doc1 | wakacje w siodle
download 
Reklamacja Transkrypt
1 | wakacje w siodle
1 | WAKACJE W SIODLE 1 5 HIPOTERAPIA HIPOTERAPIA SPIS TREŚCI fot. P. Tokarczyk OBSAH 1 WAKACJE W SIODLE PRÁZDNINY V SEDLE 2 fot. M. Sułkowski 2 REGIONY PARTNERSKIE A TURYSTYKA KONNA PARTNERSKÉ REGIÓNY A KONSKÁ TURISTIKA Mapa Powiatu Limanowskiego Mapa Limanovského okresu 4 Trasa Polana Gabrowska – Jaworzyna Kamienicka – Trusiówka 12 Szlak Potasznia – Pasieka – Koninki Trasa Potasznia – Pasieka – Koninki 13 Szlak Koninki – dolina Potoku Turbacz – dolina Olszowego Potoku Trasa Koninki – dolina Potoku Turbacz – dolina Olszowego Potoku Szlak Polana Gabrowska – Zielenica – do granic GPN Chodník Polana Gabrowska – Zielenica – do hranice NPG 14 Szlak Kamienica – Gorc – Turbacz – Przysłop – Mogielica – Kamienica Trasa Kamienica – Gorc – Turbacz – Przysłop – Mogielica – Kamienica 4 RASY KONI POPULARNE W REGIONIE RASY KOŇOV POPULÁRNE V REGIÓNE 14 16 6 STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM ŽREBČINCE V OKRESE LIMANOWA 23 Mapa okolic Dolnego Kubina Mapa Dolného Kubína a okolia 30 7 KONNO W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA NA KONI V OKOLÍ DOLNÉHO KUBÍNA 32 Trasa Racibor – Príslop – Kubínska hoľa – Revišné – Istebné – Zázrivá Trasa Racibor – Príslop – Kubínska hoľa – Revišné – Istebné – Zázrivá 33 Trasa Horná Lehota – Paseka – Tri sosny – Košárec – Pod Mostami Trasa Horná Lehota – Paseka – Tri sosny – Košárec – Pod Mostami 34 Szlak Turbacz – Polana Mraźnica pod Gorcem Trasa Turbacz – poľana Mraźnica pod Gorcom Szlak Polana Gabrowska – Jaworzyna Kamienicka – Trusiówka Trasa Jasenová – Na Doline – Zábrež – Istebné – Štyri chotáre – Jasenová Trasa Jasenová – Na Doline – Zábrež – Istebné – Štyri chotáre – Jasenová 35 Trasa Leštiny – Pustá poľana – Dielce – sv. Vendelín – Medzihradné Trasa Leštiny – Pustá poľana – Dielce – sv. Vendelín – Medzihradné 36 fot. Archiwum Powiatu Limanowskiego Trasa Dolný Kubín – Racibor – Príslop – Lokca Trasa Dolný Kubín – Racibor – Príslop – Lokca 37 8 STADNINY KONI W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA JAZDECKÉ AREÁLY V OKOLÍ DOLNÉHO KUBÍNA 38 18 6 3 KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY NA KONI V NÁRODNOM PARKU GORCE 8 21 9 BEZPIECZEŃSTWO W SIODLE BEZPEČNE V SEDLE 43 fot. P. Tokarczyk 10 fot. P. Tokarczyk Trasa Medzihradné – sv. Vendelín – Dielce – Mancovo Trasa Medzihradné – sv. Vendelín – Dielce – Mancovo 35 fot. Dworek Gorce 1 | WAKACJE W SIODLE 1 | WAKACJE W SIODLE PRÁZDNINY V SEDLE 2 Turystyka konna, w tym górska turystyka jeździecka oraz rajdy krótko- i długodystansowe, zdobywają coraz szersze grono entuzjastów. Zmianie ulegają nasze potrzeby w zakresie wypoczynku. Definicja udanego urlopu rozszerza się o bardziej emocjonujące przeżycia i prawdziwe przygody. Jesteśmy otwarci na wyzwania, chętnie badamy z wierzchowcem, towarzyszem podróży, na którym się polega i za którego jest się odpowiedzialnym. Jeśli dodamy, że jeździectwo ma istotny wpływ na kondycję zdrowotną i często stosowane jest jako metoda terapii, wybór sposobu spędzenia wakacji wydaje się oczywisty. Pozostaje jedynie pytanie – „gdzie?”. własną wiedzę, wytrzymałość i sprawność. Pragniemy poznawać, a nawet więcej – być odkrywcami! Okazuje się, że niewiele form turystyki aktywnej daje tak szerokie możliwości percepcji otoczenia, jednocześnie gwarantując intensywne, ekscytujące wrażenia. Nie bez znaczenia pozostaje również kontakt My zapraszamy w okolice Powiatu Limanowskiego i Dolnego Kubina! Na potencjał tych pięknych górzystych regionów składają się trzy ważne elementy. Pierwszym są niepowtarzalne krajobrazy terenów, nierzadko objętych ochroną ze względu na unikalne walory przyrodnicze. Drugim są niekwestionowane wartości fot. Archiwum Euro Pilot 1 | WAKACJE W SIODLE historyczne. Południowa Małopolska, podobnie jak słowacka Orawa, są skarbnicą kulturowych pamiątek, wciąż kultywowanych tradycji oraz zabytków, z których liczne doceniono wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Trzecim elementem, niezwykle istotnym dla świadomego uprawiania bezpiecznej turystyki konnej, jest znakomita infrastruktura. Zaplecze, które oferują Powiat Limanowski i okolice zívneho, vzrušujúceho dojmu. Významný je aj kontakt s koňom, spoločníkom na ceste, na ktorého sa spoliehame a za ktorého sme zodpovedný. Ak dodáme, že jazdectvo má významný vplyv na zdravotný stav a často je považované za terapiu, tak potom je, výber spôsobu na trávenie voľného času počas prázdnin je samozrejmý. Ostáva však jedna otázka „kde?“. Pozývame Vás do okolia poľskej Limanowej Dolnego Kubina, to przede wszystkim liczne stadniny i gospodarstwa agroturystyczne oraz ciekawe szlaki, których długość w Powiecie Limanowskim sięga 88 km! Korzystający z oferty tutejszych ośrodków mogą liczyć na pomoc wyspecjalizowanej kadry instruktorów i przewodników, którzy zapewnią opiekę na malowniczych trasach regionu. a slovenského Dolného Kubína! Potenciál týchto krásnych hornatých re- giónov sa skladá z troch dôležitých prvkov. Prvým z nich sú neopakovateľné územia krajiny, nezriedka chránené vzhľadom na unikátne prírodné bohatstvá. Druhým sú nesporne historické bohatstvá. Južné Malopoľsko, tak isto ako slovenská Orava, je pokladnicou kultúrnych pamiatok, neustále kultivovaných tradícií ako aj pamiatok, z ktorých mnohé boli docenené prideleným čestným miestom na Zozname svetového dedičstva UNESCO. Tretím, neobyčajne dôležitým, prvkom pre vedomé pestovanie bezpečnej konskej turistiky je úžasná infraštruktúra. Zázemie, ktoré ponúka okolie Limanowej a Dolného Kubína, to sú predovšetkým mnohé žrebčince a agroturistické hospodárstva ako aj zaujímavé chodníky, ktorých počet v okrese Limanowa dosahuje 88 km! Tí, ktorí využívajú ponuku tunajších stredísk, môžu rátať s pomocou špecializovaného personálu inštruktorov, ktorí zaisťujú starostlivosť na malebných trasách regiónu. Konská turistika, vrátane horskej jazdeckej turistiky a pretekov na krátke a dlhé vzdialenosti, si získava čoraz širší okruh milovníkov. Je to tak nielen kvôli atraktivite tejto formy turistiky, ale aj v súvislosti s meniacimi sa potrebami týkajúcimi sa oddychu. Definícia úspešnej dovolenky sa rozširuje o emotívnejšie zážitky a skutočné dobrodružstvá. Sme otvorení novým výzvam, radi spoznávame vlastné schopnosti, vytrvalosť a výkon. Túžime spoznávať - dokonca sa stať objaviteľmi! Ukazuje sa, že nie mnoho foriem aktívnej turistiky poskytuje takéto široké možnosti percepcie okolia so súčasnou zárukou inten- 3 2 | REGIONY PARTNERSKIE I TURYSTYKA KONNA 2 | REGIONY PARTNERSKIE I TURYSTYKA KONNA fot. P. Tokarczyk cać się pięknem tych regionów, które trwa w niezmienionej formie i nie jest narażone na zniszczenie. 