Sob Przedszkole 4 (Quark)

Z praktyki
Widz´, poznaj´, tworz´
Dziecko odbiorcà i twórcà sztuki
■ MA¸GORZATA SAMSEL (Bielsko-Bia∏a)
Cz´sto organizuj´ wyjÊcia do galerii i pracowni artystycznych w naszym mieÊcie. Wystawy inspirujà nas – mnie i dzieci – do twórczej pracy i ciekawych zaj´ç.
M
oi wychowankowie zobaczyli wiele
dzie∏ artystów prezentowanych w Galerii Regionalnego OÊrodka Kultury
w Bielsku-Bia∏ej. Wymieni´ niektóre z nich.
• Wystawa „Szopki bo˝onarodzeniowe”,
która wprowadza∏a w mi∏y nastrój Êwiàteczny.
• Stroje regionalne – górali beskidzkich,
mieszczek ˝ywieckich i cieszyƒskie stroje ludowe w fotografii Mieczys∏awa Peterka. Fotografiom towarzyszy∏y tak˝e oryginalne stroje eksponowane na manekinach.
• Ekspozycja – „Koronka koniakowska
i beskidzki haft krzy˝ykowy”, a w niej przecudnej urody koronkowe serwety, czepki, bluzeczki i ko∏nierzyki oraz misterny haft ozdabiajàcy
chusty i koszule regionalnych strojów. Dzieci
mog∏y podziwiaç koronkowe elementy kwiatowe i roÊlinne oraz zapozna∏y si´ z ich regionalnymi swojsko brzmiàcymi nazwami (kwiotki,
gwiozdki, Êlimoczki, zwijoki...).
• Wystawa „Patroni Polski i Europy w sztuce ludowej” przedstawiajàca rzeêby, p∏askorzeêby i obrazy twórców ludowych z regionu Podbeskidzia, Âlàska, Zakopanego i okolic. MieliÊmy
okazj´ zobaczyç pe∏ne wyrazu twarze Êwi´tych.
• Wystawa prac s∏uchaczy Policealnego
Witra˝owe pory roku
218
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
4/2003
Z praktyki
Studium Zawodowego Plastycznego „OPUS-ART” w Sosnowcu pt.: „Witra˝e”.
Moje starszaki wiedzà, ˝e witra˝e mo˝na
spotkaç w koÊcio∏ach, sklepach z lampami
i w oknach zaprzyjaênionego Przedszkola nr 11.
• Pejza˝e wyobraêni – wystawa grafiki
komputerowej autorstwa Ma∏gorzaty ¸uszczak.
Po jej obejrzeniu dzieci na goràco dzieli∏y si´
wra˝eniami: ... To kryszta∏ w jaskini Ênie˝nej, który czeka na odkrywc´. ... To wrak statku, pod wodà przele˝a∏ wiele lat. ... Obraz przypomina mi suche trawy, które targa wiatr. ... Ja widz´ Êlady dinozaurów pozostawione tu przed wiekami. ... A to
pustynia, na której wiatr przewala piasek.
Przedszkolaki przebywajàc w Galerii Regionalnego OÊrodka Kultury uczy∏y si´ obcowaç ze sztukà. Skupia∏y wzrok na eksponatach,
s∏ucha∏y informacji komisarza oprowadzajàcego po wystawie. Zawsze otrzymywaliÊmy kolorowe foldery, które gromadziliÊmy w specjalnym segregatorze. Dzieci ch´tnie przeglàda∏y
je i pokazywa∏y rodzicom.
Niecodziennym prze˝yciem estetycznym by∏
dla dzieci pobyt i zabawa w Beskidzkim Centrum Zabawkarstwa Ludowego w Bielsku-Bia∏ej. Zaj´cia prowadzi∏a etnograf mgr Kazimiera
Kojm, znawczyni dawnego ˝ycia górali beskidzkich. Pokaza∏a dzieciom drewniane koniki, ptaki-klepaki, wózki, ko∏yski, karuzele i kurki, gliniane okaryny ró˝nych kszta∏tów i kolorów,
szmaciane lalki. DowiedzieliÊmy si´, ˝e zabawki
wykonywali w∏asnor´cznie swoim dzieciom rodzice, dziadkowie, starsze rodzeƒstwo. Dzieci
potrafi∏y si´ nimi bawiç ca∏ymi godzinami,
wczuwajàc si´ w ró˝ne role i przedstawiajàc sceny z ˝ycia ludzi doros∏ych. Pani Kazia pozwoli∏a
pobawiç si´ tymi niezwyk∏ymi zabawkami. Zabawa nimi sprawi∏a dzieciom prawdziwà radoÊç.
