MJ Mini
Transkrypt
MJ Mini
MJ Mini™ Cykler z Gradientem Termicznym Instrukcja Obsługi PTC-1148 MJ Mini Cykler Termiczny Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Zalegalizowane prawa autorskie © 2005, Bio-Rad Laboratories. Powielanie w jakiekolwiek formie, drukowanej lub elektronicznej bez pisemnego pozwolenia Bio Rad Laboratories, Inc. jest zakazane. 10968 revA Chill-Out -, Hot Bonnet, Microseal, MiniCycler, Mini MJ, Research MJ, Mini Opticon oraz logo są znakami towarowymi naleŜącymi do Bio Rad Laboratories, Inc. Aparat, Serial No ____________, jest Autoryzowanym Cyklerem Termicznym. W cenie zakupu znajdują się opłaty na pozwolenia patentowe przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych o numerze: 4,683,195, 4,683,202 i 4,965,188, których właścicielem jest Roche Molecular Systems, Inc. oraz pozwolenia na uŜytkowanie patentu jako patent zewnętrzny - poza Stanami Zjednoczonymi, których właścicielem jest F. Hoffmann-LaRoche Ltd. Patent dotyczy, moŜliwości wykorzystania procesu łańcuchowej reakcji polimerazy (Polymerase Chain Reaction) ("PCR"), dla badań wewnętrznych oraz wszelkich udogodnień zastosowanych w tym aparacie. Część honorarium na pozwolenie korzystania z patentu została nabyta od Applied Biosystems albo została nabyta przez zakup autoryzowanych odczynników. Instrument ten jest teŜ autoryzowanym cyklerem termicznym do stosowania aplikacji udostępnianych przez Applied Biosystems. Jego uŜycie z autoryzowanymi odczynnikami do reakcji PCR jest ograniczone zgodnie z prawami towarzyszących tym odczynnikom. Zakup tego produktu nie daje nabywcy całkowitego pozwolenia - licencji lub praw do przeprowadzania procesu PCR. Dodatkowe informacje o nabywaniu pozwoleń do stosowania procesu PCR moŜna otrzymać przez skontaktowanie się z dyrekcją licencji: Director Licensing, Applied Biosystems, 850 Lincoln Centre Drive, Foster, California, 94404, USA. śadne prawa nie są udzielane kategorycznie, przez implikację do jakichkolwiek patentów na reakcję PCR w czasie rzeczywistym. Applied Biosystems nie gwarantuje poprawności działanie tego aparatu. 2 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Spis treści WYJAŚNIENIE OZNACZEŃ ............................................................................................................. 5 ZASADY BEZPIECZEŃSTWA .......................................................................................................... 5 ZASADY BEZPIECZNEGO UśYTKOWANIA ............................................................................... 6 ODDZIAŁYWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE......................................................................... 6 OSTRZEśENIE FCC ........................................................................................................................... 6 KONWENCJA DOKUMENTACJI .................................................................................................... 7 1 1.1. 1.2. 1.3. 2 WPROWADZENIE ...................................................................................................................... 8 TERMOCYKLER MJ MINI ............................................................................................................. 8 KORZYSTANIE Z INSTRUKCJI OBSŁUGI ........................................................................................ 8 ZASADY BEZPIECZEŃSTWA.......................................................................................................... 9 UKŁAD I SPECYFIKACJA ...................................................................................................... 10 2.1 WIDOK Z PRZODU ...................................................................................................................... 11 2.2 PANEL KONTROLNY .................................................................................................................. 11 2.3 WIDOK Z BOKU .......................................................................................................................... 12 2.4 WIDOK OD SPODU ...................................................................................................................... 12 2.5 SPECYFIKACJA TECHNICZNA ..................................................................................................... 13 2.6 SPECYFIKACJA GRADIENTU ....................................................................................................... 13 3.1 KONTROLNA LISTA PAKOWANIA ............................................................................................... 15 3.2 USTAWIENIE TEMOCYKLERA MJ MINI ...................................................................................... 15 3.3 WYMAGANIA ŚRODOWISKOWE ................................................................................................. 15 3.4 WYMAGANIA ZASILANIA ........................................................................................................... 15 3.5 WYMAGANIA CYRKULACJI POWIETRZA .................................................................................... 16 4.1 WŁĄCZANIE TERMOCYKLERA MJ MINI .................................................................................... 19 4.2 MENU GŁÓWNE ......................................................................................................................... 19 4.3 KORZYSTANIE Z PANELU KONTROLI ......................................................................................... 19 4.4 KORZYSTANIE Z PORTÓW DANYCH ........................................................................................... 20 4.5 OTWIERANIE I ZAMYKANIE BLOKU ........................................................................................... 20 4.6 WYBÓR WŁAŚCIWYCH PROBÓWEK ............................................................................................ 20 4.7 ZAMYKANIE PROBÓWEK............................................................................................................ 21 4.8 WKŁADANIE PROBÓWEK DO BLOKU GRZEJNEGO ........................................................................... 23 DODATEK 4-A: TABELA UŁATWIAJĄCA DOBÓR PROBÓWEK, MIKROPŁYTEK ORAZ SYSTEMÓW ZAMYKAJĄCYCH .................................................................................................................................... 24 DODATEK 4-B: ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W PRZYPADKU UśYCIA NUKLEOTYDÓW ZNAKOWANYCH 35 S 25 5.1 URUCHOMIENIE PROTOKOŁU ..................................................................................................... 27 5.2 EKRAN STARTOWY PROTOKOŁU ................................................................................................ 29 5.3 EKRAN WYŚWIETLENIA TEMPERATURY .................................................................................... 29 5.4 EKRAN CZASU ............................................................................................................................ 30 5.5 ODCZYT EKRANU ZAKOŃCZENIA PROGRAMU ........................................................................... 30 5.6 RĘCZNE PRZEJŚCIE PRZEZ KOLEJNE ETAPY PROTOKOŁU ........................................................... 31 5.7 ZAWIESZENIE WYKONYWANEGO PROGRAMU ........................................................................... 31 5.8 ZATRZYMANIE WYKONYWANEGO PROGRAMU ......................................................................... 32 5.9 WZNAWIANIE PRACY TERMOCYKLERA PO ZANIKU NAPIĘCIA ................................................... 32 5.10 UśYWANIE TERMOCYKLERA JAKO BLOKU GRZEWCZEGO O STAŁEJ TEMPERATURZE ............... 33 6.1 ELEMENTY PROGRAMU .............................................................................................................. 36 6.2 PROJEKTOWANIE NOWEGO PROGRAMU ..................................................................................... 37 6.3 WPROWADZANIE NOWEGO PROGRAMU ..................................................................................... 38 6.4 MODYFIKACJA KROKU PROGRAMU Z WYKORZYSTANIEM OPCJI .............................................. 47 6.5 WPROWADZANIE POPRAWEK PODCZAS PROGRAMOWANIA ...................................................... 51 3 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ DODATEK 6-A WYBÓR POKRYWY GRZEJNEJ W OPCJI ........................................................................... 54 7.1 EDYCJA ISTNIEJĄCEGO PROGRAMU ........................................................................................... 56 7.2 EDYCJA PROGRAMU W SPOSÓB GRAFICZNY .............................................................................. 59 7.3 ZAPISYWANIE EDYTOWANEGO PROGRAMU............................................................................... 60 8.1 OKREŚLANIE POZYCJI PROTOKOŁU............................................................................................ 63 8.2 USTAWIENIA FOLDERÓW........................................................................................................... 63 8.3 TWORZENIE FOLDERU ............................................................................................................... 64 8.4 WPROWADZANIE HASŁA DO FOLDERU ...................................................................................... 64 8.5 KASOWANIE FOLDERA .............................................................................................................. 65 8.6 ZMIANA NAZWY FOLDERA......................................................................................................... 66 8.7 KOPIOWANIE PROGRAMU .......................................................................................................... 66 8.8 PRZESUWANIE PROGRAMU ........................................................................................................ 67 8.9 KASOWANIE PROGRAMU ........................................................................................................... 67 8.10 ZAMIANA NAZWY PROGRAMU ................................................................................................... 67 8.11 NARZĘDZIA PROGRAMOWE ....................................................................................................... 68 8.12 OGLĄDANIE PROGRAMU OSTATNIEGO POMIARU....................................................................... 68 8.13 ZMIANA USTAWIEŃ DOMYŚLNYCH POKRYWY GRZEJNEJ .......................................................... 69 8.14 PRZEPROWADZANIE AUTO TESTU KONTROLNEGO .................................................................... 69 8.15 KALKULATOR GRADIENTU ........................................................................................................ 70 8.16 ODCZYTANIE WERSJI OPROGRAMOWANIA ................................................................................ 71 8.17 ZMIANA KONTRASTU WYŚWIETLACZA LCD ............................................................................. 71 9.1 CZYSZCZENIE GŁOWICY I BLOKU .............................................................................................. 72 9.2 CZYSZCZENIE POWIETRZNYCH OTWORÓW ODPROWADZAJĄCYCH ........................................... 72 9.3 CZYSZCZENIE RADIOAKTYWNYCH I NIEBEZPIECZNYCH MATERIAŁÓW POZA BLOKIEM ........... 72 9.4 WYMIANA BEZPIECZNIKÓW ...................................................................................................... 73 DODATEK A GWARANCJA............................................................................................................ 74 DODATEK B PROTOKOŁY ZAPROGRAMOWANE ................................................................. 75 4 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wyjaśnienie Oznaczeń UWAGA: Ryzyko niebezpieczeństwa! Jeśli tylko symbol ten zostanie wyświetlony, naleŜy zajrzeć do instrukcji i przeczytać notatki w celu uzyskania uzupełniających informacji dla dalszego postępowania. Symbol ten identyfikuje ewentualne zagroŜenie, które moŜe doprowadzić do zranienia się uŜytkownika albo uszkodzenia instrumentu jeśli był on nieodpowiednio obsługiwany. UWAGA: Ryzyko poraŜenia prądem! Symbol ten rozpoznaje ewentualne zagroŜenie, które moŜe doprowadzić do poraŜenia uŜytkownika prądem albo uszkodzenia instrumentu jeśli był on nieodpowiednio obsługiwany. UWAGA: Gorąca powierzchnia termocyklera. Jeśli aparat był nieodpowiednio obsługiwany, pojawienie się tego symbolu informuje o pojawieniu się ewentualnego zagroŜenia, które moŜe doprowadzić do zranienia uŜytkownika z powodu nadmiernego nagrzania aparatu. Zasady Bezpieczeństwa OSTRZEśENIE: Obsługiwanie termocyklera z układem Peltier: MJ Mini bez zapoznania się z instrukcją obsługi niesie ryzyko uszkodzenia ciała. Tylko wykwalifikowany personel laboratoryjny, przeszkolony w zakresie bezpiecznej obsługi urządzeń elektrycznych, powinien obsługiwać termocykler. OSTRZEśENIE: Nie otwieraj i nie usiłuj naprawić podstawy termocyklera z układem Peltier: MJ Mini, zasilacza, pompy cieplnej / bloku grzejnego, ani innego elementu. Rozpoczęcie takich działań uniewaŜni gwarancję aparatu i moŜe spowodować zagroŜenie poraŜenia prądem. Jeśli aparat wymaga naprawy, proszę go zwrócić do fabryki (klienci USA) albo do upowaŜnionego dystrybutora (wszyscy inni klienci). OSTRZEśENIE: Blok z próbkami moŜe pozostać wystarczająco gorący podczas normalnego działania, aby spowodować poparzenie albo nagłe zagotowanie i wybuch płynów. Podczas pracy z urządzeniem zawsze naleŜy uŜywać okularów ochronnych lub innych środków ochrony oczu. 5 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ OSTRZEśENIE: Termocykler MJ Mini akumuluje ładunek elektryczny, co oznacza, Ŝe elementy wewnątrz termocyklera mogą pozostawać pod napięciem nawet po wyłączeniu urządzenia. Energia elektryczna moŜe być przechowywana nawet po spaleniu lub mechanicznym usunięciu bezpieczników. Nigdy nie naleŜy otwierać jednostki zasilającej termocyklera, gdyŜ moŜe to spowodować zagroŜenie poraŜenia prądem. Otwarcie obudowy spowoduje równieŜ utratę gwarancji producenta. Zasady bezpiecznego uŜytkowania Aparat MJ Mini moŜe być bezpiecznie uŜytkowany w następujących warunkach: • UŜycie w pomieszczeniach zamkniętych • Wysokość nad poziomem morza, aŜ do 2000 m • Temperatura od 5 C do 40 °C • Maksymalna względna wilgoć 80% do temperatury 31 °C, zmniejszaj ąc liniowo do 50% względnej wilgoci przy 40 °C • Wahania napięcia nie przekraczają ± 10% nominalnego napięcia • Kategorie instalacji ( kategorie przekroczenia napięcia) II • Stopień Zanieczyszczenia 2 • Zasilanie elektryczne, 100-240 VAC, 50-60 Hz, 400 W Oddziaływanie elektromagnetyczne Urządzenie zastosowuje się do Części 15 Zasad FCC. Obsługa podlega dwu warunkom 1) urządzenia te mogą spowodować szkodliwy wpływ, i 2) urządzenia te muszą być odporne na szkodliwe oddziaływania, włącznie z oddziaływaniami mogącymi spowodować nieprzewidziane skutki. Cyfrowe urządzenia nie przekraczają limitów dla Klasy A emisji radiowych dla aparatów cyfrowych ustalonych przez Kanadyjskie Ministerstwo Komunikacji w Zasadach Regulacji Oddziaływań Radiowych. Urządzenie zostało przetestowane i stwierdzono, Ŝe stosuje się do standardów EMC wprowadzonych przez Unię Europejską dla promieniowania i podatności na nie. LE PRESENT APPAREIL NUMERIQUE N'EMET PAS DE BRUITS RADIOELECTRIQUES DEPASSANT LES LIMITES APPLICABLES AUX APPAREILS NUMERIQUES DE CLASS A PRESCRITES DANS LE REGLEMENT SUR LE BROUILLAGE RADIOELECTRIQUE EDICTE PAR LE MINISTERE DES COMMUNICATIONS DU CANADA. OstrzeŜenie FCC OSTRZEśENIE: Zmiany albo modyfikacje wprowadzone do aparatu przez osoby nieupowaŜnione do tego działania spowodują utratę gwarancji. UWAGA: Urządzenie to zostało przetestowane i stwierdzono, Ŝe stosuje się do Części 15 Zasad FCC. Zasady te dotyczą ograniczeń określających zagroŜenia promieniowaniem, gdy aparat jest uŜytkowany w środowisku komercyjnym. Instrument generuje, uŜywa i moŜe wysyłać promieniowanie o częstotliwości fal radiowych. Jeśli nie jest zainstalowany i 6 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ uŜywany zgodnie z instrukcją obsługi, moŜe mieć szkodliwy wpływ na komunikację radiową. UŜytkowanie tego aparatu na terenie zamieszkałym moŜe spowodować szkodliwy wpływ i w tym przypadku uŜytkownik będzie zmuszony pokryć wszelkie straty na własny koszt. Aby zapewnić zgodność z ograniczeniami FCC Klasy A wraz z aparatem muszą zostać uŜyte odpowiednie ochronne przewody elektryczne. Sprzęt ten został sklasyfikowany jako „urządzenie zwolnione z zasad opisanych w Sekcji 15.103(c) Zasad FCC”. JednakŜe projekt urządzenia został zweryfikowany jako zgodny z limitem klasy „A” dla urządzeń elektronicznych. Konwencja dokumentacji Konwencja topograficzna Nazwy kluczy klawiatury są zamieszczone w podwójnych nawiasach: Przykład <<Proceed>> Elementy w menu programowania są oznaczone czcionką pochyłą: Przykład Wybierz Edit z Main Menu. Konwencja graficzna Ekran programowania wyświetlany w oknie LCD moŜe wyświetlać do 7 linii tekstu jednocześnie. Przykład Terminologia Opcja programowania jest określona "wybrany” w momencie kiedy opcja jest podświetlona. W instrukcji tej, podane są wybrane terminy (spójrz, przykład powyŜej). 