Krajowy system zielonych inwestycji

System zielonych inwestycji
Wprowadzenie
Zasady funkcjonowania Krajowego systemu zielonych inwestycji (ang. Green Investment
Scheme - GIS) określa rozdział 7 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania
emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.
Artykuł 22 wyŜej wymienionej ustawy stanowi, Ŝe środki uzyskane ze zbycia w latach 2009–
2012 jednostek przyznanej emisji są przeznaczane na dofinansowanie realizacji na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, między innymi, programów lub projektów związanych z
ochroną środowiska, w szczególności z ograniczeniem lub unikaniem krajowej emisji gazów
cieplarnianych, pochłanianiem lub sekwestracją dwutlenku węgla.
Krajowym systemem zielonych inwestycji zarządza Krajowy operator systemu zielonych
inwestycji (artykuł 25 ww. ustawy) - akronim KOSZI.
Wykonywanie zadań Krajowego operatora systemu zielonych
inwestycji powierzono Narodowemu Funduszowi Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) – mówi o tym
artykuł 26 przedmiotowej ustawy.
W artykule 23 Ustawy stwierdza się, Ŝe wpływy pochodzące
ze sprzedaŜy jednostek przyznanej emisji są przekazywane na
wyodrębniony rachunek bankowy NFOŚiGW, zwany
Rachunkiem klimatycznym.
Aktem wykonawczym do ustawy o systemie zarządzania
emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji jest
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 2009
r. w sprawie rodzajów programów i projektów przeznaczonych
do realizacji w ramach Krajowego systemu zielonych
inwestycji.
W paragrafie 2 rozporządzenia określono szczegółowo rodzaje programów i projektów
przeznaczonych do realizacji w dziesięciu obszarach, które wyspecyfikowano w artykule 22,
ustęp 2 ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.
Programy priorytetowe w ramach Systemu zielonych inwestycji
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jako Krajowy operator
systemu zielonych inwestycji prowadzi nabór wniosków o udzielenie wsparcia finansowego,
ocenia złoŜone wnioski, nadzoruje wdraŜanie przedsięwzięć oraz ocenia uzyskane efekty
ekologiczne projektów lub programów, którym udzielono takiego wsparcia.
PoniŜej scharakteryzowano poszczególne części programu priorytetowego w ramach
Systemu zielonych inwestycji.
Cześć 1. Zarządzanie energią w budynkach uŜyteczności publicznej
Celem tej części programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla poprzez
dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność wykorzystania energii przez
budynki uŜyteczności publicznej.
BudŜet tej części programu wynosi:
• 555 mln zł - dla bezzwrotnej formy dofinansowania (dotacja); ze środków
pochodzących z transakcji sprzedaŜy jednostek przyznanej emisji (dotacji z Systemu
zielonych inwestycji lub innych środków NFOŚiGW),
• 1 010 mln zł - dla zwrotnej formy dofinansowania (poŜyczka); ze środków NFOŚiGW.
Beneficjentami tego programu są:
o jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
o podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jednostek
samorządu terytorialnego, niebędące przedsiębiorcami;
o Ochotnicza StraŜ PoŜarna;
o uczelnie oraz instytuty badawcze;
o samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze
prowadzące przedsiębiorstwo w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych;
o organizacje pozarządowe, kościoły i inne związki wyznaniowe oraz kościelne osoby
prawne prowadzące działalność w zakresie ochrony zdrowia, profilaktyki zdrowotnej,
rehabilitacji lub pomocy społecznej.
Rodzaje przedsięwzięć objęte tym programem:
termomodernizacja budynków uŜyteczności publicznej, w tym zmiany wyposaŜenia
obiektów w urządzenia o najwyŜszych, uzasadnionych ekonomicznie standardach
efektywności energetycznej, związanych bezpośrednio z prowadzoną
termomodernizacją obiektów; w opisie programu wyszczególniono szereg działań, na
które beneficjent moŜna uzyskać dofinansowanie w ramach planowanej
termomodernizacji,
wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne.
Część 2. Biogazownie rolnicze
Celem tej części programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla z
energetycznego spalania paliw kopalnych poprzez dofinansowanie budowy biogazowni
rolniczych wykorzystujących surowce odnawialne.
BudŜet programu wynosi:
• 200 mln zł - dla bezzwrotnej formy dofinansowania; ze środków pochodzących z
transakcji sprzedaŜy jednostek przyznanej emisji (dotacji z Systemu zielonych
inwestycji) lub innych środków NFOŚiGW,
• 300 mln zł - dla zwrotnej formy dofinansowania; ze środków NFOŚiGW.
Beneficjentami tego programu są podmioty podejmujące realizacje przedsięwzięć w zakresie
wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z wykorzystaniem biogazu powstałego w
procesach rozkładu organizmów roślinnych i zwierzęcych oraz wytwarzania biogazu
rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej.
Rodzaje przedsięwzięć objęte tym programem:
budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub
ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego,
budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem
wprowadzenia go do sieci gazowej.
Część 3. Elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę
Celem tej części programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgla z
energetycznego spalania paliw kopalnych poprzez dofinansowanie budowy ciepłowni i
elektrociepłowni opalanych biomasą.