Po powrocie do przedszkola rysowa∏y zabawk´,
która najbardziej im si´ spodoba∏a.
Wszystkie wystawy inspirowa∏y nas – mnie
i dzieci – do twórczej pracy i ciekawych zaj´ç.
Kol´dnicy – rzeêba Józefa Szypu∏y
go, Apoloniusza K´dzierskiego, Jacka Malczewskiego, Wojciecha Weissa, Tadeusza Makowskiego, Witolda Wojtkiewicza i innych, które zebra∏a i opublikowa∏a Hanna Kubaszewska
w publikacji pt.: Dziecko w malarstwie. Dzieci
rozmawia∏y o obrazach, nazywa∏y kolory u˝yte
przez malarza, okreÊla∏y emocje, jakie wyra˝ajà dzie∏a, szuka∏y podobieƒstw i ró˝nic. Starszaki z przygotowanych literek u∏o˝y∏y napis „gale-
W galerii
W pochmurny dzieƒ zaprosi∏am dzieci starsze do zorganizowanej przeze mnie galerii.
Znalaz∏y si´ w niej reprodukcje obrazów znanych polskich malarzy: Olgi Boznaƒskiej, Stanis∏awa Wyspiaƒskiego, Piotra Micha∏owskie4/2003
Anio∏ – rzeêba Ma∏gorzaty Gabryel
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
219
Z praktyki
Starszaki lepià z gliny ceramicznej
ria”. To by∏o bardzo ciekawe spotkanie z obrazami znakomitych polskich malarzy.
Same przedszkolaki by∏y twórcami licznych wystaw swoich prac, wykonywanych ró˝nymi technikami plastycznymi, takimi jak: wydzieranka, wycinanka, stemplowanie, malowanie akwarelami, farbami plakatowymi i inne.
Specjalna tablica w holu na pierwszym pi´trze by∏a przeznaczona na prace plastyczne
moich wychowanków. Z tygodniowà regularnoÊcià zmienia∏a si´ jej tematyka, a z nià kolorystyka i nastrój. Na stoliku umieszczonym
w holu prezentowaliÊmy prace przestrzenne,
np.: z plasteliny i materia∏u przyrodniczego,
z gliny ceramicznej. Cieszy∏y one nie tylko rodziców i osoby odwiedzajàce przedszkole, ale i
samych autorów. Prosz´ pani, lubi´ te nasze sale... – wyzna∏ kiedyÊ Dominik. Dlaczego? – Bo sà
mi∏e i kolorowe i takie nasze.... To prawda –
dzieci czu∏y si´ gospodarzami. To poczucie do-
dawa∏o im powagi i uczy∏o odpowiedzialnoÊci
za estetyk´ sal. Ka˝de z nich stara∏o si´ wykonywaç swojà prac´ najlepiej, jak umia∏o, by po
prostu by∏o ∏adnie, a co za tym idzie i mi∏o.
Niektóre zaproponowane techniki plastyczne
i sytuacje estetyczne zas∏ugujà na opisanie.
Malowanie klejem witra˝owym by∏o zupe∏nà nowoÊcià nie tylko dla dzieci, dla mnie tak˝e. Po przeczytaniu instrukcji przystàpiliÊmy do
pracy etapami. Najpierw czarnà konturówkà
dzieci rysowa∏y na folii kontur po Êladzie, a odwa˝niejsze rysowa∏y kontur samodzielnie. Nazajutrz kolorowym klejem witra˝owym wype∏nialiÊmy przestrzenie mi´dzy konturami. Dopiero na trzeci dzieƒ, po wyschni´ciu, umieÊciliÊmy prace na szybach okien naszej sali. Tak
powsta∏a niecodzienna wystawa, której treÊcià
by∏y owady i kwiaty. Towarzyszy∏a nam kilka
miesi´cy, do czasu, a˝ kolory wyp∏owia∏y, a to
ju˝ z winy ostrego s∏oƒca, które ciekawie zaglàda∏o do naszej sali.
