. Jego napisanie można zlecid wyspecjalizowanym
instytucjom lub też przystąpid do jego sporządzenia samodzielnie.
Zlecenie wykonania całej pracy firmie zewnętrznej z pewnością doprowadzi o osiągnięcia
celu. Jednakże przedsiębiorca straci wówczas szansę na dokładne przemyślenie wszystkich
aspektów związanych ze startem czy też rozwojem firmy, okazję do szerszego spojrzenia na
swoją działalnośd, nie tylko poprzez pryzmat codziennych problemów.
Z reguły biznes plan powinien byd napisany przez kierownictwo firmy, a rola konsultantów,
których udział jest często niezbędny, powinna ograniczyd się do nadzoru całego procesu jego
tworzenia, podzielenia się ich wiedzą, obowiązującymi procedurami, a w koocu na
zaopiniowaniu powstałego planu i zasugerowania wszelkich zmian.
Reklama
30 z 66
Należy się liczyd z wysokimi kosztami. W zamian za to otrzymamy jednak profesjonalnie
napisany dokument czy tez sprawdzony przez doświadczoną firmę, z którym można już
śmiało udad się do inwestora czy też banku. Sam biznes plan jest przecież częścią wniosku
kredytowego albo unijnego.
Z drugiej zaś strony samodzielne tworzenie biznes planu pozwala uświadomid sobie, z jakimi
problemami możesz się zetknąd w bliższej czy dalszej przyszłości.
Reklama
Abakus Konsulting
Profesjonalne biznes plany
od 1999 roku, dotacje z UE
tel/fax 022-408-28-94, 506-18-23-24
e-mail: [email protected]
www.biznesplan-abakus.pl
Pisanie biznes planu zmusza przedsiębiorców do systematycznego myślenia o własnych
koncepcjach, uzmysławia im luki w wiedzy, wymaga podejmowania decyzji oraz sprzyja
spójnej i jednolitej strategii. W trakcie przygotowywania biznes planu autor rozważa wciąż
nowe, odmienne koncepcje, ocenia je i określa potencjalne zagrożenia.
Problemem tutaj może byd brak doświadczenia osoby opracowującej biznes plan, jak i
czasochłonnośd samego procesu tworzenia. Jeśli jest to możliwe warto pisad biznes plan w
ramach zespołu specjalistów z poszczególnych dziedzin takich jak: finanse, rachunkowośd,
marketing. Wyznaczenie osoby koordynującej cały proces pomoże połączyd wszystkie
elementy w jedną spójną całośd i stworzyd jeden dokument wykazujący szanse na realizację
danego przedsięwzięcia.
31 z 66
4.
Jak wygląda Biznes Plan?
4.1.
Wzór biznes planu
Dla każdego przedsiębiorcy dobrze opracowany biznes plan jest okazją do dokładnego
przemyślenia wszystkich aspektów związanych ze startem lub rozwojem przedsiębiorstwa.
Plan musi byd dobrze przygotowany i przekonywujący do realizacji koncepcji.
Dane zawarte w planie przedstawiają informacje dotyczące firmy, jej produktów czy usług,
rynku, wskaźników finansowych, ludzi tworzących organizację. Przyszli inwestorzy
szczególnie zwracają uwagę na kwalifikacje kadry kierowniczej.
Plan powinien wyróżniad się umiejętną konstrukcją, przejrzystością i starannym
opracowaniem. Należy zwrócid uwagę na:
Spis treści oraz wyraźne oznaczenie poszczególnych części, co pozwoli na szybkie
wyszukanie interesujących czytelnika kwestii.
Wprowadzenie przejrzystego układu graficznego. Umożliwi to podkreślenie
najistotniejszych informacji.
Zamieszczenie wszystkich szczegółowych danych w załącznikach znacznie ułatwi
czytanie rozumienie części biznes planu.
4.2.
Struktura Biznes Planu
Szukając informacji na temat sporządzenia biznes planu nie należy oczekiwad, że znajdziemy
jego uniwersalny wzór. Zarówno koncepcja, układ jak i zawartośd zależą od autora, wymagao
adresata oraz przede wszystkim specyfiki działalności danego przedsiębiorstwa. Biznes plan
powinien byd opracowany indywidualnie dla każdego przedsięwzięcia. Poniżej znajduje się
przykładowy wzór takiego dokumentu.
Proponowany układ biznes planu wygląda następująco:
1. Strona tytułowa
Twoje imię i nazwisko
Nazwa firmy
Adres, telefon, fax, e-mail, strona internetowa
Logo firmy
Data
2. Spis treści
3. Streszczenie
Cel opracowania biznes planu
32 z 66
Wysokośd i przeznaczenie wnioskowanej kwoty
Krótki opis produktów i rynków zbytu z podkreśleniem korzyści dla klienta
Doświadczenie i umiejętności kierownictwa w kontekście przydatności dla
proponowanego przedsięwzięcia
Główne dane finansowe
Szczegóły na temat strategii wyjścia z inwestycji
Oczekiwana stopa zwrotu oraz czas jej uzyskania, w jaki sposób inwestor
skorzysta finansując projekt
4. Opis firmy
Forma prawna
Data rozpoczęcia działalności
NIP, REGON
Historia firmy
Rodzaj i zakres działalności
Misja, cele, zadania
Charakterystyka udziałowców
5. Charakterystyka przedsięwzięcia
Szczegółowy opis produktu lub usługi
Opis technologii
Opis kanałów dystrybucji
Wartośd dla klienta i źródła przewagi konkurencyjnej
Posiadane patenty, prawa autorskie
Faza cyklu życia produktu
Cena produktu lub usługi
6. Zarząd i pracownicy
Kwalifikacje zespołu zarządzającego
Wiek, doświadczenie, historia kariery i osiągnięcia zawodowe kadry kierowniczej
Podział zadao i obowiązków pomiędzy poszczególnych członków zarządu
Istotni pracownicy spoza zarządu
Polityka płacowa, zatrudnienia i szkoleo
Doradcy, z pomocy których korzysta firma
7. Analiza rynku
Wielkośd rynku oraz jego perspektywy
Charakterystyka branży
Opis segmentów rynku
Nasi klienci (kim są, jakie mają wymagania, kiedy i gdzie kupują)
Opis konkurencji i jej pozycji rynkowej
Bariery wejścia i wyjścia z rynku
8. Strategia marketingowa
Strategia cenowa
Koszt jednostkowy produktu / usługi
33 z 66
Cena u konkurencji
Rabaty
Strategia sprzedaży i dystrybucji
Opis wykorzystywanych kanałów dystrybucji
Partnerzy handlowi (zawarte umowy, zamówienia)
Formy płatności
Usługi posprzedażowe i serwis
Formy reklamy i promocji
Sposoby dotarcia do klienta (ulotki, foldery, billboardy, prasa, internet, radio,
telewizja)
Budżet reklamowy (jaki procent od dochodu będzie przeznaczany na reklamę)
Przeprowadzone i planowane kampanie reklamowe
PR (Public Relations) – jak zamierzasz tworzyd pozytywny wizerunek swojej
firmy?
9. Informacje finansowe
Źródła i przeznaczenia funduszy
Wykaz środków trwałych
Przewidywane przepływy pieniężne dla pierwszego roku
Analiza progu rentowności
Oczekiwana stopa zwrotu z kapitału
Szczegółowe zestawienie przewidywanych dochodów dla pierwszego roku
Przewidywane nakłady na inwestycje
Historyczne sprawozdania finansowe za ostatnie trzy lata
10. Ocena ryzyka
Analiza SWOT (analiza mocnych, słabych stron, szans i zagrożeo rynku)
Metody scenariuszowe
11. Załączniki
Słowniczek terminów
Struktury organizacyjne
Życiorysy członków zarządu i kluczowych pracowników
Opis stanowisk pracy
Wyniki badao rynkowych
Dane patentowe
Rachunek wyników, sprawozdanie z przepływów pieniężnych, bilans
Założenia do prognoz
Listy intencyjne
Kopie umów dzierżawy, kontrakty
Poprzednie projekty i efekty ich realizacji
Lista instytucji finansujących wcześniejsze przedsięwzięcia
Inne dokumenty ważne do oceny firmy
34 z 66
Struktura biznes planu ma charakter ramowy i w zależności od potrzeb i uwarunkowao
realizacji przedsięwzięcia, może byd modyfikowana. Powinna obowiązkowo zawierad:
Opis przedsiębiorstwa i planowanego przedsięwzięcia
Analizę marketingową przedsięwzięcia
Analizę ekonomiczno - finansową
4.3.
Streszczenie Biznes Planu
Streszczenie można uznad za najważniejszą częśd biznes planu, ponieważ ma wzbudzid
zainteresowanie osób podejmujących decyzje. Powinno zawierad krótki przegląd
najważniejszych elementów biznes planu, a szczególną uwagę poświęcad produktowi lub
usłudze, jej wartości dla klienta, modelowi biznesowemu, osobom zarządzającym,
wymaganiom finansowym i potencjalnej stopie zwrotu z inwestycji. Potencjalni inwestorzy w
pierwszej kolejności zwracają uwagę na streszczenie, chod z reguły tylko je przeglądają.
Jakośd streszczenia raczej nie przekona ich do zainwestowania w dany projekt, ale może ich
zniechęcid. Streszczenie musi byd obiektywne, zwięzłe i przekonywujące. Streszczenie należy
przygotowad jak najstaranniej, od niego, bowiem może zależed, czy pozostała częśd biznes
planu w ogóle zostanie przeczytana. Streszczenie to samodzielny element biznes planu - nie
należy go mylid z wprowadzeniem ani podsumowaniem koncepcji biznesowej umieszczanym
na stronie tytułowej. Co jakiś czas warto krytycznie spojrzed na streszczenie, zwłaszcza po
opracowaniu wszystkich innych elementów biznesplanu. Należy zastanowid się, czy pomysł
na biznes zostad opisany przejrzyście, przekonywująco i zwięźle, a zarazem wyczerpująco.
Dobrym rozwiązaniem jest opracowanie streszczenia na samym koocu, po przygotowaniu
całego biznes planu.
4.4.
Opis produktu lub usługi
Punktem wyjścia dla biznes planu jest innowacyjny produkt lub usługa oraz jego/jej wartośd
dla klienta. W biznes planie należy wskazad cechy odróżniające ten produkt czy usługę od
produktów obecnie dostępnych oraz od tych, które mogą pojawią się na rynku w przyszłości.
Niezbędne jest pokazanie czym nasza oferta będzie wyróżniała się na tle konkurencji, w czym
będzie lepsza, w czym gorsza. Jeśli mamy do zaoferowania cały asortyment produktów lub
usług, należy je logicznie pogrupowad, przyporządkowując je na przykład do konkretnych
docelowych segmentów klientów.
Wyjaśniając cechy techniczne produktu/usługi opiszmy je jak najprościej. Załączmy do biznes
planu zdjęcie lub szkic produktu, o ile pomoże to w zrozumieniu jego istoty. W tym miejscu
należy się też zająd kwestią uzyskania patentu, chroniącego pomysł przed powieleniem lub
imitacją, bądź ochrony modelu poprzez zarejestrowanie. Należy wymienid wszystkie
otrzymane zezwolenia oraz te, które są w trakcie rozpatrywania - np. zezwolenia udzielane
przez organizacje kontroli technicznej, Ministerstwo Zdrowia.