2 | REGIONY PARTNERSKIE A TURYSTYKA KONNA PARTNERSKÉ REGIÓNY A KONSKÁ TURISTIKA Przybywający w te strony miłośnicy jazdy konnej mają okazję obcować z przyrodą w jej najbardziej nieskalanej postaci. Na obszarze Powiatu Limanowskiego występują dwie jednostki orograficzne – Beskid Wyspowy oraz Gorce. Pierwszą wyróżniają sylwetki odosobnionych, pojedynczych gór, z których najwyższa to Mogielica (1170 m n.p.m.). Gorce, zbudowane podobnie jak Beskid Wyspowy z fliszu karpackiego, charakteryzują łagodne stoki. Te unikalne górzyste regiony objęte są ochroną w ramach Gorczańskiego Parku Narodowego, Południowomałopolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu i czterech rezerwatów. Ponadto na terenie powiatu znajduje się 12 obszarów NATURA 2000 zajmujących łączną powierzchnię ok. 13,5 tys. ha (15% powiatu). Okolice Dolnego Kubina cechuje jeszcze większa różnorodność gór. Na północy terenu wznoszą się szczyty Magury Orawskiej, podzielonej na 4 trzy mniejsze jednostki – centralną stanowi Kubińska Hala z najwyższym szczytem Minčolem (1396 m n. p. m.), północną Paracz ze szczytem o tej samej nazwie i wysokości 1325 m n.p.m. i na wschodzie Pasmo Budína z najwyższym szczytem Budín (1222 m n. p. m.). Od wschodu region graniczy z Tatrami Zachodnimi, które rozcinają liczne, głębokie doliny i płynące nimi potoki. Od zachodu rozciągają się wzniesienia Małej Fatry, zbudowanej ze skał granitowych, nakrytych skałami wapienno-dolomitowymi. Od południa Orawę otaczają Góry Choczańskie. Te niezwykle interesujące obszary chronią m.in. Tatrzański Park Narodowy, Park Narodowy Mała Fatra oraz Obszar chronionego krajobrazu Górna Orawa. Aby nie powodować niepożądanych zmian w cennym krajobrazie wyznaczono specjalne trasy dla ruchu turystycznego i nałożono ograniczenia. Dzięki temu możemy zachwy- Milovníci jazdy na koni prichádzajúci na tieto územia majú príležitosť spoznávať prírodu v jej takmer nepoškvrnenej podobe. Na území okresu Limanowa sa nachádzajú dve orografické jednotky – Ostrovné Beskydy a Gorce. Prvé sa vyznačujú osobitnými siluetami jednotlivých vrchov, ktorých najvyšší je Mogielica (1170 m n. m.). Gorce, vytvorené z karpatského flyšu podobne ako Ostrovné Beskydy, charakterizujú jemné svahy. Tieto výnimočné hornaté kraje sú chránené v rámci Národného parku Gorce, Juhomalopoľského územia chránenej krajinnej oblasti a štyroch rezervácií. Na území okresu sa okrem toho nachádza 12 území NATURA 2000 zahŕňajúcich celkovú rozlohu približne 13,5 tisíc ha (15 % okresu). Okolie Dolného Kubína je charakteristické ešte väčšou rôznorodosťou hôr. Na severe územia sa tý- čia vrcholy Oravskej Magury, ktoré sú rozdelené na tri menšie podcelky - v strede je to Kubínska hoľa s najvyšším vrcholom Minčol (1396 m n. m.), na severe Paráč s rovnomerne pomenovaným najvyšším vrcholom Paráč (1325) a na východe je to podcelok Budín s najvyšším vrcholom Budín (1222 m n. m.). Na východe je región ohraničený Západnými Tatrami, ktoré roztínajú mnohé hlboké údolia a potoky cez ne pretekajúce. Na západe sa rozprestierajú pohoria Malej Fatry postavenej z granitových skál pokrytých vápencom a dolomitom. Z juhu obklopujú Oravu Chočské vrchy. Tieto neobyčajne zaujímavé územia chráni o. i. Tatranský národný park, Národný park Malá Fatra a Chránená krajinná oblasť Horná Orava. Aby sme nespôsobili nežiadúce zmeny vo vzácnej krajine, boli vyznačené špeciálne trasy pre turistiku a vytýčené obmedzenia. Vďaka tomu môžeme obdivovať krásu týchto regiónov, ktorá pretrváva v nezmenenej podobe dodnes a nie je ohrozená zničením. fot. Ł.Wojtas 5 Łęki e ka Krzyworz MYŚLENICE Kornatka 3 |Osieczany KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY 0 MYŚLENICE CENTRUM 5 km Zasań Glichów Odniesienie do strony w przewodniku 662 Trzemeśnia na stránky v sprievodcovi Bs. 14 E Odvolanie S Ośrodki jeździeckie K I PorębaJazdecké areály D Goprówki, schroniska turystyczne Horská služba, turistické chaty a Rab M S7 A Pcim K Dąbie -Grn. Poznachowice- Sawa Zegartowice -Dln. Krzesławice Wiśniowa Lipnik Ciecień 829 Kobielnik Wierzbanowa W Przenosza O S PCIM K Łopuszne M MARKI Mszana Grn. 28 Raba Niżna Olszówka K Półrzeczki Chyszówki Wilczyce GORCZAŃSKI PARK O Turbacz 1310 Rdzawka R C E NARODOWY s. 14-15 G. Kiczora 1282 ica Kamien s. 16-17 s. 12 s. 10-11 Gorc Kamienicki 1228 Zawadka P Modyń 1028 Zbludza s. 16-17 Kamienica Dworek „Gorce” s. 26-27 Siekierczyna O Młyńczyska Jas trz ęb ik Zagorzyn Wola Piskulina Czerniec Zabrzeż Zarzecze Ochotnica Klęczany Wysokie Bińczyce-Grn. Y Roztoka Kicznia Wola Kosnowa Chomranice Przyszowa W Klenina Młynne Męcina 28 Trzetrzewina Długołęka Jastrzębie Grn. Chochorowice Stronie Olszana Szczereż Łącko Maszkowice 969 na jec Rogi Jadamwola Czarny Potok Stadła Gostwica Jastrzębie Niskowa Brzezna Mokra Wieś Łukowica Świdnik Du Obidowa S s. 16-17 s. 14 G Y Zasadne Tęgoborze Kłodne Kanina Szczawa s. 16-17 Kobyłczyna Świdnik SkrzętlaJust -Rojówka 615 Zalesie Lubomierz Konina 947 Stadnina koni BOSS s. 24 75 Stańkowa Pisarzowa 1170 968 s. 28-29 Żbikowice Żmiąca Jaworz 917 Str. Wieś W Łososina Dolna Mordarka Słopnice s. 28 D Jaworzna s. 24 Stadnina Koni „Impuls” LIMANOWA Ośrodek jeździecki APACZ Jasień 1052 Niedźwiedź s. 27 I Łopień 951 Łęki Michalczowa Sechna Ujanowice Osada Konna Assanya Witowice-Grn. Kąty Krosna Łos s. 25 osina Strzeszyce Laskowa Wytrzyszczka Porąbka Iwkowska Dobrociesz ŁOSOSINA GRN. SOWLINY Koszary Tymbark Lipowe s. 13 Ponice 6 S Poręba Wlk. RABKA-ZDRÓJ 47 Jurków Makowica Wojakowa Drużków Pusty Kamionka Mł. -Dln. Młynne Zamieście Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Groniem” Ośrodek Jazdy Konnej „Deresz” Pa r k K r a j o b r a z o w y Rozdziele- Łętowe 711 Spyrkowa Gorczańska Zagroda E Kisielówka Iwkowa Laskowa Grn. Stajnia Laskonik Podłopień 28 Dobra Żegocina 801 s. 29 s. 23 Pasierbiec Stadnina „Złoty Dukat” Rajbrot Bytomsko 965 -Grn. Rupniów -Grn. Szpilówka 3 | KONNO 512 NARODOWY W i śPRZEZ n i c k oGORCZAŃSKI -L i p n i c k i PARK Kamionna Piekiełko Mogielica Podobin ba Ra ZARYTE B a nk sza Luboń Wlk. 1022 719 Zawadka Ćwilin 1071 MSZANA DLN. Łąkta- Rdzawa Nw. Rybie Kostrza Wilkowisko Śnieżnica 1007 Łostówka -Dln. Szyk Gruszowiec KRUPCIÓWKA Ujazd Podlesie Porąbka Lubogoszcz 967 ZARABIE Glisne Sadek Jodłownik Skrzydlna Tenczyn 977 Mstów Str. Rybie Barok Kasinka Mł. 968 E77 Pogorzany Kasina Wlk. Potok Tarnawa Zbydniów Słupia Krasne Lasocice Góra Jana Szczyrzyc Janowice 964 LUBIEŃ Lubień Wola Grabska Stróża I Węglówka Boczów Kępanów Bełdno 964 Szlaki konne Jazdecké trasy Łysina 891 Kawec Komorniki Podegrodzie Naszacowice 969 STARY SĄCZ Mostki -Dln. Olszanka Jazowsko Kadcza -Niżna Gołkowice- -Grn. MoszczenicaGaboń 7 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY wanie przez gospodynie pokosów i stawianie kopek). Innym wartym obejrzenia wydarzeniem są lipcowe Dni Gorczańskie w Kamienicy. fot. P. Tokarczyk Więcej informacji: www.gorczanskipark.pl, tel. 18 331 72 07 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY