pobierz PDF - Koalicja Klimatyczna

Eko-innowacje w sektorze
transportowym
Prof. Wojciech Suchorzewski
Politechnika Warszawska i Suchorzewski
Konsulting
Konferencja „Innowacje w przemyśle a
ochrona klimatu”
Warszawa, 28 maja 2009
Transport największym konsumentem energii
EU 27: FINAL ENERGY DEMAND BY SECTOR
Żródło:4.European Energy and Transport. Trends to 2030 – Update 2008. EU-27 Energy
W. Suchorzewski,
28.05.2009
2
Baseline Scenario till 2030. European
Commission
- DGTREN, 2008.
Udział transportu w zużyciu energii w PL
Udział transportu w zużyciu energii rośnie (1995 – 14%,
2005 – 21%) ]
Struktura nośników energii:
• transport drogowy - 89%
• transport kolejowy - 5,6%,
• transport lotniczy - 5%
Prawie całość energii zużywanej przez transport drogowy ropochodna
Niewielka część przewozów kolejowych - napęd spalinowy
95% energii - paliwa płynne
Pozostałe 5% - energia elektryczna.
W. Suchorzewski, 28.05.2009
3
Prognozy ruchu pasażerskiego – mld paskm
Rok
2009
2010
2020
2025
2025
Autor prognozy
JB
APT
ITS
APT
JB
Transport indyw.
335
25-235
364-378
130-400
570-593
Transport zbiorowy
60
90-165
155-165
55-57
Razem
395
190-390
295-555
627-648
APT – Alternatywna Polityka Transportowa
JB – J.Burnewicz
ITS – Instytut Transportu Samochodowego
W. Suchorzewski, 28.05.2009
4
Prognoza zużycia energii w transporcie - PL
DGTREN - 2008
Miara
2000
2005
2010
2020
2030
PL Gpkm
216
244
281
383
492
PL Gtm
130
156
193
268
317
PL ktoe
9085
12087
14891
19578
21647
PL MtCO2
26
34
41
53
57
PL MJ mld
380
506
623
820
906
Żródło: European Energy and Transport. Trends to 2030 – Update 2008. EU-27
Energy Baseline Scenario till 2030. European Commission - DGTREN, 2008.
W. Suchorzewski, 28.05.2009
5
Prognozy zużycia energii, struktury nośników i
emisji w UE 27
Podstawowe dylematy - struktura nośników dla:
•
transportu drogowego i kolei,
•
produkcji energii elektrycznej (ze względu na jej
kluczową rolę w zasilaniu kolei)
Trendy i prognozy dla transportu drogowego:
•
udział biopaliw – po okresie wzrostu do roku 2020 stabilizacja
•
minimalny udział energii elektrycznej, mimo wiązania
nadziei z rozwojem pojazdów o tym napędzie,
•
brak niekonwencjonalnych źródeł energii.
Emisja CO2: transport pozostanie najpoważniejszym
emitorem i jedynym sektorem, w którym emisja ta
będzie wzrastać, głównie ze względu na transport
drogowy i lotniczy. Nie zmieni tej tendencji
przewidywany wzrost udziału biopaliw, (których
produkcja pochłania
znaczne ilości energii).
W. Suchorzewski, 28.05.2009
6
Nośniki energii w transporcie drogowym
Udział - %
2005
2010
2020
2030
Benzyna
38.4
35.2
31.4
29.3
Diesel
58.8
58.9
58.9
58.9
LPG
1,5
1,8
2,0
2,1
Biopaliwa
1,1
3,9
7,4
9,4
Gaz
0,2
0,2
0,3
0,3
0
0
0
0
Elektryczność
Żródło: European Energy and Transport. Trends to 2030 – Update 2008. EU-27
Energy Baseline Scenario till 2030. European Commission - DGTREN, 2008.
W. Suchorzewski, 28.05.2009
7
Transport w Alternatywnej Polityce Energetycznej 2009
wariant I (KT) - kontynuacja trendów,
wariant II (ZRT) - zrównoważonego rozwoju - spowolnienia
wzrostu transportochłonności i energochłonności oraz emisji
CO2, aby nie przekroczył w latach 2020 i 2030 zakładanych
wartości.
Prognoza konsumpcji energii – mld MJ (WS)
KT
ZRT
2005
2020
2030
2005
2020
2030
Pasażerowie
329
493
551
329
412
383
Ładunki
280
421
478
280
385
390
Razem
609
914
1029
609
797
773
W. Suchorzewski, 28.05.2009
8
Działania redukujące zużycie energii i emisje
Redukcja/ograniczeniu tempa wzrostu
transportochłonności (mobilności) - planowanie
przestrzenne i inne działania:
• przeciwdziałające niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu
się miast i redukcji intensywności zagospodarowania,
• sprzyjające przemieszaniu funkcji i koncentracji funkcji w
obszarach dobrze obsłużonych przez transport publiczny.
