Pobierz pdf

82 (4/2014)
ISSN 1507-3890
Wonderware 2014 R2 – nowy
wymiar ergonomii systemów
HMI/SCADA
Poradnik
Automatyka
cz.2. – jaką
technologię
bezprzewodową
wybrać?
www.biuletyn.astor.com.pl
ASTOR Innovation Room
przyspiesza dzięki nowym
technologiom firmy Schmalz
System sterowania instalacjami
pozablokowymi w ENERGA
Elektrownie Ostrołęka SA
System identyfikacji w produkcji
gazomierzy w przedsiębiorstwie
APATOR METRIX S.A.
Bezpieczna komunikacja
w modemach GSM Astraada
z wykorzystaniem VPN
MASZ POMYSŁ NA ZASTOSOWANIE ROBOTA,
ALE OBAWIASZ SIĘ ZMIENNOŚCI POPYTU?
1
Wybierasz
firmę integratorską,
robota Kawasaki oraz ofertę
wsparcia dla Twojej firmy.
2
Korzystasz z:
dożywotniej gwarancji,
bezpłatnych przeglądów,
stałej gotowości serwisowej,
nowego egzemplarza co dwa lata
i materiałów eksploatacyjnych na zawsze.
3
Decydujesz,
czy korzystasz dalej, czy rezygnujesz.
Roboty do Twoich usług
Dowiedz się więcej na
www.astor.com.pl/raas
tel. +48 12 424 00 60
Reklama nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.
AKTUALNOŚCI
Automatycy coraz lepsi w sporcie!
5
ASTOR partnerem 1. edycji European Rover Challenge
5
Roboty przemysłowe w branży spożywczej – trendy i wyzwania
6
ASTORianie pobiegli w Poland Business Run’ie
6
Zrobotyzowane rozwiązania ASTOR na Targach TAROPAK
7
ASTOR Innovation Room przyspiesza dzięki nowym technologiom
firmy Schmalz
8
NOWE PRODUKTY
Wonderware 2014 R2 – nowy wymiar ergonomii systemów HMI/SCADA
10
Wonderware MES 2014 – nowe funkcjonalności systemu
zarządzania produkcją
12
REFERENCJE
System identyfikacji w produkcji gazomierzy w przedsiębiorstwie
APATOR METRIX S.A.
16
Zrobotyzowane stanowisko do paletyzacji na Wydziale Logistyki
Politechniki Rzeszowskiej
18
System sterowania instalacjami pozablokowymi w ENERGA
Elektrownie Ostrołęka SA
20
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
Konfigurowanie najnowszej wersji układów wysokiej dostępności
RX3i High Availability
24
Rzeczywistość wirtualna
26
W jakie technologie inwestują firmy produkcyjne w Polsce? – raport
ASTOR 2014
28
AutoSave for System Platform – zwiększenie bezpieczeństwa
konfiguracji systemu produkcyjnego
29
Bezpieczna komunikacja w modemach GSM Astraada
z wykorzystaniem VPN
30
Poradnik Automatyka cz.2. – jaką technologię bezprzewodową wybrać?
32
AKADEMIA ASTOR
Wybór sugerowany
35
Terminarz szkoleń Akademii ASTOR 2015
36
OSTATNIE STRONY
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
Operator maszyn czyli ATLAS naszych czasów – od MMI do M4H
38
Ludzie ASTORa (82) – Katarzyna Maleszka, Piotr Adamczyk
39
8 2 (4/ 2 014)
3
Szanowni Państwo,
Już niedługo płatki śniegu zaczną spadać nam na głowy i przypominać,
że czas sanek, łyżew i nart to tak naprawdę czas końca kolejnego roku.
Czas na podsumowania, ale i na planowanie. Myślimy o tym mocno,
gdy przygotowujemy dla Państwa kalendarze. Chcemy być z Państwem cały następny rok
i chcemy pokazać, że warto z nami współpracować.
Jesteśmy zaangażowani! To nie tylko hasło kalendarza naściennego ASTOR, który trafi do
rąk niektórych z Was. To nie tylko myśl przewodnia kalendarza biurkowego, który otrzymają Państwo wraz z niniejszym Biuletynem. To także obietnica. Obiecujemy na około
2015 sposobów zaangażować się we wspólne działania i dostarczyć Państwu jakieś 2015
inspiracji na przyszły rok. Pamiętajmy: najlepszą metodą przewidywania przyszłości jest jej
tworzenie. A ta przyszłość zaczyna się dziś, nie jutro.
Serdecznie pozdrawiam i zachęcam do lektury,
Joanna Kowalkowska
Redaktor naczelna
zespół redakcyjny
Piotr Adamczyk
Michał Januszek
Specjalista ds. systemów sterowania
Specjalista ds. systemów sterowania
i oprogramowania
[email protected]
[email protected]
Grzegorz Faracik
Tomasz Kochanowski
Specjalista ds. systemów sterowania
Specjalista ds. systemów sterowania
[email protected]
[email protected]
Jarosław Gracel
Wojciech Pawełczyk
Analityk biznesowy
Menedżer Produktu Wonderware
[email protected]
[email protected]
Małgorzata Hadwiczak
Paweł Podsiadło
Z-ca dyrektora Akademii ASTOR
Specjalista ds. systemów
bezprzewodowych
[email protected]
[email protected]
Jakub Hajkuś
Arkadiusz Rodak
Analityk biznesowy
Specjalista ds. oprogramowania
przemysłowego
[email protected]
[email protected]
Paweł Handzlik
4
Marcin Woźniczka
Specjalista ds. robotów przemysłowych
Specjalista ds. oprogramowania
przemysłowego
[email protected]
[email protected]
Redaktor naczelny:
Joanna Kowalkowska
Redaktor techniczny:
Tomasz Merwart
DTP: Looz Design
DTP@looz–design.pl
Prenumerata:
[email protected]
Adresy email do pracowników firmy ASTOR mają
postać:
[email protected]
Wydawca:
ASTOR Sp. z o.o.
ul. Smoleńsk 29
31-112 Kraków
tel. 12 428 63 70
fax 12 428 63 79
[email protected]
www.astor.com.pl
Druk:
Drukarnia Know–How
Kraków, tel. 12 622 85 70
Nakład: 8000 egz.
Numer zamknięto: 01.12.2014
Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji
i skracania tekstów, oraz do zmiany tytułów.
Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone.
Przedruk tekstów oraz udostępnianie ich
w mediach elektronicznych wymaga zgody
redakcji.
ASTOR Gdańsk
ul. Kręta 1, 80-217 Gdańsk
tel. 58 554 09 00; fax 58 554 09 09
e-mail: [email protected]
ASTOR Katowice
ul. Ks. Bpa. Bednorza 2a-6; 40-384 Katowice
tel. 32 355 95 90; fax 32 355 95 99
e-mail: [email protected]
ASTOR Kraków
ul. Smoleńsk 29; 31-112 Kraków
tel. 12 428 63 60; fax 12 428 63 69
e-mail: [email protected]
ASTOR Poznań
ul. Żniwna 4; 61-663 Poznań
tel. 61 871 88 00; fax 61 871 88 09
e-mail: [email protected]
ASTOR Warszawa
ul. Stępińska 22/30
00-739 Warszawa
tel. 22 569 56 50; fax 22 569 56 59
e-mail: [email protected]
ASTOR Wrocław
ul. Strachowskiego 12; 52-210 Wrocław
tel. 71 332 94 80; fax 71 332 94 89
e-mail: [email protected]
ASTOR Infel
ul. Pierwszej Brygady 35; 73-110 Stargard Szczeciński
tel. 91 578 82 80; fax 91 578 82 89
e-mail: [email protected]
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
AKTUALNOŚCI
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Automatycy coraz lepsi w sporcie!
Jak zgodnie stwierdzają organizatorzy, kibice i uczestnicy największego (bo i jedynego) turnieju automatyków przemysłowych, poziom umiejętności piłkarskich
w naszej branży rośnie z roku na rok.
Na turnieju w dniu 27 września 2014 w Krakowie stawiło się
6 drużyn: EDF Polska, ASTOR, Automatika Police, Automatyka Tarnów (Grupa Azoty), Automatyka Kędzierzyn-Koźle (Grupa Azoty)
i COM40 z Nowych Skalmierzyc pod Poznaniem. Losowanie grup
odbyło się na miejscu.
O ile turnieje mają z założenia amatorski charakter i mecze trwają
zaledwie 25 minut bez przerwy, to emocje zawsze są takie, jakby
to były finały Ligi Mistrzów :) W meczu o 1. miejsce sędzia przyznał kilka równoległych (dla zawodników obu drużyn) żółtych
i czerwonych kartek... Walka była momentami bezpardonowa,
czemu sprzyjał remis do ostatnich minut meczu i konieczność
rozegrania rzutów karnych, w których lepsi byli automatycy
z Nowych Skalmierzyc. Zwyżka emocji nie przeszkodziła zawodnikom na koniec podać sobie rąk i po rozdaniu nagród zgodnie
świętować zwycięstwo drużyny COM40 i udział w turnieju – pozostałych drużyn.
„Ostra, męska walka o zwycięstwo nie jest obca także automatykom.
Nie odpuszczamy w pracy i na boisku!” – podsumowuje zadowolony Andrzej Garbacki, organizator turnieju i jednocześnie zawodnik drużyny ASTOR.
Rangę spotkania potwierdziła wysoka skuteczność strzelecka zawodników. Prym w tej dziedzinie wiedli i nagrody odebrali: Artur
Biały z Automatyki Tarnów i Adam Pajda z ASTORa (po 3 strzelone
gole). Najlepszym bramkarzem został uznany Patryk Pakuszewski
z COM40.
www.astor.com.pl/aktualnosci
Turniej automatyków w piłkę nożną
ASTOR partnerem 1. edycji European Rover Challenge
Łazik Scorpio, reprezentujący PWR Rover Team – Scorpio
Project z Politechniki Wrocławskiej wygrał międzynarodowe zawody łazików marsjańskich – European Rover
Challenge, zorganizowane w Podzamczu Chęcińskim koło
Kielc. Partnerem tej największej w Polsce imprezy robotyczno – kosmicznej w Polsce została firma ASTOR.
Drugie miejsce w konkursie zajęła drużyna „Impuls” z Politechniki
Świętokrzyskiej. Na trzeciej pozycji uplasował się zespół z Uniwersytetu Kairskiego „Lunar and Mars Rover Team”. W konkursie rywalizowało dziesięć drużyn z Polski, Egiptu, Indii i Kolumbii.
Dla łazików, które uczestniczą w rozgrywanym po raz pierwszy
konkursie, przygotowano specjalny tor, przypominający powierzchnię Marsa. Roboty brały udział w trzech widowiskowych
konkurencjach terenowych musiały m.in. dojechać jedynie z pomocą GPS i kompasu do wyznaczonego miejsca, przejechać tor
na czas, pobrać próbkę gruntu.
Członkowie drużyn podczas wykonywania zadań nie widzą swoich łazików i sterują nimi zdalnie. Zupełnie jak prawdziwymi łazikami na Marsie. Na każdej z maszyn znajduje się kamera, dzięki
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
Stoisko ASTOR z robotem Kawasaki
której zawodnicy mogli wszystko zobaczyć i odpowiednio pokierować łazikiem.
W tym samym czasie i miejscu odbył się Piknik Naukowo-Technologiczny – plenerowe wydarzenie popularyzujące naukę i nowe
technologie, adresowane do szerokiego grona odbiorców. Firma
ASTOR, jako mocno zaangażowana w wydarzenie, prezentowała
aplikacje robotowe przyjazne dla społeczeństwa :)
5
AKTUALNOŚCI
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Roboty przemysłowe w branży spożywczej – trendy i wyzwania
Wdrożenie nowoczesnych rozwiązań może przynieść
producentom żywności oszczędności rzędu 20.000 zł
dziennie i nawet stuprocentowy wzrost wydajności.
Jak podkreślają eksperci, polscy producenci żywności chętniej niż
innowacje dotyczące samych produktów, przeprowadzają zmiany
związane z opakowaniami i gramaturą. Wymaga to większej elastyczności w wykorzystywaniu posiadanych zasobów wytwórczych.
Proponowane przez specjalistów systemy muszą m.in. gwarantować powtarzalność (np. dozowanie, ważenie), określoność
czasu wykonywanej czynności (np. ilość pralin spakowanych
przez robota do opakowania) oraz przewidywalność kosztów
wytwarzania (np. utrzymywanie właściwej temperatury pieca
i rachunków za prąd). Aby sprostać normom i zaleceniom producentów, dostawcy rozwiązań z zakresu automatyki i robotyki
stale pracują nad innowacjami związanymi z budową urządzeń
wykonawczych i metodami prowadzenia procesu. Z myślą o nich
np. w przypadku robotów Kawasaki wprowadzono smarowanie
przekładni olejami roślinnymi, a za pośrednictwem oprogramowania InBatch – zaimplementowano reżim komponowania receptur i ich wykonywanie.
Kompleksowe wdrożenie przeprowadzone w SM Ostrołęka, polegające m.in. na uruchomieniu systemu wizualizacji i raportowania
przynosi codzienne oszczędności surowców rzędu 20.000 zł. Daje
to ponad 6 milionów złotych w skali roku. System z zakresu robotyki, wdrożony w MSM Mońki zaowocował 100-procentowym
wzrostem wydajności linii produkcyjnej. Natomiast inwestycja
w firmie GOOD FOOD będąca przykładem śledzenia pracy i przestojów wszystkich maszyn w ciągu technologicznym przyniosła
zwiększenie wydajności produkcji o 10 procent.
www.astor.com.pl/fmcg
Robot Kawasaki paletyzujący serwatkę w proszku
ASTORianie pobiegli w Poland Business Run’ie
Aktywność sportowa rozwija zdrowie, kondycję i dobre samopoczucie. Zgodnie z tą myślą pracownicy firmy
ASTOR biorą udział w wielu wydarzeniach sportowych, które dodatkowo – oprócz tego, że dają oczywistą szansę
na sprawdzenie się zawodników – mają charytatywny wydźwięk. Tym razem był to Poland Business Run.
Był to bieg charytatywny, zorganizowany 14 września 2014, którego przesłaniem było „Wystarczą dwie nogi by pomóc”, organizowany przez Fundację Jaśka Meli „Poza Horyzonty” na rzecz
osób o niepełnosprawności ruchowej. Pieniądze z pakietów startowych i wpłat „Pomagam bardziej” przeznaczone zostały na zakupy protez.
Cztery drużyny ASTOR – 20 osób – pobiegły w sztafecie 5 x 3.8 km.
Były to drużyny następujące:
zjednoczone siły Poznania i Stargardu pod nazwą bojową
ASTOR Zachód Running Team,
dzieci Krainy Czarnego Diamentu czyli ASTOR Katowice,
nieustająca w walce interdyscyplinarna drużyna do zadań specjalnych ASTOR Centrala,
„sprzedawcy i działy wsparcia wszystkich krajów łączcie się” czyli
ASTOR Kraków i IT Heartaktywni.
6
Drużyna ASTOR Zachód Running Team
We wrześniu w Poland Business Run pobiegło prawie 10 000 osób
i udało się zebrać 750 tysięcy zł brutto. Dzięki temu Fundacja Jaśka
Meli „Poza Horyzonty” może zakupić 16 protez dla 11 podopiecznych.
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
AKTUALNOŚCI
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Zrobotyzowane rozwiązania ASTOR na Targach TAROPAK
Skoro targi pakowania i logistyki, to nie mogło zabraknąć ASTORa i rozwiązań zrobotyzowanych. Pakowanie,
paletyzacja i przygotowanie produktów do transportu to zadania idealne do realizacji przez roboty.
Superszybkie roboty Epson SCARA oraz Kawasaki serii Y świetnie
nadają się do pakowania niewielkich produktów do opakowań
zbiorczych. Roboty mogą wykonywać to zadanie bez przerwy,
utrzymując stałą, bardzo dużą wydajność oraz najwyższą jakość.