NA KONI V NÁRODNOM PARKU GORCE Gorczański Park Narodowy zajmuje powierzchnię ponad 7 000 ha, z czego 3 600 ha to tereny ochrony ścisłej. Tutejsze gatunki górskie, w tym rzadkiej urody kwiaty, reprezentują m.in. zarzyczka górska, kuklik górski, miłosna górska. Tereny GPN wiążą się szczególnie z dwiema wybitnymi postaciami polskiego życia duchowo-kulturowego. Jeszcze w czasach duszpasterstwa studentów gorczańskimi szlakami wędrował św. Jan Paweł II. Podobnie tereny te były bliskie i cenne księdzu Józefowi Tischnerowi, który chętnie powracał w te rodzinne strony. Na obszarze GPN wyznaczono 8 szlaków konnych. Szlaki te przeznaczone są dla indywidualnej turystyki konnej, tj. maksymalnie pięcioosobowych grup. Za każdym razem gdy planujemy wycieczkę konną po Parku, mu- 8 simy zgłosić to do Dyrekcji Parku lub leśniczego odwiedzanego obwodu ochronnego. Wyprawy konne dłuższe niż 1 dzień wymagają pisemnego zezwolenia Dyrektora GPN. W samym parku nie znajdziemy miejsc noclegowych ani gastronomi, chociaż na dwóch polanach wyznaczono miejsca na letnie biwaki. Dla odmiany otulina parku oferuje bardzo liczne miejsca do odpoczynku i posiłku, a wśród nich stadniny, pensjonaty i obiekty agroturystyczne. Planowany wyjazd w te okolice warto połączyć z którąś z miejscowych imprez folklorystycznych. Szczególnym powodzeniem cieszą się „Gorczańskie kośby”, podczas których zebrani mogą podziwiać dawną sztukę wykaszania łąk (klepanie i ostrzenie kos, ścinanie traw, roztrzepy- Národný park Gorce sa nachádza na rozlohe viac ako 7 000 ha, z čoho 3 600 ha je prísne chráneným územím. Tunajšie horské druhy, vrátane zriedkavej krásy kvetov, reprezentujú o. i. kortúza matthioliho, kuklík horský, mačucha cesnačkovitá. Územie NPG sa spája hlavne s dvoma významnými osobnosťami poľského duchovného a kultúrneho života. Chodníkmi Gorcov putoval sv. Ján Pavol II. za čias svojho duchovenstva. Toto územie bolo taktiež blízke a vzácne kňazovi Jozefovi Tischnerovi, ktorý sa veľmi rád vracal do rodného kraja. Na území NPG bolo vyznačených 8 konských chodníkov. Tieto chodníky sú určené pre individuálnu konskú turistiku, t. j. maximálne 5-členné skupiny. Vždy, keď plánujeme výlet na koni po parku, musíme to oznámiť riadiťeľstvu parku alebo lesníkovi zodpovednému za navštevovanú chránenú oblasť. Výlety na koni dlhšie ako 1 deň si vyžadujú písomné povolenia riaditeľa NPG. V samotnom parku sa nenachádzajú ubytovacie zariadenia ani reštaurácie, hoci na dvoch poľanách boli vyznačené miesta na letné stanovanie. Avšak okolie parku ponú- ka mnoho miest na oddychovanie a stravovanie, medzi nimi sú žrebčince, penzióny a agroturistické objekty. Plánovaný výlet na toto územie sa oplatí spojiť s niektorým miestnym folklórnym podujatím. Veľmi úspešné sú „Gorczańské kosby“, počas ktorých môžu návštevníci obdivovať dávne umenie kosenia lúk (klepanie a ostrenie kose, stínanie trávy, rozhadzovanie žatvy ženami a stavanie kôpok). Iným podujatím, ktoré sa oplatí navštíviť, je júlový „Valašský sviatok“ v Rabke-Zdroji. Viac informácií: www.gorczanskipark.pl, tel. č. 18 331 72 07u Skała Kudłoński Baca, Gorce, fot. Archiwum Powiatu Limanowskiego 9 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY Szlak Turbacz – Polana Mraźnica pod Gorcem Trasa Turbacz – Poľana Mraźnica pod Gorcom 10,4 km, szlak przebiega szczytami, wybitnie atrakcyjny widokowo 10,4 km, trasa vedie vrcholmi, výhliadkovo veľmi atraktívnymi fot. Archiwum Euro Pilot Turbacz – najwyższy szczyt Gorców, sięgający 1310 m n.p.m. Szlak rozpoczynamy w okolicy słynnego Schroniska PTTK, któ- 10 rego historia sięga dwudziestolecia międzywojennego. Nieopodal znajduje się również Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej, zlokalizowany w niewielkim budynku w stylu budownictwa gorczańskiego. Szlak wiedzie dalej na wschód, południową granicą Powiatu Limanowskiego, unosząc się i opadając, zgodnie z przebiegiem szczytów. Po lewej stronie szlaku widoczna jest Bacówka oraz Ośrodek Edukacyjny Gorczańskiego Parku Narodowego. Jaworzyna Kamienicka – drugi pod względem wysokości po Turbaczu szczyt Gorców, sięgający 1288 m n.p.m. i jednocześnie najwyższy szczyt Gorczańskiego Parku Narodowego. Nieco poniżej wierzchołka znajduje się Polana Jaworzyna Kamienicka, z której rozciąga się ujmująca panorama na pobliskie szczyty Kudłonia (1274 m n.p.m.) i Gorca (1228 m n.p.m.) z ich polanami podszczytowymi. Przysłop – szczyt sięgający 1187 m n.p.m. znajduje się w granicach GPN. Jego nazwa wywodzi się z języka Wołochów. Słowo prislop oznacza po prostu przełęcz. Mraźnica – przejeżdżamy przez polanę. Naszą wyprawę kończymy w pobliżu miejsca gdzie ze stoków Gorca wybijają źródła Potoku Gorcowego. Turbacz – najvyšší vrchol Gorcov siahajúci do výšky 1310 m n. m. Trasa sa začína v okolí známej Chaty PTTK, ktorej dejiny siahajú do medzivojnového obdobia. Neďaleko sa nachádza aj Stredisko kultúry 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY Gorce, fot. K. Bzowski horskej turistiky, ktoré je umiestnené v malej budove postavenej v štýle gorczanského stavebníctva. Trasa vedie ďalej na východ, južnou hranicou okresu Limanowa, dvíha sa a klesá v súlade s priebehom štítov. Na ľavej strane trasy je viditeľný Salaš (Sałasz) a Náučné stredisko Národného parku Gorce. Jaworzyna Kamienicka – druhý najvyšší vrchol po Trubaczi je Gorcov, ktorý siaha do výšky 1288 m n. m. a je zároveň najvyšším vrchom Národného parku Gorce. Mierne pod vrcholom sa nachádza poľana Jaworzyna Kamienicka, z ktorej sa naskytá pôsobivá panoráma na neďaleké vrcholyKudłonia (1274 m n. m.) a Gorca (1288 m n. m.) s ich poľanami nachádzajúcimi sa pod štítmi. Przysłop – vrchol siahajúci do výšky 1187 m n. m. Nachádza sa v hraniciach NPG. Jeho názov pochádza z jazyka Valachov. Slovo prislop znamená jednoducho priesmyk. Mraźnica – prechádzame cez poľany pri zelenom chodníku. Náš výlet končíme v blízkosti miesta, kde sa zo svahov Gorcov vydobývajú zdroje Potoka Gorcového. 11 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY Szlak Polana Gabrowska – Jaworzyna Kamienicka – Trusiówka Trasa Polana Gabrowska - Jaworzyna Kamienicka – Trusiówka 9 km, szlak trudny, przebiegający zboczami dolin 9 km, ťažký chodník, tiahne sa úbočiami dolín vrchov Gorcov Polana Gabrowska – szlak rozpoczynamy na polanie leżącej na północnych zboczach Kiczory (1282 m n.p.m.). Przez krótki odcinek jedziemy grzbietem pasma do Jaworzyny Kamienickiej, by niebawem rozpocząć drogę w dół, w kierunku przysiółka Rzeki. Dolina rzeki Kamienicy (Kamienickiego Potoku) – nasza droga wije się na zboczach doliny. Utrudnieniem ale jednocześnie urozmaiceniem szlaku są liczne jary. Na przeciwnych stokach doliny równolegle do naszej trasy wiedzie Szlak Papieski. CIEKAWOSTKA / ZAUJÍMAVOSŤ: Nazwa polany Trusiówka pochodzi od słowa „truś”, oznaczającego w miejscowej gwarze królika. Názov poľany Trusiówka pochádza od slova „truś”, čo v miestnom dialekte znamená králik. 