skryning raka szyjki macicy

ECCA
Skryning raka szyjki macicy
• Rak szyjki macicy rozwija się w obrębie szyjki
macicy, która jest częścią macicy komunikującą się
/ łączącą się z pochwą. Rak pojawia się wówczas,
gdy pojawiają się nieprawidłowe komórki na szyjce i
dzielą się w niekontrolowany sposób.
Europska udruga za rak vrata maternice ECCA (European
Cervical Cancer Association) podupire suzbijanje raka
vrata maternice u Europi time da podiže svijest o raku
vrata maternice i načinima kako ga se može spriječiti. Na
temelju iskustva znanstvenih, kliničkih i javno zdravstvenih
ustanova diljem Europe, ECCA je pripremila:
DRAFT
• Skryning raka szyjki macicy został tak zorganizowany
aby nieprawidłowe komórki mogły być wykryte we
wczesnych stadiach rozwoju, gdy mogą być w łatwy
sposób usunięte, tak aby nie rozwinął się rak szyjki
macicy. Skryning raka szyjki macicy jest wykonywany
w oparciu o rozmaz cytologiczny.
© ECCA 2006
Photos : Getty Image / Stockbyte
Knjižice
• Sve što trebate znati kako bi izbjegli rak vrata
maternice
• Sve što trebate znati ako imate loš Papa-nalaz
Za dodatne informacije
:
Posjetite našu Internet stranicu: www.ecca.info
+
Pošaljite nam pitanja na: [email protected]
L1_PL_PL_A
Brošure
• Skryning raka szyjki macicy
• Wirus brodawczaka ludzkiego a rak szyjki macicy
•K
ontrola i leczenie pacjentek z nieprawidłowym
wynikiem badania cytologicznego
• Szczepienia przeciwko HPOV I rakowi szyjki macicy
•W
szystkie kobiety pomiędzy 26 a 59 rokiem
życia powinny brać aktywny udział w badaniach
przesiewowych. Po pierwsze powinnaś być badania
co roku. Jeżeli w dwóch następujących po sobie
badaniach wyniki są prawidłowe, to kolejne badania
powinny być wykonywane co 3 lata.
• Obecnie są dostępne szczepionki, które zmniejszą
ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy, ale nie
wyeliminują one konieczności udziału w programach
skryningowych. Szczepionki i badania przesiewowe
są najskuteczniejszą ochroną przed rakiem szyjki
macicy.
• Co to jest rak szyjki macicy?
• Dlaczego brać udział w badaniach przesiewowych?
•K
to powinien wziąć udział w badaniach
przesiewowych?
• Co musisz zrobić?
• Jak działa skryning?
•C
o to jest prawidłowy wynik badania cytologicznego?
•C
o to jest nieprawidłowy wynik badania
cytologicznego?
• Koliko je probir pouzdan?
• Czy skryning raka szyjki macicy jest wiarygodny?
Skryning raka
szyjki macicy
Co to jest rak szyjki macicy?
Rak szyjki macicy rozwija się w obrębie szyjki, która jest
częścią macicy otwierającą się do pochwy. Pojawia się
wówczas gdy komórki szyjki stają się nieprawidłowe i
zaczynają się dzielić w niekontrolowany sposób. Progresja od
nieprawidłowej komórki do raka trwa wiele lat. Na szczęście
nieprawidłowe komórki można łatwo usunąć, jednakże ich
obecność nie wywołuje żadnych objawów klinicznych i mogą
być wykryte tylko przez badania przesiewowe.
Kto powinien wziąć udział w badaniach
przesiewowych?
Wszystkie kobiety w wieku 26-59 lat powinny wziąć aktywny
udział w skryningu. Po pierwsze powinnaś być badana co
roku. Jeśli wyniki trzech kolejnych rozmazów cytologicznych
są prawidłowe, powinnaś być badana raz na trzy lata.
Skryning raka szyjki macicy jest skuteczny, pod warunkiem,
że jest prowadzony regularnie.
Co to jest prawidłowy
wynik badania cytologicznego?
Większość kobiet ma prawidłowe wyniki badania
cytologicznego. W tych przypadkach ryzyko rozwoju raka
szyjki macicy jest niewielkie i pacjentki powinny nadal mieć
regularnie pobierany wymaz cytologiczny.
Co to jest nieprawidłowy wynik
badania cytologicznego?
DRAFT
Co musisz zrobić?
