Zdrowe oczy a komputer - Farmaceutyczny Przegląd Naukowy

Nr I/2007
Zdrowe oczy a komputer
Aneta Pilny-Brzóska
Specjalista okulista
Oddzia³ Okulistyki Szpitala Wojewódzkiego w Bielsku-Bia³ej
Zaburzenia wzroku są często wynikiem postępu cywilizacyjnego, jaki towarzyszy nam na co dzień, poprzez
wizualne środki komunikacji i masową komputeryzację. Przemęczenie oczu, zaburzenia mikrokrążenia siatkówkowego i naczyniowego, pogorszenie ostrości widzenia o zmroku to m.in. efekty wielogodzinnej pracy przy
komputerze i niewolniczego śledzenia ekranu telewizyjnego. Krytyczne przeciążenia, które ludzie młodzi i zdrowi znoszą bez trudu u osób starszych lub chorych mogą
prowadzić do katastrofy. Po siedemdziesiątce wytrzymałość organizmu spada mniej więcej o połowę i może także wynikać z niedoboru substancji odżywczych. W pewnym stopniu jest ono podobne do tzw. zmęczenia wiosennego. Należy wówczas dostarczyć organizmowi niezbędnych składników pokarmowych, które zawarte są
w sokach warzywnych i owocowych.
Coraz częściej komputer jest niezbędny w pracy.
Jednak niektóre osoby siedzące długo przy ekranie
mogą mieć kłopoty ze wzrokiem.
Zaczyna się na ogół niewinnie: oczy pieką, towarzyszy nam uczucie piasku pod powieką. Czasem wieczorem dolegliwość jest mniej nasilona lub ustępuje,
ale niekiedy się potęguje. Potem objawy się pogłębiają. W końcu dołącza się nadwrażliwość na światło,
łzawienie – zwłaszcza na powietrzu. Mogą to być skutki długotrwałej pracy przy komputerze, a niekiedy tzw.
zespołu suchego oka.
Zespół suchego ok
okaa
Zespół suchego oka powstaje wtedy, gdy oczy nie produkują wystarczającej ilości łez, ich skład jest nieodpowiedni lub nie są one rozprowadzane po gałce ocznej
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
'
Zdrowe oczy a komputer
co 5-10 sekund. Rogówka jest wówczas niedotleniona.
Około 75% tych, którzy spędzają przed monitorem
więcej niż dwie godziny dziennie, skarży się na uczucie
dyskomfortu. Powodem jest umieszczenie monitora na
wysokości oczu (lub powyżej). Zmniejsza się przez to
częstotliwość mrugania. W normalnych warunkach
mrugamy 12 razy na minutę, przy komputerze - znacznie rzadziej. Poza tym oczy przed ekranem są szerzej
otwarte (nawet bardziej niż przy czytaniu książki). Efektem jest szybsze odparowywanie tzw. filmu łzowego
(łez), co powoduje wysuszenie oka.
Dodatkowe dolegliwości spowodowane pracą przy
komputerze to zamglone widzenie, krótkowzroczność
i bóle głowy. Powodem jest migający ekran, który drażni oczy. Ponieważ pracujemy w bliskiej odległości od
ekranu, następuje wówczas skurcz mięśni rzęskowych, które regulują widzenie z bliska i z daleka. Mięśnie te z trudem się rozkurczają, co powoduje problemy z widzeniem oddalonych przedmiotów. W ekstremalnych przypadkach zespół suchego oka może doprowadzić do zmętnienia rogówki.
Przede wszystkim należy wtedy skonsultować się
z okulistą, gdyż sami nie możemy stwierdzić, jaka jest
przyczyna problemów z oczami. Bardzo podobne objawy towarzyszą bowiem np. zapaleniu spojówek. Jeśli lekarz stwierdzi, że jest to zespół suchego oka,
może zapisać preparaty (krople – Biolan
Biolan, L acrimal
acrimal,
lub żel - Vidisc
Vidisc) do nawilżania oka, zwane sztucznymi łzami.
W swojej praktyce często sięgam po krople Biolan
Biolan.
Biolan to nowoczesne krople do oczu, zawierające
0,15 % hialuronianu sodu. Zaletą kropli jest: szybkość działania, postać jednorazowych, higienicznych
opakowań, doskonała tolerancja. Preparat może być
stosowany przez alergików, użytkowników soczewek
kontaktowych.
Biolan jest wysoko elastycznym preparatem, który
tworzy warstwę ochronną na powierzchni rogówki oka.
Preparat chroni, nawilża i powleka powierzchnię oka,
likwidując na długi czas dyskomfort oka spowodowany czynnikami mechanicznymi, okulistycznymi procedurami diagnostycznymi, niekorzystnym oddziaływaniem środowiska, jak również długotrwałą pracą
obciążającą narząd wzroku.