35 z 66
4.5.
Zespół Zarządzający
Analiza zespołu zarządzającego jest często pierwszą czynnością, jaką przeprowadzają
inwestorzy. Po zapoznaniu się ze streszczeniem, chcą przede wszystkim dowiedzied się, czy
zespół zarządzający jest w stanie pokierowad przedsiębiorstwem. Przedsiębiorcy często nie
doceniają znaczenia tej kwestii i nie poświęcają wystarczająco dużo czasu i miejsca na
szczegółowe jej omówienie. Warto szczegółowo opisad kadrę, omawiając jej kwalifikacje,
umiejętności, które są szczególnie istotne dla realizacji poszczególnych części planu.
Doświadczenie zawodowe i odniesione w przeszłości sukcesy liczą się bardziej niż
akademickie tytuły. Jeżeli kluczowe stanowiska mają zostad obsadzone niedoświadczonymi
pracownikami, należy szczegółowo wyjaśnid motywy tej decyzji.
Opisując organizację należy wyjaśnid, jaki będzie podział zadao i obowiązków pomiędzy
poszczególnych członków zespołu oraz wskazad stanowiska, na których potrzebny będzie
dodatkowy personel. Nie należy się również powstrzymywad od wymienienia
najważniejszych doradców. Odwoływanie się do doradców takich jak doświadczeni
przedsiębiorcy, księgowi, prawnicy, inżynierowie czy specjaliści z zakresu zarządzania,
świadczy o naszym profesjonalizmie i przekona przedstawiciela, że posiadamy wiele
kontaktów, które można wykorzystad w przyszłości.
Czego szukają inwestorzy?
Czy zespół pracował wcześniej razem?
Czy członkowie zespołu posiadają odpowiednie doświadczenie?
Czy założyciele są świadomi swoich słabych stron i wiedzą jak je zminimalizowad?
Czy założyciele ustalili swoje przyszłe role i zakres obowiązków?
Czy uzgodniono kwestie dotyczące własności?
Czy zespół zarządzający ustalił wspólny cel, czy też istnieją rozbieżności
w opiniach poszczególnych członków?
Czy projekt zyskał pełne poparcie wszystkich członków zespołu?
Stworzenie silnego zespołu składającego się z właściwych ludzi na właściwym miejscu ma
ogromne znaczenie dla przyszłego sukcesu firmy i dlatego należy poświęcid mu wiele czasu i
uwagi od samego początku.
4.6.
Rynek i konkurencja
Aby przedsięwzięcie odniosło sukces konieczna jest dogłębna znajomośd rynku
i konkurencji.
Rynek i konkurencję można analizowad według poniżej wymienionych i opisanych kryteriów.
36 z 66
Potencjał rynku
Dynamicznego wzrostu wartości przedsiębiorstwa można się spodziewad jedynie wtedy, gdy
istnieje potencjalnie duży rynek zbytu na dany produkt czy usługę. Wielkośd rynku powinna
byd podana w liczbach, z uwzględnieniem liczby klientów, liczby sprzedawanych jednostek
oraz spodziewanej wielkości obrotów w PLN. Decydujące znaczenie mają prognozy rozwoju
rynku. Należy wskazad główne czynniki majce wpływ na rozwój danej branży (np.
technologia, prawo, otoczenie makroekonomiczne itp.) i omówid ich znaczenie dla firmy.
Nalepy korzystad ze wszystkich dostępnych źródeł zewnętrznych, literatury fachowej (np.
czasopisma, badania rynkowe, rozprawy naukowe), baz teleadresowych dla danej branży,
stowarzyszeo i agencji rządowych (np. biura statystyczne, izby handlowe, biura patentowe),
banków, badao branżowych, ogólnie dostępnych baz danych, Internetu, wywiadów.
Pomocne jest zasięgnięcie opinii szerokiego kręgu osób. Przed każdym wywiadem dobrze
jest sporządzi skrypt, który umożliwi sprawniejsze przeprowadzenie rozmowy i zadanie
wszystkich planowanych pytao.
Segmentacja rynku
Wybór kryteriów segmentacji należy do autora planu. Należy jednak pamiętad, że liczbę
klientów w każdym segmencie i ich zachowanie trzeba konkretnie zdefiniowad i
udokumentowad na podstawie dostępnych danych. Celem segmentacji jest zdefiniowanie
konkretnej grupy klientów, którzy są najbardziej zainteresowani danym produktem. Po
określeniu i opisaniu poszczególnych segmentów należy określid potencjalne przychody ze
sprzedaży do poszczególnych segmentów w ciągu danego okresu biorąc pod uwagę własną
strategię sprzedaż oraz zachowanie konkurencji.
Przykładowe kryteria segmentacji klientów dla rynków towarów konsumpcyjnych:
Lokalizacja: kraj, miasto/ wieś, gęstośd zaludnienia
Dane demograficzne: wiek, płed, zawód, wykształcenie, stan cywilny
Zachowanie: częstotliwośd używania produktu, sposób zakupu produktu
Wykorzystanie produktu:
Zamożnośd: miesięczne przychody, miesięczne wydatki
Przykładowe kryteria segmentacji klientów dla rynków towarów przemysłowych
Dane demograficzne: wielkośd firmy, branża, lokalizacja
Działalnośd: stosowana technologia (np. cyfrowa, analogowa)
Sposób dokonywania zakupów: zakupy scentralizowane/ zdecentralizowane
Konkurencja
Przede wszystkim należy określid głównych konkurentów i ich pozycję rynkową. Oceniając
konkurencyjne firmy należy wobec wszystkich stosowad te same kryteria, np. wysokośd
37 z 66
obrotów, wielkośd przychodów ze sprzedaży, wysokośd cen, udział w rynku, pozycję
kosztową, ofertę produktów/usług, obsługę klienta, docelowe segmenty klientów, kanały
dystrybucji. Pozycjonując swój produkt w stosunku do produktów konkurencyjnych
oferowanych na rynku należy odpowiedzied na pytanie, dlaczego potencjalny klient powinien
kupid ten a nie inny produkt?
Reklama
Sprawdź naszą ofertę: www.addico.com.pl
4.7.
Marketing i sprzedaż
Kluczowym elementem dobrej koncepcji biznesowej jest skrupulatnie zaplanowane działania
w obrębie marketingu i sprzedaży. Ogólną ramę działao wyznaczają cztery główne czynniki:
produkt, cena, miejsce i promocja (tzw. „cztery P” od ang. product, price, place, promotion).
38 z 66
Produkt
Wyjściowy pomysł na produkt dał nam już ogólne pojęcie o jego cechach. Po analizie potrzeb
klientów, należy zdecydowad, czy produkt je zaspakaja i jakich ewentualnych modyfikacji
wymaga, by zaspakajad je jeszcze lepiej. W związku z tym rodzi się pytanie, czy wystarczy
jeden produkt dla wszystkich segmentów, czy też kilka wariantów dostosowanych do
potrzeb poszczególnych segmentów.
Katarzyna Wróbel jest absolwentką Wydziału
Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu
Warszawskiego. Od 1997 roku zgłębia tajniki
Public Relations. Dyrektor Genaralny Agencji
Public Relations Adrenalina.
Czy biznes plan jest ważny w prowadzeniu działalności gospodarczej?
W dziewięddziesięciu ośmiu przypadkach na sto, tak. Dzięki biznes planowi można podejśd
analitycznie do własnego pomysłu, a także spojrzed na niego z niezbędnego dystansu. Nie
każdy potrafi to sam z siebie. Sporządzając biznes plan możemy małym kosztem zdobyd
większą wiedzę na temat mocnych i słabych stron planowanego albo już prowadzonego
przedsięwzięcia. Czasami będzie to wiedza ratująca skórę, pozwalająca uniknąd błędów lub
przeoczenia obciążających budżet wydatków, które trzeba będzie ponieśd. A jeżeli nawet
biznes plan nie stanie się nigdy naszym "kołem ratunkowym", to przynajmniej pomoże
bardziej realistycznie ocenid zaplanowane cele oraz czas niezbędny do ich osiągnięcia.
Czy dobry biznes plan może zwiększyd szanse na sukces firmy?
Oczywiście. Chodby dlatego, że sporządzenie biznesu planu oznacza uporządkowanie i
ugruntowanie wiedzy raz, a dobrze. W biznes planie najlepiej gromadzi się cały zakres
działao, które zamierza się podjąd, co oznacza, że dogłębnie - nie powierzchownie - analizuje
się trudności, jakie przewiduje się napotkad. Pisząc biznes plan robimy to z pełnym
zaangażowaniem, dlatego będzie on najprawdopodobniej najbardziej starannym i
najlepszym zbiorem wszystkich tych aspektów prowadzenia przyszłej firmy, które
powinniśmy uwzględnid. I to jest bardzo dobra droga. Nie warto polegad na swoim umyśle i
prywatnych notatkach. Coś, co jest "tylko dla nas", bardzo często opiera się na skrótach
myślowych, a potem okazuje się, że nie potrafimy ich odtworzyd.
Dlaczego więc nie powiedzied, że biznes plan potrzebny jest każdej firmie?
Dlatego, że niektórzy dadzą sobie radę bez niego. Dotyczy to zwłaszcza zawodów i branż, w
których przedsiębiorca ma już duże doświadczenie. Jeżeli fryzjer przez piętnaście lat
pracował w zawodzie, zapoznał się doskonale z realiami branży, jeżeli ma swoje kontakty
handlowe i niezbędną wiedzę biznesową - myślę, że da sobie radę przy otwarciu własnego
39 z 66
salonu bez szczegółowego biznes planu. Podobnie jak restaurator z 20-letnim stażem,
otwierający swój nowy, dajmy na to, siódmy lokal . Tyle, że on akurat zrobiłby pewnie biznes
plan z przyzwyczajenia. Ale podkreślmy, biznes plany warto pisad nawet wtedy, kiedy
wydaje nam się, że nie trzeba. To jest stosunkowo niewielki wysiłek, który się opłaca.
Zdarzają się przedsiębiorcy, którzy po sporządzeniu biznes planu rezygnują z rozwijania
projektu. Może biznes plan czasami zniechęca, podcina skrzydła?
Biznes plan faktycznie pozwala dostrzec wady planowanego przedsięwzięcia, a czasami są to
wady w ogóle wcześniej nie zauważane. Zdarza się też, że nagle widząc je faktycznie
rezygnujemy, mimo poniesionych już nakładów finansowych i psychicznych. Bo
nieprzewidziane zdarzenia będą tak kosztowne, że nas nie stad. Bo baza klientów nie będzie
dostatecznie szeroka, by firma się utrzymała. Bo ryzyko jest zbyt duże. Niestety, w biznesie
mało jest miejsca na łut szczęścia, a my lubimy się łudzid. Nikt z nas nie decyduje się jeździd
ustawicznie psującym się samochodem tylko dlatego, że ten samochód ładnie wygląda.
