Zróżnicowanie cen kwiatów róż w 2009 roku na rynkach hurtowych

Zróżnicowanie cen kwiatów róż w 2009 roku na rynkach hurtowych

ZESZYTY NAUKOWE
INSTYTUTU SADOWNICTWA I KWIACIARSTWA im. SZCZEPANA PIENIĄŻKA
TOM 18
2010
ZRÓŻNICOWANIE CEN KWIATÓW RÓŻW 2009 ROKU NA
RYNKACH HURTOWYCH W POZNANIU, WROCŁAWIU
I TYCHACH
Differences in the price of cut rose flowers on the wholesale markets in
Poznań, Wrocł
aw and Tychy in 2009
Adam Marosz
Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pienią
ż
ka
ul. Pomologiczna 18, 96-100 Skierniewice
e-mail: [email protected]
ABSTRACT
The aim of the study was to explain how the prices of fresh cut roses are determined
by some non-economic factors. Prices of rose flowers were recorded every 7-10 days in
2009 from three wholesale markets: in Poznań, Wrocł
aw and Tychy, then they were
categorized according to stalk longevity, flower colour, origin, flower storage life and
wholesale market location. The results showed that the highest wholesale price of roses
was in Poznańand the lowest in Tychy. Moreover, the prices of red and rose-coloured
flowers were higher than those of the yellow or white ones. Also, the rose cultivars with a
long storage life (12-16 days) were more expensive almost throughout the whole of 2009
than the cultivars with a shorter storage life (8-12 days).
Key words: rose flowers, cut flowers, price of cut roses, wholesale market of cut flowers
WSTĘP
W Polsce róż
a na kwiat cię
ty stopniowo umacnia pozycjęnumer
jeden w produkcji pod szkł
em z powierzchniąokoł
o 130 ha w 1999 roku
i 164 ha w 2005 roku (Jabł
ońska 2007). Mimo dużej konkurencji ze strony
krajów trzeciego ś
wiata zainteresowanie uprawąróżna kwiat cię
ty
w Polsce jest duże, natomiast w Holandii notuje sięspadek powierzchni tej
uprawy (Sahrama i Weijs 2009). Gł
ównym miejscem zaopatrywania się
klientów detalicznych w kwiaty sąkwiaciarnie oraz stragany (targowiska,
234 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pienią
ż
ka, tom 18
bazary, ulice). Od począ
tku 2000 roku roś
nie udziałsklepów wielkopowierzchniowych w handlu detalicznym kwiatami cię
tymi oraz sieci
dyskontowych oferujących duże iloś
ci kwiatów cię
tych i doniczkowych na
ś
wię
ta, dzieńkobiet, dzieńmatki, popularne imieniny itp. (Marosz 2007).
Zachodzą
ce zmiany w handlu detalicznym wymagajązmian w obrocie
hurtowym kwiatami. Jak podaje Jabł
ońska (2005) w ostatnich latach na
gieł
dach w Polsce sprzedawano szacunkowo okoł
o 90% kwiatów,
a producenci osobiś
cie sprzedajątam nawet 80% wł
asnej produkcji.
Najważniejszym elementem rynku umoż
liwiają
cym równoważenie
podaż
y i popytu na kwiaty jest cena. Stanowi ona istotny element
podejmowania decyzji biznesowych po stronie producenta (podaż)
i konsumenta (popyt) (Mruk 2003). Na cenękwiatów różna gieł
dach
wpł
ywa wiele czynników, a najważ
niejsze z nich to koszty produkcji
kwiatów oraz poziom ich importu. Stąd zróż
nicowanie cen mię
dzy
poszczególnymi rynkami hurtowymi w Polsce może byćznaczne.
Celem przeprowadzonej analizy był
o zgromadzenie aktualnych
danych na temat cen kwiatów róż i poznanie pozaprodukcyjnych
czynników determinują
cych cenękwiatów na rynkach hurtowych.