Większe roboty, jak na przykład Kawasaki RD080N, ZD250N lub
MD500N najczęściej stosowane są do układania produktów
o ciężarze od kilku do 500 kg. Duży udźwig, zasięg pozwalający
układać kilka palet rozmieszczonych koło siebie oraz szybkość to
główne zalety zrobotyzowanej paletyzacji. Przy tym rozwiązanie
to jest łatwe w utrzymaniu oraz pozwala na dalszy rozwój i modyfikacje.
wyposażony w chwytak do przenoszenia worków. Pozostałe dwa
roboty to: Kawasaki RS010N wyposażony w nalewak (aplikacja napełniania kanistrów). Trzeci był robot Epson SCARA G6.
Robot Kawasaki ZD130S z chwytakiem do worków
Robot Epson G3 nakleja etykiety
Zastosowanie robotów przemysłowych na końcówkach linii produkcyjnych pozwala usprawnić proces pakowania, paletyzacji
i przygotowania do transportu. Dodatkową zaletą jest możliwość
łatwej integracji i rozbudowy o procesy: kontroli jakości, znakowania, sortowania.
„Paletyzacja to najpowszechniejsze w przemyśle i naprostsze do
wdrożenia rozwiązanie zrobotyzowane. Firma ASTOR, dostosowując
swoją ofertę do wymagań rynku, wprowadza nowe chwytaki, które
pozwolą sprawnie budować rozwiązania do paletyzacji. Zapraszamy do krakowskiej siedziby naszej firmy, gdzie w ASTOR Innovation
Room można przetestować podobne rozwiązania” – podsumowuje
Paweł Handzlik, menedżer ds. robotyzacji w ASTOR.
Na Międzynarodowych Targach Targi Techniki Pakowania i Logistyki TAROPAK dwie firmy integratorskie prezentowały roboty
z oferty ASTORa.
Krakowska firma SKK miała na swoim stoisku dwa stanowiska prezentujące roboty w aplikacji naklejania etykiet. Robot Kawasaki
RS005L był wyposażony w potrójny pad i dystrybuował 3 etykiety
w jednym cyklu oklejając pudełko w trzech stron. W drugiej aplikacji Epson G3 współpracował z systemem wizyjnym OCR. Na
podstawie danych odczytanych z etykiet, system drukował nowe,
a robot naklejał je w odpowiedniej kolejności.
www.astor.com.pl/fmcg
www.astor.com.pl/robotyzacja
Wrocławska firma AHS prezentowała na swoim stoisku trzy roboty. Największy z prezentowanych robotów – Kawasaki ZD130S był
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
www.astor.com.pl/rozwiazania
www.astor.com.pl/air
7
NOWE PRODUKTY
w w w.biulet yn.astor.com.pl
ASTOR Innovation Room przyspiesza dzięki
nowym technologiom firmy Schmalz
Wakacje to czas odpoczynku, ale czy dla wszystkich? Podczas gdy większość ludzi udaje się na długo wyczekiwany urlop, inni pracują ze zdwojoną siłą i zaangażowaniem. Nawet roboty przemysłowe nie idą na
wakacje, pracując i pozwalając utrzymać produkcję.
D
la osób odpowiedzialnych za
utrzymanie ruchu zautomatyzowanych linii produkcyjnych, przerwa wakacyjna jest okresem wytężonej
pracy. Podobnie jak w zakładach produkcyjnych, również w ASTOR Innovation
Room podczas wakacji realizowane były
prace rozwojowe. Dzięki zaangażowaniu
wielu osób prace te udało się zrealizować
sprawnie i uzyskano zakładane efekty.
Grono stałych pracowników w okresie
wakacyjnym poszerzyli liczni praktykanci i stażyści, którzy również mieli udział
w rozwoju AIR.
Budowa chwytaka powierzchniowego
firmy Schmalz
Główny pakiet prac obejmował wymianę
chwytaka w aplikacji paletyzacji i depaletyzacji opakowań. Robot Kawasaki ZD130S
z kontrolerem E pracuje w ASTOR Innovation Room na zrobotyzowanej linii paletyzacji opakowań. Współpracuje z przenośnikiem taśmowym dostarczającym pudła
oraz przenośnikiem rolkowym transportującym gotowe palety do stanowiska
owijania, na którym owijarka pierścienio-
wa firmy Haloila owija paletę, przygotowując ją do transportu. Przez pierwszy
rok funkcjonowania AIR, robot ZD130S
wyposażony był w chwytak podciśnieniowy ssawkowy zbudowany z 6 ssawek
mieszkowych zabudowanych na wspólnej konstrukcji i pracujących jako jedna
sekcja. Wakacje 2014 były okazją, żeby
wprowadzić modyfikacje. Ssawki wymieniono na chwytak powierzchniowy firmy
Schmalz. Takie rozwiązanie ma wiele zalet.
Zwarta bryła chwytaka zawiera wszystkie
potrzebne komponenty (eżektor, czujniki, zawory zwrotne, gąbkę). Zastosowanie
chwytaka powierzchniowego serii FXP/
FMP zapewniło większą siłę ssącą, krótszy
czas chwytu i krótszy czas cyklu. W rezultacie pozwoliło na zwiększenie wydajności
aplikacji o ponad 30%, przy jednoczesnym
zmniejszeniu zużycia energii i wydłużeniu
okresu eksploatacji.
Chwytaki serii FXP/FMP to efekt kilkunastu
lat pracy firmy Schmalz nad zagadnieniami związanymi z budową i eksploatacją
chwytaków powierzchniowych. Innowacyjna konstrukcja ukierunkowana na optymalizację przepływu wewnątrz komory
ssącej chwytaka, zapewnia zwiększenie
siły ssącej chwytaka, przy jednoczesnym
zmniejszeniu zużycia energii niezbędnej
do wygenerowania tej siły.
Chwytak powierzchniowy firmy Schmalz na robocie Kawasaki ZD130S.
8
fot. Michał Zieliński
Chwytaki serii FXP/FMP generują siłę ssącą
aż o 86% większą niż chwytaki firm konkurencyjnych. Pozwala to na zastosowanie
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
NOWE PRODUKTY
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Chwytak – siła ssąca (źródło: Schmalz Sp. z o.o.)
mniejszych chwytaków do tych samych
aplikacji, zmniejszając obciążenie ramienia robota. Dzięki temu można zmniejszyć
koszty inwestycyjne, instalując mniejszego
robota. Mniejszy chwytak zajmuje mniej
miejsca i generuje mniejsze siły bezwładności, co umożliwia zwiększenie prędkości
ruchu ramienia robota. Większe prędkości pracy robota pozwalają na skrócenie
czasu cyklu, a to z kolei przekłada się na
zwiększenie wydajności aplikacji, w której pracuje chwytak. Dzięki optymalizacji
przepływu i zmniejszeniu zapotrzebowania na podciśnienie, skrócono czas generowania maksymalnej siły ssącej pod
chwytakiem, co pozwala na skrócenie czasu niezbędnego do prawidłowego chwy-
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
Chwytak – żywotność gąbki uszczelniającej (źródło: Schmalz Sp. z o.o.)
cenia przenoszonego detalu. Przekłada się
to bezpośrednio na skrócenie czasu cyklu
roboczego chwytaka.
Zastosowanie najnowszych materiałów
do produkcji gąbek uszczelniających pozwoliło na znaczne wydłużenie żywotności gąbek chwytaków serii FXP/FMP. Obecnie żywotność gąbek uszczelniających
przekracza 2.000.000 cykli, co stanowi
dwudziestokrotność żywotności standardowych gąbek uszczelniających wykonanych z poliuretanu.
niosłoby to również dużo oszczędności
lub dodatkowe zyski. Warto więc pamiętać, aby dobrze wykorzystać przestoje
i modernizować linie produkcyjne. Technika idzie do przodu, a ceny innowacyjnych
rozwiązań spadają. Stwarza to nowe możliwości.
Marek Smykowski
Inżynier Sprzedaży
Schmalz Sp. z o.o.
e-mail: [email protected]
Paweł Handzlik
I tak niewielka zmiana okazała się bardzo
istotna, a jej skutki znacznie zwiększyły
możliwości stanowiska. W przemyśle przy-
Menadżer ds. Robotyzacji
ASTOR Sp. z o.o.
e-mail: [email protected]
9
NOWE PRODUKTY
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Wonderware 2014 R2 – nowy wymiar
ergonomii systemów HMI/SCADA
Czas wysyłki naszego biuletynu do Państwa zbiegnie się z oficjalną premierą najnowszej wersji Platformy
Systemowej Wonderware o oznaczeniu 2014 R2. Staje się już niemal tradycją, by oznaczenia R2 zawierały
jakościowo istotne i duże zmiany w tym produkcie – tak jest i teraz.
Z
miany wydajnościowe – zawsze
ważne i dobrze widziane – objęły
tym razem dalsze przyspieszenie
współpracy z bazą danych MS SQL, co
owocuje wyraźnym przyspieszeniem działania systemu. Dodatkowo podczas instalacji podpowiadane są stosowne kroki
w zależności od tego, czy baza SQL jest już
zainstalowana, jest w niewłaściwej wersji,
bądź też jeszcze jej nie ma.
KONWERSJA OKIEN
Interesującą funkcją wspierającą używanie
obiektów ArchestrA Graphics jest funkcja
konwersji całego okna klasycznej wizualizacji InTouch właśnie na obiekt ArchestrA
Graphics. Otwiera to nowe możliwości
pełnego wykorzystania nowej technologii i znacząco skraca czas tworzenia takich
obiektów na podstawie już istniejących,
starszych grafik i okien. Migracja ze starszych aplikacji do najnowszych wersji staje się prostsza, tańsza, a przede wszystkim
w dużym stopniu zautomatyzowana. Oczywiście z pewnością taka konwersja będzie
posiadała pewne ograniczenia i są takie
okna wizualizacyjne bądź ich części składowe, których konwersja nie będzie możliwa
lecz będą to pojedyncze sytuacje, jakich
należy się spodziewać przy każdej zmianie
technologii. Istotnym jednak jest fakt, że od
wersji 2014 R2 mamy automatyczną konwersję całych okien wizualizacyjnych i to
radykalnie zmniejsza ilość problemów przy
uaktualnianiu istniejących aplikacji.
Komponenty Plaormy Systemowej Wonderware
tych obiektów. Oznacza to, że korzystając
wyłącznie z tzw. WindowMakera możemy
używać wszystkich dostępnych bibliotek klasycznych obiektów, Archestra Graphics oraz nowoczesnych symboli SAL
(Situational Awareness Library). Znacząco
przyspiesza to proces tworzenia okien wizualizacyjnych i wprowadza technologię
z aplikacji zarządzalnych do świata prostszych wizualizacji.
obiektów wykorzystuje je do szybszego
i bezpieczniejszego tworzenia aplikacji. Przy
zachowaniu spójnego nazewnictwa struktur w kontrolerze i na Platformie, zmienne
w atrybutach obiektów są adresowane automatycznie. W dużych, rozbudowanych
systemach znacznie łatwiej jest zarządzać
adresami I/O w oparciu o tę metodę. Przyspieszenie tworzenia samej aplikacji jest
olbrzymie, a lepsza integracja systemu podwyższa poziom jego bezpieczeństwa.
AUTOMATYCZNE ADRESOWANIE
Dotykając tematu obiektów ArchestrA
Graphics warto zauważyć, że także mniejsze aplikacje tworzone bez wsparcia środowiska IDE (jak w Application Server)
mogą używać w pełni funkcjonalności
10
Zmienne symboliczne używane są już
w wielu rodzinach kontrolerów przemysłowych a Platforma Systemowa Wonderware
2014 R2 z nową metodą automatycznego
przypisywania adresów I/O do atrybutów
ŁATWY UPGRADE
W przypadku systemów o podwyższonym
stopniu bezpieczeństwa np. High Availability, stosowane są tzw. pary redundantne
silników aplikacji (procesy generujące klu-
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
NOWE PRODUKTY
w w w.biulet yn.astor.com.pl
czowe informacje w ramach aplikacji Application Servera). Uaktualnienie takiego systemu z poprzedniej wersji PSW (np. 2012)
w pełni wspiera dokonanie tej operacji bez potrzeby zatrzymania
działających silników. Ma to istotne znaczenie dla ciągłości produkcji, a przede wszystkim minimalizuje czas dokonania uaktualnienia systemu i ułatwia przeprowadzenie całej operacji.
Coraz częściej stosowana architektura serwerów terminalowych
– w licencjach Wonderware z oznaczeniem RDS (Remote Desktop) – wspiera obecnie zarówno licencje InTouch Read-only, jak
też InTouch Runtime na jednym serwerze terminalowym. Upraszcza to architekturę takich systemów i zwiększa elastyczność ich
stosowania. Ma to także znaczenie w powiązaniu z tzw. InTouch
Access Anywhere, czyli aplikacjami wizualizacyjnymi dostępnymi
z dowolnej przeglądarki WWW obsługującej protokół HTML5,
a więc w praktyce także z urządzeń mobilnych.
Zamów bezpłatną prenumeratę
Biuletynu Automatyki
imię
i nazwisko
stanowisko
e-mail
ZARZĄDZANIE ALARMAMI
Zmiany nastąpiły także w systemie zarządzania informacjami
o alarmach. Powstała kategoria alarmów czasowo „odłożonych
na półkę” (Alarm Shelving), a więc po podaniu powodu chwilowego wyłączenia, a także zadeklarowania jego czasu, możemy
wyłączyć część alarmów np. ze względu na prowadzone prace
konserwatorskie linii produkcyjnej.
Alarmy składowane w ramach bazy danych Historian mogą być
logowane w ilości do 1000 parametrów na sekundę. Pozwala to
na nadzorowanie bardzo dużych obszarów automatyki i ich dokładne analizowanie w przypadku zdarzeń nieprzewidzianych.
Duża ilość atrybutów, jakie są definiowane dla każdego obiektu aplikacji, została logicznie podzielona, a sam interfejs ułatwił
nawigację pomiędzy nimi – nie ma już osobno atrybutów UDA,
atrybutów polowych Field Attributes oraz ich rozszerzeń – Extensions. Łatwiejsze stało się definiowanie tych parametrów, a wpisywanie parametrów ułatwia automatyczne uzupełnianie wyrażeń
w polach wyrażeń.
Zmiany w wersji 2014 R2 Platformy Systemowej Wonderware idą
w stronę ułatwień zarówno dla tworzących aplikacje, jak i ich
użytkowników. Poszczególne nowości wpisują się w znaną od
dziesięcioleci łatwość używania tych narzędzi, a to jak zawsze
przekłada się na lepsze efekty ekonomiczne stosujących je fabryk
i producentów.
Wojciech Pawełczyk
dane firmy
(pieczątka)
Zamawiam prenumeratę: *
elektroniczną
drukowaną
Prenumerata drukowana jest dostępna tylko dla osób, które
wypełnią dane firmy
Rodzaj firmy *
firma produkcyjna
OEM
integrator systemów
firma handlowa
biuro projektowe
uczelnia/szkoła
inna firma usługowa
osoba prywatna
Wypełniony formularz wyślij na fax 12 428 63 09
lub e-mailem na adres [email protected]
Formularz można znaleźć na stronie biuletyn.astor.com.pl
Menedżer Produktu Wonderware
[email protected]
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
Wypełniając niniejszy formularz wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez ASTOR Sp.
z o.o. z siedzibą w Krakowie przy ul. Smoleńsk 29, zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 o ochronie
danych osobowych (Dz.U. z 1997, Nr 133, poz. 883 z późniejszymi zmianami). Wiadomo mi, że dane będą
przetwarzane wyłącznie dla celów związanych z prowadzoną działalnością ASTOR Sp. z o.o. i podmiotów
współpracujących. Jest mi znane prawo dostępu do treści moich danych oraz ich poprawiania. Udostępnione
przeze mnie dane będą przetwarzane w zbiorze danych osobowych “Baza kontaktów handlowych spółki”
zarejestrowanym w Biurze GIODO pod nr 058032. Jednocześnie oświadczam, że udostępnienie przeze
mnie adresu e-mail jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na otrzymywanie drogą elektroniczną
informacji handlowej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.
11
NOWE PRODUKTY
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Wonderware MES 2014 – nowe funkcjonalności
systemu zarządzania produkcją
Wraz z nową wersją oprogramowania Wonderware MES 2014, firma Wonderware dostarcza użytkownikom
szereg nowych funkcjonalności, które będą wyznaczały nowe trendy na rynku oprogramowania dla produkcji.
