docPobierz pdf
download 
Reklamacja Transkrypt
Pobierz pdf
Poradnik Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Pomoc w doborze hydraulicznym systemu Tłocznie Przepompownie przydomowe Przepompownie pośrednie 2011 Wyślij nam wiadomość na: [email protected] Gdynia a my zajmiemy się resztą! Koszalin Gdańsk Bartąg k/Olsztyna Szczecin Białystok Unisław Piła k/Bydgoszczy Gorzów Wielkopolski Warszawa Poznań Zielona Góra Siedlce Kalisz Łódź Radom Bolesławiec Wrocław Lublin Kielce Opole Piekary Śląskie Gliwice Mielec Kraków Tarnów Rzeszów Bielsko-Biała PUNKTY SERWISOWE WILO BIAŁYSTOK: TECHNOTERM OLSZTYN: BAMAX-SERWIS BIELSKO-BIAŁA: ELTERM OPOLE: AKOSPOL BIELSKO-BIAŁA: P.P.H. UNITERM Sp. z o.o. PIEKARY ŚLĄSKIE: G.P.W. S.A. BOLESŁAWIEC: DELTA Technika Grzewcza S.c. PIŁA: SGP Poszwa i Wspólnicy BYDGOSZCZ: EKO-TECH Dybowscy POZNAŃ: ELEKTROMECHANIKA GDAŃSK: MGB-P.H.U. RADOM: P.H.U. „TERCET-B” GDYNIA: ELEKTRONEX I.P.A.P. RZESZÓW: MUEHSAM GDYNIA: JBK-SYSTEM SIEDLCE: PEC Serwis GLIWICE: SERWO-Serwis pomp wodnych SZCZECIN: SIWIL KALISZ: P.H.U. TOMEX TARNÓW: MPEC Tarnów, Zakład Serwisu i Wykonawstwa KIELCE: MUEHSAM TARNÓW: ELECTRO-ECO KOSZALIN: PHU „HYDRO-SERWIS” WARSZAWA: NAPRAWA POMP KRAKÓW: FPU „ELSTER” S.c. WARSZAWA: Z.I.N. Zakład Instalacyjno-Naprawczy LUBLIN: LPEC S.A. WROCŁAW: MAGA-INST ŁÓDŹ: HYDROSERVICE ZIELONA GÓRA: EOTECH Sp. z o.o. MIELEC: P.W. INWEST S.J. Serwis na terenie całej Polski 24-godzinny dyżur serwisowy: 602 523 039 tel.: 22 702 61 32, fax: 22 702 61 80 dr inż. Jacek Dawidowicz mgr inż. Andrzej Szeroki Kanalizacja ciśnieniowa w systemie WILO Pomoc w doborze hydraulicznym systemu Poradnik Recenzenci: prof. dr hab. inż. Stanisław Biedugnis prof. dr hab. inż. Andrzej Królikowski Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 5 Spis treści 1. 2. 3. 4. Wstęp Rys historyczny stosowania kanalizacji ciśnieniowej Warunki stosowania kanalizacji ciśnieniowej Opis elementów systemu kanalizacji ciśnieniowej Wilo 6 8 11 4.1. Przyłącze kanalizacyjne z przepompownią przydomową 11 4.1.1. Budowa przydomowej przepompowni ścieków Wilo-DrainLift WS 4.1.2. Montaż przepompowni przydomowej 4.2. Przepompownie pośrednie 4.2.1. Budowa pompowni pośredniej Wilo 4.2.2. Zastosowanie Tłoczni jako pompowni pośrednich 4.2.3. Układy sterowniczo-zasilające w pompowniach ścieków 4.2.4. Montaż i rozruch 4.3. Studzienka rozprężna 4.4. Pneumatyczne stacje płuczące 5. Projektowanie kanalizacji ciśnieniowej 5.1. Dane do projektowania 5.2. Założenia projektowe 5.3. Etapy projektowania systemu kanalizacji ciśnieniowej 5.4. Bilans ścieków 5.5. Ustalenie tras kanałów ciśnieniowych 5.6. Podział kanalizacji na podsystemy 5.7. Określenie czasu pracy pompowni w jednym cyklu 5.8. Obliczenie liczby jednocześnie pracujących przepompowni przydomowych 5.9. Dobór średnic rurociągów 5.10.Obliczenia hydrauliczne sieci kanalizacji ciśnieniowej 5.11.Dobór pomp 5.12.Sprawdzenie warunków pompowania na podstawie charakterystyk pomp i układu rurociągów 5.13. Kontrola konieczności stosowania pneumatycznej stacji płuczącej 6. Budowa sieci kanalizacji ciśnieniowej 6 12 16 18 18 21 23 24 25 26 28 28 28 29 29 29 30 30 30 32 33 35 36 36 37 6.1. Rury i kształtki do kanalizacji ciśnieniowej 6.2. Układanie rurociągów kanalizacji ciśnieniowej 6.3. Uzbrojenie sieci kanalizacji ciśnieniowej 37 38 40 7. Koszty systemu kanalizacji ciśnieniowej 8. Odbiór systemu kanalizacji ciśnieniowej 9. Eksploatacja systemu kanalizacji ciśnieniowej 43 43 44 9.1. Eksploatacja przepompowni 9.2. Eksploatacja sieci przewodów ciśnieniowych 9.3. Zagrożenie nieprzyjemnymi zapachami 9.4. Niebezpieczeństwo powstawania korozji 9.5. Wpływ ścieków na pracę oczyszczalni 10.Materiały pomocnicze do opracowania oferty 11.Literatura 45 45 46 46 47 48 73 6 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 1. Wstęp Kanalizowanie obszarów gęsto zasiedlonych z reguły nie sprawia trudności. Występuje jednak szereg sytuacji, w których usuwanie ścieków z zastosowaniem tradycyjnej kanalizacji grawitacyjnej jest trudne lub bardzo kosztowne w realizacji. Prowadzi to często do rozwiązania, w którym ścieki odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych do wywożenia. Ta krótkowzroczna polityka pociąga za sobą znaczne koszty eksploatacji i często zanieczyszczenie środowiska, gdyż nierzadko ilość wywożonych ścieków jest zadziwiająco mała. Należy jednak nadmienić, iż sytuacja cały czas zmienia się na lepsze. Po okresie rozwoju systemów wodociągowych na terenach wiejskich, przyszedł czas na inwestycje w zakresie kanalizacji i oczyszczania ścieków. Nakłady inwestycyjne w tym przypadku są z reguły znacznie niższe niż w przypadku metod konwencjonalnych, natomiast koszty eksploatacji wbrew potocznie obowiązującej opinii, wcale nie są wysokie, gdyż czas pracy pomp w systemie prawidłowo zaprojektowanym, jest bardzo krótki. W wielu krajach system kanalizacji ciśnieniowej zdobywa coraz więcej zwolenników. Należy przy tym pamiętać, iż do odprowadzania ścieków deszczowych konieczna jest dodatkowa sieć kanalizacyjna. Alternatywnym rozwiązaniem w stosunku do kanalizacji grawitacyjnej jest technologia kanalizacji ciśnieniowej, która może być wykorzystana zarówno do odprowadzania ścieków bytowo-gospodarczych, jak i przemysłowych. Odprowadzanie ścieków tym systemem możliwe jest praktycznie zawsze, bez względu na topografię terenu, położenie punktów dopływu i odbioru ścieków, wody gruntowe. W halach przemysłowych dopuszczalne jest prowadzenie rurociągów tłocznych równolegle do innych instalacji w przypadku, gdy nie można usytuować kanału poniżej posadzki w hali produkcyjnej. Zadaniem niniejszego poradnika jest pomoc przy wyborze systemu odprowadzania ścieków, wskazującym gdzie i kiedy zastosowanie kanalizacji ciśnieniowej jest uzasadnione, zdając sobie sprawę, iż nie zawsze i nie wszędzie jest to rozwiązanie optymalne. Zamieszczono opis elementów systemu kanalizacji ciśnieniowej, zasady projektowania oraz dobór urządzeń. Podano najważniejsze zalecenia eksploatacyjne oraz pomoce do składania zapytań ofertowych i zamówień. Poradnik omawia tzw. kanalizację niskociśnieniową, lecz w dalszej części używane będzie określenie – kanalizacja ciśnieniowa. Kanalizacja ciśnieniowa nie jest odpowiednikiem przepompowywania (tranzytu) ścieków ze studni zbiorczej, zbierającej ścieki z kanalizacji grawitacyjnej do oczyszczalni. 2. Rys historyczny stosowania kanalizacji ciśnieniowej W miarę rozwoju techniki, pod koniec XIX wieku opanowano produkcję urządzeń umożliwiających pompowanie ścieków. Urządzenia te stawały się coraz bardziej niezbędne, bowiem rozrastające się dynamicznie miasta i przemysł wymagały sieci kanalizacyjnych obejmujących coraz większe obszary, co szczególnie na terenach płaskich wiązało się z coraz większym zagłębianiem kanałów, a więc i podrażaniem kosztów budowy sieci. Przy budowie sieci kanalizacyjnych na terenach niekorzystnie ukształtowanych, pagórkowatych, poprzecinanych licznymi ciekami, projektowano dużą liczbę przepompowni ścieków, co w konsekwencji doprowadziło do powstania koncepcji kanalizacji, której zasadniczym elementem były ciśnieniowe przewody pełniące rolę kolektorów zbiorczych. Kanały boczne i przykanaliki były nadal przewodami o przepływie grawitacyjnym. Przykładem jednego z pierwszych zastosowań ciśnieniowego systemu przewodów, może być kanalizacja m. Olsztyna, zaprojektowana w latach 1896-98 przez firmę „Oskar Smreker” z Berlina, jako sieć rozdzielcza. Kanalizacja ta przewidziana była do obsłużenia 93 % liczby Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo ówczesnych mieszkańców miasta i miała odprowadzać średnio 3000 m3/d ścieków bytowo-gospodarczych. Kanalizacja bytowogospodarcza, której budowę ukończono w 1899 r., składała się z 9 pneumatycznych przepompowni rozrzuconych po terenie miasta, połączonych ze sobą rozgałęzioną siecią przewodów o łącznej długości około 3,5 km. Były to w zasadzie przewody ciśnieniowe, a tylko na niektórych odcinkach przepływ odbywał się grawitacyjnie. Sieć przewodów tłocznych o średnicach 150-400 mm nie posiadała żadnego uzbrojenia umożliwiającego jej okresowe płukanie. W tamtym okresie, kanalizacja ciśnieniowa w opisanej postaci nie zdobyła jednak szerszego uznania i po wybudowaniu kilku systemów zaniechano projektowania następnych. Było to wynikiem stosunkowo dużej kapitałochłonności tych inwestycji, związanej głównie z koniecznością budowy przepompowni w postaci głębokich (napełnianie grawitacyjne) zbiorników podziemnych. Systemy te opierały się jednak na niewielkiej liczbie urządzeń mechanicznych o stosunkowo dużej wydajności, położonych centralnie w stosunku do sieci. Powodowało to szereg niedogodności, jak chociażby małą elastyczność sieci w stosunku do zmieniających się potrzeb, trudności w rozbudowie, niemożliwość zunifikowania elementów, konieczność indywidualnego projektowania całej sieci, itp. Można więc domniemywać, że właśnie te czynniki zdecydowały w końcu o zaniechaniu stosowania powyższych rozwiązań [i]. Za prekursora idei kanalizacji ciśnieniowej w Stanach Zjednoczonych należy uznać G. M. Faira, który w 1954 r. zaproponował ułożenie ciśnieniowych przewodów ścieków bytowo-gospodarczych wewnątrz przewodów grawitacyjnej kanalizacji ogólnospławnej, spełniającej od tego momentu wyłącznie funkcję kanalizacji deszczowej. Amerykańskie Towarzystwo Inżynierii Sanitarnej (ASCE) przeprowadziło intensywne badania nad działaniem sieci pomysłu Faira, w wyniku których rozwiązanie to, mimo jego wielu zalet, odrzucono jako zbyt ograniczone pod względem technicznym i ekonomicznym. Stwierdzono jednak, iż kanalizacja ciśnieniowa jest rozwiązaniem szczególnie przydatnym przy kanalizowaniu terenów o określonym charakterze. Dalsze badania w tym zakresie doprowadziły do powstania współczesnego modelu sieci kanalizacyjnej niskiego ciśnienia, 7 której zasadniczym elementem są specjalne urządzenia rozdrabniająco-pompujące umieszczone w poszczególnych budynkach oraz pierścieniowa lub rozgałęziona sieć przewodów. Największe kłopoty sprawiło skonstruowanie napełnianego grawitacyjnie urządzenia gromadzącego, a następnie rozdrabniającego i pompującego rozdrobnione ścieki do przewodu głównego. Urządzenie to musiało być oczywiście całkowicie odporne na korozję oraz uszkodzenia mechaniczne twardymi ciałami zawartymi w ściekach, w pełni zautomatyzowane, trwałe i niezawodne [ii, iii, iv]. Kolejną próbę zastosowania kanalizacji ciśnieniowej podjął w 1960 r. M.A. Cliff. Jego system obsługiwał 42 posesje. Próba ta skończyła się niepowodzeniem i opisany system został zastąpiony po pewnym czasie siecią grawitacyjną [v]. W celu przeprowadzenia systematycznych badań działania kanalizacji ciśnieniowej w Stanach Zjednoczonych w Abany (stan Nowy Jork) wybudowano eksperymentalną sieć składającą się z 12 agregatów zbiornikowo-tłocznych połączonych rurociągiem ciśnieniowym [ii, vi]. Badania dostarczyły wielu informacji na temat skuteczności transportu hydraulicznego ścieków w rurociągach ciśnieniowych o niewielkich średnicach, charakterystyki fizyczno-chemicznej i biologicznej ścieków oraz doprowadziły do udoskonalenia urządzenia zbiornikowotłocznego. Kolejnymi rozwiązaniami w Europie były wybudowana w Hamburgu w latach 1969-70 sieć kanalizacji wysokociśnieniowej oraz sieć kanalizacji niskociśnieniowej w niewielkiej miejscowości Westerdeistich w Szlezwik-Holstein wybudowana w 1972 r. z zastosowaniem zanurzonych pomp ściekowych [vii]. Po wielu nieudanych próbach, obecnie najnowsze rozwiązania urządzeń zbiornikowo-tłocznych pozwalają na bezproblemowe stosowanie kanalizacji ciśnieniowej. Potrzeba stosowania nowych rozwiązań ciśnieniowego odprowadzania ścieków jest dzisiaj o wiele wyraźniejsza, głównie ze względu na konieczność kanalizowania osiedli podmiejskich, wsi oraz ośrodków wypoczynkowych nad rzekami i jeziorami, o luźnej zabudowie na zupełnie płaskiej powierzchni [iii]. Można stwierdzić, że wiele terenów można obecnie skanalizować tylko dzięki zastosowaniu kanalizacji ciśnieniowej. 8 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 3. Warunki stosowania kanalizacji ciśnieniowej Prawidłowa gospodarka ściekami musi uwzględniać gromadzenie, transport oraz oczyszczanie ścieków. Te trzy elementy stanowią integralną całość. Sposób rozwiązania systemu kanalizacyjnego wymaga przeanalizowania różnych rozwiązań każdego z tych elementów. Szczególnie istotny dla prawidłowego funkcjonowania kanalizacji jest wybór rodzaju systemu kanalizacyjnego. Kanalizacja ciśnieniowa nie jest rozwiązaniem idealnym, które rozwiąże wszystkie problemy związane z odprowadzeniem ścieków za niewielkie pieniądze i w każdych warunkach. Za każdym razem zastosowanie kanalizacji ciśnieniowej wymaga wnikliwej analizy. Za wykorzystaniem kanalizacji ciśnieniowej przemawiają następujące uwarunkowania [iii,iv, viii,ix,x]: ƒƒniekorzystny układ terenu, szczególnie płaski, nie pozwalający poprowadzić kanałów grawitacyjnych z naturalnym spadkiem terenu, powodujący ich szybkie zagłębianie się, ƒƒrozproszona zabudowa na kanalizowanym terenie, która powoduje, iż ilość dopływających ścieków jest niewielka, która w przypadku kanalizacji grawitacyjnej prowadzi do osadzania się zawiesin i konieczności płukania przewodów; ponadto niewielka gęstość zabudowy przyczynia się do znacznej długości sieci na mieszkańca, przez co wzrastają jednostkowe koszty systemu, ƒƒprzy dużej odległości kanalizowanego terenu od odbiornika ścieków, może pojawić się znaczna liczba przepompowni, co przy większych głębokościach sieci grawitacyjnej, może skłaniać do zastosowania układu ciśnieniowego, gdyż koszt pewnej liczby dodatkowych przepompowni przydomowych, może być zrekompensowany niższymi kosztami budowy sieci ciśnieniowej, ƒƒtrudności w wyznaczeniu trasy kanału (brak miejsca, występowanie przeszkód podziemnych i nadziemnych, brak zgody właściciela gruntu na przejście kanałem), kanalizacja ciśnieniowa daje znacznie większą swobodę w tym zakresie i możliwość omijania niewygodnych miejsc, ƒƒwysoki poziom wód gruntowych - układanie odcinków kanalizacji grawitacyjnej w terenie o wysokim poziomie wody gruntowej, pociąga za sobą konieczność obniżenia jej poziomu. Jest to operacja bardzo kosztowna i trudna technicznie, gdyż może doprowadzić do osiadania oraz uszkodzenia bliżej położonych budynków. Kanały grawitacyjne, muszą być dodatkowo zabezpieczone ułożenie na fundamencie, w celu zapobieżenia sile wyporu. ƒƒwystępowanie gruntów będących złym podłożem dla kanalizacji grawitacyjnej lub trudnych w pracach budowlanych, np. grunty nienośne wymagają głębokiego fundamentowania, grunty skaliste specjalistycznych prac przy wykonywaniu wykopów. ƒƒkanalizowanie rejonów ekologicznie chronionych, na których wymagana jest wysoka szczelność kanałów ściekowych, ƒƒkanalizowanie miejscowości na terenach stref ochronnych zasobów wodnych, ƒƒmożliwość podłączenia obiektów położonych w zagłębieniach, poniżej kolektorów ciśnieniowych, ƒƒna obszarze szkód górniczych, gdzie przemieszczenia pionowe gruntu mogą doprowadzić do zmiany kierunku kanału, zastosowanie elastycznych przewodów z tworzywa sztucznego pozwala wyeliminować skutki nierównomiernego osiadania, co gwarantuje dużą niezawodność, ƒƒna obszarach zabytkowych, gdzie należy w jak najmniejszym zakresie ingerować w grunt, ƒƒścieki występują okresowo (np. ośrodki kempingowe), ƒƒkanalizowanie obrzeży zbiorników wodnych (ośrodki wypoczynkowe nad rzekami i jeziorami, domki letniskowe), ƒƒtereny górskie, gdzie kanalizacja grawitacyjna pociągałaby za sobą konieczność budowania kaskad i przepompowni, ƒƒtoalety na parkingach, w metrze i przejściach podziemnych, ƒƒplace budów, ƒƒduże hale przemysłowe, w których nie można ułożyć kanałów pod posadzką, ƒƒw przypadku, gdy, czas realizacji inwestycji jest ważny, budowa kanalizacji ciśnieniowej jest na pewno znacznie szybsza. W stosunku do kanalizacji grawitacyjnej kanalizacja ciśnieniowa charakteryzuje się następującymi zaletami [iii, iv, viii, ix, x]: ƒƒmożliwością prowadzenia kanałów praktycznie dowolnymi trasami, ƒƒmożliwością dołączania nowych użytkowników do istniejącej sieci, co umożliwia etapową rozbudowę systemu, ƒƒwspółpracą z siecią grawitacyjną i podciśnieniową, co stwarza możliwość projektowania układów mieszanych, ƒƒszczelnością przewodów, dzięki czemu w gruntach nawodnionych, nie występuje zjawisko infiltracji; konsekwencją jest znaczne zmniejszenie ilości ścieków. ƒƒszczelnością przewodów zapewniającą również brak eksfiltracji, a zatem nie występuje zanieczyszczanie wód gruntowych, ƒƒze względu na mniejszą ilość ścieków, następuje zmniejszenie gabarytów oczyszczalni, ƒƒwystępuje poprawa bilansu tlenowego ścieków, gdyż szybki transport ścieków do oczyszczalni ogranicza proces zagniwania osadów w przewodach kanalizacyjnych, ƒƒzmniejszeniem średnic przewodów, ƒƒpobór energii przez systemy ciśnieniowe nie jest wielki, ƒƒobniżenie kosztów robót ziemnych, ze względu na niewielką głębokość układania przewodów tłocznych; rurociągi powinno się układać poniżej głębokości przemarzania, lecz w wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach można zdecydować się na mniejsze głębokości ze względu na wyższą temperaturę ścieków i znaczne prędkości przepływu; kanały ciśnieniowe mogą być układane również w izolacji cieplnej, ƒƒmożliwością układania przewodów równolegle do powierzchni terenu, ƒƒszybką realizacją budowy wynikająca z niewielkiej objętości prac ziemnych, ƒƒograniczeniem zakłóceń w ruchu ulicznym w trakcie budowy, Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo ƒƒmożliwością budowy sieci w każdych warunkach gruntowych, ƒƒwysoką sprawnością kanalizacji ciśnieniowej, ƒƒznacznie mniejszym zużycie materiałów budowlanych, rzutuje na obniżenie kosztów transportu. Kanalizacja ciśnieniowa posiada również pewne niedogodności w stosunku do kanalizacji grawitacyjnej, a mianowicie: ƒƒznaczną liczbę urządzeń w eksploatacji, ƒƒmożliwość awarii przepompowni przydomowych; należy mieć jednak na uwadze, iż jest to awaria, która nie powoduje uszkodzenia całego systemu, lecz tylko u jednego użytkownika; stosując system grawitacyjnotłoczny, awaria jednej przepompowni powoduje utrudnienia u wielu użytkowników i podtapianie kanałów grawitacyjnych, ƒƒkonieczność zapewnienia dostawy energii elektrycznej, ƒƒpewne, niewielkie zużycie energii elektrycznej, ƒƒkonieczność regularnych przeglądów i konserwacji urządzeń przez kwalifikowanych pracowników, chociaż systemy grawitacyjne, szczególnie z przepompowniami również wymagają odpowiedniej eksploatacji, ƒƒniewielka, lecz występująca możliwość pęknięcia kanału tłocznego, powodującego skażenie sanitarne terenu; problemy z nieszczelnością kanałów występują również w kanalizacji grawitacyjnej, ƒƒw przypadku stosowania pomp bez rozdrabniacza, występuje pewne prawdopodobieństwo zatkania się sieci, ƒƒprzy systemach źle zaprojektowanych istnieje możliwość wystąpienia deficytu tlenowego w ściekach. W przypadku, gdy uzasadnione będzie zastosowanie systemu sieciowego odprowadzania ścieków i oczyszczanie ścieków w centralnej oczyszczalni, należy zastanowić się nad rodzajem sieci kanalizacyjnej. Poza uwarunkowaniami technicznymi i ekonomicznymi, należy pamiętać, iż rozwiązania sieciowe dają znacznie lepsze efekty z punktu widzenia ochrony środowiska. Inwestycje komunalne należą do wysoce kapitałochłonnych, stąd ponoszone na ich realizację nakłady inwestycyjne stanowią poważne obciążenie budżetów miast i gmin. Wyboru wariantu kanalizacji należy dokonać opierając się na analizie warunków terenowych i na wynikach analizy techniczno-ekonomicznej. Dla przeprowadzenia rachunku należy wycenić nakłady inwestycyjne i przyszłe koszty eksploatacji. Rozwiązując problem polegający na wyborze najkorzystniejszego wariantu, ma się do czynienia z oceną efektywności względnej. W tym przypadku, do oceny efektywności inwestycji może być stosowany rachunek efektywności według formuły uproszczonej [xi, xii, xiii], określanej jako wskaźnik kosztu jednostkowego, co można zapisać wzorem: 3.1 9 gdzie: E -wskaźnik ekonomicznej efektywności (wskaźnik kosztu jednostkowego), [zł/M*a], I - nominalne nakłady inwestycyjne, [zł], r - stopa oprocentowania, [a-1], s - średnia stopa amortyzacji, [a-1], K - roczne koszty eksploatacji systemu, [zł/a], M -liczba mieszkańców obsługiwanych przez system kanalizacyjny. Ocena jest dokonywana w drodze porównywania kilku wariantów rozwiązania technicznego i pozwala na wybór rozwiązania gwarantującego najwyższą efektywność ekonomiczną. Wybór staje się trudny, gdy rozwiązaniu wyższych nakładach inwestycyjnych i nisk ich kosztach eksploatacji, jako alternatywny przeciwstawiany jest wariant o niskich nakładach inwestycyjnych, lecz wysokich kosztach eksploatacji. Kryterium wyboru wariantu inwestycyjnego jest w tym przypadku minimalna wartość wskaźnika efektywności ekonomicznej E. Ocena ponoszonych nakładów inwestycyjnych wymaga doprowadzenia tej wielkości do wartości jednorocznej. Wykonuje się to przez przemnożenie nakładów inwestycyjnych przez sumę średniej stopy oprocentowania oraz stopy amortyzacji. Umożliwia to dodawanie lub porównywanie z innymi wartościami sprowadzonymi do skali jednego roku, takich parametrów jak roczna wartość efektu użytkowego inwestycji czy roczne koszty eksploatacji. Stopa oprocentowania r powinna być przyjmowana do obliczeń w wysokości rzeczywistej stopy oprocentowania kredytu udzielonego na daną inwestycję lub średniej stopy oprocentowania wszystkich kredytów. W rachunku ekonomicznym sporządzanym metodą uproszczoną, średnia stopa amortyzacji obliczana jest przy użyciu następującego wzoru [xiii]: 3.2 gdzie: Ij -nakłady inwestycyjne na obiekty charakteryzujące się jednakową stopą amortyzacji o jednolitej wysokości, [zł], saj - stopa amortyzacji j - tej wysokości, [a-1], I - nakłady inwestycyjne ogółem, [zł], n -liczba rodzajów stóp amortyzacji o różnej wysokości, [-]. 