7 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 1 ∝ Wprowadzenie 1.1. Termocykler MJ Mini Dziękujemy za zakupienie termocyklera MJ Mini PTC-1148. Ten osobisty cykler posiada następujące cechy: • Cykler średniej pojemności: MJ Mini moŜe pomieścić 48 x 0.2 ml probówek, 12 x 0.5 ml probówek albo jedną mikropłytkę na 48 studzienek. • UmoŜliwia zaprogramowanie i utrzymanie 16 ° gradientu t ermicznego wzdłuŜ bloku od jego przedniej do tylnej części, w celu optymalizacji protokołu w pojedynczym przebiegu. • Rozbudowywany do Mini Opticon™ - systemu umoŜliwiającego pomiar PCR w czasie rzeczywistym, dzięki zainstalowaniu dodatkowej przystawki optycznej. • Zintegrowana podgrzewana pokrywa Hot Bonnet ® dla bezolejowego cieplnego pomiaru. Podgrzewana ciśnieniowa pokrywa moŜe być ręcznie dostosowana, by umoŜliwić uŜycie probówek o róŜnych wielkościach i mikropłytek. • Intuicyjne i łatwe w obsłudze oprogramowanie umoŜliwia szybki dostęp do programów, które mogą zawierać protokoły o skomplikowanych krokach (automatyczne wydłuŜanie czasu, automatyczne przerywanie grzania, róŜnorodne skoki temperatury). • Wybór kontroli temperatury: obliczona temperatura próbki (dla najwyŜszej szybkości i dokładności pomiaru) albo kontrola temperatury bloku (dla zgodności z protokołami utworzonymi dla aparatów róŜnych typów). • Aparat jest tak skonstruowany, Ŝe ma prostą budowę i zajmuje mało miejsca podczas transportu. • Posiada funkcję inkubacji dla ciągłego utrzymania stałej, określonej temperatury. • Posiada fabrycznie zainstalowane protokoły. 1.2. Korzystanie z Instrukcji obsługi Instrukcja obsługi zawiera wszystkie informacje, które umoŜliwią bezpieczne i efektywne korzystanie z termocyklera MJ Mini: • Rozdział 2 przedstawia techniczną charakterystykę cyklera MJ Mini • Rozdział 3 – 5 prezentuje podstawy instalacji i uŜytkowania cyklera MJ Mini • Rozdziały 6 i 7 opisują programowanie • Rozdział 8 opisuje udogodnienia wprowadzone do cyklera MJ Mini • Rozdział 9 wyjaśnia sposób właściwej pielęgnacji aparatu • Rozdział 10 opisuje ewentualne problemy jakie mogą pojawić się podczas pracy z MJ Mini Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 8 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 1.3. Zasady bezpieczeństwa Bezpieczne uŜytkowanie termocyklera MJ Mini naleŜy rozpocząć po uprzednim zrozumieniu sposobu, w jaki aparat pracuje. Przed przystąpieniem do obsługi urządzenia naleŜy dokładnie przeczytać instrukcję obsługi. Osoby nieuprawnione i te, które nie przeczytały instrukcji nie powinny obsługiwać urządzenia. OSTRZEśENIE: Termocykler MJ Mini moŜe wygenerować ilość ciepła, która przy nieostroŜnym i niezgodnym z instrukcją uŜytkowaniu moŜe spowodować poparzenia i wywołać silny szok elektryczny. Proszę przeczytać zasady bezpiecznego uŜytkowania, ostrzeŜenia i wskazówki umieszczone w początkowej części instrukcji i je przećwiczyć. OSTRZEśENIE: Nie naleŜy blokować kratek wentylacyjnych termocyklera MJ Mini (w celu ustalenia ich lokalizacji zobacz Rysunek w Rozdziale 2). Blokowanie swobodnego przepływu powietrza moŜe doprowadzić do przegrzania się aparatu i wywołać ryzyko poraŜenia prądem, a nawet spowodować poŜar. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 9 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 2 Układ i specyfikacja 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 Widok z przodu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Panel Kontrolny Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Widok z boku Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Widok od spodu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Specyfikacja techniczna Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Specyfikacja Gradientu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com ∝ 10 ∝ Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 2.1 Widok z przodu Rysunek 2.1 Koło dociskowe Zamknięta pokrywa grzejna Panel kontrolny 2.2 Panel Kontrolny Rysunek 2.2 Okno LCD Lampy grzanie / chłodzenie bloku Klucz ekranu Klucze wyboru Klucz Pauza Klucz przejścia Klucz Cancel Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 11 ∝ Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 2.3 Widok z boku Rysunek 2.3 Pokrywa grzejna Włącznik zasilania Porty USB Wejście przewodu zasilającego 2.4 Bezpieczniki Widok od spodu Rysunek 2.4 Przód Zasysanie powietrza Ujście powietrza Tył Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 12 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 2.5 ∝ Specyfikacja techniczna Zakres termiczny: 0–99°C, ale nie wi ęcej niŜ 30°C powy Ŝej temp. otoczenia Dokładność temp: ±0.2°C zaprogramowanej temp. @ 90°C, certyf ikat NIST Jednorodność temp: ±0.4°C pomi ędzy studzienkami, osiągnięte po 10 sek przy 90°C Szybkość skoku: Średnie skoki zmiany są 1.5°C/sek, z max szybko ścią 2.5°C/sec Pojemność próbek: 48 x 0.2 ml probówki, 12 x 0.5 ml probówki,, lub jedna 48-studzienkowa mikropłytka Napięcie: 100–240 VAC (w podanych zakresach nie potrzebne jest Ŝadne przestrajanie aparatu) Częstotliwość: 50–60 Hz Moc: 400 W maximum Bezpieczniki: dwa 6.3 A, 250 V, 5 x 20 mm Wyświetlacz: 64 x 120 LCD Porty: dwa porty USB dla systemu optycznego MiniOpticon, łatwe przejście z MJ Mini, komunikacja z zewnętrznym komputerem Pamięć: 400 programów, 100 kroków kaŜdy, kaŜdy krok powtórzony 9,999 razy Waga: 4 kg Wielkość (Sz x D x W): 2.6 18 x 32 x 20 cm Specyfikacja Gradientu Dokładność temp gradientu: ±0.2°C programowanej temp w rz ędzie, 10 sek od pierwszego kroku gradientu, certyfikat NIST Jednorodność termiczna w rzędzie: ±0.4°C, w rz ędzie, w 10 sek od osiągnięcia temp zaprogramowanej Dokładność kalkulatora temp: ±0.4°C temp w rz ędzie, certyfikat NIST NajniŜsza temp programu: 35°C NajwyŜsza temp programu: 99°C Zakres róŜnicy temp: 1–16°C Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 13 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 3 Instalacja 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Kontrolna lista pakowania Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Ustawienie temocyklera MJ Mini Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Wymagania środowiskowe Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Wymagania zasilania Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Wymagania cyrkulacji powietrza Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 14 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 3.1 ∝ Kontrolna lista pakowania Po rozpakowaniu opakowania zewnętrznego temocyklera MJ Mini, naleŜy sprawdzić, czy otrzymano: • Blok temocyklera MJ Mini • dwa bezpieczniki • przewód zasilający • Instrukcję obsługi temocyklera MJ Mini Jeśli któryś z wyŜej wymieniowych elementów jest uszkodzony lub brakuje go w przesyłce naleŜy skontaktować się z lokalnym przedstawicielem Bio-Rad Laboratories w celu otrzymania zamiennika. Proszę zachować oryginalne zewnętrzne opakowania na wypadek, gdyby naleŜało odesłać aparat do serwisu Bio-Rad. Zobacz Dodatek C – transport aparatu. 3.2 Ustawienie temocyklera MJ Mini Temocykler MJ Mini wymaga minimalnego montaŜu: podłączenia przewodu zasilającego do gniazda aparatu znajdującego się w tylnej części urządzenia (zobacz Rysunek 2.3 w celu określenia umiejscowienia gniazda), a następnie podłączenia drugiego kończ przewodu do gniazda zasilania. 3.3 Wymagania środowiskowe Sprawdź, czy otoczenie, w którym będzie zainstalowany aparat temocykler MJ Mini spełnia następujące warunki bezpiecznego uŜytkowania: • Nie ma w pobliŜu substancji mogących eksplodować • Panuje normalne ciśnienie powietrza (2 000 m npm) • Temperatura otoczenia mieści się w granicach 5 – 31 °C • Względna wilgotność nie przekracza 80 % • Wolny dostęp powietrza o temp 31 °C lub niŜszej • Ochrona od nadmiernego gorąca i przypadkowego wylewa się płynów. (Nie naleŜy umieszczać termocyklera Mini MJ blisko takich cieplnych źródeł jak źródła fal radiowych i chronić od niebezpieczeństwa zalania wodą albo innymi płynami, które mogą spowodować zwarcie w jego obwodach elektrycznych). 3.4 Wymagania zasilania Temocykler Mini MJ wymaga 90 – 240 V, 50 – 60 Hz i gniazda uziemionego. Temocykler moŜe korzystać z aktualnego napięcia z zakresu, który jest powyŜej wyszczególniony bez dostosowania i nie wymaga Ŝadnych przełączników napięcia. Przewody zasilania z końcówkami innymi niŜ te, uŜywane w Stanach Zjednoczonych 120V, naleŜy nabyć w sklepach komputerowych. Mogą być uŜywane przewody stosowane do większości stacjonarnych komputerów i drukarek, które posiadają międzynarodowy standard IEC -320. Przewód zasilający musi być przystosowany do przenoszenia prądu elektrycznego o parametrach co najmniej: 10A i 125V albo 250V, zaleŜnie od napięcia dostępnego w danym kraju. Jakość przewodu zasilającego moŜe zostać sprawdzona przez określenie znaku towarowego UL, CSA, TUV, VDE, albo innego sposobu testowania prowadzonego w danym kraju. UWAGA: Nie naleŜy ucinać dostarczonego przewodu zasilającego 120V w celu przymocowania innej wtyczki. Zawsze naleŜy uŜywać przewodu będącego jedną niemodyfikowaną całością, tak jak to wyszczególniono powyŜej. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 15 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 3.5 ∝ Wymagania cyrkulacji powietrza Temocykler MJ Mini wymaga stałego dostępu powietrza. Powietrze jest pobierane przez otwory wentylacyjne znajdujące się w przedniej części instrumentu, a następnie wydalane przez otwory w wentylacyjne znajdujące się w jego części tylnej (zobacz Rysunek 2.4). Aparat moŜe przegrzać się, powodując problemy w momencie, gdy dostarczanego powietrza jest za mało albo jest zbyt gorące. Wówczas wyświetlane będą komunikaty pokazujące błędy programowe (szczególnie "HS Overheating ” i "Slow Block Cycling”), a nawet moŜe nastąpić automatyczne zamknięcie aparatu. Zapewnianie dostępu powietrza do ujść wentylacyjnych • Nie naleŜy blokować otworów wentylacyjnych NaleŜy ustawić aparat MJ Mini co najmniej 10 cm od pionowych powierzchni i innych termocyklerów (większe odległości mogą być wymagane; patrzeć poniŜej). Nie naleŜy kłaść luźnych papierów pod i w pobliŜu ujść wentylacyjnych; mogą one zostać zassane do otworów powietrznych i spowodować problemy w funkcjonowaniu aparatu. • Nie moŜna dopuścić aby kurz, czy pył gromadził się w pobliŜu ujść wentylacyjnych. Otwory powietrzne są szczególnie naraŜone na zbieranie kurzu i pyłów, czasami zupełnie je zatykając. Wszelkie pokłady kurzu i pyłów powinny zostać usunięte. NaleŜy co miesiąc sprawdzać i jak tylko jest to potrzebne czyść otwory przyrządu wsysającego. NaleŜy usuwać lekkie pokłady kurzu za pomocą szczotki z miękką szczeciną albo wilgotną szmatką. Przed rozpoczęciem czyszczenia aparatu naleŜy odłączyć go od zasilania. Zapewnienie wystarczającego chłodzenia • • Nie naleŜy umieszczać dwóch bądź większej ilości termocyklerów w bliskiej odległości od siebie. Ujścia wentylacyjne muszą mieć swobodny dostęp wystarczająco chłodnego powietrza. NaleŜy się upewnić, Ŝe powietrze dostające się do ujść wentylacyjnych ma temperaturę 31 °C lub jest chłodniejsze. Ujście wentylacyjne wprowadzające powietrze do aparatu znajduje się w jego przedniej części (zobacz Rysunek 2.4). Temocykler MJ Mini naleŜy ustawić w miejscu, w którym będzie uŜytkowany, a następnie go uruchomić. NaleŜy określić jakie będą typowe warunki obsługiwania aparatu w tym miejscu, ze szczególnym uwzględnieniem czynników cieplnych (np., ustawienie pobliskich urządzeń, otwarte okna, oświetlenie). Włącz typowy protokół (np., BASIC) przez 30 minut, aby rozgrzać temocykler, po to aby sprawdzić temperaturę powietrza w otworach wlotu powietrza. Jeśli podłączony jest więcej niŜ jeden temocykler, zmierz temperaturę powietrza dla kaŜdego z nich. Jeśli temperatura wlotu powietrza termocyklera jest wyŜsza niŜ 31 ° C, zobacz tabel ę 3-1 w rozdziale rozwiązywanie problemów. MoŜe być wymagane przeprowadzenie kilku doświadczeń w celu ustalenia najbardziej dogodnych warunków, gdy więcej niŜ jeden czynnik jest brany pod uwagę. W celu rozwiązywania problemu, naleŜy zweryfikować, czy temperatura powietrza wchodzącego do otworów wlotu powietrza jest niŜsza, w wyniku przeprowadzenia powyŜszej procedury. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 16 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Przyczyna Słaba cyrkulacja powietrza Sposób rozwiązania NaleŜy zorganizować więcej miejsca wokół urządzenia i/lub przewietrzyć pomieszczenie Wysoka temperatura otoczenia NaleŜy włączyć klimatyzację Aparat znajduje pomieszczenia się w gorącej części NaleŜy usunąć inne urządzenia aby uniknąć wpływu innego promieniowania, źródła wydzielanego ciepła i nasłonecznienia Otoczenie wielu urządzeń elektrycznych NaleŜy tak ustawić aparaty aby gorące powietrze wychodzące z jednego, nie było wprowadzane do otworów wlotowych innych aparatów Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 17 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 4 Obsługa aparatu 4.1 Włączanie Termocyklera MJ Mini Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4.2 Menu Główne Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4.3 Korzystanie z Panelu Kontroli Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4.4 Korzystanie z portów danych Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4.5 Otwieranie i zamykanie bloku Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4.6 Wybór właściwych probówek Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4.7 Zamykanie probówek Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 4.8 Wkładanie probówek do bloku grzejnego Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Dodatek 4-A: Tabela ułatwiająca dobór probówek, mikropłytek oraz systemów zamykających Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Dodatek 4-B: Zasady bezpieczeństwa w przypadku uŜycia nukleotydów znakowanych 35S Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 18 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 4.1 Włączanie Termocyklera MJ Mini NaleŜy przełączyć wyłącznik zasilania na "o” (pozycja "On ”). Aparat zostanie włączony, a Lampki kontrolne Chłodzenia / Grzania na klawiaturze zaiskrzą się. Temocykler MJ Mini zostanie wprowadzony do auto-testu pomp grzejnych. UWAGA: Jeśli blok grzejny albo obieg grzejny nie znajdują się w temperaturze otocznia (poniewaŜ blok grzejny był ostatnio w uŜyciu), aparat pominie auto-test. Jeśli podczas auto-testu Ŝadne problemy nie zostały zarejestrowane, na wyświetlaczu zostanie pokazane główne Menu (Main Menu). Alternatywnie, przyciśnięcie przycisku <<Screen>> wprowadzi uŜytkownika do głównego ekranu. Temocykler MJ Mini jest teraz gotowy do przeprowadzenia procesu. 4.2 Menu Główne Menu Główne (Main Menu) jest podstawowym ekranem wyjścia do programowania i konfiguracji: • RUN: rozpoczyna program. • NEW: pozwala na wprowadzenie nowego programu. • EDIT: umoŜliwia modyfikacje zapisanych programów. • VIEW: umoŜliwia wyświetlenie poszczególnych kroków programu. • FILES: umoŜliwia wejście i zarządzanie plikami dostępów. • TOOLS: daje dostęp do ekranów konfiguracji aparatu. 4.3 Korzystanie z Panelu Kontroli Panel kontrolny (zobacz Rysunek. 