Prowadzący: dr Ewa Bajer

Prowadzący: dr Ewa Bajer
Kontakt dla studentów: [email protected]
Nazwa / temat przedmiotu: Psychologia giełdy
Forma organizacyjna: warsztat
Rok 4; semestr zimowy; tryb stacjonarny; liczba godzin 30
1. Opis kursu: zakres tematyczny i jego znaczenie, związek z praktyką i życiem
codziennym. Przyjęte podejście do zagadnienia.
Na co zwracamy uwagę kupując i sprzedając akcje? W jaki sposób zależy to od
żywionych przez nas przekonań i preferencji? Czy psychologiczne mechanizmy
funkcjonujące na rynku kapitałowym obecne są także w innych sferach życia? Obok
analizy portfelowej oraz popularnej wśród inwestorów analizy technicznej coraz
większe uznanie uczestników rynku znajdują finanse behawioralne, czyli
psychologiczne podejście do rynku papierów wartościowych. Głównym wrogiem
inwestora jest często on sam, jego emocje i psychika, które zazwyczaj w znaczący
sposób wpływają na podejmowaną strategię inwestycyjną. Program zajęć obejmuje
podstawowe zagadnienia z zakresu mechanizmów psychologicznych w sferze
poznawczej, motywacyjnej i emocjonalnej inwestora giełdowego. Studenci zapoznają
się z różnymi zaskakującymi fenomenami psychologii rynku finansowego (mającymi
odzwierciedlenie także w życiu codziennym każdego z nas, zarówno w sferze
osobistej i zawodowej), zdefiniują ich źródła oraz wyjaśnienia oparte na teoriach
naukowych. Przedstawione zostaną sposoby unikania tych pułapek oraz zasady
umiejętnej współpracy z maklerami i doradcami. Zajęcia skierowane są do wszystkich
osób zainteresowanych zrozumieniem uwarunkowań inwestowania oraz zawierają
podstawowe informacje konieczne, by postawić pierwsze kroki na rynku
kapitałowym.
2. Cel zajęć i efekty kształcenia: wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne
kształtowane, sprawdzane i oceniane w trakcie kursu.
1. Zaznajomienie studentów z podstawową wiedzą z zakresu psychologii giełdy
oraz inwestycji: interpretacja postaw obecnych na giełdzie (gracze, spekulanci,
inwestorzy).
2. Zaznajomienie studentów z charakterystyką racjonalnych i nieracjonalnych
zachowań na giełdzie, dotyczących przewidywań i preferencji giełdowych –
określenie możliwych przyczyn i konsekwencji działania.
3. Nabycie przez studentów umiejętności identyfikowania głównych emocji
panujących na giełdzie. Poznanie podstawowych sposobów radzenia sobie z
trudnymi emocjami.
4. Nabycie przez studentów umiejętności rozpoznawania mechanizmów
dotyczących obszaru psychologii tłumu występujących na giełdzie.
5. Nabycie przez studentów zdolności do dokonywania oceny merytorycznej i
prowadzenia dyskusji na temat psychologii giełdy oraz inwestycji. Poszerzenie
świadomości dotyczącej istoty i konsekwencji funkcjonowania w środowisku
giełdowym.
3. Formy pracy:
Zajęcia warsztatowe obejmujące:
 zadania zespołowe oraz indywidualne
 analizę przypadków (case study), materiały filmowe
 metody symulacyjne
 dyskusję moderowaną
 kwestionariusze diagnozujące
 mini-wykład z prezentacją multimedialną
4. Warunki zaliczenia i wymagania:



praca zaliczeniowa - podstawa wystawienia oceny końcowej (obligatoryjna);
wystąpienie ustne (prezentacja) na zajęciach – (nieobowiązkowa, dodatkowa
możliwość podwyższenia oceny);
uczestnictwo w zajęciach (w przypadku więcej niż dwóch nieobecności
konieczność odrobienia zaległości na dyżurze).
5. Tematy poszczególnych spotkań (z ewentualnym uwzględnieniem dat,
szczególnie w przypadku zajęć odbywających się nieregularnie):
1. Podstawy psychologii giełdy oraz inwestycji: główne pojęcia; rodzaje postaw
obecnych na giełdzie - gracze, spekulanci, inwestorzy.