10 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Do obliczenia wartości średniej należy wykorzystywać stopy amortyzacji wprowadzone rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 stycznia 1997 r. w sprawie wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz.U. 1997 nr 6 poz. 35) wraz z kolejnymi zmianami (Dz.U. 1997 nr 14 poz. 78, Dz.U. 1999 nr 6 poz. 39, Dz.U. 1999 nr 100 poz. 1175). Wartość nakładów inwestycyjnych I określa się według zasad obowiązujących przy sporządzaniu kosztorysów. Wszystkie nakłady podlegające amortyzacji należy grupować według odrębnej wysokości stawki odpisów amortyzacyjnych. Koszty eksploatacji K dla obiektów sieciowych, czyli takich jak sieci kanalizacyjne, określa się metodą wskaźnikową jako procent od ponoszonych nakładów inwestycyjnych. W pracy [xiv] zaproponowano następujące składowe do obliczeń rocznych kosztów eksploatacji K sieci kanalizacyjnych: ƒƒroczne koszty konserwacji – 1,5 % I, gdzie I jest nakładem inwestycyjnym w zł, określonym według zasad obowiązujących przy opracowywaniu zbiorowego zestawienia kosztów, ƒƒinne koszty równe 0,25 % kosztu konserwacji, czyli 0,375 % I, ƒƒkoszty energii elektrycznej. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 11 4. Opis elementów systemu kanalizacji ciśnieniowej WILO Systemy kanalizacji ciśnieniowej są stosowane do transportu ścieków bytowo-gospodarczych i nie powinny być używane do odprowadzania ścieków deszczowych. Ścieki przepływają z miejsc ich powstawania do studzienki zbiorczej, w której zamontowana jest pompa zatapialna. W przypadku osiągnięcia poziomu włączenia pompy w zbiorniku, są one z niej przepompowywane do kolektora tłocznego i dalej do oczyszczalni. Procesy przepływu w sieci kanalizacji ciśnieniowej można dodatkowo regulować i wspomagać przez pneumatyczne stacje płuczące, wtłaczające sprężone powietrze do sieci [xv]. System kanalizacji ciśnieniowej zbudowany jest z następujących, najważniejszych elementów: ƒƒprzepompowni przydomowych (tzw. urządzeń zbiornikowo-tłocznych), będących zbiornikami z zainstalowaną pompą zatapialną do ścieków, przewodami i armaturą, ƒƒurządzeń do sterowania pracą przepompowni, ƒƒprzewodów tłocznych odprowadzających ścieki, ƒƒzbiorcze przewody tłoczne, ƒƒuzbrojenia sieci, ƒƒprzy znacznym zasięgu sieci występują przepompownie pośrednie lub przepompownia główna, ƒƒprzy niekorzystnych warunkach przepływu stacje napowietrzania lub przedmuchiwania rurociągów. 4.1. Przyłącze kanalizacyjne z przepompownią przydomową Jeżeli instalacja kanalizacyjna wewnątrz budynku rozwiązana jest jako grawitacyjna, przepompownię należy zainstalować w najniżej położonym miejscu posesji. Studzienka musi posiadać awaryjną przestrzeń buforową, konieczną w przypadku awarii pompy lub zasilania elektrycznego o pojemności co najmniej 30 l na jednego mieszkańca. Maksymalny, awaryjny poziom spiętrzenia w zbiorniku przyjmuje się na wysokości pokrywy studzienki pomp. Rys. 1. Schemat przyłącza kanalizacji ciśnieniowej Wewnątrz budynku instalacja kanalizacyjna może być rozwiązana jako grawitacyjna systemu rozdzielczego. Przykanalik grawitacyjny doprowadzony jest do przepompowni przydomowej, zwanej również urządzeniem zbiornikowo-tłocznym. Od tego miejsca rozpoczyna się ciśnieniowy transport ścieków. Ścieki mogą być odprowadzane grawitacyjnie z jednego (układ preferowany) lub kilku budynków. Przy podłączeniu kilku budynków do jednej przepompowni, mogą pojawić się trudności związane z nieodpowiednią eksploatacją. Poprawne funkcjonowanie kanalizacji ciśnieniowej opiera się bowiem, między innymi n odpowiedzialnym użytkowaniu urządzeń. W przypadku wielu użytkowników może dochodzić do awarii i prowadzić do konfliktów sąsiedzkich. Urządzenie sterujące pompownią powinno być zabudowane wewnątrz budynku (przedłużenie żywotności – stała temperatura, brak opadów i promieni słonecznych). W skład przyłącza domowego kanalizacji ciśnieniowej wchodzą następujące elementy: ƒƒodcinek przykanalika grawitacyjnego, ƒƒzbiornik przepompowni z agregatem tłoczącym (urządzenie zbiornikowo-tłoczne), ƒƒarmatura: zawór zwrotny i odcinający w przepompowni, ƒƒurządzenie sterujące i ewentualnie alarmowe, ƒƒprzewód tłoczny z zasuwą odcinającą, ƒƒzasilanie elektryczne. W celu prawidłowego działania instalacji kanalizacyjnej wewnątrz budynku, należy zapewnić odpowiednią wentylację kanałów grawitacyjnych, co zapewnia wyrównywanie ciśnienia powietrza i poprawny odpływ ścieków. W związku z tym przykanalik grawitacyjny, przy normalnej pracy, nie może być podtapiany w przepompowni ścieków. Średnica kanału grawitacyjnego doprowadzającego ścieki do zbiornika wynosi DN 110 mm lub DN 160 mm. Średnica przewodu tłocznego przyłącza kanalizacyjnego uzależniona jest od rodzaju pompy i liczby budynków podłączonych do przepompowni. Pojedyncze budynki mogą być podłączane przy użyciu średnicy minimum DN 40, lecz pompy muszą być wyposażone w urządzenie do rozdrabniania zanieczyszczeń, co zapobiega zapychaniu się rurociągów tłocznych. Średnica przewodu tłocznego nie może być mniejsza od średnicy króćca tłocznego pompy. Przy pompach z rozdrabniaczami należy zapewnić wydajność pompy 1 l/s dla przewodu DN 40. Związane jest to z koniecznością utrzymania prędkości przepływu 0,7 m/s. Większe wydajności pomp stwarzają konieczność montowania zbiorników o większej pojemności, co jest związane z dłuższymi czasami zatrzymania ścieków i niebezpieczeństwem ich zagniwania. Przewód tłoczny przyłącza domowego powinien wznosić się w kierunku rurociągu zbiorczego, gdyż zapewnia to wyeliminowanie zakłóceń pracy agregatu pompowego 12 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo wskutek zapowietrzania. W przeciwnym przypadku, należy zapewnić jego odpowietrzenie. Należy jednak pamiętać, iż może to powodować wydostawanie się nieprzyjemnych zapachów w okolicy zabudowań (Rys. 2). Przy układaniu przewodu tłocznego należy sprawdzić, czy wylot nie jest położony niżej niż poziom ścieków w studzience zbiorczej, gdyż może to doprowadzić do efektu lewara, tzn. opróżniania się studzienki przy wyłączonej pompie w wyniku odsysania ścieków. Powoduje to powstawanie osadów w studzience i z czasem całkowite jej zamulenie. W efekcie może to doprowadzić do powstania kawitacji lub suchobiegu pompy.Na przyłączu ciśnieniowym musi być zamontowana zasuwa odcinająca. Rys. 2. S chemat przyłącza kanalizacji ciśnieniowej przy ujemnej wysokości podnoszenia 4.1.1. Budowa przydomowej przepompowni ścieków Wilo-DrainLift WS Przepompownie przydomowe Wilo-DrainLift WS są urządzeniami specjalnie zaprojektowanymi do pracy w systemach kanalizacji ciśnieniowej. Wieloletnie doświadczenia firmy znalazły swoje odzwierciedlenie w dojrzałej i sprawdzonej w praktyce konstrukcji. przecisk kabla, odpowietrzenie rurociąg tłoczny dopływ retencja awaryjna 30-50 l/os. retencja czynna 100 l retencja martwa minimalna Przydomowa pompownia ścieków do kanalizacji ciśnieniowej składa się z 3 głównych elementów: Zbiornika WS 830/1100 pompowni z wyposażeniem Konstrukcja zbiornika jest ważnym elementem w pracy kanalizacji ciśnieniowej. Kształt zbiornika, retencja czynna, martwa czy całkowita, montaż pompy to tylko niektóre ważne elementy mające niebagatelny wpływ na późniejsze działanie systemu. Zbiornik posiada następujące właściwości: ƒƒPółkuliste dno w zbiorniku – zapobiega sedymentacji ścieków i zarastaniu zbiornika. ƒƒWykonanie z tworzywa sztucznego PEHD – umożliwia łatwy montaż, zapewnia całkowitą odporność na agresywne ścieki oraz szczelność zbiornika. ƒƒŚrednica zbiornika 830 lub 1100 mm – umożliwia wejście konserwatora do zbiornika, wysterowanie pompy przy wynurzonym silniku bez niebezpieczeństwa podwieszania się czujnika poziomu co znacznie ogranicza strefę martwą zbiornika. ƒƒRetencja czynna pompowni maksymalnie 0,1 m3 - 0,15 m3 zapewnia w zbiorniku czterokrotną wymianę ścieków w ciągu dnia co zapobiega sedymentacji i przykrym zapachom. Rys. 3. Przepompownia przydomowa WILO Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo ƒƒRetencja całkowita zbiornika minimum 0,8 m3 – umożliwia korzystanie z kanalizacji przez okres ok. 2 dni w czasie awarii i stanowi rezerwę pojemności w wypadku tłumienia wzajemnego pomp. ƒƒStrefa martwa maksimum 0,1 m3 (objętość między dnem pompowni a poziomem wyłączenia pompy) minimalizuje niebezpieczeństwo sedymentacji ścieków w pompowni. ƒƒOrurowanie ze stali nierdzewnej DN 40 odporne na korozje i ścieranie. ƒƒArmatura zwrotna z kulą pokrytą NBR, zabezpieczona proszkowo przed korozją – zapewnia odporność na korozję oraz całkowitą szczelność nawet przy niewielkiej różnicy ciśnień. ƒƒZasuwa odcinająca z mosiądzu (odporna na korozję) z wolnym przelotem i klinem pokrytym NBR zapewnia 100 % szczelność przy zamknięciu. ƒƒZawór płuczący- umożliwia płukanie sieci z pompowni. ƒƒPompa zabudowana jest w pompowni za pomocą sprzęgła nadwodnego uszczelnianego siłą docisku pompy umożliwiającego łatwy demontaż pompy z poziomu powierzchni terenu bez konieczności wchodzenia do zbiornika. ƒƒSpecjalne płetwy zabezpieczają zbiornik przed wypłynięciem. ƒƒ2 lub 4 dopływy DN 160 posiadające specjalną uszczelkę wykonane w procesie technologicznym zapewniają 100% szczelności połączenia rury dopływowej z zbiornikiem. ƒƒWłaz nieprzejezdny z PE do ruchu pieszego lub przejezdny 5T (pierścień odciążający, płyta betonowa, właz żeliwny 5T). 13 Rys. 4. Uzbrojenie przepompowni przydomowej WILO Układ sterowniczo-alarmowy W systemach kanalizacji ciśnieniowej stosuje się z reguły sterowanie indywidualne poszczególnych przepompowni przydomowych. Najczęściej nie ma potrzeby wprowadzania centralnego, kosztownego systemu regulującego współpracę pomp. Znacznie lepszym i tańszym rozwiązaniem jest odpowiednia konfiguracja lokalnego urządzenia sterującego które może wpływać na pracę całego systemu. Firma WILO posiada urządzenie sterujące Control PL1 charakteryzujące się następującymi właściwościami: ƒƒSterowanie poziomem ścieków w zbiorniku odbywa się za pomocą otwartego dzwonu w kształcie stożka w którym aktualny poziom ścieków przekazywany jest do urządzenia sterującego przewodem elastycznym za pomocą sygnału pneumatycznego. ƒƒUrządzenie sterujące realizuje płynny odczyt poziomu ścieków w zbiorniku i umożliwia nastawy poziomów sterujących (alarm, włączenie pompy, uaktywnienie zwłoki czasowej wyłączenia pompy) z panelu urządzenia sterującego ƒƒUrządzenie sterujące realizuje płynnie nastawną funkcję zwłoki czasowej wyłączenia pompy po osiągnięciu przez ścieki poziomu „uaktywnienie zwłoki czasowej wyłączenia pompy” umożliwiającą spompowanie ścieków poniżej wysokości zamontowania dzwonu koniecznej do wymiany ładunku powietrza w dzwonie i celowe zmniejszenie retencji czynnej pompowni (skrócenie czasu pracy pompy) w wypadku nadmiernego tłumienia się pomp w kanalizacji ciśnieniowej (Rys. 7). Kompresor z 3 m wężykiem, trójnikiem i zaworem zwrotnym < 20 m 230 V Pompa Rys. 5. Pompownia Wilo-DrainLift WS Dzwon Rys. 6. U kład Wilo-Drain Control PL1 przy odległości do 20 m 230 V 230 V > 20-50 m Pompa Dzwon Rys. 7. U kład Wilo-Drain Control PL1 przy odległości od 20 do 50 m 14 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo ƒƒUrządzenie sterujące realizuje płynnie nastawną funkcję zwłoki czasowej włączenia pompy po zaniku i ponownym przywróceniu zasilania (Rys. 8). sterowanie ƒƒUrządzenie sterujące realizuje funkcję pracy testowej pompy co 48 h. ƒƒUrządzenie sterujące zabezpiecza pompę przed suchobiegiem. ƒƒUrządzenie sterujące zabezpiecza pompę przed zanikiem i asymetrią faz. opóźnienie wyłączenia pompy, np. 20 s ƒƒUrządzenie sterujące umożliwia odczyt: czasu pracy pompy, nastawionego ograniczenia pobieranego prądu, nastawionych poziomów załączeń, komunikatów awarii. Rys. 8. Sterowanie funkcją zwłoki czasowej 0s 0s 10 s 10 s 10 s ƒƒUrządzenie sterujące zabezpiecza pompę przed przegrzaniem (termik) i przeciążeniem (ograniczenie pobieranego prądu). 20 s 20 s k. przepływu ƒƒUrządzenie sterujące umożliwia późniejsze rozszerzenie o zdalny przekaz danych GSM (do eksploatatora- awaria zbiorcza, czas pracy pompy; do sterowania - włącz/wyłącz pompę). ƒƒUrządzenie sterujące posiada sygnał akustyczny. ƒƒUrządzenie sterujące posiada włącznik główny. Studzienka rozprężna 50 s 50 s 40 s 40 s 30 s 30 s Rys. 9. S terowanie funkcją zwłoki czasowej włączenia pompy po zaniku i ponownym przywróceniu zasilania ƒƒUrządzenie sterujące umożliwia zabudowę na zewnątrz budynku do temperatury -30 °C (stopień ochrony IP 65, zabezpieczenie przed wykraplaniem się pary wodnej przy niskiej temperaturze). Obudowa szafki do ustawienia na zewnątrz wykonana jest z poliestru wzmocnionego włóknem szklanym, z zamkiem, wentylacją. Przystosowana jest do ustawienia na cokole. Dodatkowo na specjalne zamówienie może być wyposażona w amperomierz, woltomierz, ogrzewanie. Sytuacja awaryjna może być sygnalizowana przy użyciu lampy lub sygnalizatora akustycznego (Rys. 9). Pompa zatapialna do przepompowni przydomowych W przepompowni Wilo-DrainLift WS w kanalizacji ciśnieniowej do ścieków bytowogospodarczych, mogą być zastosowane pompyWilo-Drain MTS40 z nożem tnącym, pozwalającym na zastosowanie przewodu tłocznego o minimalnej średnicy DN 40 mm i charakteryzującymi się następującymi zaletami: Rys. 10. Panel sterowania Control PL 1 Pompa Wilo-Drain MTS40 ƒƒobudowa silnika wykonana jest ze stali nierdzewnej – mała waga i dobre odprowadzenie ciepła z silnika, ƒƒpompy dostępne są w wykonaniu jednoi trójfazowym, ƒƒwyposażone w opatentowany nóż tnący, ƒƒkabel przy pompie można w łatwy sposób odłączyć, co znacznie ułatwia serwis, ƒƒprodukowane są wykonaniu przeciwwybuchowym. H[m] Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Nóż tnący zapewnia pocięcie materiałów włóknistych oraz innych poddających się cięciu, takich jak np. papier. Zabudowa na wirniku pompy a nie jak ma to miejsce przy tradycyjnych rozdrabniaczach na wale całkowicie zabezpiecza pompę przed nawijaniem się elementów długowłóknistych. Z drugiej strony osłona zewnętrzna w postaci kosza zapewnia ochronę przed elementami mogącymi uszkodzić nóż. Zastosowanie noża tnącego zapewnia znaczne zredukowanie wymaganego przekroju poprzecznego przewodów tłocznych. Wilo-Drain MTS 40 30 25 20 15 10 5 0 W kanalizacji ciśnieniowej bardzo ważna jest bezawaryjna praca pomp. Urządzenia rozdrabniające muszą być wykonane z materiału wyjątkowo odpornego na ścieranie i zniszczenie. Awaria tego urządzenia może spowodować uszkodzenie pompy i zapchanie przewodu tłocznego. Pompy WILO posiadają opatentowane rozwiązanie w postaci noża tnącego, zapewniające bardzo wysoki poziom niezawodności działania. Nóż tnący posiada szereg zalet w stosunku do klasycznego rozdrabniacza, a mianowicie: ƒƒnóż zabudowany jest na wirniku i chroniony koszem ƒƒnacinanie odbywa się asynchronicznie przy jednoczesnym wciąganiu zanieczyszczeń, ƒƒzwiększenie przekroju cięcia w kierunku pompy, ƒƒwykonanie ze stali szlachetnej wysokostopowej. 15 0 2 4 6 8 10 12 Rys. 11. Charakterystyki pomp Wilo-Drain MTS40 Rys. 12. Pompa Wilo-Drain MTS40 Pompy z nożem tnącym napędzane są silnikiem jedno lub trójfazowym o mocy znamionowej w zakresie 1,0-2,5 kW, stąd można je podłączyć do istniejących domowych instalacji elektrycznych. Zużycie energii jest znikome, gdyż urządzenia pracują zwykle tylko przez kilka czy kilkanaście minut w ciągu doby (Rys. 13). Rys.13. Nóż tnący Wilo 14 Q[m³/h] 16 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Możliwość podłączenia znacznej liczby pomp należy już w fazie projektowania uzgodnić z Zakładem Energetycznym, lecz z reguły nie ma konieczności budowy osobnej linii zasilającej. Szczegółowe informacje konstrukcyjne i montażowe znajdują się w materiale Wilo: „Instrukcja montażu i obsługi. Pompa zatapialna z mechanizmem tnącym do wody zanieczyszczonej i ścieków. Wilo-Drain MTS 40” Pompy zainstalowane w przepompowniach przydomowych wytwarzają ciśnienie do transportu ścieków w całym systemie rurociągów kanalizacji ciśnieniowej do najbliższej przepompowni pośredniej lub oczyszczalni ścieków. W związku z tym należy odpowiednio dobrać wysokość podnoszenia pomp, w zależności od położenia w systemie. Pompy powinny się charakteryzować pewnym zapasem wysokości podnoszenia, ze względu na możliwość jednoczesnej pracy kilku urządzeń, a przez to zwiększenie ciśnienia w sieci. Zapewni to dalszą pracę pompy, przy niewielkim spadku jej wydajności. Im bardziej stroma jest charakterystyka pompy, tym zmiany wydajności nie są zbyt duże przy wahaniach ciśnienia w sieci. Rys. 14. Zestawienie kosztów energii elektrycznej do pompowania ścieków dla domu jednorodzinnego 4.1.2. Montaż przepompowni przydomowej Studzienki przepompowni powinny być posadowione w sposób zapewniający, odporność na działanie sił zewnętrznych. Standardowo zbiornik z HDPE jaki oferuje WILO, może przenosić obciążenie maksymalne 5 kN/m2, stąd można go montować w trawniku obok budynku, w ciągach komunikacyjnych dla pieszych lub rowerów. Wtedy stosuje się pokrywę lekką. W innych przypadkach należy zaprojektować dodatkowe wzmocnienie w postaci odciążającego pierścienia betonowego i włazu typu ciężkiego. (z odpowiedniego typu włazem). Rys. 15. Montaż przydomowej przepompowni ścieków z dwoma pompami dla kilku domów Włazy i przykrycia powinny być zamontowane w sposób zabezpieczający studzienkę przed napływem wód powierzchniowych. Montaż przepompowni przydomowej jest prosty. Może go wykonać kilku ludzi bez użycia sprzętu mechanicznego w następujący sposób: 1. W pierwszej kolejności należy zlokalizować położenie przepompowni na działce, zachowując minimalną odległość od budynku mieszkalnego (min. 5 m od otworów okiennych) i granicy sąsiada (2 m), 2. Znaleźć miejsce na ustawienie skrzynki sterowniczej, starając się nie przekroczyć odległości 10 m od zbiornika. 3. Wykonać wykop odpowiedniej głębokości, uwzględniając podsypkę piaskową. Głębokość wykopu musi zapewniać prawidłowe podłączenie przykanalików grawitacyjnych. 4. Umieścić zbiornik przepompowni w wykopie, wypoziomować, starannie posadowić i obsypać dolną część, tak by nie zmienił swojego położenia podczas wykonywania podłączeń (Rys. 15). Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 5. Podłączyć jeden lub kilka przykanalików grawitacyjnych (minimalne przykrycie – 1,2 m) oraz przewód tłoczny (minimalne przykrycie – l,4 m). 6. Przeprowadzić kanalizację kablową z rur PVC DN 50mm, unikając zbyt ostrych załamań kierunku i zachowując minimalne przykrycie – 0,6 m. 7. Jeżeli górna krawędź studzienki jest równo z powierzchnią terenu, przykryć pokrywą. W przeciwnym razie założyć przedłużenie, łączone teleskopowo ze studzienką. wyrównując do powierzchni terenu (Rys. 16). Maksymalna wysokość przedłużenia wynosi 700 mm. 8. Starannie obsypać warstwami gruntu po 30 cm, szczególnie zwracając na odpowiednie zagęszczanie gruntu, tak by nie nastąpiło zdeformowanie studzienki ani jej odchylenie od pionu. Nie można do tego celu używać urządzeń mechanicznych. 9. Zamontować pompę w zbiorniku, podłączyć kabel zasilający. 10.Podłączyć szafę sterującą. 