KOMPATYBILNOŚĆ
Z PLATFORMĄ SYSTEMOWĄ
WONDERWARE 2014
Pojawienie się nowej wersji Wonderware
MES 2014 przynosi ze sobą oczekiwaną
przez większość użytkowników kompatybilność wszystkich modułów Wonderware
MES z Platformą Systemową Wonderware
2014. Pełna kompatybilność z oznacza zarówno możliwość współpracy z Platformą,
jak i możliwość instalacji MES 2014 na tym
samym fizycznym serwerze, na którym
pracuje Platforma.
WONDERWARE MES WEB PORTAL
Jedną z największych widocznych zmian
wraz z pojawieniem się wersji 2014 jest
nowy klient webowy dedykowany dla
modułu Wonderware MES Performance.
Aplikacja o nazwie Wonderware MES Web
Portal to aplikacja webowa, która pozwala
użytkownikom na konfigurację systemu
oraz monitorowanie produkcji z wykorzystaniem przeglądarki internetowej. Aplikacja Wonderware MES Web Portal daje
użytkownikom (w zależności od rodzaju
posiadanych uprawnień) dostęp opcji
konfiguracyjnych dla:
linii produkcyjnych,
zleceń produkcyjnych,
jednostek produkcyjnych,
stanów maszyn i przyczyn przestojów
oraz dostarcza interfejs dla operatorów do
realizacji czynności:
Wonderware MES Web Portal – dostępne moduły
12
Zrzut ekranu z aplikacji Wonderware MES Web Portal – Wskaźnik OEE
ręcznego rejestrowania przestojów,
wykonywania transakcji produkcyjnych,
zmian statusów poszczególnych zadań
i zleceń produkcyjnych.
Aplikacja Wonderware MES Web Portal jest wyjściem naprzeciw aktualnym
trendom związanym z rozwojem aplikacji webowych opartych o technologię
HTML5. Zestaw dotychczasowych aplikacji klienckich takich jak MES Operator czy
MES Client pozostaje ciągle dostępny dla
użytkowników, a aplikacja MES Web Portal
jest bardzo ciekawym uzupełnieniem dla
obsługi funkcji moduł MES Performance.
W wersji 2014 znikają natomiast aplikacje:
MES Manager oraz MES Report Designer.
MODELOWANIE I ZARZĄDZANIE
LINIĄ PRODUKCYJNĄ
Nową funkcją oprogramowania Wonderware MES dostępną z poziomu aplikacji
MES Web Portal jest zarządzanie liniami.
Zamodelowane w systemie maszyny
(zgodnie z nomenklaturą systemów produkcyjnych „jednostki produkcyjne”) można grupować w linie. Maszyny zgrupowane
w linie mogą występować zarówno w konfiguracji sekwencyjnej, jak i równoległej.
Dzięki funkcji zarządzania linią w nowej wersji oprogramowania, możliwe jest tworzenie
zleceń produkcyjnych dla całej linii. Poprzez
wykorzystanie tej funkcji tworzone są zadania dla wszystkich jednostek produkcyjnych
(maszyn) wchodzących w skład linii.
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
NOWE PRODUKTY
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Zrzut ekranu z aplikacji Wonderware MES Web Portal – modelowanie linii
WĄSKIE GARDŁA PRODUKCYJNE
Modelowanie i zarządzanie liniami w MES Web Portal dostarcza
jeszcze jedną ważną nowość. System pozwala na definiowanie
jednostek produkcyjnych będących wąskimi gardłami produkcyjnymi. W zależności od rodzaju realizowanej produkcji wąskie gardła produkcyjne mogą zmieniać swoją pozycję na linii. Zależności
te mogą zostać zdefiniowane z wykorzystaniem aplikacji Wonderware MES Web Portal. Funkcjonalność ta pozwala na ułatwioną
analizę przyczyn obniżających wydajność linii produkcyjnej.
Oznaczenie wąskich gardeł produkcyjnych na linii w MES Web Portal
Dzięki aplikacji Wonderware MES Web Portal, użytkownicy oprogramowania Wonderware MES 2014 otrzymują dostęp do szeregu nowatorskich funkcji najpopularniejszego na świecie systemu
zarządzania produkcją w czasie rzeczywistym. Z kolei przyjazny
interfejs stworzony z myślą o operatorach z całą pewnością przyczyni się do jeszcze łatwiejszej i efektywniejszej pracy z systemem MES.
Arkadiusz Rodak
Specjalista ds. oprogramowania
przemysłowego
[email protected]
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
13
590
PLN ne
o
850
Panel dotykowy 4,3” – zestaw startowy
-30%
producent: Astraada
seria: Astraada HMI Panel
numer katalogowy: AS44TFT0422-PR24
 panel dotykowy AS44TFT0422
 TFT 4.3”, 480 x 272 px, 65 535 kolorów
 RS232/422/485, USB
 32 MB SDRAM, 8 MB Flash
 oprogramowanie narzędziowe
 podręcznik użytkownika
 kabel do programowania
890
490
1290
670
PLN ne
o
PLN ne
o
-27%
-31%
Przemysłowy switch Ethernet
producent: Astraada
seria: Astraada Net
numer katalogowy: JET-NET-3010G-W-PR24
 switch ethernetowy z 7 portami 10/100-TX oraz 3 portami
combo 1000 Base -X (RJ-45/SFP)
 wysoka wydajność wymiany danych, funkcja QoS
 zabezpieczenie przeciwprzepięciowe Hi-Pot 1.2 kV
 rezerwowe wejście zasilania 12...48 VDC
 solidna aluminiowa obudowa IP31
 zakres temperatur pracy: -20...70°C
 gwarancja: 54 miesiące
Przemiennik częstotliwości o mocy 2.2 kW
Producent: Astraada
Seria: Astraada DRV
Numer katalogowy: AS21DRV22C2-PR
 moc 2.2 kW
 zasilanie 1 x 230 VAC
 wbudowane I/O: 4 DI, 2 DO, 1 AI, 1 AO
 interfejs RS485 z obsługą Modbus RTU
 wbudowany, odłączany panel LED
 sterowanie skalarne
 zakres temperatur pracy: -10…50oC
Sklep internetowy z automatyką przemysłową
3 400
890
4 220
1 199
PLN ne
o
PLN ne
o
-20%
-25%
Sterownik PLC zintegrowany z panelem HMI 7”
Ekonomiczny sterownik PLC
producent: Horner APG
seria: XL7e
numer katalogowy: HEXT391C112-PR
producent: Astraada
seria: Astraada PLC
numer katalogowy: HERCC972-PR24
 HMI: dotykowy, 7”, 800x600 px, 32k kolorów, IP65
 PLC: 1 MB pamięci, programowanie na ruchu
 programowanie w LD, IL, ST, SFC i FBD
 12 wejść dyskretnych (24 VDC; 4x HSC 500 kHz)
 6 wyjść przekaźnikowych (2 A)
 4 wejścia analogowe (0...20 mA, 0...10 VDC)
 2x Ethernet, 2x RS, 2x CAN, 2x USB, MicroSD
 zasilanie 9...30 VDC, zakres temperatur pracy: -10...60oC
 wbudowane sygnały dyskretne: 8x DI (24 VDC), 4x DO (24 VDC)
 wbudowane sygnały analogowe: 8x AI (0-20 mA, 12 bit),
4x AO (0-20 mA, 12 bit)
 128 kB pamięci programu
 porty: Ethernet, RS232, CAN, slot MicroSD
 programowanie w LD, IL, ST, SFC oraz FBD
 programowanie on-line
 bezpłatne oprogramowanie narzędziowe
499
290
800
410
PLN ne
o
PLN ne
o
-30%
-37%
E-szkolenie: przemysłowa baza danych
Wonderware Historian – podstawy analizy danych
producent: Akademia ASTOR
seria: Szkolenia Techniczne
numer katalogowy: US-AST-SZK-E-ESQP-PR
 kurs internetowy
 swoboda wyboru czasu i tempa nauki
 profesjonalne filmy prezentujące zagadnienia krok po kroku
 certyfikat ukończenia kursu
Przemysłowy zasilacz impulsowy
producent: Astraada
seria: Astraada Power
numer katalogowy: AST-PWR-24024-PR24
 napięcie wejściowe: 85…264 VAC
 napięcie wyjściowe: 24 VDC (240 W, 0…10A)
 zabezpieczenie przeciążeniowe: 105...150 %
 zabezpieczenie nadnapięciowe: 115...135 %
 przemysłowa obudowa
 montaż na szynie DIN
 zakres temperatur pracy: -10...55oC
Regulamin promocji:
• Produkty w promocyjnych cenach dostępne są tylko w sklepie internetowym ASTOR24.pl
• Ilość produktów w promocji jest ograniczona, promocja obowiązuje do wyczerpania stanów
magazynowych
• Podane ceny, są cenami ne
o w PLN
Copyright: © ASTOR Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. Właścicielem sklepu internetowego ASTOR24.pl jest
firma ASTOR. Więcej informacji o pełnej ofercie firmy ASTOR dostępne jest na stronie www.astor.com.pl
www.ASTOR24.pl
REFERENCJE
w w w.biulet yn.astor.com.pl
System identyfikacji w produkcji gazomierzy
w przedsiębiorstwie APATOR METRIX S.A.
APATOR METRIX S.A. to firma z 60-letnim stażem na rynku aparatury pomiarowej, oferująca gazomierze miechowe domowe i przemysłowe oraz systemy pomiarowe zdalnego odczytu. Produkcja skupia się na dziewięciu podstawowych wielkościach gazomierzy miechowych, od gazomierzy domowych typu G1,6 do przemysłowych typu G65, z różnym rozstawem króćców.
S
półka posiada wymagane branżowe
zatwierdzenia typu i certyfikaty wydane w Polsce, Niemczech (EEC Type
Approval – zatwierdzenie typu ważne we
wszystkich krajach Unii Europejskiej), Rosji, na Ukrainie, w Gruzji, w Serbii, a także
w innych krajach. APATOR METRIX S.A. we
własnym zakresie wytwarza niemal wszystkie elementy składowe swoich urządzeń
oraz oferuje ekspertyzy, naprawy i legalizację gazomierzy miechowych produkcji
własnej oraz wszystkich znanych firm.
Firma w dalszym ciągu ulepsza swoje
wyroby, z powodzeniem podejmując wyzwania nowych czasów i konkurencji. Dziś
Apator Metrix S.A. to marka o ugruntowanej pozycji w Europie z aspiracjami na dalszy wzrost.
WYZWANIA
Jako cele wdrożenia firma postawiła sobie:
stworzenie jednolitego systemu monitorującego produkcję,
zbieranie oraz przechowywanie szczegółowych informacji o komponentach,
z których wykonany jest gazomierz,
identyfikacja pracowników lub zespołów
pracowników, biorących udział w wytworzeniu konkretnego detalu/gazomierza,
nadzorowanie online procesu – monitorowanie, czy gazomierz produkowany jest
z odpowiednim komponentem/detalem,
obsługa zleceń procesowych (receptur)
na stanowisku KTL – możliwość wysyłania do maszyny wybranych informacji
przez Kierownika Ochrony Środowiska,
integracja z nadrzędnym systemem ERP
obowiązującym w zakładzie.
16
REALIZACJA
1. Wdrożenie systemu klasy MES:
Firma APATOR Metrix zdecydowała się na
wdrożenie systemu klasy MES ze względu
na potrzebę automatycznego zbierania
szczegółowych informacji o komponentach i parametrach procesów, z których
wykonany jest gazomierz oraz dostępu do
nich online.
W ramach systemu identyfikacji przygotowanych zostało 14 stanowisk produkcyjno - kontrolnych. Część z nich to stanowiska ręcznego montażu, inne to stanowiska
zautomatyzowane. Każde stanowisko zostało wyposażone w panel operatorski oraz
czytnik kodów kreskowych. Operatorzy logują się przy użyciu swoich kart dostępowych na stanowiskach, a następnie wykonują zlecone zadania. Na poszczególnych
etapach produkcji gazomierza operatorzy
wprowadzają dane niezbędne dla Systemu Identyfikacji.
Stanowiska montażu gazomierzy można
podzielić na 2 rodzaje wprowadzanych
parametrów:
stanowisko montujące komponenty
o unikatowych numerach seryjnych,
stanowiska montujące komponenty
o zbiorczych numerach produktów (np.
numer szarży dostawcy).
Dzięki przeglądarce WWW i systemowi
raportowemu online, pracownicy uczestniczący w udoskonalaniu procesu produkcyjnego i administracyjni mają możliwość
kontrolowania w trybie online:
parametrów jakościowych,
parametrów legalizacyjnych gazomierzy,
identyfikacji przyczyn wadliwości gazomierzy,
parametrów procesów.
2. System zarządzania recepturami
W ramach systemu identyfikacji zrealizowana została funkcjonalność obsługi zle-
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
REFERENCJE
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Użytkownik systemu:
APATOR METRIX S.A.
Integrator systemu:
APISystems Sp. z o.o.
Wykorzystane produkty:
• Platforma Systemowa Wonderware
• Wonderware MES Operations
Software
Raport globalny
ceń procesowych (receptur) na stanowisku kataforezy. Na komputerze Inżyniera
Procesu zainstalowana została wizualizacja wyświetlająca parametry chemiczne
procesu kataforezy zachodzącego w maszynie KTL. Kierownik ma możliwość kontrolowania online wszystkich niezbędnych
współczynników chemicznych:
temperatury,
odczynu pH,
przewodności,
napięcia,
innych,
a następnie wysłania na panel operatora
przy maszynie zaleceń/receptur do realizacji. Operator po wykonaniu zaleceń
Kierownika Ochrony Środowiska potwierdza ich wykonanie poprzez zeskanowanie swojej karty pracownika. Dzięki temu
otrzymywana jest dokładna informacja
o czasie realizacji receptur. Przeglądanie
historii wydawania i realizacji zleceń procesowych możliwe jest przy użyciu prze-
glądarki WWW oraz aplikacji Wonderware
Historian Client.
3. System pakowni, system magazynowy
Dodatkowymi funkcjonalnościami powstałymi na etapie wdrożenia były: nowy
system pakowni i system magazynowy,
w pełni zintegrowane z Systemem Identyfikacji. W oparciu o bezprzewodowe
terminale Motorola realizowane są podstawowe zadania na pakowni i w magazynie.
Następnie dane trafiają do Systemu Identyfikacji, gdzie powiązane są z istniejącymi parametrami tworzącymi genealogię.
Dzięki temu możliwe jest sprawdzenie,
pod jakim numerem zamówienia zostały
przypisane gazomierze z konkretnej dostawy wybranego dostawcy.
4. Integracja z systemem ERP
W każdym prężnie prosperującym przedsiębiorstwie standardem jest nadrzędny
system ERP wspierający zarządzanie zasobami i przepływ informacji. Nie inaczej
jest w APATOR METRIX S.A. System Identyfikacji dostarcza część danych do systemu,
udostępniając dane związane ze wspieraniem realizacji zamówień.
OSIĄGNIĘTE WYNIKI
Wdrożony System Identyfikacji odpowiada
za zbieranie, zapisywanie szczegółowych
i precyzyjnych informacji dotyczących:
gazomierza i detali, z których jest wykonany,
pracy maszyn,
czasów pracy,
taktowaniem maszyn
oraz łatwą analizę tych danych i przeglądanie specjalistycznych raportów przy
użyciu narzędzia raportowego opublikowanego w portalu internetowym WWW.
Portal raportowy jest dostępny na każdym
komputerze dostępnym w sieci zakładowej APATOR METRIX.
KORZYŚCI:
„Dzięki wdrożeniu Systemu Identyfikacji mamy wygodny dostęp do informacji.
Umożliwia nam to łatwiejszą analizę procesu, powiązania komponentów, dostawców,
klientów w stosunku do konkretnego produktu. Jest to niezbędne dla wymagających
klientów głównie z Europy Zachodniej, którzy
stanowią 80% naszej sprzedaży.”
Karol Kozłowski
Kierownik Rozwoju Produktu, APATOR METRIX S.A.
