Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów

Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów szkół polonijnych, z wykorzystaniem podręcznika pt. „Figlarna Kredka”
LEKCJA 1
TEMAT: Pierwszy dzień w szkole.
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE1
Słuchanie:
Uczeń rozumie proste polecenia
Mówienie:
Uczeń tworzy, z pomocą nauczyciela, krótką wypowiedź składającą się z prostych zdań
Czytanie:
Uczeń czyta [globalnie] na głos proste wyrazy
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA
Uczeń:









wykonuje proste polecenia nauczyciela wypowiedziane w języku polskim
przedstawia się na forum klasy
nazywa pomieszczenia
podejmuje próby odczytania na głos następujących zdań: Kredka idzie do szkoły.
Mam na imię…
podejmuje próby odczytania następujących wyrazów: swoje imię, ja, ty, szkoła, klasa,
idzie, ma, Kredka, Bobek, Fela
wskazuje ilustracje, o których opowiada nauczyciel
nazywa i przedstawia ruchem czynności wymienione w „Piosence o Kredce”
wodzi palcem i okiem po liniaturze
podejmuje próbę narysowania domku w liniaturze.
MATERIAŁY DYDAKTYCZNE
Podręcznik „Figlarna Kredka”, kredki, wizytówki z imionami uczniów, karty z wyrazami
do czytania globalnego, nagranie „Piosenki o Kredce”, papier pakowy, klej, nożyczki, karta
z wzorem do wycięcia
PLANOWANY PRZEBIEG ZAJĘĆ - SYTUACJE EDUKACYJNE, ICH CELE
I SPOSÓB REALIZACJI
LP.
1.
ORGANIZACJA
PRZESTRZENI
UZASADNIENIE
EDUKACYJNEJ,
UWAGI
Diagnozowanie:
Lekcję dobrze jest
 poziomu znajomości zacząć w kręgu,
usadzić dzieci na
słownictwa
z zakresu nazywania dywanie lub
krzesełkach.
OPIS SYTUACJI EDUKACYJNEJ
Przedstawienie się nauczyciela
i przypięcie sobie kartki z imieniem –
wizytówki.
Przedstawianie dzieci, przypinanie im
wizytówek.
1
Kompetencje edukacyjne zapisane w dokumencie „Podstawa programowa dla uczniów polskich uczących się
za granicą”, sformułowane w taki sposób, aby nauczyciel miał świadomość tego, co uczeń powinien wiedzieć
i umieć na zakończenie danego etapu kształcenia. Wymienione wymagania odnoszą się do etapu określonego
w dokumencie jako grupa wiekowa 5-9 lat.
1
Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów szkół polonijnych, z wykorzystaniem podręcznika pt. „Figlarna Kredka”
LP.
OPIS SYTUACJI EDUKACYJNEJ
UZASADNIENIE
najbliższego
otoczenia;
 rozumienia prostych
i pojedynczych zdań
w języku polskim.
2.
Zabawy kredkami na dywanie.
Nazywanie kolorów, liczenie kredek
w pudełku. Układanie z kredek
domków.
3.
Luźne rozmowy o kredkach
i rysowaniu zakończone przeczytaniem
przez nauczyciela wierszyka Z. Jerzyny
pt. „Kredki”.
Zabawa rytmiczna polegająca na
przekazywaniu sobie książki, którą
wcześniej czytał nauczyciel, z rąk do
rąk, w rytm muzyki do „Piosenki
o Kredce”.
4.
5.
Diagnozowanie
rozumienia czytanego
tekstu.
Diagnozowanie
reakcji dzieci na rytm.
Wykorzystanie
kompetencji miarowych
uderzeń2.
Prezentacja podręcznika i jego
Diagnozowanie
bohaterki – Kredki. Rozdanie dzieciom  umiejętności
książek i pozostawienie ich na kilka
koncentracji
minut sam na sam z nimi i zadaniem
i samodzielnej
polegającym na domyślaniu się tego, co
pracy;
będą dzieci robiły w szkole, o czym
 zainteresowania
będą rozmawiały.
książką.
2
ORGANIZACJA
PRZESTRZENI
EDUKACYJNEJ,
UWAGI
Dobrze byłoby
umówić się
wcześniej
z rodzicami i kupić
dla wszystkich
dzieci jednakowe
pudełka
z kredkami. Przy
prezentacji dziecka
(przez nauczyciela)
można by było
wręczać każdemu
nowe kredki.