17 Rys. 16. Przydomowa przepompownia ścieków ukryta pod trawnikiem Po wyrównaniu terenu i wysianiu trawy, przepompownia nie powinna być widoczna ani słyszalna, gdyż pompa zatapialna pracuje bardzo cicho (Rys. 16). Montaż przepompowni WILO w ciągach komunikacyjnych wymaga wykonania odpowiedniego wzmocnienia górnej części. Właz powinien być podparty na pierścieniu betonowym odciążającym, a otoczenie wzmocnione chudym betonem do głębokości 50 cm i wokół pierścienia betonowego 30 cm (Rys. 18). Należy zastosować właz typu ciężkiego. Rys. 17. P rzydomowa przepompowni ścieków ukryta pod trawnikiem Wilo-Drain WS 830,1100 – wersja przejezdna Rys. 18. Wykonanie wersji przejezdnej przydomowej przepompowni ścieków Szczegółowe informacje na temat montażu przepompowni Wilo-Drain WS z rysunkami montażowymi, znajdują się w materiale "Instrukcja montażu i obsługi. Wilo-Drain. Stacja pompowa ze studzienką syntetyczną typ: WS 830.../1100..." 18 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 4.2. Przepompownie pośrednie Straty ciśnienia w sieciach kanalizacji ciśnieniowej mogą powodować, iż będzie konieczne coraz wyższe ciśnienie w sieci do przetransportowania ścieków. Przy dużych sieciach kanalizacji ciśnieniowej lub bardzo długich trasach rurociągów może wystąpić konieczność wybudowania pompowni pośrednich, aby nie trzeba było stosować zbyt wysokich ciśnień na przyłączach domowych. Normalnie stosowane są ciśnienia do 0,3 MPa. Przepompownie pośrednie powinny być lokalizowane w znacznej odległości od zabudowań, gdyż powodują uciążliwości zapachowe. Należy również zwrócić uwagę na możliwość doprowadzenia energii elektrycznej. W przypadku długiego czasu transportu ścieków rurociągami tłocznymi należy brać pod uwagę możliwość wydzielania się ze ścieków H2S, co jest bardzo niebezpieczne i powoduje zwiększenie agresywności ścieków. 4.2.1. Budowa pompowni pośredniej WILO W ofercie WILO znajdują się prefabrykowane przepompownie z polimerobetonu, betonu lub poliestrów szklanych Wilo-DrainLift WBS, które stosowane są jako przepompownie pośrednie w kanalizacji ciśnieniowej. Wielkość zbiornika przepompowni pośredniej i wydajność pomp zależą od ilości i nierównomierności dopływających ścieków. Istnieje możliwość swobodnego wyboru wymiarów studni, dopływu i odpływu ciśnieniowego. Standardowe średnice zbiorników z polimerobetonu wynoszą DN 1000, 1200, 1500, 2000. Na dnie zbiornika znajdują się skosy antysedymantacyjne. W przepompowniach pośrednich, występuje możliwość zastosowania następujących pomp: Wilo-Drain TP 80 i TP100 Pompy wykonane ze stali nierdzewnej i poliuretanu charakteryzują się małą wagą co znacznie ułatwia eksploatację pompowni. Płaszcz chłodzący w standardzie umożliwia pracę pompy przy wynurzonym silniku co znacznie „wypłyca” zbiornik pompowni. Pompy w standardzie wykonane są jako antywybuchowe. Wyposażenie przepompowni obejmuje następujące elementy: ƒƒrurociągi ze stali nierdzewnej DN 50, 80, 100, 150. ƒƒstopy do montażu pomp, ƒƒzawory zwrotne kulowe DN 50 lub klapowe DN 80, 100, 150, ƒƒzasuwy kołnierzowe miękkouszczelniane, ƒƒwentylacja grawitacyjna DN 100, ƒƒwłaz z laminatów poliestrowo-szklanych, ƒƒkróciec kołnierzowy. Rys. 19. Przepompownia pośrednia Rys 20. Wilo-Drain TP Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 19 FA08, FA10 Pompy o podwyższonych parametrach wytrzymałościowych, stosowanych np. w pompowniach przetłaczających ścieki ze starych systemów grawitacyjnych o dużej infiltracji wody i piasku lub systemach tłocznych o zmieniającym się punkcie pracy pompy (kilka pompowni pracujących na wspólny rurociąg tłoczny) tj. w wypadkach gdzie istnieje konieczność zastosowania pomp o bardzo wysokiej odporności na ścieranie oraz drgania. Umożliwia to zastosowanie specjalnych twardych powłok ochronnych (Ceram) oraz uszczelnień mechanicznych wykonanych z węglików krzemu i zamontowanych w opatentowanej kasecie ze stali nierdzewnej. Należy zwrócić uwagę na wyjątkowo niedużą odległość pomiędzy kasetą z uszczelnieniami a dolnym łożyskiem wału, co redukuje drgania przenoszone na uszczelnienia w czasie pracy pompy i wydłuża okres bezawaryjne pracy uszczelnień i łożysk. Cały system uszczelnień został opracowany specjalnie dla profesjonalnych odbiorców komunalnych i przemysłowych - z myślą o minimalizacji możliwości wystąpienia awarii oraz o zapewnieniu jak najwyższej niezawodności pracy pomp. Rys. 22. Opatentowana, unikatowa, jednowarstwowa powłoka ceramiczna o ogromnej odporności na ścieranie Rys. 21. Wilo-Drain TP 80 i TP 100 Dzięki rozmieszczeniu otworów w walcowej powierzchniach bocznej kasety - uszczelnienia wewnątrz kasety są równomiernie zwilżane olejem i chłodzone na całej powierzchni. Zastosowanie ceramu oraz specjalnych uszczelnień kastetowych pozwala nawet czterokrotnie zwiększyć żywotność pompy w stosunku do konstrukcji standardowych co znacznie zmniejszają późniejsze koszty eksploatacyjne. Rys. 23. Pompa FA z powłoką CERAM C0 20 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 1 3 Rys. 24. 1. Pompa FA z silnikiem FK... 2 2. Pompa FA z silnikiem FKT... 3. Pompa FA z silnikiem T... W pompach FA można zastosować silniki z chłodzeniem olejowym lub wodnym w obiegu wymuszonym. Ciepło odprowadzane jest przez wymiennik ciepła zlokalizowany pomiędzy pompą i silnikiem. Wirniki pokryte CERAM będą wymienione np. po 2000 godzinach pracy Kaseta EMU z uszczelnieniami Zastosowanie pomp z płaszczem chłodzącym umożliwia podobnie jak w przypadku pomp TP pracę ciągłą z wynurzonym silnikiem (mniejszy zbiornik pompowni) jak i zabudowę suchostojącą pomp Sprawność [%] Zmniejszona odległość od kasety z uszczelnieniami do łożysk = redukcja drgań przenoszonych na uszczelnienia. Wirniki żeliwne są wymieniane np. po 500 godz. pracy Pompy typu FA dzięki dopracowanej konstrukcji mogą przetłaczać ścieki nawet na duże wysokości podnoszenia przy zastosowaniu mało podatnych na zablokowania wirników VORTEX. Czas pracy [h] Rys. 25. Zabezpieczenie antykorozyjne/antyścierne Rozwiązanie takie ma szereg zalet, z których najważniejszymi są: ƒƒlepsze odprowadzanie ciepła niż w pompach z płaszczem chłodzącym z obiegiem ścieków przez płaszcz ƒƒutrzymywanie stałej wysokiej sprawności (pompy z płaszczem chłodzącym z obiegiem ścieków przez płaszcz mają niższą sprawność) ƒƒpłaszcz z obiegiem olejowym lub wodnym pozostaje stale czysty i w trakcie eksploatacji nie występuje zmniejszenie sprawności chłodzenia silnika. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 21 Pompy mogą być wyposażone w czujniki stanu pracy: np. temperatury uzwojenia, temperatury łożysk, temperatury oleju, szczelności komory olejowej, ciśnienia w komorze. Szczegółowe informacje konstrukcyjne i montażowe na temat wymienionych pomp znajdują się w materiałach Wilo na końcu opracowania. Rys. 26. Schemat chłodzenia silnika 4.2.2. Zastosowanie tłoczni jako pompowni pośrednich Jednym z najbardziej uciążliwych problemów występujących w tradycyjnych przepompowniach jest występowanie w ściekach ciał stałych. Niezależnie od rodzaju stosowanych pomp istnieje ryzyko zadławienia pompy przepływającymi zanieczyszczeniami stałymi, co prowadzi do nieplanowanych postojów. Zastosowanie krat oddzielających zanieczyszczenia, nie zawsze jest możliwe i samo w sobie powoduje dodatkowe utrudnienia (strefy sanitarne). Stosowanie specjalnych wirników pomp pociąga za sobą spadek sprawności pomp, a co za tym idzie zwiększa koszty eksploatacji. Skutecznym rozwiązaniem wyżej wymienionych i innych problemów jest zastosowanie przepompowni z separacją ciał stałych tzw. tłoczni W tradycyjnej przepompowni ścieki doprowadzone kanałem grawitacyjnym wpływają bezpośrednio lub po wstępnym oczyszczeniu do zbiornika retencyjnego. W systemie pośredniej separacji ciał stałych, ścieki w pierwszej kolejności wpływają do zainstalowanego w zbiorniku zbiorczym rozdzielacza, w którym rozprowadzane są w kierunku poszczególnych separatorów. Z separatorów ścieki spływają grawitacyjnie poprzez hydrauliczne części pomp do komory zbiorczej. W komorach separatorów zatrzymywane są zanieczyszczenia w postaci osadów i ciał stałych. W czasie pracy którejkolwiek z pomp ścieki doprowadzane są tylko do separatora pompy nie pracującej. Rys. 27. Wnętrze tłoczni WIlo-EMUport Napełnienie zbiornika kontrolowane jest za pomocą dowolnego sygnalizatora poziomu. Automatyka pompowni załącza jedną z pomp po osiągnięciu określonego poziomu ścieków w komorze zbiorczej. 22 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 1 Rys. 28. Schemat tłoczni WIlo-EMUport 6 4 5 2 2 3 3 1.Odpowietrzanie i napowietrzanie 2.Kula odcinająca 3.Przegrody sitowe z wbudowanym systemem zwrotnym 4.Rurociąg zasilający 5.Rozdzielacz 6.Rurociąg tłoczny 7. Komora zbiorcza 8.Komora separatora 7 8 Załączona pompa zasysa podczyszczone ścieki i tłoczy je do właściwego separatora. Wytworzony strumień pompowanych ścieków porywa zgromadzone zanieczyszczenia. Powstałe podczas pompowania nadciśnienie zamyka dopływ do separatora przez piłkę odcinającą. W tym samym czasie ścieki dopływają poprzez układ hydrauliczny drugiej niepracującej pompy. Po osiągnięciu określonego poziomu w zbiorniku zbiorczym następuje wyłączenie pompy. Rozwiązanie takie powoduje że przepompownia jest obiektem samowystarczalnym tzn. nie wymaga dodatkowych urządzeń do usuwania zgromadzonych zanieczyszczeń. Elementy hydrauliczne pomp nie mają kontaktu ze stałymi zanieczyszczeniami, przez co nie są narażone na zadławienie. Tab. 1. Dlaczego tłocznie z separacją części stałych? Zblokowana przepompownia z separacją części stałych Przepompownia tradycyjna (pompy zatapialne lub sucho stojące) Ograniczone do minimum zagrożenie wystąpienia niedrożności pomp. Duże zagrożenie zadławienia pomp powoduje konieczność stosowania krat lub wirników ze swobodnym przelotem. Zmniejszone zużycie części hydraulicznej pomp z powodu separacji części stałych. Szybsze zużywanie się wirników pomp z uwagi na kontakt ze stałymi zanieczyszczeniami (np. piasek). Brak bezpośredniego kontaktu silników pomp ze ściekami. Pompy zatopione w zbiorniku są bardziej wrażliwe na agresywne ścieki. Wysoka sprawność z uwagi na stosowanie wirników kanałowych co pozwala na ograniczenie mocy silników. Konieczność stosowania wirników ze swobodnym przelotem zmniejsza sprawność i powoduje niekorzystny wzrost mocy silników. Sucha komora pomp ułatwia prace konserwacyjne i naprawcze. Utrudnione jest zachowanie warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. Zmniejszona uciążliwość dla otoczenia z powodu braku konieczności wentylacji komory zbiorczej. Wentylacja zbiorników wpływa niekorzystnie na otoczenie. Separacja części stałych pozwala na stosowanie wirników kanałowych co umożliwia znaczące podniesienie ciśnienie roboczego i pompowanie ścieków na większe odległości. Konieczność stosowania wirników z wolnym przelotem (co najmniej 80) wpływa niekorzystnie na możliwość osiągania wysokich ciśnień roboczych. Ograniczona pojemność zbiornika zapobiega zagniewaniu ścieków i tworzeniu H2S. Powstawanie kożuchów ściekowych i osadów w połączeniu ze zwiększoną pojemnością zbiornika stwarza zagrożenie występowania niebezpiecznych gazów. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 23 Tab. 2. Przykładowe parametry stosowanych pomp Typ FA 08,43 FA 10,78 FA 15.99 DN DN 80 DN 100 DN 150 Moc [kW] 3,75 35 165 Hmax [m] 28 70 97 Qmax [l/s] 16 25 16 Masa [kg] 56 491 1440 Przepompownie tego typu mogą być wykorzystywane w dowolnym systemie kanalizacyjnym. Biorąc jednak pod uwagę ich zalety, można wskazać obszary, gdzie stosowanie tradycyjnych przepompowni napotyka na duże trudności. ƒƒPrzepompownie o dużej nierównomierności w natężeniu przepływu ścieków. ƒƒObiekty gdzie wymagana jest szczególna ochrona agregatów pompowych ze względu na dużą agresywność ścieków. ƒƒInstalacje narażone na dużą zawartość materiałów włóknistych w ściekach (np. szpitale, hotele, ośrodki wypoczynkowe, parkingi itp.) ƒƒObiekty wymagających wyższych ciśnień roboczych z uwagi na transport ścieków na duże odległości. ƒƒWszędzie tam gdzie wymagana jest wysoka sprawność pomp z uwagi na ograniczenia związane z możliwościami dostarczenia dużej ilości energii. ƒƒObiekty narażone na wydzielanie się niebezpiecznych gazów. Rys. 29. Schemat tłoczni WIlo-EMUport Przepompownie tego rodzaju nie wymagają specjalnych systemów automatyki i sterowania. Możliwość stosowania dowolnych układów pomiarowych do kontroli poziomu ścieków w komorze zbiorczej pozwala na wykorzystanie prostych jak i bardziej zaawansowanych układów sterowania. Dobór zastosowanej automatyki uzależniony jest od projektowanej wydajności obiektu oraz wymagań inwestora. ƒƒPrzepływomierze – instalowane na kolektorze tłocznym. ƒƒSystemy telemetryczne – podobnie jak w tradycyjnych przepompowniach umożliwiają zdalny nadzór nad pracą obiektu. ƒƒUrządzenia napowietrzające ścieki – stosowane w instalacjach gdzie z uwagi na długotrwały transport istnieje zagrożenie zagniewania ścieków. ƒƒNadbudowy kontenerowe – powprawiają warunki eksploatacji 4.2.3. Układy sterowniczo-zasilające w pompowniach ścieków Tablica sterownicza umieszczona jest w szafce z utwardzonego poliwiniduru lub innych tworzyw i wyposażona jest we wszystkie niezbędne dla poprawnej pracy pomp układy. Zasilanie energetyczne do tablicy sterowniczej nie jest objęte dostawą producenta. Układy sterownicze zabudowane są: a) na pokrywie przepompowni b) na fundamencie obok przepompowni c) w budynku Możliwe są następujące rodzaje zasilań tablic sterowniczych: a) Zasilanie jednostronne b) Zasilanie jednostronne z gniazdem do generatora prądotwórczego c) Zasilanie dwustronne z automatycznym przełączaniem Pompy mogą być podłączone do układu sterowniczego: a) bezpośrednio – do 5 kW b) przez gwiazda/trójkąt – powyżej 5 kW c) przez softstarty – powyżej 5 kW d) przez softstarty + przetwornica – w wyjątkowych przypadkach Układ sterowniczo-zasilający wyposażony jest w: a) Wyłącznik główny b) Bezpieczniki c) Wyłącznik różnicowo-prądowy d) Przełącznik rodzaju sterowania ręczny/automat e) Przyciski sterowania ręcznego z lampkami sygnalizacyjnymi (lub diodami LED), f) Czujniki kolejności i asymetrii faz zasilających g) Zabezpieczenia zwarciowe i przeciążeniowe h) Lampa alarmowa zewnętrzna 24 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Oraz dodatkowo (alternatywnie) w: a) Ogrzewanie szafy z termoregulatorem (zabezpieczenie przed roszeniem) b) Liczniki czasu pracy pomp, c) Zabezpieczenie przed suchobiegiem d) V-mierz 7-pozycyjny e) A-mierze f) Gniazdo 230 VAC g) Gniazdo 24 AC h) Gniazdo 400 VAC i) Sygnał dźwiękowy awarii Powiadomienie o awariach lub zaniku prądu (monitoring pracy przepompowni)(alternatywnie): a) bez powiadamiania b) przekaz jednokierunkowy – SMS do wybranych osób o awariach lub o zanikach prądu (GMS) c) przekaz dwukierunkowy – radiolinia, lub przekaz kablowy, możliwość natychmiastowego reagowania z centrum kontroli na sygnały o awariach przesyłane z systemu przepompowni Tablice dobierane są INDYWIDUALNIE w zależności od potrzeb projektanta /inwestora Sposób pomiaru poziomu ścieków (alternatywnie): a) Czujniki pływakowe b) Czujnik pneumatyczno-hydrostatyczny c) Czujnik ciśnieniowy d) Czujnik ultradźwiękowy 4.2.4. Montaż i rozruch Zbiornik przepompowni należy przewozić w pozycji poziomej na drewnianych podkładach ułożonych na skrzyni samochodu . Zbiornik wyposażony jest w zaczepy transportowe, służące do zdjęcia zbiornika ze skrzyni samochodu lub do opuszczenia zbiornika na dno wykopu. Przy zdejmowaniu zbiornika wskazane jest użycie trawersu i zawiesi taśmowych o odpowiedniej nośności. Zbiornik należy zdjąć z samochodu dźwigiem o odpowiedniej nośności i położyć na uprzednio przygotowanym, miękkim i wyrównanym podłożu lub na specjalnie przygotowanych podporach. W trakcie zdejmowania zbiornika należy zwracać szczególną uwagę na wklejone króćce. Zbiornik betonowy ustawiać w suchym, odwodnionym wykopie, na odpowiednio przygotowanym podłożu. Na dnie wykopu wykonać podsypkę z piasku, o grubości co najmniej 20 cm. Zbiornik obsypywać ręcznie czystym piaskiem, ubijając obsypkę warstwami, co 30-40 cm. Podłączyć przewód ciśnieniowy (tłoczny) i przewody grawitacyjne. Zbiornik wykonany z żywicy zbrojonej włóknami szklanymi instalować na przygotowanym fundamencie w odwodnionym wykopie wykonanym zgodnie z instrukcją dostarczaną każdorazowo przed montażem zbiornika. Uwaga! Zbiornik opiera się na fundamencie nie całym dnem, ale wyłącznie dolnym kołnierzem, który jest przykręcany do fundamentu 8-12 śrubami. Podłączenie przewodów Przewód tłoczny (wykonany ze stali nierdzewnej) zakończony jest standardowo na zewnątrz przepompowni króćcem kołnierzowym o średnicy równej średnicy króćców tłocznych pomp. Przewody grawitacyjne podłącza się wsuwając przewody we wklejone w zbiornik kielichy króćców (zbiorniki polimerobetonowe) lub uszczelki samozaciskowe (zbiorniki z betonu B45). Szafa sterownicza z zamontowanym układem automatycznego sterowania powinna być umieszczona na pokrywie zbiornika pompowni lub na podeście (fundamencie) obok studni pompowni. Ze względu na fakt, że pompy i kable zasilające pompy są nierozłączalne, należy zamówić pompy o odpowiedniej długości kabli, tak aby nie przedłużać kabli podczas podłączania pomp. W przypadku konieczności przedłużania kabli, na odcinku między pompami a szafą sterowniczą należy zainstalować szczelną skrzynkę łączeniową, z odpowiednimi listwami zaciskowymi. Przygotowania do rozruchu powinny odbywać się zgodnie z poniższym zestawieniem czynności: a) Przepłukanie przewodów grawitacyjnych i oczyszczenie zbiornika przepompowni (Klient) b) Podłączenie przewodów: grawitacyjnych i ciśnieniowego (Klient) Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo c) Montaż tablicy sterowniczej (Klient lub Wilo) i podłączenie przewodów zasilających przepompownię do tablicy sterowniczej (Klient) d) P odłączenie przewodów pomp i sterujących, opuszczenie pomp (Wilo) e) Spisanie protokołu zakończenia przygotowania do rozruchu. Rozruch przepompowni (na czystej wodzie) Rozruch może odbyć się wyłącznie pod warunkiem: a) podłączenie docelowego zasilania przepompowni (Klient), b) przygotowania wody w ilości wystarczającej do dokonania rozruchu (Klient), c) po zakończonym rozruchu należy spisać protokół zakończenia rozruchu i odbioru przepompowni. Pompowanie ścieków (lub innego medium roboczego) Uwaga! Niniejsza część rozruchu może być wykonana samodzielnie przez generalnego wykonawcę lub użytkownika i nie wchodzi w zakres standardowych czynności ujętych w umowie kupna /dostawy/rozruchu przepompowni EMU. Po zakończeniu całości inwestycji należy uruchomić pompy w normalnych warunkach pracy, tzn. ze ściekami jako medium roboczym. 25 Kontrola pracy pomp po dopuszczeniu ścieków powinna trwać przez okres odpowiadający kilku cyklom pracy przepompowni. Zalecana jest codzienna kontrola pracy przepompowni w ciągu pierwszych 14 dni pracy od włączenia ścieków. Zbiornik przepompowni i wyposażenie – Nie wymaga żadnych czynności konserwacyjnych. Pompy – Należy okresowo kontrolować: ƒƒco 1 miesiąc: praca pomp (brak drgań, cichobieżność) ƒƒco 6 miesięcy: prawidłowość ułożenia lub zamocowania kabli (pomp i czujników), w celu stwierdzenia, czy nie następuje przetarcie kabla ƒƒco 12 - 24 miesięcy: stan oleju (pojawianie się białej emulsji świadczy o zużyciu uszczelnień i zbliżającej się konieczności naprawy pompy) oraz stan wytarcia wirnika i ew. noży tnących. Tablica sterownicza Należy przewidzieć standardowe czynności konserwacyjne, jak dla urządzeń elektrycznych. Wzbronione jest samodzielne wchodzenie do przepompowni. W wyjątkowych przypadkach wchodzenie do zbiornika jest możliwe wyłącznie po spełnieniu szeregu warunków określonych w stosownych przepisach BHP, Należy stopniowo dopuszczać ścieki do przepompowni, aby uniknąć niebezpieczeństwa nagłego napływu zbyt dużej ilości zanieczyszczeń stałych lub elementów długowłóknistych. 