ODWRACALNE PRZYCZYNY ZATRZYMANIA KRĄŻENIA W

ODWRACALNE PRZYCZYNY ZATRZYMANIA KRĄŻENIA W POSTĘPOWANIU PRZEDSZPITALNYM
4H/4T




Rozważ:
jakie objawy występowały u pacjenta przed wystąpieniem NZK
jeśli to możliwe zbierz WYWIAD od świadków zdarzenia, rodziny poszkodowanego
poszukuj identyfikatorów medycznych, ICE
bierz pod uwagę okoliczności w jakich znaleziono poszkodowanego
Przyczyna




Odma prężna



Tamponada
serca



Zatrucia




Zaburzenia
zatorowo –
zakrzepowe
Kwestie do rozważenia
czy pacjent doznał urazu w okolicy klatki

piersiowej
czy pacjent doznał urazu ciśnieniowego
(nurek) lub nurkował przed NZK

czy pacjent ma przewlekłe schorzenia
układu oddechowego (np. POCHP, astma)
czy przed zatrzymaniem krążenia
występowała duszność, wzmożony wysiłek
oddechowy
czy wyczuwalne są opory na worku
samorozprężalnym w trakcie wentylacji
pacjenta
co słyszysz osłuchując i opukując klatkę
piersiową
Interwencje
odbarczenie odmy prężnej (gruby wenflon
wprowadź w linii środkowo – obojczykowej w
2 przestrzeni międzyżebrowej nad 3 żebrem) –
zabezpiecz opatrunkiem zastawkowym
powiadom o konieczności zaopatrzenia
pacjenta przez torakochirurga

czy pacjent doznał urazu w okolicy klatki
piersiowej
w trakcie RKO – przyczyna trudna do oceny 
w postępowaniu przedszpitalnym
rozważ wezwanie karetki S (choć realnie w
postępowaniu przedszpitalnym nie stosuje się
odbarczenia worka osierdziowego)
powiadom o konieczności zaopatrzenia
pacjenta przez torakochirurga

jakie leki przyjmuje pacjent na stałe
czy przy pacjencie znaleziono leki,
substancje trujące, substancje
psychoaktywne, itp.
czy pacjent ma ślady po wkłuciach
jak wygląda okolica nosa (inhalowanie
substancji toksycznych)
rozważ okoliczności wystąpienia NZK
(świadkowie zdarzenia i ich stan
świadomości), otoczenie (np. obecność
trujących gazów, oparów, tlenek węgla)
rozważ czynniki ryzyka: przebyte ostatnio
duże zabiegi chirurgiczne, późny okres
ciąży, cięcie cesarskie, połóg, złamania
(gips), żylaki, znaczące zahamowanie
aktywności (poruszania się) w ostatnim
czasie, przebyte choroby – zawał,
zakrzepica, POCHP, otyłość, przyjmowane
środki antykoncepcyjne)





rozważ swoiste odtrutki (do samodzielnego
stosowania przez ratownika medycznego):
- tlen => tlenek węgla
- nalokson => opioidy i opiaty
- flumazenil => benzodiazepiny
- glukagon => beta blok ery
w razie konieczności podejmij kontakt z
centrum informacji toksykologicznej
zabezpiecz trucizny znalezione na miejscu
zdarzenia
zabezpiecz materiał odessany z wymiotów
pacjenta
wezwij karetkę S w celu podaży leków
działających przeciwkrzepliwie (np. Heparyna
5000j)
pamiętaj o wskazaniu do wydłużenia
resuscytacji po podaniu leków
fibrynolitycznych (60-90 minut)
Przyczyna

Hipoksja




Kwestie do rozważenia
czy pacjent ma drożne drogi
oddechowe:
- treść zalegająca w drogach
oddechowych
- ciała obce w drogach oddechowych
- obturacja dróg oddechowych
(np. uraz inhalacyjny, anafilaksja,
kobieta w ciąży pow. 21 tyg.)
czy pacjent dobrze wentyluje się z
użyciem worka samorozprężalnego
jakie dźwięki osłuchowo stwierdzasz
u pacjenta
co słyszysz opukując klatkę
piersiową poszkodowanego
czy klatka piersiowa unosi się
symetrycznie














Hipowolemia


czy widoczne są ślady zewnętrznych
krwotoków
czy możliwe są krwawienia
wewnętrzne
czy stwierdza się u pacjenta objawy
odwodnienia





Hiperkalcemia 
i inne
zaburzenia
elektrolitowo
–metaboliczne


w praktyce przedszpitalnej do oceny 
pozostaje oznaczenie glikemii,
oznaczenie pozostałych jonów i

zaburzeń gospodarki elektrolitowej 
możliwe w warunkach SOR



Hipotermia



jaka jest temperatura otoczenia
pacjenta

czy pacjent został wyciągnięty z
wody
jaka jest temperatura ciała pacjenta
Interwencje
manualne udrożnienie dróg oddechowych
tlenoterapia 100% tlenem
odessanie treści z jamy ustnej pacjenta
usunięcie ciała obcego z dróg oddechowych
prowadź wentylację z utrzymywaniem drożności dróg
oddechowych
intubacja dotchawicza
odessanie treści z drzewa oskrzelowego pacjenta
rozważ alternatywy intubacji w przypadku braku
możliwości jej przeprowadzenia
konikopunkcja
zwracaj uwagę na wskazania kapnometru
tamowanie zewnętrznych krwawień
wkłucie iv (2 wkłucia jeśli konieczne intensywne
nawadnianie pacjenta)
płynoterapia adekwatna do stwierdzonych przyczyn
hipowolemii
poszukiwanie zasinień, wybroczyn
wykluczenie krwawienia do jamy opłucnowej (osłuch,
opuk klp)
wykluczenie krwawienia do jamy brzusznej (np.
badanie palpacyjne, obwód brzucha)
wykluczenie złamania miednicy, kości udowych
(badanie urazowe)
ocena cech odwodnienia (śluzówka jamy ustnej, skóra,
biegunki i wymioty w wywiadzie)
rozważ odessanie treści przez zgłębnik dożołądkowy
wykonaj badanie per rectum
oznaczyć glikemię z krwi włośniczkowej (palec) lub
żylnej (krew z wenflonu)
płynoterapia (hiperglikemia)
glukoza 20% (200 mg/ kg m.c. iv) – w przypadku
hipoglikemii
zbadaj temperaturę głęboką (jeśli to możliwe;
termometr do pomiaru niskich temperatur)
stosuj ogrzewanie bierne i czynne (zdejmij morką
odzież, przenieś pacjenta do karetki, ogrzewaj
przedział karetki, w przebiegu dużych tętnic przyłóż
ciepłe płyny, przetaczaj podgrzewane płyny iv)
rozważ podanie atropiny, gdy podejrzewasz
pobudzenie nerwu błędnego jako przyczynę NZK(3 mg)
pamiętaj o protokole defibrylacji i farmakoterapii w
zależności od temperatury głębokiej pacjenta (nie
podawaj leków, gdy temperatura poniżej 30st,
podwajaj odstępy podaży kolejnych dawek leków –
gdy temperatura pomiędzy 30-35 st, w normotermii
stosuj standardowy protokół farmakoterapii). W
defibrylacji stosuj najwyższe możliwe dawki energii,
jeśli VF/VT utrzymuje się po trzech wyładowaniach,
kolejne próby podejmij po osiągnięciu temperatury
głębokiej na poziomie min. 30 st.
Przygotował: Krzysztof Palimonka, Katedra Medycyny Ratunkowej KAiAFM, 2013