Maciej Ramlo
Wykres kołowy przedstawiający procentowy udział nieszczelności zewnętrznej
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
Dyrektor ds. Rozwoju, APISystems Sp. z o.o.
17
REFERENCJE
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Zrobotyzowane stanowisko do paletyzacji na
Wydziale Logistyki Politechniki Rzeszowskiej
Uczelnie wyższe w Polsce w ostatnich latach bardzo mocno postawiły na innowacyjność i doposażanie swoich laboratoriów. Nie inaczej stało się na największej uczelni wyższej w województwie podkarpackim – Politechnice Rzeszowskiej. Od pewnego czasu działa tam w pełni funkcjonalne produkcyjnie stanowisko do
paletyzacji oparte na robocie Kawasaki.
WYZWANIE
Z założenia każda uczelnia wyższa chciałaby mieć w swych szeregach absolwentów,
którzy z dumą powiedzą w przyszłości,
że taki a nie inny wybór uczelni i kierunku kształcenia dał solidne podstawy do
dalszego rozwoju. Czynnikiem mającym
na to wpływ jest niewątpliwie kadra dydaktyczna, która przekazuje tę wiedzę.
Dodatkowo ważnym aspektem w nauce
jest zaplecze laboratoryjne, dzięki któremu student nabywa umiejętności na praktycznych zajęciach.
Politechnika Rzeszowska nieustannie
i zgodnie z trendami w przemyśle powiększa swoje zaplecze, niejednokrotnie
z pomocą nowatorskich rozwiązań czego
przykładem jest zrobotyzowane stanowisko z robotem Kawasaki, które dostarczyła
firma ASTOR.
Zaawansowane stanowisko, którego sercem jest robot Kawasaki RS010N wraz
z dwoma systemami wizyjnymi działa na
Wydziale Logistyki. Zostało zaprojektowane z myślą o przyszłych pracownikach logistyki. Analizowane grafy oraz wskaźniki
omawiane na wykładach i podczas ćwiczeń będzie można jeszcze dodatkowo
zweryfikować, a przede wszystkim przetestować na fizycznym stanowisku. Możliwości konfiguracyjne stanowiska są na
tyle rozbudowane, że istnieje możliwość
zaprogramowania ponad 70 scenariuszy,
w jaki sposób i jaki produkt ma być układany, czy też depaletyzowany.
REALIZACJA
Stanowiskiem zarządza nadrzędny sterownik PLC z wbudowanym panelem marki
Horner APG – Xl7e. Sterownik ten komunikuje się z robotem oraz podrzędnymi
Transporter taśmowy wprowadzający detale do paletyzacji
18
Użytkownik systemu:
Politechnika Rzeszowska
Wykorzystane produkty:
• Robot Kawasaki RS010N
z kontrolerem E71;
• Oprogramowanie do symulacji
pracy stanowiska K-Roset;
• Falownik Astraada DRV-21 o mocy
0.75 kW;
• Zintegrowany panel operatorski
z PLC Horner Xl7e.
napędami, a także uzyskuje informacje
z dwóch kamer wizyjnych. Do sterownika
możemy podłączyć kartę SD lub pendrive
USB celem wgrania wytycznych mixingu
produktów, poprzez przyporządkowanie
kodu kreskowego do miejsca odkładczego (na którą paletę, czy też miejsce nie zakwalifikowane, tzw. odpad).
Do zrealizowania różnych scenariuszy wyposażono stanowisko w następujące elementy:
1. Transporter taśmowy wprowadzający
detale do paletyzacji (prostopadłościany lub elementy okrągłe). Robot odnajduje je poprzez system wizyjny lokalizujący element do pobrania, lub poprzez
pneumatyczny zderzak pozycjonujący.
2. Stanowisko ze stołem obrotowym oraz
kamerą do wyszukiwania kodów 1D lub
2D. Informacje z kamery pozwalają na
odpowiednie sortowanie produktów.
3. Stanowiska rozładowcze – 2 niezależne
stanowiska do odkładania detali. Możliwość konfiguracji pełnej palety lub pół
palety.
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
REFERENCJE
w w w.biulet yn.astor.com.pl
4. Przekładki kartonowe – możliwość zaprogramowania stanowiska do układania elementów wraz z przekładkami kartonowymi (niezależnie od palety).
5. Miejsce buforowe – dla mixingu produktu. W przypadku, gdy
niemożliwe jest zakończenie układania detali na palecie z powodu różnej wielkości pudełek, robot odkłada detal na miejsce
buforowe, celem odbierania produktów cały czas dostarczanych do stanowiska. Gdy tylko staje się możliwe umieszczenie
zaległego elementu, robot Kawasaki niezwłocznie przenosi
buforowany detal na właściwe miejsce.
Stanowisko ze stołem obrotowym oraz kamerą do wyszukiwania kodow
1D lub 2D
KORZYŚCI
Stanowisko zrobotyzowane umieszczone zostało w wygrodzonej
celi, w której znalazło się wiele podzespołów, dzięki którym można realizować różne scenariusze pracy stanowiska. Ich różnorodność pozwala na wykonaniu wielu unikatowych ćwiczeń praktycznych. Daje to szeroki zakres możliwości prowadzenia zadań
dydaktycznych i zróżnicowanych wyników do opracowania dla
poszczególnych grup studenckich.
„Współczesna logistyka wykorzystuje nowoczesne systemy, które
ułatwiają i przyśpieszają proces załadunku. Jednym z przykładów
takiego urządzenia jest robot, którego celem jest automatyczna paletyzacja i depaletyzacja, oraz sortowanie różnych produktów wychodzących z produkcji firmy. Ma to pokazać jak wygląda ten proces, jaki
jest szybki, jak jest wydajny i najważniejsza cecha – że system jest bezbłędny podczas sortowania.” – opowiada w pełnym przekonaniu
dr hab. inż. Mirosław Śmieszek z Katedry Metod Ilościowych. „Dla
studentów będzie to na pewno doskonały przykład zastosowania
środków automatyzacji w pracach logistycznych” – dodaje.
Krzysztof Barszczewski
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
19
REFERENCJE
w w w.biulet yn.astor.com.pl
System sterowania instalacjami
pozablokowymi w ENERGA Elektrownie
Ostrołęka SA
ENERGA Elektrownie Ostrołęka SA jest największym producentem energii elektrycznej w północno-wschodniej Polsce oraz jedyną elektrownią systemową w tym regionie, zapewniającą bezpieczeństwo energetyczne
kraju. Pozycję tę osiągnięto stale zwiększając niezawodność i efektywność pracy, stosując najlepsze metody
zarządzania, nowoczesne technologie oraz automatyzację.
S
ercem elektrowni jest nastawnia
blokowa, z której kontrolowany jest
przebieg produkcji energii elektrycznej. Jako paliwo wykorzystuje się węgiel
kamienny, przywożony koleją bezpośrednio na wywrotnicę, gdzie składy są opróżniane oraz biomasę głównie pochodzenia
roślinnego.
Odstępstwa od tej reguły występują zimą,
kiedy niskie temperatury utrudniają wysypywanie węgla – wtedy wagony kieruje się najpierw do rozmrażalni, a dopiero
potem na wywrotnicę, skąd surowiec dostarczany jest taśmociągiem do budynku
elektrowni. Węgiel podawany jest taśmociągami z placu, na którym jest składowany, do zasobników i do młynów, które zamieniają grudki w pył węglowy, trafiający
prosto do kotłów. Poprzez spalanie takiej
mieszanki uzyskuje się temperaturę sięgającą nawet 1300 oC. Pod wpływem ciepła
podgrzewana jest woda płynąca w rurach
kotła, która zamienia się w parę wodną
i uruchamia turbinę oraz generator, wytwarzający energię elektryczną. Ostatnie
siedem lat to okres intensywnego rozwoju
przedsiębiorstwa, które na rynku istnieje
od 1956 roku.
WYZWANIE
Zdecydowano się na modernizację wielu
instalacji, które mają decydujący wpływ na
kluczowe procesy produkcyjne oraz zbudowanie systemów, opartych na innowacyjnych rozwiązaniach.
20
ENERGA Elektrownie Ostrołęka SA
Pierwszy projekt dotyczył podawania
biomasy do młynów i jej dokładnego
dozowania na taśmociąg. Drugi: wywrotnicy – zmodernizowano maszynę wyładowującą węgiel z wagonów. Podczas
kolejnego etapu prac unowocześniono
rozdzielnię, z której zasilane są taśmociągi
nawęglania oraz przeniesiono sterowanie
tymi taśmociągami do systemu sterowania i wprowadzono podciągarki wagonów z węglem – wcześniej każdy z nich
był osobno wpychany na wywrotnicę
przez lokomotywę.
nów. Dzięki automatycznemu sterowaniu
podciągarka przejmuje je i kieruje na wywrotnicę, gdzie węgiel jest rozładowywany. Analogiczna sytuacja ma miejsce, kiedy
wagony zostają opróżnione. To duże udogodnienie: wcześniej lokomotywa musiała
nieustannie być w ruchu: teraz jedynie odbiera puste składy z placu manewrowego.
Nie tylko ograniczono w ten sposób koszty, ale także usprawniono proces i ułatwiono pracę obsłudze, która nie musi już ręcznie ustawiać wózków – wszystko przejęły
precyzyjne układy automatyki.
Obecnie lokomotywa podstawia we
wskazane miejsce określoną ilość wago-
Ze względu na zmianę polityki energetycznej i troskę o bezpieczeństwo załogi,
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
REFERENCJE
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Użytkownik systemu:
ENERGA Elektrownie Ostrołęka SA
Integrator systemu:
J.T.C. S.A., APP Sp. z o.o. oraz
APS Automatyka Przemysłowa
Sterowanie S.A.
Wykorzystane produkty:
• PAC Systems High Availability
Kontrolery GE PACSystems RX3i
• Wonderware InTouch
• Wonderware Historian
• Wonderware Information Server
• GE QuickPanel View
• Switche Astraada 5010G
• Switche Astraada 5428G/DC i AC
Synoptyka wizualizacji instalacji podawania biomasy
zdecydowano się na budowę dodatkowej
infrastruktury do spalania biomasy, aby
równolegle mogły działać dwie instalacje:
starsza – gdzie surowce trafiają najpierw
do młyna oraz nowa – podająca paliwo
bezpośrednio do kotła.
Korzyścią ze stosowania drugiej instalacji
jest ograniczenie zagrożenia wybuchem,
jakie niesie ze sobą proces mielenia węgla
z surowcem pochodzenia roślinnego. Przy
bezpośrednim podawaniu biomasy do
kotła młyny węglowe nie są też poddawane nadmiernej eksploatacji. Ostatnią fazą
unowocześnień była modyfikacja rozmrażalni wagonów – niezbędnej, jeśli węgiel
przyjeżdża zmrożony.
kotłów, a tym samym produkcja energii.
Podobnie w przypadku instalacji dodawania biomasy – bez skrupulatnego nadzoru systemu automatyki, niemożliwe
byłoby wypełnienie stawianych zadań, co
niosłoby ze sobą konsekwencje techniczne i finansowe. W związku z tym część
z kontrolerów RX3i działa w redundancji,
aby zapewnić nieprzerwaną pracę w razie jakiejkolwiek awarii.
Wizualizacja procesów jest wykonana na
bazie systemu Wonderware InTouch oraz
na panelach operatorskich QuickPanel
View, udostępniając użytkownikom dane
bezpośrednio z systemów sterowania
i produkcji.
Wszystkie komponenty systemu dostarczyła firma ASTOR, która wspierała także
pracowników ENERGA Elektrownie Ostrołęka SA prowadząc konsultacje i liczne
szkolenia techniczne w ramach Akademii
ASTOR. Taka kompilacja produktów oraz
usług dała załodze komfort i pewność,
że samodzielnie będą w stanie admini-
REALIZACJA
Wymienione systemy zostały oparte
o kontrolery PACSystems RX3i od GE Intelligent Platforms, które umożliwiają szybkie
przetwarzanie dużych ilości danych, jednoczesną komunikację z wieloma urządzeniami w różnych sieciach i protokołach
oraz przeznaczone są do kontrolowania
i zarządzania pracą autonomicznych i rozproszonych systemów.
Procesy, za które odpowiadają w elektrowni, mają bezpośredni wpływ na
prawidłowe funkcjonowanie zakładu:
jeśli nawęglanie zostałoby zaburzone,
przerwane będzie podawanie paliwa do
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
Instalacje starej (prawa strona) i nowej (lewa strona) biomasy
21
REFERENCJE
w w w.biulet yn.astor.com.pl
KIEROWNIK NA9
c'
9
1,8
RX3i
ZW$á2:$5.$
1,8
A
1,8
1,8
1,8
1,8
1,8
1,8
1,8
1,8
WI-FI ZW$á2:$5.$
.RQWHQHUUR]G]LHOQL
48,&. 3$1(/
Switch
Astraada
5010G
Wi-Fi
Switch
Astraada
5010G
RX3i
Switch
Astraada
5428G
Switch
Astraada
5428G
RX3i
RX3i
RX3i
Z:$á2:$5.$
POM. PRZYG.
35Ï%(.:ĉ*/$
STACJA OPERATORSKA
.LHURZQLND1DZĊJODQLD
48,&. 3$1(/
Switch Astraada 5010G
Switch Astraada 5428G/AC
Switch Astraada 5010G
ĞZLDWáRZyG
Switch Astraada 5010G
Switch Astraada 5428G/DC
5428G/AC
Switch Astraada 5010G
Switch Astraada 5428G/DC
5428G/AC
Switch
STARA BIOMASA
48,&.3$1(/
WYWROT1,&$
RX3i
RX3i
POD&,ą*$5.$
RX3i
WÓZ(.$UURZOLQH
RX3i
RX3i
Switch
48,&.3$1(/
32'&,ą*$5.,
ROZMRAĪ$/1,$
RX3i
STACJA OP. 1
:RQGHUZDUH,Q7RXFK
Switch
STACJA OP. 2
:RQGHUZDUH,Q7RXFK
NiU
SERWER
:RQGHUZDUH+LVWRULDQ
:RQGHUZDUH,QIRUPDWLRQ6HUYHUNOLHQWyZ
STACJA OP. 2
:RQGHUZDUH,Q7RXFK
48,&.3$1(/
ROZMR$ĪALNIA
NA9
NiU
T$Ğ02&,ą*,
NiU
WYWRO71,&$
NiU
.$%,1$23(5$725$
NiU
WY*A51,$&=
NASTAWNIA NA9
Schemat ideowy instalacji gospodarki pomocniczej w ENERGA Elektrownie Ostrołęka
strować i utrzymywać system. Skomplikowanego wdrożenia aż trzech instalacji
montowanych jednocześnie podjęły się
spółki: J.T.C. S.A., APP Sp. z o.o. oraz APS
Automatyka Przemysłowa Sterowanie
S.A. Największym wyzwaniem był drugi
system spalania biomasy, ze względu na
prototypowy charakter rozwiązania, gdzie
instalacje biomasy: młynowa i pozamłynowa – zapewniająca możliwość ciągłego
podawania biomasy w łącznej ilości 60 t/h
– pracują równolegle.
KORZYŚCI
Postęp prac i ich finalny efekt oceniano
według zgodności ze specyfikacją przetargowa, jednak rezultaty implementacji
nowych systemów zaopiniować można dopiero z perspektywy czasu. Przede wszystkim usprawniono cały proces,
a dzięki automatycznemu sterowaniu, poprawiono jego wydajność, niezawodność
i bezpieczeństwo. Operatorzy mając cią-
22
gły i łatwy dostęp do zawsze aktualnych
danych, są w stanie błyskawicznie zauważyć usterki czy nieprawidłowości. Na podstawie trendów zbieranych automatycznie
– można optymalizować proces, obserwując działanie poszczególnych instalacji. To
z kolei przekłada się na koszty – im krótsze
awarie i bardziej wiarygodne informacje,
tym mniejsza potencjalna strata nie tylko
czasu, ale i funduszy. Dodatkowo, poprzez
ustawienie blokad w systemie taśmociągów na instalacji nawęglania, poprawiono pracę sekwencyjną taśm. Jeśli chodzi
o minimalizowanie ryzyka w pracy, automatyzacja pozwoliła na wyeliminowanie
konieczności przebywania załogi w miejscach zapylonych, a zmieniając technologię podawania biomasy i węgla, zmniejszono niebezpieczeństwo wybuchu.
stwa produkujące zieloną energię, czyli
wykorzystujące biomasę, która w ENERGA
Elektrownie Ostrołęka SA stanowi do 30%
paliwa. Pamiętać także trzeba, że dzięki
unowocześnieniu produkcji i wykorzystywaniu odnawialnych źródeł energii, przedsiębiorstwo otrzymało Zielone Certyfikaty,
które wiązały się z konkretnymi dopłatami
do produkowanej energii, dzięki czemu
zakład ciągle ma szansę się rozwijać, inwestując w sprawdzone nowoczesne rozwiązania. Ale jakość i niezawodność to nie tylko podstawowe wyróżniki nowoczesnych
systemów automatyki przemysłowej. To
również warunek konieczny bycia najlepszym. A taki właśnie cel ma ENERGA Elektrownie Ostrołęka SA: zostać czołowym
producentem zielonej energii wśród elektrowni systemowych.