Dobry moment
na obserwację
dzieci i wstępne
diagnozowanie
grupy.
Figlarna Kredka
część 1, str. 4
(FK1/s.4)
Dzieci rytmicznie
podają sobie
oburącz książkę,
siedząc w kręgu.
Wyłączenie
muzyki to sygnał,
aby skończyć
ćwiczenie.
Można zaprosić
dzieci do stolików
lub poprosić, by
każde dziecko
wybrało wygodną
(ulubioną) pozycję
do samodzielnego
korzystania
z książki.
Kompetencja miarowych uderzeń – naturalna umiejętność wychwytywania miarowych rytmów z otoczenia,
będąca efektem rozwojowym okresu prenatalnego. Wykorzystana przez nauczyciela w procesie organizowania
wielokierunkowej aktywności dziecka, pozwala na skuteczną edukację. Nauka w rytmie przyspiesza
zapamiętywanie, wyzwala emocje, które budzą motywację, zakotwicza w pamięci wiedzę i umiejętności,
pomaga kształtować postawy. Por.: C. Hannaford, Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł, Medyk, Warszawa
1999; D. Dziamska, Edukacja przez ruch. Zabawy z papierowym wachlarzem, WSiP, Warszawa 2008.
2
Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów szkół polonijnych, z wykorzystaniem podręcznika pt. „Figlarna Kredka”
LP.
6.
7.
8.
9.
UZASADNIENIE
ORGANIZACJA
PRZESTRZENI
EDUKACYJNEJ,
UWAGI
Rozmowa z dziećmi na temat ich
spostrzeżeń i pierwszego wrażenia,
jakie zrobiła na nich książka.
Słuchanie nagrania Piosenki
o Kredce. Szukanie odpowiedzi na
pytanie „Co będziemy robić na
lekcjach języka polskiego?”.
Nazywanie i naśladowanie ruchem
czynności wymienionych w piosence
(lub wymyślonych przez dzieci3).
Budzenie
zainteresowania nauką
w polskiej szkole.
Ćwiczenia
usprawniające
percepcję słuchową.
Nauka rozumienia ze
słuchu.
Poznawanie słów
opisujących czynności.
Rozmowa w kręgu
lub przy stolikach
ustawionych
w podkowę (żeby
dzieci widziały się
nawzajem).
Samodzielne oglądanie –
„odczytywanie” historyjki, która
przedstawia Kredkę idącą do szkoły
i uczestniczącą w pierwszej lekcji.
Słuchanie historyjki o Kredce
opowiadanej przez Nauczyciela.
Nauczyciel opowiada historyjkę,
używając sformułowań: Na pierwszym
obrazku widzimy, jak Kredka….
Wskazuje dzieciom kierunek
obserwowania. Opisuje obrazek od
lewej strony do prawej. (Zgodnie
z kierunkiem czytania tekstów.)
Dzieci wyszukują odpowiednie
obrazki.
1.
dom
kot
pies
Kredka
pożegnanie
Droga… dokąd? Skąd wiemy, że do
szkoły? (plecak)
2.
Dlaczego Kredka złapała chłopca za
plecak?
3.
Nad czym zastanawia się Kredka?
Dokąd pójdzie?
4.
Kredka trafiła do szkoły. Dzieci siedzą
Budzenie
zainteresowania
książką.
OPIS SYTUACJI EDUKACYJNEJ
Ćwiczenia
w rozumieniu tekstu
opowiadanego przez
nauczyciela –
Dzieci siedzą
w kręgu lub przy
stolikach
ustawionych
w podkowę.
Ćwiczenia
w mówieniu
3
(FK1/s. 6-7)
Najbardziej naturalnym sposobem uczenia się dzieci, gdy są one po raz pierwszy w szkole, w wieku lat pięciu
i sześciu, jest uczenie się przez obraz, emocje i spontaniczny ruch. Por.: C. Hannaford, Zmyślne ruchy, które
doskonalą umysł, Medyk, Warszawa 1999, s.84.
3
Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów szkół polonijnych, z wykorzystaniem podręcznika pt. „Figlarna Kredka”
LP.
OPIS SYTUACJI EDUKACYJNEJ
UZASADNIENIE
ORGANIZACJA
PRZESTRZENI
EDUKACYJNEJ,
UWAGI
w kręgu. (Podobnie jak dzieci
w klasie). Kredka opowiada o sobie
i swoich bliskich, których zostawiła
w domu. Przedstawia kotkę Felę i psa
Bobka (to moment na prezentację
kartki z napisem Fela, Bobek).