2.2) zawiera klucze operacji, światła sygnalizujące stan grzania i chłodzenia, okno LCD na którym są wyświetlane programy oraz status aparatu i klawiaturę cyfrową dla wprowadzenia wartości do programów. Klucze operacyjne • Wybór kluczy: (w prawo, lewo, w górę, w dół): przemieść kursor o jedną spację lub wybierz opcje na ekranie LCD • Proceed/Enter: Akceptuje wybrane menu lub opcje ekranu; podczas aktywnego protokołu wprowadza program do następnego kroku. • Cancel: kończy aktywny protokół; podczas tworzenia lub edycji programu pozwala na rezygnację z ostatnio wprowadzonej zmiany • Pause: stopuje protokół podczas jego przebiegu • Instant: Rozpoczyna program, w którym aparat słuŜy jako prosty inkubator • Screan: Przełącza pomiędzy ekranami protokołu stanu, Menu Głównego i czasowe wyświetlenia w oknie LCD podczas aktywnego protokołu. Dodatkowo, przycisk przełącza pomiędzy Głównym Menu i ekranem "About” aparatu i pozwala uŜytkownikowi na oglądanie tekstu i ekranów graficznych programowania. Światła Oznaczeń Statusu Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 19 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini • ∝ Światła/Lampy statusu bloku określają kiedy blok grzejny jest rozgrzewany (rozświetlane jest światło czerwone), lub chłodzony (rozświetlane jest światło niebieskie). 4.4 Korzystanie z portów danych Temocykler MJ Mini posiada porty USB umieszczone w tylnej części urządzenia. Znajdują się tam dwa typy portów: typ A (górny port) i typ B (dolny portowy), które pozwalają na podłączenie kilku aparatów szeregowo i obsługę z komputera (aparaty połączone szeregowo). Górny port USB słuŜy do podłączenia aparatu do komputera aby był obsługiwany przez oprogramowanie Monitor Opticon (dostępny do pobierania ze strony internetowej firmy Bio-Rad). 4.5 Otwieranie i zamykanie bloku NaleŜy chwycić przednią część pokrywy grzejnej Hot Bonnet ® i mocno pociągnąć w górę. Górna część dzwigni otworzy się, odkrywając koło dzwigni. Kontynuuj pociąganie w górę, aby otworzyć się Hot Bonnet. Pokrywa Hot Bonnet zostanie przechylona do tyłu, ujawniając cały blok. UWAGA: Aby otworzyć jednostkę nie ciągnij za pokrętło. MoŜe to spowodować uszkodzenie mechanizmu zamykającego pokrywy Hot Bonnet®. Aby zamknąć blok grzejny, przyciśnij dzwignię do dołu. Pokrywa Hot Bonnet zamknie się chowając zarówno koło jak i blok grzejny. Sygnał dźwiękowy – dociskania, oznacza, Ŝe pokrywa Hot Bonnet została zatrzaśnięcia. 4.6 Wybór właściwych probówek Temocykler MJ Mini współpracuje z probówkami o pojemności zarówno 0,2 ml, jak i 0,5 ml oraz mikropłytkami na 48 studzienek. NaleŜy mieć na uwadze, Ŝe róŜnice w produkcji probówek i mikropłytek oraz grubość ich ścianek moŜe mieć znaczący wpływ na przebieg reakcji. Protokoły mogą wymagać dostosowania, w postaci zoptymalizowania reakcji w momencie zastosowania nowych probówek. Bio-Rad oferuje róŜnego rodzaju probówki i mikropłytki produkowane do pracy na bloku termocyklera MJ Mini. Zobacz rozdział: Dodatek 4A w celu uzyskania całej listy. Probówki 0,5 ml Probówki 0.5 ml są tak zaprojektowane, Ŝe pasują do studzienek bloku grzejnego (w górnej części są one węŜsze). Ze względu na szerokość probówek o pojemności 0.5 ml, muszą one zostać umieszczone w taki sposób, aby kaŜda wolna przestrzeń bloku była wykorzystana. UŜywając probówek 0.5 ml, sprawdź, czy pasują one ściśle do studzienek bloku grzejnego. Pierwotnym przeznaczeniem probówek 0,5 ml było ich uŜywanie do wirowania, dlatego naleŜy dokładnie sprawdzić, czy pasują one ciasno do studzienek bloku grzejnego termocyklera. Do pracy w termocyklerach są przeznaczone cienkościenne probówki 0.5 ml, a produkowane przez firmy lepszych marek gwarantują jakość zapewniającą dobre dopasowanie. Bio - Rad dostarcza oba rodzaje probówek 0,5 ml: cienko i grubościenne dokładnie pasujące do bloku grzejnego. UWAGA: Jeśli do doświadczeń w termocyklerze MJ Mini uŜywane są probówki 0,5 ml naleŜy je tak ustawić w bloku, aby się nie chwiały, dotykały wszystkich ścianek studzienki bloku grzejnego. Probówki nie mogą być ustawiane w studzienkach znajdujących się w peryferyjnych częściach bloku. Amplifikacja przeprowadzona w probówkach umieszczonych w części peryferyjnej bloku moŜe być obarczona duŜym błędem lub próbka znajdująca się w takiej probówce moŜe skondensować. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 20 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Probówki cienkościenne Grubość ścianek próbek bezpośrednio wpływa na szybkość ogrzewania próbki, a równieŜ na czas inkubacji. W probówkach o grubszych ściankach reakcja zachodzi wolniej, poniewaŜ ciepło jest wolniej przekazywane przez ścianki tych probówek. Dla najwcześniejszych modeli termocyklerów opóźnienie to miało niewielkie znaczenie. Czas, w którym wykonywany był skok temperatury był długi (poniŜej 1 ° C / sekund ę), tak, Ŝe czas inkubacji był wystarczająco długi aby zapewnić przeniesienie ciepła przez ścianki do próbki. Nowoczesne termocyklery charakteryzują się szybszymi skokami temperatury, za czym idzie szybsze przekazywanie energii przez cienkie ścianki probówek i znaczne skrócenie protokołu. Zasadniczo, aŜ 30 sekund moŜe przypadać na cykl przy uŜyciu probówek cienkościennych, co oszczędza 15 minut w protokole z 30 powtórzeniami. Probówki 0,2 ml W termocyklerze MJ Mini mogą być uŜyte wszystkie typy cienkościennych probówek 0,2 ml. Bio-Rad sprzedaje wysokiej jakości probówki 0.2 ml róŜnych rodzajów, włączając pojedyncze probówki i paski. Mikropłytki W termocyklerze MJ Mini mogą zostać uŜyte róŜnorodne mikropłytki polipropylenowe 48studzienkowe jak długo będą dobrze pasować do bloku grzejnego. Mikropłytka 96studzienkowa oraz film Microseal ® selas mogą zostać dopasowane do bloku 48 studzienkowego. Polipropylenowe Mikropłytki i kompatybilny film Microseal oraz zatyczki pasków probówek są dostępne w Bio-Rad Laboratories. 4.7 Zamykanie probówek Aby uniknąć zmiany stęŜenia reagentów, naleŜy powziąć pewne kroki aby zapobiec odparowaniu wody z mieszaniny reakcyjnej podczas grzania i chłodzenia próbki w doświadczeniu. Jedynie warstwa oleju albo wosk mogą zupełnie powstrzymać parowanie z powierzchni płynu podczas reakcji. JednakŜe, w celu zapobieŜenia kondensacji odpowiedni stopień ochrony moŜe zostać osiągnięty przez zastosowanie zatyczek, filmu lub przylegających uszczelnień. Uszczelnianie za pomocą oleju lub wosku Olej mineralny, olej silikonowy, parafina, albo Chill -™ płynny wosk, mogą zostać uŜyte do zamknięcia probówek. NaleŜy uŜyć tylko małą ilość oleju albo wosku; 1-3 krople (15 – 50 µl) są zwykle wystarczające. (naleŜy wziąć pod uwagę i włączyć tę objętość przy wpisywaniu całkowitej objętości próbki do protokołu; zobacz Rozdział 5 "Wybór Sposobu Kontroli Temperatury”). NaleŜy uŜyć tej samej ilości oleju albo wosku we wszystkich próbkach, aby zapewnić jednolity profil cieplny. Większość parafin zastyga w temperaturze pokojowej. Wosk po zastygnięciu moŜe zostać przebity za pomocą końcówki pipety, a próbki wyjęte spod wosku. Olej silikonowy i mineralny mogą zostać zebrane z próbki, po wcześniejszym zamroŜeniu probówek (– 15 ° do – 20 °C). Próbki są zwykle wystarczająco czyste i nie wymagają dodatkowego oczyszczania. Schłodzony płynny wosk (dostępny z Bio Rad Laboratories) jest łatwą w uŜyciu alternatywą dla oleju. Ten oczyszczony olej parafilmowy tęŜeje w temperaturze 10 ° C i staje si ę płynny w temperaturze pokojowej. Przez zaprogramowanie kroku w niskiej temperaturze, wosk moŜe zostać utrwalony na końcu protokołu. Końcówka pipety moŜe zostać uŜyta do przebicia wosku w probówkach i usunięcia próbki. Wosk jest dostępny w próbach optycznej jakości bezbarwnych, lub barwionych na czerwono, aby pomóc w monitorowaniu podczas jego Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 21 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ uŜycia. Barwienie nie ma Ŝadnego wpływu na fluorescencyjną analizę produktów reakcji na Ŝelu. Uszczelnianie pokrywą Hot Bonnet Pokrywa grzejna Hot Bonnet w górnej części probówek utrzymuje wyŜszą temperaturę powietrza (ponad mieszaniną reakcyjną) niŜ temperatura mieszaniny reakcyjnej. Zapobiega to kondensacji odparowanej pary wodnej na ścianach probówek i pokrywie, dzięki czemu, stęŜenie roztworu pozostaje niezmienione podczas trwania całego procesu. Pokrywa Hot Bonnet wywiera równieŜ nacisk na pokrywki naczyń reakcyjnych umieszczonych w bloku grzewczym, utrzymując ścisłe i stałe dopasowanie próbówek lub mikropłytek z blokiem grzewczym. Pokrywki, błony, folie przylepne lub maty muszą być uŜywane razem z pokrywą Hot Bonnet w celu uniknięcia parowania. Proszę zwrócić uwagę, Ŝe w momencie, gdy probówki są schładzane poniŜej temperatury pokojowej tuŜ ponad poziomem cieczy moŜe pojawić się pierścień skondensowanej pary wodnej, pod krawędzią bloku grzewczego. Nie ma to wpływu na przebieg reakcji, gdyŜ temperatura taka pojawia się w większości protokołów na etapie końcowego schładzania próbek po zakończeniu reakcji PCR. Microseal® 'A' film jest szybką alternatywą dla pasków pokrywek stosowanych w zamykaniu mikropłytek. Jest to produkt stworzony w celu osiągnięcia dokładnej szczelności podczas reakcji. MoŜna go jednak w łatwy sposób usunąć, co redukuje ryzyko wytworzenia aerozolu i wzajemnego zanieczyszczenia próbek. Jest równieŜ łatwy do pocięcia, co pozwala na zamykanie za jego pomocą mniej niŜ 96 studzienek. Microseal 'B' adhesive seal jest folią silnie adhezyjną, efektywną w zakresie temperatur od – 20º do + 110ºC. Pozwala to na bezpieczne przechowywanie i transport próbek przed i po reakcji. Jego przejrzystość pozwala na łatwą kontrolę zawartości studzienek. Microseal 'B' adhesive seal jest produktem idealnym do zamykania mikropłytek polipropylenowych i polistyrenowych. Microseal 'F' aluminized foil stanowi skuteczną barierę przeciwko parowaniu w zakresie temperatur od –20º do +105ºC. Folia moŜe być uŜywana do aplikacji, w których próbki o objętości ≥ 25 µl muszą być przechowywane w niŜszych temperaturach. Jest równieŜ wystarczająco cienka, aby przebić ją pipetą i wydostać próbkę ze studzienki. Folia jest równieŜ łatwa do pocięcia, co pozwala na zamykanie za jego pomocą mniej niŜ 96 studzienek. Dopasowywanie nacisku gorącej pokrywy Hot Bonnet Nacisk wywierany przez wewnętrzną powierzchnię pokrywy Hot Bonnet musi zostać ręcznie dopasowany do typu naczyń reakcyjnych uŜytych w reakcji. Raz dopasowany Hot Bonnet moŜe być otwierany i zamykany wielokrotnie bez potrzeby ponownego dopasowywania tak długo, jak długo nie zmieni się typ uŜywanych probówek lub mikropłytek, lub teŜ rodzaj zamknięcia. KaŜda zmiana typu naczynia reakcyjnego lub metody zamykania wymaga ponownego dopasowania pokrywy Hot Bonnet. Aby dopasować nacisk wywierany przez Hot Bonnet postępuj według następujących kroków: 1. Upewnij się, czy studzienki bloku grzewczego są czyste. Nawet niewielkie ilości zanieczyszczeń mogą wpływać na prawidłowe ulokowanie mikropłytek lub probówek. MoŜe to spowodować, Ŝe nacisk wywierany przez pokrywę na mikropłytkę lub probówki będzie nierównomierny. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 22 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 2. Otwórz pokrywę Hot Bonnet. W celu całkowitego uniesienia wewnętrznej powierzchni pokrywy przekręć niebieskie pokrętło do końca, w kierunku przeciwnym do ruch wskazówek zegara. 3. WłóŜ mikropłytkę lub nie mniej niŜ osiem pojedynczych probówek do bloku grzewczego. Wewnętrzna powierzchnia pokrywy obraca się wokół swego środka, przez co probówki powinny być równomiernie rozłoŜone w bloku grzewczym. WłóŜ co najmniej 4 probówki do studzienek połoŜonych w centralnej części bloku i co najmniej po 1 probówce w kaŜdym z 4 rogów bloku grzewczego. W przypadku uŜycia folii lub maty zamykającej naleŜy przestrzegać zaleceń producenta. 4. Zamknij pokrywę Hot Bonnet przez naciśniecie górnej pokrywy. Przekręć pokrętło ruchem zgodnym z kierunkiem ruchu wskazówek zegara, aby opuścić wewnętrzną powierzchnię Hot Bonnet na mikropłytkę/probówki. pokrętło przekręca się swobodnie tak długo, jak nie dotyka mikropłytki/probówek. Nie naleŜy dalej przekręcać pokrętła po napotkaniu silnego oporu powodowanego kontaktem wewnętrznej powierzchni Hot Bonnet z mikropłytką/probówkami. 5. Otwórz pokrywę Hot Bonnet, przekręć pokrętło o dodatkowe pół obrotu zgodnego z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Pozwala to na dopasowanie odpowiedniego nacisku. Uwaga: Nie przekręcaj pokrętła o więcej niŜ ¾ obrotu. MoŜe to spowodować trudności w zamknięciu pokrywy lub teŜ uszkodzić mechanizm zaczepu pokrywy Hot Bonnet. Dodatkowe ¾ obrotu pozwala na osiągnięcie prawidłowego nacisku w przypadku większości typów naczyń reakcyjnych. Jakkolwiek by określić idealny nacisk, moŜe być konieczna dodatkowa optymalizacja empiryczna. Po określeniu nacisku pozycja pokrętła moŜe być oznaczona markerem lub fragmentem taśmy samoprzylepnej. Proszę zwrócić uwagę, Ŝe dodatkową pomocą w określaniu ilości obrotów pokrętła moŜe być podzielenie go na ćwiartki lub oznaczenie markerem co szóstego „zęba” pokrętła (pokrętło ma 24 „zęby”). 4.8 Wkładanie probówek do bloku grzejnego W przypadku konieczności uŜycia niewielkiej ilości probówek naleŜy umieścić w bloku grzewczym co najmniej po 1 pustej probówce w kaŜdym rogu bloku grzewczego. Zapewni to jednolity nacisk pokrywy Hot Bonnet (Patrz: „Dopasowywanie nacisku gorącej pokrywy Hot Bonnet”, powyŜej). Probówki z próbkami powinny zostać umieszczone w środkowej części bloku grzewczego. Zapewni to jednolite zmiany temperatury wszystkich próbek. Aby zapewnić jednolite ogrzewanie i ochładzanie próbek, naczynia reakcyjne muszą znajdować się w ścisłym kontakcie z blokiem grzewczym. MoŜna to osiągnąć poprzez: - Sprawdź czystość bloku przed włoŜeniem probówek (w celu uzyskania informacji o czyszczeniu bloku grzejnego zobacz Rozdział 9). - Dokładnie wciśnij poszczególne probówki lub mikropłytkę do studzienek bloku grzejnego. UŜycie oleju w celu termicznego kontaktu probówek z blokiem grzewczym Z dwoma wyjątkami (patrz niŜej), Bio-Rad nie poleca oleju w celu termicznego połączenia naczyń reakcyjnych z blokiem grzewczym. Spowodowane jest dwoma problemami: - Protokoły reakcji wykorzystujące wyliczoną kontrolę nie przebiegają ściśle według programu, jeśli uŜywany jest olej. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 23 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ - Olej wiąŜe kurz, co z czasem utrudnia kontakt pomiędzy naczyniem a blokiem grzewczym. Uwaga: Jeśli uŜycie oleju jest koniecznie uŜywaj wyłącznie oleju mineralnego. Nigdy nie uŜywaj oleju silikonowego, gdyŜ moŜe on uszkodzić blok grzewczy. Pierwszym wyjątkiem jest uŜycie w reakcji radioaktywnych nukleotydów znakowanych 35S. Niewielka ilość oleju w bloku grzewczym moŜe zapobiec ich ucieczce. W dodatku 4-B znajdziesz istotne informacje dotyczące uŜycia znakowanych nukleotydów w reakcjach prowadzonych w probówkach polipropylenowych oraz mikropłytkach polipropylenowych i polikarbonowych. Drugim wyjątkiem jest uŜycie grubościennych probówek 0,5 ml. Niektóre z rodzajów tych probówek nie pasują ściśle do studzienek bloku grzejnego, a olej moŜe poprawić kontakt termiczny. Jeśli to tylko moŜliwe uŜywaj wysokiej jakości cienkościennych probówek przeznaczonych do termocyklera (Patrz dodatek 4-A, Lista dostępnych probówek i mikropłytek). Dodatek 4-A: Tabela ułatwiająca dobór probówek, mikropłytek oraz systemów zamykających Następujące probówki, mikropłytki oraz systemy zamykające są rekomendowane do pracy z temocyklerem MJ Mini. Są one dostępne w sprzedaŜy Bio-Rad Laboratories. Klucz Naczynie reakcyjne pasuje do bloku/system zamykający pasuje do naczynia reakcyjnego bez modyfikacji. Naczynie reakcyjne/ system zamykający mogą zostać przycięte w celu dopasowania. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 24 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Dodatek 4-B: Zasady bezpieczeństwa w przypadku uŜycia nukleotydów znakowanych 35S UŜywanie znakowanych 35S nukleotydów w termocyklerach napotkało na duŜe problemy związane z radioaktywnym skaŜeniem urządzenia. Problem ten wiązał się z uŜyciem wszystkich typów naczyń reakcyjnych. Istota problemu: Cyklicznie ogrzewane znakowane 35S nukleotydy przekształcają się w niepoŜądane produkty, w tym prawdopodobnie w SO2. MoŜe on uciec z naczynia reakcyjnego, skazić blok grzejny, jak równieŜ powietrze w laboratorium. SkaŜenie takie stwierdzono w przypadku: mikropłytek, probówek 0,2 mL i probówek 0,5 mL. Polipropylenowe probówki 0,2 mL i polipropylenowe mikropłytki W celu ułatwienia transferu ciepła naczynia przeznaczone do termocyklera posiadają bardzo cienkie ścianki. Cienkie ścianki są jednak delikatne, mogą popękać lub zostać zmiaŜdŜone mechanicznie. Nie uszkodzone cienkościenne probówki polipropylenowe są równieŜ w pewnym stopniu przepuszczalne dla produktów przemian 35S. Istnieją doniesienia o skaŜeniach 35S w przypadku probówek 0,2 ml. Nie było jak dotąd doniesień o skaŜeniach w przypadku stosowania płytek polipropylenowych. Polipropylenowe probówki 0,5 mL SkaŜenia związane z tym typem naczyń reakcyjnych są rzadkie, ale odnotowano takie przypadki. Rozwiązania: 1. Zastąpienie 35S przez niskoenergetyczny emiter fal beta – 33P. Nukleotydy wyznakowane 33 P nie wytwarzają produktów rozpadu takich jak nukleotydy znakowane 35S. 2. W przypadku konieczności uŜycia 35S, istnieje moŜliwość zabezpieczenia przed kontaminacją: warstewką oleju wewnątrz probówek, olejem mineralnym w bloku grzewczym termocyklera na zewnątrz probówek i uŜyciem grubościennych probówek 0,5 ml. Reakcje PCR z uŜyciem nukleotydów znakowanych 35S powinny być prowadzone pod wyciągiem. Naczynia reakcyjne mogą być równieŜ skaŜone na zewnątrz po reakcji PCR. NaleŜy upewnić się, co do metody detekcji i oczyszczania laboratorium z tego izotopu. W sprawie szczegółowych instrukcji naleŜy skonsultować się z inspektorem nadzoru radioizotopowego. W przypadku nieefektywnego uŜycia łagodnych środków czyszczących naleŜy uŜyć silniejszych. Sugeruje się uŜycie: detergentu PCC-54 (Pierce Chemical Co., Rockford, Illinois; Pierce Eurochemie B.V., Holland), Micro Cleaning Solution (Cole-Parmer, Niles, Illinois), i Dow Bathroom Cleaner (dostępny w supermarketach). Uwaga: Silne środki czyszczące mają działanie korozyjne i muszą być dokładnie zmywane w przeciągu kilku minut od nałoŜenia. W przeciwnym wypadku warstwa ochronna zostanie zniszczona. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 25 ∝ Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 5 Protokoły 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 Uruchomienie protokołu 27 Ekran startowy protokołu 29 Ekran wyświetlenia temperatury 29 Ekran czasu 30 Odczyt ekranu zakończenia programu 30 Ręczne przejście przez kolejne etapy protokołu 31 Zawieszenie wykonywanego programu 31 Zatrzymanie wykonywanego programu 32 Wznawianie pracy termocyklera po zaniku napięcia 32 UŜywanie termocyklera jako bloku grzewczego o stałej temperaturze 33 Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 26 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 5.1 Uruchomienie protokołu Uruchomienie protokołu termocyklera MJ Mini składa się z dwóch kroków: 1. Wybór istniejącego programu. 2. Ustawienie metody kontroli temperatury. Urządzenie pozwala na wykonywanie programów zaprojektowanych zarówno przez uŜytkownika, jak i wprowadzonych przez producenta. Wszystkie programy wprowadzone przez producenta są zachowane w pojedynczym katalogu <MAIN>. Wybór i uruchamianie istniejącego programu Po włączeniu termocyklera i wyświetleniu Menu Głównego wybierz „Run” i naciśnij „Procced”. Wyświetli się jeden lub dwa typy ekranu, w zaleŜności od tego, czy protokoły uŜytkownika zostały zachowane w folderze <MAIN>, czy teŜ w folderach uŜytkownika. • W przypadku, gdy wszystkie protokoły zostały zachowane w folderze <MAIN>: Zostanie wyświetlony ekranów ze spisem istniejących protokołów. Protokoły uŜytkownika znajdą się na początku listy protokołów: UŜyj klawiszy w celu przewijania listy istniejących protokołów. Przewiń powyŜej ostatniego lub pierwszego widocznego protokołu, aby zobaczyć następny ekran. Wybierz interesujący Cię protokół i naciśnij „Proceed”. • W przypadku, gdy protokoły uŜytkownika zostały zachowane w jednym lub więcej folderze uŜytkownika: Wyświetli się lista folderów po lewej stronie ekranu a lista programów znajdujących się w poszczególnych katalogach zostanie wyświetlona po prawej stronie ekranu. Na przykładzie przedstawionym poniŜej, w momencie podświetlenia foldera MAIN, po prawej stronie ekranu pokazał się spis protokołów znajdujących się w tym katalogu: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 27 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wybierz folder zawierający interesujący Cię protokół reakcji i naciśnij prawy przycisk ”Select” aby przewijać listę protokołów zawartych w folderze. Wybierz interesujący Cię protokół i naciśnij „Proceed”. Po naciśnięciu „Proceed” wyświetli się ekran: W pierwszej linii wyświetli się nazwa wybranego protokołu reakcji (w przykładzie „iPRF1kb”). W pozostałych liniach zobaczysz początek dialogu dotyczącego wyboru typu metody kontroli temperatury (patrz niŜej). Wprowadź objętość próbki i przyciśnij przycisk „Proceed”. Kursor przesunie się na pozycję RUN w opcjach. JednakŜe przed uruchomieniem protokołu moŜesz obejrzeć dany protokół poprzez wybranie opcji VIEW i naciśnięcie przucisku „Proceed”. Poszczególne kroki protokołu pokazują, Ŝe wybrano z opcji domyślnych pokrywę grzejną (100 °C) i kontrolę temperatury poprzez zadaną objętość próbki (20 µl). Aby zobaczyć cały protokół naleŜy w celu przewijania uŜyć klawiszy „Select”. Poprzez ponowne wybranie przycisku „Proceed” moŜna wrócić do poprzedniego ekranu, z którego moŜliwy jest wybór opcji „RUN” i uruchomienie protokołu. Temocykler MJ Mini jest dostarczany z protokołami juŜ wcześniej określonymi do róŜnorodnych aplikacji (w celu zobaczenia pełnej listy protokołów zobacz dodatek C). MoŜesz uŜyć tych protokołów bezpośrednio lub je edytować w celu optymalizacji swojej reakcji. Ustawianie metody kontroli temperatury poprzez kontrolę bloku grzejnego W termocyklerze MJ Mini Metoda: Kontrola Temperatury jest wybrana jako domyślna. Wybór tej metody jako domyślnej pozostaje słuszny dlatego, Ŝe ostatecznie podczas reakcji temperatura próbki róŜni się od temperatury bloku. Podczas tworzenia nowego protokołu uŜytkownik będzie proszony o podanie objętości próbki doświadczalnej. Termocykler automatycznie weźmie wartość tej objętości pod uwagę podczas obliczeń i ustanawianiu końcowej wartości temperatury. Wymagana wartość temperatury zostanie osiągnięta natychmiastowo poprzez kolejne skoki termiczne. Za kaŜdym razem podczas włączania danego protokołu uŜytkownik będzie proszony o podanie objętości mieszaniny reakcyjnej. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 28 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Przez wprowadzenie zera w pole objętości mieszaniny reakcyjnej, uruchamia się Kontrolę Temperatury Bloku. W tej metodzie kontroli temperatury, próbka nie jest podgrzewana skokowo i w efekcie po nieco dłuŜszym niŜ poprzednio czasie zostanie osiągnięta wymagana wartość temperatury mieszaniny reakcyjnej. Uruchomienie protokołu doświadczalnego zajmie nieco więcej czasu niŜ poprzednio. 5.2 Ekran startowy protokołu Podczas uruchomienia protokołu wyświetlany jest ekran startowy: Ekran ten przedstawia w kolejności: nazwę programu (w przykładzie powyŜej iPRF1kb), aktualnie wykonywany krok protokołu (1), metodę kontroli temperatury bloku (Calc): temperaturę bloku dla „Block-Control” lub wyliczoną temperaturę próby dla „Calculated – Control”. W momencie osiągnięcia przez termocykler docelowej temperatury bloku włącza się stoper pokazujący czas (min:sec). Pierwsza cyfra oznacza minuty, zaś dwie pozostałe po dwukropku - sekundy, które upłynęły. Poprzez przyciśnięcie przycisku Lewej Strzałki moŜna wyświetlić aktualną temperaturę pokrywy. Ekran ten jest wyświetlony tak długo jak długo uŜytkownik będzie przyciskał przycisk strzałki. Po zwolnieniu przycisku strzałki ekran protokołu zostanie ponownie wyświetlony. Poprzez przyciśnięcie przycisku Prawej Strzałki moŜna zobaczyć całkowity czas, jaki upłynął od włączenia protokołu, całkowity czas jaki pozostał od zakończenia danego protokołu oraz numer cyklu, jaki aktualnie jest prowadzony. Ekran ten jest wyświetlony tak długo jak długo uŜytkownik będzie przyciskał przycisk strzałki. Po zwolnieniu przycisku strzałki ekran protokołu zostanie ponownie wyświetlony. 5.3 Ekran wyświetlenia temperatury Po przyciśnięciu przycisku „Screen” moŜna przewijać pomiędzy ekranami danego protokołu. Po pojedynczym przyciśnięciu przycisku zostanie wyświetlony ekran: Ekran ten przedstawia skróconą wersję protokołu. Po prawej stronie wyświetlona jest lista temperatur dla poszczególnych kroków. W tym przypadku, temperatura denaturacji (90 °C) Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 29 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ poprzedza temperaturę annealingu (64 °C) jak równieŜ temperaturę wydłuŜania (72 °C). Te trzy kroki temperatury są powtarzane 29 razy (jak pokazano w kroku GOTO protokołu, jak równieŜ ilość powtórzeń: 29 jest wyświetlona poniŜej wykresu). Ostatni krok protokołu to utrzymanie próbki w temperaturze 10 °C. Po prawej stronie okna znajduje się diagramiczny wykres kolejnych kroków termicznych. Na przykładzie przedstawionym powyŜej, próbka jest aktualnie utrzymywana przy 64 °C. Na wykresie po prawej stronie aktualny krok jest podświetlony, natomiast aktualna wartość temperatury pokazana po lewej stronie jest rozjaśniona (jakby nieaktywna). W pierwszej linii ekranu wyświetlony jest czas jaki upłynął w danym kroku (min:sec). 5.4 Ekran czasu Naciśnij przycisk „Screen” aby wyświetlić czas jaki pozostał do zakończenia protokołu: Oznaczenie czasu jest wyświetlane następująco: godz:min:sec, w powyŜszym przykładzie do zakończenia protokołu pozostało 25 minut i 55 sekund. Ta opcja wyświetlania czasu jest szczególnie uŜyteczna w laboratoriach, gdzie wiele aparatów jest włączanych prawie równocześnie. Po przyciśnięciu ekranu „Screen” uŜytkownik powraca do ekranu MAIN MENU. Jest to ten sam ekran, który był widoczny po włączeniu aparatu poza małym wyjątkiem, a mianowicie w dolnej części ekranu jest wyświetlona informacja, Ŝe aktualnie termocykler pracuje przy włączonym protokole o podanej nazwie. 5.5 Odczyt ekranu zakończenia programu Po zakończeniu programu urządzenie wyda przeciągły sygnał dźwiękowy oraz wyświetli się ekran głównego menu MAIN MENU. Naciskając przycisk „Screen” moŜna wyświetlić parametry protokołu, który aktualnie został zakończony: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 30 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ RównieŜ komendy pokazujące ewentualne błędy mogą być wyświetlone (Zobacz rozdział 11). Aby powrócić do MANIN MANU przyciśnij przycisk „Proceed”. 5.6 Ręczne przejście przez kolejne etapy protokołu Istnieje moŜliwość natychmiastowego, ręcznego przejścia do następnego, zaprogramowanego kroku protokołu poprzez naciśniecie klawisza „Proceed” podczas trwania programu. Jest to moŜliwe nawet wtedy, gdy zmienia się temperatura bloku (patrz Rozdział 6, informacje dotyczące zmiany temperatury bloku). Pojawi się ekran potwierdzający: Naciśnij „Yes”, a następnie „Proceed”. Program przejdzie do następnego kroku protokołu. 5.7 Zawieszenie wykonywanego programu W celu chwilowego zawieszenia trwającego programu naciśnij „Pause”. Stoper w prawym, dolnym rogu ekrany stanu zaawansowania programu zostanie zastąpiony słowem „PAUSE”: Próbki będą trzymane w wyświetlanej temperaturze, dopóki nie zostaną wciśnięty klawisz „Pause” lub „Proceed”, co spowoduje wznowienie wykonywania programu. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 31 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Program nie moŜe być zawieszony zanim nie zostanie osiągnięta docelowa temperatura kroku protokołu. Jeśli klawisz „Pause” zostanie wciśnięty wcześniej, blok grzewczy będzie kontynuował ogrzewanie lub chłodzenie, dopóki temperatura docelowa nie zostanie osiągnięta. Dopiero wtedy program zostanie zawieszony. 5.8 Zatrzymanie wykonywanego programu Aby przerwać trwającą reakcję naciśnij „Stop” lub „Cancel”. Pojawi się ekran z pytaniem o potwierdzenie zatrzymania programu: Wciśnij „Yes”, a następnie „Proceed”, aby przerwać trwający program. Na ekranie pojawi się informacja na temat czasu trwania przerwanego programu: Naciśnij „Proceed”, aby powrócić do Menu Głównego. Uwaga: Program nie moŜe być zakończony zanim nie zostanie osiągnięta docelowa temperatura kroku protokołu. Jeśli klawisz „Canacel” zostanie wciśnięty wcześniej, blok grzewczy będzie kontynuował ogrzewanie lub chłodzenie, dopóki temperatura docelowa nie zostanie osiągnięta. Dopiero wtedy program zostanie zatrzymany. Uwaga: Wyłączenie termocyklera z sieci nie spowoduje przerwania, a jedynie zawieszenie wykonywania programu. DNA Engine zapamięta, Ŝe protokół został zawieszony z powodu zaniku napięcia i będzie kontynuował program po włączeniu zasilania (patrz niŜej) 5.9 Wznawianie pracy termocyklera po zaniku napięcia Jeśli zanik zasilania pojawi się podczas trwania programu, MJ Mini zachowa program w pamięci przez co najmniej 24 h (maksymalnie 7 dni), w zaleŜności od warunków otoczenia. Po włączeniu zasilania, program zostanie wznowiony w miejscu, w którym został zawieszony, a na ekranie pojawi się informacja o pojawieniu się problemów z zasilaniem. Informacja ta będzie zawierać numer kroku i cyklu, w których pojawił się zanik zasilania, oraz informację dotyczącą temperatury bloku grzewczego w momencie przywrócenia zasilania: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 32 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini Aby ekran ten zniknął wciśnij zaawansowania programu. ∝ „Proceed”. Pojawi się standardowy ekran stanu 5.10 UŜywanie termocyklera jako bloku grzewczego o stałej temperaturze MJ Mini moŜe być przełączony do funkcji bloku grzewczego o stałej temperaturze przez wciśniecie klawisza „Instant”. Pojawi się ekran z pytaniem o uŜycie pokrywy grzewczej: UŜyj klawiszy „Select”, aby włączyć lub wyłączyć pokrywę grzewczą i naciśnij „Proceed”. Pojawi się ekran dialogu dotyczącego programowania temperatury inkubacji: UŜyj klawiatury numerycznej w celu wprowadzenia temperatury inkubacji w zakresie od 0º do +99 ºC, i naciśnij „Proceed”. MJ Mini będzie utrzymywał próbki w zadanej temperaturze do czasu wciśnięcia klawiszy „Cancel”. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 33 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ W momencie osiągnięcia przez blok grzejny zaprogramowanej temperatury w prawym, dolnym rogu ekranu pojawi się stoper. Aby włączyć lub wyłączyć stoper naciśnij „Pause”. Godne uwagi: Funkcja „Pause” jest szczególnie przydatna, jeśli istnieje konieczność chwilowego wyjęcia próbek, które mają być inkubowane przez ściśle określony okres czasu. Zatrzymanie stopera, kiedy próbki nie znajdują się w bloku grzewczym pozwala na śledzenie dokładnego czasu trwania ich inkubacji. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 34 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 6 Tworzenie programów 6.1 Elementy programu 6.2 Projektowanie nowego programu Przetwarzanie protokołu laboratoryjnego w program Zastosowanie kroku „GoTo” do tworzenia krótkich programów Wybór metody regulacji temperatury „Calculated Control” „Block Control” Modyfikacja programów „Block Control” do programów „Calculated Control” Modyfikacja programu stworzonego dla innego termocyklera 6.3 Wprowadzanie nowego programu 6.4 Zapoczątkowywanie wprowadzania programu Nadawanie nazwy nowemu programowi Wybór metody regulacji temperatury Wprowadzenie kroków programu Wprowadzanie kroku temperaturowego Wprowadzanie kroku gradientowego Edycja kroku gradientowego Weryfikacja programu gradientowego Zastosowanie kalkulatora gradientu Wprowadzanie kroku „Ramp” Wprowadzanie kroku „GoTo” Wprowadzanie kroku „End” 6.5 Modyfikacja kroku programu z opcjami Wprowadzanie opcji „Increment” Wprowadzanie opcji „Extend” Wprowadzanie opcji „Beep” 6.6 Wprowadzanie poprawek podczas programowania Zmiana ostatniej wprowadzonej wartości lub wybranej opcji Menu Zmiana wszystkich wartości wprowadzonego kroku Zmiana wartości wcześniejszych kroków programu 6.7 Usuwanie programu 6.8 Tworzenie stałego zapisu programu Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 35 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 6.1 ∝ Elementy programu Program MJ Mini składa się z serii kroków tworzących protokół. W krokach tych wykorzystywane są dwie metody kontroli temperatury: „Calculated Control” i Block Control”. Program moŜe zawierać pięć typów kroków. Dwa z nich są obligatoryjne, a trzy opcjonalne: 1. Krok temperaturowy (obligatoryjny): Ustanawia temperaturę bloku oraz czas jej utrzymywania. Termocykler MJ Mini zmienia temperaturę bloku ze swoją maksymalną prędkością ogrzewania lub schładzania, o ile nie zostaną wprowadzone polecenia zmieniające tę prędkość. (Maksymalna prędkość ogrzewania i chłodzenia wynosi do 2,5 ºC/sec). Przy uŜyciu metody kontroli temperatury: „Calculated Control”, termocykler MJ Mini skokowo wytwarza małe zmiany temperatury i w ten sposób docelowa wartość temperatury jest osiągana w bardzo krótkim czasie – te skoki temperatury nie przekraczają docelowej wartości temperatury, ani nie wydłuŜają czasu inkubacji próbki w określonej temperaturze. Przy uŜyciu metody kontroli temperatury: „Block Control” pompa grzejna ogrzewa blok grzejny, w którym są umieszczone próbki do wartości temperatury docelowej (nie odbywa się to za pomocą małych skoków temperatury). W tym przypadku, czas po którym próbka osiąga temperaturę docelową jest dłuŜszy niŜ w poprzednim przypadku, jednocześnie poszczególne kroki inkubacji są nieco dłuŜsze. 