Macica
Aby wziąć udział w badaniu przesiewowym, musisz umówić
się z ginekologiem. Badanie nie powinno odbywać się
w czasie miesiączki. Nie powinnaś współżyć ani używać
żadnych leków dopochwowych i nie stosować irygacji
dwa dni przed badaniem (przed pobraniem wymazu
cytologicznego).
Szyjka macicy
Pochwa
Jak działa skryning?
Dlaczego brać udział w badaniach
przesiewowych?
Badania cytologiczne są tak zaplanowane aby znaleźć
nieprawidłowe komórki we wczesnych etapach ich rozwoju.
Mogą być wówczas łatwo usunięte i nie przekształcą się w
komórki nowotworu złośliwego. Gdy pojawi się nowotwór
złośliwy, to leczenie staje sie o wiele trudniejsze a wynik
niepewny.
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) a rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy jest wywoływany przez szczególne typy
wirusa HPV. Istnieje ponad 100 typów wirusa HPV a 15
z nich może spowodować raka szyjki macicy. Większość
dorosłych kobiet miała infekcję wirusem HPV, która zniknęła/
uległa samowyleczeniu, nie pozostawiając żadnych śladów.
Jeśli infekcja wirusem HPV nie ulegnie samowyleczeniu, to
może zwiększyć ryzyko rozwoju raka szyjki macicy.
Obecnie dostępne szczepionki umożliwiają ochronę kobiet
przed 2 najczęstszymi typami wirusa HPV wywołującego
Skryning raka szyjki macicy oparty jest na badaniu
cytologicznym. W trakcie krótkiego i bezbolesnego
badania, ginekolog pobiera próbkę komórek
z szyjki macicy za pomocą specjalnej
szpatułki lub szczoteczki. Następnie
pobrana próbkę komórek wysyła do
pracowni cytologicznej, w której
preparaty cytologiczne oglądane są
pod mikroskopem i poszukiwane są
nieprawidłowe komórki.
raka szyjki macicy, mianowicie typem 16 i 18. Typy te
są wykrywane u 2/3 wszystkich przypadków raka szyjki
macicy i u wielu pacjentek z nieprawidłowymi wynikami
badania cytologicznego. Dostępne szczepionki będą
najskuteczniejsze, jeżeli szczepienie nastąpi przed infekcją
typami 16 i 18 wirusa HPV. Szczepionki te nie ochronią
kobiet przed wszystkimi typami wirusa HPV. Dlatego też
nawet jeżeli zostałaś zaszczepiona, powinnaś brać udział w
badaniach przesiewowych. Skryning wraz ze szczepieniami
ochronnymi oferują najskuteczniejszą ochronę przed
rakiem szyjki macicy.
Niektóre pacjentki będą miały nieprawidłowe wyniki badania
cytologicznego. To znaczy, że nieprawidłowe komórki
zostały wykryte w wymazie pobranym z szyjki. Wykrycie
raka zdarza się rzadko.
W zależności od uzyskanego wyniku będziesz miała
zaproponowane:
• Powtórzenie badania za 4-6 miesięcy,
• Wykonanie testu na obecność wirusa brodawczaka
ludzkiego (HPV), który jest odpowiedzialny za rozwój raka
szyjki macicy,
• Kolposkopię, która jest badaniem umożliwiającym
lekarzowi dokładniejsze zbadanie szyjki, a także umożliwia
precyzyjne pobranie wycinków z szyjki macicy.
Pewne szczególne nieprawidłowości powinny zostać
usunięte, ponieważ może rozwinąć się z nich rak. Usunięcie
tych nieprawidłowości jest prostym zabiegiem, który może
być wykonany w poradni lub może być wykonany w trakcie
krótkiego (jednodniowego) pobytu w szpitalu. Zabieg ten nie
wpływa negatywnie na twoje życie seksualne lub możliwość
posiadania potomstwa.
Czy skryning raka szyjki macicy jest
wiarygodny?
Żaden skryning nie jest doskonały i wymaz cytologiczny także
nie wykryje wszystkich przypadków choroby. Dlatego musisz
mieć pobierany wymaz cytologiczny regularnie, ponieważ
jeżeli jakakolwiek nieprawidłowość zostanie przeoczona w
trakcie jednego badania, mogła zostać wykryta w trakcie
następnego, zanim rozwinie się z niej rak.
Dobrze zorganizowane programy skryningowe o wysokiej
jakości są skuteczne ale nie uchronią koiet przed wszystkimi
przypadkami raka szyjki macicy.