Będzie to prowadzid do ustawicznych komplikacji, a może i do tragedii. Na tej samej
zasadzie, co w przykładzie ze szwankującym autem, nie możemy prowadzid atrakcyjnych dla
nas, ale absolutnie nierentownych inicjatyw gospodarczych - prędzej czy później dopadną
nas kłopoty. Pierwsza fala boomu internetowego w latach 1998-2000 była oparta właśnie na
"chciejstwie" i myśleniu życzeniowym. Skooczyło się na spektakularnych upadkach. Dobry,
pisany szczerze wobec siebie samego biznes plan pozwala uniknąd takich przykrości.
Jakie rady można dad człowiekowi, który pierwszy raz pisze biznes plan?
Po pierwsze i najważniejsze - biznes plan trzeba pisad z przekonaniem. Jeżeli ma to byd
dokument pro forma, tworzony na pół gwizdka, to szkoda czasu. Trzeba się zaangażowad.
Po drugie - trzeba w nim przeanalizowad nie tylko zalety i wady, ale także zagrożenia, jakie
stoją przed planowaną działalnością gospodarczą. Pomaga tu rozeznanie się w sytuacji
konkurencji, zarówno istniejącej, jak i tej, która już nie funkcjonuje. Tak nauczymy się
realiów branży i prawdopodobnie unikniemy kilku poważnych błędów. Po trzecie podpatrzmy, jak inni piszą biznes plany. Po czwarte - do przygotowywania własnego
zaprośmy osobę trzecią. Najlepiej dobrego znajomego, który ma doświadczenie w biznesie,
albo jakiegoś innego doradcę, który zna się na rynku, w którym będziemy działad - chociaż ta
ostatnia opcja może oczywiście oznaczad wydatki. Idea stojąca za konsultacjami jest taka, by
zyskad ogląd osoby z zewnątrz, która z jednej strony może zadad wiele trudnych pytao, ale z
drugiej otworzyd nam oczy na potencjał, którego nie dostrzegaliśmy. Ważne, by był to ktoś
kompetentny.
Ale czy analiza zagrożeo i szans przedsięwzięcia to już pole zainteresowania public
relations?
Tak, oczywiście. Public relations zwykło się kojarzyd z kontaktami z prasą, a to bardzo wąskie
spojrzenie na tę usługę. Wiele firm traktuje PR jako usługę niedostępną i niepotrzebną,
komentując, że "my się i tak nie przebijemy do mediów". Ale media to tylko jeden z wielu
frontów działalności branży, ważny, ale nie jedyny. Przede wszystkim public relations to
często "służba prewencyjna", która pomaga przewidywad problemy i zapobiegad im, a tego
40 z 66
oczekują zwłaszcza startujące projekty! Nie ma nic gorszego niż przeoczone, albo
nieprzewidywalne wcześniej komplikacje, które wystąpią na wczesnym etapie rozwoju
firmy. Agencje PR często doradzają w zakresie bieżących i przyszłych trendów w danej
branży, przygotowują procedury postępowania dla bieżących i przyszłych zdarzeo. Dlatego
firma public relations, jeżeli ma wiedzę z danego sektora, może byd pomocna przy
konstruowaniu biznes planu oraz przy jego wdrażaniu.
Czy PR jest przeznaczony dla niewielkich, startujących firm?
Wszystko zależy od uwarunkowao, nie ma tutaj jednej, właściwej odpowiedzi. Przede
wszystkim trzeba pamiętad - i tu się powtórzę - że public relations to nie tylko kontakty z
dziennikarzami. Nie każda firma potrzebuje wynajmowad podmiot zewnętrzny do
kontaktów z prasą, chodby dlatego, że nie każda firma w ogóle znajdzie się na orbicie
zainteresowao prasy. Z drugiej strony, ta sama nieduża firma może potrzebowad wsparcia w
zakresie relacji z lokalną społecznością, w sąsiedztwie której działa. Może potrzebowad
wsparcia w zakresie kontaktów z decydentami albo na rzecz poprawy stosunków
wewnątrzfirmowych. Tu wszędzie także sprawdza się public relations. Podobnie będzie w
przypadku przedsiębiorcy, która oczekuje doradztwa przed inwestycją w nowe
przedsięwzięcie.
Jakie może przynieśd efekty? Co możemy zyskad?
Wsparcie PR może oznaczad na przykład szybszy, bardziej dynamiczny start firmy. Albo
łatwiejsze, bardziej czytelne odróżnienie się od konkurencji. Wielu przedsiębiorców
popełnia ten sam grzech - rozpoczynając nową działalnośd zbyt mało uwagi poświęcają na
to, by ich najmłodsze "dziecko" odróżniało się od konkurencji. Lubimy myśled, że jeżeli
będziemy bardzo ciężko i owocnie pracowad, to sukcesy same przyjdą. Niestety, prawa
marketingu są nieubłagane, a pozycją na rynku często rządzi nie wysiłek i serce włożone w
prowadzoną firmę, ale pierwszeostwo zaistnienia. Trzeba umied się odróżnid od konkurencji
- i w tym także może pomóc PR. Opracowad tożsamośd firmy tak, aby wyróżniała się spośród
konkurencji i była interesująca dla grup docelowych. Dad się dostrzec.
Proszę dokooczyd zdanie. Korzystanie z public relations już na starcie firmy...
... pomaga w wyklarowaniu oczekiwao i ułatwia adaptowanie się do zmiennych warunków.
W ten sposób PR często jest w stanie wesprzed dynamikę rozwoju firmy.
Gdzie dostrzega Pani obecnie największy potencjał dla public relations?
W szeroko pojętej branży internetowej. W polskojęzycznej Sieci istnieje mnóstwo sklepów,
często zakładanych bez dokładnej analizy rynku i bez dobrego pomysłu na dotarcie do
klienta. Niektórzy e-przedsiębiorcy ulegają jednak złudzeniu, że świat Sieci jest diametralnie
różny od tzw. reala i wydaje im się, że na własną rękę są w stanie zrobid wszystko. To błąd, a
public relations mogłoby pomóc wielu z nich odróżnid się od konkurencji i efektywnie
zbudowad bazę wiernych odbiorców. To, co działa w realu, bardzo często działa w
internecie. Często jeszcze skuteczniej.
41 z 66
Cena
Podstawą określenia ceny jest chęd zdolnośd klientów do jej zapłacenia. Cena nie musi byd
ustalana w oparciu o poniesione koszty. Koszty stanowią naturalnie jeden z ważniejszych
czynników, ale stosunek kosztów do ceny nabiera decydującego znaczenia jedynie wtedy,
gdy żądana cena nie przyniesie w najbliższej przyszłości zwrotu kosztów. Cena, jakiej można
zażądad, zależy całkowicie od wartości produktu w oczach klientów oraz cen oferty
konkurentów. Opisując koncepcję biznesu lub produkt określiliśmy już, a może nawet
wyraziliśmy w liczbach, wartośd dla klienta. Teraz należy określid przedział cenowy opierając
się na oszacowanej wartości naszego produktu dla klienta. Następnie możemy zweryfikowad
swoje przypuszczenia w rozmowach z potencjalnymi klientami i ewentualnie je skorygowad.
Nasza strategia cenowa zależy od wyznaczonego celu: czy pragniemy szybko spenetrowad
rynek przyciągając klientów niską ceną, czy raczej od początku uzyskad jak największą stopę
zwrotu. Pamiętajmy również o polityce rabatów i upustów. W wielu branżach są one na co
dzieo stosowane.
Dystrybucja
Nasz produkt lub usługa będą musiały byd dostarczone klientowi. Wybór kanału dystrybucji
uzależniony jest od różnych czynników np:
Jaka jest planowana liczba klientów ?
Czy będą to firmy czy osoby fizyczne?
Jaką formę zakupu preferują klienci?
Czy konieczne będzie wyjaśnianie klientom, jak używad produktu?
Trzeba się zastanowid, czy przedsiębiorstwo samodzielnie zajmie się dystrybucją, czy zleci to
firmie zewnętrznej. Decyzja pomiędzy wykorzystaniem wewnętrznych i zewnętrznych
zasobów będzie miała istotny wpływ na organizację i system funkcjonowania
przedsiębiorstwa. Wybór kanału dystrybucji jest ściśle związany między innymi z innymi
decyzjami marketingowymi.
Sposoby dystrybucji można podzielid na dwie podstawowe kategorie: bezpośredni
i pośredni. Postęp technologiczny, zwłaszcza w dziedzinie informatyki, w ciągu ostatnich
kilku lat bardzo poszerzył wachlarz możliwych kanałów dystrybucji.
4.8.
Model biznesowy i organizacja
Każde zadanie w ramach przedsięwzięcia składa się z szeregu powiązanych ze sobą
poszczególnych działao. Działania te, przedstawione systematycznie we wzajemnych
relacjach, tworzą system biznesowy firmy.
42 z 66
Model biznesowy, czyli na czym będziemy zarabiad?
Model biznesowy pokazuje, jakie czynności muszą byd wykonane, aby przygotowad produkt
koocowy i dostarczyd go klientowi. Dla większej jasności grupuje się je w bloki funkcyjne.
Zdefiniowanie systemu biznesowego firmy pomaga zrozumied jak ma funkcjonowad firma,
przemyśled sposób działania a następnie przejrzyście go przedstawid. Typowy system
biznesowy firmy, wspólny niemal dla wszystkich branż i przedsięwzięd, przedstawia poniższy
schemat. Model ten można wykorzystad jako punkt wyjścia przy tworzeniu własnego
systemu. Należy go zaadaptowad do sytuacji i uszczegółowid, dzięki czemu będzie przydatny
w praktyce. Na przykład w systemie funkcjonowania producenta można podzielid proces
produkcyjny na poszczególne etapy, takie jak zakup surowców, przetwarzanie, produkcja
podzespołów i montaż. Każdy konkretny model będzie odpowiadał potrzebom danego
przedsięwzięcia i zależed między innymi od branży, w jakiej działa firma.
System powinien byd logiczny, konsekwentny, kompletny. Projektując system biznesowy
należy skupid się na głównych działaniach. Zastanów się jak firma i jej pracownicy mogą
najlepiej wykorzystad czas, aby stworzyd jak największą wartośd dla klienta, a tym samym
wyprzedzid konkurencję. Kiedy zostanie już ustalone, jakie działania składają się na system
funkcjonowania naszej firmy, wybierz spośród nich te, które można zrealizowad lepiej niż
inni. W wielu branżach zaobserwowad można tendencję do specjalizacji. Specjalizacja jest
szczególnie istotna w przypadku nowopowstałych firm. Powinny one koncentrowad się na
kilku wybranych działaniach w ramach opisanego systemu.
Efektem dobrego systemu biznesowego jest stworzenie produktu/usługi, który ma
zaspokajad potrzeby klientów i stworzyd firmie szansę zdobycia rynku i osiągania zysków.
4.9.
Analiza SWOT
Przeprowadzenie analizy SWOT może spowodowad, że inaczej spojrzysz na Twoją firmę lub
planowane przedsięwzięcie. Aby upewnid się, że analiza jest dobrze przygotowywana, warto
jest zapoznad się z poniższymi wskazówkami.
Obraz firmy
Analiza SWOT jest metodą, która opisuje jak działa firma (albo pokazuje położenie firmy) w
kategoriach tych czynników, które mają największy wpływ na działalnośd przedsiębiorstwa.