Warto też wspomnieć, że uwarunkowania
prawne, dotyczące rynku energetycznego, promowały i promują przedsiębior-
tekst pod redakcją Małgorzaty Hadwiczak
www.energa.pl
www.astor.com.pl/energetyka
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
REFERENCJE
w w w.biulet yn.astor.com.pl
6=<%&,(-1$1,ĸ6=<&+
2%527$&+
:āÇF] 7 ELHJGODSURGXNFML
5R]ZLÇ]DQLD$6725SR]ZROÇ&LQDDXWRPDW\]DFMÛSURFHVµZ
SURGXNF\MQ\FKDW\PVDP\P]ZLÛNV]HQLHZ\GDMQRĘFLHIHNW\ZQRĘFL
LMDNRĘFLZ\WZDU]DQ\FKSURGXNWµZ']LÛNLQLP7ZRMDŵUPD
SRGQLHVLHNRQNXUHQF\MQRĘÉREQLĹ\NRV]W\RUD]SRZLÛNV]\
QLH]DZRGQRĘÉOLQLLSURGXNF\MQ\FK
$6725 od 27 lat wspiera podnoszenie
HIHNW\ZQRĘFLSURFHVµZZSU]HP\ĘOH
SURGXNFMLRUD]LQIUDVWUXNWXU]HGRVWDUF]DMÇF
ZLHG]ÛLQRZRF]HVQHWHFKQRORJLH
ZREV]DUDFKDXWRPDW\NLSU]HP\VāRZHM
URERW\NLRUD]V\VWHPµZ,7
ZZZDVWRUFRPSOUR]ZLD]DQLD
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
23
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Konfigurowanie najnowszej wersji układów
wysokiej dostępności RX3i High Availability
W poprzednich numerach Biuletynu Automatyki zwracaliśmy uwagę na istotne cechy układu gorącej rezerwacji z punktu widzenia użytkownika systemu. Tym razem chcielibyśmy zwrócić uwagę na udogodnienia dla
programistów przygotowujących i uruchamiających układy gorącej rezerwacji.
KONFIGUROWANIE UKŁADU GORĄCEJ
REZERWACJI W OPARCIU O KOMUNIKACJĘ
PROFINET
Proces konfigurowania obejmuje określenie kilku parametrów:
zdefiniowanie listy zmiennych procesowych, które będą samoczynnie uwspólniane pomiędzy nadrzędnymi jednostkami,
utworzenie konfiguracji jednostki Secondary na podstawie Primary,
dodanie układów wejść/wyjść rozproszonych, jakie mają pracować na sieci Profinet, skopiowanie ich konfiguracji z jednostki
Primary do Secondary,
podłączenie komputera do sieci Profinet i nadanie nazw układom wejść/wyjść rozproszonych.
wejść/wyjść rozproszonych – tylko na poziomie kontrolerów
nadrzędnych. W porównaniu z poprzednią wersją układu wysokiej dostępności, który oparty był o sieć Ethernet, nie ma
potrzeby określania wymienianych zasobów zarówno po stronie jednostek nadrzędnych, jak i układów wejść/wyjść rozproszonych.
ZRÓB TO SZYBCIEJ… POMOGĄ CI W TYM
„WIZARDY”
W przypadku układów wysokiej dostępności opartych o sieć Profinet, pomocne są gotowce w oprogramowaniu narzędziowym
(tzw. wizardy). Przyspieszają prace programistyczne polegające na:
utworzeniu konfiguracji dla układu wysokiej dostępności,
przygotowaniu konfiguracji drugiej jednostki na podstawie
jednostki pierwszej.
Konfiguracja redundancji w systemie RX3i HA
ZRÓB „RAZ A DOBRZE”  KONFIGUROWANIE
UKŁADÓW WEJŚĆ/WYJŚĆ ROZPROSZONYCH
W zakresie przyspieszenia prac i oszczędzania czasu programisty, zaletą programowania układu gorącej rezerwacji opartego o sieć Profinet jest jednokrotne konfigurowanie układów
24
Przykład układu wysokiej dostępności zbudowanego w oparciu o sieć
Profinet
Konfigurując układ wysokiej dostępności z użyciem układów
wejść/wyjść rozproszonych pracujących na sieci Profinet, programista pracuje na projekcie zawierającym dwie definicje konfiguracji: jednostki Primary oraz Secondary. Jednostki te funkcjonują
w układzie gorącej rezerwacji i powinny mieć jednakową konfigurację komunikacji z układami wejść/wyjść rozproszonych. Aby
programista nie musiał wprowadzać dwa razy tej samej konfiguracji układów wejść/wyjść rozproszonych, oprogramowanie
przewiduje jej automatyczne kopiowanie podczas kompilowania
projektu lub na ręcznie wydawaną komendę – polecenie Mirror
Redundant Profinet IO Devices.
PROGRAMOWANIE UKŁADU WYSOKIEJ
DOSTĘPNOŚCI
Pisanie programu na układ wysokiej dostępności w zasadzie
wygląda tak samo jak w przypadku programowania „zwykłego”, tzn. pojedynczego kontrolera. Nie ma żadnych utrudnień
wynikających np. z konieczności budowania programu w specyficzny sposób, wykonywania pewnych operacji w określonej
kolejności, itp.
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
STANDARYZOWANE NARZĘDZIE DO
KONFIGUROWANIA URZĄDZEŃ PROFINET
PROFINET DCP
Nowe urządzenia przeznaczone do pracy na sieci Profinet powinny zostać najpierw tak przygotowane, aby możliwe było ich
rozróżnianie. Odbywa się to poprzez nadanie im unikalnych nazw.
Do zidentyfikowania urządzeń na sieci Profinet i nadania im nazw
używa się narzędzia Profinet DCP, dostępnego w pakiecie programistycznym Proficy Machine Edition. Narzędzie może być używane nie tylko do skonfigurowania urządzeń produkcji GE Intelligent
Platforms, lecz może być z powodzeniem używane również do
konfigurowania skanerów Profinet innych producentów.
DIAGNOSTYKA PRACY SIECI PROFINET
W zakresie diagnostyki sprawności komunikacji pomiędzy kontrolerami nadrzędnymi a układami wejść/wyjść rozproszonych
przewidziane są takie mechanizmy, jak komunikaty wpisywane
do tablicy błędów. Utrata lub odzyskanie komunikacji z węzłem
lub modułem wejść/wyjść sygnalizowane są w tablicy błędów
kontrolerów nadrzędnych.
Podgląd tablicy błędów I/O
Oprócz tego programista może weryfikować programowo łączność
z wybranym węzłem, a także sprawdzać, która z jednostek aktualnie
nim steruje. Do tego celu przewidziany jest blok PNIO_DEV_COMM.
Konfiguracja układów I/O na sieci Profinet w systemach wysokiej
dostępności
NARZĘDZIA DO OPTYMALIZACJI RUCHU NA SIECI
PROFINET
W miarę postępów prac przy konfigurowaniu układu wysokiej dostępności, mogą się zmieniać parametry komunikacji Profinet. Do
zarządzania komunikacją z układami wejść/wyjść rozproszonych
w sieci Profinet na etapie jej konfigurowania, programista ma do
dyspozycji raport bieżących ustawień urządzenia Profinet, a także narzędzie ułatwiające obserwację wpływu zmian parametrów
konfiguracyjnych na ruch danych w sieci Profinet.
Bloki diagnostyczne w programie drabinkowym
Jeszcze innym mechanizmem umożliwiającym sprawdzanie stanu układu wysokiej dostępności są bity statusowe urządzeń pokazujące stan portów, co pozwala na określenie, czy i który kabel
komunikacyjny Profinet został przerwany.
JEDNO KLIKNIĘCIE  I KONTROLER SIECI PROFINET
OBSŁUGUJE PRACĘ W PIERŚCIENIU
Kontroler sieci Profinet będzie obsługiwał redundancję medium
połączeniowego po wybraniu opcji Manager dla parametru Media
redundancy. Odtąd, układ wysokiej dostępności będzie odporny na
przerwanie kabla komunikacyjnego Profinet w dowolnym miejscu.
Grzegorz Faracik
Raport bieżących ustawień urządzenia i narzędzie do zmiany parametrów
komunikacji Profinet
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
Specjalista ds. systemów sterowania
[email protected]
25
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Rzeczywistość wirtualna
Tytuł artykułu brzmi jak hasła z reklam gier typu science fiction z lat 80-tych lub 90-tych XX wieku. Ich tematem
przewodnim były scenariusze podboju kosmosu, które miały się odbywać w dalekiej przyszłości w latach 2010
czy 2020.
N
adeszły te opisywane lata i czy
razem z nimi nadeszły opisywane
zjawiska? Po części tak. W listopadzie 2014 rzeczywiście byliśmy świadkami
ludzkiego podboju kosmosu – 12 listopada o 17:03 czasu polskiego sonda Philae
wylądowała na komecie 67P. Jaki będzie
skutek tej „inwazji”? Na tę odpowiedź
przyjdzie nam jeszcze nieco poczekać.
Workstation, Microsoft Virtual PC, ...). Kolejnym elementem jest zgodność zastosowanego systemu operacyjnego z danym
środowiskiem wirtualnym. Ostatnim elementem tej kaskady jest oprogramowanie. Z założenia środowiska wirtualne są
przezroczyste dla systemów operacyjnych
oraz aplikacji, ale w przypadku odpowiedzialnych systemów taka deklaracja może
nie wystarczyć.
końcowego oznacza to tyle, że producent
posiada wiedzę i kompetencje dla powyższych rozwiązań, począwszy od budowania tych środowisk. Tutaj w ramach
nośników instalacyjnych dostępna jest
dokumentacja Virtual Implementation,
wskazująca krok po kroku, jak zbudować
takie środowisko wirtualne – od prostego
po środowiska wysokiej dostępności, aż
po pomoc w rozwiązywaniu zagadnień
Firma Wonderware od wielu już lat uważa temat wirtualizacji za bardzo ważny
element swojej strategii. Już na etapie
developingu kolejnych wersji, oprogramowanie jest testowane pod względem
zgodności i współpracy w środowiskach
wirtualnych. Jako producent, Wonderware zdecydował się oficjalnie wspierać
systemy i aplikacje pracujące w środowiskach wirtualnych opartych o VMWare
vSphere (produkty Wonderware mogą
posługiwać się logiem VMWare ready),
a także Microsoft Hyper-V (status partnera technologicznego). Dla użytkownika
technicznych aplikacji opartych o takie
architektury.
Już dziś większość z nas ma do czynienia
z rzeczywistością wirtualną – czasami świadomie, a czasami nie. Przykładowo smartfony z systemem operacyjnym Android
wykorzystują funkcjonalność wirtualizacji
środowiska uruchomieniowego (Dalvik Virtual Machine), aby uruchamiać wszystkie
aplikacje oparte o język Java w wirtualnym
i wyizolowanym środowisku.
Po pierwsze sprzęt – czy jest certyfikowany
dla rozwiązań wirtualizacji? W chwili obecnej prawie każdy dostawca na rynku posiada sprzęt gotowy do takich zastosowań.
Po drugie – czy mówimy o rozwiązaniach
produkcyjnych czy nie? Dzielimy tutaj rozwiązania do wirtualizacji na „hiperwizory”
– rodzaj systemu operacyjnego lub roli
systemu operacyjnego, która odpowiada
za zarządzanie udostępnianiem zasobów
sprzętowych (przykładowo VMWare ESXi
oraz vSphere, Microsoft Hyper-V czy Citrix
XenServer) lub oprogramowanie działające na bazie standardowych systemów
operacyjnych klasy workstation (VMWare
26
Sergey Nivens – Fotolia
Zastosowanie środowisk wirtualnych ma
także szerokie zastosowanie w rozwiązaniach i instalacjach przemysłowych. Czy
są to rozwiązania bezpieczne z punktu widzenia użytkowania w odpowiedzialnych
instalacjach? Jest to uzależnione od kilku
czynników.
Co zatem można osiągnąć wykorzystując
środowiska wirtualne? Do najważniejszych, a zarazem łatwych do uzasadnienia
należą opisane poniżej funkcje i aspekty środowisk wirtualnych. Po pierwsze
odseparowanie zainstalowanego oprogramowania i systemów operacyjnych
od warstwy sprzętowej, dzięki czemu
maszynę wirtualną (zestaw plików) wraz
z pracującym oprogramowaniem można przenosić pomiędzy serwerami bez
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
przerywania pracy. Taka funkcja pozwala
zbudować przykładowo systemy o podwyższonej dostępności odporne na awarię sprzętu lub na planowane operacje
utrzymania sprzętu (maintenance) pracując w klastrach wielowęzłowych. Separacja od sprzętu daje jeszcze jedną wielką
zaletę – pozwala przedłużyć czas życia
systemów i aplikacji. Planując czas ich życia należy uwzględnić czas dostępności
komponentów sprzętowych, które będzie
zgodne z zastosowanym systemem operacyjnym. Przykładowo wiele „dojrzałych”
aplikacji jest swoistą bombą zegarową,
gdyż pracują na systemach operacyjnych
klasy Windows NT, Windows 2000 lub XP,
dla których to systemów operacyjnych
nie dostaniemy już żadnych wymiennych
komponentów sprzętowych.
Kolejnym aspektem jest lepsze wykorzystanie posiadanych zasobów sprzętowych.
Jak potwierdzają statystyczne badania,
serwery wykorzystywane są w większości
przypadków na poziomie 15-20% zasobów obliczeniowych – pozostała część
energii jest zamieniana jedynie na ciepło.
Wykorzystując środowiska wirtualne, na
pojedynczych serwerach można uruchamiać wiele systemów operacyjnych
wykorzystując lepiej sprzęt oraz energię
elektryczną, zapewniając funkcjonalną
separację funkcji i ról wielokrotnie zaleca-
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
nych przez producentów systemów operacyjnych i oprogramowania. Przykładowo
Microsoft sugeruje odseparowanie funkcji
kontrolera domeny od roli Web Servera,
serwerów terminalowych czy serwerów
baz danych w ramach pojedynczego systemu operacyjnego. Podobnie sugerowane przez Wonderware architektury dystrybuowania funkcji np. Historiana, serwera
aplikacji Wonderware Application Server,
serwera usług terminalowych InTouch lub
systemu raportowego Information Server
– czyli wykorzystania wielu „serwerów” –
nie wynikają jedynie z zapotrzebowania
na zasoby sprzętowe, ale głównie z powodu separacji funkcji. Niech serwer aplikacji
zajmuje się pozyskiwaniem danych bieżących i przetwarzaniem danych poprzez
skrypty, niech serwer bazodanowy zajmuje się jedynie rejestracją danych historycznych i ich udostępnianiem. Niech serwer
terminalowy lub raportowy zajmuje się
udostępnianiem przetworzonych informacji w postaci wizualizacji czy raportów.
Programiści, automatycy, służby IT odpowiedzialne np. za aktualizację systemów
operacyjnych lub aplikacji docenią bardzo
ważną funkcję, jaką są „odciski” lub „stemple” (snapshot oraz checkpoint). Funkcja ta
pozwala w dowolnym momencie utworzyć kompletny punkt przywracania w czasie. Szczególnie zastosowanie tej funkcji ma
miejsce w momencie testowania nowych
funkcjonalności lub migracji, które mocno
ingerują w istniejący i pracujący system.