BudŜet programu wynosi:
• 50 mln zł - dla bezzwrotnej formy dofinansowania; ze środków pochodzących z
transakcji sprzedaŜy jednostek przyznanej emisji (dotacji z Systemu zielonych
inwestycji lub innych środków NFOŚiGW.
• 75 mln zł - dla zwrotnej formy dofinansowania; ze środków NFOŚiGW.
Beneficjentami tego programu są podmioty podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie
odnawialnych źródeł energii i obiektów kogeneracji z zastosowaniem wyłącznie biomasy
(źródła rozproszone o nominalnej mocy cieplnej poniŜej 20 MW t);
Program ten obejmuje budowę, przebudowę lub rozbudowę obiektów wytwarzania energii
elektrycznej lub cieplnej (kogeneracja) z zastosowaniem wyłącznie biomasy.
Część 4. Budowa, rozbudowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu
umoŜliwienia przyłączenia źródeł wytwórczych energetyki wiatrowej (OŹE)
Celem tej części programu jest umoŜliwienie przyłączenia do Krajowego Systemu
Elektroenergetycznego (KSE) i wprowadzenia do tej sieci wyprodukowanej energii
elektrycznej przez nowe źródła wytwórcze energetyki wiatrowej (OŹE).
BudŜet programu wynosi 400 mln zł - dla bezzwrotnej formy dofinansowania; ze środków
pochodzących z transakcji sprzedaŜy jednostek przyznanej emisji (dotacji z Systemu
zielonych inwestycji) lub innych środków NFOŚiGW.
Beneficjentami tego programu są wytwórcy energii elektrycznej oraz operatorzy sieci i inne
podmioty, takie jak np. inwestorzy farm wiatrowych, którzy podejmują realizację
przedsięwzięć w zakresie efektywnego przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej,
umoŜliwiających przyłączenie podmiotów wytwarzających energię elektryczną z energetyki
wiatrowej (OŹE) do KSE.
Programem tym objęte są przedsięwzięcia dotyczące budowy, rozbudowy lub przebudowy
sieci elektroenergetycznej w celu umoŜliwienia przyłączenia do KSE źródeł wytwórczych
wytwarzających energię elektryczną z energetyki wiatrowej (OŹE); w opisie programu
wyszczególniono szereg działań, na które wnioskodawca moŜe uzyskać dofinansowanie w
ramach planowanego przedsięwzięcia.
Część 5. Zarządzanie energią w budynkach wybranych podmiotów sektora finansów
publicznych
Celem programu jest ograniczenie lub uniknięcie emisji dwutlenku węgła poprzez
dofinansowanie przedsięwzięć poprawiających efektywność wykorzystania energii w
budynkach wybranych podmiotów sektora finansów publicznych.
BudŜet programu wynosi 500 mln zł - dla bezzwrotnej formy dofinansowania; ze środków
NFOŚiGW (w tym zgromadzonych na Rachunku klimatycznym).
Beneficjentami tego programu są:
• Polska Akademia Nauk oraz utworzone przez nią instytuty naukowe,
• państwowe instytucje kultury,
• instytucje gospodarki budŜetowej,
• komendy powiatowe i miejskie państwowej straŜy poŜarnej.
Rodzaje przedsięwzięć objęte tym programem:
termomodernizacja budynków, w tym zmiany wyposaŜenia obiektów w urządzenia o
najwyŜszych, uzasadnionych ekonomicznie standardach efektywności energetycznej
związanych bezpośrednio z prowadzoną termomodernizacją obiektów; w programie
wyszczególniono szereg działań, na które wnioskodawca moŜe uzyskać
dofinansowanie w ramach planowanej termomodernizacji,
wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne.
Aktualne informacje na temat programów priorytetowych, regulaminów konkursów, naborów
wniosków i rozstrzygnięć konkursów dofinansowywanych w ramach GIS dostępne są na
stronie internetowej NFOŚiGW: NFOŚiGW > System Zielonych Inwestycji - GIS
Opracowano na podstawie:
1. Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych
substancji (Dz.U. z 18 sierpnia 2009 r. Nr 130 poz. 1070)
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 2009 r. w sprawie rodzajów programów i
projektów przeznaczonych do realizacji w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji (Dz. U. Nr
187 poz. 1445)
3. http://www.nfosigw.gov.pl/system-zielonych-inwestycji---gis/
4. http://www.nfosigw.gov.pl/download/gfx/nfosigw/pl/nfoopisy/566/1/26/program_gis_cz.1_zarzadzanie_en
ergia_akutalizacja_16.09.2011.pdf
5. http://www.nfosigw.gov.pl/download/gfx/nfosigw/pl/nfoopisy/566/2/19/program_gis_cz._2_biogazownie_r
olnicze_aktualizacja_20.09.2011.pdf
6. http://www.nfosigw.gov.pl/download/gfx/nfosigw/pl/nfoopisy/566/3/16/program_gis_cz._3_elektrocieplow
nie_i_cieplownie_na_biomase_aktualizacja_20.09.2011.pdf
7. http://www.nfosigw.gov.pl/download/gfx/nfosigw/pl/nfoopisy/566/4/20/program_prior._gis_cz.4_sieci_elek
troenergetyczne.pdf
8. http://www.nfosigw.gov.pl/download/gfx/nfosigw/pl/nfoopisy/566/5/28/program_gis_cz._5__zarzadzanie_
energia_w_sektorze_finansow_publ._aktualizacja_20110927.pdf