12 Papieżówka – niewielka polana z maleńkim szałasem i głazem pamiątkowym. Tu, w sierpniu 1976 roku, mieszkał św. Jan Paweł II, wówczas jeszcze metropolita krakowski Karol Wojtyła. Przez dwa tygodnie oddawał się zadumie w spartańskich warunkach i wędrował po Gorcach. Trusiówka – nieduża polana na lewym brzegu doliny Kamienickiego Potoku. Wyprawę kończymy nieopodal parkingu i pola namiotowego. Polana Gabrowska – trasu začíname na poľane nachádzajúcej sa na severných úbočiach Kiczory (1282 m n. m.). Počas krátkeho úseku ideme ešte chrbtom pásma do Jaworzyny Kamienickej, aby sme onedlho začali cestu smerom dole, do dedinky Rzeki. Údolie rieky Kamienicy (Kamienického Potoka) – naša cesta sa vije úbočiami doliny. Prekážkou, ale aj obohatením chodníka, sú mnohé úvozy. Na protiľahlých svahoch doliny, rovnobežne k našej trase, vedie Pápežský chodník. Papieżówka (Pápežovka) – malá poľana s malilinkým salašom a pamätnou skalou. V auguste v roku 1976 tu býval sv. Ján Pavol II., ktorý bol vtedy krakovským metropolitom Karolom Wojtyłom. Počas dvoch týždňov sa poddával meditácii v sparťanských podmienkach a putoval po Gorcach. Trusiówka – malá poľana na ľavom brehu doliny Kamienického Potoka. Výlet končíme neďaleko parkoviska a kempingu. 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY Szlak Potasznia – Pasieka – Koninki Trasa Potasznia - Pasieka – Koninki 7,3 km, szlak umiarkowanie trudny, przebiegający zboczami pomiędzy Czołem Turbacza a Turbaczykiem 7,3 km, chodník stredne ťažký, tiahnuci sa úbočiami medzi Czołem Turbacza a Turbaczykom Potasznia – szlak wiedzie z polany połoCIEKAWOSTKA / ZAUJÍMAVOSŤ: Nazwa Potasznia pochodzi od znajdującej się w tym miejscu w XVIII i XIX wieku wytwórni potażu (węglan potasu K2CO3, część popiołu, pochodzącego ze spalania węgla drzewnego). Używano go głównie do produkcji szkła w miejscowej fabryce, będącej własnością dworu w Porębie Wielkiej. Názov Potasznia pochádza od továrne potašu nachádzajúcej sa na tomto mieste v 18. a 19. storočí (uhličitan draselný K2CO3, časti popolu pochádzajúceho zo spaľovania drevného uhlia). Bol používaný predovšetkým na výrobu skla v miestnej továrni, ktorá je majetkom dvoru v Porębe Wielkej. żonej poniżej ujścia potoku Roztoka do Koniny i wschodnich, stromych podnóży Turbaczyka. Turbaczyk – szlak wiedzie po poprzecinanych licznymi, niewielkimi potokami stokach Turbaczyka (1078 m n.p.m.), na dalszym odcinku jedziemy zboczami doliny potoku Domagałów. Koninki – nasza wyprawa dobiega końca w przysiółku letniskowej miejscowości Poręba Wielka, w dolinie potoku Koninka. Potasznia – chodník vedie z poľany nachádzajúcej sa poniže ústia potoka Roztoka do Koniny a východných, strmých úpätí Turbaczyka. Turbaczyk – chodník vedie po svahoch Turbaczyka (1078 m n. m.) popretínaného mnohými malými potokmi, na ďalšom úseku ideme úbočiami doliny potoka Domagałów. Koninki – náš výlet sa končí v rekreačnej dedine Poręba Wielka, v doline potoka Koninka. Bacówka pod Turbaczem, fot. D. Zaród 13 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY 5 km, szlak łatwy bližne 1180 m n. m. Chodník pretína potok a ďalej pokračujeme po jeho ľavom brehu. Dolina Olszowego Potoku – naša trasa na styku s modrým turistickým chodníkom klesá k miestu, kde sa spájajú potoky – Turbacz a Olszowy – tvoria potok Koninki. Výlet môžeme na tomto mieste ukončiť. 5 km, ľahký chodník Koninki – szlak rozpoczyna się w niewielkim przysiółku, będącym węzłem szlaków wiodących na Turbacz i Obidowiec. Dolina potoku Turbacz – nasza trasa wiedzie wzdłuż prawego brzegu potoku Turbacz, który wypływa ze źródła położonego w rozwidleniu grzbietów pod Czołem Turbacza na wysokości około 1180 m. n.p.m. Szlak przecina potok i dalszą jazdę kontynuujemy na lewym jego brzegu. Dolina Olszowego Potoku – po spotkaniu z niebieskim szlakiem turystycznym nasza trasa opada ku miejscu gdzie łączące się potoki – Turbacz i Olszowy – tworzą potok Koninki. Wyprawę możemy zakończyć w tym miejscu. Koninki – chodník sa začína v malej dedinke, ktorá je uzlom chodníkov vedúcich na Turbacz a Obidowiec. Dolina potoku Turbacz – naša trasa vedie pozdĺž brehu potoka Turbacz, ktorý vyviera zo zdroja nachádzajúceho sa v rozvetvení chrbtov pod Czołem Turbacza vo výške pri- 14 Szlak Polana Gabrowska – Zielenica – do granic GPN Trasa Chodník Polana Gabrowska – Zielenica – do hranice NPG 8 km, szlak umiarkowanie trudny, przebiega na wysokościach powyżej 1000 m n.p.m. Szlak wiedzie dalej ku południowym granicom Gorczańskiego Parku Narodowego, już poza Powiatem Limanowskim. Poľana Gabrowska Duża – výlet na koni začíname na malej poľane s rozlohou približne 2 ha. Jej poloha je vo výške približne 1250 m n. m., pod Kiczorou (1282 m n. m.). Zielenica – prichádzame k poľane nachádzajúcej sa na chrbte klesajúcom do Priesmyku Knurowského. Na výraznej časti povrchu (približne 30 ha) rastú rastliny typu xerofyty. Je to ideálne miesto na krátku zastávku a obdivovanie nádherného výhľadu na Beskydy Sądecké, Pieniny, Spišskú Maguru a Pásmo Lubania. CIEKAWOSTKA / ZAUJÍMAVOSŤ: W maju 1943 roku na Polanie Gabrowskiej oddział Konfederacji Tatrzańskiej dokonał egzekucji na dwóch niemieckich szpiegach, co doprowadziło do krwawego odwetu hitlerowców. Oddiel Tatranskej konfederácie vykonal na Grabowskej Poľane v máji v roku 1943 exekúciu dvoch nemeckých špiónov, čo neskôr viedlo ku krvavej odvete nacistov. 8 km, chodník stredne ťažký, vedie v nadmorskej výške väčšej ako 1000 m n. m. Polana Gabrowska Duża – wędrówkę konną rozpoczynamy na niewielkiej, liczącej około 2 ha, polanie. Położona jest na wysokości około 1250 m n.p.m., pod Kiczorą (1282 m n.p.m.). Zielenica – dojeżdżamy do polany znajdującej się na grzbiecie opadającym do Przełęczy Knurowskiej. Znaczącą powierzchnię (blisko 30 ha) porastają gatunki sucholubne. To idealne miejsce na krótki postój i podziwianie nietuzinkowych widoków na Beskid Sądecki, Pieniny, Magurę Spiską i Pasmo Lubania. fot. Archiwum Euro Pilot Szlak Koninki – dolina Potoku Turbacz – dolina Olszowego Potoku Trasa Koninki - dolina Potoku Turbacz - dolina Olszowego Potoku 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY 15 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY Szlak Kamienica – Gorc – Turbacz – Dolina Kamienicy – Przysłop – Mogielica – Wyrębiska – Wierchy Zalesiańskie – Kamienica Trasa Kamienica – Gorc – Turbacz – Dolina Kamienicy – Przysłop – Mogielica – Wyrębiska – Wierchy Zalesiańskie – Kamienica 3 | KONNO PRZEZ GORCZAŃSKI PARK NARODOWY dach to kolejne wyzwanie – najwyższy szczyt Gorców. Dolina Kamienicy – szlak zbiega ku długiej dolinie rozciągającej się u podnóży Turbacza, jej koryto żłobi wybijająca pod szczytem Kamienica Gorczańska, zwana też po prostu Kamienicą. Wnikliwi obserwatorzy 