Analiza SWOT polega na zidentyfikowaniu silnych i słabych stron danej firmy (jej
wewnętrznych zasobów i możliwości), oraz na rozpoznaniu szans i zagrożeo jakie stają przed
firmą (czynniki zewnętrzne dla przedsiębiorstwa).
43 z 66
Typowa analiza SWOT jest przeprowadzana na mapie podzielonej na cztery części:
Silne strony
Słabe strony
Szanse
Zagrożenia
Silne i słabe strony są czynnikami wewnętrznymi dla firmy np.: jakośd produktu, kwalifikacje
kadry zarządzającej (oba te czynniki mogą byd także słabościami jeżeli jakośd produktu jest
niska czy zarządzanie jest złe).
Szanse i zagrożenia są zewnętrznymi czynnikami, np. rozwój całego nowego rynku (szansa),
czy pojawienie się na rynku nowych konkurentów (zagrożenie).
Czasami łatwiej jest zacząd robid analizę bez mapy. Po prostu trzeba wypisad wszelkie
czynniki, które mogą wpływad na firmę – zewnętrzne i wewnętrzne oraz prawdziwe lub
potencjalne. Po wypisaniu wszelkich czynników można je pogrupowad w kategorie SWOT.
Reklama
EUROSTEP
Doradztwo, Szkolenia
Obsługa projektów unijnych
Sprawdź naszą ofertę:
www.eurostep.pl
Tworząc analizę SWOT określany mocne i słabe strony przedsiębiorstwa. Dlaczego warto
dłużej zatrzymad się na tym etapie? Zobacz do czego przyda Ci się wiedza o „wąskich
gardłach” organizacji.
44 z 66
Silne strony
Mocne strony przedsiębiorstwa, czyli atuty organizacji, które w pozytywny sposób
wyróżniają ją spośród konkurencji.
Tworząc Analizę SWOT na samym początku warto jest odpowiedzied na następujące pytania:
Co sprawia, że nasze przedsiębiorstwo odnosi sukces?
Co robimy bardzo dobrze?
Jaką wartośd dla klientów stanowią nasze produkty czy usługi?
Jakie zalety posiada nasza firma?
Bardzo ważną rzeczą jest obiektywne, a nawet krytyczne spojrzenie na przedsiębiorstwo.
Tylko wtedy zbędziemy mogli przyjrzed się organizacji. Oczywiste jest, że każda analiza SWOT
pisana przez nas będzie mimo wszystko subiektywna, ale trzeba starad się spojrzed na
przedsiębiorstwo z drugiej perspektywy: jakie silne strony widzi w firmie otoczenie
zewnętrzne?
Najpierw warto zrobid małą „burzę mózgów” aby wymyślid cechy, które charakteryzują
firmę. Potem trzeba je zapisad najszybciej jak to jest możliwe, od razu po tym jak „załoga” je
tylko powie. Słowa te trzeba użyd, aby zbudowad profil mocnych stron firmy. Jeżeli
przedsiębiorstwo ma tylko jednego właściciela, to warto rozpocząd od wypisania
pozytywnych cech charakteru przez tą osobę.
Mocne strony stanowią wartośd dla odbiorców i warto je podkreślad w ofertach, przekazie
komunikacyjnym. Z drugiej strony pamiętajmy o słabych stronach. Poznanie ich oraz analiza,
pozwolą nam na ominięcie lub całkowite wyeliminowane.
Słabe strony
Słabą stroną przedsiębiorstwa jest wszystko to, co utrudnia lub może utrudnid jej efektywne
działanie, powoduje braki w zasobach czy w umiejętnościach pracowników. Mogą one
dotyczyd całej organizacji lub jej części.
Analizując słabe strony warto przeanalizowad następujące kwestie.
W czym konkurencja jest lepsza od przedsiębiorstwa?
Na jakie utrudnienia w firmie można się natknąd?
Jakie czynniki ograniczają rozwój przedsiębiorstwa?
Co mogło by byd poprawione w przedsiębiorstwie?- rynki docelowe, załoga,
kierownictwo czy system kontroli?
Co firma robi, aby się rozwijad?
Czego powinno się unikad?
45 z 66
Nie bójmy się identyfikowad „wąskich gardeł”. Ukrywanie słabości nie spowoduje tego, że
przestaną one istnied. Warto dlatego zrobid listę błędów, przeoczeo czy pomyłek.
Warto jest spojrzed na przedsiębiorstwo z zewnętrznej perspektywy np. jedna osoba może
wiedzę właściciela potraktowad jako silną stronę, jednak osoba z zewnątrz może to
postrzegad jako słabośd.
Określenie mocnych i słabych stron, czyli przeprowadzanie „audytu wewnętrznego”
przedsiębiorstwa jest bardzo ważne z punktu widzenia dalszego jego funkcjonowania na
rynku. Wystarczy, że częśd z zidentyfikowanych słabych stron zostanie usuniętych to już jest
sukces i może on przynieśd wiele korzyści w przyszłości.
Twoja firma istnieje na rynku już kilka lat. Konkurencja jest duża i cały czas trzeba walczyd o
klienta. Tak wygląda prowadzenie biznesu. Najważniejsze to na bieżąco monitorowad rynek,
aby konkurenci nie wyprzedzili nas, zostawiając nas daleko w tyle. Określ szanse i zagrożenia
organizacji.
Szanse
Szanse, pozytywne dla firmy, odpowiednio wykorzystane staną się impulsem rozwoju oraz
osłabią zagrożenia.
Gdzie jeszcze na rynku widzimy szanse dla naszej firmy?
Czego potrzebuje konsument od naszej firmy, aby nie musiał skorzystad z usług
konkurencji?
Czy rynek ewoluuje w dobrym dla nas kierunku?
Czy konsumenci są coraz bardzie świadomi potrzeb z korzystania z produktów i usług
naszej firmy?
Prawdopodobnie ten etap budowy analizy SWOT większośd zacznie od kwestii
marketingowych, ponieważ każda firma wypełnia pewną niszę na rynku lub stara się taką
znaleźd. Bardzo ważne jest tutaj, aby wziąd pod uwagę wszystkie możliwości. Na przykład:
jakie są interesujące trendy w sektorze w którym działa firma?- trzeba tu spojrzed nie tylko w
kategoriach rynku, ale także w zmianach technologicznych, prawnych, w ochronie
środowiska czy kwestiach socjalnych.
Prawidłowe zidentyfikowanie szans rynkowych może skutkowad w zwiększenie udziału
przedsiębiorstwa na rynku, wzrost sprzedaży, lepsze trafienie w potrzeby klienta.
Zagrożenia
Z jednej strony szanse, które przyczyniają się do sukcesu wielu firm, z drugiej strony istnieją
zagrożenia, które mogą spowodowad bariery w dalszym ich rozwoju.
46 z 66
Zagrożenia to kluczowe przeszkody dla bieżącej czy pożądanej pozycji firmy. Trzeba się
zastanowid jakie są najbardziej oczywiste utrudnienia na drodze firmy, zarówno aktualne jak
i te potencjalne. Istnienie zagrożeo ma destrukcyjny wpływ na rozwój organizacji lub
powodzenie inwestycji. Jednocześnie nie pozwala na pełne wykorzystanie szans i mocnych
stron.
Każda firma powinna umieścid tu nagły wzrost złych należności czy zastój w sprzedaży
spowodowany np. sezonowością produktu, który w konsekwencji prowadzi do problemów z
płynnością finansową.
Analizując zagrożenia zastanówmy się nad poniższymi pytaniami:
Co robi konkurencja aby odebrad firmie klientów czy zahamowad jej rozwój?
Jak konkurenci reagują na podjęte przez firmę jakiekolwiek kroki?
Co może wpływad na to, że firma może upaśd lub produkt/usługa staja się
przestarzałe?
Czy zmiany w technologii zagrażają produktom/ usługom firmy?
Ważne jest aby założyd tutaj kilka gorszych scenariuszy. Przeciwstawienie sobie zagrożeo z
szansami wcale nie jest powodem, aby popaśd w pesymizm, raczej jest pokazaniem jak
można pokonad wszelkie przeszkody.
O czym należy pamiętad?
Ważne jest, aby zwrócid uwagę na zmieszczenie w przeprowadzanej analizie każdej
kwestii, istotnej dla firmy od małego szczegółu do najważniejszego dla firmy czynnika
Aby przeprowadzid dobrą analizę istotne jest dobre merytoryczne przygotowanie.
Dlatego ważne jest, aby poświęcid dużo pracy na zbieranie potrzebnych informacji.
Trzeba byd samokrytycznym, ale nie zbyt defensywnym.
Analiza SWOT jest po to by rozwijad nowe idee, nie po ty aby je tłumid.
Włącz do pracy pracowników. Analizę SWOT łatwiej jest przeprowadzid podczas sesji
grupowych. Aby miała miejsce prawdziwa „burza mózgów” potrzebne są co najmniej
cztery osoby, jednakże aby była ona wykonalna – liczba osób, które biorą udział w jej
tworzeniu musi wynieśd około dziesięciu.
Sprawdź swoją analizę. Zwród się z prośbą o pomoc do osoby z zewnątrz. Im więcej
osób będzie zaangażowanych w przeprowadzenie analizy, tym więcej nowych
pomysłów.
47 z 66
Powtórz analizę. Analiza SWOT jest szybka, prosta i przynosząca efekty i może się
ona przyczynid do łatwiejszej kontroli nad realizowanym projektem, czy zarządzaniem
firmą. Jednakże nie wolno za bardzo polegad na samej analizie, używaj jej jako
przewodnika nie jako recepty.
Przygotowanie dobrej analizy SWOT z pewnością pozwoli Ci jeszcze raz spojrzed w głąb
Twojego przedsiębiorstwa. Wyszukad słabe strony i zagrożenia, a następnie je częściowo lub
całkowicie wyeliminowad.
Reklama
4.10. Lokalizacja firmy
Opisz lokalizację siedziby przyszłej firmy. Podstawowe kryteria wyboru lokalizacji firmy to
między innymi:
Uwarunkowania prawne: podatki/ulgi podatkowe, zezwolenia na produkcję
Uwarunkowania ekonomiczne: wysokośd bezrobocia, ceny gruntu, ceny wynajmu
powierzchni biurowych, wysokośd wynagrodzeo
Bliskośd rynków zbytu, dostawców, kontrahentów (w zależności od produktu)
Dostęp do wyspecjalizowanego personelu i usług (szczególnie ważne w niektórych
branżach)
4.11. Organizacja
Niezwykle ważne jest jasne rozdzielenie zadao i obowiązków oraz stworzenie prostej
organizacji, składającej się z niewielu poziomów. Sposób zarządzania organizacją musi byd
elastyczny i dawad się łatwo przystosowywad do nowych okoliczności. Należy się
przygotowad na możliwośd wielokrotnej reorganizacji firmy w ciągu pierwszych kilku lat.
48 z 66
Zdecyduj, kto będzie odpowiedzialny za poszczególne obszary biznesowe (przydzielanie
zadao). Jeżeli struktura organizacyjna nie będzie zbyt skomplikowana, każdy pracownik
będzie wiedział, jakie zadania do niego należą i będzie mógł samodzielnie je wykonywad. Z
drugiej jednak strony, każdy powinien byd w stanie w razie potrzeby zastąpid na jakiś czas
innego członka zespołu.