2. Krok Gradientowy (opcjonalny): Pozwala na zaprogramowanie gradientu temperatury w obrębie bloku grzewczego – od jego przedniej - chłodniejszej, do tylnej - gorętszej części. Maksymalny gradient wynosi 16ºC. Maksymalna, programowalna temperatura wynosi 99ºC; minimalna programowalna temperatura wynosi 35 ºC. 3. Krok „GoTo” (opcjonalny): Pozwala na zaprogramowanie powrotów do wcześniejszego kroku przez określoną ilość razy (do 9999 powtórzeń). 4. Krok „End” (obligatoryjny): Poleca wyłączenie termocyklera MJ Mini (pompy grzejnej/ciepła) po zakończeniu programu. Dodatkowe polecenia nazwane „opcjonalnymi” mogą być dodane do kroków programu w celu zmodyfikowania ich przebiegu: 1. „Increment”: Modyfikuje krok temperaturowy poprzez zaprogramowany, progresywny wzrost lub spadek temperatury (od 0,1ºdo10,0ºC na cykl) za kaŜdym razem, gdy wskazany krok jest wykonywany. Narzędzie to jest przydatne w programach typu „touchdown”, gdy temperatura hybrydyzacji oligonukleotydu nie jest znana. 2. „Extend”: Modyfikuje krok poprzez zaprogramowana progresywną zmianę długości jego trwania (od 1 do 60 sec/cykl) za kaŜdym razem, gdy wskazany krok jest wykonywany. Jest to narzędzie przydatne w reakcjach wykorzystujących enzym z zanikającą aktywnością. 3. „Beep”: Modyfikuje krok temperaturowy lub „Ramp” poprzez dodanie do konkretnej temperatury sygnału dźwiękowego. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 36 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 6.2 Projektowanie nowego programu Przetwarzanie protokołu laboratoryjnego w program Dopóki nie uzyskasz duŜej swobody w programowaniu termocyklera MJ Mini zaczynaj tworzenie nowego programu poprzez rozpisanie kroków programu i ich opcji na papierze. Wypisz kolejno w liniach kroki swojego protokołu. Następnie, na końcu kaŜdej z linii oznacz typ kroku programu termocyklera MJ Mini. Jeśli twój protokół zawiera krok z opcją, dopisz ją obok tego kroku. Na końcu listy dopisz krok „End”, bez którego program nie będzie mógł być wykonywany. Ponumeruj linie od 1 do N, gdzie N jest numerem ostatniej linii. Zastosowanie kroku „GoTo” do tworzenia krótkich programów Krok „GoTo” pozwala na zapisanie wielu powtarzających się kroków w postaci krótkiego programu. W momencie rozpoczęcia przez termocykler kroku „GoTo” program rozpoczyna wskazany krok, powtarza go oraz wszystkie następne kroki, dopóki znowu nie napotka kroku „GoTo”. W momencie, gdy program powróci (cyklicznie) do kroku „GoTo” przez wskazaną liczbę razy program przejdzie do następnego kroku (po „GoTo”). Np.: W przypadku podstawowego programu, składającego się z 30 cykli złoŜonych z denaturacji i wiązania/wydłuŜania, prostszym jest uŜycie kroku „GoTo” niŜ wpisywanie listy 60 pojedynczych poleceń: Surowy program: 1. 92° for 30 sec 2. 60° for 3 min 3. 92° for 30 sec 4. 60° for 3 min 5. 92° for 30 sec 6. 60° for 3 min 7. 92° for 30 sec [powtarza całość 60 razy] Program termocyklera: 1. 92° for 30 sec 2. 60° for 3 min 3. GoTo step 1, 29 times (np. idź do kroku 1 i powtórz do kroku 2, 29 razy ) 4. End Wybór metody regulacji temperatury Termocykler MJ Mini reguluje temperaturę bloku wykorzystując dwie metody, z których kaŜda ma inny wpływ na szybkość i dokładność ogrzewania próbki: - „Calculated Control”: MJ Mini dopasowuje temperaturę bloku tak, aby utrzymać próbki o określonej objętości i w określonym typie naczynia reakcyjnego w zaprogramowanej temperaturze. Powoduje to przegrzanie lub przechłodzenie bloku o kilka stopni przez kilka sekund, co pozwala próbkom osiągnąć zaprogramowaną temperaturę. - „Block Control”: MJ Mini dopasowuje temperaturę bloku tak, aby utrzymywał on zaprogramowaną temperaturę, niezaleŜnie od temperatury próbki. „Calculated Control” „Calculated Control” jest metodą preferowaną dla większości typów programów, dającą najbardziej niezmienne, niezawodne i najszybsze wyniki. Termocykler ustala zmiany profilu temperatury bloku grzewczego na podstawie informacji wprowadzonych przez uŜytkownika. Do informacji takich naleŜy: objętość lub masa próbki, oraz szybkość transferu ciepła przez materiał, z którego wykonane są naczynia reakcyjne Precyzyjna regulacja temperatury próbki jest moŜliwa dzięki znajomości jej cech oraz zasad termodynamiki. Jest ona dokładniejsza od metody opartej na kontroli temperatury bloku. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 37 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Czas utrzymania temperatury na danym poziomie moŜe zostać skrócony. Pozwala to na skrócenie czasu trwania całego programu, oszczędność czasu, zachowanie aktywności enzymu oraz minimalizację przypadkowego wiązania starterów. Cykliczne denaturacje z wykorzystaniem „Calculated Control” są optymalne dla 5 sek., zaś krok wiązania/wydłuŜania moŜe być skrócony (jego czas trwania zaleŜy od specyfiki reakcji). Metoda „Calculated Control” pozwala na skrócenie czasu trwania programu na trzy sposoby: 1. Szybkie i precyzyjne przegrzania i przechłodzenia bloku grzewczego pozwalające na szybkie osiągnięcie przez próbkę zaprogramowanej temperatury. 2. Czasy inkubacji w zaprogramowanej temperaturze są czasami inkubacji próbek, a nie bloku. 3. Termocykler uwzględnia typ naczynia reakcyjnego oraz objętość mieszaniny reakcyjnej. „Block Control” Metoda „Block Control” pozwala na mniej dokładną kontrolę temperatury próbki, w porównaniu do metody „Calculated Control”. W metodzie „Block Control” temperatura próbek zawsze pozostaje w tyle za temperaturą bloku grzewczego. Długość opóźnienia zaleŜy od typu naczynia reakcyjnego i objętości mieszaniny reakcyjnej. Opóźnienie to wynosi zazwyczaj od 10 do 30 sek. metoda ta jest najczęściej stosowana w termocyklerach, które posiadają jedynie ten typ metody kontroli temperatury. Modyfikacja programów „Block Control” do programów „Calculated Control” Programy oparte na „Block Control” mogą być przetworzone na programy „Calculated Control” przez odjecie, co najmniej 15 –20 sekund od kaŜdego kroku temperaturowego. W celu osiągnięcia optymalizacji zmodyfikowanego programu moŜe być konieczna dodatkowa weryfikacja empiryczna. Modyfikacja programu stworzonego dla innego termocyklera W celu dostosowania programów stworzonych dla innych termocyklerów o wolniejszym tempie zmian temperatury bloku grzewczego niŜ MJ Mini moŜna wykorzystać krok „Ramp”. Jest jednak moŜliwe, Ŝe reakcja będzie bardziej efektywna przy wolniejszym tempie zmian temperatury. 6.3 Wprowadzanie nowego programu Programowanie MJ Mini składa się z pięciu czynności: 1. Zapoczątkowywanie wprowadzania programu 2. Nadawanie nazwy nowemu programowi. 3. Wybór metody kontroli temperatury. 4. Wprowadzanie kroków programu. 5. Wprowadzanie kroku „End”. Uwaga: Wprowadzenie nowego programu odbywa się w formie tekstowej (nie graficznej). Modyfikowanie wcześniej zapisanego programu odbywa się w sposób graficzny. Zobacz Rozdział 7 w celu uzyskania dokładniejszych informacji dotyczących modyfikowania programu. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 38 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ W kaŜdej z czynności wykorzystywana jest klawiatura numeryczna lub wybór opcji menu. Programy mogą być zmieniane podczas wprowadzania. Program jest automatycznie zachowywany po wprowadzeniu kroku „END”. Program jest zachowywany w folderze <MAIN>, chyba, Ŝe zostanie dla niego stworzony i wskazany nowy folder. Zapoczątkowywanie wprowadzania programu Aby zacząć wprowadzać nowy program wybierz „Enter” w Menu Głównym, a następnie naciśnij „Proceed”. Wyświetli się ekran nadawania nazwy programowi: Nadawanie nazwy nowemu programowi Nazwa programu moŜe być maksymalnie 8-znakowym wyrazem, składającym się z dowolnej kombinacji liter (rzymskich i greckich), cyfr, znaków interpunkcyjnych. W celu przewinięcia liter oraz znaków naciśnij prawy klawisz „Select” (przewijania do przodu) lub lewy klawisz „Select” (przewijania do tyłu). W momencie pojawienia się pojawienia się poszukiwanego znaku obok „Name” naciśnij „Proceed”. Znak ten zostanie zaakceptowany, a kursor przesunie się o jedną spację w prawo. Cyfry oraz kreski mogą być wprowadzone za pomocą klawiatury numerycznej. Po wybraniu dowolnego znaku, kursor jest automatycznie przesuwany w prawo. MoŜna uŜyć przycisku „Cancel” aby cofnąć kursor i skasować poprzednio wpisany znak. Klawiszy prawej i lewej strzałki moŜna uŜyć w celu zmiany/przewijania znaków literowych w nazwie. NaleŜy tylko nasunąć kursor na znak, który ma ulec zmianie. Po wprowadzeniu całej nazwy programu naciśnij „Proceed” jednokrotnie, w celu zatwierdzenia ostatniego znaku. Naciśnij „Proceed” ponownie w celu zatwierdzenia całej nazwy programu. Jeśli wybrana przez Ciebie nazwa programu jest identyczna z nazwą istniejącego programu, zostanie wyświetlony komunikat „Name in Use”. Naciśnij „Proceed” a następnie wprowadź inną nazwę. Wybór metody regulacji temperatury Po wprowadzeniu nazwy programu pojawi się ekran z pytaniem dotyczącym temperatury pokrywy grzejnej. Wprowadź wartość temperatury pokrywy grzejnej, a następnie wciśnij klawisz „Proceed”. Wartość domyślna temperatury pokrywy grzejnej pojawi się w określonym polu, jeśli chcesz uŜyć tej wartości temperatury, przyciśnij klawisz „Proceed”. Uwaga: Zobacz Dodatek 6-A znajdujący się na końcu tego rozdziału w celu uzyskania informacji o wyborze temperatury grzania. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 39 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wybór objętości mieszaniny reakcyjnej Po dokonaniu wyboru temperatury kontroli bloku, uŜytkownik będzie proszony o określenie objętości mieszaniny reakcyjnej. Wprowadź wartość objętości próbki, a następnie wciśnij klawisz „Proceed”. Po wprowadzeniu wartości objętości (akceptowalne wartości znajdują się w przedziale: 1 – 100 µl), termocykler automatycznie wyliczy temperaturę kontroli bloku w Metodzie „Calculated Control”. Wpisana przez uŜytkownika wartość objętości jest brana pod uwagę przez termocykler podczas obliczenia szybkich skoków temperatury prowadzącej do ustalenia końcowej temperatury. Ten sposób wyboru kontroli temperatury jest duŜo bardziej efektywny w ustalaniu temperatury mieszaniny reakcyjnej; redukuje równieŜ czas inkubacji próbki, co daje oszczędność czasu w przedziale 5 – 10 sekund w kaŜdym kroku. Wprowadzenie kroków programu Po wybraniu temperatury pokrywy grzejnej oraz objętości próki naleŜy wprowadzić poszczególne kroki programu. Z Menu EDIT moŜliwe są dwie opcje: „Temp” – wprowadzanie kroku temperaturowego „Gradient” – wprowadzanie kroku gradientowego Wprowadzanie kroku temperaturowego Aby wprowadzić krok temperaturowy wybierz „Temp” z „Enter Menu”, a następnie naciśnij „Proceed”. Pojawi się pierwszy ekran „Temp”: Trzecia linia tego ekranu pokazuje numer wprowadzanego kroku programu (1 w powyŜszym przykładzie). W ostatniej linii ekranu wprowadź temperaturę docelową kroku (w stopniach Celsjusza). Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 40 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ UŜyj klawiatury numerycznej w celu wprowadzenia temperatury w zakresie od 0º do 99,0º C (92,0 w przykładzie poniŜej): Naciśnij „Proceed”. Docelowa temperatura przesunie się do trzeciej linii ekranu, a na dole ekrany pojawi się znak kursora, pozwalający na wprowadzenie czasu trwania kroku. Wprowadź czas trwania kroku (30 sek. w poniŜszym przykładzie): Uwaga: Jeśli wprowadzisz czas zero (0) MJ Mini będzie utrzymywał temperaturę bloku na wskazanym poziomie w nieskończoność. Naciśnij „Proceed”. Wprowadzony czas przesunie się do trzeciej linii ekranu, a w ostatniej linii pojawi się dialog potwierdzenia: Wybierz jedną z wyświetlanych opcji i naciśnij „Proceed”: -„Yes”: Akceptuje wprowadzony krok i wyświetla ponownie „Enter Menu”. UŜyj „Enter Menu” do wprowadzenia następnego kroku programu. -„No”: Pozwala na ponowne wprowadzenie temperatury i czasu trwania kroku. -„Option”: Wyświetla „Options Menu” (patrz „Modyfikacja kroku programu za pomocą opcji”) Proszę zwrócić uwagę, Ŝe naleŜy unikać programowania wielu krótkich kroków, trwających po kilka sekund. MoŜe to spowodować przegrzanie bloku grzewczego, pojawią się Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 41 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ komunikaty „HS Overheating” lub „PS Overheating”, a MJ Mini automatycznie wyłączy się po przekroczeniu maksymalnej, dopuszczalnej temperatury. Wprowadzanie kroku gradientowego Po dojściu do kroku programu, w którym masz zamiar wykorzystać krok gradientowy naciśnij „Gradient” w „Enter Menu”, a następnie naciśnij „Proceed”. W poniŜszym przykładzie gradient będzie wprowadzony jako „Step 2”: Pojawi się pierwszy ekran gradientowy: Wprowadź najniŜszą temperaturę (w tym przykładzie 50º), a następnie naciśnij „Proceed”. Pojawi się ekran najwyŜszej temperatury: Wprowadź najwyŜszą temperaturę (w tym przykładzie 66º), a następnie naciśnij „Proceed”. UŜywaj tylko liczb całkowitych, ułamki dziesiętne nie będą akceptowane. Uwaga: Maksymalna róŜnica temperatura jaka moŜe być zaprogramowana wynosi 15 ºC. Na kolejnym ekranie wprowadź czas trwania kroku gradientowego: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 42 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wprowadź czas trwania kroku w formacie „min:sek.” (30 sec w przykładzie poniŜej), a następnie naciśnij „Proceed”. Pojawi się ekran potwierdzający: Wybierz „Yes”, aby wprowadzić krok do pamięci i przejść do następnego kroku; wybierz „No”, by usunąć lub zmienić wprowadzany krok. Aby przejrzeć gradient wybierz „Option”, a następnie „Preview”. Funkcja „Preview” pozwala na przejrzenie temperatur studzienek wzdłuŜ długiego boku bloku grzewczego (uŜyj klawiszy „Select” w celu przewinięcia listy): Edycja kroku gradientowego Aby edytować krok gradientowy wybierz „Edit” z Menu Głównego. Program zostanie wyświetlony w następujący sposób: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 43 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ UŜyj klawiszy „Select”, aby przejść do kroku, który chcesz edytować, a następnie wybierz przycisk „Proceed”. W tym miejscu moŜna wybrać dodatkowe kroki INS (wstaw krok przed zaznaczonym krokiem) DEL (skasuj podświetlony krok) EDIT (kursor moŜe być przesuwany prze poszczególne pola, które następnie moŜna edytować zmieniając wartość temperatury i/lub długość trwania kroku inkubacji) OPTIONS (więcej informacji dotyczących tej opcji pojawi się poźniej w opisie). W celu edytowania kroku gradientu podświetl krok 2 a następnie wybierz „Proceed”. Następnie wybierz EDIT. Klucze kursorów mogą być teraz przesuwane przed dolne i górne ograniczenia temperatury gradientu oraz czasu inkubacji. Po wprowadzeniu nowych wartości naleŜy przycisnąć przycisk ”Proceed”. Weryfikacja programu gradientowego Po zakończeniu programu na ekranie pojawi się komunikat „Program Complete”. naciśnij klawisz „Proceed”, a pojawi się kolejny ekran, pozwalający na przejrzenie temperatur studzienek: Kroki Gradientu: ROW ROW ROW ROW ROW ROW ROW ROW A= 66.0° B= 64.9° C= 62.8° D= 59.9° E= 56.3° F= 53.4° G= 51.2° H= 50.0° Wyświetlane temperatury będą uporządkowane wzdłuŜ długiego boku bloku grzewczego. Temperatury będą wyliczone z algorytmu uwzględniającego temperaturę bloku i próbki. MoŜesz powrócić do Menu Głównego przez naciśnięcie „Proceed”. Zastosowanie kalkulatora gradientu Kalkulator gradientu daje moŜliwość przewidzenia temperatur studzienek bloku wzdłuŜ długiego boku bloku grzewczego dla zadanego gradientu. Temperatury te zostaną wyliczone z algorytmu uwzględniającego temperatury zarówno bloku grzewczego, jak i próbek. Aby skorzystać z kalkulatora gradientu wybierz polecenie „Tools” w Menu Głównym, a następnie naciśnij klawisz „Proceed”. Pojawi się ekran: Wybierz „Gradient Calculator”, a następnie naciśnij „Proceed”. Wprowadź najniŜszą temperaturę gradientu z wykorzystaniem klawiatury numerycznej, a następnie naciśnij „Proceed”. Teraz z kolei wprowadź najwyŜszą temperaturę gradientu (równieŜ z wykorzystaniem klawiatury numerycznej) i wciśnij klawisz „Proceed”. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 44 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wprowadzane mogą być tylko liczby całkowite, nie zaś ułamki dziesiętne. Pojawi się następujący ekran: Wciśnij klawisz „Proceed” aby wrócić do Głównego Menu. Wprowadzanie kroku „GoTo” Podczas programowania termocyklera MJ Mini, opcja „GoTo” staje się dostępna dopiero po wprowadzeniu pierwszego kroku temeraturowego. Ten krok „GoTo” nie moŜe być pierwszym krokiem w danym protokole. Aby wprowadzić krok pętli „GoTo”, wybierz opcję „GoTo” z Menu Głównego. Pojawi się pierwszy ekran „GoTo”: W ostatniej linii tego ekranu wyświetlany jest numer kroku do którego naleŜy powrócić. Wprowadź numer kroku, od którego cykl będzie powtarzany (1 w poniŜszym przykładzie) i naciśnij „Proceed”. Zostanie wyświetlona informacja: Wprowadź liczbę dodatkowych cykli (3 w poniŜszym przykładzie). Naciśnij „Proceed”. Liczba dodatkowych cykli przesunie się do drugiej linii ekranu, a na dole ekranu pojawi się dialog potwierdzający: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 45 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wybierz jedną z opcji, a następnie naciśnij „Proceed”: -„Yes”: Akceptacja wprowadzonego kroku i powrót do „Enter Menu”. UŜyj „Enter Menu” do wprowadzenia kolejnego kroku programu. -„No”: Pozwala na zmianę numeru powrotnego kroku oraz zmianę liczby wprowadzonych dodatkowych cykli Wprowadzanie kroku „End” Aby wprowadzić krok „End” wybierz polecenie „End” w „Enter Menu”. Pojawi się pojedynczy ekran ”End”: Na ekranie tym automatycznie widoczny jest krok „End”, oraz dialog potwierdzający krok w ostatniej linii ekranu. Wybierz jedną z wyświetlanych opcji, a następnie naciśnij klawisz „Proceed”: -„Yes”: Potwierdzenie wprowadzenia kroku „End”, powrót do Menu Głównego. -„No”: Wyświetla „Enter Menu”, a co za tym idzie daje moŜliwość wprowadzenia dodatkowych kroków. Jeśli wcześniej stworzono foldery uŜytkownika (zobacz Rozdział 8), wybór opcji „Yes” dodatkowo pozwala na wyświetlenie listy istniejących folderów: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 46 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wybierz folder, w którym ma być zapisany wprowadzony przez Ciebie program, a następnie naciśnij „Proceed”. Program zostanie zachowany we wskazanym folderze, a na ekranie pojawi się Menu Główne. 6.4 Modyfikacja kroku programu z wykorzystaniem Opcji Menu „Options” jest dostępne z dialogów potwierdzania kroku zarówno kroków temperaturowych, jak i „Ramp”. Aby uzyskać dostęp do „Options Menu”, wybierz „Options” z dialogu potwierdzającego kroku temperaturowego lub „Ramp”, a następnie naciśnij „Proceed”. Na dole ekranu pojawi się „Options Menu”: -„Inc”: Pozwala na modyfikację temperatury kroku poprzez jej stałą, stopniową zmianę. Pozwala to na systematyczne podwyŜszanie lub obniŜanie temperatury kroku, za kaŜdym razem, gdy krok ten jest wykonywany przez polecenie „GoTo”. -„Ext”: Modyfikuje czas trwania kroku temperaturowego poprzez stałą, stopniową zmianę czasu jego trwania. Pozwala to na systematyczne skracanie lub wydłuŜanie czasu trwania kroku, za kaŜdym razem, gdy krok ten jest wykonywany przez polecenie „GoTo”. -„Rate” Modyfikuje szybkość zmiany temperatury w protokole, które wymaga wprowadzenia wartości niŜszej niŜ maksymalna wartość temperatury. -„Beep”: Modyfikuje krok temperaturowy lub „Ramp” poprzez przypisanie do niego sygnału dźwiękowego. Sygnał dźwiękowy pojawia się w momencie osiągnięcia wskazanej temperatury. Wprowadzenie opcji „Increment” Aby wprowadzić stałą zmianę temperatury wybierz „Inc” z „Options Menu” kroku temperaturowego, a następnie naciśnij „Proceed”. Pojawi się następujący ekran: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 47 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Informacje dotyczące modyfikowanego kroku temperaturowego pojawią się w dolnej linii ekranu. Znak „+” oznacza ustawienie ekranu w opcji progresywnego wzrostu temperatury. Aby zmienić opcję do spadku temperatury, naciśnij znak „-”. Ponowny powrót do „+” moŜna wykonać przez naciśnięcie klawisza „-”. Wprowadź wartość zmiany temperatury (1,2 w poniŜszym przykładzie): Naciśnij „Proceed”. Wartość Inc będzie wprowadzona do protokołu, menu potwierdzające zostanie wyświetlone: Wybierz jedną z wyświetlanych opcji i naciśnij „Proceed”: -„Yes”: Potwierdza wartość „Inc” i pozwala na powrót do „Enter Menu”. UŜyj „Enter Menu” do wprowadzenia kolejnego kroku programu. -„No”: Pozwala na ponowne wprowadzenie wartości „Inc”. -„Option”: Wyświetla ponownie „Options Menu”. UŜyj “Options Menu”, aby wprowadzić kolejne modyfikacje kroku. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 48 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wprowadzanie opcji „Extend” Aby wprowadzić opcję zmiany czasu trwania kroku wybierz „Ext” z „Options Menu”, a następnie naciśnij „Proceed”. Pojawi się pierwszy ekran „Ext”: Podobnie, jak w przypadku opcji „Inc” w drugiej linii ekranu pojawią się informacje dotyczące wprowadzonego kroku. W najniŜszej linii pojawi się dialog pozwalający na wprowadzenie zmiany czasu trwania kroku. Znak „+” pozwala na stałe, sukcesywne zwiększanie czasu trwania kroku. Aby ustawić zmniejszanie się czasu trwania długości kroku naciśnij „-”. Powrót do „+” następuje po naciśnięciu „-”. Wprowadź wartość zmiany czasu (wydłuŜania lub skracania) kroku (1,0 w poniŜszym przykładzie): Naciśnij „Proceed”. Wartość „Ext” zostanie wstawiona do protokołu i potwierdzenie zostanie wyświetlone w dolnej linii okna: Wybierz jedną z wyświetlanych opcji, a następnie naciśnij „Proceed”: -„Yes”: Potwierdza wprowadzoną wartość „Ext” i wyświetla „Enter Menu”. UŜyj „Enter Menu” w celu wprowadzenia kolejnego kroku programu. -„No”: Pozwala na ponowne wprowadzenie wartości „Ext”. -„Options”: Wyświetla ponownie „Options Menu”, pozwalając na wprowadzenie kolejnych modyfikacji kroku. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 49 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wprowadzenie Opcji „Rate” Aby wprowadzić krok skoku wybierz „Rate” z „Options Menu”. Ekran Rate zostanie wyświetlony: W dolnej linii ekranu pojawi się wielkość skoku (w stopniach Celsjusza na sekundę) jaka ma zostać wprowadzona. UŜyj klawiatury numerycznej aby wprowadzić wartość wzrostu temperatury o wartości nie większej niŜ 2,5 °C/sec (1 °C/sec jest zastosowany w przykładzie poniŜej): Uwaga: jeśli wprowadzona zostanie wartość większa niŜ wartość maksymalna moŜliwa dla termocyklera MJ Mini, wówczas automatycznie zostanie wybrana wartość maksymalna wzrostu temperatury. Naciśnij „Proceed” Wartość skoku temperatury zostanie automatycznie dopisana do protokołu, a menu potwierdzające zostanie wyświetlone w dolnej linii okna: Wybierz jedną z wyświetlanych opcji, a następnie naciśnij „Proceed”: -„Yes”: Potwierdza wprowadzoną zmianę i wyświetla „Enter Menu”. UŜyj „Enter Menu” w celu wprowadzenia kolejnego kroku programu. -„No”: Pozwala na ponowne wprowadzenie wartości „Ramp Rate” i kończy temperaturę. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 50 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wprowadzanie opcji „Beep” Aby wprowadzić sygnał dźwiękowy wybierz „Beep” z „Options Menu” kroku temperaturowego lub „Ramp”, a następnie naciśnij klawisz „Proceed”. W trzeciej linii ekranu pojawi się słowo „Beep”, a poniŜej jego dialog potwierdzający: Wybierz jedną z wyświetlanych opcji, a następnie naciśnij „Proceed”: -„Yes”: Akceptacja opcji „Beep” i powrót do „Enter Menu”. UŜyj „Enter Menu”, aby wprowadzić kolejny krok programu. -„No”: Usuwa opcję „Beep”. -„Option”: Ponownie wyświetla „Options Menu” w przypadku modyfikacji kroku temperaturowego. UŜyj „Options Menu” w celu wprowadzenia dalszych modyfikacji kroku. 6.5 Wprowadzanie poprawek podczas programowania Aby wprowadzić poprawki podczas wprowadzania programu uŜyj opisanych poniŜej procedur. Opisana tu metoda edycji programu jest przydatna przy wprowadzaniu niewielkich zmian wprowadzonych wartości. W przypadku konieczności wprowadzenia duŜych zmian, takich jak dodawanie lub usuwanie całych kroków programu, naleŜy uŜyć polecenia „Edit” (patrz Rozdział 7). Zmiana ostatniej wprowadzonej wartości lub opcji menu Naciśnij „Cancel”. Wprowadzona przez ciebie wartość lub wybór zostanie anulowana, pozwalając na wprowadzenie innej. Po wprowadzeniu nowej wartości lub wybraniu innej opcji naciśnij „Proceed”, co pozwoli na jej zaakceptowanie. Zmiana wszystkich wartości ostatniego wprowadzonego kroku Wielokrotnie naciśnij „Cancel”. Za kaŜdym naciśnięciem „Cancel” kursor przesunie się o jedną pozycję wstecz kasując po kolei wartości. Po skasowaniu wszystkich wartości wprowadź nowe lub naciśnij jeszcze raz „Proceed”, aby zatwierdzić zmiany. Zmiana parametrów wcześniejszych kroków programu Podczas tworzenia programu moŜesz przesuwać kursor „Select” przez poszczególne pola edycji. Pozwoli to na zmianę istniejących juŜ wartości temperatury lub czasu inkubacji w protokole wcześniej stworzonym. Ustaw kursor na miejscu edycji i przyciśnij „Cancel” Wcześniej wpisana wartość zostanie w ten sposób skasowana i moŜesz teraz wpisać nową wartość w danym polu. Przyciśnij „Proceed” aby kontynuować programowanie. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 51 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ W celu zmiany typu kroku (np. zmiana kroku gradientowego na zwykły krok temperaturowy), najpierw musisz skasować dany krok, a następnie wprowadzić nowy krok, tak jak pokazano poniŜej. Przesuń kursor na numer kroku który chcesz usunąć i naciśnij „Proceed”. Następujące Menu zostanie wyświetlone: Z tej pozycji masz moŜliwość skasować krok gradientowy, zastąpić go krokiem temperaturowym. Wybierz klucz „Select” aby przewijać pomiędzy poszczególnymi opcjami, z podświtloną opcją DEL naciśnij „Proceed”. Krok ten będzie wtedy skasowany, a następny krok zmieni swój numer. Wybierz klucz „Select” aby ponownie przewijać dany program i wsawić krok temperaturowy na miejscu 2 – podświetl pozycję 2 i wciśnij „Proceed”. Następujące opcje są dostępne: INS, DEL, EDIT, i OPTION. Wybierz INS aby wstawić krok przed krokiem GoTo. Wybierz Temp, a następnie wstaw wartość temperatury i czas inkubacji, tak jak to opisano poprzednio. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 52 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Usuwanie programu - Aby usunąć program: ustaw kursor na jakimkolwiek numerze kroku i naciśnij „Cancel”. Pojawi się dialog potwierdzający usunięcie programu: Wybierz „No”, a następnie naciśnij „Proceed”. Program zostanie usunięty i zostanie wyświetlone Menu Główne. Tworzenie stałego zapisu programów Podczas naprawy urządzenia MJ Mini jest moŜliwa konieczność wymiany procesora, na którym zapisane są programy. Aby nie utracić danych, raz na jakiś czas warto zapisać je odręcznie na papierze. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 53 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Dodatek 6-A Wybór pokrywy grzejnej w opcji Pokrywa grzejna Dzięki zastosowaniu pokrywy grzejnej w podjednostce alpha termocyklera MJ Mini, zredukowana jest ilość pary wodnej gromadzonej w górnej części probówki tuŜ ponad powierzchnią mieszaniny reakcyjnej. Dzięki temu nie ma równieŜ potrzeby stosowania oleju mineralnego czy parafiny jako bariery przeciw odparowaniu próbki. Normalne jest, Ŝe podczas gdy mieszanina reakcyjna jest podgrzewana para wodna gromadzi się w chłodniejszej, górnej części naczynia reakcyjnego. Kondensacja pary wodnej moŜe mieć niewłaściwy wpływ na przebieg reakcji, odparowanie wody powoduje zwiększenie stęŜenia próbki. Pokrywa grzejna utrzymując wyŜszą temperaturę w górnej części naczyń reakcyjnych uniemoŜliwia kondensację pary wodnej. Tryb ciągły Funkcja programowania pokrywy grzejnej w termocyklerze MJ Mini pojawia się w Trybie Ciągłym „Constant Mode”. W Trybie Ciągłym ustalona wartość temperatury pokrywy grzejnej jest utrzymywana przez czas trwania doświadczenia (dopóki temperatura bloku grzejnego nie zostanie obniŜona poniŜej temperatury otoczenia – jest to sygnał do wyłączenia pokrywy grzejnej). Tryb Ciągły moŜe być uŜyty w specjalnych przypadkach, takich jak zaprogramowanie wartości temperatury pokrywy grzejnej niŜszej niŜ najwyŜsza wartość temperatury w protokole (zobacz poniŜej). Ustawiona wartość domyślna pokrywy grzejnej w Trybie Ciągłym wynosi 100 °C. Wybór temperatury pokrywy MoŜna przypuszczać, Ŝe zastosowanie pokrywy grzejnej z zaprogramowaną stałą wysoką temperaturą jest korzystne i niezbędne dla przeprowadzenia reakcji z eliminacją kondensacji pary wodnej. Jednak w niektórych przypadkach, gdy temperatura pokrywy grzejnej jest za wysoka, wzrasta temperatura mieszaniny reakcyjnej. Optymalizacja temperatury pokrywy grzejnej wymaga zatem odnalezienia warunków punktu równowagi pomiędzy zapobieganiem kondensacji a przegrzaniem próbki. Na dobranie optymalnej temperatury pokrywy grzejnej w danym doświadczeniu będą miały wpływ: objętość mieszaniny reakcyjnej, wysokość naczynia (płytki, probówki), wielkość powierzchni powyŜej bloku grzejnego. Dla wysokich probówek, dla których przestrzeń powyŜej bloku grzejnego jest duŜa powinno stosować się wyŜsze wartości temperatury pokrywy grzejnej. Dla naczyń reakcyjnych nisko wyprofilowanych, w których mieszanina reakcyjna zajmuje maksymalną objętość (np. 50 – 100 µl dla płytek 96- studzienkowych; 15 – 30 µl dla płytek 384- studzienkowych), temperatura pokrywy grzejnej powinna być niŜsza. Dla bardzo małych objętości mieszaniny reakcyjnej (< 5 µl) temperatura pokrywy grzejnej powinna być wysoka, aby uniemoŜliwić odparowanie próbki. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 54 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 7 Edycja programów 7.1 Edycja istniejącego programu Rozpoczęcie edycji Edycja programu Wprowadzanie nowego kroku programu Usuwanie kroku programu Edycja kroku programu Dodawanie opcji kroku programu 7.2 7.3 7.4 Edycja programów w trybie graficznym Zapisywanie edytowanego programu Usuwanie wprowadzonych zmian Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 55 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini 7.1 ∝ Edycja istniejącego programu Narzędzia edycji programu MJ Mini są dostępne dzięki funkcji „Edit” w Menu Głównym. Pozwalają na modyfikację programów przez: -wprowadzanie zmian poszczególnych kroków programu, -dodawanie nowych kroków programu, -usuwanie kroków programu, -dodawanie opcji do kroków temperaturowych i kroków „Ramp”. Uwaga: Proszę zwrócić uwagę, Ŝe funkcja „Edycji” nie obejmuje moŜliwości zmiany nazwy programu. Aby uzyskać informacje jak z istniejącego programu poprzez kopiowanie i zapis pod inną nazwą utworzyć nowy program proszę przeczytać Rozdział 8: „Kopiowanie programu”. Uwaga: Jeśli jedyne zmiany jakie wprowadzasz do protokołu to zmiana temperatury pokrywy grzejnej lub objętość mieszaniny reakcyjnej, moŜesz to zrobić tuŜ przed włączeniem reakcji. Rozpoczęcie edycji Aby rozpocząć edycję programu wybierz „Edit” z Menu Głównego, a następnie naciśnij „Proceed”. Pojawi się jeden z dwóch typów ekranów, w zaleŜności od tego, czy Twój program jest zapisany w folderze <Main>, czy teŜ w stworzonym przez Ciebie folderze uŜytkownika. - Jeśli wszystkie programy są zapisane w folderze <Main>: Wyświetli się lista programów znajdujących się w tym folderze: Wybierz program, który zamierzasz edytować i naciśnij Proceed”. Jeśli programy są zapisane równieŜ w folderach uŜytkownika Wyświetli się najpierw lista folderów, znajdujących się w aparacie – po lewej stronie ekranu. Po podświetleniu wybranego folderu, po prawej stronie zostanie wyświetlona lista programów w tym folderze: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 56 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Naciśnij prawy przycisk wyboru „Select” aby przesunąć kursor do prawej kolumny. Wybierz program, który zamierzasz edytować ( iPRF1 kb w poniŜszym przykładzie), a następnie naciśnij klawisz „Proceed”. W obydwu przypadkach po naciśnięciu polecenia „Proceed” wyświetli się pierwszy ekran edycji programu. Aby zachować równieŜ oryginalną wersją programu, skopiuj go, a następnie edytuj kopię. Edycja programu Pierwszy ekran edycji wyświetla dwie metody kontroli temperatury, objętość próbki i krok programu. MoŜesz UŜyć klawiszy „Select” aby przechodzić poszczególne kroki programu. Kursor będzie automatycznie przesuwany przez oznaczenia numeryczne poszczególnych kroków oraz przez wprowadzone wartości. Aby zmienić pojedynczy parametr kroku najedź na niego kursorem i nadpisz nową wartość, a następnie naciśnij klawisz „Proceed”. Nowa wartość zostanie wyświetlona na ekranie. Aby zrezygnować ze zmiany naciśnij „Cancel”, a następnie „Proceed” - powróci „stara” wartość. Aby dodać, usunąć lub zmodyfikować krok programu najedź kursorem na numer kroku, a następnie naciśnij „Proceed”. Pojawi się „Edit Menu”: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 57 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ -„Insert”: Pozwala na wprowadzenie nowego kroku przed wyświetlanym właśnie krokiem. -„Delete”: Usuwa wyświetlany aktualnie krok. -„Edit”: Wyświetla ponownie ostatni ekran z kursorem na pierwszej wartości kroku tak, Ŝe moŜe ona być natychmiast zmieniana. -„Option”: Pozwala na dodanie opcji do wyświetlanego aktualnie kroku, jeśli jest to krok temperaturowy. Wprowadzanie nowego kroku programu Aby wprowadzić nowy krok programu wybierz „Insert” z „Edit Menu”, a następnie naciśnij „Proceed”. Wyświetli się „Enter Menu” pozwalające na wprowadzenie nowego kroku programu (nowy krok w poniŜszym przykładzie ma numer 2): UŜyj „Enter Menu”, aby wprowadzić parametry nowego kroku programu (patrz „Wprowadzanie Kroków Programu”, Rozdział 6). Po wprowadzeniu wszystkich parametrów wybierz „Yes” z dialogu potwierdzającego, a następnie naciśnij klawisz „Proceed”. Edytowany program zostanie wyświetlony ponownie z uwzględnieniem nowo wprowadzonego kroku. Usuwanie kroku programu Aby usunąć krok programu wybierz „Delete” z „Edit Menu”, a następnie naciśnij klawisz „Proceed”. Krok ten zostanie natychmiast usunięty, a edytowany program zostanie wyświetlony ponownie juŜ bez tego kroku. Aby zrezygnować z kasowania kroku programu postępuj zgodnie z instrukcjami zawartymi w „Rezygnacja ze zmian w edycji”. Proszę zwrócić uwagę, Ŝe naleŜy zachować duŜą ostroŜność uŜywając „Delete”, gdyŜ po usunięciu kroku nie da się go odzyskać bez ponownego mozolnego wprowadzania zmian. MoŜe być to niewygodne, jeśli podczas edycji wprowadzonych zostało wiele zmian. Edycja kroku Po dokonaniu wyboru: Edycja kroku, moŜna edytować poszczególne wartości jak tylko zostaną podświetlone. Poprzez wybór „Proceed” moŜliwe jest kontynuowanie edycji poszczególnych kroków w programie. Dodawanie opcji kroku programu Aby dodać opcję do kroku programu wybierz „Option” z „Edit Menu”, a następnie naciśnij klawisz „Proceed”. Pojawi się „Options Menu” dla edytowanego kroku programu. Zgodnie z Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 58 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ instrukcjami zawartymi w rozdziale 3, „Modyfikacji programu z wykorzystaniem opcji” wprowadź lub zmień opcje. Po zakończeniu wprowadzania zmian wybierz „Yes” z dialogu potwierdzającego, a następnie naciśnij klawisz „Proceed”. Edytowane kroki programu zostaną wyświetlone ponownie z uwzględnieniem wprowadzonych opcji. 7.2 Edycja programu w sposób graficzny MoŜliwa jest edycja programu w sposób graficzny. Metoda ta jest w pewien sposób ograniczona, a mianowicie umoŜliwia wprowadzanie zmian jedynie wartości danych parametrów, takich jak temperatura inkubacji, czas utrzymywania temperatury, liczba powtórzeń GoTo. Podczas edycji na sposób graficzny nie ma moŜliwości dodania, usunięcia kroku, czy wprowadzenia zmian w opcjach kroku temperaturowego. JednakŜe sposób ten jest bardzo uŜyteczny do szybkiej zmiany wartości parametrów. Tak jak pokazano w rozdziale 7.2 moŜna zapisać program wraz z wprowadzonymi zmianami bez utraty jego pierwotnych parametrów. Aby edytować program graficznie z Głównego Menu wybierz „Select”. Kroki protokołu zostaną wyświetlone w trybie tekstowym: Za pomocą kluczy „Select” przewijaj przez pola temperatury pokrywy grzejnej i objętości mieszaniny reakcyjnej. Podczas gdy kursor jest umieszczony na kroku protokołu, moŜesz wybrać przycisk „Screen” aby wyświetlić sposób graficzny protokołu: Protokół zostanie wyświetlony w sposób skrócony z wyszczególnionymi krokami przedstawionymi po lewej stronie ekranu. Za pomocą kluczy „Select” moŜesz przewijać do przodu i do tyłu przez poszczególne pola edycji. Podczas gdy kursor jest przewijany przez pola edycji poszczególnych kroków temperatury, wartość temperatury aktualnie podświetlanego kroku jest wyświetlana w górnej części drugiej kolumny. Kiedy podświetlana jest komenda GoTo, w górnej części drugiej kolumny wyświetlony numer aktualnego kroku oraz ilość powtórzeń jaka zostanie przeprowadzona (zobacz poniŜej). Podczas, gdy będziesz przechodzić przez program, odpowiedni krok programu będzie podświetlony na wykresie graficznym po prawej stronie ekranu, aby pokazać uŜytkownikowi gdzie aktualnie się znajduje. Podczas gdy aktywny pozostaje krok GoTo, podświetlona zostanie linia przerywana znajdująca się poniŜej wykresu graficznego. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 59 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Aby zmienić wartość parametru w dowolnym kroku, naleŜy podświetlić dany krok i wpisać Ŝądaną wartość. Wybierz „Proceed” aby zatwierdzić zmiany. W celu wprowadzenia zmiany czasu trwania kroku naleŜy wybrać ten krok, a następnie prawym kluczem „Select” przesunąć kursor na pole czasu. Wybierz „Proceed” aby zatwierdzić zmiany. Po podświetleniu kroku GoTo moŜna edytować sam krok, jak równieŜ wprowadzić zmiany do ilości powtórzeń. Aby wyjść z trybu graficznego, naleŜy powtórnie przycisnąć przycisk „Screen”. Zostanie wówczas wyświetlony tryb tekstowy protokołu. Z tej pozycji moŜna w szerszy sposób edytować program. MoŜna równieŜ zapisać (lub anulować) wprowadzone zmiany jak opisano poniŜej. 7.3 Zapisywanie edytowanego programu Aby zapisać edytowany program uŜyj prawego klawisza „Select”, aby przesunąć się do kroku „End”. Ustaw kursor na numerze tego kroku i naciśnij „Proceed”. W ostatniej linii ekranu pojawi się dialog pozwalający na zapisanie edytowanego programu: -„End”: Zachowuje zmiany i wyświetla Menu Główne. Zakończenie sesji edycji programu. -„Insert”: Pozwala na wprowadzenie kolejnego dodatkowego kroku programu przed krokiem „End”. Usuwanie wprowadzonych zmian Aby zrezygnować z wprowadzonych zmian uŜyj klawiszy „Select”, aby przesunąć kursor na jakikolwiek numer kroku i naciśnij „Cancel”. Pojawi się komunikat o zapisie zmian: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 60 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wybierz „Yes” i naciśnij „Proceed” jeśli chcesz zapisać zmiany. Aby uniewaŜnić wprowadzone zmiany wybierz „No”, a następnie „Proceed”. Wszystkie zmiany wprowadzone podczas edycji zostaną usunięte i zostanie wyświetlone Menu Główne. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 61 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 8 Korzystanie z oprogramowania 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 8.10 8.11 8.12 8.13 8.14 8.15 8.16 8.17 Określanie pozycji protokołu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Ustawienia Folderów Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Tworzenie Folderu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Wprowadzanie hasła do folderu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Kasowanie Foldera Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Zmiana nazwy foldera Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Kopiowanie programu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Przesuwanie programu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Kasowanie programu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Zamiana nazwy programu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Narzędzia programowe Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Oglądanie programu ostatniego pomiaru Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Zmiana ustawień domyślnych pokrywy grzejnej Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Przeprowadzanie auto testu kontrolnego Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Kalkulator Gradientu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Odczytanie wersji oprogramowania Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Zmiana kontrastu wyświetlacza LCD Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 62 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 8.1 Określanie pozycji protokołu Oprogramowanie termocyklera MJ Mini jest w taki sposób skonstruowany, Ŝe (poprzez wybór opcji FILES lub TOOLS z Głównego Menu, Main Manu) wymaga od uŜytkownika określenia pozycji, w której dany protokół będzie przechowywany. • Jeśli wszystkie programy są przechowywane w Menu Głównym <MAIN>: Na ekranie zostanie wyświetlona lista programów zawartych w <MAIN>: Wybierz odpowiedni program z listy. • Jeśli programy są przechowywane w folderach: Na ekranie, po jego lewej stronie zostanie wyświetlona lista folderów zapisanych w aparacie. Podczas przewijania listy folderów (za pomocą kluczy <<Select>>), po prawej stronie ekranu będzie wyświetlana lista programów znajdujących się w poszczególnych folderach: Po wybraniu odpowiedniego folderu znajdującego się po lewej stronie ekranu, aby przesunąć kursor do drugiej kolumny naleŜy wybrać klucz prawej strzałki <<Select>>, a wtedy naleŜy przewijać w górę i w dół aŜ do wybrania odpowiedniego programu i nacisnąć przycisk <<Proceed>> w celu potwierdzenia dokonanego wyboru. 8.2 Ustawienia Folderów Ustawienia, które są dostępne z FILE MENU, umoŜliwiają wykonanie następujących czynności: • Utworzenie nowego folderu, w którym są przechowywane protokoły • Ochrona, kasowanie i zmiana nazwy istniejącego folderu • Kopiowanie, kasowanie lub zmiana nazwy istniejącego programu • Przemieszczanie programów pomiędzy folderami Aby wyświetlić pliki menu FILES MENU, z Głównego Menu naleŜy wybrać Files a następnie nacisnąć << Proceed>>: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 63 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 8.3 Tworzenie Folderu Termocykler MJ Mini moŜe przechowywać programy w folderach, włącznie z folderem głównym <MAIN>. Jeśli podczas procesu zapisywania programu nie zostanie wskazany folder, w którym ma zostać umieszczony dany program, wówczas zostanie on domyślnie zapisany w folderze MAIN. Aby utworzyć nowy folder, wybierz NEW z Files Menu, a wtedy przyciśnij <<Proceed>>. Zostanie wyświetlony ekran umoŜliwiający wprowadzenie nazwy: Wprowadź nazwę dla foldera, skorzystaj z instrukcji zamieszczonej w rozdziale „Nadawanie nazwy nowemu programowi” w rozdziale 6, następnie wybierz <<Proceed>>. Wprowadzona nazwa folderu zostanie zapamiętana, folder zapisany, a ekran powróci do MAIN MENU. 8.4 Wprowadzanie hasła do folderu Protokoły, które znajdują się w folderach zabezpieczonych hasłem nie mogą być edytowane, nie mogą być kasowane, ich nazwa nie moŜe być zmieniana oraz nowe protokoły nie mogą być w nich zapisane bez wcześniejszego wprowadzenia odpowiedniego hasła. UŜytkownik, nie znający hasła do danego foldera moŜe wchodzić do tego foldera, uruchamiać, kopiować i oglądać znajdujące się tam programy. Pamiętaj: Hasło nie moŜe być wprowadzone do folderu MAIN MENU Aby wprowadzić hasło dla foldera, z Files Menu naleŜy wybrać SECURE i nacisnąć <<Proceed>>. Zostanie wyświetlona lista wszystkich folderów zapisanych w aparacie. Wybierz odpowiedni folder (inny niŜ MAIN) i naciśnij <<Proceed>>. Zostanie wyświetlony ekran umoŜliwiający wprowadzenia hasła: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 64 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Właściwe hasło składa się z cyfr, długie do czterech znaków. Po wprowadzeniu hasła o długości do trzech znaków naleŜy przycisnąć przycisk <<Proceed>> aby spowodować jego akceptację. Po wprowadzeniu czwartego znaku, hasło automatycznie będzie akceptowane bez konieczności potwierdzenia. Hasło moŜe być zmieniane w dowolnym czasie. Aby wybrać folder chroniony naleŜ postąpić według kroków opisanych powyŜej i naciśnij <<Proceed>>. Pojawi się ekran z zapytaniem o aktualne hasło: Wprowadź aktualne hasło. I ponownie, po wprowadzeniu hasła o długości do trzech znaków naleŜy przycisnąć przycisk <<Proceed>> aby spowodować jego akceptację. Po wprowadzeniu czwartego znaku, hasło automatycznie będzie akceptowane bez konieczności potwierdzenia. Wprowadź nowe hasło, jak opisano powyŜej. Nowe hasło zostanie przypisane dla danego foldera i zostanie wyświetlony ekran Main Menu. 8.5 Kasowanie Foldera Przed skasowaniem folder musi być pusty. NaleŜy wszystkie foldery przesunąć bądź skasować z danego folderu. Następnie naleŜy wybrać DELETE z lewej strony Menu Plików Files Menu i nacisnąć <<Proceed>>. Zostanie wyświetlona lista folderów obecnych w aparacie. Wybierz folder, który zamierzasz wykasować i przyciśnij <<Proceed>> . Zostanie wyświetlony ekran potwierdzenia: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 65 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wybierz YES i przyciśnij <<Proceed>>. Folder zostanie skasowany. Aby zrezygnować z usunięcia foldera naleŜy wybrać przycisk <<Cancel>> lub wybrać No, a następnie <<Proceed>>. 8.6 Zmiana nazwy foldera Aby zmienić nazwę foldera z lewej części File Menu naleŜy wybrać Rename, a następnie przycisk <<Proceed>>. Wybierz folder, którego nazwa ma zostać zmieniona, a następnie przycisk <<Proceed>>. Zostanie wyświetlony ekran zmiany nazwy folderu: Pamiętaj: Folder <Main> nie moŜe być skasowany. Nazwij nowy folder (zobacz Rozdział 6 „Nadawanie nazwy nowemu programowi”) i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Nazwa foldera zostanie zmieniona i ekran główny zostanie wyświetlony. 8.7 Kopiowanie programu Zaprogramowaną procedurę moŜna skopiować i zapisać pod inną nazwą. Kopia programu moŜe być zapisana zarówno w tym samym folderze, jak i w nowym folderze. Aby skopiować program z File Menu naleŜy wybrać Copy, a następnie nacisnąć przycisk <<Proceed>>. Następnie naleŜy określić miejsce, w którym program zostanie zapisany (zobacz Rozdział 8 powyŜej „Określenie pozycji folderu”) i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Jeśli w aparacie znajduje się więcej niŜ jeden folder, wówczas uŜytkownik zostanie poproszony o określenie, w którym folderze program ma zostać zapisany: Wybierz docelowy folder w którym zostanie zamieszczony program i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Ekran nazwy zostanie wyświetlony: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 66 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wprowadź nazwę dla skopiowanego programu (zobacz Rozdział 6 „Nadawanie nazwy nowemu programowi”) i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Program zostanie skopiowany do wskazanego folderu pod określoną nazwą. Ekran Menu Główne Main Menu zostanie wyświetlony. 8.8 Przesuwanie programu Aby przesunąć program z File Menu naleŜy wybrać MOVE i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Zlokalizuj program, który ma zostać przesunięty (Zobacz Rozdział 6 „Określenie pozycji folderu”) i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Zostanie wyświetlony ekran z listą folderów. Wybierz folder, do którego program ma zostać przesunięty i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Program zostanie do tego folderu przesunięty, a Menu Główne zostanie wyświetlone. 8.9 Kasowanie programu Aby skasować program z File Menu naleŜy wybrać DELETE i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Wybierz program, który ma zostać skasowany (Zobacz Rozdział 6 „Określenie pozycji folderu”) i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Ekran potwierdzenia zostanie wyświetlony: Wybierz YES, a następnie naciśnij przycisk <<Proceed>>. Program zostanie usunięty, a Menu Główne zostanie wyświetlone. Aby uniewaŜnić usuwanie programu wybierz <<Cancel>> lub No, a następnie naciśnij przycisk <<Proceed>>. 