Geneza systemu wsparcia wysokosprawnej kogeneracji w Polsce

Tomasz Dąbrowski
Departament Energetyki
Wysokosprawna kogeneracja
w Polsce
2
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
Ogólna charakterystyka sektora ciepłowniczego w Polsce
Wielkość sprzedaży ciepła z sieci w krajach UE (22 kraje)
Polski system
ciepłowniczy jest
jednym z
największych w
Europie.
Udział energii elektrycznej wytwarzanej w wysokosprawnej
kogeneracji w całkowitej krajowej produkcji energii elektrycznej
18,0
16,0
15,6
16,3
16,1
17,1
15,9
14,0
12,0
[%]
Produkcja energii elektrycznej w
wysokosprawnej kogeneracji w Polsce
stanowi 16÷17 % całkowitej krajowej
produkcji energii elektrycznej
10,0
8,0
6,0
4,0
2,0
0,0
2007
2008
2009
2010
2011
Źródło: Opracowanie własne MG
2012
15,8
3
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
Geneza systemu wsparcia wysokosprawnej kogeneracji w Polsce
System wsparcia został wprowadzony w 2007 roku i obowiązywał do końca 2012 r.
• przyznawane prawa majątkowe wynikające ze świadectwa pochodzenia (PES>10%)
• początkowo dwa rodzaje świadectw: żółte i czerwone (2007-2012)
• od 2010 r. nowy kolor świadectwa CHP – fioletowe (2010-do dziś)
• łączna ilość wydanych świadectw pochodzenia na wolumen >133 TWh (2007-2012)
Efekty systemu obowiązującego w latach 2007-2012:
• mniejsze zanieczyszczenie miast z high CHP (+),
• zwiększenie efektywności wykorzystywania paliw kopalnianych (+),
• nowe bloki gazowe i gazowo-parowe (+)
• brak inwestycji na poziomie zakładanym w PE do 2030 r. (-)
> zbyt krótki czas obowiązania systemu,
> polityka klimatyczna UE,
> duża część zapotrzebowania na ciepło pokryta przez CHP (około 60 %)
4
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
c.d. Geneza systemu wsparcia wysokosprawnej kogeneracji w
Polsce
Wznowiony system wsparcia na lata 2014-2018:
•
•
•
Konieczność wznowienia systemu ze względu na wyłączenia bloków CHP (gazowe),
Zasada funkcjonowania mechanizmu podobna do systemu wsparcia z lat 2007-2012
(wprowadzono drobne korekty),
Zwiększone poziomy obowiązków umarzania przedstawiania i umarzania świadectw
pochodzenia z wysokosprawnej kogeneracji – tzw. żółtych certyfikatów (8 % w 2018).
Spodziewane efekty wznowionego systemu wsparcia:
•
•
•
•
Wznowienie produkcji energii elektrycznej i ciepła w jednostkach wysokosprawnej
kogeneracji odstawionych w 2013 roku,
Rozwój mikrokogeneracji (szpitale, hotele),
Wsparcie wytwórców w okresie przystosowawczym do dyrektywy IED,
Czas na konstrukcji docelowego systemu wsparcia obowiązującego w dłuższej perspektywie.
5
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
Uwarunkowania podejmowanych działań w Departamencie
Energetyki w zakresie docelowego systemu wsparcia CHP
• Polityka klimatyczna UE,
• Wytyczne KE dotyczące pomocy państwa na ochronę środowiska
i energetykę w latach 2014-2020 (EEAG),
 Nowe podejście do pojęcia efektu zachęty (np. wniosek o wsparcie),
 Preferowany system aukcyjny, lecz istnieje możliwość odstępstwa, jeśli
Państwo członkowskie wykaże, iż zastosowanie aukcji nie przyczyni
się do osiągnięcia postawionego celu,
 Pomoc nie będzie uznana za dopuszczalną, jeśli te same efekty
można uzyskać dzięki instrumentom, które w mniejszym stopniu
wpływają negatywnie na konkurencję.
• Rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych (GBER),
• Specyfika krajowego rynku ciepła (taryfy),
• Bezpieczeństwo energetyczne Polski.
6
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
Notyfikacja systemu wsparcia dla CHP
Ewentualny nowy system wsparcia dla CHP po roku 2018 będzie musiał być
notyfikowany i zgodny z obowiązującymi od 1 lipca dokumentem Komisji
Europejskiej pt. „ Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i
cele związane z energią w latach 2014-2020”.
Jak pokazało polskie doświadczenie, proces notyfikacji przebiega bardzo
powolnie. Dobrym przykładem jest notyfikacja dotychczas obowiązującego
polskiego systemu wsparcia dla wytwórców CHP. Poniżej zamieszczono
najważniejsze kamienie milowe notyfikacji:
•
•
•
•
•
•
•
11 kwietnia 2013 notyfikacja polskiego systemu wsparcia CHP,
12 czerwca 2013 r. I tura dodatkowych pytań KE,
18 września ub. r. II tura dodatkowych pytań KE,
16 grudnia ub. r. III tura dodatkowych pytań KE,
marzec 2014 dodatkowe pytanie KE
16 czerwiec 2014 IV tura pytań KE
wrzesień 2014 dodatkowe wyjaśnienia Polski oraz modyfikacja obowiązującego systemu
pod kątem nowych wytycznych KE.
Termin Decyzji Komisji Europejskiej
?????
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
7
Inne obowiązujące instrumenty prawne wspierające rozwój
wysokosprawnej kogeneracji w Polsce

