docRaport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP
download 
Reklamacja Transkrypt
Raport z ewaluacji (plik w formacie PDF) - BIP
Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła Podstawowa “Nawigator” Przylep Kuratorium Oświaty w Szczecinie Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: ● Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. ● Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. ● Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. ● Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. ● Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Szkoła Podstawowa “Nawigator” 2/17 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 10-02-2014 - 17-02-2014 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Barbara Mańczak, Małgorzata Gucz. Badaniem objęto 5 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy).Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Szkoła Podstawowa “Nawigator” 3/17 Obraz szkoły Szkoła Podstawowa Nawigator została powołana w lipcu 2012 roku dzięki inicjatywie grupy rodziców. Organem prowadzącym szkołę dla chłopców jest Fundacja Edukacji Rodzinnej, która wchodzi w skład European Association of Single-Sex Education (EASSE) przez co współpracuje z ponad 600 szkołami na całym świecie. Szkoła Podstawowa Nawigator rozpoczęła swoją działalność 3 września 2012 roku. Początkowo pracowało w niej czterech nauczycieli, a naukę rozpoczęło 9 uczniów w klasie 1. Budynek położony jest blisko centrum Szczecina w miejscowości Przylep. W szkole uczy się 23 uczniów, w dwóch oddziałach. Szkoła wyposażona jest w sale lekcyjne dla każdego oddziału, odpowiednio wyposażone w pomoce dydaktyczne, salę psychomotoryczną, stołówkę. Specyfiką szkoły jest stała współpraca rodziców z nauczycielami poprzez posiadanie przez każdą rodzinę opiekuna, nauczanie spersonalizowane, położenie nacisku na wychowanie i dydaktykę. Uczniowie szkoły w ubiegłym roku szkolnym tj. 2012/2013 odnieśli sukcesy w konkursach o zasięgu ogólnopolskim i wojewódzkim (Alfik Matematyczny i Alfik Polonistyczny) oraz uzyskali wysokie wyniki w teście kompetencji "Pierwszoteścik". Z uwagi na funkcjonowanie jedynie dwóch klas I i II w szkole nie był przeprowadzony sprawdzian zewnętrzny wiadomości i umiejętności uczniów. Oferowany model nauczania spełnia oczekiwania rodziców i jest spójny z podstawą programową kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych. Uwzględnia on kształtowanie kompetencji potrzebnych na kolejnych etapach edukacyjnych oraz w przyszłości na rynku pracy (uruchamiane będzie gimnazjum i liceum). Uczniowie rozwijają swoje zainteresowania i talenty biorąc udział w licznych zajęciach dodatkowych i wydarzeniach, np. szachy, basen, modelarstwo, harcerstwo, wycieczki ojców z synami, pikniki rodzinne i festyny. Rodzice uczęszczają na liczne szkolenia i warsztaty z zakresu wychowania. Szkoła prowadzi zajęcia wyrównawcze, dodatkową pracę z uczniem zdolnym, zapewnia opiekę pedagoga i logopedy. Ponadto szkoła współpracuje z wieloma organizacjami pozarządowymi (m.in. Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej, Tato.net, Centrum Komunikacji Gordona, Zespół Pieśni i Tańca Szczecinianie), a także donatorami na realizacje projektów rozwijających uczniów w postaci Narodowego Centrum Kultury, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Inkubatora Organizacji Pozarządowych "Sektor 3". Szkoła Podstawowa “Nawigator” 4/17 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Szkoła Podstawowa “Nawigator” Typ placówki Szkoła podstawowa Miejscowość Przylep Ulica Rodzinna Numer 1 Kod pocztowy 72-005 Urząd pocztowy Przylep Telefon 91 311 77 11 Fax Www nawigator.edu.pl Regon 321264940 Publiczność niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 23 Oddziały 2 Nauczyciele pełnozatrudnieni 2.