40 km, szlak trudny, długi, wymagający, duże różnice wysokości, przebiegający przez Gorce i Beskid Wyspowy Kamienica – tu rozpoczynamy naszą wycieczkę konną. Z atrakcji samej miejscowości warto wspomnieć zespół dworsko- parkowy Marszałkowicza (oprócz restauracji i zabytkowego parku, posiada własne stajnie i stadninę koni) oraz cmentarz parafialny z zabytkową kaplicą rodziny Szalayów. Gorc – przejeżdżamy przez szczyt sięgający 1228 m n.p.m. Mieszcząca się na polanie Hale Gorcowskie studencka baza namiotowa działa już od roku 1968. Warto odwiedzić te okolice w sierpniu, w trakcie cyklicznej imprezy „GORCSTOK”, niezwykle sympatycznego zjazdu, podczas którego odbywa się konkurs muzyczny, zaś finałem są wspólne żywiołowe śpiewy przy ognisku Turbacz – po licznych podejściach i zjaz- 16 fot. Archiwum Euro Pilot 40 km, ťažký chodník, dlhý, náročný, veľké prevýšenia, tiahne sa cez Gorce a Ostrovné Beskydy mogą dojrzeć charakterystyczną dla doliny, a rzadką w innych regionach, zarzyczkę górską (kwiaty zebrane po klika fioletowych dzwonków, liście krągławe i pokryte małymi włoskami). Przełęcz Przysłop – przejeżdżamy przez przełęcz graniczną pomiędzy Beskidem Wyspowym a Gorcami, położoną nieopodal przysiółka Lubomierza – Rzeki Mogielica – zdobywamy najwyższy szczyt Beskidu Wyspowego, sięgający 1170 m n.p.m. Z tą piękną górą wiąże się wiele podań ludowych, w tym legenda o olbrzymach, zgodnie z którą Mogielica to żona Łopienia, czy o zbójnikach, którzy mieli na górze schronienie, a tutejsze lasy po dziś dzień skrywają zrabowane łupy. Najbardziej znane polany na górze to, związane z tradycją pasterską, Stumorgi i Wyśnikówka. Dalsza droga wiedzie m.in. przez przysiółki Zalesia – Wyrębiska i Wierchy. Rozległą pętlę kończymy w miejscowości Kamienica. Kamienica – tu začíname náš výlet na koni. Z atrakcií samotnej obce sa oplatí spomenúť skupinu dvora a parku Marszałkowicza (okrem reštaurácie a pamiatkového parku má vlastné stajne a žrebčinec) ako aj farský cintorín s pamätnou kaplnkou rodiny Szalayów. Gorc – prechádzame cez vrchol siahajúci do výšky 1228 m n. m. Študentský kemping nachádzajúci sa na poľane Hale Gorcowskie funguje už od roku 1968. Toto územie sa oplatí navštíviť v auguste, počas pravidel- ného podujatia „GORCSTOK“ – neobyčajne sympatického zjazdu, počas ktorého sa koná hudobná súťaž a na záver na nás čaká spoločné živelné spievanie pri ohnisku. Turbacz – po mnohých výstupoch a zjazdoch je to ďalšia výzva: najvyšší vrchol Gorcov. Údolie Kamienicy – chodník schádza k dlhej doline rozprestierajúcej sa na úpätí Turbacza, jeho koryto brázdi Kamienica Gorczańska vychádzajúca pod vrcholom, nazývaná aj jednoducho Kamienica. Pozorní pozorovatelia si môžu všimnúť pre údolie charakteristickú, ale v iných regiónoch zriedkavú, kortúzu matthioliho (kvety sú nahromadené v niekoľkých fialových zvončekoch, listy okrúhle a pokryté malými chlpmi). Sedlo Przysłop – prechádzame cez hraničiace sedlo medzi Ostrovnými Beskydami a Gorcami, nachádzajúce sa neďaleko dedinky Lubomierza – Rzeki Mogielica – zdolávame najvyšší vrchol Ostrovných Beskýd siahajúci do výšky 1170 m n. m. S touto krásnou horou sa spája mnoho ľudových legiend, vrátane jednej o obroch, podľa ktorej je Mogielica ženou obra alebo o zbojníkoch, ktorí na hore mali svoj úkryt a tunajšie lesy až do dnešného dňa schovávajú zrabované koristi. Najznámejšími poľanami na hore to sú Stumorgi a Wyńsikówka, ktoré sú spojené s pastierskou tradíciou. Ďalšia cesta vedie o. i. cez dedinku Zalesia - Wyrębiska a Wierchy. Rozľahlú slučku končíme v obci Kamienica. 17 4 | RASY KONI POPULARNE W REGIONIE 4 | RASY KONI POPULARNE W REGIONIE fot. Archiwum Euro Pilot a jazdec uisťuje o výnimočnej oddanosti, poslušnosti a pochopení tejto rasy. 4 | RASY KONI POPULARNE W REGIONIE RASY KOŇOV POPULÁRNE V REGIÓNE Koń huculski Huculský kôň 18 i jeździec zapewni o wyjątkowym przywiązaniu, posłuszeństwie i inteligencji tej rasy. Koń huculski jest to koń rasy domowej, Huculský kôň je to kôň domáceho plemena do którego największych zalet należą siła, odporność i inteligencja. Rasa pochodzi z huculszczyzny, historycznego regionu w zachodniej części Ukrainy, na obszarze Karpat Wschodnich. Koń ten przez wieki hodowany był przez Hucułów, czyli górali pochodzenia głównie wołoskiego. Pracował jako zwierzę juczne w ciężkich, górskich warunkach. Dla koni huculskich nie stawiano specjalnych stajni – większą część roku spędzały pod gołym niebem, a jedynie podczas wyjątkowo srogich zim zapędzano je pod zadaszenie. Brak wysokiej jakości paszy i skromne warunki chowu, zadecydowały o uodpornieniu się rasy na ciężkie warunki bytowania. Mimo wysokich wymagań, jakie stawiano tym konikom, przez wieki bardzo zżyły się one z człowiekiem. Każdy hodowca a k jeho najväčším výhodám patrí sila, odolnosť a inteligencia. Rasa pochádza z územia Huculov, historického regiónu v západnej časti Ukrajiny na území Východných Karpát. Tento koník bol počas stáročí chovaný Huculmi, čiže goralmi predovšetkým valašského pôvodu. Pracoval ako zviera nosiace náklad v ťažkých horských podmienkach. Pre huculské kone neboli stavané špeciálne stajne – väčšiu časť roka trávili pod holým nebom a iba počas výnimočné krutých zím boli zaháňané pod prístrešky. Nie príliš kvalitná paša a skromné podmienky chovu boli rozhodujúcim činiteľom pri formovaní sa odolnosti tejto rasy voči ťažkým životným podmienkam. Aj napriek vysokým požiadavkám, aké boli na tieto koníky kladené, sa veľmi zžili s človekom. Každý chovateľ Cechy: wzrost 135–140 cm, podłużny kształt głowy, krótka i mocna szyja, tułów krótki i zwarty, bardzo mocny grzbiet oraz dość szerokie lędźwie, kończyny silne i krótkie, często gniady, kary lub bułany, w hodowlach ceniona ciemna pręga na grzbiecie. Vlastnosti: výška 135–140 cm, pozdĺžny tvar hlavy, krátky a silný krk, trup krátky a pevný, veľmi silný chrbát a dosť široké bedrá, končatiny silné a krátke, často hnedák, vraník alebo plavák, v chove je cenený tmavý pás cez chrbát. Quarter Horse Quarter Horse Quarter Horse to rasa powstała z mieszaniny krwi koni hiszpańskich oraz angielskich. Posiada bardzo dobre, atletyczne umięśnienie. Ceniona jest przede wszystkim za szybkość, zwrotność i mądrość. Nazwa pochodzi od wyjątkowej zdolności do wyprzedzania pozostałych zawodników na krótkich dystansach sprinterskich typu ćwierć mili lub mniej (z ang. quarter mile). Podczas widowisk odnotowano wyniki sięgające 88.5 km/h! W USA rasa popularna zarówno jako koń wyścigowy, jak i koń pracujący na ranczach, podczas zaganiania stad bydła. Quarter Horse je to rasa, ktorá vznikla zmiešaním krvi španielskych a anglických koní. Má veľmi dobré, atletické svalstvo. Je výnimočná predovšetkým vzhľadom na rýchlosť, obratnosť a múdrosť. Názov pochádza od úžasnej schopnosti predbiehania zvyšných súperov na krátkych šprintérskych