Wpływ na wybór środka transportu przez:
• politykę motoryzacyjną,
• podnoszenie standardu transportu publicznego,
• politykę parkingową, w tym parkingi „P&R” (Parkuj i Jedź)
• opłaty za korzystanie z dróg publicznych i wjazd do
wybranych obszarów,
• obciążanie użytkownika kosztami zewnętrznymi
W. Suchorzewski, 28.05.2009
9
Działania redukujące zużycie energii przez transport
Poprawa wykorzystania środków transportu przez:
• zaawansowane metody zarządzania transportem i
ruchem
• promocję wspólnego użytkowania samochodu
osobowego (car-pooling, lift-sharing),
• wspieranie rozwoju systemów dostaw ładunków
(logistyka)
• rozwój transportu multi/intermodalnego.
Postęp technologiczny w zakresie środków
transportu, w tym przede wszystkim produkcji
środków transportu o zwiększonej efektywności
energetycznej oraz zasilanych ze źródeł energii
alternatywnych w stosunku do ropy i węgla,
W. Suchorzewski, 28.05.2009
10
Przykłady innowacyjnych rozwiązań
AFV – pojazdy o alternatywnych źródłach napędu –
dostępne – trudności rozpowszechnienia
UK – 2007 - Low Carbon Vehicle Procurement programme:
samochody osobowe, dostawcze i autobusy
Wsparcie przez państwo – Kanada: ecoAUTO Rebate
Program - 1000 to $2000 rabatu przy kupnie samochodu
„efektywnego energetycznie”
ITS – Inteligentne Systemy Transportu:
• Zaawansowane systemy zarządzania ruchem
drogowym, lotniczym, kolejowym
• Elektroniczne pobieranie opłat
• Logistyka
W. Suchorzewski, 28.05.2009
11
NICHES - New & Innovative Concepts for
Helping European Transport Sustainability
Obszary tematyczne i ich innowacyjne koncepcje
WG 1
WG 2
WG 3
„W grupie raźniej”
Podjęcie politycznych
Zarządzanie czasem i
decyzji, stworzenie
przestrzenią dla
warunków do rozwoju
dostaw
sektora AFVs
Rowery publiczne
Wewnątrz-miejskie
dostawy nocne
Przywoływany
autobus
e-handel oraz dostawa
Wspólne zakupy AFVs
do domu, schowki
Zastosowanie biopaliw
w pojazdach transportu
publicznego
W. Suchorzewski, 28.05.2009
WG 4
Stowarzyszenia
transportowe
Lokalne podatki lub
opłaty
Kampanie promocyjne
i marketingowe
12
WG2 – Innowacyjne rozwiązania logistyczne
w miastach
Problemy: zatłoczenie, trudność
zaopatrzenia, hałas.
Rozwiązania:
- zarządzanie czasem i przestrzenią dla
dostaw, multi-use-lanes
- wewnątrz-miejskie dostawy nocne,
- dostawy do domu z użyciem schowków.
W. Suchorzewski, 28.05.2009
13
WG3 – ekologiczne i oszczędzające
energię pojazdy
Pojazdy napędzane paliwami alternatywnymi –
AFV - dostępne. Przeszkody w
rozpowszechnieniu: brak stacji paliw, koszty,
brak motywacji, informacji oraz akceptacji.
Innowacje:
• decyzje polityczne – warunki dla
rozpowszechnienia pojazdów AFVs w
sektorze prywatnym
• zastosowanie biopaliw w pojazdach TP
• wspólne zakupy pojazdów AFVs.
W. Suchorzewski, 28.05.2009
14
Elektroniczne pobieranie opłat
• ETC - Electronic Toll Collection
• EFC - Electronic Fee Collection
• VES - Violation Enforcement System
Największy sukces ITS!!!
• W Polsce zapowiadane od 1995 roku
(Warszawa) i w Polityce Transportowej Państwa
na lata 2006-2025). W opracowaniu studium
wykonalności
• Konsekwencje dla projektów autostrad
W. Suchorzewski, 28.05.2009
15
Podsumowanie
Kontynuacja trendów - uniemożliwiłaby osiągnięcie
redukcji zużycia energii i emisji CO2.
Konieczne działania mające na celu
• zwolnienia tempa wzrostu transportochłonności
(tkm) i mobilności (paskm)
• ograniczenie udziału wysoce energochłonnych
środków transportu (transport drogowy i lotniczy)
• poprawę efektywności transportu
• postęp w technologii transportu (hardware i
software)
W. Suchorzewski, 28.05.2009
16