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 4.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0.75 Średnia liczba uczących się w oddziale 11.5 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 11.5 Województwo ZACHODNIOPOMORSKIE Powiat policki Gmina Kołbaskowo Typ gminy gmina wiejska Szkoła Podstawowa “Nawigator” 5/17 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej B W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła Podstawowa “Nawigator” 6/17 Wnioski 1. Działania podejmowane przez szkolę sprzyjają opanowaniu przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych. 2. Monitorowanie i analizowanie osiągnięć uczniów przez wszystkich nauczycieli i wdrażanie na tej podstawie wniosków prowadzi do rozwoju umiejętności i zainteresowań uczniów. Szkoła Podstawowa “Nawigator” 7/17 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Podstawa programowa z poprzedniego etapu jest realizowana w szkole edukacyjnego. Nauczyciele z uwzględnieniem w różnym stopniu osiągnięć uczniów umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji w toku procesu edukacyjnego. Procesy edukacyjne wykazują spójność z zalecanymi sposobami i warunkami realizacji podstawy programowej. Wszyscy nauczyciele monitorują i diagnozują osiągnięcia uczniów oraz wdrażają wnioski z analiz. Działania podejmowane przez nauczycieli wynikające z wdrażanych wniosków przyczyniają się do osiągania sukcesów edukacyjnych przez uczniów (m.in. wyników w teście kompetencji "Pierwszoteścik", konkursach, wysokim czytelnictwie). Szkoła podejmuje działania, których celem jest przygotowanie uczniów do kolejnego etapu edukacyjnego oraz do funkcjonowania w dorosłym życiu. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Nauczyciele realizują podstawę programową z uwzględnieniem osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Na początku roku szkolnego wszyscy uczniowie klasy I piszą diagnozy wstępne (testy wiadomości i umiejętności opracowane przez wyd. Didasco). We wrześniu na spotkaniach wszystkich nauczycieli dwa razy w tygodniu nauczyciel - wychowawca omawia wyniki diagnoz i wnioski wynikające z ich analizy (problemy, trudności, umiejętności uczniów w zakresie rozwoju społecznego, liczba uczniów uzdolnionych, liczba uczniów Formułowane są zalecenia do dalszej pracy i wymagających indywidualizacji, szczególnej obserwacji). planowane działania. Na koniec roku szkolnego powtórnie dokonywana jest diagnoza w celu ewaluacji procesu nauczania. Diagnoza wstępna klasy II uwzględnia postęp uczniów w odniesieniu do klasy I. Otrzymywane są wtedy informacje w jakim zakresie uczniowie znają dany temat, a wysunięte wnioski i zalecenia są ujmowane w procesie nauczania. Ponadto przy przyjmowaniu do klasy I dzieci z przedszkola prowadzonego przez Fundację Sternik - Szczecin (w maju, czerwcu) analizowana jest dokumentacja (opis dojrzałości szkolnej dziecka) oraz informacje przekazywane od nauczycieli przedszkola. Szkoła Podstawowa “Nawigator” 8/17 Wnioski z diagnozy sformułowane wstępnej na Radzie uczniów Pedagogicznej klasy w dniu I przeprowadzonej 28.11.2013r. pod koniec i dotyczyły września m.in. 2013r. kontynuacji zostały współpracy z rodzicami jednego ucznia w jego specyficznej sytuacji, zwrócenia szczególnej uwagi na czterech uczniów mających trudności w nauce oraz podniesienia poziomu pracy na lekcjach z dwoma uczniami zdolnymi i zajęć wyrównawczych. . Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele w różnym stopniu umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji w toku procesu edukacyjnego. Procesy edukacyjne wykazują spójność z zalecanymi sposobami i warunkami realizacji podstawy programowej. Na obserwowanych lekcjach nauczyciele kształtowali umiejętność komunikowania się w języku ojczystym jak i języku obcym, zarówno w mowie jak i piśmie (4 z 5), umiejętności czytania i uczenia się jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata (3 z 5), odkrywanie przez dzieci swoich zainteresowań i przygotowanie do dalszej edukacji oraz umiejętność pracy zespołowej (2 z 5). Na żadnej z obserwowanych lekcji nie kształtowano myślenia naukowego oraz posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. Wypowiedzi nauczycieli (5, w tym dwóch wychowania wczesnoszkolnego, muzyki, religii i wychowania fizycznego) dotyczące kształtowania przez nich kluczowych umiejętności uczniów obrazują Rys. 1j-6j. Ponadto w opinii respondentów najczęściej na lekcji wykorzystują zamiłowanie do pięknego języka, spiralny układ treści oraz zapewnienie poczucia bezpieczeństwa (Rys. 1o), co potwierdziły przeprowadzone obserwacje zajęć (5). Ponadto podczas ww. obserwacji zajęć stwierdzono, że nauczyciele łączyli czytanie z pisaniem i elementami zabaw ruchowych oraz zapewniono odpowiednie wyposażenie sal w pomoce dydaktyczne i przedmioty potrzebne do zajęć, niewielką liczbę uczniów w klasie, możliwość pozostawienia w szkole przez uczniów części swoich podręczników i przyborów szkolnych, w zakresie edukacji matematycznej w klasie I dominowały zabawy, gry i sytuacje zadaniowe. Większość nauczycieli (4 z 5) w wywiadzie przeprowadzonym po obserwacji zajęć zapytana o wykorzystanie zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej wymieniła kształtowane umiejętności uczniów na poszczególnych przedmiotach, natomiast nie odniosła się do zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej. Rozmówcy najczęściej podali czytanie ciche, wypowiedzi uczniów, wyszukiwanie informacji w tekście oraz chęć zdobywania wiedzy, różnorodność środków dydaktycznych, myślenie przyczynowo-skutkowe, nauczanie zintegrowane, postawy prozdrowotne uczniów, odniesienie religii do etyki, historii, środowiska przyrodniczego, geografii, zastosowanie piosenki, scenki, dbałość o higienę pracy na lekcji. Jedynie jeden spośród respondentów stwierdził, że na lekcji wykorzystał spiralny układ treści, rozwijanie zamiłowania do czytelnictwa, naukę wiersza na pamięć. Szkoła Podstawowa “Nawigator” 9/17 Rys. 1j Rys. 2j Rys. 3j Rys. 4j Szkoła Podstawowa “Nawigator” 10/17 Rys. 5j Rys. 6j Rys. 7j Rys. 8j Szkoła Podstawowa “Nawigator” 11/17 Rys.1o Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Wszyscy nauczyciele monitorują i diagnozują osiągnięcia uczniów oraz wdrażają wnioski z analiz. Obserwacje zajęć wykazały, że wszyscy nauczyciele monitorowali nabywanie wiadomości i umiejętności przez uczniów poprzez zadawanie im pytań oraz sprawdzanie czy właściwie zrozumieli. Natomiast 4 z 5 nauczycieli kontrolowało sposoby wykonywania zadań przez uczniów, a dwóch z nich prosiła dzieci o podsumowanie. Ponadto wszyscy nauczyciele monitorowali osiągnięcia uczniów m.in. sprawdzając każdemu zadanie domowe, oceniając je, oceniając efekty ćwiczeń, sprawdzając co uczniowie zapamiętali z ostatniej lekcji, poprawiając błędy uczniów, umożliwiając im naniesienie korekty, udzielając informacji zwrotnej. W jednym przypadku nauczyciel nie monitorował samodzielnej pracy jednej