Pring, M. (1999). Święty Graal nie istnieje. W: idem, Psychologia inwestowania
(s. 13 – 33). Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
2. Kategorie zachowań na giełdzie: przewidywania (nadmierna pewność siebie,
nierealistyczny optymizm, błąd konfirmacji, błąd kotwiczenia, nadmierny
konserwatyzm ocen); znaczenie i konsekwencje.

Zaleśkiewicz, T. (2003). Przewidywania. W: idem, Psychologia inwestora
giełdowego (s. 17 – 90). Gdańsk: GWP. (wybrane fragmenty).
3. Kategorie zachowań na giełdzie: emocje (teoria żalu w inwestowaniu,
heurystyka afektu, gorące i chłodne inwestowanie); znaczenie i konsekwencje.

Zaleśkiewicz, T. (2003). Emocje. W: idem, Psychologia inwestora giełdowego
(s. 91 – 156). Gdańsk: GWP. (wybrane fragmenty).
4. Kategorie zachowań na giełdzie: preferencje (społeczna odpowiedzialność
spółek, niestałość preferencji, przedkładanie status quo nad zmiany, efekt
utopionych kosztów, iluzja pieniądza); znaczenie i konsekwencje.

Zaleśkiewicz, T. (2003). Preferencje. W: idem, Psychologia inwestora
giełdowego (s. 157 – 239). Gdańsk: GWP. (wybrane fragmenty).
5. Co sprawia, że jesteśmy nieracjonalni? - zjawisko bańki giełdowej.

Pring, M. (1999). Nowe spojrzenie na koncepcję działania wbrew opinii
większości. W: idem, Psychologia inwestowania (s. 105 – 124). Warszawa:
Dom Wydawniczy ABC.
6. Psychologia tłumu w środowisku giełdowym.

Pring, M. (1999). Kiedy należy działać wbrew opinii większości. W: idem,
Psychologia inwestowania (s. 125 – 142). Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.
7. Podstawowe zasady inwestycyjne w świetle psychologii giełdy.

Pring, M. (1999). Co wyróżnia wielkiego inwestora? W: idem, Psychologia
inwestowania (s. 167 – 215). Warszawa: Dom Wydawniczy ABC.

Zaręba – Śmietański, P. (2013). Czy mądry inwestor to także bogaty inwestor.
W: idem, Świadomy inwestor. Odkrywanie ukrytego potencjału spółki (s. 287
– 293). Gliwice: Wydawnictwo Helion.
8. Spekulacje a inwestycje giełdowe – spojrzenie psychologiczne.
 Zaręba – Śmietański, P. (2013). Gdzie jest ukryty potencjał spółki. W: idem,
Świadomy inwestor. Odkrywanie ukrytego potencjału spółki (s. 15 – 48).
Gliwice: Wydawnictwo Helion.
9. Mity związane z funkcjonowaniem giełdy.

Bulkowski, T. (2014). Błędy – jak je znaleźć i jak naprawić? W: idem,
Podstawy spekulacji. Ewolucja gracza giełdowego (s. 149 – 168). Ozarów
Mazowiecki: Wydawnictwo: LINIA.
10. Inwestor a menedżer – podobieństwa i różnice. Sposoby podejmowania
decyzji. Osobowościowe bariery racjonalności decyzji.

Jankowska-Mihułowicz, M., Walentynowicz, P. (2009). Personalne bariery
racjonalności podejmowania decyzji menedżerskich. W: K. Kłosiński, A. Biela
(red.), Człowiek i jego decyzje (s. 165-177). Lublin: Wydawnictwo KUL.
6. Literatura do zajęć (dołączona do opisu poszczególnych spotkań)
7. Biogram prowadzącego zajęcia
Ewa Bajer - doktor psychologii, trener biznesu, wykładowca akademicki. Od 2007
roku prowadzi szkolenia i warsztaty z zakresu rozwoju umiejętności
psychospołecznych. Podczas zajęć koncentruje się na rozwijaniu konkretnych
umiejętności i ich praktycznych zastosowaniach. Zainteresowania naukowe obejmują
psychologię pracy, w szczególności działania przedsiębiorcze człowieka, zarządzanie
zespołem oraz kreatywność i poziom aspiracji pracowników. Członek Polskiego
Towarzystwa Psychologii Pozytywnej oraz Polskiego Towarzystwa Trenerów Biznesu.