4.12. Plan zatrudnienia
Rozwój firmy pociągnie za sobą koniecznośd zatrudnienia nowych pracowników, których
trzeba będzie przeszkolid i wdrożyd do pracy w firmie. Utrzymanie prostej struktury
organizacyjnej pomoże sporządzid jasne opisy stanowisk i ułatwi wyszukiwanie
odpowiednich pracowników. Znalezienie osób z odpowiednimi kwalifikacjami może byd
niełatwe mimo wysokiego bezrobocia. W planie zatrudnienia należy uwzględnid koszty, co
pozwoli na wyliczenie całkowitego kosztu zatrudnienia (wynagrodzenia i pośrednich kosztów
pracy), umieszczonego w rachunku wyników załączonym do biznes planu. Koszty
zatrudnienia pracowników zależą od szeregu czynników, takich jak rodzaj branży,
kwalifikacje pracowników, stanowisko pracy. Pośrednie koszty pracy mogą wynieśd nawet
ponad 50% kwoty wynagrodzenia.
4.13. Harmonogram realizacji
Szczegółowy i konkretny harmonogram działao pomoże inwestorom zrozumied wizję
rozwoju firmy, a jego autorom starannie przemyśled różne działania i ich wzajemne
powiązania. Nieprzemyślane, a szczególnie nadmiernie optymistyczne plany, mogą stanowid
poważne zagrożenie dla przyszłości przedsiębiorstwa.
4.14. Plan finansowy i źródła finansowania
Biznes plan jest tworzony w celu pozyskania środków na rozwój przedsiębiorstwa. Ile
kapitału potrzebuje przedsiębiorca, musi znaleźd się w planie finansowym. Dla ustalenia tego
możemy posłużyd się planem finansowym opartym na założeniach, które przyjęliśmy przy
pracy nad rozwojem firmy. Kolejne ważne pytanie dotyczy ilości środków płynnych
(gotówki), do których powinniśmy mied dostęp stale, aby firma była w stanie regulowad
swoje bieżące płatności. Jest to najważniejsze zadanie w zakresie planowania finansowego.
Trzecie pytanie to w jaki sposób i skąd możemy uzyskad niezbędne fundusze.
Działalnośd inwestycyjną możemy pokryd z :
Kredytów bankowych
Dotacji unijnych
Leasingu
Kapitału od inwestora
Kapiału własnego
Kapitału z emisji akcji lub obligacji
49 z 66
Działalnośd bieżącą możemy pokryd z :
Kredytów bankowych
Faktoringu
Kredytu kupieckiego
Planowanie finansowe
Częścią biznes planu jest również sprawozdanie finansowe czyli:
Bilans
Rachunek zysków i strat
Cash flow, czyli przepływ gotówki
Dla firm już istniejących przedstawiamy wyniki finansowe z lat ubiegłych.
W każdym biznes planie powinny znaleźd się prognozy opracowane na okres najbliższych 3-5
lat. Wszystkie podane liczby muszą opierad się na racjonalnych założeniach (w planie należy
podad tylko główne założenia).
Przedsiębiorca powinien przedstawid dane najważniejszych wskaźników określających
finansową sytuację firmy. Chodzi tu przede wszystkim o wysokośd generowanego
zysku/straty, przepływ gotówki i wysokośd kapitału, jaki będzie nam potrzebny w procesie
realizacji biznes planu. Szczegółowe wyliczenia finansowe nie są konieczne, gdyż wszelkie
prognozy nigdy nie są dokładne, a w szczególności zaś te dotyczące nowego
przedsiębiorstwa. Zwykle dobre wrażenie robi na inwestorach przedstawienie kilku dobrze
przemyślanych wyliczeo i wskaźników. Biznes plan powinien dad odpowiedź na następujące
pytania:
Ile pieniędzy przedsiębiorstwo potrzebuje i w jakim okresie czasu?
Jakich zysków można się spodziewad po wprowadzeniu firmy na rynek?
Na jakich założeniach oparte są prognozowane wyniki?
Informacje te pozwolą inwestorom zorientowad się, na ile przedstawione przez nas dane są
realistyczne i czy warto traktowad nasz projekt jako dobrą inwestycję na przyszłośd.
Minimalne wymagania w ramach planu finansowego załączonego do biznesplanu. Rachunek
przepływów pieniężnych (planowanie płynności), rachunek wyników.
50 z 66
Reklama
Eurodoradca Sp. z o.o.
Skuteczny partner w biznesie
Kontakt e-mail:
[email protected]
[email protected]
Reklama
Zobacz więcej: www.addico.com.pl
51 z 66
5.
Praktyczny poradnik czyli czego należy unikad pisząc Biznes Plan
Sporządzenie dobrego biznes planu nie gwarantuje np. uzyskania kredytu na rozwój
działalności, jednak źle napisany dokument spowoduje, że bank odmówi jego udzielenia,
nawet w sytuacji, gdy firma jest w dobrej kondycji i ma duże szanse na rozwój. Poniżej
znajdziesz wskazówki, które ułatwią Ci napisanie biznes planu i pomogą stworzyd dokument,
jakiego będą spodziewad się banki i potencjalni inwestorzy.
Reklama
W celu napisania dobrego biznes planu należy kierowad się następującymi wskazówkami:
1. Objętośd dokumentu jest ograniczona. Biznes plan powinien byd nie dłuższy niż 1540 stron, nie wliczając w to prognoz finansowych i załączników. Mała firma lub
przedsięwzięcie może wymagad zaledwie 15 stron.
2. Biznes plan powinien byd szczegółowy. Musi prowokowad do zadawania pytao i
równocześnie nie pozostawiad u czytelnika wątpliwości co do istoty przedsięwzięcia.
Szczegółowośd planu jest ograniczana jedynie jego objętością.
3. Poważnym ograniczeniem jest również mała ilośd czasu i percepcja czytelnika.
Pamiętaj, że odbiorca jest człowiekiem zajętym i będziemy musieli utrzymad jego
zainteresowanie w czasie lektury biznesplanu.
4. Używaj języka fachowego, ale zrozumiałego.
5. Unikaj używania bliżej nieokreślonych wyrazów takich jak : wydaje mi się, wiele,
trochę, mało, długo.
52 z 66
6. Sam wygląd dokumentu powinien przyciągnąd uwagę odbiorcy. Biznes plan często
bywa dokumentem promocyjnym, powinien byd więc interesujący.
7. Stosuj prezentacje graficzne tylko tam, gdzie są one uzasadnione.
8. Dopilnuj by prognozy i szacunki użyte w biznesplanie były realne.
9. Każda kopia biznes planu powinna byd numerowana.
10. Pamiętaj o odpowiednim zredagowaniu tekstu. Bezwzględnie zadbaj o to, by
dokument nie zawierał błędów.
11. Zadbaj o przejrzystośd struktury. Zawsze na początku umieśd dokładny spis treści, a
zaraz po nim krótkie streszczenie najważniejszych informacji i wniosków zawartych w
dalszej części biznesplanu. Streszczenie nikogo nie przekona do inwestycji w dane
przedsięwzięcie, ale może zniechęcid. Od streszczenia zależy, czy dalsza częśd biznes
planu zostanie w ogóle przeczytana. Ułatwi ono czytelnikowi zrozumienie tekstu oraz
prawidłowy odbiór całego dokumentu. Nie spodziewaj się, że twój plan będzie
przeczytany od deski do deski. Niektórzy czytają streszczenie i zwykle się na nim
zatrzymują. Twoje streszczenie musi przykuwad uwagę i byd przekonywujące.
12. Nie unikaj ujawniania słabych stron firmy. Pokaż jej faktyczną sytuację wraz z
wszelkimi zagrożeniami. Opisz wszystkie aspekty ryzyka, a nie wybieraj tylko tych, na
które masz gotową odpowiedź. Plan zbyt wygładzony i przesadnie optymistyczny nie
wzbudzi ufności adresata i trudno liczyd na poważne traktowanie tak
przygotowanego dokumentu.
13. Błędem jest zwlekanie z napisaniem biznes planu do momentu, kiedy jest on
całkowicie niezbędny. Zadbaj o jego stworzenie wcześniej, a nie dopiero w
momencie, gdy upomni się o niego bank lub potencjalny inwestor. Gdy przyjdzie czas
na prezentację biznes planu nanieś tylko niezbędne poprawki i uaktualnienia.
14. Pamiętaj o zachowaniu kroczącego charakteru planu. Biznes plan podlega ciągłym
zmianom, tak jak samo przedsiębiorstwo, musi się on dostosowywad do
zmieniających się realiów. Pracuj nad nim bez przerwy, ponieważ plan raz stworzony
musi byd aktualizowany, gdyż w innym przypadku traci sens.
15. Unikaj powtórzeo – dzięki temu zachowasz zwięzłośd. To, co opisane w jednej części
biznes planu nie powinno pojawiad się w kolejnej.
16. Pamiętaj o sile przekonywania. Pisząc biznes plan z pewnością chcesz osiągnąd jakiś
cel (np: uzyskad kredyt bankowy), dlatego powinien on byd tak zaprezentowany, aby
czytający go nie miał wątpliwości, że to Twój pomysł na biznes jest najlepszy i
przyniesie inwestorom oczekiwany zysk.
53 z 66
17. Umieszczaj informacje, jakich oczekuje adresat. Sprawdź dokładnie, jakie są jego
wymagania, preferencje, co do zawartości biznes planu. Co innego będą chcieli
zobaczyd bankowcy, a co innego inwestorzy. Niektóre fundusze Venture Capital
wymagają planu w języku angielskim lub też z góry definiują wymagane części
dokumentu. Dla banku ważne będą: stabilnośd, bezpieczeostwo, obroty kapitałowe,
rentownośd, a dla inwestorów prywatnych efektywnośd zainwestowanego kapitału.
18. Unikaj zbytniego zapatrzenia się we własne pomysły. Bądź elastyczny i rozważ inne
możliwości.
19. Dokładnie oszacuj koszty i dopilnuj by ujęto szczegóły dotyczące finansowania
poszczególnych zadao biznes planu.
20. W biznes planie powinna znaleźd się informacja na temat tego, kto go przedstawia,
kto jest jego autorem.
21. Warto zadbad o to, aby twój biznes plan został poddany opinii niezależnego eksperta
zanim przedstawisz go bankowi czy potencjalnemu inwestorowi. Zadaniem takiej
osoby jest krytyczne spojrzenie na biznes plan oczyma inwestora i zaproponowanie
niezbędnych poprawek. W rolę eksperta może wcielid się osoba niezwiązana
bezpośrednio z firmą, która jednak posiada odpowiednie doświadczenie i
kwalifikacje, a przy tym można jej zaufad.
22. Przekazując biznes plan potencjalnemu kredytodawcy lub inwestorowi można mied
obawy, że dojdzie do przekazania tajemnicy handlowej twojej konkurencji. Obawy te
w przypadku współpracy z renomowanymi instytucjami są nieuzasadnione. Warto
jednak oznaczyd dokument jako „Poufny”.