Malowanie farbami w plenerze. Plenerem
by∏ oczywiÊcie nasz okaza∏y ogród przedszkolny. Niektóre dzieci malowa∏y przy sztalugach,
inne przy ogrodowych sto∏ach. Malowanie farbami nie jest niczym nowym dla moich dzieci.
Jednak wystawa w ogrodzie to ju˝ coÊ zupe∏nie
innego. Przewieszony sznurek od drzewa do
drzewa, a na nim – gotowe prace dzieci. To wystawa na spinaczach! – wykrzyknà∏ Filip, gdy
poprosi∏am o wymyÊlenie tytu∏u dla naszej poplenerowej ekspozycji;
Malowanie muzyki. Po koncercie uczniów
w auli Szko∏y Muzycznej im. Stanis∏awa Moniuszki w Bielsku-Bia∏ej starszaki malowa∏y swoje wra˝enia. Wszystkie prace zebraliÊmy w ksià˝eczk´ i zatytu∏owaliÊmy Malowana muzyka.
Latawcowe drzewo. Gdy wiosenny wiatr taƒczy∏ w ogrodzie, zaprosi∏am starszaki do zabawy
z latawcem. Dzieci wykona∏y go z kolorowego
Pociàg z drewnianymi zabawkami – Margita Eichlerová
220
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
4/2003
Z praktyki
papieru przyklejajàc mu bibu∏kowy ogon.
W ogrodzie biega∏y z wiatrem i pod wiatr. Gdy
zm´czenie „dogoni∏o” biegajàce przedszkolaki,
zrodzi∏ si´ pomys∏, aby i latawce odpocz´∏y – zawieszone na ga∏´ziach drzewa. PiotruÊ zawo∏a∏:
Mamy latawcowe drzewo! Tymek nie chcia∏ si´
rozstawaç ze swoim latawcem, a biegaç te˝ ju˝
nie móg∏. Gdy wiatr si´ uciszy∏, latawiec Tymka
opad∏ na traw´ i ch∏opiec go ciàgnà∏. Wówczas
koledzy zawo∏ali: Tymek ma latawcowego pieska!
Taniec kwiatów. Pierwszego dnia wiosny
nasz otulony mg∏à ogród przedszkolny by∏
miejscem innego wydarzenia. Dzieci z kolorowymi bibu∏kowymi kwiatami wysz∏y witaç wiosn´. Przed budynkiem przedszkola odtaƒczy∏y
swój taniec z kwiatkami Êpiewajàc wiosennà
piosenk´ pt.: Wiosna tu˝, tu˝. Nast´pnie szaro-burà rabatk´ ozdobi∏y kolorowymi kwiatkami
i zaraz zrobi∏o si´ wiosennie.
*
4/2003
Wierz´, ˝e obcowanie z prawdziwà sztukà,
tworzenie sztuki przez dzieci i przebywanie
w estetycznie urzàdzonym otoczeniu kszta∏tuje
postaw´ dzieci, którà charakteryzowaç b´dzie:
– wra˝liwoÊç estetyczna, wyra˝ajàca si´
w dostrzeganiu pi´kna i odczuwaniu wzruszeƒ;
– wiedza zdobyta podczas obcowania ze
sztukà;
– umiej´tnoÊci manualne, czyli tworzenie
prac plastycznych na u˝ytek w∏asny i najbli˝szych.
Takiej twórczej postawy ˝ycz´ swoim wychowankom, wszystkim nauczycielom pracujàcym z dzieçmi
przedszkolnymi i sobie tak˝e*). ■
*) Obszerne fragmenty pracy nades∏anej na konkurs „Widz´, poznaj´, tworz´”.
MA¸GORZATA SAMSEL – nauczycielka Przedszkola nr
22 w Bielsku-Bia∏ej
WYCHOWANIE W PRZEDSZKOLU
221