4.3. Studzienka rozprężna Kanalizacja ciśnieniowa może doprowadzać ścieki do istniejących układów kanalizacji grawitacyjnej. Wylot rurociągu tłocznego umieszczany jest w studni rozprężnej, w której rurociąg tłoczny skierowywany jest w dół do kanału grawitacyjnego. Rys. 30. Studzienka rozprężna 26 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 4.4. Pneumatyczne stacje płuczące W kanalizacji ciśnieniowej ścieki transportowane są pełnym przekrojem rurociągu, stąd może wystąpić problem beztlenowych procesów rozkładu zanieczyszczeń, z powodu zbyt długiego zalegania ścieków w kanałach. Produktami rozkładu są min. siarkowodór i siarczki. Czas przebywania ścieków w przewodach zależy od ilości doprowadzanych ścieków, średnicy i długości kanałów tłocznych. Wydobywający się z przepompowni pośrednich lub zaworów napowietrzająco-odpowietrzających na zewnątrz gaz jest źródłem nieprzyjemnego zapachu. Większe stężenia siarczków w ściekach powodują korozję materiałów. Rozwiązaniem tych problemów może być zastosowanie pneumatycznych stacji płuczących, pompujących przy użyciu sprężarek powietrze do kanałów tłocznych. Urządzenia te wspomagają procesy przepływu w systemie rurociągów poprzez skrócenie czasu przebywania ścieków, natleniają ścieki, powodują usuwanie osadów i narostów. Stacje sprężonego powietrza należy umieszczać w początkowych miejscach sieci, gdzie jest wymagane wspomaganie przepływu. Powinny one oddziaływać na jak największą część systemu rurociągów. W wielu przypadkach nie jest konieczne napowietrzanie czy przedmuchiwanie kanałów, z powodu małych średnic przewodów, stąd należy za każdym razem przeanalizować konieczność stosowania tych urządzeń. Pneumatyczne stacje płuczące są umieszczane w małych parterowych budynkach lub kontenerach, ewentualnie w pomieszczeniach podziemnych (Rys. 20). W miejscach, gdzie okresowo będzie wymagane przedmuchiwanie rurociągu tłocznego, należy przewidzieć możliwość podłączenia przewoźnego agregatu do pompowania powietrza. Stacje powinny być zlokalizowane w pewnej odległości od zabudowań, gdyż są źródłem znacznego hałasu. Pomieszczenia w których montowane są agregaty powinny być odpowiednio wytłumione, wentylowane oraz należy zapewnić w nich temperaturę w zakresie od +1° do +35° z możliwością krótkotrwałego przekroczenia górnej granicy. Przewody sprężonego powietrza mogą być wykonane z rur z tworzyw sztucznych, stali szlachetnych lub stali ocynkowanej. Powietrze może być dostarczane przy użyciu sprężarki bezpośrednio podłączonej do przewodu tłocznego lub sprężarki współpracującej ze zbiornikiem sprężonego powietrza, lecz w tym rozwiązaniu należy dobrać urządzenie w ten sposób by zapewniało napełnienie zbiornika pomiędzy Rys. 31. Kontenerowa stacja płucząca płukaniami. Powietrze płuczące wprowadzane jest do rurociągów tłocznych z reguły kilka razy dziennie przez 5 do 10 minut [xvi, xvii]. Ciśnienie płukania powinno zapewnić uzyskanie w rurociągu tłocznym prędkości przepływu co najmniej 0,7 m/s, przy czym powinna być ona osiągnięta w rurze o największej średnicy. Ustalając wymagane ciśnienie wytwarzane przez sprężarkę, należy uwzględnić znaczne straty na armaturze pomiędzy sprężarką a rurociągiem oraz należy przyjąć do płukania najdłuższy z możliwych odcinek sieci. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Stacja pneumatyczna powinna być wyposażona w niezbędne przyrządy kontrolne, ułatwiające eksploatację, takie jak: liczniki godzin pracy sprężarek, manometry, itp. W przypadku stosowania zbiorników sprężonego powietrza należy brać pod uwagę przepisy bezpieczeństwa, dotyczące wykonania, instalowania, prób odbiorczych i dozoru, obowiązujące dla danego typu zbiornika (UDT). Pneumatyczne stacje płuczące nie wymagają zasilania awaryjnego, gdyż trwająca kilka godzin lub nawet kilka dni awaria nie spowoduje znacznego pogorszenia działania systemu kanalizacyjnego. Lokalizując stację pneumatyczną należy pamiętać, iż obecność gazów w kanałach ciśnieniowych powoduje wzrost oporów hydraulicznych, co może mieć wpływ na pracę pomp. Należy sprawdzić, czy najdalej położona pompa będzie mogła wtłoczyć ścieki do sieci. Przy użyciu pneumatycznych stacji płuczących można przeprowadzać następujące procesy [xvii, xviii]: ƒƒnapowietrzanie przewodu tłocznego, ƒƒprzedmuchiwanie przewodu tłocznego. Napowietrzanie polega na wprowadzaniu powietrza do przewodu w celu zapobieżenia powstawania nieprzyjemnych zapachów i korozji, w wyniku zaistnienia warunków aerobowych. Stosowane jest, gdy występuje długi czas przestoju ścieków w przewodach, tzn. powyżej 8 godzin, pod warunkiem, że zapewniona jest prędkość przepływu 0,7 m/s. Kanały ciśnieniowe powinny być układane tak, by ścieki z wprowadzonym powietrzem tworzyły mieszaninę, co będzie zapobiegać powstawaniu korków powietrznych w najwyższych punktach, gdyż stosowanie odpowietrzników jest w tym przypadku wykluczone. Przy dłuższych odcinkach prostych, rurociąg powinien być układany w tzw. piłę, co zapewnia odpowiednie wymieszanie ścieków z powietrzem. Rurociąg układany jest w charakterystyczny sposób, na odcinku 80 m ze spadkiem do góry o jedną średnicę, a następnie na odcinku 20 m ze spadkiem w dół również o jedną średnicę. Przedmuchiwanie jest stosowane, gdy nie jest osiągana prędkość przepływu w rurociągu 0,7 m/s, w związku z powyższym służy do przyspieszania przepływu ścieków, tak by uzyskać wymaganą prędkość. Przepływ powinien odbywać się w sposób tłokowy, tzn. na przemian ścieki i powietrze. Nie można dopuszczać do przepływu dwufazowego, w którym powietrze przepływa nad ściekami. Zjawisko to pojawia się, gdy przedmuchiwanie trwa 27 dłużej niż 30 min. Dodatkowo, jeżeli w przewodzie występuje niewielka wymiana ścieków w ciągu doby (2-3 razy) należy prowadzić przedmuchiwanie do całkowitego opróżnienia przewodu, np. przy znacznym wahaniu ilości odprowadzanych ścieków, np. w czasie weekendów i robocze dni tygodnia lub w sezonie wakacyjnym i poza sezonem. W sieciach działających sezonowo, po to by ścieki nie zalegały w kanałach tłocznych, należy je w okresach przestoju całkowite opróżniać. Na ciśnienie płukania składa się ciśnienie hydrostatyczne i ciśnienie niezbędne do pokonania oporów ruchu mieszaniny ściekowo – powietrznej, co można wyrazić wzorem [xvi, xix]: 4.1 gdzie: ρ g lp I - gęstość ścieków, [kg/m3], - przyspieszenie ziemskie, [m2/s], - długość przewodu, [m], - spadek przewodu, - nachylenie rurociągu przyjmuje się jako dodatnie przy spadku i ujemne przy wzniosie, λ - współczynnik oporów liniowych (tarcia), [-] v - średnia prędkość przepływu w przewodzie, [m/s], D - średnica wewnętrzna przewodu, [mm]. Jeżeli sprężarka współpracuje ze zbiornikiem sprężonego powietrza, to można przyjąć sprężarkę o mniejszej wydajności. Masa powietrza zawarta w objętości Vz zbiornika pod ciśnieniem pz+pa powinna wypełnić przedmuchiwany rurociąg pod ciśnieniem psp+pa, stąd: 4.2 4.3 gdzie: Vz - pojemność zbiornika, [m3], VR - objętość przedmuchiwanego rurociągu, [m3], psp - ciśnienie płukania rurociągu, [kPa], pz -początkowe (maksymalne) ciśnienie w zbiorniku, [kPa], pa - ciśnienie atmosferyczne, [kPa]. Szczegółowe zasady wymiarowania pneumatycznych stacji płuczących zostały omówione w następujących opracowaniach [xvi, xix]. 28 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 5. Projektowanie kanalizacji ciśnieniowej System kanalizacji ciśnieniowej musi spełniać następujące podstawowe wymagania [xxii]: ƒƒnie powinien stwarzać zagrożenia dla zdrowia ludzi; ƒƒnie powinien stwarzać zagrożenia dla obsługi; ƒƒpowinny być zapewnione: wymagany w projekcie czas użytkowania i spójność konstrukcyjna systemu. Opracowując projekt sieci kanalizacji ciśnieniowej, należy uwzględnić perspektywicznie wszystkie możliwe kierunki rozbudowy systemu w celu uniknięcia problemów podczas pracy systemu w przyszłości. Wielkość obszaru skanalizowanego tym systemem zależna jest od warunków lokalnych. Każdy przypadek zastosowania kanalizacji ciśnieniowej należy analizować indywidualnie. Niniejsze opracowanie zawiera metodę projektowania kanalizacji ciśnieniowej zalecaną przez firmę Wilo. Należy pamiętać, iż w Polsce zaproponowano wiele innych metod obliczeń sieci kanalizacji ciśnieniowej [xxiii, xxiv, xxv, xxvi]. 5.1. Dane do projektowania Przystępując do projektowania sieci kanalizacyjnej należy uzyskać niezbędne dane do których należą: ƒƒplany sytuacyjne i wysokościowe (topografia terenu), ƒƒwielkość terenu, który ma być obsługiwany przez system kanalizacji ciśnieniowej: (podział na podsystemy z przepompowniami pośrednimi, odległość od najdalej położonej przepompowni przydomowej do przepompowni pośredniej), ƒƒliczba mieszkańców obsługiwanych przez system kanalizacji, ƒƒgęstość zabudowy, charakter zasiedlenia, ƒƒstandard wyposażenia sanitarnego budynków, ƒƒjak ma być realizowana inwestycja: jednoetapowo, czy ma być rozłożona na wiele etapów realizowanych sukcesywnie, ƒƒjaka ma być kolejność realizacji poszczególnych etapów, ƒƒodległość terenu obsługiwanego przez system kanalizacji ciśnieniowej do odbiornika (kolektora grawitacyjnego, oczyszczalni ścieków), ƒƒjeżeli odbiornikiem jest kolektor grawitacyjny, należy ustalić dopuszczalny strumień ścieków jaki można do niego odprowadzić, ƒƒpodłoże gruntowe, ƒƒwarunki gruntowo-wodne. 5.2. Założenia projektowe Kanalizacja ciśnieniowa służy wyłącznie do odprowadzania ścieków bytowo-gospodarczych. Ścieki deszczowe muszą być odprowadzane odrębną siecią kanalizacyjną lub zagospodarowane w sposób lokalny. Prędkość przepływu ścieków nie powinna być mniejsza niż 0,7 m/s, natomiast maksymalną prędkość przepływu przyjmuje się 2,5 m/s, wyjątkowo może dochodzić do 3,0 m/s. W kanalizacji ciśnieniowej nie można dopuścić do zbyt długiego przebywania ścieków w przewodzie tłocznym, gdyż może to powodować powstawanie nieprzyjemnych zapachów, wydzielanie się siarkowodoru i korozji elementów kanalizacji. Ścieki nie powinny być przetrzymywane dłużej niż 8 h. Zawartość przewodu powinna być wymieniana 2-3 razy dziennie. Jeżeli prędkość przepływu jest niższa 0,7 m/s lub występuje zbyt niska krotność wymiany ścieków w przewodzie, należy stosować urządzenia do napowietrzania lub przedmuchiwania sprężonym powietrzem. Przy doborze pomp należy koncentrować się na najmniej korzystnie położonych przepompowniach. Rurociągi tłoczne tranzytowe o decydującym znaczeniu dla niezawodnej pracy całego systemu, powinny być w miarę możliwości wykonywane w postaci dwóch równoległych przewodów połączonych przewiązkami. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 29 5.3. Etapy projektowania systemu kanalizacji ciśnieniowej ƒƒsporządzenie bilansu ścieków, ƒƒtrasowanie sieci kanalizacji ciśnieniowej, ƒƒpodział kanalizacji na podsystemy, ƒƒlokalizacja studzienek pompowych i określenie liczby przepompowni w poszczególnych podsystemach, ƒƒokreślenie czasu pompowania najniekorzystniej położonej przepompowni w jednym cyklu, ƒƒobliczenie na podstawie prawdopodobieństwa liczby jednocześnie pracujących przepompowni przydomowych, ƒƒdobór średnic rurociągów, ƒƒobliczenia hydrauliczne sieci kanalizacji ciśnieniowej, ƒƒdobór pomp, ƒƒsprawdzenie warunków pompowania na podstawie charakterystyk pomp i układu rurociągów, ƒƒkontrola konieczności stosowania kompresora, obliczenie częstotliwości wymiany ścieków w systemie. 5.4. Bilans ścieków Niezwykle ważnym etapem przy projektowaniu kanalizacji ciśnieniowej jest zbilansowanie ilości ścieków, gdyż ma ona wpływ na właściwe dobranie średnic przewodów, określenie prędkości przepływu i granicznego czasu przetrzymania ścieków w przewodach. Przy sporządzaniu bilansu należy dysponować następującymi szczegółowymi danymi: ƒƒzestawieniem wszystkich budynków mieszkalnych z wykazem liczby mieszkańców, ƒƒwykazem instytucji, zakładów pracy, ośrodków wypoczynkowych, itp., ƒƒwykazem sanatoriów z uwzględnieniem liczby pracowników, pacjentów oraz charakteru zabiegów itp., ƒƒdanymi od lokalnego przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego dotyczącymi zużycia wody, ƒƒz planu gospodarki wodono-ściekowej gminy, powiatu na temat dalszego rozwoju systemu kanalizacyjnego; miejscowości przewidzianych do skanalizowania w przyszłości. Wytyczne DWA-A 116-2 (wrzesień 2007) do obliczania ilości napływających ścieków zalecają przyjmowanie następujących wartości [xxvii]: qj = 0,005 [l/s na mieszkańca] Proponuje się przyjęcie średniego jednostkowego zużycia wody w wysokości: qj = 120 [l/M*d] = 0,12 [m3/M*d] Przyjmując średnio 4 mieszkańców na posesję, otrzymuje się Qdśr = 0,48 [m3/d] na posesję. 5.5. Ustalenie tras kanałów ciśnieniowych Rurociągi zbiorcze mogą tworzyć sieć rozgałęzioną lub pierścieniową, która przy pomocy zasuw doprowadzona jest do układu rozgałęzionego. Możliwa jest również forma jednego odcinka rurociągu. Układ pierścieniowy sieci zapewnia wyższy poziom niezawodności eksploatacji. W przypadku awarii można zawsze znaleźć odpowiednie odprowadzenie ścieków poprzez zmianę kierunku przesyłu odpowiednim ustawieniem zasuw. Trasowanie rurociągów zbiorczych kanalizacji ciśnieniowej zbliżone jest do trasowania sieci wodociągowej. Przy założeniu, iż sieć kanalizacji ciśnieniowej będzie ułożona równolegle do terenu, zachowując minimalne przykrycie przewodów 1,5-1,6 m, wybór trasy rurociągów nie jest trudny. Zaleca się projektowanie sieci na poboczach pasów drogowych, w miejscach przeznaczonych na chodniki lub pod istniejącymi chodnikami, za linią rowów, starając się pomiąć tereny prywatne. Zapobiegnie to konieczności uzgadniania i uzyskania zgody osób prywatnych na przejście kanału ciśnieniowego przez ich teren oraz ewentualnych późniejszych trudności eksploatacyjnych, związanych z koniecznością wejścia na taki teren, doprowadzenia terenu do stanu początkowego, itd. Wszystkie odgałęzienia sieci należy wykonywać pod kątem 90°. Punkty wysokie i głębokie rurociągu mogą być rozmieszczone dowolnie. Należy unikać ostrych zmian kierunku w celu uniknięcia zatykania przewodu. 30 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Położenie urządzeń na terenie posesji prywatnej (umiejscowienie pompowni na terenie działki, urządzenia sterującego wewnątrz budynku) powinno być uzgodnione na etapie projektowym z właścicielem i potwierdzone w formie pisemnej. Umowa powinna zabraniać zabudowywania urządzeń i przewodów w sposób utrudniający do nich dostęp. Wokół jezior kolektor kanalizacji ciśnieniowej prowadzi się często po wybranej warstwicy, tj. na jednym poziomie. 5.6. Podział kanalizacji na podsystemy Po wytrasowaniu sieć dzielona jest na podsystemy i odcinki obliczeniowe przyjmując jako miejsca podziału punkty zmiany średnicy oraz węzły połączeniowe. Poszczególne odgałęziania wyodrębnione są jako podsystemy, dla których należy określić liczbę przepompowni przydomowych (Rys. 22). Liczbę pomp dla poszczególnych odcinków obliczeniowych przyjmuje się sumując zgodnie z kierunkiem przepływu. 5.7. Określenie czasu pracy pompowni w jednym cyklu Liczba jednocześnie pracujących przepompowni uwarunkowana jest liczbą przepompowni w rozpatrywanej części systemu oraz czasem pracy pompy w jednym cyklu. Czas pracy pompy w jednym cyklu będzie zależał od strat ciśnienia w rurociągu tłocznym, czyli położenia przepompowni w systemie oraz wielkości retencji w zbiorniku przepompowni. Przyjmując retencję w zbiorniku 100 l, należy z nomogramu lub tabeli odczytać natężenie przepływu, przy minimalnej prędkości 0,7 m/s dla średnicy rurociągu, z którym połączona jest określona przepompownia. Obliczenia wykonuje się dla najniekorzystniej położonej przepompowni przy wstępnie założonych średnicach rurociągów tłocznych. W przypadku rury PE DN63 jest to natężenie przepływu równe około 1,6 l/s, stąd przykładowo czas pracy pompy w jednym cyklu wynosi: t = 100 [l] : 1,6 [l/s] = 63 [s] 5.8. Obliczenie liczby jednocześnie pracujących przepompowni przydomowych Można przyjąć, że jednoczesna praca wszystkich pomp podłączonych do kolektora ciśnieniowego wystąpi bardzo rzadko lub wcale, stąd wymiarowanie sieci na taki przypadek byłoby ekonomicznie i hydraulicznie nieuzasadnione. Zdarzenie, gdy wszystkie pompy są włączone, może mieć miejsce tylko po awarii zasilania w energię elektryczną i nie zachodzi podczas normalnej procedury uruchamiania pomp. W związku z powyższym należy ustalić liczbę jednocześnie pracujących przepompowni „m” w poszczególnych podsystemach, systemu kanalizacji ciśnieniowej. Po raz pierwszy badania nad tym zagadnieniem podjął Biedugnis, opracowując model matematyczny sieci kanalizacji ciśnieniowej dla potrzeb projektowania i analizy jej działania, wprowadzając rozkład dwumianowy do określenia liczby jednocześnie pracujących przepompowni [xxxvii, xxxviii]. Zagadnienie to następnie rozwinął Szabó [xix, xxix]. Jako obliczeniowy przyjmuje się przypadek, kiedy prawdopodobieństwo zwiększenia się przyjętej liczby jednocześnie pracujących pomp jest niewielkie (np. 5%). Najczęściej wykorzystywane są do tego celu wartości równoczesnych włączeń studzienek obliczonych na podstawie rachunku Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 31 prawdopodobieństwa. W metodzie zostało przyjęte założenie, że załączanie że załączanie się każdej z „n” pomp jest losowe i tak samo prawdopodobne, a liczba jednocześnie pracujących pomp „m” podlega rozkładowi dwumianowemu (Bernoulliego). Skumulowane prawdopodobieństwo (dystrybuanta) jednoczesnej pracy „m” i mniej spośród „n” pomp wyraża wzór [xix]: 5.1 Rys. 32. W ykres do ustalania liczby jednocześnie pracujących pomp wg metody Szabó Do celów projektowych przyjęto wartość Fx(m) = 0,95, co oznacza, że obliczona liczba jednocześnie pracujących pomp, może wystąpić z prawdopodobieństwem 95%. Parametr „q” jest to prawdopodobieństwo pracy pompy w godzinie szczytu, rozumiane jako stosunek czasu pracy pompy w godzinie szczytu do czasu równego jednej godzinie (wyrażone w minutach), np. jeśli jedna pompa pracuje 3 min/h, to q = 3/60 = 0,05. Stosując powyższą metodę należy pamiętać, iż ilość pracujących równocześnie pomp „m”, na jaką będzie wymiarowana sieć zależy jedynie od czasu pracy pompy w godzinie szczytu „t”, który przyjmowany jest jako maksymalny dla danej przepompowni. Zakładając, że przepompownia pracuje średnio cztery razy w ciągu doby, czas „t” może być rozumiany również jako czas pracy pompy w jednym cyklu. Liczba jednocześnie pracujących pomp nie jest natomiast zależna od ilości dopływających ścieków, ich rozkładu w ciągu doby, wydatku pomp. Tab. 3. N ajwiększa liczba jednocześnie pracujących pomp w systemie wg metody Szabó dla prawdopodobieństwa 95% (czas wyrażony w min.) Całkowita liczba pomp w systemie / podsystemie „n” Liczba jednocześnie pracujących pomp dla różnych q q = 1/60 q = 3/60 q = 6/60 1 0 1 1 2-3 0-1 1 1 5 1 1 2 10 1 2 3 20-30 1-2 3 4-6 40 2 4 7 60-80 3 6-7 10-13 100 4 9 15 Na podstawie obliczeń uzyskano wykres (Rys. 32) i tabelę (Tab. 3) do odczytu liczby jednocześnie pracujących przepompowni w zależności od czasu „t” przy prawdopodobieństwie 95%. Metoda ta posiada pewne wady o których należy wiedzieć przystępując do projektowania: ƒƒz rachunku prawdopodobieństwa nie da się też przewidzieć, które studzienki włączają się równocześnie, ƒƒw metodzie, zakłada się, że wszystkie studzienki włączają się codziennie, co nie zawsze jest prawdą, ƒƒw praktyce nie zdarza się, aby studzienki pracowały z taką samą wydajnością i tak samo długo w jednym cyklu włączenia, ƒƒmetoda nie uwzględnia sytuacji, w której czas pracy studzienki będzie znacznie dłuższy, np. w zakładach produkcyjnych, gdzie praca może być jedno, dwu lub zgoła trzyzmianowa, Rys. 33. P rzykładowy system kanalizacji ciśnieniowej z podziałem na podsystemy i liczbę przepompowni 32 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo ƒƒmetoda nie sprawdza się dla dużych systemów powyżej 100 przepompowni przydomowych i zbyt długim czasie pracy jednej przepompowni wynoszącym np. 10 minut w jednym cyklu. Wniosek stąd taki, iż wymiarując sieć według tej metody nie należy zakładać systemów ze zbyt dużą liczbą studzienek pompowych. Tabela i wykres zawierają maksymalne wartości 100 przepompowni przydomowych. Poniżej zamieszczono obliczenia liczby jednocześnie pracujących przepompowni dla przykładowego systemu kanalizacji ciśnieniowej. System składa się z 6 podsystemów oznaczonych literami A, B, C, D, E, F, każdy o określonej liczbie pomp (Rys. 33). Rys. 34. Przykładowy system kanalizacji ciśnieniowej z podziałem na podsystemy i liczbę przepompowni Prawdopodobieństwo pracy kilku pompowni w systemie A i B 45 pompowni, czas 1 cyklu: 63 s maks. 2 pompownie w pracy równoległej Prawdopodobieństwo pracy kilku pompowni w systemie A + B 90 pompowni, czas 1 cyklu: 63 s maks. 3 pompownie w pracy równoległej Podsystemy Prawdopodobieństwo pracy kilku pompowni w całym systemie Liczba pompowni pracujących równolegle A+B+C 4 A+B+C+D 5 A+B+C+D+E 6 A+B+C+D+E+F 7-8 Obliczenia należy zacząć od podsystemu z najniekorzystniej położoną przepompownią w systemie. Najdalej od odbiornika położona jest przepompownia w podsystemie A, który łączy się z podsystemem B. Są to dwa skrajne podsystemy od których należy rozpocząć obliczenia (Rys. 34). Liczą one po 45 przepompowni, stąd po obliczeniu czasu pracy pompy w jednym cyklu (63 s), z wykresu Szabó (Rys. 32) można odczytać liczbę jednocześnie pracujących przepompowni w tych podsystemach (Rys. 35). Następnie oblicza się liczbę równolegle (jednocześnie) pracujących przepompowni sumując liczbę przepompowni z dochodzących podsystemów, posuwając się wzdłuż sieci w kierunku odbiornika. Obliczenia dla dwóch podsystemów jednocześnie A i B oraz dla całego systemu wykonano na podstawie wykresu Szabó (Rys. 35). Rys. 35. Przykładowy system kanalizacji ciśnieniowej z podziałem na podsystemy i liczbę przepompowni 5.9. Dobór średnic rurociągów W pierwszym etapie dobiera się orientacyjnie średnice przewodów w poszczególnych podsystemach w oparciu o obliczeniowy dopływ ścieków. Przewody ciśnieniowe na podłączeniu kanalizacyjnym muszą mieć średnicę wewnętrzną równą lub większą od średnicy wylotu z pompy. Na sieci nie powinno występować zmniejszanie średnicy zgodnie z kierunkiem przepływu ścieków. Średnicę rurociągów dobiera się na podstawie przepływów, które uzależnione są od wydajności i liczby pracujących jednocześnie pomp. Przy pompach bez rozdrabniacza rurociągi zbiorcze wykonywane są z reguły z rur PN10 o średnicy nominalnej DN 90, a przy pompach z rozdrabniaczem minimalnej średnicy nominalnej DN 63 mm. Średnicę przewodu głównego przyjmuje się zazwyczaj DN 110. Przy dokonywaniu wyboru dostępnych średnic rur należy się upewnić, czy jest zachowana minimalna prędkość przepływu 0,7 m/s. Maksymalną prędkość przepływu przyjmuje się 2,5 m/s, wyjątkowo może dochodzić do 3,0 m/s. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 33 Pod koniec obliczeń mając dobrane pompy, do obliczania prędkości przepływu w rurociągach tłocznych powinno być wykorzystywane natężenie przepływu z punktu pracy pompy, który uzyskuje się w miejscu przecięcia charakterystyki systemu (rurociągu) z charakterystyką pracy wybranej pompy. Sprawdza się, czy przy tak zaprojektowanej sieci najniekorzystniej położone urządzenia pracując indywidualnie będą w stanie zapewnić żądany wydatek. Rys. 36. D obór średnic dla poszczególnych podsystemów i odcinków obliczeniowych 5.10. Obliczenia hydrauliczne sieci kanalizacji ciśnieniowej Do obliczeń należy przygotować schemat systemu kanalizacji ciśnieniowej, który powinien zawierać następujące informacje: ƒƒideowe przedstawienie gałęzi sieci ciśnieniowej, ƒƒoznaczenie długości odcinków z zaznaczeniem odcinków zbiorczych i tranzytowych na podstawie przyległych obszarów zabudowanych i niezabudowanych, ƒƒrzędne terenu w węzłach sieci oraz maksymalne przewyższenie lub zaniżenie na poszczególnych odcinkach, ƒƒokreślenie liczby domów lub innych obiektów przyległych do sieci na poszczególnych odcinkach, ƒƒopisanie gałęzi sieci ilością ścieków do nich odprowadzanych, ƒƒoznaczenie położenia odbiornika ścieków z kanalizacji ciśnieniowej tzn. oczyszczalni ścieków, studni rozprężnej, przepompowni końcowej. Schemat powinien obejmować rurociągi tłoczne sieci zewnętrznej kanalizacji ciśnieniowej. Nie umieszcza się na nim podłączeń do budynków z PE 40 mm, znajdujących w odległości mniejszej niż 100 m od rurociągu zbiorczego. Maksymalne ciśnienie robocze w systemie kanalizacji ciśnieniowej nie powinno przekraczać 0,3 MPa (3 atn), ze względu na zapewnienie możliwości podłączenia przepompowni na trasie rurociągu tłocznego. Wyższe ciśnienie wymuszałoby konieczność zastosowania większych pomp lub znacznie zmniejszało wydajność standardowych, stosowanych w systemach kanalizacji ciśnieniowej. Dopuszczalna wartość ciśnienia ogranicza jednak maksymalną odległość przerzutu ścieków. Na etapie obliczania strat ciśnienia w sieci, jeżeli zostanie przekroczona wartość ciśnienia maksymalnego należy wprowadzić przepompownię pośrednią. Obliczenia hydrauliczne sieci kanalizacji ciśnieniowej obejmują dwa etapy. W pierwszym następuje określenie stanów obliczeniowych dla założonych równocześnie pracujących pomp. Drugi etap obejmuje obliczenia hydrauliczne według zasad obowiązujących w obliczeniach przewodów wodociągowych [xxix], przy uwzględnieniu dwóch kryteriów. 1. Kryterium okresowego osiągnięcia prędkości samooczyszczającej w każdym odcinku przewodu wynika z konieczności usunięcia osadów gromadzących się na ściankach rur. Prędkość ta jest określana przez różnych autorów na minimum 0,7 m/s. 2. Kryterium maksymalnego ciśnienia występującego w węzłach wynika z układu, jakim jest pompa ze współpracującym z nią przewodem ciśnieniowym o danej charakterystyce. 34 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Obliczenia wysokości ciśnienia w systemie rurociągów przeprowadza się przy założeniu stacjonarnych warunków odpływu dla obciążenia szczytowego. Przy odcinkowym obliczaniu wysokości ciśnienia wychodzi się od warunków ciśnieniowych na wylocie rurociągu. Manometryczną wysokość podnoszenia h w poszczególnych miejscach wyznacza się z oporów tarcia i różnic wysokości geodezyjnej odcinka rurociągu. Obliczenia należy przede wszystkim przeprowadzić dla najdłuższej trasy przepływu ścieków. Strat w ciśnieniowych przyłączach kanalizacyjnych nie uwzględnia się. przyjmowanie chropowatości k w wysokości k = 0,25 mm [xvi]. Obliczenia hydrauliczne przewodów prowadzi się w oparciu o wzór Colebrooka-White'a [xxii]. Chropowatość bezwzględna k przewodu jest zazwyczaj określana przez producenta dla nowych rur, dla których opracowywane są nomogramy do odczytu strat ciśnienia (Rys. 37). Chropowatość bezwzględna k zmienia się jednak w czasie i po kilku latach eksploatacji może osiągnąć wartość pomiędzy 0,1 a 1,0 mm. Wytyczne ATV zalecają gdzie: W celu wykonania obliczeń dla innych wartości k zalecane są obliczenia komputerowe. Na całkowitą wysokość strat ciśnienia hs składają się straty ciśnienia wywołane oporami liniowymi hl oraz straty wywołane oporami miejscowymi hm [m], które są opisane poniższym wzorem [xxii]: [m] 5.2 -współczynnik oporów liniowych obliczany za pomocą wzoru Colebrooka-White'a, [-], d - wewnętrzna średnica przewodu, [m], g - przyspieszenie ziemskie, [m/s2], l - długość przewodu, [m], v - prędkość przepływu ścieków, [m/s], - współczynnik strat miejscowych w przewodzie, [-]. Rys. 37. Nomogram do obliczania strat ciśnienia dla rur bezkielichowych PVC-U przy k = 0,02 mm [xxx] Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Należy zdawać sobie sprawę, iż podana metoda obliczeń dla stanów ustalonych nie odzwierciedla dynamiki pracy sieci kanalizacji ciśnieniowej. W rzeczywistości rurociągi tłoczne zasilane są w wielu punktach, przez losowo włączające się pompy, co znacznie komplikuje opis pracy systemu. Należy uwzględnić współpracę dużej 35 liczby przepompowni, podłączonych do jednego rurociągu tłocznego. W związku z tym zmieniają się natężenia przepływu jak i ciśnienie w rurociągu, straty ciśnienia, wydajności pompowni. Powyższe zagadnienia są rozważane w pracach [xxviii, xxiii, xxxii, xxxiii, xxxiv, xxxv]. 5.11. Dobór pomp Dla doboru pompy konieczna jest znajomość dwóch parametrów: przepływu obliczeniowego i całkowitej wysokości podnoszenia. Ze względu na dużą liczbę przepompowni w systemie, pompy pracują w różnych i bardzo zmiennych warunkach. Przy doborze pomp należy się skoncentrować na najmniej korzystnie położonych pompowniach. Nie powinno się dobierać w systemie zbyt dużej liczby różnych pomp. Najkorzystniej jest ograniczyć się do kilku typów pomp. Wydajność pomp Qp powinna być dobierana w taki sposób by zapewnić minimalną prędkość przepływu w rurociągu podłączenia kanalizacyjnego, natomiast dla najniekorzystniej położonej pompy również najbliższego odcinka kanału ciśnieniowego sieci. Wysokość podnoszenia pomp, powinna uwzględniać wysokość geodezyjną (topograficzną), wysokość strat na przewodzie tłocznym i ciśnienie w odbiorniku ścieków. Obliczana jest z następującej zależności: 5.3 gdzie: Hp -manometryczna wysokość podnoszenia pompy, [m], hg -geodezyjna (topograficzna) wysokość podnoszenia pomiędzy średnim poziomem ścieków w przepompowni a rzędną wylotu przewodu tłocznego lub najwyższym punktem przewodu tłocznego, [m], ∆hst-w ysokość strat ciśnienia na przewodzie tłocznym, suma strat liniowych i miejscowych dla przyjętej średnicy i obliczonego przepływu Qp, [m], hodb-w ysokość ciśnienia w odbiorniku, [m]. Rys. 38. O bliczenie wysokości podnoszenia dla najniekorzystniej położonej przepompowni przydomowej 36 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 5.12. S prawdzenie warunków pompowania na podstawie charakterystyk pomp i układu rurociągów Metoda Szabó obliczania liczby jednocześnie pracujących pomp oparta jest o rachunek prawdopodobieństwa, stąd liczba pracujących przepompowni nie jest powiązana ze średnicą rurociągu i przepustowością układu rurociągów do odbiornika. W związku z powyższym po określeniu średnic rurociągów i dobraniu pomp, gdy znana jest ich charakterystyka należy sprawdzić przepustowość rurociągów. Dysponując charakterystyką hydrauliczną układu rurociągów możemy nałożyć na nią charakterystykę pompy i sprawdzić, czy wysokość podnoszenia jest wystarczająca do przetłaczania ścieków. Następnie należy opracować charakterystykę dwóch i więcej pomp, pracujących równolegle, sprawdzając ile pomp może jednocześnie pracować zapewniając tłoczenie ścieków przez układ rurociągów. Wydajność i wysokość podnoszenia pomp zależy od punktu pracy, położonego na przecięciu charakterystyki zbiorczej pomp oraz charakterystyki hydraulicznej układu przewodów ciśnieniowych (Rys. 39). Rys. 39. Wykres charakterystyk do sprawdzania warunków pracy pomp 5.13. K ontrola konieczności stosowania pneumatycznej stacji płuczącej Pierwszym warunkiem koniecznego zastosowania pneumatycznej stacji płuczącej jest zachowanie minimalnej prędkości 0,7 m/s. Na końcowych odcinkach, gdzie warunek ten nie jest spełniony należy przewidzieć możliwość płukania powietrzem. Drugim warunkiem jest częstość wymiany ścieków w kanałach ciśnieniowych. W celu sprawdzenia konieczności stosowania pneumatycznej stacji pneumatycznej należy policzyć objętość wewnętrzna rurociągu oraz ilość dopływających ścieków. Na tej podstawie można określić wymianę ścieków w systemie i ocenić, czy stacja jest wymagana. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 37 6. Budowa sieci kanalizacji ciśnieniowej 6.1. Rury i kształtki do kanalizacji ciśnieniowej Przewody kanalizacji ciśnieniowej wykonane są najczęściej z rur PE lub PCV. Z uwagi na ciśnienie robocze w zakresie 0,15/0,3 MPa, mogą być stosowane rury w klasach ciśnienia: PN 4 i PN 6, lecz zaleca się stosowanie rur ciśnieniowych PN10 [xxxii,xxxiii]. Rury do kanalizacji ciśnieniowej w celu uniknięcia ewentualnych pomyłek powinny być odpowiednio oznakowane lub odmiennie barwione niż rury wodociągowe. Zgodnie z zaleceniami COBRTI INSTAL rury PE do kanalizacji ciśnieniowej powinny mieć kolor czarny. Rurociągi powinny być odporne na [xvi]: ƒƒwpływy chemiczne zewnętrzne i wewnętrzne, ƒƒtemperaturę do 35 °C, ƒƒerozję mechaniczną, ƒƒciśnienie zewnętrzne i wewnętrzne. Rys. 40. Rury polietylenowe w zwojach stosowane do kanalizacji ciśnieniowej Projektując kanalizację ciśnieniową mającą odprowadzać m.in. ścieki przemysłowe należy zwrócić szczególną uwagę na odporność chemiczną przewodów. Norma PN - EN 1671 zaleca system połączeń zapewniający gładką, wewnętrzną powierzchnię ułatwiającą przepływ, w celu uniknięcia sedymentacji zanieczyszczeń i blokowania przekroju przewodu. Połączenia takie można zrealizować przy użyciu muf. Rurociągi z PVC powinny być łączone przy użyciu muf wtykanych z uszczelkami elastomerowymi lub muf klejonych, które należy bardzo starannie montować. Rurociągi z polietylenu wymagają niewielkiej liczby połączeń, gdyż przy stosowanych średnicach, mogą być rozwijane z bębna (Rys. 40). Rys. 41. Złączki zaciskowe z polipropylenu do rur PE [xxxiv] Rury PE mogą być łączone za pomocą złączek zaciskowych z polipropylenu. Składają się one z korpusu, nakrętki oraz stożka zaciskowego i uszczelki, które montowane są pod nakrętką (Rys. 41). Dostępne są łuki, mufy, trójniki oraz inne kształtki w zakresie średnic DN 20/110 mm [xxxiv]. Innym rodzajem połączeń rur PE są złączki elektrooporowe (Rys. 42). Przy zgrzewaniu doczołowym tworzy się wewnątrz wylewka tworzywa, na której będą się zbierać zanieczyszczenia, stąd w kanalizacji ciśnieniowej ten sposób łączenia rur nie jest zalecany. Rys. 42. Złączki elektrooporowe do łączenia rur PE 38 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Rury z PVC lub HDPE mogą być łączone również przy użyciu różnego rodzaju kształtek żeliwnych. Są one zabezpieczone przed działaniem sił osiowych, rozciąganie i ściskanie [xxxv]. Rurociągi z HDPE i PVC mogą być łączone z zastosowaniem złączek ISO wykonanych z tworzywa sztucznego POM, które są wyjątkowo proste w montażu (Rys. 43), gdyż wystarczy rurę po sfazowaniu końca, wcisnąć w złączkę. Rys. 43. Z łączki ISO stosowane do kanalizacji ciśnieniowej [xxxv] 6.2. Układanie rurociągów kanalizacji ciśnieniowej Podstawową zaletą kanalizacji ciśnieniowej w stosunku do grawitacyjnej jest jej łatwe wykonanie. Przewody kanalizacji ciśnieniowej układa się podobnie jak wodociągowe, równolegle Rys. 44. Układanie rurociągów kanalizacji ciśnieniowej do powierzchni terenu, poniżej głębokości przemarzania, szybko i niedrogo w porównaniu do kanalizacji grawitacyjnej (Rys. 44). Przewody powinny być układane zgodnie z PN -EN 805. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo W wyjątkowych sytuacjach może wystąpić konieczność poprowadzenia kanałów na mniejszych głębokościach. W przypadku, gdy przewód prowadzony jest powyżej powierzchni terenu lub płyciej niż głębokość przemarzania, należy zapewnić odpowiednią izolację termiczną. Badania wykonane w Niemczech wykazały, iż rury kanalizacji ciśnieniowej wykonane z PVC pokryte warstwą pianki poliuretanowej o grubości 40 mm i ułożone na głębokości 0,5 m licząc od wierzchu przewodu są całkowicie zabezpieczone przed zamarznięciem. Nawet w czasie wyjątkowo silnych mrozów ścieki o temperaturze początkowej +8 °C osiągały temperaturę 0 °C po 27 godz. w przewodzie średnicy 110 mm, a po 47 godz. w przewodzie średnicy 225 mm. Zakładając nawet częściowe zamarznięcie ścieków, mogą być one nadal transportowane. Należy mieć jednak na uwadze, że w sieci musi odbywać się przepływ ścieków, stąd na zamarznięcie narażone są przykanaliki ciśnieniowe w budynkach niezamieszkanych. Ze względu na ostrzejsze warunki klimatyczne w Polsce niż w Niemczech, należy również przeanalizować grubość warstwy izolacyjnej. 39 Rys. 45. Wykonanie przyłącza kanalizacyjnego zabezpieczające przed rozszczelnieniem rurociągu. Bloki oporowe należy zwymiarować w zależności od maksymalnego ciśnienia roboczego, kąta zmiany kierunku, rodzaju gruntu i wykopu. Kanałów ciśnieniowych nie układa się pod jezdnią ze względu na niebezpieczeństwo uszkodzenia przez obciążenia dynamiczne wywołane ruchem samochodów. Na skrzyżowaniach dróg najwygodniej jest wykorzystywać technologie przeciskania lub wiercenia pod szlakami komunikacyjnymi (Rys. 46). Przejścia pod jezdniami należy pokonywać w rurach osłonowych. Rury ciśnieniowe HDPE o średnicach do DN 110 układane są w wykopie prosto z bębna, gdyż. są one dostarczane w zwojach. Wykop może zostać wykonany, za pomocą mini koparki lub pługu do kopania rowów, bez konieczności stosowania kosztownego deskowania i rozpierania jego ścian. (Rys. 47). W tym przypadku odtworzenie pierwotnego stanu powierzchni terenu wymaga znacznie niższych kosztów niż przy układaniu kanalizacji grawitacyjnej. Jeżeli są stosowane połączenia kielichowe lub inne wrażliwe na ciśnienie wewnętrzne, przy zmianach kierunku konieczne są betonowe bloki oporowe, W sytuacji, gdy kanalizacja ciśnieniowa będzie pracowała okresowo należy przeanalizować występowanie sił w rurociągu kiedy jest on pusty. Rys. 46. Wykonanie przejścia pod jezdnią metodą przecisku 40 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Głębokość ułożenia przewodów powinna zabezpieczać je przed zgnieceniem . Przy układaniu rurociągów kanalizacji ciśnieniowej należy zachować następujące minimalne odległości [xix]: ƒƒod podziemnej telekomunikacyjnej linii kablowej – 1,0 m (można ją zmniejszyć o 0,25 m przy zastosowaniu specjalnych zabezpieczeń), ƒƒod sieci wodociągowej i gazowej – 1,5 m, ƒƒod kabli energetycznych – 0,8 m. Minimalna odległość pionowa od położonego wyżej rurociągu gazowego wynosi 0,2 m, a od podziemnej telekomunikacyjnej linii kablowej – 0,3 m. Osie przewodów powinny się przecinać pod kątem większym od 600. Po ułożeniu rurociągów należy sporządzić plany powykonawcze. Rys. 47. U kładanie rurociągu ciśnieniowego przy użyciu specjalnego pługu 6.3. Uzbrojenie sieci kanalizacji ciśnieniowej Uzbrojenie sieci kanalizacji ciśnieniowej powinno mieć konstrukcję odporną na zapychanie. Można wyróżnić następujące elementy uzbrojenia: ƒƒzasuwy montowane podobnie jak w sieci wodociągowej, na wszystkich odgałęzieniach rurociągów zbiorczych oraz co 250-300 m na dłuższych odcinkach w obszarze zabudowanym z wyjątkiem odcinków tranzytowych nie zasilanych po drodze, ƒƒzawory napowietrzająco-odpowietrzające, ƒƒzawory płuczące, ƒƒodwodnienia w najniższych punktach sieci, ƒƒprzyłącza pneumatycznych stacji płuczących, ƒƒw nielicznych przypadkach filtry neutralizujące nieprzyjemne zapachy wydobywające się z sieci. Urządzenie wyposażone jest w nasadę typ C z zamknięciem, zabezpieczonym łańcuszkiem. Wykonywane jest w trzech wariantach umożliwiających różny montaż: ƒƒproste odejście kołnierzowe, ƒƒodejście kołnierzowe 45° do połączenia z kształtkami 45°, ƒƒkątowa złączka wciskowa 90° Armatura do płukania kanałów ciśnieniowych (hydranty płuczące, rewizje) Armaturę do płukania sieci (hydranty płuczące) należy rozmieścić w miejscach i odstępach zapewniających możliwość kontroli i płukania wszystkich odcinków sieci. Powinny być rozmieszczane w odległościach ok. 300 m. Rewizje umożliwiają również budowę prowizorycznego obejścia po powierzchni terenu w przypadku wystąpienia poważniejszej awarii sieci. Przykładowe urządzenie do płukania sieci przedstawiono na rysunku (Rys. 48). Rys. 48. Armatura do płukania kanałów ciśnieniowych [xxxv] Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 41 Rys. 49. Łuk kołnierzowy do montażu hydrantu płuczącego [xxxv] Rys. 50. Zasuwa z żywicy POM do zgrzewania [xxxv] Urządzenie z prostym odejściem może być zamontowane przy użyciu kształtek kołnierzowych lub na łuku kołnierzowym ze stopką, łączoną z opaską na rurociągu lub z wbudowanym trójnikiem (Rys. 49). pokrywy pod ciśnieniem, niezawodne i szczelne zamknięcie dzięki płycie odcinającej i uszczelce typu O-ring. Zasuwy do ścieków Zasuwy odcinające należy instalować po obu stronach hydrantów płuczących oraz na każdym rozgałęzieniu rurociągów tak, aby możliwe było przepłukiwanie wszystkich gałęzi sieci. Konstrukcja zasuwy powinna być taka, aby po całkowitym jej otwarciu nie był zbył zmniejszony prześwit w stosunku do średnicy wewnętrznej rury.