MATERIAŁI METODY
Pierwotnym ź
ródł
em danych na temat cen kwiatów różw 2009 r. był
y
notowania cen na rynkach hurtowych. Analizowano ceny różw zależnoś
ci
od: dł
ugoś
ci pę
du (od 40 cm do 100 cm; podziałna siedem grup
wielkoś
ciowych), barwy podstawowej (podział na 4 grupy: biał
e
i kremowe, żół
te i pomarańczowe, róż
owe, czerwone i bordowe), trwał
oś
ci
kwiatu po ś
cię
ciu (dwie grupy: trwał
oś
ć8-12 dni i 12-16 dni). Porównują
c
ceny w zależ
noś
ci od dł
ugoś
ci pędu i barwy pominię
to róż
e o dł
ugoś
ci
pędu 80 cm i dł
uż
sze oraz róż
e dwubarwne z uwagi na niewiele danych.
Informacje na temat trwał
oś
ci kwiatów poszczególnych odmian zebrano
z dostę
pnej literatury oraz katalogów handlowych firm hodowlanych.
Dane dotyczą
ce cen pozyskiwano co 7-10 dni, zwykle po aktualizacji
cen z trzech dużych rynków hurtowych: Wielkopolskiej Gildii RolnoOgrodniczej (WGRO) w Poznaniu; Dolnoś
lą
skiego Centrum Hurtu Rolno
Spożywczego we Wrocł
awiu (DCHRS) oraz Śląskiej Gieł
dy Kwiatowej
w Tychach (ŚGK). Wybór miejsc hurtowej sprzedaży kwiatów był
Zróż
nicowanie cen kwiatów różw 2009 roku na rynkach hurtowych...
235
celowy, podyktowany na bieżą
co prowadzonymi aktualizacjami cen
kwiatów dostę
pnymi on-line, na stronach internetowych wymienionych
rynków hurtowych. Cenęś
redniąarytmetycznąobliczano w zależnoś
ci od
dł
ugoś
ci pędu (ś
rednia cena wszystkich odmian o okreś
lonej dł
ugoś
ci
ł
odygi niezależ
nie od barwy pąka); barwy kwiatu (ś
rednia cena wszystkich
odmian o okreś
lonej barwie kwiatu niezależnie od dł
ugoś
ci pędu), ź
ródł
a
pochodzenia (kwiaty importowane i krajowe niezależ
nie od barwy
i dł
ugoś
ci pę
du) i pozbiorczej trwał
oś
ci kwiatu (odmiany o trwał
oś
ci od 8
do 12 dni i od 12 do 16 dni). Uzyskane wyniki opracowano metodami
statystyki opisowej i przedstawiono w formie indeksów jednopodstawowych lub w wielkoś
ciach absolutnych.
WYNIKI I DYSKUSJA
Spoś
ród trzech analizowanych rynków hurtowych największy
asortyment kwiatów różw 2009 r. odnotowano na ŚGK w Tychach, gdzie
oferowano 48 odmian w kilku wyborach w zależ
noś
ci od dł
ugoś
ci pędu
i pochodzenia (krajowe lub importowane), ł
ą
cznie asortyment wyniósł179
pozycji. Na rynku we Wrocł
awiu (DCHRS) oferowano 40 odmian,
a w Poznaniu (WGRO) tylko 35, wartoś
ci te wyraźnie odstają od
asortymentu podawanego przez Andrzejewskąi Bukalską(2003). Łą
cznie
na wszystkich gieł
dach w 2009 roku można był
o kupić56 róż
nych
odmian. Nie jest to duż
a liczba, mimo iżpotencjałprodukcyjny krajowych
ogrodników jest duż
o wię
kszy. Największądostę
pnoś
ćkwiatów róż
w 2009 roku odnotowano w okresie od 5 lutego do końca marca oraz pod
koniec roku. Na wymienionych rynkach dominuje asortyment róż
importowanych, na przykł
ad na WGRO w Poznaniu oferowano
dwukrotnie wię
cej odmian różz zagranicy, na ŚGK w Tychach asortyment
odmian różimportowanych było 25% większy, a na DCHRS we
Wrocł
awiu tylko o 20% wyższy niżkrajowy. Ceny różbył
y zróżnicowane
w zależ
noś
ci od miejsca. Najniższe ceny jednostkowe odnotowano na
rynku w Tychach. Średnia cena za jeden kwiat w 2009 roku nie
przekroczył
a 2,5 zł
. Najwyższe ceny zanotowano w Poznaniu, gdzie
w okresie najwię
kszego zapotrzebowania na kwiaty ś
rednia cena osiągnę
ł
a
poziom 3,22 złza sztukę
. Przyjmując jednak wielkoś
ćcen na rynku
w Poznaniu za 100% widaćwyraź
nie, ż
e najbardziej zadowalające ceny
236 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pienią
ż
ka, tom 18
różmogli uzyskaćproducenci na rynku we Wrocł
awiu, a nastę
pnie
w Tychach (wyk. 1). W poł
owie lutego i na począ
tku marca ceny na rynku
wrocł
awskim był
y nawet o 45% i 58% wyż
sze niżw Poznaniu i o 34%
i 36% wyż
sze niżw Tychach. W późniejszych terminach różnice był
y
mniej wyraź
nie i dochodził
y do 20% (rys. 1).