operator systemu elektroenergetycznego, w obszarze swojego działania, jest
obowiązany zapewnić wszystkim podmiotom pierwszeństwo w świadczeniu usług
przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej
kogeneracji, z zachowaniem niezawodności i bezpieczeństwa krajowego systemu
elektroenergetycznego (art. 9c ust. 6 ustawy – Prawo energetyczne)

operator systemu elektroenergetycznego, w obszarze swojego działania, jest
obowiązany do odbioru energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej
kogeneracji w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przyłączonych bezpośrednio do sieci tego operatora (art. 9c ust. 7 ustawy – Prawo
energetyczne)
8
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
c.d. Inne obowiązujące instrumenty prawne wspierające
rozwój wysokosprawnej kogeneracji w Polsce

został wprowadzony obowiązek przyłączania do istniejącej sieci ciepłowniczej lub
wyposażenia obiektu w indywidualne odnawialne źródło ciepła, źródło ciepła
z kogeneracji lub źródło ciepła odpadowego w przypadku, gdy przewidywana
szczytowa moc cieplna instalacji lub urządzeń do ogrzewania tego obiektu wynosi nie
mniej niż 50 kW (art. 7b ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne)*.
*Obowiązku tego nie stosują się, jeżeli cena ciepła sieciowego równa się lub jest wyższa od średnich
ceny ciepła wytworzonego w źródle niebędącym jednostką kogeneracji, biorąc pod uwagę ten sam
rodzaj paliwa (art. 7b ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne).
Poza instrumentami prawnymi istnieją programy wsparcia inwestycji dotyczących
budowy nowych jednostek wysokosprawnej kogeneracji. Takie programy funkcjonują w
Polsce między innymi w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko i są
odsługiwane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
9
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
Główne zamierzenia i działania Departamentu Energetyki
Ministerstwa Gospodarki
• Kompleksowa ocena potencjału zapotrzebowania na ciepło i chłód kraju,
• Analiza możliwości pokrycia występującego zapotrzebowania wysokosprawną
kogeneracją,
• Sporządzenie mapy zapotrzebowania na ciepło i chłód Polski,
• Zwiększenie efektywności energetycznej istniejących systemów ciepłowniczych,
• Nowy, docelowy system wsparcia dla CHP, który będzie stymulował powstawanie
nowych źródeł, lecz nie będzie powodował nadwsparcia i nie będzie, co do zasady,
powodował wypierania istniejących źródeł kogeneracyjnych,
• Stymulacja rozwoju zastosowania ciepła do produkcji chłodu sieciowego,
• Analiza możliwości odejścia od taryfowania ciepła,
Oczekiwane efekty działań:
• Zwiększenie produkcji energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji,
• Zmniejszenie emisji szkodliwych substancji (pył, SO2, Nox),
• Zmniejszenie emisji CO2,
• Zwiększenie udziału sprzedaży ciepła z sieci, kosztem zmniejszenia indywidualnej
produkcji w miastach.
10
Wysokosprawna kogeneracja w Polsce
Dyrektywa 2012/27/UE w sprawie efektywności
energetycznej
Zapisy artykułu 14 „Promowanie efektywności ogrzewania i chłodzenia
• do dnia 31 grudnia 2015 r. państwa członkowskie dokonują kompleksowej oceny
potencjału zastosowania wysokosprawnej kogeneracji.
W Ministerstwie Gospodarki został rozstrzygnięty przetarg na realizacje
kompleksowej oceny krajowego potencjału w zakresie ogrzewania
i chłodzenia. Wynikiem pracy będzie między innymi:
• opis zapotrzebowania na ogrzewanie i chłodzenie,
• mapa terytorium kraju z zaznaczeniem:
- miejsc występowania zapotrzebowania na ciepło i chłodzenie
- istniejącej i planowanej infrastruktury ciepłowniczej i chłodniczej
• określenie zapotrzebowania na ogrzewanie i chłodzenie, które może być
zaspokojone z wysokosprawnej kogeneracji.
Dziękuję za uwagę
Pl. Trzech krzyży 3/5
00-507 Warszawa
Tel. +48 22 693 50 00
Fax. +48 22 693 40 46
Email. [email protected]
Web www.mg.gov.pl