Posiadając taki punkt przywracania – snapshot – możemy w krytycznych sytuacjach
wycofać się z wprowadzonych zmian, aby
poprawić procedury lub niedziałające
funkcje. Po prawidłowym przeprowadzeniu krytycznych z punktu widzenia działania systemu zmian, taki punkt można bez
przerywania pracy „połączyć” z działającym
systemem. Funkcja odcisków i wirtualizacji
pozwala w łatwy sposób sklonować działający system i w odizolowanym środowisku
przeprowadzić i udokumentować procedury migracji lub przeprowadzić testy nowych aplikacji.
Rzeczywistość wirtualna otacza nas już
teraz – czy tego chcemy czy nie. To od
Państwa zależy, kiedy najlepiej wsiąść do
pędzącego pociągu technologicznego.
Wybierając się w podróż warto także pamiętać, z kim ją odbyć i w jakich warunkach. Wonderware jako odpowiedzialny
dostawca rozwiązań informatycznych dla
przemysłu uwzględnia zmiany i trendy
technologiczne w swojej mapie drogowej.
Marcin Woźniczka
Specjalista ds. oprogramowania
przemysłowego
[email protected]
27
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
W jakie technologie inwestują firmy
produkcyjne w Polsce? – raport ASTOR 2014
Przed kilkoma laty prognozowano, iż ilość informacji wyprodukowanych i zreplikowanych przez ludzkość
w 2011 roku osiągnie 1,8 zetabajta (dane z badania IDC Digital Universe). Gdyby był to film zapisany na
ogromnym dysku twardym jego obejrzenie zajęłoby Kowalskiemu 47 mln lat, przy założeniu, że w ciągu ani
jednej doby nie zrobiłby przerwy na herbatę. Według tych samych statystyk co dwa lata ilość generowanej
informacji rośnie dwukrotnie. Czy zatem dziś nasz widz ma zaległe, kolejne dwa filmy do obejrzenia?
Polskie przedsiębiorstwa od 25 lat wolnego rynku funkcjonują na
tych samych zasadach. Tylko te, które poznały zasady gry mogą
dziś mierzyć się z konkurencją. Wśród przedsiębiorstw produkcyjnych coraz bardziej popularny staje się wskaźnik OEE (ang.
Overall Equipment Effectiveness – pol. Całkowita Efektywność
Wyposażenia), który w bardzo przejrzysty sposób przekształca
szereg istniejących w zakładzie informacji w jeden wskaźnik
charakteryzujący obecny stan produkcji.
W ankiecie, którą przeprowadzono wśród ponad 300 uczestników
(z ponad 160 firm) IV Otwartej Konferencji LEAN w Poznaniu, 67%
deklaruje, że w ich firmie wskaźnik OEE wspomaga procesy decyzyjne. Tegoroczne badanie pokazało, że prawie 2/3 z tych firm
raportujących OEE zautomatyzowało ten proces (w zeszłym roku
1/7!). Precyzyjne dane spływają wprost ze sterowników maszyn
W JAKIM STOPNIU ZAUTOMATYZOWANY
MHVWSURFHVSURGXNF\MQ\ZSU]HGVLċELRUVWZLH"
wszyscy ankietowani
ROCZNY PRZYCHÓD FIRMY
20%
28
72%
72%
71%
37%
21%
RSHUDWRU]\PDMĆ
GRVWċSGRF\NOLF]Q\FK
raportów
42%
POQ]â
34%
18%
49%
4%
POQ]â
51%
20%
29%
RSHUDWRU]\PRJĆQD
ELHīĆFRğOHG]LýVWDWXV
UHDOL]DFMLSURGXNFMLQD
HNUDQDFK
ZL]XDOL]DF\MFQ\FK
UR]PLHV]F]RQ\FKQDKDOL
SURGXNF\MQHMOXE
ZLQQ\FKPLHMVFDFK
IDEU\NL
SRZ\īHMPOQ]â
39%
44%
17%
WDNLHLQIRUPDFMHQLHVĆ
SUH]HQWRZDQH
operatorom
do systemu informatycznego, który przetwarza tysiące informacji.
Co więcej, badanie pokazuje zależność wielkości firmy od „poziomu” na którym wdrożono OEE. 86% firm o rocznych przychodach
przekraczających 1 mld zł stosuje OEE. 67% firm robi to w sposób
zautomatyzowany. 59% przedsiębiorstw o przychodach niższych
niż 300 mln zł używa tego wskaźnika, tylko 34% oblicza go
metodą zautomatyzowaną.
Firmy, które stosują metodę szybkiego dostępu do informacji oraz
natychmiastowej jej obróbki, przeszły lub obecnie przechodzą
również inny proces – automatyzacji produkcji. To właśnie takie
działanie poprawia efektywność i wydajność zakładu, a co za tym
idzie – skuteczność na rynku. Przedsiębiorstwa, które inwestują
w szeroko pojętą automatykę, mogą dynamicznie reagować na
potrzeby branży oraz rozwijać bezpiecznie swoją organizację.
Pełna wersja raportu dostępna jest pod adresem:
4%
SRZ\īHMPOQ]â
9%
ZV]\VF\DQNLHWRZDQL
8%
SRQLīHMPOQ]â
24%
CZY OPERATORZY W OBSZARZE PRODUKCJI
PDMĆGRVWċSGRUDSRUWyZSURGXNF\MQ\FK"
52&=1<35=<&+Ð'),50<
P
owyższy „problem” dotyczy każdego z nas. Nauczyliśmy się
skutecznie ignorować nadmiar danych, nawet niektórych
dotyczących nas bezpośrednio. Na podobny komfort nie
mogą pozwolić sobie natomiast państwa, organizacje i firmy. Bez
względu na ilość nadchodzących gigabajtów informacji, liderzy
opracowują coraz to nowe metody przetwarzania i wyciągania
krytycznych wskaźników. Wszystko po to, by wiedzieć natychmiast
i jeszcze szybciej reagować.
20%
w ogóle nie jest
zautomatyzowany
www.astor.com.pl/raportastor2014
MHVWF]ċğFLRZR
zautomatyzowany
Jakub Hajkuś
MHVWZSHâQL
zautomatyzowany
Analityk biznesowy
[email protected]
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
AutoSave for System Platform – zwiększenie
bezpieczeństwa konfiguracji systemu
produkcyjnego
Jednym z ważniejszych aspektów działania oprogramowania przemysłowego w praktyce jest zwiększenie
bezpieczeństwa konfiguracji systemu produkcyjnego poprzez cykliczne zapisywanie kopii konfiguracji systemu oraz możliwość przywrócenia konfiguracji aplikacji do stanu sprzed wprowadzonych zmian.
Rozwiązaniem, które oferuje zaawansowaną kontrolę zmian w zakresie aplikacji Platformy Systemowej
Wonderware jest program AutoSave for System Platform.
PRACA KILKU INTEGRATORÓW NARAZ 
POTENCJALNE RYZYKO PROBLEMÓW
W praktyce często występuje sytuacja, kiedy w jednym projekcie pracuje kilka serwerów aplikacyjnych obsługujących różne
wydziały lub obszary produkcyjne zakładu. Ze względu na wielkość aplikacji, takie systemy mogą być projektowane wspólnie
przez wiele osób z różnych firm wdrażających system. W wyniku
takich działań istnieje ryzyko, że zmiany wprowadzane w konfiguracji systemu przez wiele osób w tym samym czasie, mogą
spowodować niepoprawne działanie aplikacji. Rozwiązaniem
na opisywane zagadnienie może być wykorzystanie programu
AutoSave for System Platform, którym szybko możemy przywrócić konfiguracje obiektów aplikacji stworzonej w oparciu o Platformę Systemową Wonderware do interesującego nas stanu historycznego, a tym samym szybko przeciwdziałać potencjalnym
nieprawidłowościom.
AUTOSAVE FOR SYSTEM PLATFORM
AutoSave for System Platform jest oprogramowaniem do zaawansowanego zarządzania zmianami wprowadzanymi w konfiguracji projektowanych obiektów w Platformie Systemowej
Wonderware. Jego głównym zadaniem jest śledzenie zmian konfiguracji obiektów, tworzenie ich automatycznych kopii, a także
magazynowanie wersji konfiguracji obiektów po ich edycji lub
stworzeniu nowego obiektu. Dysponując takim repozytorium,
z poziomu prostego i intuicyjnego okna programu AutoSave for
System Platform, istnieje możliwość przywrócenia stanu obiektu
z każdego etapu wprowadzania zmian w jego konfiguracji.
Dodatkowo poza wglądem w informacje – kto i kiedy wprowadził określone zmiany, program oferuje także funkcjonalność
związaną z tworzeniem raportów przedstawiających szczegółowe porównanie dwóch wersji obiektów, dzięki czemu łatwo jest
wychwycić, jakie konkretnie modyfikacje zostały wprowadzone.
Generowanie takich raportów może okazać się niezwykle przydatne także w momencie, gdy specyfika funkcjonowania zakła-
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
Okno AutoSave for System Plaorm z listą zmagazynowanych wersji
przykładowego obiektu
du wymaga od nas tworzenie regularnych sprawozdań ze zmian
wprowadzonych w działającym systemie (np. w przemyśle farmaceutycznym).
Poza opisywanym przykładem, AutoSave for System Platform
świetnie sprawdzi się nie tylko na etapie tworzenia aplikacji, ale
także podczas bezpośredniej eksploatacji oraz utrzymania jej
działania poprzez zmniejszenie ryzyka niepożądanych skutków
zmian wprowadzonych na obiektach systemu.
Oprogramowanie szczególnie polecane jest firmom produkcyjnym działającym w branżach farmaceutycznej, chemicznej, petrochemicznej, spożywczej, górnictwie; a także i innych,
gdzie nadzór nad zmianami oraz wersjami obiektów Platformy
Systemowej Wonderware stanowi istotną rolę w zarządzaniu
systemem.
Bartosz Letki
29
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Bezpieczna komunikacja w modemach GSM
Astraada z wykorzystaniem VPN
Moduł Astraada GSM – AS30GSM200P to wygodne rozwiązanie dla osób poszukujących mobilnego i zabezpieczonego dostępu do systemu sterowania na terenie obiektu. Liczne zastosowania urządzenia, takie jak
zdalny serwis urządzeń sterowniczych lub konfiguracja komunikacji cyklicznej oraz zdarzeniowej, powodują, iż ważną kwestią staje się odpowiednie zabezpieczenie połączenia w celu wyeliminowania ingerencji
osób trzecich.
R
ozwiązaniem tego problemu jest zaimplementowany w moduł protokół
tunelujący połączenia – OpenVPN,
dzięki któremu w prosty sposób można
utworzyć szyfrowane połączenie, uzyskując wysoki poziom bezpieczeństwa.
GSM
zabezpieczone
SRâĆF]HQLH2SHQ931
CZYM JEST OPENVPN ?
Słowo VPN kojarzy się szczególnie z rozwiązaniami stosowanymi w dużych firmach, gdzie pracownicy charakteryzują
się dużą mobilnością, próbując łączyć się
z sieciami korporacyjnymi poprzez niezabezpieczone łącza. Dzięki możliwości
tworzenia wirtualnych sieci prywatnych
(VPN), blokuje się możliwość nieautoryzowanego połączenia z siecią, tym samym
uniemożliwiając odczyt, modyfikację czy
też pobranie informacji istotnych dla danej firmy.
Powszechność VPN spowodowała rozwój
wielu jego implementacji typu open source. Jednym z nich jest zastosowany w modemie OpenVPN, który jest otwartym pakietem oprogramowania upublicznionym
na licencji GNU GPL. Z tego względu istnieje wiele programów ułatwiających korzystanie z tego rozwiązania zarówno na
komputerach jak również na smartfonach
oraz tabletach, dając szerokie spektrum
możliwości dostępu.
Wysoki poziom bezpieczeństwa VPN uzyskiwany jest poprzez szyfrowanie przesy-
30
biuro
RELHNWRZDVLHý/$1
Bezpieczna komunikacja w modemach GSM Astraada z wykorzystaniem VPN
łanych danych pomiędzy nadawcą a odbiorcą z wykorzystaniem protokołu SSL.
Zapewnia on poufność oraz integralność
transmisji danych poprzez uwierzytelnianie obu stron komunikacji – serwera oraz
klienta. Zasada działania oparta jest na
kryptografii asymetrycznej z wykorzystaniem certyfikatów standardu X.509.
Z racji korzystania z połączenia tunelowanego pomiędzy klientem a serwerem,
datagramy przesyłane pomiędzy węzłami
zawierają mniejszą liczbę informacji potrzebnych do obsługi ich transportu. Dzięki temu praca w sieci VPN umożliwia przyspieszenie transferu danych, zwiększając
płynność i stabilność połączenia.
JAK SKONFIGUROWAĆ
OPENVPN ?
W celu skonfigurowania połączenia
OpenVPN, należy na początku zadbać
o wygenerowanie odpowiednich kluczy
prywatnych oraz certyfikatów SSL, które
będą niezbędne do weryfikacji połączenia. Również tu z pomocą przychodzi
otwarty, wieloplatformowy projekt –
OpenSSL, który zawiera biblioteki implementujące wspomniane mechanizmy. Po
odpowiedniej konfiguracji, należy utworzyć klucz prywatny oraz certyfikat dla
urzędu certyfikacji – lokalnego i wirtualnego odpowiednika instytucji, zajmującej
się cyfrowym uwierzytelnianiem kluczy
publicznych danych instytucji.
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
W przypadku chęci stworzenia bezpiecznego połączenia pomiędzy komputerem, który jest klientem w tym połączeniu,
a AS30GSM200P, który jest serwerem OpenVPN, należy wygenerować klucz prywatny zarówno dla klienta, jak i serwera. Następnie
występujemy z prośbą o certyfikat dla każdego z tych kluczy, które
akceptujemy z poziomu urzędu certyfikacji, otrzymując stosowne
certyfikaty. Na koniec generujemy plik z parametrami Diffiego-Hellmana, który umocni bezpieczeństwo naszego połączenia.
Moduł GSM Astraada AS30GSM200P
Dużą zaletą modułu jest dostęp z poziomu przeglądarki z racji serwera http, który jest uruchomiony na urządzeniu. Z tego
względu konfiguracja OpenVPN sprowadza się do wypełnienia
odpowiednich pól adresami oraz zawartością odpowiednich kluczy i certyfikatów, które zostały wcześniej wygenerowane. Po zapisaniu wprowadzonych zmian, pozostaje ostatnia czynność, jaką
jest konfiguracja klienta OpenVPN po stronie komputera. Posłużą
nam do tego proste programy do obsługi połączenia, w których
korzysta się w sposób analogiczny z kluczy i certyfikatów dla
klienta. Przydatny może okazać się program OpenVPN-GUI posiadający własny interfejs graficzny. Tak skonfigurowany komputer
oraz moduł jest gotowy do pracy w sieci VPN, wystarczy nawiązać połączenie.
DLACZEGO WARTO STOSOWAĆ OPENVPN
W AS30GSM200P?
Szeroko pojęte bezpieczeństwo jest głównym argumentem, dla
którego warto pochylić się nad tematem stosowania sieci VPN.
Warto jednak podkreślić jeszcze raz najważniejsze zalety tego
rozwiązania:
praca w oparciu o darmowe, otwarte oprogramowanie wieloplatformowe, dostępne na większość systemów operacyjnych,
pełna kontrola nad zdalnym dostępem do modułu oraz całego
systemu sterowania,
możliwość zdalnego serwisu w oparciu o bezpieczne oraz stabilne połączenie,
prostota konfiguracji,
ulepszenie jakości i prędkości połączenia.
Arkadiusz Biela
www.astor.com.pl/gsm
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
31
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Poradnik Automatyka cz.2. – jaką technologię
bezprzewodową wybrać?
Wśród technologii bezprzewodowych, które cieszą się największą popularnością, można wskazać: radiomodemy, urządzenia WiFi oraz modemy GSM/GPRS. W poniższym artykule spróbujemy porównać te 3 technologie pod kątem oferowanych funkcjonalności i wynikających z tego zastosowań.