23. Koniecznie przedstaw ludzi tworzących firmę. Inwestorzy inwestują w ludzi, a nie
tylko w pomysły. Przedstaw dokładnie ich kwalifikacje, doświadczenie, zaprezentuj
sukcesy, którymi mogą się pochwalid. To od nich przecież zależy powodzenie całego
przedsięwzięcia. Nawet najlepszy pomysł nie gwarantuje sukcesu, gdy realizuje go
niekompetentny zespół.
24. Korzystaj z biznes planu w praktyce. Po jego napisaniu nie odstawiaj do na bok.
Pomoże on krok po kroku dojśd do wyznaczonych celów.
25. Kierując się powyższymi wskazówkami z pewnością ominiesz błędy popełnianie
niejednokrotnie przez wielu przedsiębiorców.
26. Należy jednak pamiętad o tym, iż każda firma to inny biznes plan. Dlatego porady
należy traktowad jako wskazówki, które pomogą Ci w napisaniu dobrego dokumentu.
54 z 66
6.
Przedsiębiorcy o Biznes Planach
Rozmowa z Pawłem Wenclem, Dyrektorem Zarządzającym Agencji Interaktywnej
Rabbits.pl
Czy rozpoczynając działalnośd gospodarczą posiadał Pan gotowy biznes plan?
Trudno myśled o biznesie poważnie bez planowania. Zaczynając działalnośd przede
wszystkim bazowałem na wcześniej zdobytym doświadczeniu i przez ten pryzmat
wyznaczałem sobie konkretne do osiągnięcia cele. Mój biznes plan polegał zatem na
określeniu tego co planuję osiągnąd i w którą stronę będzie się rozwijał mój biznes. Miałem
tą przewagę, że znałem już wcześniej ten rynek i nie miałem konieczności analizowania go
zgodnie z zasadami biznes planu.
Dlaczego tak wiele przedsiębiorców zapomina o biznes planie ?
Myślę, że każdy z przedsiębiorców planuje… pytanie brzmi czy robią to pod kątem
biznesowym. Może pewne istotne elementu umykają im z powodu nieznajomości branży.
Czy faktycznie tak trudno napisad biznes plan?
To zależy komu i dla jakiej branży. Jeśli miałbym napisad pełny biznesplan dla sektora rynku,
który znam, w którym działam czyli w tym wypadku dla Agencji Interaktywnej – myślę, że nie
zajęło by mi to dużo czasu. Gorzej jeśli np. miałbym napisad taki dokument np. dla stoczni
albo dla huty. To zupełnie inny rynek, inna branża – z pewnością wymagało by to dużo
większych nakładów pracy i czasu. A czy trudno – dla chcącego i potrzebującego – nic
trudnego jak sądzę. W koocu prowadzenie firmy, która ma osiągnąd sukces „to nie wakacje
w tropikach”.
Rady dla planujących biznes ?
pragmatyzm
racjonalnośd
a z drugiej strony fantazja i wiara we własne siły i możliwości (biznes jest pełen
sprzeczności, które trzeba umied połączyd i pogodzid w samym sobie przede
wszystkim).
55 z 66
Rozmowa z Krzysztofem Ślęzakiem, wspólnikiem Kancelarii Mediacyjnej „Auxilium”
Czy rozpoczynając swoją działalnośd miał Pan gotowy Biznes Plan?
Tak. Uważam, że każda działalnośd którą chcemy rozpocząd musi byd poprzedzona
sporządzeniem stosownego dokumentu. Nawet jeżeli nie jest on profesjonalnie
przygotowany to warto taki dokument posiadad z dwóch powodów. Pierwszy jest dośd
oczywisty,otóż szukając zewnętrznego finansowania Biznes Plan jest absolutnie niezbędny
do prowadznia rozmów z potencjalnym inwestorem czy też w rozmowach z bankiem w
przypadku ubiegania się o kredyt. Po drugie Biznes Plan jest potrzebny dla osoby, która
działalnośd prowadzi.Dzięki temu przedsiębiorca sam może obserwowad rozwój firmy i
konfrontowad je z planami sporządzonymi na potrzeby Biznes Planu, czyli jeszcze przed
rozpoczęciem działalności. Łatwiej nam wtedy zweryfikowad jak spełniają się nasze plany i
nadzieje.
Czy uważa pan któryś z elementów składowych Biznes Planu za najważniejszy?
Osobiście uważam, że bardzo duży nacisk trzeba położyd na zbudowanie strategii firmy.
To niezmiernie ważne dla samego przedsiębiorcy jak i dla otoczenia wiedzied na co w swoim
biznesie stawia i jakie są jego przewagi konkurencyjne, czyli tak naprawdę sens istnienia
firmy.
Czy uważa Pan, że Biznes Plan należy robid samemu czy raczej zlecid to wyspecjalizowanej
firmie?
Nie ma jasnej odpowiedzi na takie pytanie. Zawsze warto korzystad z rad specjalistów, lecz
trzeba się liczyd z tym, szczególnie przy pierwszej działalności, że takie usługi kosztują. Moim
zdaniem pierwszy Biznes Plan można sporządzid samemu. Potem w trakcie działalności
obserwując rynek ewentualnie go uzupełniad, a z czasem konsultowad ze specjalistami.
Jestem zwolennikiem tezy, że rośniemy razem ze swoim biznesem.
Dziękuję.
56 z 66
Podsumowanie
Mamy nadzieję, że powyższy Poradnik IPO.pl pomógł Paostwu zrozumied idee opracowania
Biznes Planu oraz przekonaliśmy o korzyściach wykorzystania go w prowadzeniu działalności
gospodarczej.
Zapraszamy do dalszej współpracy oraz lektury innych naszych opracowao.
Kontakt:
IPO.pl Doradca dla biznesu
www.IPO.pl
tel. 071 780 20 55
ul. Powstaoców Śląskich 5
53-332 Wrocław
57 z 66
7.
Eksperci w pisaniu Biznes Planów
NAZWA FIRMY
ZAKRES USŁUG
CENNIK USŁUG
DANE KONTAKTOWE
3City Consulting Sopot
Adres siedziby:
Al. Niepodległości 606/610
81-879 Sopot
tel. +48 58 741 89 10
tel. kom. +48 604 542 785
3City Consulting
Pełen zakres usług doradczych, w
ceny uzgadnian indywidualnie
tym sporządzanie biznesplanów
Abakus
Konsulting
profesjonalne biznes plany,
kompletne aplikacje pod dotacje
unijne, pozyskiwanie
finansowania z systemu
bankowego, pozyskiwanie
inwestorów strategicznych,
pozyskiwanie finansowania z
venture capital, pozostałe
doradztwo
ABM Business
Partner
Szczęsny,
Zalewski Sp.j
Usługi i cennik ABM Business Partner (cena w tys. zł):
- biznes plan [3-10],
- analiza finansowa [2],
- analiza rynku i marketingowa [2-5],
- wycena znaku towarowego [6],
- Corporate Profile [2],
- memorandum informacyjne [2-9],
- wniosek o dofinansowanie z UE [1]
ABM Business Partner
Szczęsny, Zalewski Spółka
Jawna
ul. Lubuska 15/29
40-219 Katowice
tel. 032 340 28 61
faks 032 729 76 47
www.abmpartner.eu
Addico oferuje usługi w zakresie
kompleksowego opracowywania
wniosków o dotację z funduszy
unijnych, biznes planów, studium
ADDICO J.Górska
wykonalności, analiz finansowo- Cennik usług ustalany indywidualnie
i E.Szumlak Sp.j
ekonomicznych, oceny
konkurencyjnej pozycji
przedsiębiorstwa, prowadzenia
szkoleo biznesowych.
ADDICO J.Górska i E.Szumlak
sp.j.
ul. Bema 57a
01-244 Warszawa
tel./fax (22) 862-43-32
www.addico.com.pl
Azimutus
Associates Sp. z
o.o.
wyceny przedsiębiorstw,
wsparcie przy
sprzedaży/poszukiwaniu
inwestora/zakupie
przedsiębiorstwa >pozyskiwanie
finansowania >doradztwo
strategiczne i operacyjne (w
zakresie zarządzania sprzedażą,
rozwoju nowych produktów i
ekspansji międzynarodowej)
Beskidzkie Biuro
Consultingowe
Pozyskiwanie finansowania z
róznych źródeł fiansowania w
tym ze środków Unii
Europejskiej, wykonywanie
biznes planów, planów
restrukturyzacyjnych,
memorandów, prospektów
emisyjnych, szkolenia. Więcej
informacji www.bbc-polska.com
Abakus Konsulting
ul. Chełmooskiego 8/120
biznes plan, aplikacje pod dotacje unijne - od
02-495 Warszawa
1000 zł, pozyskiwanie finansowania z
tel/fax 022-408-28-94,
systemu bankowego - bez opłat,
mob. 506-18-23-24
pozyskiwanie finansowania z innych źródeł e-mail: biuro@biznesplanod 1% pozyskanego kapitału
abakus.pl
Azimutus Associates Sp. z o.o.
ul. Konduktorska 4/32, 00-775
Warszawa
Oddział: Al. Szucha 8, 00-582
ustalany indywidualnie na podstawie zakresu Warszawa
prac
Telefon: +48 22 375 74 50
Fax: +48 22 375 74 51
Email:[email protected]
www.azimutus.com
Cena usługi uzgadniana indywidualnie.
Beskidzkie Biuro
Consultingowe Sp. z o.o.
ul. Piekarska 86,
43-300 Bielsko-Biała
Tel.: (33) 816 17 56, tel/fax:
(33) 816 92 26
Tel. kom. biuro: 0 602 222 875
E-mail: [email protected]
www.bbc.ig.pl, www.bbcpolska.com
58 z 66
Biuro doradcze
Perfectis
pozyskiwanie funduszy
strukturalnych, biznesplany,
studia wykonalności, szkolenia
Cennik ustalany indywidualnie
Biuro doradcze Perfectis
81-016 Gdynia
ul. Chylooska 283/54
tel/fax: 058-623-78-85
tel.komórkowy: 0 504 642 052
Business
Consulting Sp. z
o.o.
reklama, konsulting (analizy
ekonomiczne, prawne; biznes
plany; wyceny), doradztwo
personalne, inwestycyjne,
szkolenia, badania rynku www.buscon.pl
Cennik ustalany indywidualnie
Business Consulting Sp. z o.o.
40-040 Katowice,
ul. Konckiego 2
tel.: +48 32 251 65 99, 251 25
21, 251 25 27,
251 85 61, 251 41 78, 251 22
56
fax: +48 32 251 70 16
tel. kom.: 607 631 649
E-mail:
[email protected]
www.buscon.com.pl
Consul Centrum
Analiz i
Doradztwa
konstruowanie biznes planów i
planów marketingowych, analizy
ekonomiczne, analizy rynku,
doradztwo finansowe w zakresie
inwestycji kapitałowych,
doradztwo organizacyjne (analiza
struktury firmy, audyt
skuteczności procedur
wewnętrznych, opracowywanie
procedur organizacyjnych,
wartościowanie stanowisk
pracy), badania poziomu
satysfakcji pracowników,
badania marketingowe
Ceny negocjowane są indywidualnie. Średnio
można przyjąd następujące przedziały: biznes
plany: od 1,5 tys. do 12 tys. zł ; plany
marketingowe: od 1,5 tys. do 12 tys. Zł;
analizy ekonomiczne: od 1 tys.do 10 tys. zł;
doradztwo organizacyjne: od 10 tys. do 40
tys. zł, badania poziomu satysfakcji
pracowników: od 5 tys. do 20 tys., badania
marketingowe i analizy rynku (od 5 tys. do
40 tys. zł
CONSUL - Centrum Analiz i
Doradztwa
ul. Grabowa 2
40-172 Katowice
tel.: (032) 203 50 74
fax: (032) 203 50 38
www.consul.com.pl
Doradca
Consultants Ltd.
