Poziom wynalazczy
Transkrypt
Poziom wynalazczy
Poziom wynalazczy Czyli co jest nieoczywiste? Jakub Sielewiesiuk Rzecznik patentowy Europejski rzecznik patentowy 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 1 Wynalazek – poziom wynalazczy u Wynalazek charakteryzuje się poziomem wynalazczym w sytuacji gdy nie jest oczywisty dla znawcy. Nowość i poziom wynalazczy to dwa róŜne kryteria. Nowość istnieje gdy jest róŜnica pomiędzy tym co wynaleziono a dostępnym stanem techniki. Pytanie o poziom wynalazczy pojawia się wtedy, gdy mamy do czynienia z nowością wynalazku. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 2 Wynalazek – poziom wynalazczy uW przypadku kombinacji cech, nie moŜna twierdzić, Ŝe poniewaŜ kaŜda cecha z osobna jest znana lub oczywista, to kombinacja cech teŜ jest oczywista. u Oczywista moŜe być zestawienie cech juxtaposition”). 13 XII 2011 jednak suma („aggregation Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu lub or 3 Wynalazek – kombinacja cech u Kombinacja cech występuje, gdy pojawia się między nimi interakcja, która zapewnia nowy efekt techniczny. u Przykład: jeden tranzystor – przełącznik, wiele tranzystorów, odpowiednio połączonych – procesor, który umoŜliwia przetwarzanie danych. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 4 Źródła wynalazku u Sformułowanie nowego pomysłu lub problemu do rozwiązania. u Wynalazek moŜe posiadać poziom wynalazczy, mimo Ŝe rozwiązanie jest oczywiste gdy problem jest jasno przedstawiony. u Przykład: utrata właściwości przez substancję chemiczną na skutek długiego przechowywania. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 5 Źródła wynalazku u Opracowanie rozwiązania do znanego problemu u Przykład: znakowanie zwierząt hodowlanych bez sprawiania im bólu i uszkodzenia skóry jest problemem znanym od dawna. Rozwiązanie - tzw. „freeze-branding” polega na zastosowaniu odkrycia, Ŝe skóra moŜe być permanentnie odbarwiona przez zamroŜenie, co nie powoduje bólu i uszkodzeń. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 6 Źródła wynalazku u Pomysł na praktyczne wykorzystanie nowo zaobserwowanego zjawiska, który pojawił się w trakcie realizacji jakiegoś procesu, gdzie praktyczne wykorzystanie tego zjawiska jest następnie oczywiste. u Przykład: odkryto, Ŝe apetyczny smak masła powodowany jest przez niewielką zawartość pewnej substancji. W rezultacie, praktyczne wykorzystanie tego odkrycia, polegające na dodawaniu tejŜe substancji do margaryny – jest oczywiste; tym niemniej – posiada poziom wynalazczy. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 7 Wynalazek – nieoczywistość u JeŜeli wynalazek jest wynikiem przewidywalnych niekorzystnych zmian najbliŜszego stanu techniki, które mogą być przewidziane i właściwie ocenione przez znawcę, w sytuacji gdy przewidywalnej wadzie nie towarzyszy nieoczekiwana przewaga techniczną, to wynalazek nie ma poziomu wynalazczego (sprawy EPO T 119/82 i T 155/85). u Rozwiązanie, które obejmuje przewidywalne pogorszenie stanu techniki, nie posiada poziomu wynalazczego. Jednak jeśli pogorszeniu towarzyszą nieoczekiwane korzyści techniczne, poziom wynalazczy moŜe być obecny. u Podobne rozwaŜania dotyczą sytuacji, gdy wynalazek jest jedynie wynikiem arbitralnej niefunkcjonalnej modyfikacji urządzenia znanego w stanie techniki (np. kolor urządzenia) lub tylko arbitralnym wyborem dowolnej z wielu moŜliwych rozwiązań (sprawy EPO T 72/95 i T 939/92). 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 8 Wynalazek – nieoczywistość Rozwiązanie, które na pierwszy rzut oka wydaje się oczywiste moŜe posiadać poziom wynalazczy. Ekspert musi dokonywać analiz „ex post facto” w przypadku kaŜdego zgłoszenia. u JeŜeli wynalazek posiada wartość techniczną i przedstawia korzyść techniczną, która jest nowa i zaskakująca i nie moŜe być uzyskana jako skutek dodatkowy („bonus effect”). u 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 9 Wynalazek – bonus effect u Nieoczekiwanemu skutkowi technicznemu moŜe zostać przypisany poziom wynalazczy. u JeŜeli jednak przy uwzględnieniu stanu techniki, dla znawcy osiągnięcie rozwiązania przewidzianego zastrzeŜeniem jest oczywiste, na przykład z powodu braku alternatywy funkcjonuje tylko jedno rozwiązanie, to nieoczekiwany skutek jest po prostu dodatkowym rezultatem, który nie nadaje przedmiotowi zgłoszenia cech wynalazku. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 10 Wynalazek – zaspokojenie dawnej potrzeby u JeŜeli wynalazek rozwiązuje problem techniczny, który w danej dziedzinie od dawna próbowano rozwiązać, lub w inny sposób zaspokaja niespełnioną potrzebę, moŜe to być traktowane jako wskaźnik poziomu wynalazczego. u Sam sukces komercyjny nie powinien być traktowany jako wskaźnik poziomu wynalazczego, ale dowody bezpośrednich sukcesów handlowych w połączeniu z dowodami wskazującymi na istnienie nierozwiązanego dotychczas problemu mają znaczenie, pod warunkiem, Ŝe ekspert jest przekonany, Ŝe sukces wynika z cech technicznych wynalazku, a nie z innych czynników (np. techniki sprzedaŜy i reklamy). 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 11 Wynalazek selektywny – „selection invention” u Przedmiot wynalazku posiada poziom wynalazczy, jeŜeli róŜni się od tego, co jest ujawnione w stanie techniki w ten sposób, Ŝe dotyczy wybranego przedziału lub zakresu, jeŜeli ten wybór powiązany jest z określonym efektem technicznym, a dla znawcy nie istniały Ŝadne wskazówki co do określonego wyboru dotyczącego wskazanego zakresu lub przedziału. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 12 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u u u Wynalazek wiąŜe się ze stosowaniem znanych środków w oczywisty sposób – w takim wypadku naleŜy wykluczyć poziom wynalazczy: Dokument stanu techniki jest niekompletny, a co najmniej jeden z moŜliwych sposobów "wypełnienia luki" jest dla znawcy naturalny lub oczywisty. Przykład: wynalazkiem jest konstrukcja budynku z aluminium. Dokument ze stanu techniki ujawnia konstrukcję budynku i mówi, Ŝe jest z lekkich materiałów, ale nie wspomina o zastosowaniu aluminium. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 13 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u Wynalazek róŜni się od rozwiązań znanych ze stanu techniki jedynie w stosowaniu znanych odpowiedników (mechanicznych, elektrycznych, chemicznych...) u Przykład: wynalazkiem jest pompa, która róŜni się od znanych pomp jedynie tym, Ŝe jest napędzana silnikiem hydraulicznym, zamiast silnika elektrycznego. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 14 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega jedynie na nowym zastosowaniu znanego materiału, przy czym uŜywa się znanych właściwości tego materiału. u Przykład: środek do prania, zawierający jako detergent znany związek, którego właściwości obniŜania napięcia powierzchniowego wody są znane. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 15 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega na zastąpieniu w znanym urządzeniu pewnego materiału – nowym, niedawno opracowanym, którego właściwości sprawiają, Ŝe jest odpowiedni dla danego zastosowania. u Przykład: wynalazek to kabel elektryczny składający się z osłony z polietylenu połączonej z metalowym ekranem za pomocą kleju. Wynalazek polega na korzystaniu z określonego nowo opracowanego kleju, o którym wiadomo, Ŝe nadaje się do łączenia metalu i polimerów. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 16 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega jedynie na wykorzystaniu znanej techniki, w bardzo podobnej sytuacji ("analogiczne zastosowanie"). u Przykład: wynalazek polega na zastosowaniu techniki impulsowej do elektrycznego silnika napędowego w wózku widłowym, przy czym zastosowanie tej techniki do silnika elektrycznego w samochodzie cięŜarowym jest juŜ znane. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 17 Wynalazek – poziom wynalazczy u Wynalazek wiąŜe się ze stosowaniem znanych środków w sposób nieoczywisty i w takim przypadku zasadne jest uznanie poziomu wynalazczego. u Znana metoda lub środek, kiedy uŜyte do innego celu przynoszą nowy, zaskakujący efekt. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 18 Wynalazek – poziom wynalazczy u Przykład - spawanie indukcyjne i kondukcyjne z uŜyciem wysokich częstotliwości. (GL C-IV-Annex-1.2(i)). 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 19 Wynalazek – poziom wynalazczy u Nowe zastosowanie znanego urządzenia lub materiału, wymagające przezwycięŜenia trudności technicznych, które nie mogły być pokonane przez zastosowanie rutynowych i znanych sposobów/technik. u Przykład: urządzenie (pływające) do unoszenia i opuszczania zbiorników z gazem vs. doki pływające. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 20 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u Oczywiste, a tym samym nie posiadające poziomu wynalazczego połączenie funkcji: u Wynalazek obejmuje jedynie zestawienie lub połączenie znanych urządzeń lub procesów działających w normalny sposób i nie mających Ŝadnych nieoczywistych wzajemnych relacji. u Przykład: wynalazkiem jest maszyna do produkcji kiełbas, złoŜona ze znanej maszyny do mielenia mięsa i znanej maszyny do napełniania, które umieszczone są obok siebie. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 21 Wynalazek – poziom wynalazczy u Nieoczywiste, a tym samym posiadające poziom wynalazczy połączenie funkcji: u Połączone funkcje wzajemnie się wspierają w ich skutkach do tego stopnia, Ŝe osiągnięty zostaje nowy efekt techniczny. u Przykład: wynalazkiem jest mieszanina leków, która zawiera środek przeciwbólowy (działanie przeciwbólowe) i środek uspokajający (działanie uspokajające). Stwierdzono, Ŝe poprzez dodanie środka uspokajającego, który samoistnie wydawało się, Ŝe nie ma działania przeciwbólowego, zintensyfikował on działanie przeciwbólowe w sposób, którego nie moŜna było przewidzieć na podstawie znanych właściwości przeciwbólowych substancji czynnych. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 22 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u Oczywisty, a tym samym nie posiadający poziomu wynalazczego wybór spośród wielu znanych moŜliwości: u Wynalazek polega jedynie na wyborze z kilku równocennych opcji. u Przykład: wynalazkiem jest znany proces chemiczny, w którym zastosowano znane ogrzewanie elektryczne do ogrzewania mieszaniny reakcyjnej. Istnieje wiele znanych alternatywnych sposobów aby dostarczyć ciepło, a wynalazek polega jedynie na wyborze jednego z nich. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 23 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega na wyborze wymiarów, zakresów temperatur lub innych parametrów z ograniczonego zakres moŜliwości, jednocześnie jest oczywiste, Ŝe odpowiednie wartości tych parametrów mogą być określone w drodze rutynowych badań metodą prób i błędów lub przy zastosowaniu standardowych procedur. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 24 Wynalazek – brak poziom wynalazczego u Wynalazek moŜe być uzyskany przez zwykłą ekstrapolację, bezpośrednio ze znanego stanu techniki. u Przykład: wynalazek charakteryzuje się określoną minimalną zawartością substancji X w preparacie Y, w celu poprawy jego stabilności termicznej. Tę cechę moŜna uzyskać w prosty sposób przez ekstrapolację liniowego wykresu, znanego w stanie techniki, dotyczącego stabilności termicznej w funkcji zawartości substancji X. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 25 Wynalazek – brak poziomu wynalazczego u Wynalazek polega jedynie w wyborze określonej substancji chemicznej, związku lub kompozycji (w tym stopu) z szerokiego dostępnego zakresu. u Przykład: cząsteczka z podstawnikiem R, własności cząsteczki zawsze takie same (niezaleŜnie od podstawnika). 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 26 Wynalazek – poziom wynalazczy u Nieoczywisty, a tym samym posiadający poziom wynalazczy wybór ze znanych moŜliwości: u Wynalazek wymaga specjalnego wyboru warunków określonego procesu (np. temperatura i ciśnienie), w znanym zakresie; taki wybór przynosi nieoczekiwane skutki w przebiegu tego procesu lub właściwościach uzyskanego produktu. u Przykład: synteza A+B->C w wysokiej temperaturze; wiedziano, Ŝe w zakresie od 50 do 1300C wzrost temperatury powoduje wzrost wydajności reakcji. Nieoczekiwanie, w zakresie 63-650C wydajność syntezy C jest istotnie większa od spodziewanej. 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 27 Wynalazek – poziom wynalazczy u Wynalazek polega na wybraniu określonej substancji chemicznej, związku lub kompozycji (w tym stopu) z szerokiego dostępnego zakresu, i uzyskanie w ten sposób związku lub kompozycji o niespodziewanych zaletach. u Przykład: wybór podstawnika + nieoczekiwana odmienna właściwość cząsteczki z tym podstawnikiem (vs. z innymi podstawnikami). 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 28 Wynalazek –poziom wynalazczy „Overcoming a technical prejudice” u Co do zasady, poziom wynalazczy istnieje, jeŜeli stan techniki odwodzi znawcę od rozwiązania według wynalazku. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy znawca nawet nie rozwaŜałby przeprowadzenia eksperymentów w celu ustalenia, czy stanowią one alternatywę dla znanego sposobu przezwycięŜenia prawdziwych lub wyimaginowanych przeszkód technicznych. u 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 29 Wynalazek –poziom wynalazczy Przykład: butelkowanie napojów gazowanych. u Napoje gazowane, po sterylizacji, rozlewa się do gorących wysterylizowanych butelek. W stanie techniki panuje przekonanie, Ŝe natychmiast po napełnieniu naleŜy zamknąć butelkę, Ŝeby zapobiec „erupcji” napoju. Proces, w którym nie zamyka się butelek bezzwłocznie po napełnieniu (bo w istocie nie ma takiej potrzeby) – posiada poziom wynalazczy. u 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 30 Dziękuję za uwagę! Jakub Sielewiesiuk [email protected] tel. +48 22 520 8473 AOMB Polska Sp. z o.o. Warszawskie Centrum Finansowe Emilii Plater 53 00-113 Warszawa 13 XII 2011 Ochrona pomysłów to podstawa sukcesu 31