vzdialenostiach typu štvrť míľa alebo menej (z angl. quarter mile). Počas pretekov boli zaznamenané výsledky dosahujúce 88.5 km/h! V USA je rasa populárna nielen ako dostihový kôň, ale aj ako kôň pracujúci na rančoch, počas zháňania stád dobytku. Cechy: wzrost 160 cm, delikatna, smukła głowa, szyja prosta, nisko osadzona ze skąpą grzywą, grzbiet mocny, klatka piersiowa szeroka, umięśniony grzbiet i zad, kończyny mocne i suche, częste umaszczenie izabelowate, kasztanowate, gniade i kare. Vlastnosti: výška 160 cm, jemná, štíhla hlava, krk priamy, nízko nasadený so skúpou hrivou, chrbát silný, hrudník široký, svalnatý chrbát a zadok, končatiny silné a suché, časté sfarbenie Izabela, ryšiak, hnedák a vraník. Appaloosa Appaloosa Appaloosa to rasa koni gorącokrwistych, silnych i szczupłych, wyhodowana przez 19 4 | RASY KONI POPULARNE W REGIONIE Appaloosa to je rasa teplokrvných, silných a chudých koní, ktorú vychovali severoamerickí Indiáni kmeňa Nez Percé (z fr. prepichnuté nosy). Výhodou tejto rasy je to, že veľmi radi a bez problémov spolupracujú s človekom. Cechy: wzrost do 165 cm, głowa mała, krótka i rzadka grzywa, sylwetka smukła, kończyny tylnie silnie umięśnione, mocne, twarde kopyta, krótki i cienki ogon, umaszczenie tarantowate czyli z licznymi, różnych rozmiarów plamkami. Vlastnosti: výška do 165 cm, hlava malá, krátka a riedka hriva, tvar tela štíhly, zadné končatiny silne svalnaté, mocné, tvrdé kopytá, krátky a tenký chvost, sfarbenie strakáč čiže s mnohými škvrnami rôznych rozmerov. Koń małopolski Malopoľský kôň Koń małopolski to gorącokrwisty koń półkrwi angloarabskiej i arabskiej hodowany w Małopolsce. W jego żyłach płynie także krew konika polskiego, z czym wiąże się takie cechy rasy jak płodność, 20 długowieczność, niewybredność i umiar w jedzeniu, odporność na choroby i trudne warunki bytu, pracowitość. Pierwsza „Księga Stadna Koni Małopolskich” została spisana w 1963 roku, zaś w roku 2003 powstał Polski Związek Hodowców Koni Małopolskich. Malopoľský kôň je to teplokrvný kôň s anglicko-arabskou a arabskou krvou chovaný v Malopoľsku. V jeho žilách plynie taktiež krv poľského koníka, s čím sa spájajú také vlastnosti rasy ako plodnosť, dlhovekosť, nenáročnosť a umiernenosť čo sa týka jedla, odolnosť voči chorobám a ťažkým životným podmienkam, pracovitosť. Prvá „Kniha žrebčinca Malopoľských koní“ bola spísaná v roku 1963, avšak v roku 2003 bolo založené Poľské združenie chovateľov Malopoľských koní. Cechy: wzrost do 165 cm, głowa niewielka, wyraźnie zaznaczony kłąb, grzbiet delikatny, kończyny długie i suche, kopyta dobre, bez szczotek pęcinowych, we wszystkich maściach. Wykorzystywany często w turystyce konnej. Vlastnosti: výška do 165 cm, malá hlava, výrazný kohútik, chrbát jemný, dlhé a suché končatiny, dobré kopytá, bez hustého ochlpenia v spodnej časti (rousy), vo všetkých sfarbeniach. Využívaný je často na konskú turistiku. fot. Archiwum Euro Pilot rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej – Indian Nez Percé (z fr. Przekłute Nosy). Konie tej rasy są łatwe w ujeżdżaniu, bardzo chętnie współpracują z człowiekiem. 5 | HIPOTERAPIA 5 | HIPOTERAPIA HIPOTERAPIA Chociaż o zaletach hipoterapii pisał już Hippokrates, to jako sformalizowaną metodę leczenia uznano ją dopiero w latach 60-tych XX wieku, głównie na terenie Niemiec, Austrii i Szwajcarii. Najprościej ujmując hipoterapia to forma rehabilitacji psychoruchowej przy pomocy konia. Stosowana jest szczególnie u dzieci i dorosłych niesprawnych pod względem ruchowym, zmysłowym lub umysłowym. Specjaliści wskazują również na istotne znaczenie hipoterapii w pracy z dziećmi autystycznymi. Hipoterapia jest jednym z elementów rehabilitacji leczniczej i jako taka jest prowadzona przez specjalistę. Spośród licznych efektów terapii można wymienić: integracja sensoryczna (zmysłowa); korygowanie postawy ciała; regulacja napięcia mięśniowego; polepszenie równowagi, koordynacji; orientacji w przestrzeni, poczucia rytmu; zmniejszenie zaburzeń emocjonalnych. Wiele ze stadnin na terenie Powiatu Limanowskiego i w okolicach Dolnego Kubina w swej ofercie proponuje także zajęcia hipoterapii w asyście wysoko wykwalifikowanego personelu. Uwzględniając potencjał przyrodniczo-krajobrazowy obu regionów, może być to idealny wybór na miejsce rehabilitacji. 21 6 | STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM Aj keď o výhodách hipoterapie písal už Hippokrates, ako formalizovaná veda sa začala používať až v 60-tych rokoch 20. storočia, predovšetkým na území Nemecka, Rakúska a Švajčiarska. Jednoducho povedané hipoterapia je forma psychicko-pohybovej rehabilitácie s použitím koňa. Je používaná predovšetkým pri deťoch a dospelých s telesným, zmyslovým alebo mentálnym postihnutím. Špecialisti poukazujú aj na dôležitý význam hipoterapie pri práci s deťmi s autizmom. Hipoterapia je jedným z prvkov liečivej rehabilitácie a ako takú ju vykonávajú špecialisti. Spomedzi mnohých efektov terapie je možné uviesť: senzorická (zmyslová) integrácia; úprava držania tela; regulácia svalového napätia; zlepšenie rovnováhy, koordinácie, orientácie v priestore, zmyslu pre rytmus; zmenšenie emocionálnych porúch. fot. Archiwum Euro Pilot Mnoho žrebčincov na území okresu Limanowa a v okolí Dolného Kubína ponúka aj hipoterapiu pod dohľadom kvalifikovaného personálu. So zohľadnením prírodného 22 a územného potenciálu obidvoch regiónov to môže byť ideálny výber pre miesto rehabilitácie. fot. Archiwum Euro Pilot 5 | HIPOTERAPIA 6 | STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM ŽREBČINCE V OKRESE LIMANOWA Stadnina Koni „Złoty Dukat” Žrebčinec koní „Złoty Dukat” Stadnina „Złoty Dukat” to rodzinne gospodarstwo agroturystyczne Państwa Kaimów. Gospodarstwo położone jest w kameralnej miejscowości Rupniów, w sielankowej scenerii okolic potoku Bednarka, dopływu Łososiny, pomiędzy masywami Kostrzy (730 m n.p.m.), Zęzowa (693 m n.p.m.) i Pasierbieckiej Góry (764 m n.p.m.). Stadnina oferuje naukę i doskonalenie jazdy konnej, zorganizowane wycieczki po okolicy, hipoterapię, obozy jeździeckie, przejażdżki bryczką i kuligi. Obiekt posiada 2-, 3- i 4-osobowe pokoje. Žrebčinec „Złoty Dukat“ je rodinným agroturistickým hospodárstvom Kaimowých. Hospodárstvo sa nachádza v komornej obci Rupniów, v idylickej scenérii okolia potoka Bednarka, prítoku Łososiny, medzi masívmi Kostrzy (730 m n. m.), Zęzowa (693 m n. m.) a Pasierbieckej Góry (764 m n. m.). Žrebčinec ponúka výcvik a zdokonaľovanie jazdy na koni, organizované výlety po okolí, hipoterapiu, jazdecké tábory, jazdu na voze a na saniach. Objekt má 2-, 3- a 4-posteľové izby. Kontakt i adres | Kontakt a adresa Rupniów 157 34-652 Nowe Rybie tel. + 48 18 332 23 25 www.kaim.cba.pl 23 6 | STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM Stadnina Koni „Impuls” w Mordarce Žrebčinec „Impuls” v Mordarce