Doradztwo w zakresie strategii i
zarządzania, w tym
restrukturyzacja, audyty
zarządzania oraz usprawnianie
procesów; doradztwo finansowe
(m.in. biznesplany, analizy
opłacalności, wyceny);
zarządzanie projektami; badania
rynkowe i opracowywanie
strategii marketingowych;
wdrażanie standardów
zarządzania (ISO, OHSAS, HACCP,
systemy zintegrowane),
szkolenia i coaching dotyczące
zarządzania, negocjacji i
efektywności sprzedaży.
wycena wg pracochłonności
Doradztwo
Biznesowe
Dariusz Czepiel
Opracowywanie biznes planów,
wyceny przesiębiorstw,
doradztwo w zakresie organizacji
i zarządzania oraz finansów,
doradztwo kapitałowe.
Ceny świadczonych usług ustalane są
indywidualnie w zależności od rodzaju oraz
zakresu zlecenia.
Doradca Consultants Ltd.
ul. Wolności 18a
81-327 Gdynia
tel. +58 621 9186, 621 9187,
faks +58 621 9927.
Sekretariat Zarządu: wewn.
212
Huthwaite Polska: wewn. 203
Biuro w Warszawie
Al. Gen. W. Sikorskiego 11/110
02-758 Warszawa
tel. +22 446 9182, 448 2650,
448 2651, 448 2652, 446 9183,
faks +22 448 2653.
www.doradca.com.pl,
www.doradca.biz.pl
Doradztwo Biznesowe Dariusz
Czepiel
tel.: 0 601 326 312
www.czepiel.com.pl
59 z 66
Doradztwo
Ekonomiczno Finansowe Sp. z
o.o.
EFFECT Sp. z o.o.
EU Partner
Opracowujemy: biznes plany,
studia wykonalności, wnioski
kredytowe, analizy opłacalności
inwestycji, wnioski o dotacje z
programów pomocowych Unii
Europejskiej, raporty o sytuacji
finansowej kontrahentów itp.
Doradzamy w zarządzaniu firmą,
zarządzaniu płynnością firmy,
wyborze instytucji finansowych,
sprawach dotyczących decyzji
strategicznych, rozwiązywaniu
sytuacji kryzysowych w firmie,
wyborze źródeł i sposobów
finansowania inwestycji oraz
bieżącej działalności
gospodarczej.
EFFECT Sp. z o.o. świadczy usługi
doradcze
w
zakresie
opracowania Biznes Planu. Nasza
oferta obejmuje kompleksową
pomoc przy opracowaniu w/w
dokumentu.
W
ramach
wynagrodzenia za opracowanie
biznes planu Effect Sp. z o.o.,
jeśli klient wyrazi takie życzenie,
może współpracowad z Bankiem
na etapie oceny wniosku
kredytowego (odpowiedzi na
pytania dotyczące metodologii,
konstrukcji i przyjętych założeo,
ew. dodatkowe przeliczenia).
* Weryfikacja założeo
pomysłodawców projektu
inwestycyjnego
* Opracowanie dokumentacji
finansowej związanej z
planowanymi inwestycjami
* Współpraca z bankami w
procesie pozyskiwania
finansowania projektu
inwestycyjnego
biznes plany, wyceny firm,
EU-Partners Sp. z
pozyskiwanie dotacji z funduszy
o.o.
unijnych
Euro Grant
Consulting S.C
Euro Grant Consulting s.c.
świadczy usługi w zakresie
szeroko pojętego doradztwa
finansowo-ekonomicznego,
sporządzania odpowiednich
dokumentów w ramach
pozyskiwania funduszy unijnych
(dotacje, fundusze strukturalne,
SPO WKP, biznes plany, studia
wykonalności) oraz
projektowania i wdrażania
systemów zarządzania jakością.
Obsługujemy zarówno podmioty
sektora prywatnego
(przedsiębiorców i gospodarstwa
rolne) jak i jednostki sektora
publicznego.
100 zł za godzinę pracy konsultanta
Doradztwo EkonomicznoFinansowe Sp. z o.o.
ul. Kolejowa 8
58-100 Świdnica
tel. 074 856 95 65,
fax. 074 851 28 42
[email protected]
www.def.org.pl
Cena: 5 – 10 tys. PLN plus VAT w przypadku,
jeżeli uprzednio sporządzone zostało
studium wykonalności inwestycji; w
przeciwnym wypadku 20 – 50 tys. PLN plus
VAT, w zależności od zakresu prowadzonej
działalności i skali przedsięwzięcia
inwestycyjnego
EFFECT Sp. z o.o.
ul. Mariensztat 8 lok. 1-3
00-302 Warszawa
tel.: +48 (22) 826 72 31, fax:
+48 (22) 826 96 53
www.effect.com.pl
cena usługi zależna od ram czasowych i
stopnia złożoności projektu
EU Partner
Al. Jana Pawła II 29
00-867 Warszawa
Telefon: (22) 653 72 00
Fax: (22) 653 72 10
www.eu-partner.pl
cena indywidualnie dostosowana do klienta i
projektu (biznes plan od 4 tys. PLN)
EU-Partners Sp. z o.o.
ul. Zurawia 47
00-680 Warszawa
tel. (22) 629 20 25 tel./fax:
(22) 629 70 66
E:mail:
[email protected]
www.eupartners.pl
Cena usługi ustalana jest indywidualnie z
klientem - zależy od wykonywanej przez
Euro Grant Consulting usługi.
Euro Grant Consulting s.c.
ul. Gdaoska 54
90-612 Łódź
tel.: +48 42 250 53 58
fax: +48 42 250 53 71
www.egc.pl
60 z 66
Eurodoradca Sp.
z o.o.
Identyfikacja potrzeb, możliwości
i szans Klienta w zakresie
uzyskania dotacji. Bezpłatne
konsultacje, montoring
dostępnych dotacji i terminów
składania wniosków. Dobór
właściwego programu i
przygotowanie kompletnej
dokumentacji (wniosek, biznes
plan, załączniki). Pomoc w
uzyskaniu kredytu, leasingu.
Pomoc w realizacji projektu po
jego zatwierdzeniu i jego
rozliczeniu.
FINANSE
Kancelaria Usług
Gospodarczych i
Finansowych Sp.
z o.o.
- usługi księgowe
- doradztwo finansowe
- doradztwo bankowe
- doradztwo i wypełnianie
wniosków o dotacje z Funduszy
Unijnych
- kompleksowa pomoc w
zakładaniu firm
- pomoc w wdrażaniu nowych
projektów biznesowych
- analiza strategiczna firmy
- kompleksowa restrukturyzacja
firm
- reengineering
- leasing
- faktoring
- obrót wierzytelnościami
- analizy rynku finansowego, w
tym kapitałowego
- pełna oferta ubezpieczeniowa
- wyszukiwanie i dostarczanie
informacji na zadany temat
(Information Brokerage)
- specjalistyczne tłumaczenia
biznesowe
- kursy i szkolenia
Cena ustalane jest indywidualnie w drodze
negocjacji z klientem.
uproszczony biznes plan – 1800 zł netto
pełny biznes plan (strategia,
marketing,analizy) – od 3500 zł netto
wniosek o środki UE:
Analiza dokumentów (zbadanie zasadności
ubiegania się o środki) – 300 zł netto
Sporządzenie wniosku – 2000 zł netto
pomoc w zakładaniu firm (wybór
odpowiedniej formy spółki, konstrukcja
umów,
Doradztwo prawne i biznesowe) – 1500 zł
netto
"Eurodoradca" sp. z o.o.
ul. Berbeckiego 9, II piętro,
pokój nr 220
44-100 Gliwice
tel./fax: (32) 231-90-22, 0 503179- 355 , 0 600-36-55-66
E-mail:
[email protected],
[email protected],
[email protected]
www.euro-doradca.pl
Kancelaria Usług
Gospodarczych i Finansowych
Sp. z o.o. ul.Słowackiego 16
40-094 Katowice
tel./fax: (+48 32) 258 20 34
www.kugif.com
W przypadku korzystania z kilku usług
(pakietowanie usług) stosujemy duże upusty
cenowe
LEMTECH
Konsulting Sp. z
o.o.
Wnioski do funduszy i
programów pomocowych, studia
wykonalności, biznesplany,
analizy finansowo-ekonomiczne,
montaż finansowy, wycena
przedsiębiorstwa, raporty o
oddziaływaniu przedsięwzięcia
na środowisko, zarządzanie
środowiskowe (EMAS, ISO
14 001), przeciwdziałanie
poważnym awariom SEVESO II,
przeglądy środowiskowe - due
dilligence, programy gospodarki
odpadami, pozwolenia
zintegrowane, koncepcje
gospodarki wodno-ściekowej.
Analiza dokumentów (zbadanie zasadności
ubiegania się o środki) – 300 zł netto
Maculewicz
Consulting
Maculewicz Consulting jest firmą
świadczącą kompleksowe usługi
w zakresie doradztwa dla
przedsiębiorców,
jednostek
samorządu
terytorialnego,
instytucji paostwowych oraz
organizacji
non
profit.
Pomagamy w przygotowaniu
biznes planów, strategii rozwoju
przedsiębiorstwa, dokumentacji
konkursowej
w
ramach
programów unijnych i krajowych.
Zajmujemy
się
również
Do każdego Klienta podchodzimy
indywidualnie. Cena uzależniona jest od
takich czynników jak: cel, w jakim tworzona
jest dana dokumentacja, zakres tematyczny
oraz termin wykonania usługi.
LEMTECH Konsulting Sp. z o.o.
ul. Szpitalna 40
31-024 Kraków
tel. (0 12) 429-40-31, 429-4039, 429-40-42, 429-40-57
fax (0 12) 429-40-65
e-mail:[email protected]
internet: www.lemtech.pl
MACULEWICZ CONSULTING
ul. Kraszewskiego 48 lok. 5
05-800 PRUSZKÓW
tel. (22) 738 71 60
fax. (22) 738 71 61
[email protected]
www.maculewicz.pl
61 z 66
rozliczaniem
otrzymanych
środków. Przed nawiązaniem
współpracy
przeprowadzamy
bezpłatny wstępny audyt.
MASTER
Consulting Sp. z
o.o.
wnioski aplikacyjne w ramach
funduszy unijnych; studia
wykonalności; biznes plany;
analizy ekonomiczno-finansowe;
analizy oddziaływania na
środowisko; matryce logiczne;
Metropolis
Doradztwo
Gospodarcze Sp.
z o.o.