z grup, mimo to ocenił negatywnie wynik pracy grupy, zaś w innym bezskutecznie monitorował zachowanie dyscypliny pracy u uczniów (mimo kilkakrotnych uwag niektórzy z uczniów nie reagowali). Opinie ankietowanych nauczycieli odnośnie sposobów monitorowania osiągnięć uczniów przedstawia Rys. 1w. Nauczyciele najczęściej deklarują wykorzystywanie wniosków z analizy osiągnięć uczniów do indywidualizacji nauczania (rozumianej jako dostosowanie programu, środków i celów dydaktycznych oraz przebiegu lekcji do możliwości uczniów i zadań do indywidualnych potrzeb Szkoła Podstawowa “Nawigator” 12/17 uczniów), informowania uczniów i rodziców (Rys. 1w). W czasie obserwacji większości zajęć (3 z 5) nauczyciele indywidualizowali proces nauczania przydzielając uczniom zdolnym dodatkowe zadania lub wydłużając czas pracy dla uczniów słabszych lecz na pozostałych zajęciach nie zaobserwowano indywidualizacji pracy każdego ucznia. Rys.1o Szkoła Podstawowa “Nawigator” 13/17 Rys.1w Szkoła Podstawowa “Nawigator” 14/17 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań z wdrażanych wniosków dydaktyczno-wychowawczych Działania podejmowane przez nauczycieli wynikające przyczyniają się do osiągania sukcesów edukacyjnych przez uczniów (m.in. wyników w teście kompetencji "Pierwszoteścik", konkursach, wysokim czytelnictwie). W opinii dyrektora wnioski z nadzoru pedagogicznego dotyczące efektów uczenia się uczniów zostały sformułowane w odniesieniu do rozwoju społeczno-emocjonalnego, poznawczego, artystycznego oraz fizycznego. Powyższe wnioski wskazywały m.in. na konieczność pracy nad współpracą w grupie, przestrzeganiem zasad i umów; rozwijaniem koncentracji uwagi, samodzielności, tempa pracy, rozumienia i wykonywania poleceń. Ponadto m.in. stwierdzono, że należy poświęcić więcej czasu na naukę pisania u trzech uczniów, dostosować zadania usprawniające motorykę małą, np. lepienie plasteliny, dodatkowe szlaczki oraz praca nad orientacją w przestrzeni i na płaszczyźnie. Dodatkowo należy pracować nad analizą słuchową wyrazów (sylaby i głoski) z pięcioma uczniami, pracować nad koordynacją ruchową i sprawnością ruchową u 5 uczniów poprzez stwarzanie sytuacji zadaniowych w grach lub zabawach, w których uczniowie chętnie uczestniczą. Zaleceniami do dalszej pracy były indywidualne dostosowanie materiału nauczania do możliwości czterech uczniów wykazujących szczególne uzdolnienia, stwarzanie możliwości ich dalszego rozwoju, a jednocześnie dbałości, by bardzo dobre wyniki w nauce współgrały z ich rozwojem społecznym (np. zachęcać do pomocy słabszym). Ponadto wskazano, iż czterech uczniów wymaga dalszej szczegółowej obserwacji i indywidualizacji pracy oraz takiego doboru treści i sposobów ich realizacji, by ich nie zniechęcić, a motywować do dalszej pracy. W rozmowie z rodzicami określono sposoby pracy z ww. uczniami. Ponadto do widocznego wzrostu wyników kształcenia i innych sukcesów edukacyjnych uczniów przyczyniły się zdaniem respondentów (dyrektora i nauczycieli uczących w jednym oddziale) takie działania szkoły jak np.: codziennie zadawane prace domowe, także zeszyty pracy na czas ferii i wakacji, aktywna współpraca rodziców z nauczycielami (Agenda - dzienniczek do korespondencji z rodzicami, miesięczna karta lektur, spotkania trzy razy do roku z opiekunem), stosowanie elementów glottodydaktyki, codzienne 20 minutowe ćwiczenia dla każdego ucznia przeznaczone na ciche lub głośne czytanie, omawiane potem na lekcji, przykładanie szczególnej uwagi do techniki pisania i czytania oraz rozumienia tekstu wraz z samodzielnością w analizowaniu