Rysunek 1. Zróż
nicowanie cen kwiatów różna wybranych rynkach hurowych
w Polsce w 2009 r. (Indeks: WGRO = 100%) −Differences in the price of cut
rose flowers on three wholesale markets in Poland in 2009 (Index: WGRO
market = 100%)
Przeprowadzone analizy wskazują
, że na cenękwiatów największy
wpł
yw ma dł
ugoś
ćpę
du kwiatowego. Przyjmując cenęróżo pędzie 40 cm
za 100% można stwierdzić
, ż
e roś
nie ona proporcjonalnie do dł
ugoś
ci
pędu, szczególnie jeś
li chodzi o róże krajowe (rys. 2). W przypadku róż
importowanych zależnoś
ćta jest mniej wyraź
na i w pewnych okresach
2009 roku ceny różo krótszym pę
dzie był
y zbliż
one do cen różo pę
dach
dł
uż
szych (rys. 3). Jak podaje Wiś
niewska-Grzeszkiewicz (2003a) wyż
sza
cena różo dł
uż
szych pędach kwiatowych jest zwią
zana z mniejszym
plonem z jednostki powierzchni. Z dł
ugoś
ciąpę
du, jak podaje autorka,
wzrasta wielkoś
ćpą
ka kwiatowego i poprawia sięjakoś
ćkwiatów, cechy
te decydująo wyż
szej cenie. Jak podająJabł
ońska i Perzyńska (2009), aż
Zróż
nicowanie cen kwiatów różw 2009 roku na rynkach hurtowych...
237
72,07% konsumentów kupował
oby wię
cej kwiatów, gdyby ich ceny był
y
niż
sze.
Rysunek 2. Zróż
nicowanie cen kwiatów różkrajowych w zależ
noś
ci od dł
ugoś
ci
pę
du (Indeks: cena różo pę
dzie 40 cm =100%) −Differences in the price of
home grown cut rose flowers acording to stalk longevity (Index: price of roses
with a 40 cm long stalk = 100%)
Rysunek 3. Zróż
nicowanie cen kwiatów różimportowanych w zależ
noś
ci od
dł
ugoś
ci pę
du (Indeks: cena różo pę
dzie 40 cm =100%) −Differences in the
price of imported cut rose flowers acording to stalk longevity (Index: price of
roses with a 40 cm long stalk = 100%)
238 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pienią
ż
ka, tom 18
Odnosi sięto równieżdo osób o najwyż
szych dochodach, które staćna
kupowanie kwiatów. Powyż
sze dane wskazują
, iżchcą
c zwię
kszyćpopyt
lub w dobie obecnego kryzysu utrzymaćgo przynajmniej na obecnym
poziomie należy poszukiwaćdróg obniżenia cen kwiatów. Obserwują
c
doś
ćniskie ceny różw 2009 roku na trzech analizowanych rynkach
hurtowych można stwierdzić
, że nie jest to zwią
zane z produkcją,
ponieważoferowane przez producentów czy importerów kwiaty sątanie.