[xxxiii]. Do kanalizacji ciśnieniowej należy stosować zasuwy do ścieków odporne na korozję. Wrzeciona zasuw powinny być zabezpieczone przed kontaktem ze ściekami. Na mniejszych średnicach, jak na przykład przykanalikach ciśnieniowych, mogą być stosowane zasuwy z tworzywa sztucznego POM, przystosowane do zgrzewania (Rys. 50) lub z połączeniem typu ISO. Urządzenia napowietrzającoodpowietrzające do ścieków (zawory napowietrzająco-odpowietrzające) Prezentowane zasuwy do ścieków posiadają wrzeciono i płytę ze stali nierdzewnej, możliwość bezpośredniego montażu w ziemi i wymiany Na przewiązkach i w najwyższych punktach sieci zalecane jest projektowanie automatycznych zaworów napowietrzająco-odpowietrzających. Odpowietrzniki umożliwiają usuwanie korków powietrznych z sieci. Korki powietrzne utrudniają przepływ szczególnie przy falistym przebiegu rurociągu, kiedy może nastąpić sumowanie ciśnienia słupów wody w częściach wznoszących rurociągów i znaczny wzrost niezbędnej wysokości tłoczenia. Napowietrzniki instaluje się w częściach Rys. 51. Zasuwa do ścieków z luźnymi kołnierzami [xxxv] Rys. 52. Lokalizacja zaworów napowietrzających i odpowietrzających [xix] 42 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Rys. 53. Zawory napowietrzająco-odpowietrzające do kanalizacji ciśnieniowej [xxxvii] Rys. 54. Przekroje przez zawory napowietrzającoodpowietrzające do ścieków [xxxviii] opadających rurociągów tworzących syfony, 1,5 m poniżej maksymalnego poziomu ścieków w syfonie, co umożliwia spływ ścieków z syfonu na zasadzie lewarowania [xix, xx] (Rys. 52). ƒƒwszystkie części mechaniczne są wykonane z materiałów odpornych na korozję, ƒƒkorpus stalowy, epoksydowany (nr 9863) lub nierdzewny (nr 9864) – ze stali 1.4571. Można wyróżnić armaturę przystosowaną do zabudowy w studzienkach lub bezpośrednio w gruncie, wyposażone w odpowiednie osłony. Wymaga on wykonania dodatkowej komory lub studzienki, w której zostanie zamontowany. Urządzenia te powinny być montowane w punktach położonych najwyżej, szczególnie przy silnie nachylonych odcinkach trasy rurociągu (w kierunku przepływu), gdyż zapobiega to powstawaniu podciśnienia i w skrajnym przypadku złożenia się np. rurociągu z HDPE. Na rysunku 55 zamieszczono zawór napowietrzająco-odpowietrzający o ciśnieniu roboczym 0-16 barów, charakteryzujący się następującymi cechami konstrukcyjnymi: ƒƒbezstopniowy zawór napowietrzającoodpowietrzający do ścieków, ƒƒsamoczynny, ƒƒgniazdo nie ma kontaktu ze ściekami (poduszka powietrzna), ƒƒoba przyłącza umożliwiają skuteczne płukanie zaworu w czasie prac konserwacyjnych (górne przyłącze = wlot wody płuczącej), Spusty ścieków W systemie kanalizacji ciśnieniowej należy przewidzieć możliwość odcięcia i opróżnienia odcinków przewodów tłocznych ze ścieków. Jest to spowodowane koniecznością uniknięcia niebezpieczeństwa zagniwania ścieków w przewodach w przypadku ich dłuższego zatrzymania np. podczas okresowych przestojów, w czasie przeprowadzania napraw. W tym celu w najniższych punktach sieci kanalizacji ciśnieniowej należy przewidzieć zainstalowanie przewodów spustowych odprowadzających ścieki do zbiorników magazynowych lub przyłącza dla taboru asenizacyjnego. Przyłącza pneumatycznych stacji płuczących Gniazda do podłączenia przewoźnych stacji pneumatycznych, należy umieszczać w taki sposób, aby każdy odcinek przewodu można było płukać wodą z zewnątrz lub przedmuchiwać powietrzem (Rys. 55). Uzbrojenie sieci należy zabezpieczyć skrzynkami lub pokrywami oraz oznakować tabliczkami. Wszystkie zasuwy odcinające i hydranty płuczące powinny zostać jednoznacznie oznakowanie, aby wykluczyć ich pomylenie z armaturą wodociągową. Rys. 55. Studzienka z uzbrojeniem kanalizacji ciśnieniowej Położenie rur rewizyjnych powinno być również oznaczone tabliczkami, aby można je było łatwo odnaleźć także pod śniegiem lub lodem. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 43 7. Koszty systemu kanalizacji ciśnieniowej Koszt wykonania i eksploatacji kanalizacji ciśnieniowej zależny jest od warunków lokalnych. Zróżnicowanie kosztów wynika z następujących czynników: ƒƒróżnych warunków realizacji dla poszczególnych budów, zależne m.in. od podłoża gruntowego, poziomu wód gruntowych, ƒƒróżnych kosztów jednostkowych budowy w zależności od rejonu Polski, ƒƒróżnych kosztów w zależności od długości sieci przypadającej na jedną posesję, ƒƒkosztów eksploatacji sieci w zależności od konieczności lub braku konieczności stosowania stacji pneumatycznych, ƒƒilości niezbędnej armatury na sieci, ƒƒkosztów wykwalifikowanej obsługi (konserwatorów) sieci i pomp, ƒƒkosztów energii elektrycznej pobranej dla pracy studzienek pompowych, ƒƒpodatków i opłat związanych z korzystaniem z urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków. Projektując i wykonując system kanalizacji ciśnieniowej obniżenie kosztów inwestycyjnych nie może być podstawowym celem tych działań, gdyż często pociąga to za sobą podwyższone koszty eksploatacji, a nierzadko obniżenie jakości wykonania. Dosyć szybko pociąga to za sobą konieczność poniesienia dodatkowych kosztów napraw, wymiany urządzeń i armatury. Ostatecznie niższy koszt jest osiągnięty, lecz krótkotrwale, a tego typu inwestycje powinny funkcjonować przez kilkadziesiąt lat. 8. Odbiór systemu kanalizacji ciśnieniowej Przed uruchomieniem systemu należy przeprowadzić próbę szczelności całej sieci. Kontrolę rurociągów przeprowadza się odcinkami. Przed końcową próbą szczelności należy odpowietrzyć punkty najwyżej położone. Zalecane jest sprawdzanie części systemu zaraz po jego wykonaniu. Przewody powinny być poddane próbom ciśnieniowym zgodnie z wymaganiami technicznymi. Podczas robót, pozostawiając rurociągi na noc należy końcówki zamykać korkami. Zapobiegnie to dostawaniu się zanieczyszczeń lub wchodzeniu zwierząt, które mogą później sprawić problemy podczas rozruchu. Wykonawca robót powinien wykazać, że wszystkie urządzenia są sprawne i funkcjonują prawidłowo. Przed uruchomieniem przydomowych przepompowni podłączeniowych należy sprawdzić wszystkie podłączone do nich kanały grawitacyjne i zbiorniki, czy nie znajdują się w nich piasek, pozostałości materiałów budowlanych, gruz lub inne zanieczyszczenia mogące uszkodzić pompę. Powinno się również sprawdzić, czy na posesjach nie próbowano ewentualnie odprowadzać wody deszczowe do studzienek pompowni i zlikwidować takie dopływy. Przy pierwszym uruchomieniu przepompowni należy w pierwszej kolejności sprawdzić zgodność podłączenia urządzeń w instalacji zasilającosterowniczej z dostarczonym schematem montażowym. Start pomp powinno się przeprowadzić w zbiorniku napełnionym wodą do wysokości, przy której następuje zadziałanie urządzenia sterującego. Po włączeniu pomp sprawdza się poprawność ustawienia wymaganych poziomów pracy pomp. 44 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 9. Eksploatacja systemu kanalizacji ciśnieniowej System kanalizacji ciśnieniowej powinien spełniać następujące wymagania eksploatacyjne [PN]: ƒƒnie powinno dochodzić do blokowania przepływu w sieci; ƒƒnie powinno dochodzić do zalewania powierzchni wskutek podpiętrzenia ścieków; zalewanie powierzchni powinno być wyeliminowane lub ograniczone do uzasadnionych do ustalenia przypadków i częstotliwości; ƒƒprzeciążenie systemu spowodowane ściekami dopływającymi z podłączonych kanałów grawitacyjnych powinno być eliminowane lub ograniczone do możliwych do ustalenia przypadków i częstotliwości występowania; ƒƒsystem nie powinien stwarzać zagrożenia dla istniejących sąsiednich obiektów i infrastruktury; ƒƒz systemu nie powinny wydobywać się nieprzyjemne zapachy; ƒƒdo wszystkich urządzeń powinien być zapewniony dostęp w celu ich konserwacji. Konserwacja i eksploatacja urządzeń w tym przydomowych przepompowni ścieków powinna być powierzona operatorowi systemu kanalizacji ciśnieniowej, posiadającemu odpowiednio wykwalifikowaną kadrę oraz specjalistyczny sprzęt. System powinien być przeglądany na bieżąco by zapobiec większym awariom. Stosowanie tzw. „metody strażaka”, czyli naprawiane tylko powstałych awarii, pociąga za sobą poważniejsze skutki i koszty (Rys. 56). W przypadku, gdy urządzenia znajdują się na terenie prywatnych działek, konieczne są odpowiednie porozumienia, umożliwiające wejście ekipom na teren prywatny. Porozumienie powinno obejmować możliwość przeglądów, napraw oraz w miarę potrzeby wymian i renowacji. Podstawą serwisu pomp, przepompowni, armatury i stacji sprężania powietrza powinny być instrukcje producenta oraz odpowiednie przepisy i normy techniczne. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania kanalizacji ciśnieniowej i ograniczenia trudności eksploatacyjnych jest przestrzeganie przez użytkowników zasad jej użytkowania. Wskazane jest, aby już podczas wstępnych uzgodnień przekazywać mieszkańcom informacje o projektowanym systemie. Odpowiednio przygotowane materiały na temat zasad użytkowania kanalizacji ciśnieniowej, rozprowadzane wśród mieszkańców, jak i spotkania z mieszkańcami, mogą zapobiec wielu trudnościom eksploatacyjnym. Rys. 56. Wizja nieprawidłowej eksploatacji, tzw. „metoda strażaka” Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 45 9.1. Eksploatacja przepompowni Zaleca się, aby przydomowe przepompownie ścieków były sprawdzane co najmniej raz w roku. Pojawiające się, ewentualne problemy eksploatacyjne mogą uzasadnić konieczność przeprowadzania kontroli z różną częstością. Należy sprawdzić stan pomp, armatury, układu sterującego (czujników poziomu), rurociągów. W celu zachowania długiej żywotności urządzeń należy sprawdzać szczelność studzienki pompowej i przyłącza grawitacyjnego, gdyż eliminuje się w ten sposób napływ wód gruntowych oraz piasku, który powoduje przyspieszone zużywanie się elementów rozdrabniających i hydraulicznych urządzeń. Należy sprawdzić ilość zgromadzonych osadów i wielkość warstwy tłuszczu odkładającego się na ściankach zbiornika, a następnie w razie potrzeby przeprowadzić czyszczenie zbiornika. W momencie czyszczenia zbiornika przepompowni, należy pamiętać, iż Ustawa z dnia 27.06.1997 o odpadach (Dz.U. 2001 nr 62, poz. 628) narzuca obowiązek rejestracji ilości zanieczyszczeń oraz bezpiecznego ich transportu i utylizacji. Firma odbierająca zanieczyszczenia winna posiadać odpowiednie zezwolenie Urzędu Wojewódzkiego. Usunięte z osadnika i zbiornika pompowni zanieczyszczenia należy zagospodarować zgodnie z wytycznymi właściwych Wydziałów Ochrony Środowiska. Awarie urządzeń zauważone przez właściciela posesji lub innych użytkowników, powinny być niezwłocznie zgłaszanie obsłudze systemu. Po awarii zasilania energetycznego, urządzenie wytwarzające ciśnienie powinno się automatycznie włączyć. Eksploatacja przepompowni ścieków powinna być prowadzona zgodnie z przepisami BHP przez przeszkoloną ekipę techniczną w skład której wchodzą minimum dwie osoby. Firma WILO udostępnia materiały niezbędne do szkolenia obsługi w zakresie obsługi pomp. Szkolenie powinno obejmować montaż pomp, działanie i eksploatację przepompowni, budowę i obsługę automatyki przepompowni. 9.2. Eksploatacja sieci przewodów ciśnieniowych W systemie o prawidłowo dobranych średnicach rurociągów, gdy występuje efekt samooczyszczania kanałów, czynności eksploatacyjne sprowadzają się do okresowego przepłukiwania kanałów o mniejszych przepływach. Do płukania odległych części systemu można użyć przewoźnych stacji sprężonego powietrza. Jeżeli są stosowane stałe stacje do płukania, uszkodzenie jednej z nich na okres kilku godzin lub nawet kilku dni nie prowadzi do znaczącego obniżenia efektywności pracy systemu kanalizacyjnego. W przypadku sieci pierścieniowych, należy od czasu do czasu zmieniać kierunki przepływu, aby przepłukać również odcinki rurociągów mniej obciążone. Dzięki zastosowaniu rur wykonanych z HDPE lub PCV niebezpieczeństwo ich zatkania jest mniejsze w porównaniu do przewodów wykonanych z innych materiałów. Na ścianach przewodów z tworzyw sztucznych, znacznie trudniej osadzają się zanieczyszczenia. Płukanie przewodów może być wykonywane z użyciem wody lub powietrza. Nie jest ono traktowane jako metoda transportu ścieków. Powinno być stosowane wtedy, gdy: ƒƒnie jest możliwe utrzymywanie w systemach minimalnej prędkości przepływu lub przekroczony jest czas retencji ścieków w kanale ciśnieniowym, ƒƒw systemach, gdzie występuje bardzo duża nierównomierność dopływających ścieków. Miejscem na które należy szczególnie zwrócić uwagę podczas eksploatacji jest przejście kanału tłocznego do grawitacyjnego w studzience rozprężnej, gdyż nagła zmiana prędkości przepływu ścieków może spowodować osadzanie się zanieczyszczeń w kanale grawitacyjnym. W przypadku zmniejszenia się pola przekroju poprzecznego przewodu spowodowanego przez odkładanie się osadów na ściankach, wzrastają straty hydrauliczne podczas tłoczenia ścieków, stąd wzrasta wymagane ciśnienie tłoczenia pomp. Jest to zjawisko niekorzystne, wymagające przeprowadzenia płukania sieci. 46 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 9.3. Zagrożenie nieprzyjemnymi zapachami W prawidłowo zaprojektowanej kanalizacji ciśnieniowej powstawanie H2S jest w znacznym stopniu ograniczone, gdyż poprzez zastosowanie rur o gładkich ściankach wewnętrznych, przy zapewnionej odpowiedniej prędkości przepływu ścieków, tworzenie się błony biologicznej występuje w bardzo ograniczonym wymiarze. Jednak należy brać pod uwagę, iż może dojść do sytuacji, w której ścieki będą przebywały przez długi okres czasu w zamkniętych przewodach lub utworzą się osady i błona na ściankach przewodów. Ze względu na brak wentylacji i dopływu tlenu może to powodować powstawanie siarkowodoru (H2S) na drodze beztlenowej, w obrębie błony biologicznej pokrywającej wnętrze przewodu i w osadzie gromadzącym się w dolnej części przewodów przy zbyt małej prędkości przepływu ścieków. W związku z tym, w miejscach sieci kanalizacji ciśnieniowej, gdzie ścieki mają kontakt z atmosferą należy się liczyć z powstawaniem nieprzyjemnych zapachów wywołanych siarkowodorem. W przepompowniach pośrednich, zbiornik powinien być całkowicie szczelny, a jego połączenie z atmosferą w przypadku sąsiedztwa z budynkami mieszkalnymi należy wykonywać przez odpowiedni filtr neutralizujący zapachy. Wydzielanie się H2S może mieć miejsce na końcu wylotu przewodu ciśnieniowego, w którym ciśnienie jest równe ciśnieniu atmosferycznemu. W celu zapobieżenia uwalniania się siarkowodoru ze ścieków, należy wprowadzać je z przewodu tłocznego do kolektora możliwie bez powodowania przepływu burzliwego. Przewód tłoczny powinien być poprowadzony do samego kanału grawitacyjnego, bez przepadu. Kanał grawitacyjny w miejscu dopływu ścieków z przewodu tłocznego należy wykonać z materiałów odpornych na korozję. Uciążliwości zapachowe mogą również powstawać w miejscach zamontowania zaworów napowietrzającoodpowietrzających. 9.4. Niebezpieczeństwo powstawania korozji W przewodach całkowicie wypełnionych nie występuje niebezpieczeństwo powstawania kwasu siarkowego kwasu siarkowego z siarkowodoru, gdyż brak jest tlenu niezbędnego do tworzenia kwasu. Tlen występuje w miejscu wypływu ścieków z kanałów tłocznych, stąd miejsca te są szczególnie narażone na korozję. Niebezpieczeństwo takie występuje również w miejscach, w których ścieki mogą okresowo płynąć ze swobodnym zwierciadłem, czyli na wzniesieniach, przy zaworach napowietrzająco-odpowietrzających. Siarkowodór (H2S) w połączeniu z kondensatem pary wodnej na ściankach kanałów tworzy kwas siarkowy. Do oceny możliwości powstawania H2S w przewodach kanalizacji ciśnieniowej należy stosować następujące postępowanie [xvi, xxxix]. Powstawanie siarczków S wylicza się z wzoru: ∆S = C o t/d [mg/l] 9.1 gdzie: t -średni czas przepływu lub zatrzymania ścieków w przewodach kanalizacji ciśnieniowej [min]. d -średnica przewodu ciśnieniowego. [cm] Wartości współczynnika C zaleca się przyjmować: ƒƒdla przewodów ciśnieniowych C = 2,0; ƒƒdla pojedynczych przewodów płukanych sprężonym powietrzem C = 1,0. Wartości wskaźnika C dotyczą ścieków o przeciętnej temperaturze ok. 20°C. Na każde 10° C przyrostu temperatury należy liczyć się z podwojeniem intensywności reakcji. Przy ogólnych stężeniach siarczków powyżej 1,0 mg/1 należy stosować materiały odporne na korozję. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 47 9.5. Wpływ ścieków na pracę oczyszczalni Ścieki dopływające z sieci kanalizacji ciśnieniowej do oczyszczalni nie są gorszej jakości niż ścieki dopływające z kanałów grawitacyjnych. Można więc przyjąć, że przy oczyszczaniu ścieków z sieci kanalizacji ciśnieniowej nie należy oczekiwać żadnych szczególnych, negatywnych skutków dla procesu biologicznego oczyszczania ścieków. Wyjątkiem jest przypadek, gdy do oczyszczalni dopływają ścieki zagniłe w wyniku długotrwałego przebywania w zamkniętych przewodach ciśnieniowych, co powinno należeć do sytuacji awaryjnych. Występują jednak pewne różnice, o których należy pamiętać. Ustalając wielkość natężenia dopływu ścieków do oczyszczalni nie uwzględnia się wód infiltracyjnych. Przewody tłoczne są szczelne, a ponadto nadciśnienie panujące w sieci przewodów uniemożliwia przedostawanie się do nich wody infiltracyjnej. W kanalizacji wyposażonej w pompy z rozdrabniarkami nic nie zostaje na kratach, gdyż wszystkie zanieczyszczenia są rozdrobnione. W kanalizacji ciśnieniowej z pompami wyposażonymi w rozdrabniarki, zanieczyszczenia dopływające do oczyszczalni ścieków mają bardzo niewielkie rozmiary, stąd tylko niewielka ich ilość zostanie zatrzymana na kracie. Wzrost ilości kratek wyławianych ze ścieków można osiągnąć poprzez zastosowanie krat gęstych, bardzo gęstych lub sit. Zalecane jest stosowanie krat gęstych o prześwicie pomiędzy prętami od 1 do 10 mm. Za kratami najczęściej znajduje się piaskownik mający za zadanie oddzielenie piasku oraz zawiesin mineralnych ze ścieków. Zanieczyszczenia w ściekach doprowadzanych z pomp z rozdrabniarkami mogą mieć mniejszą zdolność do sedymentowania zawiesin gruboziarnistych w piaskowniku. Znaczna część rozdrobnionych zawiesin, które nie zostały usunięte w procesach wstępnego oczyszczania, zostanie usunięta w osadniku wstępnym. Należy też uwzględniać występowanie zanieczyszczeń pływających, w celu zapobieżenia powstawaniu kożucha w komorach osadu czynnego. Ostatecznie prowadzi to jednak do sytuacji, gdy rozdrobnione zanieczyszczenia w większej ilości doprowadzaane są do biologicznego stopnia oczyszczania ścieków niż w ściekach z kanalizacji grawitacyjnej, stąd należy uwzględnić podwyższone stężenie zanieczyszczeń. Jeżeli są to substancje organiczne, to będą one stanowiły dla osadu czynnego substrat. W takim przypadku należy zapewnić odpowiedni czas dla biologicznego ich rozkładu w komorze osadu czynnego. Problemem mogą być zawiesiny nieorganiczne, które będą stanowiły balast dla osadu czynnego. Rozdrobnione zawiesiny włókniste mogą powodować niebezpieczeństwo zatykania systemów napowietrzania (membrany, ruszty), lecz z drugiej strony zawiesiny ściekowe mają większe pole powierzchni w stosunku do nierozdrobnionych, w zawiązku z czym są łatwiej dostępne dla mikroorganizmów decydujących o skuteczności biologicznego stopnia oczyszczania ścieków. 48 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 10. Materiały pomocnicze do opracowania oferty Wilo-Drain MTS 40 Przeznaczenie Pompa zatapialna do ścieków z urządzeniem tnącym Materiały Oznaczenie typu • • • • • • • • Przykł.: Wilo-Drain MTS 40/27-1-230-50-2 MTTechnologia Macerator (typoszereg z urządzeniem tnącym) SSilnik w obudowie ze stali nierdzewnej 40 Średnica nominalna krócca tłocznego [mm] /27 Maks. wysokość podnoszenia [m] 1-230 Silnik na prąd zmienny 50 Częstotliwość sieci 50 Hz 2 Liczba biegunów Zastosowanie Pompowanie ścieków z fekaliami. Urządzenie tnące Wilo rozdrabnia stałe składniki ścieków na łatwe do przetłoczenia medium. Zalecane zastosowanie w kanalizacji ciśnieniowej. Kanalizacja ciśnieniowa stosowana jest tam, gdzie koszty tradycyjnej kanalizacji grawitacyjnej stają się zbyt wysokie, np. przy: • wysokim poziomie wód gruntowych • braku spadku terenu • czasowym nagromadzeniu ścieków • domach letniskowych, kempingach itp. •koszty wykonania są znacznie mniejsze dzięki małej średnicy rurociągu, tj. DN 40. Cechy specjalne/zalety • Sferyczny kształt urządzenia tnącego • Wysoka sprawność • Niskie koszty eksploatacji • Odporność na zatykanie się • Olejowa komora separująca • Wysoka niezawodność pracy • Silnik w obudowie ze stali nierdzewnej 1.4404 (316 L) •Wykonanie przeciwwybuchowe jako standard dla wszystkich wersji 3~400 V Dane techniczne • • • • • • • Zasilanie: 1~230 V, 50 Hz lub 3~400 V, 50 Hz Tryb pracy w zanurzeniu: S1 lub S3 25 % Stopień ochrony: IP 68 Klasa izolacji: F Kontrola temperatury uzwojenia Maks. temperatura medium: 3 – 35°C Długość kabla: 10 m Konstrukcja/działanie • • • • • Innowacyjne, opatentowane urządzenie tnące Swobodny dopływ do wirnika Wewnętrzne obrotowe ostrze Sferyczne urządzenie tnące Rozdrabnianie pompowanych części stałych Korpus pompy: EN-GJL-250 Wirnik: EN-GJL-200 Wał: stal nierdzewna 1.4021 Uszczelnienie mechaniczne po stronie pompy: SiC/SiC Uszczelnienie wału po stronie silnika: NBR Uszczelnienie statyczne: NBR Obudowa silnika: stal nierdzewna 1.4404 Urządzenie tnące: stal nierdzewna 1.4528 Opis/przeznaczenie Zatapialna pompa monoblokowa do ścieków z wewnętrznym, opatentowanym urządzeniem tnącym do stacjonarnego i przenośnego ustawienia mokrego. Hydraulika Wyposażona w wirnik jednokanałowy. Wylot tłoczny pompy to poziomy króciec gwintowany (Rp 1¼” dla pomp MTS40/21..27) lub króciec kołnierzowy. Silnik Silniki suche oddają ciepło poprzez elementy obudowy bezpośrednio do otaczającego medium i mogą być stosowane do ciągłej i przerywanej pracy w zanurzeniu. Komora uszczelniająca chroni silnik przed przedostaniem się do niego medium. Jest wypełniona olejem, który jest biodegradowalny i bezpieczny dla środowiska. Doprowadzenie kabla wtykowe. Kable są dostępne w długościach co 10 m. Uszczelnienie wału Uszczelnienie po stronie medium niezależne od kierunku obrotów uszczelnienie mechaniczne, natomiast po stronie silnika uszczelnienie obrotowe. Zakres dostawy •Gotowa do podłączenia pompa z kablem zasilającym o dł. 10 m - dla 3~400 V z gołymi przewodami końcówki kabla (bez wtyczki) - dla 1~230 V z wtyczką z zabezpieczeniem ochronnym • Instrukcja montażu i obsługi Uruchomienie System ochrony przed pracą na sucho Korpus pompy musi być zawsze zanurzony, aby zapobiec zasysaniu powietrza. W przypadku wahań poziomu medium, system powinien się wyłączyć automatycznie po osiągnięciu minimalnego dozwolonego poziomu medium. Akcesoria •Stopa sprzęgająca z górnym łącznikiem prowadnic • Łańcuch Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 49 Wilo-Drain MTS 40 Charakterystyki Wilo-Drain MTS 40 H [m] MTS 40/39 35 MTS 40/35 ø = 10 mm 30 MTS 40/31 25 MTS 40/27 MTS 40/24 20 MTS 40/21 15 10 5 0 0 2 4 6 8 10 3 All of the data applies to 1~230 V / 3~400 V, 50 Hz and a density of 1 kg/dm . 