T
ransmisja bezprzewodowa stosowana jest wszędzie tam, gdzie
połączenie kablowe jest trudne
do wdrożenia lub jest zbyt drogie w realizacji, np. systemy telemetrii, przesyłanie
sygnałów alarmowych, jak również zdalne
sterowanie i monitoring. Wysoka niezawodność, łatwa konfiguracja oraz nowe
metody zabezpieczania przesyłanych danych sprawiają, że rynek systemów bezprzewodowych rozwija się bardzo szybko.
Podstawowym sposobem, w jaki można
podzielić technologie bezprzewodowe,
jest rodzaj sieci, w jakiej pracują urządzenia. Wyróżnia się sieci prywatne (radiomodemy, WiFi, WiMax) lub abonamentowe
(sieci komórkowe i satelitarne). Już sam ten
element przekłada się na szybkość instalacji, koszty użytkowania oraz dostępność
systemu. Kolejnym ważnym parametrem
różnicującym technologie bezprzewodowe jest częstotliwość pracy.
nika. Natomiast częstotliwości wyższe zapewniają większe prędkości, ale znacznie
mniejsze zasięgi.
Dla radiomodemów SATEL będzie to
150/450/900 MHz, dla urządzeń WiFi jest
to 2,4/5,4 GHz, natomiast dla modemów
GSM jest to 900 MHz. Ten parametr decyduje w dużej mierze o zasięgach komunikacji oraz możliwości pracy w paśmie
wolnym (bez pozwoleń) lub licencjonowanym (własna sieć). O przeznaczeniu danego pasma oraz poziomie maksymalnej
mocy nadawczej decyduje Urząd Komunikacji Elektronicznej.
NABRA NARROW BAND
RADIOMODEMS 
NAJWYŻSZA NIEZAWODNOŚĆ
I NIEZALEŻNOŚĆ
Warto również zwrócić uwagę, że niższe
częstotliwości pracy zapewniają lepszą
propagację fal i większe zasięgi, ale mniejszą szerokość kanału dla danych użytkow-
Wśród rozwiązań bezprzewodowych oferowanych przez firmę ASTOR największą
popularnością cieszą się radiomodemy
SATEL. Dzięki wysokiej niezawodności, ich
powszechnymi zastosowaniami są zdalne
sterowanie i monitoring. Zasięg komunikacji dla tych urządzeń może dochodzić
do kilkudziesięciu kilometrów. Możliwe
jest zwiększenie zasięgu w oparciu o funkcję retransmisji sygnału, którą może pełnić
dowolny z radiomodemów.
Technologia radiomodemowa daje użytkownikowi możliwość wyboru pasma,
w jakim będą pracowały urządzenia. Dostępne jest pasmo wolne – ogólnodostępne oraz pasmo niezależne – „własna” częstotliwość, w tym przypadku sieć radiowa
jest własnością danego przedsiębiorstwa
(użytkownik sieci radiomodemowej całkowicie uniezależnia się od zewnętrznego
operatora oraz innych pracujących układów radiowych).
Urządzenia do transmisji bezprzewodowej z oferty ASTOR
32
fot. Michał Zieliński
Innymi ważnymi cechami sieci radiomodemowej są: skalowalność, a więc możliwość łatwego rozbudowywania niewielkich systemów składających się z kilku
urządzeń do bardzo dużych aplikacji oraz
intuicyjne oprogramowanie narzędziowe,
które poza konfiguracją pozwala na zdalne
zarządzanie całym systemem radiowym.
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Porównanie technologii bezprzewodowych
Najwyższa niezawodność
Najwyższa prędkość
Najszybsza instalacja
Radiomodemy
Urządzenia Wi-Fi
Modemy GSM/GPRS
prywatna
(pasmo wolne lub licencjonowane)
prywatna
(pasmo wolne)
abonamentowa
częstotliwość pracy
// MHz
,/, GHz
MHz
zasięg komunikacji
duży, ~km, możliwość
stosowania retransmiterów
średni, ~km, możliwość
stosowania retransmiterów
duży, zgodnie z dostępnością
sieci operatora komórkowego
niska, do , kbps
wysoka, do Mbps
niska, do , kbps
rodzaj sieci
szybkość wymiany danych
szybkość instalacji
średnia
średnia
szybka
koszty instalacji (wdrożenia)
średnie
średnie
niskie
niskie
niskie
średnie
koszty użytkowania
niezawodność
obsługiwane protokoły
komunikacyjne
wysoka
średnia
średnia
Urządzenia są przeźroczyste,
większość protokołów szeregowych
i Ethernet
Urządzenia są przeźroczyste,
większość protokołów Ethernet
Modbus RTU, Modbus TCP
wysokie
wysokie
wysokie
tak, rozbudowane funkcje
tak, rozbudowane funkcje
tak, podstawowe funkcje
tak
tak
tak
bezpieczeństwo przesyłu danych
diagnostyka sieci
wsparcie techniczne ASTOR
System Zarządzania Siecią (NMS) poprawia niezawodność układu, pozwalając
przewidzieć problemy i rozwiązać je bez
wyjazdów w teren. Umożliwia monitorowanie w czasie rzeczywistym kluczowych
parametrów diagnostycznych takich jak:
poziom sygnału odbieranego (RSSI), napięcie zasilania oraz temperatura pracy
radiomodemu. Poza istotnymi zaletami
tego typu sieci, należy również wspomnieć o większym koszcie uruchomienia systemu, ze względu na konieczność
przygotowania infrastruktury. W wielu
aplikacjach wyższy początkowy koszt inwestycji we własną sieć radiową rekompensuje późniejsza, praktycznie bezkosztowa eksploatacja.
Ze względu na brak opłat za przesyłane
dane, komunikacja pomiędzy obiektami
może przebiegać w sposób ciągły „on-line”, co jest szczególnie istotne w bardziej
odpowiedzialnych systemach. Do ograniczeń komunikacji radiomodemowej
należy natomiast zaliczyć maksymalną
prędkość komunikacji, która ze względu
na niewielką szerokość kanału radiowe-
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
go, może nie być wystarczająca dla aplikacji, w których przesyłane są duże ilości
informacji.
WIFI WIRELESS FIDELITY 
NAJWYŻSZA PRĘDKOŚĆ
I SZYBKA KONFIGURACJA
Rozwiązania bezprzewodowe pracujące
w oparciu o technologię WiFi, np. seria
JET-WAVE marki Astraada, wykorzystują do transmisji pasmo wolne 2,4 oraz
5,4 GHz. Ze względu na duże szerokości
kanału komunikacji, transmisja danych
użytkownika może odbywać się z dużymi
prędkościami, dochodzącymi nawet do
100 Mbps. Dzięki temu urządzenia WiFi
doskonale sprawdzają się w monitoringu
video (IP) oraz jako element przesyłający
dane produkcyjne (pochodzące z urządzeń sterujących) do centrum zarządzania
produkcją.
Kolejną ważną zaletą tych urządzeń jest
kompatybilność z technologią PoE, która
pozwala na wykorzystanie kabla, którym
normalnie przesyłane są dane użytkownika, do równoczesnego zasilania urządzenia.
Dzięki temu nie ma konieczności doprowadzania oddzielnego okablowania zasilającego, co jest źródłem znacznych oszczędności na etapie wdrożenia systemu.
Istotną zaletą jest również wsparcie dla
protokołu Ethernet, który w ostatnich
latach zyskał dużą popularność w aplikacjach przemysłowych. Również konfiguracja urządzenia jest bardzo prosta, co
przyśpiesza proces uruchomienia systemu.
Natomiast do ograniczeń tej technologii
należy zaliczyć mniejsze zasięgi komunikacji i konieczność zapewnienia widoczności
optycznej, co może być źródłem dodatkowych kosztów (maszty, testy, itd.).
Ważny jest również aspekt bezpieczeństwa i zajętości sieci, które wiążą się z popularnością tej technologii na rynkach
nieprzemysłowych. Przydatne są tu specjalne algorytmy szyfrujące jak WPA2, które
dzięki zastosowaniu dynamicznych kluczy
128-bitowych, stanowią solidną ochronę
przed nieuprawnionym dostępem do sieci.
Wybrane urządzenia WiFi dostępne są
w obudowie o stopniu ochrony IP67, po-
33
TECHNOLOGIE, PRODUKTY, ZASTOSOWANIA
radiomodemy
0 MHz
150
50 MHz
450
w w w.biulet yn.astor.com.pl
GSM/
GPRS
900 MHz
WiFi
2.4 GHz
5.4 GHz
Pasma częstotliwości dla popularnych technologii bezprzewodowych
nadto mogą pracować w temperaturze
od -30 do 70°C, dzięki czemu mogą być
instalowane na zewnątrz obiektów bez
obawy o uszkodzenie urządzenia na skutek niekorzystnych warunków atmosferycznych.
GSM/GPRS GLOBAL
SYSTEM FOR MOBILE
COMMUNICATIONS
NAJSZYBSZA INSTALACJA
I DUŻE ZASIĘGI
Jednym z podstawowych powodów,
dla których Klienci decydują się na wymianę danych w technologii GSM, jest
duży zasięg komunikacji oraz dostępność
w prawie każdym miejscu. Bezpieczne
połączenie z rozproszonymi obiektami
terenowymi na potrzeby zdalnej diagnostyki oraz serwisu z jednego miejsca
ułatwia obsługę systemów z branży wod-kan, dystrybucji energii oraz zarządzania
infrastrukturą drogową i budynkową. Komunikacja w standardzie GSM jest w dużej
mierze niewrażliwa na przeszkody terenowe oraz nie wymaga montażu masztów
antenowych.
Dzięki temu wdrożenie takiego systemu
jest bardzo proste i szybkie. Należy tutaj
jednak wspomnieć o kosztach jakie musimy ponieść z tytułu przesyłania danych
za pośrednictwem infrastruktury należą-
34
cej do operatora sieci komórkowej. Opłaty
naliczane są na podstawie ilości danych
przesłanych przez sieć. W przypadku niedużych instalacji, gdzie ilość przesyłanych
danych jest stosunkowo mała lub są one
przesyłane rzadko, koszty są niewielkie.
Natomiast w systemach, gdzie pracuje kilkadziesiąt urządzeń, a dane przesyłane są
częściej, koszty transmisji będą proporcjonalnie wyższe.
Celem ograniczenia kosztów, np. modemy
GSM Astraada oferują funkcję komunikacji
zdarzeniowej, która uzupełnia komunikację cykliczną o natychmiastowe przesłanie
danych do systemów nadrzędnych w razie
zaistnienia określonego warunku (alarmu).
Wykorzystanie infrastruktury operatorów
komórkowych, które jest zaletą od strony
kosztowej, dla wielu aplikacji może być
istotnym zagrożeniem związanym z brakiem wpływu na przerwy w komunikacji
i zmiany w dostępności systemu. Mogą
one wynikać z przeciążeń sieci lub migracji systemów z technologii GPRS do nowszych technologii jak WCDMA i LTE.
Modemy GSM mogą zostać podłączone
do dowolnego urządzenia wyposażonego w interfejs RS232/485 lub Ethernet i obsługującego protokół Modbus RTU oraz
Modbus TCP. Niestety z reguły nie ma tutaj
wsparcia dla innych protokołów komunikacyjnych. Prędkość transmisji danych
może dochodzić do 53,6 kbps, a opóźnienia związane z inicjacją i przekazem danych wynoszą około 300 ms.
CO OSTATECZNIE WYBRAĆ?
Przedstawione powyżej porównanie pokazuje, że każda z technologii ma swoje
mocne, jak i słabe strony. W związku z tym
nie można powiedzieć jednoznacznie,
że któraś z opisywanych technologii jest
najlepsza dla każdej aplikacji. Dobierając
technologię należy zwrócić uwagę, co jest
głównym czynnikiem mającym wpływ na
działanie systemu, czy jest to niezawodność, szybkość wymiany danych, czy może
rozproszenie geograficzne obiektów.
Szczegółowe informacje o produktach dostępne są na stronach:
www.astor.com.pl/radiomodemy
www.astor.com.pl/gsm
www.astor.com.pl/wifi
Paweł Podsiadło
Specjalista ds. systemów
bezprzewodowych
[email protected]
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
MAGAZYN
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Wybór sugerowany
Podczas, gdy jedni stają oczarowani przed kolorowymi witrynami sklepów, gdzie można kupić praktycznie
wszystko i to w dowolnej ilości, inni wydają się być przytłoczeni ogromem możliwości wyboru. Faktycznie,
coraz częściej zadajemy sobie pytanie: jak spośród tak wielu ofert wybrać to, co dla nas najlepsze?
P
owyższy dylemat, jak się okazuje, nie
dotyczy wyłącznie produktów konsumpcyjnych: sprzętu AGD, kupna
telewizora, ubrań czy artykułów spożywczych. Rozterki zaczynają się też pojawiać
na polu, które dotychczas wydawało się
ich pozbawione – wątpliwości odczuwamy bowiem także w odniesieniu do własnego rozwoju zawodowego.
te kwalifikacje, które albo potrzebne są na
obecnym stanowisku pracy, bądź przydadzą się w przyszłości. Postaramy się, aby
w jak najszybszy sposób posiedli Państwo
kompetencje, sugerując kursy w których
uczestnictwo będzie pomocne.
klarowna i motywująca ścieżka rozwoju
dla pracowników.
Jakie korzyści niesie ze sobą takie podejście?
pokazanie kompetencji przydatnych
automatykom na każdym etapie pracy
zawodowej,
przejrzysta macierz umiejętności, pomagająca wybrać optymalną drogę rozwoju,
szybki i łatwy sposób wytyczania ścieżki
poszerzania swojej wiedzy,
efektywne planowanie w oparciu o efekt
końcowy i cel,
możliwość zarezerwowania z wyprzedzeniem zasobów finansowych i osobowych do realizacji planu szkoleń,
ciągłe wzbogacanie wiedzy w organizacji,
pracodawcom, jak i pracownikom. Tym
pierwszym pomoże ustalić harmonogram
nabywania określonych kompetencji w zespole, drugim pozwoli konsekwentnie
i stale się rozwijać, pokazując możliwości
i sugerując – na podstawie wieloletnich
doświadczeń Akademii ASTOR – najlepszą
drogę do zdobywania nowych oraz – co
najistotniejsze – przydatnych umiejętności. A przecież nie ma nic cenniejszego, niż
możliwość (właściwego) wyboru!
Jak więc widać, spojrzenie na rozwój zawodowy przez pryzmat pożądanych
umiejętności przynosi profity zarówno
Dwa lata temu, aby ułatwić specjalistom
z branży automatyki przemysłowej wybór
drogi poszerzania swoich kompetencji,
przygotowaliśmy ścieżki szkoleń Akademii
ASTOR, które pokazywały w jakiej kolejności przejść przez konkretne szkolenia, aby
stać się ekspertem z wybranej dziedziny
automatyki przemysłowej. Wielu z Państwa, co bardzo nas cieszy, miało okazję
skorzystać z tych diagramów, planując kolejne kursy i sukcesywnie rozwijając swoje
umiejętności. Pomyśleliśmy więc, że – nie
rezygnując oczywiście z tej klasycznej
mapy proponowanych przez nas warsztatów – w 2015 roku przygotujemy także
macierz kompetencji profesjonalnego automatyka.
Dzięki dokładnemu zmapowaniu umiejętności, jakie przydają się w branży automatyki, będziecie Państwo mogli wybrać
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
ra2 studio – Fotolia
Dawniej ukończenie określonego typu
studiów jasno precyzowało podążanie
określoną ścieżką kariery zawodowej. Doświadczenie zdobywało się najczęściej
w praktyce, a firma, w której rozpoczynało
się pracę zaraz po obronie dyplomu, była
tą samą, z którą żegnało się, odchodząc na
emeryturę. Dziś sytuacja na rynku pracy
zmienia się dynamicznie – podobnie, jak
wymagania stawiane pracownikom.