Ceny różwzrastajątylko nieznacznie w okresie wzmoż
onego zapotrzebowania na kwiaty wynikającego z tradycji masowego ich kupowania, jak na
przykł
ad walentynki, dzień kobiet, zakończenie roku szkolnego itp.
Zależ
noś
ćta jest widoczna na rysunkach 2 i 3, gdzie w okresach
większego zainteresowania kwiatami ś
rednie ceny hurtowe na róż
e
nieznacznie wzrastają
. Ogólny i wyraźny spadek cen kwiatów róż
odnotowuje sięnatomiast w okresie letnim, kiedy konkurencjąsątanie
kwiaty uprawiane w nieogrzewanych tunelach foliowych.
Rysunek 4. Zróż
nicowanie cen kwiatów różw zależ
noś
ci od barwy kwiatu
w 2009 roku (Indeks: kwiaty biał
e = 100%) −Differences in the price of cut rose
flowers on three wholesale markets according to flower colour in 2009 (Index:
white flower = 100%)
Analizując ceny w zależnoś
ci od czterech podstawowych barw
kwiatów róż moż
na stwierdzić
, ż
e za róż
e w kolorze czerwonym
i bordowym moż
na uzyskaćnieco wyż
sze ceny, szczególnie w okresie
większego popytu na kwiaty. W walentynki czy 8 marca ceny tych róż
Zróż
nicowanie cen kwiatów różw 2009 roku na rynkach hurtowych...
239
w porównaniu z róż
ami biał
ymi był
y wyższe o 60% (rys. 4). Róże biał
e
lub kremowe był
y w 2009 roku najtańsze. W walentynki i w dniu kobiet
kosztował
y nawet ś
rednio o 0,74 złmniej niżróże czerwone i o 0,53 zł
mniej niżna przykł
ad różowe. W pozostał
ych miesią
cach roku 2009
różnice nie był
y jużtak wyraźne (rys. 4). Zależ
noś
ćceny od barwy kwiatu
wiąż
e się też z nieznacznie wyższym udział
em róż czerwonych
i bordowych o dł
uż
szej ł
odydze (60-70 cm), w zwią
zku z tym droż
szych,
które zaważył
y na ś
redniej cenie kwiatów, podczas gdy róże biał
e o takiej
dł
ugoś
ci pędu sąrzadziej oferowane na rynkach hurtowych. Popularnoś
ć
różczerwonych i bordowych jest potwierdzona na holenderskich gieł
dach,
gdzie prawie jedna trzecia udział
u w sprzedaży tych kwiatów przypada na
kolor czerwony i bordowy, po 20% na różowy i ż
ół
ty i tylko 15% na kolor
biał
y. Warto jednak wspomnieć
, iż w ostatnim czasie w Holandii
zarysował
a siętendencja spadkowa sprzedaż
y różczerwonych, a wzrosł
a
nieco sprzedażróżbiał
ych (Sahrama i Weijs 2009).
Rysunek 5. Średnia cena róż na trzech krajowych rynkach hurtowych
w zależ
noś
ci od trwał
oś
ci kwiatu w 2009 roku −Mean price of fresh roses on
three wholesale markets according to flower storage life in 2009
Ciekawąinformacjądotyczą
cąś
rednich cen kwiatów o trwał
oś
ci
w wazonie 8-12 dni i 12-16 dni jest to, że odmiany bardziej trwał
e był
y
w cał
ym okresie sprzedaż
y roku 2009 droższe od kwiatów o krótszym
okresie trwał
oś
ci (rys. 5). Cecha trwał
oś
ci kwiatu po ś
cięciu jest
240 Zeszyty Naukowe Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pienią
ż
ka, tom 18
szczególnie ważna w handlu detalicznym w kwiaciarniach, na straganach
ulicznych itp., gdzie wydł
uż
enie okresu sprzedaży kwiatów jest potrzebne,
gdyżzmniejsza straty i pozwala na wię
ksząelastycznoś
ćmarży. Natomiast
mniejsza trwał
oś
ćkwiatu wymusza na producentach lub importerach
obniż
enie ceny w celu szybszej ich sprzedaży na rynku hurtowym.