12 14 Wszystkie przedstawione charakterystyki odnoszą się do napięcia zasilania ~230 V / 3~400 V, 50 Hz i gęstości 1 kg/dm3 Wilo-Drain Zasilanie Nr Artykułu MTS 40/21 1~230 V, 50 Hz 2060174 MTS 40/21 3~400 V, 50 Hz 2060176 MTS 40/24 1~230 V, 50 Hz 2060170 MTS 40/24 3~400 V, 50 Hz 2060175 MTS 40/27 1~230 V, 50 Hz 2053831 MTS 40/27 3~400 V, 50 Hz 2056253 MTS 40/31 3~400 V, 50 Hz 6046761 MTS 40/35 3~400 V, 50 Hz 6046760 MTS 40/39 3~400 V, 50 Hz 6045558 16 Q [m³/h] 50 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Wilo-Drain MTS 40 Dane techniczne Wilo-Drain MTS 40 Sewage pumps - standard range Submersible pumps with macerator Technical data Wilo-Drain MTS Subject to change 09/2008 WILO SE atalogue C2 - 50 Hz - Sewage pumps from DN 32 to DN 800 MTS 40/21 MTS 40/21 MTS 40/24 MTS 40/24 MTS 40/27 MTS 40/27 MTS 40/31 MTS 40/35 MTS 40/39 1~230 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 1~230 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 1~230 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz Jednostka Króciec tłoczny Swobodny przelot kuli [mm] Maks. wydatek [m3/h] Maks. wysokość podnoszenia [m] Tryb pracy (zanurzony) Tryb pracy (wynurzony) Maks. głębokość zanurzenia [m] Stopień ochrony Rp 1¼/DN 40 10 13 Rp 1¼/DN 40 10 13 Rp 1¼/DN 40 10 14 Rp 1¼/DN 40 10 14 Rp 1¼/DN 40 10 15 Rp 1¼/DN 40 10 15 DN 40 10 14 DN 40 10 15 DN 40 10 16 21 S1 S3-25% 21 S1 S3-25% 24 S1 S3-25% 24 S1 S3-25% 27 S1 S3-25% 27 S1 S3-25% 31 S1 S3-25% 35 S1 S3-25% 39 S1 S3-25% 10 10 10 10 10 10 10 10 10 IP 68 IP 68 IP 68 IP 68 IP 68 IP 68 IP 68 IP 68 IP 68 Temperatura przetłaczanego medium Waga w przybliżeniu. [kg] Dane silnika Prąd znamionowy [A] Prąd rozruchu [A] Znamionowa moc silnika [kW] Pobór mocy [kW] Współczynnik mocy Typ rozruchu Nominalna prędkość obrotowa [rpm] Klasa izolacji Zalecana częstość załączania [1/h] Maks. częstość załączania [1/h] 3 °C ... 35 °C 30 3 °C ... 35 °C 30 3 °C ... 35 °C 30 3 °C ... 35 °C 30 3 °C ... 35 °C 30 3 °C ... 35 °C 30 3 °C ... 35 °C 30 3 °C ... 35 °C 30 3 °C ... 35 °C 30 8 1 1.3 0.82 bezpośredni 2900 F 20 50 2.5 1 1.2 0.85 bezpośredni 2900 F 20 50 8.7 1.2 1.6 0.9 bezpośredni 2900 F 20 50 2.8 1.2 1.45 0.82 bezpośredni 2900 F 20 50 9.5 1.5 1.9 0.95 bezpośredni 2900 F 20 50 3.2 1.5 1.7 0.82 bezpośredni 2900 F 20 50 5.3 2.1 2.6 0.77 bezpośredni 2900 F 20 50 5.8 2.3 2.8 0.78 bezpośredni 2900 F 20 50 6 2.5 3 0.8 bezpośredni 2900 F 20 50 Dopuszczalna tolerancja napięcia [%] +/- 10 +/- 10 +/- 10 +/- 10 +/- 10 +/- 10 +/- 10 +/- 10 +/- 10 10 H07RN-F 4G1.5 odłączalny - 10 H07RN-F 6G1 odłączalny - 10 H07RN-F 4G1.5 odłączalny - 10 H07RN-F 6G1 odłączalny - 10 H07RN-F 4G1.5 odłączalny - 10 H07RN-F 6G1 odłączalny - 10 H07RN-F 6G1 odłączalny - 10 H07RN-F 6G1 odłączalny - 10 H07RN-F 6G1 odłączalny - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Kabel Długość kabla zasilającego [m] Typ kabla Przekrój poprzeczny kabla [mm2] Sposób podłaczenia kabla Wtyczka sieciowa Konstrukcja / działania Czujnik pływakowy Wykrywanie przecieków silnika Wykrywanie przecieków komory uszczelniającej Zabezpieczenie silnika Wykonanie przeciwwybuchowe Materiały Uszczelnienie statyczne Wirnik (standard) Urządzenie do cięcia Uszczelnienie po stronie silnika Uszczelnienie mechaniczne Obudowa silnika Korpus pompy Wał pompy WSK WSK WSK WSK WSK WSK WSK WSK WSK ATEX ATEX ATEX ATEX ATEX ATEX ATEX ATEX ATEX NBR EN-GJL-200 NBR EN-GJL-200 NBR EN-GJL-200 NBR EN-GJL-200 NBR EN-GJL-200 NBR EN-GJL-200 NBR EN-GJL-200 NBR EN-GJL-200 NBR EN-GJL-200 1.4528 NBR 1.4528 NBR 1.4528 NBR 1.4528 NBR 1.4528 NBR 1.4528 NBR 1.4528 NBR 1.4528 NBR 1.4528 NBR SiC/CiS SiC/CiS SiC/CiS SiC/CiS SiC/CiS SiC/CiS SiC/CiS SiC/CiS SiC/CiS 1.4404 En-GJL-250 1.4404 En-GJL-250 1.4404 En-GJL-250 1.4404 En-GJL-250 1.4404 En-GJL-250 1.4404 En-GJL-250 1.4404 En-GJL-250 1.4404 En-GJL-250 1.4404 En-GJL-250 1.4021 1.4021 1.4021 1.4021 1.4021 1.4021 1.4021 1.4021 1.4021 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 51 Wilo-Drain MTS 40 Rysunki wymiarowe Ustawienie mokre stacjonarne Ustawienie mokre przenośne Wymiary Wilo-Drain... Zasilanie – Wymiary A B – C [mm] MTS 40/21 1~230 V, 50 Hz 498.5 463.5 469.5 MTS 40/21 3~400 V, 50 Hz 498.5 463.5 469.5 MTS 40/24 1~230 V, 50 Hz 498.5 463.5 469.5 MTS 40/24 3~400 V, 50 Hz 498.5 463.5 469.5 MTS 40/27 1~230 V, 50 Hz 498.5 463.5 469.5 MTS 40/27 3~400 V, 50 Hz 498.5 463.5 469.5 MTS 40/31 3~400 V, 50 Hz 518.5 483.5 489.5 MTS 40/35 3~400 V, 50 Hz 518.5 483.5 489.5 MTS 40/39 3~400 V, 50 Hz 518.5 483.5 489.5 52 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Wilo-DrainLift WS Wilo-DrainLift WS 830/1100 Zbiornik przepompowni ścieków z PE Oznaczenie typu Przykład: Wilo-DrainLift WS 830 E/MTS 40 WS Zbiornik przepompowni ścieków z PEHD 830 Średnica studzienki 830 = 830 mm 1100 = 1100 mm E E = dla jednej pompy D = dla dwóch pomp MTS 40 wybrany typ pompy Zastosowanie Wilo-DrainLift WS 830/1100 to zbiornik przepompowni ścieków z jedną/dwiema pompami do przetłaczania brudnej wody i ścieków, do stosowania w pomieszczeniach i powierzchniach znajdujących się poniżej poziomu spiętrzenia (PN-EN 752). Gotowy do podłączenia zbiornik przepompowni ścieków w połączeniu z kanalizacją ciśnieniową i jako pompownia do odprowadzania wody drenażowej. Zbiornik WS 830/1100 należy umieszczać w gruncie na zewnątrz budynku. Szybkie i łatwe w montażu oraz niedrogie rozwiązanie dla każdego projektanta i inwestora. Stosowane typy pomp MTS 40 Do mediów z grubymi zanieczyszczeniami i fekaliów. Ochrona przeciwwybuchowa w wyposażeniu standardowym (tylko 3~400 V), odłączany kabel przyłączeniowy. Opatentowane urządzenie tnące: ƒƒWewnętrzne, obracające się ostrze ƒƒUrządzenie tnące o stożkowym kształcie ƒƒAbsolutne bezpieczeństwo eksploatacji TS 40 Media lekko zanieczyszczone (bez fekaliów), swobodny przelot kuli 10 mm, odłączany przewód zasilający. TP 50 Do mediów z grubymi zanieczyszczeniami (bez fekaliów); swobodny przelot kuli 44 mm, odłączany przewód zasilający. TP 65 Do mediów z grubymi zanieczyszczeniami (bez fekaliów); swobodny przelot kuli 44 mm, odłączany przewód zasilający. STS 65 Do mediów z grubymi zanieczyszczeniami (bez fekaliów i z fekaliami), swobodny przelot kuli 65 mm, odłączany przewód zasilający, odporny na zablokowanie układ hydrauliczny swobodnego przepływu. Przy przyłączaniu do przewodu tłocznego DN65 zgodnie z normą PN-EN 12050-2 i PN-EN 12050-1. Przy przyłączaniu do rurociągu tłocznego DN80 zgodnie z normą PN-EN 12050-1 i PN-EN 12050-2. TP 80 Do mediów z grubymi zanieczyszczeniami i fekaliów; swobodny przelot kuli 80 mm. Ochrona przeciwwybuchowa na wyposażeniu standardowym, odłączany przewód zasilający (tylko jako zbiornik z jedną pompą). Konstrukcja ƒƒMaksymalne obciążenie ruchome 5 kN/m2 (wg PN-EN 124, grupa 1) ƒƒMaksymalne ciśnienie przewodzie tłocznym 6 bar ƒƒZbiornik przepompowni ścieków z tworzywa sztucznego PE zdatnego do recyclingu ƒƒNajwyższy stopień zabezpieczenia przed wyporem przez 4 ( WS 1100) standardowe stateczniki boczne (nie są konieczne pierścienie betonowe) ƒƒ2/4 dopływy do wyboru na miejscu ƒƒMaksymalna wytrzymałość zapewniona dzięki półkolistej konstrukcji dna studzienki, do głębokości zanurzenia wyn. 1,20 m poniżej lustra wody gruntowej. ƒƒZłącze nadwodne Wilo ƒƒ2 króćce DN 100 do wentylacji i na przewód zasilający ƒƒKomora retencyjna zapobiegająca zbieraniu się osadów dzięki półkolistemu kształtowi dna zbiornika pompowni ƒƒŁatwy dostęp do czujnika poziomu dzięki montażowi na konsoli Zakres dostawy ƒƒOrurowanie ze stali nierdzewnej, od króćca tłocznego pompy do ok. 10 cm poza zbiornikiem ƒƒSystem złączy nadwodnych z uszczelkami ƒƒZamontowany zawór zwrotny i zasuwa odcinająca ƒƒKróciec płuczący G 1½ (dotyczy WS1100) ƒƒŁańcuch ze stali nierdzewnej z hakiem mocującym ƒƒDrążek mocujący kontroli poziomu (sonda poziomu, wyłącznik pływakowy) wraz z osprzętem montażowym ƒƒPompownie z dwiema pompami dostarczane są z podwójną ilością złączy nadwodnych i armatur. ƒƒElementy montażowe do przyłączenia dwu rur dopływowych DN 150 wykonanych z materiału KG ƒƒInstrukcja montażu i obsługi Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 53 Wilo-DrainLift WS H[m] Charakterystyka zbiorcza stosowanych typów pomp Wilo-Drain (50 Hz) Wilo-DrainLift WS 830/1100 32 Pojedyncze charakterystyki, patrz dane techniczne wybranej pompy. Zgodnie z PN-EN 12056-4 należy utrzymać prędkość przepływu (w przewodzie tłocznym) między 0,7 i 2,3 m/s. 24 M TS 40 16 40 TS 10 0 0 TP65 TP STS65 TP80 50 20 40 60 80 100 Q[m³/h] Rysunki wymiarowe Wilo-DrainLift WS 830 - w ymiary zbiornika pojedynczej pompowni Wilo-DrainLift WS 1100 - w ymiary zbiornika podwójnej pompowni Wymiary Wilo-DrainLift WS 830 z pompą TS 40 Wysokość zadziałania funkcji „Stop“ Wymiar A [mm] Wilo-DrainLift WS 1100 z pompą MTC 40 MTS 40 Pojedyncza Podwójna Pojedyncza Pojedyncza Podwójna TP 50 Pojedyncza Podwójna TP 65/STS 65 200 354 200 200 230 310 260 TP 80 MTS 40 Pojedyncza Pojedyncza Pojedyncza 360 330 220 Podwójna 260 54 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Wilo-DrainLift WS 830 Rysunek wymiarowy Wilo-DrainLift WS 830 Lp. Nazwa urządzenia A B C D E F G H 1 Zbiornik z PE-HD 1800 830 760 1200 250 750 620 200 2 Pompa z nożem tnącym typu MTS40 2000 830 960 1400 450 950 620 200 3 Zawór zwrotny kulowy kątowy DN40 2100 830 1060 1500 550 1050 620 200 4 Zasuwa odcinająca G1 1/2" 2200 830 1160 1600 650 1150 620 200 5 Dzwon pneumatyczny 2300 830 1260 1700 750 1250 620 200 6 Zawiesie hakowe 2500 830 1460 1900 950 1450 7 Króciec wentylacji 8 Króciec na kable 9 Króciec dopływowy 620 200 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 55 Wilo-EMU FA Wilo-EMU FA Zatapialna pompa ściekowa Oznaczenie typu np.: Wilo-EMU FA 08.43E-130+T13-2/12 FA Zatapialna pompa ściekowa 08 Średnica znamionowa przyłącza tłocznego DN 80 43 Współczynnik obciążenia hydraulicznego WTyp wirnika (E = wirnik jednokanałowy, W = wirnik wortex o swobodnym przepływie) 130Średnica wirnika [mm] T Wersja silnika 13 Wielkość konstrukcyjna 2 Liczba biegunów 12 Długość pakietu [cm] Zastosowanie Tłoczenie ścieków z zawartością części stałych na oczyszczalniach ścieków i w przepompowniach. Miejscowe odwadnianie, przygotowanie oraz pobór wody użytkowej. Zastosowania budowlane i przemysłowe. Cechy szczególne/zalety produktu Zakres dostawy • P raca pompy w ustawieniu mokrym stacjonarnym i przenośnym • Wytrzymałe wykonanie z żeliwa • Ł atwy montaż dzięki zastosowaniu stopy sprzęgającej lub stopy wsporczej • Wodoszczelny przepust kablowy • Długość kabla 10 m • Certyfikat ATEX • P ompa gotowa do podłączenia z przewodem zasilającym o dł. 10 m bez wtyczki • Instrukcja montażu i obsługi Wyposażenie/funkcja • S tacjonarne ustawienie suche możliwe w trybie pracy S1 i S2 (w zależności od typu) Materiały • • • • • • • • Korpus pompy: EN-GJL-250 Wirnik: EN-GJL wzgl. EN-GJS Uszczelnienie statyczne: NBR Uszczelnienie mechaniczne po stronie pompy: SiC/SiC Uszczelnienie mechaniczne po stronie silnika: SiC/SiC (w zależności od typu) Uszczelnienie wału po stronie silnika: NBR (w zależności od typu) Obudowa silnika: EN-GJL-250 Wał: stal nierdzewna 1.4021 Wyposażenie dodatkowe • • • • Stopa sprzęgająca lub stopa wsporcza Różne króćce przyłączeniowe i złącza typu Storz Łańcuchy Urządzenia sterujące, przekaźniki i wtyczka Wskazówka G: Podwójne uszczelnienie mechaniczne H: Pojedyncze uszczelnienie mechaniczne z dodatkowym pierścieniem uszczelniającym Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 56 Wilo-EMU FA Charakterystyki Wilo-EMU 08.43E (2900 obr/min) Charakterystyki Wilo-EMU FA 08.43EFA(2900 obr/min) Sewage pumps - configured range Submersible pumps DN 50 to DN 150 Pump curves, technical data Wilo-EMU FA 08.43E (2900 rpm) Subject to change 09/2008 WILO SE Wilo Catalogue C2 - 50 Hz - Sewage pumps from DN 32 to DN 800 H [bar] 3,2 0 50 0 100 50 2,2 kW 2,8 150 100 2,4 kW 200 250 150 3,75 kW 300 200 350 250 400 [USgmp] 300 350 [IMPgmp] 5,0 kW 100 Ø 150 [ft] Ø 145 2,4 80 Ø 140 Ø = 70 mm Ø 135 2,0 1,6 kW 1,6 Ø 130 Ø 125 Ø 120 60 Ø 115 1,2 40 Ø 110 0,8 20 0,4 0 0 0 2 4 10 6 8 20 10 30 12 14 40 16 50 18 60 20 70 22 80 24 [l/s] 28 0 90 Q [m³/h] 100 Dane techniczne Wilo-EMU... Nominalna moc silnika Zapotrzebowanie mocy Prąd nominalny Tryb pracy (w zanurzeniu)/ w wynurzeniu) P2 P1 IN – [A] – [kW] T 13-2/9 (Ex) 1.6 2.05 3 .8 S1/S1 T 13-2/9 (Ex) 2.4 3 5.3 S1/S2-15 min. T 13-2/12 (Ex) 2.2 2.8 5 S1/S1 T 13-2/12 (Ex) 3.75 4 .7 7.6 S1/S2-15 min. T 13-2/16 (Ex) 5 5.9 9.7 S1/S2-15 min. P1 odnosi się do maksymalnego zapotrzebowania mocy. Wszystkie dane dla zasilania 3~400 V, 50 Hz i gęstości medium 1 kg/dm3. Tolerancja napięcia +/- 10 % (specyfikacja wg PN-EN 60034) Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 57 Wilo-EMU FA Wymiary Wilo-EMU FA 08.43E (2900 obr/min) Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna mokra Sewage pumps - configured range Submersible pumps DN 50 to DN 150 Dimensions Wilo-EMU FA 08.43E (2900 rpm) Subject to change 09/2008 WILO SE Wilo Catalogue C2 - 50 Hz - Sewage pumps from DN 32 to DN 800 625 324 90/98 120 69 50 166 50 59 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 170 15 90 110 AW DN 32 40 300 210 264 91 54 1 A Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna sucha 259 423 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 2 = DN80 PN10 110 2 1 315 Rysunek wymiarowy - instalacja przenośna 2 165 441 155 342 68 213 100 365 1 320 425 121 229 534 75 Ø 250 Wymiary „A” i „AW” zależą od silnika, patrz Tabela danych technicznych. 150 269 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 2 = DN80 PN10 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 58 Wilo-EMU FA Charakterystyki Wilo-EMU FA 08.52W (1450 obr/min) 100 100 0 0 1,8 H [bar] 1,6 200 3,5 kW 4,0 kW 2,2 kW 1,4 300 400 200 4,5 kW 5,0 kW 600 [USgpm] 500 [IMPgpm] 500 400 300 6,5/6,6 kW [ft] Ø 260 1,2 Ø 230 Ø 215 Ø 200 1,0 Ø 185 0,8 Ø 170 50 Ø = 80 mm 40 30 20 0,6 0,4 10 0,2 0 = η max. 0 0 12 40 8 4 20 16 60 20 24 80 28 100 32 36 [l/s] 120 Q [m³/h] 140 0 Dane techniczne Wilo-EMU... Nominalna moc silnika Zapotrzebowanie mocy Prąd nominalny Tryb pracy (w zanurzeniu)/ w wynurzeniu) P2 P1 IN – [A] – FK 17.1-4/8 (Ex) 2.2 [kW] 3.05 5 .7 S1/S1 FK 17.1-4/8 (Ex) 4 5 .5 9 .5 S1/S1 FK 17.1-4/12 (Ex) 5 6.5 10.8 S1/S1 FK 17.1-4/16 (Ex) 6.6 8.4 14.1 S1/S1 T 17-4/8 (Ex) 3.5 4 .5 7 .9 S 1/ - T 17-4/12 (Ex) 4.5 5 .8 9 .4 S 1/ - T 17-4/16 (Ex) 6.5 8.2 13.5 S1/- P1 odnosi się do maksymalnego zapotrzebowania mocy. Wszystkie dane dla zasilania 3~400 V, 50 Hz i gęstości medium 1 kg/dm3. Tolerancja napięcia +/- 10 % (specyfikacja wg PN-EN 60034) Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 59 Wilo-EMU FA Wymiary Wilo-EMU FA 08.52W (1450 obr/min) Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna mokra Sewage pumps - configured range Submersible pumps D N 50 to DN 150 Dimensions Wilo-EMU FA 08.52W (1450 rpm) Subject to change 09/2008 WILO SE Wilo Catalog ue C2 - 50 Hz - Sewage pumps from DN 32 to DN 800 625 433 90/98 120 69 50 166 50 59 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wiel kość 3 170 15 90 110 AW DN 32 40 300 210 300 100 90 1 A Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna sucha 268 468 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 2 = DN80 PN10 110 2 1 365 Rysunek wymiarowy - instalacja przenośna 2 165 540 224 411 124 314 100 434 1 389 524 170 340 642 75 Ø 344 Wymiary „A” i „AW” zależą od silnika, patrz Tabela danych technicznych. 200 374 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 2 = DN80 PN10 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 60 Wilo-EMU FA Charakterystyki Wilo-EMU FA 08.53E (1450 obr/min) 100 0 1,8 H [bar] 0 200 100 1,75 kW 1,6 300 400 200 2,2/2,25 kW 4,0 kW [USgpm] 500 300 [IMPgpm] 60 400 PN 5,0 kW [ft] Ø 215 50 1,4 Ø 200 Ø = 70 mm 1,2 40 Ø 185 1,0 30 Ø 170 0,8 20 0,6 0,4 10 0,2 = η max. 0 0 4 0 8 12 20 40 16 20 60 24 28 80 100 32 [l/s] 36 0 120 Q [m ³/h] Dane techniczne Wilo-EMU... Nominalna moc silnika Zapotrzebowanie mocy Prąd nominalny Tryb pracy (w zanurzeniu)/ w wynurzeniu) P2 P1 IN – [A] – [kW] FK 17.1-4/8 (Ex) 2.2 3.05 5 .7 S1/S1 FK 17.1-4/8 (Ex) 4 5 .5 9 .5 S1/S1 FK 17.1-4/12 (Ex) 5 6.5 10.8 S1/S1 T 13-4/9 (Ex) 1.75 2 .5 4.2 S1/S2-15 min. T 13-4/12 (Ex) 2.25 3 5.1 S1/S2-15 min. T 13-4/18 (Ex) 4 5 9.2 S1/S2-15 min. P1 odnosi się do maksymalnego zapotrzebowania mocy. Wszystkie dane dla zasilania 3~400 V, 50 Hz i gęstości medium 1 kg/dm3. Tolerancja napięcia +/- 10 % (specyfikacja wg PN-EN 60034) Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 61 Wilo-EMU FA Wymiary Wilo-EMU FA 08.53E (1450 obr/min) Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna mokra 625 490 90/98 120 69 50 166 50 59 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 170 15 90 110 AW DN 32 40 configured range 300 210 95 62 272 1 A Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna sucha 262 434 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 2 = DN80 PN10 110 2 1 405 Rysunek wymiarowy - instalacja przenośna 2 165 597 217 404 126 279 100 427 1 382 581 206 381 699 75 Ø 280 Wymiary „A” i „AW” zależą od silnika, patrz Tabela danych technicznych. 240 431 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 2 = DN80 PN10 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 62 Wilo-EMU FA Charakterystyki Wilo-EMU FA 08.64E (1450 obr/min) H [bar] 3,0 100 0 0 200 100 Ø 278 300 200 5 kW 6,5/6,6 kW 400 500 300 7,8 kW 600 400 10 kW 700 500 [USgpm] [IMPgpm] 100 600 11,5 kW [ft] Ø 270 2,5 80 Ø 258 Ø 246 2,0 ø = 80 mm Ø 234 60 1,5 40 3,5 kW 1,0 4 kW 4,5 kW 20 0,5 = η max. 0 0 0 5 20 10 15 40 20 60 25 80 30 100 35 120 40 140 45 [l/s] 50 0 160 Q [m³/h] 180 Dane techniczne Wilo-EMU... Nominalna moc silnika Zapotrzebowanie mocy Prąd nominalny Tryb pracy (w zanurzeniu)/ w wynurzeniu) P2 P1 IN – [A] – FK 17.1-4/8 (Ex) 4 [kW] 5 .5 9 .5 S1/S1 FK 17.1-4/12 (Ex) 5 6.5 10.8 S1/S1 FK 17.1-4/16 (Ex) 6.6 8.4 14.1 S1/S1 FK 202-4/12 7.8 9.9 16.6 S1/S1 FK 202-4/17 11.5 14.6 24.5 S1/S1 HC 20.1-4/17 (Ex) 10 12.1 21 S1/S1 T 17-4/8 (Ex) 3.5 4 .5 7 .9 S1/- T 17-4/12 (Ex) 4.5 5 .8 9 .4 S1/- T 17-4/16 (Ex) 6.5 8.2 13.5 S1/- T 17.2-4/24 (Ex) 10 12.2 21 S1/- P1 odnosi się do maksymalnego zapotrzebowania mocy. Wszystkie dane dla zasilania 3~400 V, 50 Hz i gęstości medium 1 kg/dm3. Tolerancja napięcia +/- 10 % (specyfikacja wg PN-EN 60034) Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 63 Wilo-EMU FA Wymiary Wilo-EMU FA 08.64E (1450 obr/min) Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna mokra 625 504 90/98 120 69 50 166 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 1 = DN100 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 4 = DN100 PN10 50 59 1 170 15 90 110 AW DN 32 40 configured range 300 210 100 76 286 1 A Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna sucha 282 483 2 125 2 1 425 Rysunek wymiarowy - instalacja przenośna 2 165 611 222 409 126 298 100 432 1 387 595 204 393 713 75 Ø 280 Wymiary „A” i „AW” zależą od silnika, patrz Tabela danych technicznych. 