Małgorzata Hadwiczak
Z-ca dyrektora Akademii ASTOR
[email protected]
35
AKADEMIA ASTOR
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Terminarz szkoleń Akademii ASTOR 2015
Szkolenia z zakresu oprogramowania przemysłowego
Nazwa kursu
Liczba dni
Cena neo
w PLN
Lokalizacje
Terminy
16.02; 06.07
19.01; 06.05; 05.10
14.04
17.11
25.02; 09.09; 02.12
13.05
System wizualizacyjny Wonderware inTouch cz.1 – tworzenie i
serwisowanie aplikacji
3
1850
Gdańsk
Kraków
Poznań
Stargard Sz./Szczecin
Warszawa
Wrocław
System wizualizacyjny Wonderware inTouch cz.2 – zagadnienia
zaawansowane
3
1950
Gdańsk
Kraków
Warszawa
20.07
09.02; 21.09
13.05; 16.12
03.08
23.02; 22.06; 30.11
27.10
20.05; 30.09
16.09
Plaorma Systemowa Wonderware cz.1 – tworzenie aplikacji
3
1950
Gdańsk
Kraków
Poznań
Warszawa
Wrocław
Plaorma Systemowa Wonderware cz.2 – tworzenie raportów
2
1850
Gdańsk
Kraków
06.08
02.03; 29.06; 07.12
Plaorma Systemowa Wonderware cz.3 – bieżąca analiza danych
1
950
Kraków
04.03; 09.12
Plaorma Systemowa Wonderware cz.4 – Archestra Object Toolkit
2
1800
Kraków
14.12
Plaorma Systemowa Wonderware cz.5 – administracja systemem
2
1700
Kraków
16.03; 15.12
20.04; 31.08
09.03; 19.10;
04.05
24.09
Przemysłowa baza danych Wonderware Historian cz.1 – analiza
danych
2
1750
Gdańsk
Kraków
Poznań
Warszawa
Przemysłowa baza danych wonderware Historian cz.2 – tworzenie
aplikacji
2
1750
Gdańsk
Kraków
22.04; 02.09
11.03; 21.10
Obsługa i programowanie systemu zarządzania produkcją wsadową
Wonderware InBatch
3
1950
Warszawa
14.01; 07.10
System śledzenia i zarządzania produkcją – Wonderware
Operaons so ware
3
2350
Kraków
23.03; 02.11
System analizy przyczyn i czasów przestojów maszyn oraz kontroli
efektywności produkcji – Wonderware Performance So ware
1
1250
Kraków
26.03; 05.11
Profesal Maintenance – Konfiguracja i administracja systemem
CMMS
2
1500
Kraków
22.06; 3.12
Cena neo
w PLN
Lokalizacje
Terminy
Wiedza o optymalizacji produkcji
Nazwa kursu
Liczba dni
Wskaźnik OEE – podnoszenie efektywności parku maszynowego
2
1800
Gdańsk
Kraków
Warszawa
Wrocław
25.02; 10.06; 14.10
21.04
26.11
23.09
Zarządzanie projektami MES
2
2000
Gdańsk
Kraków
Warszawa
27.08
22.09
23.06
Przygotowanie projektu monitoringu energetycznego
1
1000
Kraków
Warszawa
24.09
25.06
Wymagania bezpieczeństwa przy budowie i użytkowaniu maszyn
wg Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE
1
1000
Gdańsk
Kraków
24.07
9.09
Wymagania bezpieczeństwa przy budowie maszyn – szkolenie dla
integratorów maszyn
2
1800
Gdańsk
Kraków
28.09
16.02
Wymagania bezpieczeństwa przy budowie maszyn – szkolenie dla
producentów maszyn
2
1800
Gdańsk
Kraków
11.05
10.12
Wymagania bezpieczeństwa przy budowie i użytkowaniu maszyn –
szkolenie dla użytkowników maszyn
2
1800
Kraków
Poznań
11.06
18.03
Wymagania bezpieczeństwa układów sterowania wg
PN-EN ISO 13849-1
2
1800
Gdańsk
Kraków
29.10
23.04
Optymalizacja zużycia energii elektrycznej i pracy maszyn w przedsiębiorstwach produkcyjnych, budynkach – od pomiaru do raportu
2
1800
Gdańsk
9.02
36
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
AKADEMIA ASTOR
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Szkolenia z zakresu systemów sterowania i sieci przemysłowych
Nazwa kursu
Liczba dni
Cena neo
w PLN
Lokalizacje
Terminy
24.03; 20.10
16.07
18.05
27.04
08.06
19.02; 18.06; 22.10
Obsługa i programowanie kontrolerów PACSystems serii RX3i
2
1800
Bielsko-Biała
Gdańsk
Kraków
Poznań
Wrocław
Warszawa
Migracja sterowników serii 90-30 i 90-70 do kontrolerów
PACSystems serii RX3i
1
1000
Kraków
20.05
Obsługa techniczna i programowanie sterowników PLC oraz paneli
operatorskich – kurs dla służb utrzymania ruchu
4
2000
Bielsko-Biała
3.03; 12.05; 15.09;
17.11
Programowanie sterowników PLC oraz paneli operatorskich – kurs
dla integratorów
3
1900
Bielsko-Biała
Kraków
Stargard Sz. / Szczecin
Warszawa
14.04; 16.06; 15.12
08.06
02.09
22.04; 18.11
Przyspieszony kurs obsługi i programowania sterowników dla służb
utrzymania ruchu
3
1900
Gdańsk
Kraków
Poznań
Warszawa
17.08
1.06
07.12
18.03; 14.10
Przyspieszony kurs programowania sterowników dla integratorów
2
1750
Gdańsk
02.07
1870
Kraków
Stargard Sz. / Szczecin
16.03; 16.11
25.06
Tworzenie aplikacji HMI/SCADA na bazie oprogramowania Proficy
HMI/SCADA Cimplicity
2
Proficy Process Systems – konfiguracja i programowanie sytemu
2
1600
Kraków
04.05
Proficy Process Systems – zaawansowane bloki funkcyjne
1
1000
Kraków
06.05
18.05
26.10
13.04
17.02
Sieci bezprzewodowe 1 (Satelline) – projektowanie, konfiguracja,
serwisowanie
1
900
Gdańsk
Kraków
Wrocław
Poznań
Sieci bezprzewodowe 2 (Satellar) – projektowanie, konfiguracja,
serwisowanie
1
900
Gdańsk
Kraków
19.05
27.10
Sterowniki GE Intelligent Plaorms w sieciach przemysłowych
3
1900
Bielsko-Biała
23.06
Sterowanie serwonapędami RX3i Moon i VersaMoon
2
1590
Bielsko-Biała
3.12
System zabezpieczeń SafetyNet
2
1600
Kraków
25.05
Regulator PID – szybki licznik
1
700
Bielsko-Biała
Kraków
4.11
28.10
Falowniki Astraada
1
700
Kraków
Stargard Sz. / Szczecin
2.02; 15.06
07.09
Panele operatorskie Astraada
1
700
Kraków
Stargard Sz. / Szczecin
3.02; 16.06
08.09
Panele operatorskie QuickPanel CE – szkolenie zaawansowane
1
1500
Kraków
4.02
Serwonapędy PACMoon – szkolenie zaawansowane
3
2000
Gdańsk
27.07
Monitoring maszyn i energii – szkolenie dla służb utrzymania ruchu
3
2200
Gdańsk
10.08
1500
Gdańsk
Kraków
03.03
14.09
Lokalizacje
Terminy
System gorącej rezerwacji PACSystems High Availability
1
Szkolenia z zakresu robotów przemysłowych
Nazwa kursu
Liczba dni
Cena neo
w PLN
Obsługa i programowanie robotów Kawasaki – cz.1
2
2300
Kraków
02.02; 21.09
Obsługa i programowanie robotów Kawasaki – cz.2
2
2600
Kraków
04.02; 23.09
Obsluga i programowanie robotów Kawasaki – kurs dla integratorów
3
2500
Kraków
16.11
Utrzymanie ruchu robotów przemysłowych
Termin, zakres i cena szkolenia ustalane są indywidualnie
Projektowanie i symulacja zrobotyzowanych stanowisk pracy –
K-Roset
2
2300
Kraków
7.12
Obsługa i serwisowanie robotów przemysłowych Kawasaki – kurs
dla służb utrzymania ruchu
2
4000
Kraków
Termin szkolenia ustalany jest indywidualnie
Obsługa i programowanie robotów EPSON Scara
2
2500
Kraków
04.05; 07.09
Zrobotyzowane systemy spawalnicze Kawasaki – konfiguracja
i programowanie
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
Termin, zakres i cena szkolenia ustalane są indywidualnie
37
OSTATNIE STRONY
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Operator maszyn czyli ATLAS naszych czasów
– od MMI do M4H
Już niedługo, bo 11 lutego, będziemy obchodzić 29. rocznicę zarejestrowania w Amerykańskim Urzędzie
Patentowym patentu, istotnego z punktu widzenia przemysłowych systemów IT, nr 4.570.217. Ten patent to
koncepcja Man-Machine Interface, która po raz pierwszy w formie grafiki „high-level” (cyt.) miała pomagać
Operatorowi nadzorować proces oraz informować go o alarmach.
Opatentowana koncepcja stanowiska pracy MMI wyglądała następująco:
Źródło: h
p://pat.uspto.gov/
Kolejny etapem ewolucji koncepcji były systemy klasy HMI (Human-Machine Interface), które pozwalały na zastosowanie na
ekranach Operatorów o wiele bardziej zaawansowanej grafiki, co
więcej kolejne modele paneli operatorskich HMI dały możliwość
sterowania poprzez dotyk.
Z każdym rokiem i systemem zmieniało i zmienia się też życie
i zakresy obowiązków Operatorów maszyn i Liderów linii produkcyjnych. I wbrew pozorom nie mieli oni „na głowie” coraz
mniej pracy. Może po tak wielu latach od rewolucji przemysłowej,
w których to Operatorzy musieli „myśleć” jak maszyny powinny
pracować, przyszedł czas, aby maszyny wsparły Operatorów?
W celu odpowiedzenia sobie na pytanie, czy to potrzebne, popatrzmy na to, co coraz częściej na swoje barki biorą Operatorzy:
Lean Manufacturing = Partycypacja w zarządzaniu produkcją – powierzanie odpowiedzialności za codzienne zarządzanie produkcją od Kierowników Produkcji do Mistrzów, Liderów zmiany, Operatorów. Dodatkowo system motywacyjny
nagradzający personel produkcyjny od osiąganych efektów
i zysków wynikających z codziennej optymalizacji.
38
Postępująca automatyzacja = Wyższa świadomość personelu – coraz większy odsetek fabryk decyduje się na inwestycje
w automatyzację procesów lub/i czynności. Zwiększa to w długim horyzoncie konkurencyjność zakładów, natomiast jednocześnie wymusza podnoszenie kompetencji personelu produkcyjnego, np. świadomości Operatorów na temat konserwacji maszyn,
usuwania prostych usterek, obserwacji pracy i działania prewencyjnego. Podsumowując personel produkcyjny posiada coraz
większą świadomość i wiedzę nt. słabych/silnych stron maszyn.
Informatyzacja = zysk + wiele „głodnych” systemów – ERP,
MES, BI, CMMS, LIMS, DCS, DSS, APS, PLM – to skróty oznaczające klasy systemów informatycznych, które są codziennością
w życiu Działów IT, Automatyki i Produkcji. Niezależne zespoły
są odpowiedzialne za administrację, użytkowanie i zasilanie danymi w wymienionych systemach (najczęściej zasilają je danymi
Operatorzy). Wyzwaniem jest globalne spojrzenie na korzyści,
które mogą wynikać z automatycznej wymiany danych między
tymi systemami i wykorzystanie tej wymiany danych do wsparcia pracy pracowników na „pierwszej” linii.
NADCHODZI CZAS M4H  MACHINE FOR HUMAN
Wsparciem dla Operatorów byłby niewątpliwie system M4H,
czyli Machine for Human.
Wyobraźmy sobie stanowisko pracy na produkcji, na którym to
maszyna podpowiada Operatorowi, który scenariusz produkcji
jest optymalny, żeby realizować cele stawiane przez Zarząd fabryki. Czy to możliwe? Oczywiście.
Wystarczy wziąć to co najlepsze z głowy Operatora, Technologa
i w „czasie rzeczywistym” wymieniać dane między systemami
ERP, MES, BI, CMMS, LIMS, DCS, SCADA, DSS, APS, HMI, PLM.
Ale o tym już w kolejnych artykułach.
Jarosław Gracel
Analityk biznesowy
[email protected]
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
w w w.biulet yn.astor.com.pl
Ludzie
ASTORa
OSTATNIE STRONY
Katarzyna Maleszka
Nazywam się Kasia i pochodzę z przepięknych terenów parku krajobrazowego Dolina Baryczy, znajdującego się zaledwie
50 km od Wrocławia. Na terenie parku znajduje się największy
kompleks stawów rybnych w Europie, który idealnie nadaje
się do turystyki rowerowej – szczerze polecam odwiedzić te
tereny z aparatem bądź lornetką oraz oczywiście własnym jednośladem.
Szkołę średnią ukończyłam w rodzinnym Miliczu. Do Wrocławia, gdzie aktualnie mieszkam, przeniosłam się w czasie studiów. Ukończyłam Ekonomię na Wydziale Prawa, Administracji
i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Pod koniec studiów
zaczęłam staż we wrocławskim oddziale ASTORa, w którym
pracuję już prawie trzeci rok w Dziale Wsparcia Sprzedaży
i Administracji. Aktualnie jestem lokalnym koordynatorem do
spraw szkoleń z zakresu naszych produktów i rozwiązań, odpowiadam za sprawną realizację zamówień, a także m.in. zajmuję
się organizacją wydarzeń marketingowych na szczeblu lokalnym
oraz dbam o sprawne funkcjonowanie wrocławskiego biura.
Po pracy lubię obejrzeć dobry film – najchętniej science fiction
lub horror, chociaż niedawno zainteresowałam się również kinem
koreańskim. Moją pasją są seriale zagraniczne – głównie produkcji brytyjskiej lub amerykańskiej. Uwielbiam wszelkiego rodzaju
gry planszowe, które odkrywam razem ze znajomymi podczas
wielogodzinnych weekendowych rozgrywek. Staram się rozwijać
również kulinarnie, ponieważ bardzo lubię jeść ☺. Testuje nowe
przepisy znalezione na różnego rodzaju blogach, eksperymentuję
i modyfikuję dania szukając nowych smaków. Nowe potrawy serwuję znajomym, którzy są moimi głównymi testerami. Twierdzą, że
wszystko im smakuje ☺
Niecierpliwie czekam na rok 2015, który będzie bardzo wyjątkowy,
ponieważ postawi przede mną szereg nowych wyzwań, związanych z ważnym życiowym wydarzeniem, jakim jest ślub.
Piotr Adamczyk
Jeszcze kiedyś, panie z PKP, gdy zamawiałem bilet na pociąg, podnosiły głowę i ukradkiem zerkały, czy to ten sam Piotr Adamczyk,
którego znały z filmu „Karol – człowiek, który został Papieżem”.
Niestety, to nie on… to tylko Piotr Adamczyk – informatyk, który
został automatykiem…
Urodziłem się ponad 30 lat temu w Rzeszowie – dawnej Galicji,
mieście słynącym między innymi z pięknego pomnika i niedźwiedzi, które podobno chodzą po ulicach. Niektórzy z „zachodu”
tak mówią, bo mamy blisko do Bieszczad. Ja niestety żadnego nie
widziałem. Pewnie dlatego, że od najmłodszych lat bardziej interesowały mnie komputery, niż misie i z informatyką związałem mój dalszy rozwój. Szkoła średnia, studia na Politechnice
Rzeszowskiej i czas wolny podporządkowane były komputerom, ale prawie 10 lat temu, gdy zacząłem pracę w firmie
ASTOR, okazało się, że interesuje mnie coś jeszcze innego.
Poza pracą interesuję się motoryzacją – od najmłodszych lat
byłem fanem czterech kółek, ale ostatnio przesiadłem się na
rower, bo lubię sobie dłużej pospać i nie znoszę stać w korkach. W zimie staram się jeździć na desce, a w lecie żegluję
i chodzę po górach.
Aha... i lubię piwo, którym chwalił się Zbyszek Czerski w poprzednim numerze Biuletynu Automatyki ☺
B I U L E T Y N AU TO M AT Y K I
8 2 (4/ 2 014)
39