• wnioski o dotacje,
• biznes plany i studia
wykonalności,
• analizy finansowe i
ekonomiczne,
• kredyty i pożyczki,
• leasing i faktoring,
• usługi w zakresie ochrony
środowiska,
• audyty energetyczne,
• szkolenia,
• usługi marketingowe,
• systemy zarządzania.
MEREO.
Doradztwo
finansowe i
inwestycyjne.
Marzena
Kapuścik
Specjalizacja w doradztwie w
pozyskiwaniu funduszy unijnych.
Pisanie wniosków, biznes
planów, anliz finansowych,
strategii itp..
Okooska Biznes
Konsulting
Dotacje Unijne
Doradztwo
na zlecenie Klienta
-ustalamy z jakiego programu
można skorzystad i jakie
przedsięwzięcia można
sfinansowad
-analizujemy aktualną
dostępnośd Funduszy
-sporządzamy analizę kosztów
planowanego przedsięwzięcia w
aspekcie kosztów
kwalifikowanych
-pomagamy wyszukad źródło
współfinansowania projektu
-sporządzamy lub pomagamy w
opracowaniu dokumentacji
-zapewniamy stałe doradztwo na
każdym etapie przygotowania
projektu
-przygotowujemy kompleksowo
Ceny przygotowanych opracowao są
przedmiotem uzgodnieo z klientem.
MASTER Consulting Sp. z o.o.
ul. Ogrodowa 2
81-198 Mosty k/Gdyni
tel/fax. +58 679 22 00
[email protected]
www.master.top.pl
• cena jest ustalana indywidualnie dla
każdego klienta.
METROPOLIS Doradztwo
Gospodarcze Sp. z o.o.
ul. Lechicka 59
61-695 Poznao
tel.: (061) 820 54 44
fax: (061) 820 13 51
kom: 0500 276 115
www.metropolisdg.pl
Ceny ustalane indywidualnie w zależności od
zakresu usługi.
DGE Bruxelles Polska, Usługi
Doradcze Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 123 A
02-017 Warszawa
Tel. (+48 22) 438 88 18
Fax (+48 22) 438 88 17
E-mail [email protected]
www.dge.pl
ceny ustalamy do każdego zlecenia
indywidualnie
Okooska Biznes Konsulting
09-200 Sierpc,
ul. Sucharskiego 10/7
tel. 024 3874205, fax. 024
3874201,
tel. kom. 502 399 885
www.dotacjeunijne.biz.pl
62 z 66
projekt wniosku o dotację wraz z
załącznikami
Pro - impress
Pro Euro
Fundusze
Europejskie
Doradztwo
Project Business
Consulting
Biznes plany, studia
wykonalności (feasibility study),
analizy ekonomiczno-finansowe i
inne opracowania ekonomiczne
według światowych standardów,
m.in. w metodologii UNIDO.
Szczegóły znajdują się na stronie:
www.pro-impress.pl .
Analizy inwestycyjne, doradztwo
i pomoc w samodzielnym
przygotowaniu wniosku, w tym
analiza aktualności dokumentów,
pomoc w redagowaniu
dokumentó, weryfikacja
napisanego wniosku, weryfikacja
biznes planów; Przygotowanie
pełnej dokumentacji dla
projektów
współfinansowwanych z
funduszy strukturalnych, w tym:
studium wykonalności, biznes
plan, analizy finansowe i inne.
-dokumentacje przetargowe
-dokumentacje transakcyjne
-biznes plany
-plany marketingowe
-strategie rozwoju
-programy naprawcze
-programy restrukturyzacyjne
-analizy finansowe, ekonomiczne
-wnioski kredytowe
-pisma do ubezpieczycieli w
sprawie odszkodowao
-porównania ofert
ubezpieczeniowych,PPE,IKE
Cena opracowania zależy od wielu
czynników: od zakresu wymaganych analiz,
zaawansowania klienta w przygotowaniach
do takiego opracowania, tzn. od
kompletności wstępnych informacji, od
złożoności przedsięwzięcia inwestycyjnego,
od liczby wcześniej zleconych prac itp.
Ceny podstawowe:
-- Koszt wykonania pełnego biznes planu
(min. 70 stron), studium wykonalności
(wielkośd zależna od specyfikacji) kształtuje
się w przedziale od 3 do 8 tys. zł netto + VAT
(za wyjątkiem opracowao do Funduszu
Spójności, gdzie koszt jest znacznie większy),
natomiast analizy ekonomiczno-finansowe
wykonuję już od 2 tys. zł netto + VAT (min.
30 stron).
-- Przeciętne opracowanie biznes planu lub
studium wykonalności (feasibility study) w
metodologii UNIDO dla standardowych
inwestycji wynosi 5 tys. zł brutto.
Ceny uzależnione od rodzaju wykonywanej
usługi.
ceny negocjowane do każdego zlecenia
indywidualnie
Pro - impress
kom. 0509 024 199
Pro Euro Fundusze
Europejskie Doradztwo
tel./fax: (0-81) 527-96-52
tel. kom. 0 502 664 555
www.proeuro.info
Project Business Consulting
09-400 Płock,
Al. Jana Pawła II 74/127
tel. 024 3874205,
fax. 024 3874201
tel. kom. 502 399 885
www.projectbc.pl
email:
[email protected]
63 z 66
doradztwo prywatyzacyjne,
biznesplany, wyceny watości
Przedsiębiorstwo przedsiębiorstw, due diligence,
Dorawdztwa i
analizy rynkowe i marketingowe,
Wdrożeo
strategie rozwojowe
Arcanum Sp. z
przedsiębiorstw, studia
o.o.
wykonalności do wniosków o
środki pomocowe (europejskie i
krajowe).
Res-Projekt
Duniecki
Star Plan
Firma
świadczy
usługi
konsultingowe
w
szeroko
rozumianym
zakresie
ekonomicznym. Przeważającym
obszarem
działalności
jest
doradztwo i przygotowanie
dokumentacji do wniosków o
dotacje ze środków Unii
Europejskiej
jak
też
„mechanizmów finansowych”.
Ponadto świadczymy usługi
konsultingowe w zakresie : 1)
sporządzania
biznesplanów,
wniosków
kredytowych,
wniosków o dotacje i granty,
wniosków restrukturyzacyjnych,
2) sporządzania
studiów
wykonalności
przedsięwzięd
inwestycyjnych, 3) doradztwa w
zakresie pozyskania środków z
programów UE, doradztwa w
zakresie
pozyskania
źródeł
finansowania
inwestycji,
doradztwa
w
zakresie
restrukturyzacji przedsiębiorstw.
Nasza oferta obejmuje m.in.:
- opracowywanie biznes planów,
planów marketingowych, analiz
finansowych,
- pomoc w pozyskiwaniu
funduszy strukturalnych oraz
wszelkich innych form dotacji
unijnych,
- tworzenie innych niż biznes
plan czy plan marketingowy
dokumentów potrzebnych w
każdej niemal firmie, takich jak:
wszelkiego rodzaju analizy
(finansowe, rynku, SWOT), plany
(strategiczne, taktyczne,
operacyjne) i inne,
- poszukiwanie, pozyskiwanie
specjalistycznych informacji o
danym rynku produktowogeograficznym,
- prowadzenie szkoleo i
seminariów w wybranych
dziedzinach, związanych z naszą
działalnością,
- doradztwo przy zakładaniu
działalności gospodarczej,
- tworzenie oraz pozycjonowanie
stron www (np. wizytówek dla
firm). Pragniemy poinformowad,
że do wszystkich zleceo, które
od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych (w
zaleznosci od rodzaju projektu)
Przedsiębiorstwo Doradztwa i
Wdrożeo ARCANUM Sp. z o.o.
al. J.Kochanowskiego 59/1
51-602 Wrocław
tel. (0-71) 34 - 266 - 41
(0-71) 34 - 266 - 44
(0-71) 37 - 259 - 76
fax.(0-71) 34 - 266 - 44
www.arcanum.pl
Ceny netto: Sporządzenie biznes planu 4000 - 6000 zł, sprządzenie studium
wykonalności - 6000 - 8000,- zł; sprządzenie
sudium wykonaln.+ wniosek+ załączniki 7000-9000 zł; sporządzenie kompletnego
wniosku o dotację dla przedsiębiorców 3000-5000,- zł; sprządzenie wniosku
kredytowego z załącznikami - 1000-3000,- zł;
sporządzenie wniosku restrukturyzacyjnego 4000 - 6000,- zł; inne usługi - wg
indywidualnych ustaleo
"RES-PROJEKT" Jarosław
Duniecki
ul. Pułaskiego 5a/2
66-400 Gorzów Wielkopolski
tel. (095) 7282 103,
fax (095) 7282 104,
kom. +48 0502 585 688,
+48 0502 166 286
[email protected]
www.resprojekt.pl
Doradztwo gospodarcze
StarPlan
ul. Malczewskiego 20/8
02-617 Warszawa
ceny każdorazowo uzgadniane indywidualnie TEL: (0) 507 464 728
z klientem, od 1500 PLN za pełny biznes plan
(0) 503 708 627
(0) 691 538 884
FAX (022) 409 29 55
E-MAIL: [email protected]
www.starplan.pl
64 z 66
świadczymy podchodzimy z
niezwykłą starannością,
sumiennością i rzetelnością.
Przykładamy wiele uwagi, aby
opracowywany przez nas biznes
plan, analiza finansowa, czy plan
marketingowy był zgodny ze
standardami wymaganymi przez
Paostwa banki lub inwestorów.
Gorąco zachęcamy do
skorzystania z naszych usług.
Sygma Business
Consulting
biznes plany, wyceny
przedsiębiorstw,
restrukturyzacja, prywatyzacja,
przekształcenia przedsiębiorstw, Cennik ustalany indywidualnie
wdrażanie systemów zarządzania
jakością ISO, szkolenia, studia
podyplomowe
SYGMA Sp. z o.o.
ul. Ruska 61
50-079 Wrocław
Telefony:
+ 48 71 780 52 61
+ 48 71 780 51 61
Fax: + 48 71 780 52 11
www.sygma.pl
65 z 66
Wierzbowski
Eversheds
Usługi prawne w nastepujacych
zakresach prawa i sektorach:
Bankowośd i finanse
Doradztwo korporacyjne oraz
transakcje handlowe
E-biznes
Energetyka i górnictwo
Komunikacja elektroniczna
Łączenia i nabycia spółek,
prywatyzacja
Nieruchomości i ochrona
środowiska
Ochrona danych osobowych
Prawo konkurencji
Prawo konsumenckie
Prawo pracy
Rynki kapitałowe
Sektor farmaceutyczny
Sektor motoryzacyjny
Sektor żywnościowy
Sprawy sądowe
Transport i logistyka
Ubezpieczenia
Własnośd intelektualna
Zagraniczne inwestycje
bezpośrednie
Zamówienia publiczne
ceny są ustalane indywidualnie
Wierzbowski Eversheds
Spółka komandytowa
Centrum Jasna
ul. Jasna 14/16A
00-041 Warszawa
tel.: +48 22 50 50 700
fax: +48 22 50 50 701
e-mail:
[email protected]
www.wierzbowski.pl
66 z 66

pobierz

Transkrypt

Podobne dokumenty

Najnowsyz numer!

Untitled - Mambiznes.pl