poleceń i treści zadań; prace zespołowe, dzielenie się wiedzą i wspomaganie uczniów słabszych przez zdolniejszych (podział na grupy), angażowanie uczniów w występy z okazji np.: Dnia Babci i Dziadka, prowadzenie kółek zainteresowań (m.in. modelarskie, szachowe, chór chłopięcy), zajęcia wyrównawcze dla jednego ucznia, współpraca z Akademią Morską (spotkania na uczelni, praktyczne zajęcia ze Akademią Familijną, Tato.net, realizacja projektu studentami w szkole), Centrum Edukacji Gordona, "Pudełko Talentów", edukacja rodziców (spotkania z ekspertami dotyczące rozwoju psychofizycznego i wychowania prozdrowotnego). Ww. działania przyniosły efekty w postaci wyników testu kompetencji „Pierwszoteścik” przeprowadzonego w maju 2013r. przez Instytut Badań Kompetencji w Wałbrzychu, w którym cała klasa uzyskała wynik wysoki (przedział 35,14-36,2/40pkt.) i znalazła się wśród 25% szkół z wysokimi wynikami w odniesieniu do kraju, wyników konkursów („Alfik Matematyczny” - dwóch laureatów - III i IX miejsce w województwie zachodniopomorskim, „Alfik Humanistyczny” 5 uczniów z wysokimi wynikami (90,83%, 90,00%, 89,17%, 86,7%, 85,3%, szachowym). Do powyższych przykładów sukcesów nauczyciele uczący w jednym oddziale podczas wywiadu dodali m.in. chęć Szkoła Podstawowa “Nawigator” 15/17 uczenia się uczniów i wysokie czytelnictwo (zeszyt lektur); chętne przebywanie w szkole, dobre relacje pomiędzy uczniami, podejmowanie dodatkowych zadań np.: stroje do Balu Wszystkich Świętych, efekty projektów trymestralnych (plansze tematyczne), wyrównanie poziomu edukacyjnego szczególnie dwóch uczniów, postawy dojrzałości emocjonalnej chłopców, wypracowanie wspólnego zaufania między rodzicami a nauczycielami. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Szkoła podejmuje działania, których celem jest przygotowanie uczniów do kolejnego etapu edukacyjnego oraz do funkcjonowania w dorosłym życiu . Zdaniem dyrektora i nauczycieli u uczniów kształci się: umiejętność czytania i pisania, rozumienia tekstu, analizowania zadań, strategicznego myślenia przyczynowo-skutkowego. Szkoła kształci ponadto następujące umiejętności: współpraca w grupie i szacunek dla innych; radzenie sobie w sytuacjach trudnych (egzamin, konkurs, wystąpienie publiczne); rozwiązywanie problemów, dzielenie się wiedzą i umiejętnościami z innymi uczniami oraz systematyczność. Do najbardziej efektywnych działań szkoły przyczyniających się do kształtowania wymienionych umiejętności rozmówcy zaliczają: ścisłą współpracę z rodzicami (obejmującą m.in. narzędzia takie, jak Agenda, Karta lektur, projekty - długoterminowe prace wykonywane przez uczniów z rodzicami w domu), a także indywidualizację nauczania. Dyrektor podkreśla znaczenie współpracy rodziców z całej Polski i świata (systematyczne spotkania, wykłady), stały rozwój zawodowy nauczycieli oraz wykonywane w szkole diagnozy osiągnięć uczniów. Nauczyciele dodają, że na rozwój umiejętności uczniowskich przydatnych na kolejnych etapach kształcenia mają również wpływ takie działania szkoły jak: kształtowanie systematycznych nawyków (codziennego czytania, porządkowania przyborów i pomocy szkolnych); angażowanie starszych uczniów do opieki nad młodszymi oraz pomoc koleżeńska w nauce; działania rozwijające umiejętności interpersonalne (wdrażanie do wystąpień publicznych, gra na instrumentach, treningi ciszy, nauka koncentracji i współdziałania w grupie). Szkoła Podstawowa “Nawigator” 16/17 Raport sporządzili ● Małgorzata Gucz ● Barbara Mańczak Kurator Oświaty: ........................................ Szkoła Podstawowa “Nawigator” 17/17