Nauczyciel może zachęcić dzieci do
krótkich wypowiedzi na swój temat.
10.
Ćwiczenia w czytaniu (czytanie
globalne wyrazów i zdań).
Pod historyjką obrazkową umieszczono
wyrazy do globalnego czytania
i miejsce na wklejenie imienia dziecka.
Czytanie globalne.
Zapamiętywanie
wyglądu własnej
wizytówki, wizytówki
Kredki, pieska Bobka
i kotki Feli.
(FK1/s. 6-7)
Nauczyciel
powinien
przygotować
karteczki
z imionami
do wklejenia,
zachowując zasady
pisowni, to znaczy
pierwsza litera
imienia ma być
wielka, pozostałe
litery małe!
Małgosia
11.
Przerwa
12.
Praca z książką. Ponowne słuchanie
wiersza i wskazywanie na obrazku
elementów wymienionych w nim,
uzupełnianie ilustracji. Nazywanie
dorysowanych elementów.
13.
Ćwiczenia grafomotoryczne. Czytanie
liniatury powiększonej stosownie do
wieku i możliwości graficznych dzieci.
Na początku nauczyciel zwraca uwagę
na linie i prosi o przesunięcie palcem
od lewej strony do prawej po
najwyższej linii. Można nazwać tę linię
jasną niebieską lub cienką linią. Dzieci
kolejno:
- przesuwają palcem po pierwszej linii
grubej, drugiej linii grubej i kolejnej
Potrzeba odpoczynku
i zmiany aktywności
Wprowadzenie
i utrwalenie
słownictwa związanego
z domem.
Ćwiczenia
przygotowujące
do kreślenia liter
w liniaturze – czytanie
liniatury, wpisywanie
w liniaturę kształtu
domu, wyszukiwanie
kształtu cyfry „1”.
4
Praca indywidualna
przy stolikach.
Wykorzystanie
kredek.
(FK1/s.4)
Proponuję, by do
tych ćwiczeń
wykorzystać kredki
ołówkowe.
(FK1/s. 8-9)
Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów szkół polonijnych, z wykorzystaniem podręcznika pt. „Figlarna Kredka”
LP.
14.
15.
OPIS SYTUACJI EDUKACYJNEJ
UZASADNIENIE
linii cienkiej,
- nazywają umieszczony w liniaturze
kształt.
Wykorzystują słownictwo związane
z domem (dach, okno).
Kolejny etap czytania liniatury polega
na zwróceniu uwagi, na której linii jest
szczyt dachu domku, gdzie zaczyna się
dach, od której linii, do której
narysujemy kreskę, żeby nasz domek
był tak samo wysoki.
Następny etap, to próby kreślenia
domków na liniaturze. Trzeba
poinformować dzieci, że to jest czas
i miejsce do nauki rysowania domku.
Nie można w żadnym wypadku żądać,
żeby od razu udało się dzieciom
idealnie wpisać domek w liniaturę4.
Dzieci rysują domki według wzoru,
starając się zachować proporcje
i odległości. Na początku ćwiczą
łączenie kropek, później samodzielne
zarządzanie przestrzenią liniatury5.
Wyszukują kształt „1”.
Zgadywanka:
Czyje domki narysowała Kredka?
Wszystkie skojarzenia dzieci
i odpowiedzi będą dobre. (Możliwe
odpowiedzi: chatka na kurzej łapce
Baby Jagi, ul - domek pszczół, buda domek pieska, piórnik – domek dla
przyborów szkolnych).
ORGANIZACJA
PRZESTRZENI
EDUKACYJNEJ,
UWAGI
(FK1/s. 8)
Ćwiczenie
spostrzegawczości.
Przygotowanie gry planszowej
„Droga do szkoły”:
1. Nauczyciel zachęca dzieci do
znalezienia w książce „śladów stóp”
Kredki (str. 4, 9). Dzieci mogą
próbować sprawdzać, jakie ślady
zostawiają ich kredki, wystarczy
mocno odcisnąć kredkę na papierze.
2. Ćwiczenia polegające na
4
Ta uwaga dotyczy wszystkich kolejnych ćwiczeń w liniaturze.
Uwaga! Może się tak zdarzyć, że nie wszystkie dzieci dostrzegą różnicę miedzy liniami! U niektórych
dzieci (zwłaszcza u chłopców) daltonizm rozwojowy utrzymuje się do ósmego roku życia!