245 445 1 2 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 = DN80 PN10 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 64 Wilo-EMU FA Charakterystyki Wilo-EMU FA 08.66W (2900 obr/min) H 0 [bar] 0 7 50 100 50 15,5 kW 11,5 kW 11,0 kW 10,5 kW 6 150 100 200 250 150 300 200 350 250 400 [USgpm] 300 [IMPgpm] 350 [ft] 17,0 kW Ø 240 200 Ø 225 Ø 210 5 Ø = 50 mm Ø 195 4 150 Ø 180 Ø 165 3 100 Ø 150 2 50 1 0 0 2 0 4 10 6 8 20 10 30 12 14 40 16 50 18 60 20 70 22 80 24 26 [l/s] 28 0 90 Q[m³/h] 100 Dane techniczne Wilo-EMU... Nominalna moc silnika Zapotrzebowanie mocy Prąd nominalny Tryb pracy (w zanurzeniu)/ w wynurzeniu) P2 P1 IN – [A] – [kW] T 17-2/22 (Ex) 10.5 12.3 20.5 S1/- T 20.1-2/22 (Ex) 15.5 18.6 30 S1/S2-15 min. T 20.1-2/30 (Ex) 23 28 45.5 S1/S2-15 min. FK 202-2/17 11.5 15.2 25 S1/S1 FK 202-2/22 17 21 34.5 S1/S1 HC 20.1-2/17 (Ex) 11 13.8 22.5 S1/S1 HC 20.1-2/22 (Ex) 15.5 18.6 30 S1/S1 HC 20.1-2/30 (Ex) 23 27.5 44.5 S1/S1 P1 odnosi się do maksymalnego zapotrzebowania mocy. Wszystkie dane dla zasilania 3~400 V, 50 Hz i gęstości medium 1 kg/dm3. Tolerancja napięcia +/- 10 % (specyfikacja wg PN-EN 60034) Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 65 Wilo-EMU FA Wymiary Wilo-EMU FA 08.66W (2900 obr/min) Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna mokra Sewage pumps - configured range Submersible pumps D N 50 to DN 150 Dimensions Wilo-EMU FA 08.66W (2900 rpm) Subject to change 09/2008 WILO SE Wilo Catalog ue C2 - 50 Hz - Sewage pumps from DN 32 to DN 800 625 464 90/98 120 69 50 166 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 = DN80 PN10 50 59 1 170 15 90 110 AW DN 32 40 configured range 300 210 85 62 272 1 A Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna sucha 253 425 2 110 2 1 395 Rysunek wymiarowy - instalacja przenośna 2 165 571 206 393 126 268 100 416 1 371 552 175 350 673 75 Ø 280 Wymiary „A” i „AW” zależą od silnika, patrz Tabela danych technicznych. 230 405 1 2 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 = DN80 PN10 66 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Wilo-EMU FA Charakterystyki Wilo-EMU FA 08.73W (1450 obr/min) H 0 [bar] 0 100 200 100 4,0/4,5 kW 2,0 1,6 5,0 kW 300 400 200 6,5/6,6 kW 7,8 kW 500 300 10 kW 400 600 [USgpm] 500 [IMPgpm] 11,5/15 kW 70 Ø 260 [ft] Ø 250 60 Ø 225 50 Ø = 80 mm 40 1,2 30 0,8 20 0,4 0 10 0 0 10 5 20 15 40 20 60 25 80 30 100 35 120 [l/s] 40 0 Q [m³/h] 140 Dane techniczne Wilo-EMU... Nominalna moc silnika Zapotrzebowanie mocy Prąd nominalny Tryb pracy (w zanurzeniu)/ w wynurzeniu) P2 P1 IN – [A] – FK 17.1-4/8 (Ex) 4 [kW] 5 .5 9 .5 S1/S1 FK 17.1-4/12 (Ex) 5 6.5 10.8 S1/S1 FK 17.1-4/16 (Ex) 6.6 8.4 14.1 S1/S1 FK 202-4/12 7.8 9.9 16.6 S1/S1 FK 202-4/17 11.5 14.6 24.5 S1/S1 HC 20.1-4/17 (Ex) 10 12.1 21 S1/S1 HC 20.1-4/22 (Ex) 15 18.1 31 S1/S1 T 17-4/12 (Ex) 4.5 5 .8 9 .4 S1/- T 17-4/16 (Ex) 6.5 8.2 13.5 S1/- T 17-4/24 (Ex) 10 12.2 21 S1/- T 20.1-4/22 (Ex) 15 18.1 30.5 S1/S2-15 min. P1 odnosi się do maksymalnego zapotrzebowania mocy. Wszystkie dane dla zasilania 3~400 V, 50 Hz i gęstości medium 1 kg/dm3. Tolerancja napięcia +/- 10 % (specyfikacja wg PN-EN 60034) Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 67 Wilo-EMU FA Wymiary Wilo-EMU FA 08.73W (1450 obr/min) Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna mokra 625 433 90/98 120 69 50 166 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 1 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 = DN80 PN10 50 59 1 170 15 90 110 AW DN 32 40 300 210 101 90 300 1 A Rysunek wymiarowy - instalacja stacjonarna sucha 268 468 2 110 2 1 365 Rysunek wymiarowy - instalacja przenośna 2 165 540 224 411 124 314 100 434 1 389 524 170 340 642 75 Ø 344 Wymiary „A” i „AW” zależą od silnika, patrz Tabela danych technicznych. 200 374 1 2 = DN80 PN10 ANSI B16.1, Klasa 125, Wielkość 3 = DN80 PN10 68 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Wilo-Drain TP Przeznaczenie Pompa zatapialna bez urządzenia tnącego do ścieków do zastosowań przemysłowych Oznaczenie typu Przykł.: Wilo-Drain TP 80 E 160/17 TP Pompa zatapialna 80 Średnica nominalna [mm] E Wirnik jednokanałowy 160 Nominalna średnica wirnika [mm] 17 Moc P2 [kW] (=wartość/10 = 1,7 kW) Zastosowanie Pompowanie wód odpływowych i drenażowych oraz ścieków z fekaliami, ścieków komunalnych i przemysłowych także zawierających elementy długowłókniste w: • domach i lokalnych sieciach drenażowych • gospodarce wodno-ściekowej •technologii ochrony środowiska i oczyszczania ścieków • procesach i technologiach przemysłowych • urządzeniach awaryjnych • instalacjach przeciwpożarowych. Cechy specjalne/zalety •Praca w ustawieniu stacjonarnym mokrym i suchym oraz w ustawieniu mokrym przenośnym • Pompa zatapialna •Standardowo w wykonaniu przeciwwybuchowym Ex wg ATEX • Mały ciężar • Odłączalny kabel zasilający • Wodoszczelne wejście kabla do silnika • Standardowe obiegowe chłodzenie płaszczowe •Odporność na korozję (np. powodowaną przez wodę basenową, słoną wodę itd.) • Długa żywotność • Opatentowana niezatykająca się hydraulika •Łatwa instalacja dzięki stopie sprzęgającej lub podstawie pompy. Dane techniczne • Zasilanie: 3~400 V, 50 Hz •Tryb pracy w zanurzeniu: S1 lub w wynurzeniu: S3 25 % • Stopień ochrony: IP 68 • Klasa izolacji: F • Maks. temperatura medium: 3 – 40 oC • Swobodny przelot kuli: 80 lub 95 mm • Maks. głębokość zanurzenia: 20 m Konstrukcja • • • • Zabezpieczenie termiczne silnika Wykrywanie przecieków w silniku Certyfikat ATEX Ciągłe chłodzenie obudowy Materiały • • • • • • • Korpus pompy: PUR Wirnik: PUR Wał: stal nierdzewna 1.4404 Uszczelnienie mechaniczne po stronie pompy: SiC/SiC Uszczelnienie mechaniczne po stronie silnika: C/Cr Uszczelnienie statyczne: NBR Obudowa silnika: stal nierdzewna 1.4404 Hydraulika Wyposażona w wirniki jednokanałowe. Wylot tłoczny pompy to poziomy króciec kołnierzowy DN80 lub DN100. Silnik Silniki suche są standardowo wyposażone w obiegowe chłodzenie płaszczowe zapewniające odprowadzenie ciepła bezpośrednio do medium Dzięki temu pompy mogą pracować w zanurzeniu w trybie ciągłym lub w wynurzeniu w trybie przerywanym. Dodatkowo silnik jest wyposażony w układy wykrywania przecieków i zabezpieczenia termicznego. Komora uszczelniająca chroni silnik przed przedostaniem się do niego medium. Jest wypełniona olejem, który jest biodegradowalny i bezpieczny dla środowiska. Prowadzenie kabla jest wodoszczelne. Standardowo długość kabla wynosi 10 m. Uszczelnienie wału Uszczelnienie po stronie medium (pompy) to podwójne uszczelnienie mechaniczne niezależne od kierunku obrotów. Opcje •Wersja HD z uszczelkami z Vitonu i innymi uszczelnieniami mechanicznymi • Wersja przewoźna na wózku z wtyczką CEE •Pompy bez płaszcza chłodzącego do mediów o podwyższonej lepkości jak np. szlam (tylko praca przerywana S3-25) •Wersja do wody słonej dla wyższych temperatur i wyższych zawartości soli • Wersja do poziomej instalacji suchej •Zewnętrzne chłodzenie dla mediów zawierających pływające ciała stałe jak np. wióry drewniane •Kable o długości do 50 m dostępne w długościach co 10 m. Zakres dostawy •Gotowa do podłączenia pompa z kablem zasilającym o dł. 10 m (gołe końcówki kabla – bez wtyczki) • Instrukcja montażu i obsługi Akcesoria • Stopa sprzęgająca z górnym łącznikiem prowadnic • Łańcuch • Zawór zwrotny i zasuwa • Różne króćce tłoczne i węże • Urządzenia sterujące i przekaźniki •Kosz ssawny i płaskie zasysanie dla wersji przenośnej. Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 69 Wilo-Drain TP Charakterystyki Wilo-Drain TP H [m] Wilo-Drain TP 80 E / TP 100 E 20 18 16 14 12 10 TP 80 E 8 TP 100 E 6 4 2 0 20 0 40 60 80 100 120 Charakterystyki pompy Wilo-Drain TP 80 140 160 Q [m³/h] 180 Charakterystyki Wilo-Drain TP 80 Charakterystyki pompy Wilo-Drain TP 80E Sewage pumps for special applications Submersible pumps for industrial applications Pump curves, ordering information Wilo-Drain TP 80 Subject to change 09/2008 WILO SE Wilo Catalogue C2 - 50 Hz - Sewage pumps from DN 32 to DN 800 H [m] 18 16 ø = 80 mm 14 12 X TP 80 E 230/40 10 X 8 X X 6 X 4 TP 80 E 210/37 TP 80 E 190/29 TP 80 E 170/21 TP 80 E 160/17 2 0 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Wszystkie dane dla zasilania 3~400 V, 50 Hz i gęstości = 1 kg/dm³. I = Q min; X = Q optimum; Zalecana: Q optimum +10 % / -20 % Sposób zamawiania Wilo-Drain... Wilo-Drain TP 80 E 160/17 TP 80 E 160/17 TP 80TP E 170/21 80 E 170/21 TP 80 E 190/29 80 E 190/29 TP 80TP E 210/37 TP 80 E 230/40 Zasilanie Zasilanie – Dostępność dostawy Nr Artykułu Nr Art. – 3~400 V, 50 Hz 604 3950 – L 6043950 3~400 V, 503~400 Hz V, 50 Hz 604 3957 L 6043957 L 6043963 L 6043971 L 6043983 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 503~400 Hz V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 604 3963 TP 80 E 210/37 3~400 V, 50 Hz 604 3971 TP 80 E 230/40 3~400 V, 50 Hz 604 3983 = gotowe do dostawy, L = w magazynie, C = na zamówienie ok. 2 tyg.; K = na zamówienie ok. 4 tyg.; A = termin dostawy do uzgodnienia Q [m³/h] 70 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Wilo-Drain TP Dane techniczne Wilo-Drain TP 80 Dane techniczne Wilo-Drain TP 80 Sewage pumps for special applications Submersible pu mps for industrial applications Technical data Wilo-Dr ain TP 80 Subject to change 09/2008 WILO SE Wilo Cat alogue C2 - 50 Hz - Sewage pumps from DN 32 to DN 8 00 TP 80 E 160/17 TP 80 E 170/21 TP 80 E 190/29 TP 80 E 210/37 TP 80 E 230/40 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz 3~400 V, 50 Hz DN 80 DN 80 DN 80 DN 80 DN 80 80 - 80 - 80 - 80 - 80 - Jednostka Króciec tłoczny Swobodny przelot kuli [mm] Maks. wydatek [m3h] Maks. wysokość podnoszenia [m] - - Tryb pracy (zanurzony) S1 S3-25% S1 S3-25% S1 S3-25% S1 S3-25% S1 S3-25% Tryb pracy (wynurzony) S1 S3-25% S1 S3-25% S1 S3-25% S1 S3-25% S1 S3-25% 20 20 20 20 20 IP 68 IP 68 IP 68 IP 68 IP 68 3 oC ... 40 oC 42 3 oC ... 40 oC 42 3 oC ... 40 oC 42 3 oC ... 40 oC 42 3 oC ... 40 oC 42 Prąd znamionowy 6.4 6.7 7.3 8.5 9.3 Prąd rozruchu [A] - - - - - Znamionowa moc silnika [kW] 1,7 2,1 2.9 3,7 4 Pobór mocy [kW] 2 - 2.5 - 3.3 - 4.5 - 5.1 - bezpośredni bezpośredni bezpośredni bezpośredni bezpośredni 1450 1450 1450 1450 1450 Klasa izolacji F F F F F Zalecana częstość załączania [1/h] 20 20 20 20 20 Maks. częstość załączania [1/h] 60 60 60 60 60 +/- 10 +/- 10 +/- 10 +/- 10 +/- 10 10 10 10 10 10 NSSHÖU NSSHÖU NSSHÖU NSSHÖU NSSHÖU 7x1.5 7x1.5 7x1.5 7x1.5 7x1.5 odłączalny odłączalny odłączalny odłączalny odłączalny - - - - - - - - - - Maks. głębokość zanurzenia [m] Stopień ochrony Temperatura przetłaczanego medium Waga w przybliżeniu [kg] Dane silnika Współczynnik mocy Typ rozruchu Nominalna prędkość obrotowa [rpm] Dopuszczalna tolerancja napięcia [%] Kabel Długość kabla zasilającego [m] Typ kabla Przekrój poprzeczny kabla [mm2] Sposób podłączenia kabla Wtyczka sieciowa Konstrukcja/działanie Czujnik pływakowy Wykrywanie przecieków silnika · · · · · Wykrywanie przecieków komory uszczelniającej - - - - - Zabezpieczenie silnika WSK WSK WSK WSK WSK Wykonanie przeciwwybuchowe ATEX ATEX ATEX ATEX ATEX Uszczelnienie statyczne NBR NBR NBR NBR NBR Wirnik (standard) PUR PUR PUR PUR PUR Materiały Urządzenie do cięcia Uszczelnienie po stronie silnika Uszczelnienie mechaniczne Obudowa silnika Korpus pompy Wał pompy - - - - - C/Cr C/Cr C/Cr C/Cr C/Cr SiC/SiC SiC/SiC SiC/SiC SiC/SiC SiC/SiC 1 .4404 1.4404 1.4404 1.4404 1.4404 PUR PUR PUR PUR PUR 1.4404 1.4404 1.4404 1.4404 1.4404 P1 odnosi się do maksymalnego zapotrzebowania mocy. Wszystkie dane dla zasilania 3~400 V, 50 Hz i gęstości.medium 1 kg/dm3 Tolerancja napięcia +/- 10 % (specyfikacja wg PN-EN 60034) Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 71 Wilo-Drain TP Wymiary Wilo-Drain TP 80 Rysunek wymiarowy – ustawienie mokre stacjonarne Wilo-Drain TP 80 Sewage pumps for special applications Submersible pumps for industrial applications Dimensions Wilo-Drain TP 80 Subject to change 09/2008 WILO SE Wilo Catalogue C2 - 50 Hz - Sewage pumps from DN 32 to DN 800 90 60 14 ø650 + 700x1200 2x Ø42,4x3,25 DIN 2440 81 228 200 105 688 315 Ø12 80 >85 180 300 >80 ø1200 225 210,5 19 DN 80 303,4 615 (550-750) 170 + ø1500 Rysunek wymiarowy – ustawienie mokre przenośne Wilo-Drain TP 80 135 240 DN 80 300 490 256 590 110 200 160 52 200 170 428 15 40 14 220 14 180 146 81 228 300 + 325 300 Ø40 118,5 72 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo Zapytanie o przepompownię ścieków Wilo L.p. Parametr Wartość Jednostka 1. Rodzaj ścieków i ich skład (zawartość zawiesiny i zanieczyszczeń stałych) 2. Maksymalnego godzinowego napływu ścieków Qhmax 3. Rzędna terenu, na którym zlokalizowana jest przepompownia m n.p.m. 4. Rzędna dolnej krawędzi rury napływowej m n.p.m. 5. Średnica i materia kanału doprowadzającego ścieki 6. Rzędna osi przewodu tocznego w przepompowni m n.p.m. 7. Maksymalna rzędna przewodu tłocznego na trasie lub w studzience rozprężnej m n.p.m. 8. Długość przewodu tłocznego m 9. Liczba i rodzaj oporów miejscowych w rurociągu tłocznym – 10. Rzędna zwierciadła wód gruntowych w miejscu posadowienia przepompowni 11. Ciśnienie w odbiorniku ścieków 12. Średnica przewodu tłocznego 13. Materiał przewodu tłocznego, jeśli jest on położony – 14. Kąt α pomiędzy przewodem tłocznym a napływem ° 15. Miejsce montażu szafki sterowniczej 16. Sterowanie 17. Pomiar poziomu 18. Moduł GSM (jednostronny przesył danych) 19. Ilość zamontowanych pomp – m3/h mm m n.p.m. Pa mm wewnętrzne zewnętrzne – konwencjonalne sterownik – pływaki sonda hydrostatyczna – tak nie –. 1 1 podstawowa + 1 rezerwowa szt. Zleceniodawca.................................................................................................................................................................................................. Adres................................................................................................................................................................................................................. Ulica................................................................................................................................................................................................................... Nazwa obiektu................................................................................................................................................................................................. Miejsce montażu.............................................................................................................................................................................................. Prosimy o wypełnienie i przesłanie faxem lub pocztą do: Wilo Polska Sp. z o.o. ul. Jedności 5 05-506 Lesznowola tel: 22 702 61 61 fax: 22 702 61 00 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 73 12. Literatura [i]. Brix J., Imnoff K., Weldert R.: Die Stadtenwässerung in Deutschland. Erster Band, Jena – Verlag von Gustav Fischer 1934. [ii]. Carcich I. G., Farell R. P., Hetling L. J.: Pressure sewer demonstration project. Journal WPCF Vol. 44-2/1972, s. 165-173. [iii]. Ways M.: Nowoczesne systemy kanalizacji niskiego i wysokiego ciśnienia. GWiTS, nr 7/8, 1975. [iv]. Bień J., Cholewińska M.: Kanalizacja podciśnieniowa i ciśnieniowa. Skrypty Politechniki Częstochowskiej 12, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 1995. [v]. Cliff M.A.: Experience with Pressure Sewerage. Journal of the Sanitary Enginneering Division 1974. [vi]. Environment One Corporation Design Handbook for Low Pressure Sewer System. Wyd. 3, 1973. [vii]. Horwitz S.: Abwässerförderung Vakuum – Eine volswirtschaftlich günstige Lösung der Komunalen Abwaseerprobleme. Wasser und Boden 1971, Bd. 30, s. 308 - 312. [viii]. Myczka J.: Zasady działania i zakres stosowalności kanalizacji ciśnieniowej. [ix]. Wierzbicki K.: System sieci kanalizacji ciśnieniowej. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, Warszawa 1995. [x]. Eymontt A.: Kanalizacja ciśnieniowa – zastosowanie i eksploatacja. Przegląd Komunalny nr 10, 1997. [xi]. Analiza ekonomicznej opłacalności przedsięwzięcia inwestycyjnego "EKO-POL", Spółka z o.o. w Warszawie, Warszawa 1993. [xii]. Ocena ekonomiczna efektywności inwestycji i innych zamierzeń rozwojowych. PWE 1974. [xiii]. Inwestycje komunalne w ochronie środowiska. Poradnik inwestora. Część I: Przygotowanie i prowadzenie inwestycji. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. PROEKO Sp. Z o.o., Warszawa 1995. [xiv]. Wierzbicki K., Wiśniewski A.: Analiza zastosowań poszczególnych rodzajów kanalizacji – koszty inwestycji a koszty eksploatacji. IV Międzynarodowa Konferencja " Sieci kanalizacyjne, pompownie i oczyszczalnie ścieków na terenach niezurbanizowanych". Piła, 15 - 16 maja 2001 r., str. 71-81. [xv]. Eymontt A.: Techniczne rozwiązania sieci i elementów kanalizacji ciśnieniowej na terenach wiejskich, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 1998 Konferencje XX, Nr 338, str.162-169. [xvi]. Wytyczna ATV-A116P: Specjalne systemy kanalizacji. Kanalizacja podciśnieniowa - kanalizacja ciśnieniowa. ATV 9/92 [xvii]. ATV: Planowanie i budowa ściekowych przewodów tłocznych (raport z prac komisji specjalistycznej ATV 1.4: Planowanie przepompowni ścieków, instalacji do podnoszenia ścieków i przewodów tłocznych). Korrespondenz Abwasser 35 (1988), nr 5, str. 493 i nast. oraz nr 6, str. 604 i nast. [xviii]. ATV: Przedmuchiwane sprężonym powietrzem przewody do transportowania ścieków – zasady planowania, budowy i eksploatacji (raport z prac grupy roboczej ATV: 1.1.6: Specjalne procesy stosowane w odprowadzaniu ścieków). Korrespondenz Abwasser 34 (1987), nr 1, str. 70 i nast. [xix]. Błażejewski R.: Kanalizacja wsi. PZITS , Oddział Wielkopolski, Poznań 2003. [xx]. ATV: Druckluftgespülte Abwassertransportleitungen, Planungs-, Bau- und Betriebsgrundsätze. Korrespondenz Abwasser 34, nr 1/1987. [xxi]. Kleinschroth A., Greulich H., Mäule B.: Abflu?vorgang bei der Einleitung von Druckluft in Wasserleitungen. Mitteilungen aus Hydraulik und Gewässerkunde der Technischen Universität München, zeszyt 24, München 1978. [xxii]. PN-EN 1671 Zewnętrzne systemy kanalizacji ciśnieniowej. [xxiii]. Biedugnis, S.: Mathematical model of the pressure sewerage system for design purpose and analysis of its operation. Environment Protection Engineering 7 (1981), No. 1 pp.65-78. (Eng) [xxiv]. Biedugnis, S., and Ways, M.: Ein Program zur Analyse von Druckentwasserungssystemen und seine Uberpriifung am Beispiel der Insel Neuwerk. 3R-international 23 (1984), No.4, pp.156-161. (German) [xxv]. Chudzik B., Projektowanie kanalizacji ciśnieniowej – Propozycje obliczeniowe. Zeszyty Naukowe AR Wrocław, Nr 302, 1997 [xxvi]. Grabarczyk C.: Metody hydraulicznego obliczania przewodów kanalizacji ciśnieniowej. Materiały III Ogólnopolskiej Konferencji „Sieci kanalizacyjne, pompownie i oczyszczalnie ścieków na terenach niezurbanizowanych". Abrys. Piła Bydgoszcz 2000. [xxvii]. Wytyczna ATV-A118P: Wytyczne obliczania hydraulicznego kanałów ścieków sanitarnych, wód opadowych i ogólnospławnych. ATV 6/77. [xxviii]. Szabó T: Die Druckentwdsserung in Ungarn. Korrespondenz Abwasser 8/1989 [xxix]. Ways M.: Podstawy i zasady projektowania kanalizacji ciśnieniowej. Rozprawa doktorska. Politechnika Warszawska, 1980. [xxx]. Majka B., Niewodowski J.: Instrukcja projektowania, montażu i układania rur PVC-U i PE. Gamrat, Jasło 2000. [xxxi]. Myczka J.: Symulacyjne wymiarowanie kanalizacji ciśnieniowej. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. [xxxii]. Chlipalski J.: Projektowanie kanalizacji ciśnieniowej. GWiTS nr 7,1993. [xxxiii]. Ways M.: Zasady projektowania kanalizacji ciśnieniowej. III Ogólnopolska Konferencja Szkoleniowa, Piła-B ydgoszcz, 2000. [xxxiv]. Materiały firmy Unidelta S.p.A. Italy. [xxxv]. Program dla ścieków. Hawle. [xxxvi]. Crites R., Tchobanoglus G.: Small and Decentralized Wastewater Management Systems. McGraw Hill, Inc. Boston, 1998. [xxxvii]. Materiały firmy PELMAR Engineering Ltd. [xxxviii].Materiały firmy Cripsin. Berwic, Pensylwania, USA. [xxxix]. Bielecki R, Schremmer H.: Biogene Schwefelsäurekorrosion in teilgefüllten Abwasserkanälen. Mitteilungen des Leichtwei? – Instituts für Wasserbau der Technischen Universität Braunschweig, zeszyt 94, Braunschweig 1987. 74 Kanalizacja ciśnieniowa w systemie Wilo 8 4 3 5 9 6 1 7 2 1 2 pompa głębinowa w płaszczu ciśnieniowym 3 pompa głębinowa 6 mieszadło pompujące mieszadło MEGAPROP 7 pompa budowlana do wody brudnej 4 5 mieszadło MINIPROP mieszadło UNIPROP 8 9 Wilo-EMUport pompa zatapialna PL/2015/11 Gdańsk Olsztyn Tomasz Żmijewski [email protected] 608 36 77 36 Jerzy Beringer Szczecin [email protected] 665 402 221 Bydgoszcz Białystok Anita Halicka [email protected] 602 559 459 Poznań Jolanta Kucharska Zielona Góra Warszawa [email protected] 785 500 016 Paweł Moskal Łódź [email protected] 660 785 080 Damian Rackiewicz Centrala: Wilo Polska Sp. z o.o. ul. Jedności 5 05-506 Lesznowola tel: 22 702 61 61 fax: 22 702 61 00 [email protected] www.wilo.pl Lublin [email protected] Wrocław 608 080 870 Kielce Andrzej Baran Opole Katowice [email protected] 604 783 283 Kraków Dariusz Suski Zamość [email protected] 600 078 510 INFOLINIA: 801 DO WILO (801 369 456) Rzeszów SERWIS NA TERENIE CAŁEJ POLSKI 24-godzinny dyżur serwisowy: 602 523 039 tel: 22 702 61 32, fax: 22 702 61 80 [email protected]