Stadnina Koni „Impuls” (Klub Jeździecki „Parada”) mieści się w sercu i administracyjnej stolicy regionu, miejscowości Limanowa, przy ulicy Leśnej 52. Ośrodek specjalizuje się w nauce i doskonaleniu jazdy konnej, nauce skoków przez przeszkody, przejażdżkach i rajdach konnych. Wszystko pod okiem doświadczonych instruktorów. Žrebčinec „Impuls” (Jazdecký klub „Parada“) sa nachádza v srdci a administratívnom hlavnom meste regiónu v meste Limanowa pri Leśnej ul. č. 52. Stredisko sa špecializuje vo výcviku a zdokonaľovaní jazdy na koni, cvičení skokov cez prekážky, jazdy s kočom a v konských pretekoch. Všetko pod dohľadom skúsených inštruktorov. Kontakt i adres | Kontakt a adresa ul. Leśna 52 34-600 Limanowa tel. kom. + 48 608 615 726, + 48 797 506 537 www.impuls-psb.pl 24 Stadnina koni BOSS w Mordarce Žrebčinec BOSS v Mordarce Stadnina koni BOSS znajduje się w miejscowości Mordarka, graniczącej od zachodu z Limanową. Położenie w otoczeniu szczytów Łysej Góry (781 m n.p.m.), Sałasza (909 m n.p.m.) i Jaworza (921 m n.p.m.) wyróżnia się niezwykłym spokojem. Przez wieś przebiega nieczynna obecnie linia kolejowa z Chabówki do Nowego Sącza (część Galicyjskiej Kolei Transwersalnej). Stadnina oferuje naukę jazdy konnej, doskonalenie umiejętności jeździeckich, wyjazdy w teren oraz rajdy – wszystko to pod okiem instruktora. 6 | STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM Osada Konna Assanya Osada koní Assanya Osada Konna Assanya znajduje się w Żmiącej, miejscowości w dolinie Żmiąckiego Potoku oraz na północnych stokach gór Pasma Łososińskiego. Z bogatej oferty stadniny warto wymienić naukę teoretyczną i praktyczną podstaw jeździectwa, jazdę w teren dla osób zaawansowanych, możliwość udziału w imprezach klubowych. Osada koní Assanya sa nachádza v Żmiącej, v obci v údolí Żmiąckého Potoka a na severných svahoch hôr Łososińského pásma. Z bohatej ponuky osady sa oplatí uviesť teoretické a praktické jazdecké výcviky od základov, a taktiež jazdu v teréne pre pokročilé osoby. Kontakt i adres | Kontakt a adresa Żmiąca 43 30-603 Ujanowice tel. + 48 18 333 46 02 tel. kom. + 48 507 47 46 53 www.ugazdy.eu Žrebčinec BOSS sa nachádza v obci Mordarka, hraničiacej zo západu s Limanowou. Poloha v objatí vrcholov Łysej Góry (781 m n. m), Sałasza (909 m n. m.) a Jaworza (921 m n. m.) sa vyznačuje neobyčajným pokojom. Cez obec vedie v súčasnej dobe zatvorená železničná trať z Chabówki do Nowego Sącza (časť Haličská transverzálna železnica). Žrebčinec ponúka jazdecký výcvik, zdokonaľovanie jazdeckých schopností, výlety do terénu a preteky – všetko pod dohľadom inštruktora. Kontakt i adres | Kontakt a adresa Mordarka 436, 34-600 Mordarka tel. fax + 48 18 337 22 23 www.limanowa.net.pl (zakładka stadnina) Osada Konna Assanya 25 6 | STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM Dworek „Gorce” w Kamienicy Dvor „Gorce” v Kamienicy Dworek „Gorce” to ośrodek szkoleniowoturystyczny położony w Kamienicy w malowniczym pałacyku w stylu empire, pochodzącym z pierwszej połowy XIX wieku, a należącym niegdyś do właściciela Kamienicy – Maksymiliana Marszałkowicza. Obiekt oferuje przejażdżki dla dzieci i dorosłych, naukę i doskonalenie jazdy konnej, wyjazdy w teren po górskich szlakach i hipoterapię. Wszystko pod okiem wyszkolonych specjalistów. W ośrodku dostępne są 2-, 3- i 4-osobowe pokoje wyposażone we własną łazienkę i telewizory (w trzech obiektach: dworek, leśniczówka, domek). Dvor „Gorce” to je školiace a turistické stredisko nachádzajúce sa v Kamienici v ma- 6 | STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM lebnom kaštieli empírového štýlu pochádzajúcom z prvej polovice XIX. storočia, ktorý patril kedysi majiteľovi Kamienicy – Maximilianovi Marszałkowiczowi. Objekt ponúka jazdy pre deti a dospelých, výuku a zdokonaľovanie jazdy na koni, výlety do územia po horských chodníkoch a hipoterapiu. Všetko pod dohľadom vyškolených špecialistov. V stredisku sú dostupné 2-, 3- a 4-posteľové izby vybavené vlastnou kúpeľnou a televízormi (v troch objektoch: dvor, horáreň, domček). Kontakt i adres | Kontakt a adresa Kamienica 46, 34-608 Kamienica tel. fax + 48 18 332 30 71 tel. kom. + 48 519 477 568, + 48 501 645 462, www.dworek-gorce.com.pl „Gorczańska Zagroda” Anna Michałek Hipoterapia w Porębie Wielkiej „Gorczańska Zagroda” Anna Michałek Hipoterapia v Porębe Wielkej Dworek „Gorce” w Kamienicy 26 Poręba Wielka to kameralna miejscowość letniskowa w gminie Niedźwiedź. Mieści się tu siedziba Gorczańskiego Parku Narodowego, co wymownie podkreśla wyjątkowe walory przyrodnicze i krajobrazowe okolicy. Właśnie tu, naprzeciwko Ośrodka Zdrowia w Porębie Wielkiej, jest możliwość skorzy- stania z zajęć hipoterapii i nauki podstaw jazdy konnej. W okresie wakacyjnym jazda konna dla najmłodszych odbywa się w parku podworskim Wodzickich. Plener zachwyca wiekowymi drzewami: wiązami, jaworami, modrzewiami (największe z nich to tzw. wiąz Władysława Łokietka o 6-metrowym obwodzie pnia). Gorczańska Zagroda oferuje również zorganizowane wycieczki po okolicy. Poręba Wielka je komornou dovolenkovou obcou v obci Niedźwiedź. Nachádza sa tu sídlo Národného parku Gorce, čo vyslovene zdôrazňuje výnimočné prírodné a krajinné bohatstvá okolia. Práve tu, oproti Stredisku zdravia v Porębe Wielkej, je možné využiť hodiny hipoterapie a jazdy na koni od základov. Počas prázdninového obdobia sa jazda na koni pre najmladších odohráva v dvorskom parku Wodzických. Územie udivuje stáročnými stromami: brestmi, javormi, smrekovcami (najväčší z nich je tzv. brest Władysława Łokietka so 6-metrovým obvodom pňa). Gorczańska Zagroda ponúka taktiež organizované výlety po okolí. Kontakt i adres | Kontakt a adresa Poręba Wielka 206 34-735 Niedźwiedź tel. kom. + 48 504 280 656 www.gorce-agroturystyka.pl (zakładka Gorczańska Zagroda) [email protected] [email protected] 27 6 | STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Groniem” oraz ośrodek jeździecki położone są w miejscowości Chyszówki, na stromych zboczach wzniesień Beskidu Wyspowego, pomiędzy wzniesieniami Łopień (961 m n.p.m.) i Mogielica (1170 m n.p.m.). Jest do duży kompleks oferujący, oprócz nauki jazdy konnej dla początkujących i wycieczek dla zaawansowanych turystów konnych, wygodne noclegi w pokojach 2-, 3-, 4-osobowych z łazienkami oraz jeden apartament 5-osobowy łazienką, aneksem kuchennym, balkonem, TV. Agroturistické hospodárstvo „Pod Groniem“ ako aj jazdecké stredisko sa nachádzajú v obci Chyszówki, na strmých úbočiach vrcholov Ostrovných Beskýd, medzi vrchmi Łopień (961 m n. m.) a Mogielica (1170 m n. m.). Je to veľký komplex, ktorý okrem jazdeckého výcviku pre začiatočníkov a výletov pre pokročilých turistov na koni, ponúka pohodlné ubytovanie v 2-, 3- a 4-posteľových izbách s kúpeľňou ako aj jeden 5-posteľový apartmán s kúpeľňou, kuchynkou, balkónom a TV. 28 