8.10 Zamiana nazwy programu Aby zmienić nazwę programu, z File Menu naleŜy wybrać RENAME i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Wybierz program, którego nazwa ma zostać zmieniona (Zobacz Rozdział 6 „Określenie pozycji folderu”) i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Ekran potwierdzenia zostanie wyświetlony: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 67 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Wprowadź nazwę nowego programu (Zobacz Rozdział 6 „Określenie pozycji folderu”) i naciśnij przycisk <<Proceed>>. Program ze zmienioną nazwą zostanie zapamiętany, a Menu Główne zostanie wyświetlone. 8.11 Narzędzia programowe Z narzędzi programowych korzysta się podczas wykonywania następujących czynności: • Oglądanie kroków ostatnio włączonego programu • Oglądanie/zmiana domyślnych ustawień pokrywy grzejnej • Włączanie testu kontrolnego • Korzystanie z kalkulatora gradientu termicznego • Sprawdzanie wersji aktualnej wersji oprogramowania • Sprawdzanie kontrastu ekranu LCD aparatu 8.12 Oglądanie programu ostatniego pomiaru Aby zobaczyć protokół ostatnio włączonego programu w termocyklerze MJ Mini z Głównego Menu wybierz TOOLS i naciśnij <<Proceed>>: Na ekranie zostanie wyświetlona lista narzędzi. Podświetl Last Run i przyciśnij <<Proceed>>. Na ekranie zostaną wyświetlone informacje o ostatnio włączonym protokole: Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 68 ∝ Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini Informacje, które są zawarte to nazwa programu, ustawienia pokrywy grzejnej (100 °C jest zaprogramowaną temperaturą pokrywy grzejnej i 30 °C jest temperaturą bloku grzejnego, przy której następuje automatyczne wyłączenie pokrywy grzejnej) , objętość mieszaniny reakcyjnej, czas trwania protokołu i czy jakieś błędy pojawiły się podczas realizacji protokołu. Dodatkowo, ostatnia linijka określa wersję oprogramowania jakiego uŜyto do pomiaru. Aby powrócić do Głównego Menu przyciśnij <<Proceed>>. 8.13 Zmiana ustawień domyślnych pokrywy grzejnej Z TOOLS MENU naleŜy wybrać Default Settings Następujący ekran zostanie wyświetlony: i naciśnij przycisk <<Proceed>>. UŜytkownik moŜe zmienić temperaturę pokrywy grzejnej, jak równieŜ minimalną temperaturę bloku grzejnego, po osiągnięciu której nastąpi automatyczne wyłączenie grzania pokrywy grzejnej. Podczas protokołu, gdy następuje chłodzenie bloku do niskiej temperatury ostatniej inkubacji, nie ma potrzeby utrzymywania wysokiej temperatury pokrywy grzejnej – próbce juŜ nie grozi odparowanie. Na tym samym ekranie uŜytkownik moŜe ustawić domyślną wartość objętości próbki, która będzie stosowana podczas reakcji. Nie ma potrzeby za kaŜdym razem ustawiania tej wartości. Podczas określania nowego protokołu, jak równieŜ podczas włączania protokołu zapamiętanego przez termocykler, uŜytkownik będzie proszony o podanie wartości objętości próbki mieszaniny reakcyjnej. Domyśla wartość jaka zawsze będzie wyświetlana moŜe być zaprogramowana z tej opcji. Aby zmienić którekolwiek z wartości wyświetlonych na ekranie , wybierz klucz <<Select>> i przesuń go nad odpowiednią wartość i wprowadź nową wartość. Naciśnięcie przycisku <<Proceed>> spowoduje zatwierdzenie wprowadzonej wartości i automatycznie przesunie kursor do następnej wartości. Powtórne przyciśnięcie przycisku <<Proceed>> spowoduje przesunięcie kursora ponad kolejnymi trzema polami i powróci do Menu Głównego. Jeśli wprowadzono nieprawidłowe wartości, naleŜy wybrać klucz <<Cancel>>, a następnie ponownie wprowadzić odpowiednią wartość. Jeśli przyciśnięto juŜ przycisk <<Proceed>> i przemieszczono kursor zanim zauwaŜono nieprawidłową wartość, naleŜy wyjść z menu Default Settings poprzez kilkukrotne przyciśnięcie klawisza <<Proceed>> aŜ do osiągnięcia Głównego Menu. Teraz naleŜy ponownie wejść do menu Default Settings i wprowadzić stosowne zmiany. 8.14 Przeprowadzanie auto testu kontrolnego Test kontrolny przeprowadza aparat MJ Mini przez testy sprawdzające czy blok grzejny i inne części aparatu są sprawne i gotowe do uŜycia. W celu przeprowadzenia testu Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 69 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ kontrolnego naleŜy wybrać Self Test z TOOLS MENU. Po zakończeniu testu kontrolnego ekran Menu Głównego zostanie wyświetlony. Jeśli aparat wyświetla błąd lub informację o nieprawidłowości, naleŜy skontaktować się z serwisem firmy Bio-Rad. 8.15 Kalkulator Gradientu Narzędzia Kalkulatora gradientu umoŜliwiają uŜytkownikowi wizualne przedstawienie i obliczenie gradientu temperatury, który został uŜyty podczas reakcji. Stąd uŜytkownik moŜe uzyskać informacje o faktycznej temperaturze annealing (wydłuŜąnia), co umoŜliwi przeprowadzenie efektywnej reakcji. Aby zobaczyć gradient termiczny , z TOOLS MENU wybierz Gradient Calculator. Podczas wyświetlania pierwszego ekranu, uŜytkownik będzie poproszony o podanie najniŜszej i najwyŜszej temperatury gradientu: Wprowadź najniŜszą wartość temperatury (pamiętając, Ŝe najniŜsza wprowadzona wartość moŜe wynosić 30 °C) i naciśnij <<Proceed>>. Teraz uŜytkownik będzie poproszony o wprowadzenie najwyŜszej wartości gradientu: Wprowadź najniŜszą wartość temperatury (pamiętając, Ŝe najwyŜsza wprowadzona wartość moŜe wynosić 90 °C, a róŜnica pomiędzy najwyŜszą, a najniŜszą wartością temperatury gradientu nie moŜe być większa niŜ 16 °C) i naciśnij <<Proceed>>. Zostanie wyświetlony następujący ekran z wyświetleniem temperatury w kaŜdym rzędzie bloku. Górny rząd odpowiada tylnej części bloku temperaturowego, natomiast dolny rząd odpowiada pierwszemu rzędowi w bloku grzejnym. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 70 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Po zaobserwowaniu, przy jakiej temperaturze reakcja przebiega najefektywniej, uŜytkownik moŜe zamienić protokół z gradientowego na nie gradientowy z wykorzystaniem odpowiedniej – optymalnej wartości temperatury. 8.16 Odczytanie wersji oprogramowania Jeśli uŜytkownik potrzebuje uzyskać informacje o wersji oprogramowania zainstalowanego do aparatu MJ Mini (np. wersję oprogramowani naleŜy podać aby skorzystać z pomocy technicznej Bio-Rad gdy jest to potrzebne przy pojawiających się problemach z oprogramowaniem). Z TOOLS MENU naleŜy wybrać VERSION i nacisnąć <<Proceed>>. Aktualna wersja oprogramowania zostanie wyświetlona: Górna linia wyświetla wersję oprogramowania (1.1Ci jak w przykładzie na rysunku) W następnych czterech liniach znajdują się odnośniki do ośmiu „stron” gdzie program został zmieniony w stosunku do odpowiednich wersji (Ci w przykładzie powyŜej). Bio-Rad okresowo wprowadza aktualizacje do oprogramowania będące unowocześnieniem poprzedniej wersji. Większość wersji oprogramowania jest dostępna bezpłatnie w okresie gwarancyjnych aparatu i moŜe być zainstalowana z komputera. W celu uzyskania szczegółowych informacji kontaktuj się z przedstawicielem firmy Bio-Rad lub autoryzowanym dystrybutorem. Niekiedy aktualizacja oprogramowania moŜe wymagać zmian w hardware urządzenia. Ta zmiana będzie wymagała odesłania termocyklera MJ Mini do firmy lub autoryzowanego przedstawiciela. 8.17 Zmiana kontrastu wyświetlacza LCD UŜytkownik moŜe zmienić ustawienia w jasności wyświetlania ekranu LCD. Aby to zrobić, z TOOLS MENU naleŜy wybrać Contrast, a następnie przycisnąć <<Proceed>>. Znajdując się na pozycji ekranu CONTRAST CONTROL naleŜy uŜyć prawy przycisk <<Select>> w celu zwiększenia kontrastu, lub lewy przycisk <<Select>> w celu zmniejszenia kontrastu. Ustawienia mogą być zoptymalizowane i zaakceptowane po przyciśnięciu przycisku <<Proceed>> lub odrzucone po przyciśnięciu przycisku <<Cancel>>. Wybór klawisza <<Proceed>> lub <<Cancel>> powoduje powrót do Głównego Menu. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 71 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 9 Czyszczenie termocyklera MJ Mini 9.1 Czyszczenie głowicy i bloku Jeśli jakaś substancja zostanie niechcący rozlany na zewnętrznej części termocyklera, naleŜy czyścić go wilgotną delikatną tkaniną lub gąbką. Głowicę termocyklera naleŜy równieŜ regularnie oczyszczać z kurzu. Jeśli jest to konieczne, do czyszczenia termocyklera moŜna uŜyć wody z mydłem. Studzienki bloku grzejnego naleŜy czyścić za pomocą wacików zwilŜonych wodą, 95 % etanolem lub wybielaczem chlorowym rozcieńczonym wodą w stosunku 1:100. Jeśli do oczyszczania studzienek uŜywano wybielacza chlorowego, naleŜy następnie dokładnie przepłukać blok grzejny wodą, tak aby nie pozostały na nim Ŝadne ślady. Wszelkie płyny, jeśli zostaną rozlane na bloku grzejnym naleŜy jak najszybciej usunąć; po wyschnięciu będą one trudne do usunięcia. Nie naleŜy czyścić bloku grzejnego substancjami Ŝrącymi i/lub roztworami silnie alkalicznymi (np. silne mydła, amoniakiem, wybielaczem chlorowym o stęŜeniu wyŜszym niŜ opisano powyŜej). Spowoduje to zniszczenie warstwy ochronnej bloku i moŜe wywołać poraŜenie prądem elektrycznym. Jeśli uŜytkownik stosuje olej w bloku grzejnym (Bio-Rad tego nie poleca; zobacz Rozdział 4), powinien natychmiast oczyścić studzienki bloku grzejnego jeśli olej zmienia zabarwienie lub widocznie zawiera substancje cząsteczkowe. Do oczyszczenia bloku naleŜy uŜyć wacika i 95 % etanolu, jak opisano powyŜej. NaleŜy chronić blok przed nagromadzeniem większych ilości oleju. Pokłady oleju ułatwiają zbieranie się kurzu, który następnie powoduje niewłaściwe umieszczenie probówki w studzience bloku grzejnego przez co zakłóca prawidłowy przepływ ciepła. Uwaga: Pod Ŝadnym pozorem nie naleŜy wylewać Ŝadnego środka czystości do bloku grzejnego, a następnie powodować jego podgrzanie w celu jego oczyszczenia. Spowoduje to powaŜne uszkodzenie bloku grzejnego, pokrywy grzejnej oraz termocyklera. 9.2 Czyszczenie powietrznych otworów odprowadzających Otwory wentylacyjne, przez które wprowadzane jest powietrze do termocyklera powinny być czyszczone za pomocą miękkiego pędzelka z włosia, wilgotnego materiału lub próŜniowego urządzenia zasysającego, jeśli kurz jest osadzony głębiej. Otwory wentylacyjne są osadzone w dolnej części po obu stronach aparatu; otwory odprowadzające powietrze znajdują się w tylnej części aparatu. Jeśli ujścia te są zapchane przez kurz lub inne zanieczyszczenia przepływ powietrza do bloku grzejnego traci stopniowo na sile i moŜe być utrudniony powodując przegrzanie bloku. Otwory wentylacyjne, przez które powietrze jest wprowadzane szybko zbierają kurz, poniewaŜ są one znacznie mniejsze niŜ otwory odprowadzające powietrze. Uwaga: Aby uniknąć moŜliwości przegrzania bloku grzejnego naleŜy regularnie sprawdzać i oczyszczać ujścia wentylacyjne. 9.3 Czyszczenie radioaktywnych i niebezpiecznych materiałów poza blokiem Podczas konieczności oczyszczania aparatu po pracy z próbką radioaktywną lub niebezpieczną naleŜy skontaktować się z odpowiednim urzędem. W sprawie szczegółowych instrukcji naleŜy skonsultować się z inspektorem nadzoru radioizotopowego. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 72 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 9.4 Wymiana bezpieczników Obwód elektryczny termocyklera jest chroniony przez dwa bezpieczniki elektryczne (6,3 A, 5 x 20 mm). Jeśli któryś z bezpieczników zostanie spalony, wówczas termocykler natychmiast wyłączy się i nie ponowi akcji ponownego auto-włączenia. Aparat MJ Mini akcję tę zarejestruje jako utratę zasilania, co oznacza, Ŝe jeśli bezpiecznik zostanie spalony podczas włączonego protokołu, po zmianie bezpiecznika i włączeniu zasilania, aparat będzie kontynuował dany protokół (zobacz Rozdział 5.9 Wznawianie pracy termocyklera po zaniku napięcia 32) UWAGA: Aparat MJ Mini posiada neutralne bezpieczniki, co oznacza, Ŝe jest on naładowany nawet po spaleniu lub usunięciu bezpieczników. Nigdy nie otwieraj podstawy termocyklera. MoŜesz zostać poraŜony prądem elektrycznym. Otwarcie podstawy spowoduje teŜ utratę gwarancji aparatu. 1. Odłącz przewód zasilający od aparatu. Przesuń włącznik zasilania aparatu do pozycji „—„ wyłączonej. 2. Usuń oba bezpieczniki i umieść na ich miejsce dwa nowe (trudno jest wizualnie stwierdzić, który z nich jest spalony). Za pomocą odpowiedniego urządzenia określającego oporność bezpieczników moŜna sprawdzić, który z nich jest spalony i wtedy wymienić tylko jeden. 3. Włącz przewód zasilający. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 73 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Dodatek A Gwarancja Termocykler MJ Mini (PTC-1148) podlega gwarancji przeciwko wszelkim uszkodzeniom materiału, z którego jest wykonany. W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących gwarancji aparatu proszę skontaktować się z lokalnym biurem Bio-Rad. Jeśli zostanie zauwaŜony jakikolwiek defekt pracy aparatu podczas okresu objętego gwarancją, Bio-Rad wymieni wszystkie uszkodzone elementy na własny koszt. JednakŜe, następujące uszkodzenia aparatu nie podlegają wymianie gwarancyjnej: 1. Uszkodzenia wywołane przez nieprawidłowe uŜytkowanie lub nieprawidłowe zapakowanie części. 2. Wszelkie próby reperacji urządzenia prowadzone na własną rękę przez osoby inne niŜ pracownicy Bio-Rad Laboratories. 3. UŜywanie probówek, mikropłytek lub materiałów uszczelniających, innych niŜ polecane przez Bio-Rad Laboratories do uŜycia w systemie MJ Mini. 4. Zamierzone lub przypadkowe uŜycie w nieprawidłowy sposób. 5. Uszkodzenia spowodowane przez katastrofę. 6. Uszkodzenia spowodowane przez uŜycie niewłaściwych roztworów lub próbek. Bezpieczniki nie podlegają gwarancji. Wszelki zapytania i prośby o naprawę sprzętu proszę kierować do Bio-Rad Laboratories. Proszę sprawdzić i podać model termocyklera i numer seryjny aparatu. W celu uzyskania pomocy technicznej proszę dzwonić do lokalnego biura Bio-Rad lub Bio-Rad Laboratories w Stanach Zjednoczonych 1-800-4BIORAD (1-800-424-6723). Zaprszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej www.mjr.com lub www.bio-rad.com. Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 74 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ Dodatek B Protokoły zaprogramowane Standardowy 2-krokowy PCR protokół STD-2 Step Temp Time 1 95 4:00 2 95 :30 3 65 :30 4 GOTO 2, 30X 54 6 END Standardowy 3-krokowy PCR protokół STD-3 1 95 4:00 2 95 :30 3 55 :30 4 72 :30 5 GOTO 2, 30X 6 72 7:00 74 8 END Touchdown PCR protokół TCHDOWN 1 95 4:00 2 95 :30 3 60 :30 (Increment -0.5°C/cycle) 4 72 :30 5 GOTO 2, 30X 6 95 :30 7 45 :30 8 72 30 9 GOTO 6, 30X 10 72 7:00 11 4 12 END 2-krokowy Fast PCR protokół z uŜyciem iTaq™ poliymerazy iTAQ-FST Step Temp Time 1 98 :30 2 92 :01 3 70 :10 4 GOTO 2, 35X 5 72 :15 6 END 2-step PCR protokół z uŜyciem iProof™ high fidelity polymerase dla krótkich, średnich i długich fragmentów iPRF1kb 1 95 2:00 2 95 :05 3 72 :30 4 GOTO 2, 20X 5 72 10:00 6 END iPRF8kb 1 95 2:00 2 95 :05 3 72 4:00 4 GOTO 2, 20X 5 72 10:00 Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 75 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 6 END iPRF15kb 1 95 2:00 2 95 :05 3 72 7:30 4 GOTO 2, 20X 5 72 10:00 6 END 2-krokowy RT PCR protokół RTPCR-2 Step Temp Time 1 37 60:00 2 95 5:00 3 95 :30 4 65 :30 5 GOTO 3, 40X 6 72 7:00 74 8 END 3-step RT PCR protokół RTPCR-3 1 37 60:00 2 95 5:00 3 95 :30 4 55 :30 5 72 :30 6 GOTO 3, 40X 7 72 7:00 84 9 END 2-krokowy protokół przyłączonym primerem NEST PR2 1 95 4:00 2 95 :30 3 65 :30 4 GOTO 2, 40X 5 72 7:00 54 6 95 :30 7 65 :30 8 GOTO 6, 40X 9 72 7:00 10 4 11 END 3- krokowy protokół przyłączonym primerem NEST PR3 Step Temp Time 1 95 4:00 2 95 :30 3 55 :30 4 72 :30 5 GOTO 2, 40X 6 72 7:00 74 8 95 :30 9 55 :30 10 72 :30 11 GOTO 8, 40X 12 72 7:00 13 4 Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 76 Instrukcja Obsługi Termocyklera Gradientowego MJ Mini ∝ 14 END 2-krokowy długi protokół PCR z uŜyciem iTaq polimerazy LONG-2 1 95 4:00 2 95 :30 3 65 3:00 Ext 15s/cycle 4 GOTO 2, 35X 5 72 7:00 64 7 END 3- krokowy długi protokół PCR z uŜyciem iTaq polimerazy LONG-3 1 95 4:00 2 95 :30 3 55 :30 4 72 3:00 Ext 15s/cycle 5 GOTO 2, 35X 6 72 7:00 74 8 END Tech Support: 1-800-4BIORAD • 1-800-424-6723 • www.bio-rad.com • www.mjr.com 77