Biolan można stosować tak często, jak jest to konieczne. Zazwyczaj preparat stosuje się 2 razy dziennie zakrapiając każde oko 1-2 kroplami preparatu.
Biolan można stosować również zapobiegawczo przed
rozpoczęciem pracy przy komputerze.
Lekarz może nam również polecić preparaty na
bazie owoców borówki czernicy (Klarin). W lecznictwie tradycjonalnym była stosowana w terapii szkor-
!
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
Nr I/2007
butu, infekcjach moczowych, cukrzycy i w upławach
pochwowych. W ostatnich dekadach ubiegłego wieku, kilka składników tego owocu zyskało duże zainteresowanie ze względu na ich wpływ na naczynia krwionośne i znaczenie w oftalmologii. Przeprowadzone
w ostatnich latach z różnymi frakcjami borówki czernicy pozwoliły stwierdzić, że dzięki obecności antocyjanów surowiec ten odgrywać może pozytywną rolę
w oftalmologii i chorobach pochodzenia naczyniowego. Bogate w antocyjany owoce Vaccinium myrtillus
stanowią źródło surowcowe do otrzymywania standaryzowanych wyciągów poprawiających kruchość naczyń włosowatych i normalizujących niektóre dolegliwości wzroku. Z owoców i liści V. myrtillus zostało
wyodrębnionych szereg związków, należących do różnych grup chemicznych: flawonoidów, witamin, cukrów, pektyn, kwasów organicznych, irydoidów i terpenów. W jagodach występują różne polifenole, jak
antocyjany odpowiedzialne za kolor owoców, pochodne
kwasów cynamonowego i benzoesowego oraz glikozydy flawonolowe.
Szczególnej uwagi warte są antocjany, których znaleziono ponad piętnaście. Mają one działanie przeciwutleniające, antyagregacyjne płytek krwi i aktywizowanie prostaglandyn.
Antocyjany charakteryzują się trzema głównymi
kierunkami działania prewencyjnego:
– polepszenie mikrokrążenia,
– polepszenie wydolności żylnej kończyn dolnych
(żylaki, hemoroidy),
– zmniejszenie dolegliwości wzrokowych pochodzenia funkcjonalnego (krótkowzroczność, ślepota dzienna) lub spowodowanych osłabioną
fotowrażliwością w diabetycznej retinopatii.
Po badaniu widzenia może się okazać, że do pracy
przy komputerze potrzebne będą specjalne okulary,
które umożliwią dobre widzenie tekstu na monitorze. Podczas badania może ujawnić się również mała,
niewidoczna do tej pory wada wzroku i lekarz przepisze okulary wyrównujące tę wadę.
Z pewnością okulista zaleci również zmniejszenie
obciążenia oczu. Nie zawsze jest to jednak możliwe.
Można sobie pomóc, poprawiając ustawienie ekranu
monitora.
– Ustawić monitor tak, żeby patrzeć na niego
z góry.
– Usunąć z monitora odblaski i odbicia, które powodują dodatkowe obciążenie dla oczu. Nie stawiać komputera przy oknie albo naprzeciw niego.
Nr I/2007
– Monitor powinien mieć co najmniej 14-calową
przekątną, a przy stanowiskach pracy CAD –
min. 20 cali.
– Ustawić wszystkie parametry obrazu w komputerze w taki sposób, aby tekst był czytelny
z odległości 50-70 cm.
Jak wspomóc oczy?
– Należy pamiętać o częstym mruganiu.
Zdrowe oczy a komputer
temu nie tylko ustąpi napięcie, ale i polepszy
się krążenie krwi.
– Często należy wietrzyć pokój, zimą stosować
nawilżacze, aby powietrze nie było suche.
– Profilaktycznie można zastosować „suche łzy”
przy pracy z komputerem.
– Unikać dymu tytoniowego, który powoduje
podrażnienie oka.
– Co jakiś czas zamknąć oczy choć na minutę.
– Przynajmniej co godzinę oderwać wzrok od
komputera, popatrzeć w dal i skoncentrować
się na oddalonych przedmiotach.
Gimnastyk
Gimnastykaa także dla oczu
Kiedy oczy są już bardzo zmęczone, należy wykonać następujące ćwiczenie:
– intensywnie patrzeć na odległy przedmiot,
– Jeżeli to możliwe zatrzymać wzrok na zielonym
kolorze.
– następnie wpatrywać się z bliska szeroko otwartymi oczami w tekst na ekranie,
– Co dwie godziny przeprowadzić ćwiczenia rozprężające, rozciągające i rozluźniające. Dzięki
– potem znów popatrzeć w dal.
Piśmiennictwo u autora
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
!