Rysunek 6. Średnia cena róż na trzech krajowych rynkach hurtowych
w zależ
noś
ci od pochodzenia w 2009 roku −Mean price of fresh roses on three
wholesale markets in 2009 according to their origin
Róż
e krajowe w pierwszej poł
owie roku 2009 był
y tańsze od róż
importowanych. Natomiast od października do końca roku 2009 oraz na
począ
tku 2010 roku cena różimportowanych był
a niż
sza (rys. 6). Wynika
to ze wzrostu kosztów produkcji róż w okresie jesienno-zimowym
w Polsce, kiedy szczególnie duż
e nakł
ady sąponoszone na dokarmianie
roś
lin dwutlenkiem wę
gla oraz na doś
wietlenie i ogrzewanie szklarni.
Dlatego teżw tym czasie róż
e pochodzące z importu, czę
sto z krajów
trzeciego ś
wiata, sąkonkurencyjne cenowo (Wiś
niewska-Grzeszkiewicz
2003b).
Zróż
nicowanie cen kwiatów różw 2009 roku na rynkach hurtowych...
241
WNIOSKI
Przeprowadzone analizy wykazał
y, że cena kwiatów na rynkach
hurtowych zależy od takich cech, jak: barwa pąka, trwał
oś
ćkwiatu po
ś
cię
ciu, dł
ugoś
ćpę
du, termin sprzedaż
y, pochodzenie i miejsce oferowania
do sprzedaż
y. Dla producentów i hurtowników bardzo waż
ne jest dokł
adne
poznanie charakterystyki odmiany wprowadzanej do produkcji i handlu,
zwł
aszcza trwał
oś
ci kwiatu po ś
cię
ciu. Przywią
zuje siędo tej cechy
mniejsząwagę
, na pierwszym miejscu stawiając plennoś
ćodmiany oraz
barwę, kształ
t i wielkoś
ćpą
ka kwiatowego. Bardzo waż
ny z punktu
widzenia produkcji i konkurencyjnoś
ci jest fakt, że róż
e produkowane
w Polsce mogąbyćtańsze od importowanych. Istnieje wię
c moż
liwoś
ć
dalszego rozwoju produkcji różna kwiat cię
ty.
LITERATURA
A n d r z e j e w s k a L., B u k a l s k a M. 2003. Rynek róż
. Roś
liny Ozdobne 2: 27.
J a b ło ńs k a L. 2005. Rozwój polskiego kwiaciarstwa w minionym 15-leciu.
Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 504: 21-31.
J a b ło ńs k a L. 2007. Ekonomiczne aspekty rozwoju sektora kwiaciarskiego
w Polsce. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
J a b ło ńs k a L., P e r z y ńs k a K. 2009. Poziom popytu na roś
liny ozdobne
w Warszawie w 2007 roku i jego determinanty. Zesz. Nauk. Inst. Sadow.
Kwiac. 17: 119-132.
M a r o s z A. 2007. Roś
liny szkół
karskie w sieciach marketów. Cz. II.
Specyfikacja handlu roś
linami. Szkół
karstwo 6: 82-84.
M r u k H. 2003. Analiza Rynku. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
S a h r a m a P., W e i j s E. 2009. Rozwój produkcji kwiatów różw Europie
i zuż
ycie energii w uprawach szklarniowych. Mat. Konf. „Uprawa różpod
osł
onami” Skierniewice 20 kwietnia.
W i śn i e w s k a – G r z e s z k i e w i c z H. 2003a. Metody prowadzenia róż
pod osł
onami. Mat. konf. „Produkcja różpod osł
onami” 26.03. 37-45.
W i śn i e w s k a – G r z e s z k i e w i c z H. 2003b. Produkcja różna ś
wiecie.
Mat. Konf. „Produkcja różpod osł
onami” 26.03. 5-9.