5
5
Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów szkół polonijnych, z wykorzystaniem podręcznika pt. „Figlarna Kredka”
LP.
16.
17.
18.
19.
6
OPIS SYTUACJI EDUKACYJNEJ
UZASADNIENIE
rytmicznym przekazywaniu sobie
kartek z „odbitym śladem ogromnej
kredki”6. Nauczyciel informuje, że
po wyłączeniu muzyki każdy
powinien mieć jedną kartkę.
3. Wycinanie sześciokąta
narysowanego na kartce.
4. Losowanie kredek w kolorach:
czerwonym, zielonym i niebieskim
(podział na 3 grupy).
5. Rytmiczne kolorowanie kółeczek
narysowanych w wyciętym
sześciokącie.
6. Układanie kartek na podłodze
i tworzenie szlaków (dróg), którymi
można dojść do szkoły. Wymyślanie
miejsc, które można mijać po
drodze.
Praca z książką - ćwiczenia
w mówieniu Jak dojść do szkoły
szlakiem niebieskim, zielonym
i czerwonym?
Gra dydaktyczna Kto pierwszy dotrze
do szkoły? Dzieci grają w zespołach
trzyosobowych. Losują swój kolor ( np.
losując kredkę). Rzucają kolejno kostką
do gry i poruszają się, każde po swojej
drodze. Na szlaku niebieskim są 2
miejsca, w których gracz traci kolejkę
(obok poczty i obok karuzeli). Na
szlaku zielonym, pionek stojący przed
stawem może przeskoczyć na pole za
stawem. Pionek stojący na środku
kładki traci kolejkę. Na szlaku
czerwonym, pionek stojący przed górą
i przed sklepem traci kolejkę. Gra może
być pretekstem do rodzinnej zabawy
w domu.
ORGANIZACJA
PRZESTRZENI
EDUKACYJNEJ,
UWAGI
Doświadczanie różnych
sposobów podawania
kartki, wybór
najefektywniejszego.
Ćwiczenia
grafomotoryczne
Ćwiczenia w używaniu
przyimków: obok,
przez…
Kartki można
nakleić na duży
arkusz papieru
pakowego
i zatrzymać
do ćwiczeń
w mówieniu.
(FK1/s. 9)
Ćwiczenia w używaniu
przyimków: obok
(poczty, sklepu, parku,
karuzeli) przez (górę,
staw, park, plac zabaw).
Do gry można
wrócić wówczas,
gdy dzieci będą
umiały ze sobą
współpracować.
Będą mogły także
ustalać swoje
reguły gry.
Ćwiczenie można
wykorzystać także
do nazywania figur
geometrycznych i
przeliczania ich.
Ćwiczenia
w rozumieniu ze słuchu
Zgadywanka
Nauczyciel opowiada, którędy idzie do
szkoły, dzieci odgadują kolor ścieżki.
Wyjaśnienie zadań domowych
1. Na stronie drugiej zaglądamy do
Ćwiczenia słownikowe
- wprowadzenie
Sześciokąt powielony na papierze A4, załączona dodatkowa karta pracy.
6
(FK1/s. 8)
Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów szkół polonijnych, z wykorzystaniem podręcznika pt. „Figlarna Kredka”
LP.
OPIS SYTUACJI EDUKACYJNEJ
UZASADNIENIE
domu, do środka. Jest w nim kilka
i utrwalenie nazw
pomieszczeń. Nauczyciel czyta ich
pomieszczeń
nazwy, dzieci wskazują
i przyborów szkolnych
pomieszczenia i powtarzają ich
nazwy. To może prowokować dzieci
do wypowiedzi o ich domach
(mieszkaniach). Można nazywać
meble lub sprzęty, które mogą się
znaleźć w tych pomieszczeniach.
Żeby sprowokować dzieci do mówienia
o swoim domu, można zaproponować
im rysowanie pokoju, w którym lubią
przebywać. To ćwiczenie może być
potraktowane jako zadanie domowe.
2.
„Urządzanie domku” dla kredek
i innych przyborów szkolnych – praca
według własnego pomysłu.
Nazywanie narysowanych
„mieszkańców piórnika”
7
ORGANIZACJA
PRZESTRZENI
EDUKACYJNEJ,
UWAGI
Propozycje zajęć dydaktycznych dla dzieci 5–6 letnich, uczniów szkół polonijnych, z wykorzystaniem podręcznika pt. „Figlarna Kredka”
Karta do zadania 15
8