Kontakt i adres | Kontakt a adresa Chyszówki 155, 34-643 Jurków tel. + 48 18 333 22 44 tel. kom. + 48 607 393 367 www.podgroniem.pl tel. kom. + 48 668 537 813 www.konie-apacz.pl, [email protected] Kontakt i adres | Kontakt a adresa Laskowa 397 34-602 Laskowa tel. kom. + 48 662 278 819 [email protected] Stajnia Laskonik w Laskowej Stajňa Laskonik v Laskowej Ośrodek jeździecki APACZ Jazdecké stredisko APACZ Ośrodek jeździecki APACZ mieści się w Mszanie Górnej, na północnym krańcu Gorców, w dolinie rzeki Mszanki. Swoim klientom proponuje kursy przygotowujące do konnych wypraw górskich, jazdy rekreacyjne o różnym stopniu trudności, szkółki jeździeckie dla dzieci i młodzieży, zajęcia z hipoterapii, zaś dla najmłodszych podopiecznych – przedszkole jeździeckie. Stajnia Laskonik położona jest w turystycznej miejscowości Laskowa, w kotlinie rzeki Łososina, w otoczeniu wzniesień – Pasma Łososińskiego, Laskowej Góry, Jastrząbki, od zachodniej Kamionnej. Ośrodek zapewnia przede wszystkim pensjonat dla koni. Dodatkowo organizuje zajęcia hipoterapii, naukę jazdy w ujeżdżalni oraz wyjazdy w teren. Na najmłodszych jeźdźców czeka wyrozumiały i łagodny kucyk. Istnieje możliwość organizacji zajęć grupowych (połączenie przejażdżki z ogniskiem). Jazdecké stredisko APACZ sa nachádza v Mszane Górnej, na severnom okraji Gorcov, v doline rieky Mszanki. Svojím klientom ponúka kurzy pripravujúce na Stajňa Laskonik sa nachádza v turistickej obci Laskowa, v doline rieky Łososina, obklopená vrchmi – Łososińského pásma, Laskowej Góry, Jastrząbki, zo zá- horské výlety na koni, rekreačné jazdy s rôznym stupňom obtiažnosti, jazdecké škôlky pre deti a mládež, hodiny hipoterapie a pre najmladších – jazdeckú materskú škôlku. padu Kamionna. Stredisko poskytuje predovšetkým penzión pre kone. Dodatočne organizuje hodiny z hipoterapie, jazdecký výcvik v jazdiarni a výlety do terénu. Na najmladších jazdcov čaká chápavý a príjemný poník. Je možné zorganizovať skupinové hodiny (spojenie jazdy s ohniskom). Kontakt i adres | Kontakt a adresa Mszana Górna 428, 34-733 Mszana Górna fot. Archiwum Euro Pilot Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Groniem” Agroturistické hospodárstvo „Pod Groniem” 6 | STADNINY KONI W POWIECIE LIMANOWSKIM 29 KRAJOBRAZOWY Ś Ośrodki jeździeckie Jazdecké areály BESKIDU L Ą S K ŚLĄSKIEGO I ŻYWIECKI KRAJOBRAZOWY Schroniska turystyczne Ż Turistické chaty Szlaki konne Jazdecké trasy D I K S BABIOGÓRSKI PARK NARODOWY PARK KRAJOBRAZOWY PARK E B str. 42 Agropenzion AB Novoť KRAJOBRAZOWY PARK S S E A WGÓRNEJ ORAWY str. 37 KYSUCE Ondrej Borončo str. 38-39 str. 33 G M A R U O A R A W str. 40 Jazdecký areál Húšť str. 34-35 PARK A F Ł A 30 str. 39-40 Jazdecký klub ORAVSKÝ HÁJ S S N A R M J W O str. 39 Ranč u Edyho K I K B D Y K I K A I KRAJOBRAZOWY O Ł C E I Ń BESKIDY W Y E I 2 | REGIONY PARTNERSKIE I TURYSTYKA KONNA A A T R NARODOWY str. 36-37 MAŁA str. 35-36 FATRA G P O str. 35 Ó R Z E S K O R U S TATRZAŃSKI str. 41-42 Wellness penzión u Michala PARK NARODOWY TATRZAŃSKI T PARK str. 40-41 Penzión Leštiny Jazdecký klub Ďatelinka Leštiny Z G Ó R Y Oravice Y PARK Odniesienie do strony w przewodniku Odvolanie na stránky v sprievodcovi C Z str. 37 I K I E B K PARK 2 | REGIONY PARTNERSKIE I D E S KKONNA 0 10 km I TURYSTYKA C C H O S K A Ń I E A T NARODOWY R Y PARK NARODOWY W I WIELKA E L K A FATRA F A T R A 31 7 | KONNO W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA 7 | KONNO W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA Trasa Racibor – Príslop – Kubínska hoľa – Revišné – Istebné – Zázrivá Trasa Racibor – Príslop – Kubínska hoľa – Revišné – Istebné – Zázrivá 50,5 km, trasa trudna i długa, atrakcyjna pod względem widokowym fot. Pensjonat Leštiny i ośrodek jeździecki 50,5 km, ťažka a dlhá trasa, s množstvom pekných výhliadok Okolice Dolnego Kubina to region idealnie nadający się do uprawiania turystyki konnej. Majestatyczne góry chylące się nad wijącymi się u ich stóp szlakami, dynamicz- Okolie Dolného Kubína je ideálnou destináciou pre milovníkov konskej turistiky. Majestátne hory skláňajúce sa nad vinúcimi sa u ich úpätí trasami, dyna- Racibor – wycieczka bierze początek u skrzyżowania niebieskiego i żółtego szlaku rowerowego. Za żółtym oznakowaniem kierujemy się ku Przełęczy Przysłop, którą osiągamy po około 10 km. Przełęcz Przysłop – ważna komunikacyjnie przełęcz w głównym grzbiecie Magury Orawskiej, na wysokości 808 m n.p.m. Dalej podążamy czerwonym szlakiem rowerowym. Kubińska Hala – masyw górski, którego szczyt sięga 1346 m n.p.m. Wysoko położone polany oferują wspaniałą panoramę, m.in. na Beskid Żywiecki z Pilskiem i Babią Górą, Skoruszynę, Tatry Zachod- nie zmieniające się pejzaże, liczne stadniny, koła jeździeckie i pensjonaty, zapewniające wędrowcom udany wypoczynek i znakomite jedzenie. Szlaki konne nie są odrębnie znakowane. W zakresie wyboru trasy wycieczki, proponujemy ruszenie którymś z wielu pięknych szlaków turystyki pieszej lub rowerowej. mický striedajúce sa obrazy krajiny, početné stáda koní, jazdecké areály a penzióny,poskytujúce turistom dokonalý oddych a vynikajúce jedlo. Jazdecké trasy nie sú samostatne značené. V rámci výberu jazdeckej túry, navrhujeme pohybovať sa niektorou z mnohých peknýchturistických, alebo cykloturistických trás. nie, Wielką Fatrę i Małą Fatrę. Znajduje się tu także duże schronisko, turystyczne – Chata na Kubínskej holi. Stąd kierujemy się zielonym szlakiem rowerowym do Istebné. Do miejscowości docieramy po około 12 km. Istebné – warto przejechać koło drewnianego, artykularnego kościółka św. Mi- 7 | KONNO W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA NA KONI V OKOLÍ DOLNÉHO KUBÍNA 32 chała w Istebné, powstałego z rozbudowy kaplicy z XVII wieku. Zázriva – wycieczkę kończymy w miejscowości popularnej wśród narciarzy, słynącej jednocześnie z przykładów bogato zdobionej architektury ludowej. Racibor – túra sa začína na križovatke modrej a žltej cyklotrasy. Po žltej značke smerujeme k sedlu Príslop, kde dorazíme asi po 10 kilometroch. Horské sedlo Príslop – horské sedlo v hlavnom hrebeni Oravskej Magury, nachádzajúce sa vo výške 808 m n. m. Ďalej pokračujeme po červeno značenej trase pre cykloturistov. Kubínska Hoľa – horský masív, ktorého vrchol dosahuje 1346 m. n.m. Vysoko položené poľany ponúkajú nádherný panoramatický výhľad na Beskid Żywiecki s Piľskom a Babou Horou, Skorušinu, Západné Tatry, Veľkú Fatru a Malú Fatru. Nachádza sa tu veľká turistická chata – Chata na Kubínskej holi. Odtiaľto smerujeme zeleným cyklistickým chodníkom k Istebnému. Do obce sa dostávame asi po 12 km. Istebné – stojí za to prejsť okolo dreveného, artikulárneho kostolíka sv. Michala v Istebnom, ktorý bol postavený na základoch kaplnky v XVII. storočí. Zázrivá – výlet končíme v obci populárnej medzi lyžiarmi, zároveň povestnej z príkladov bohato zdobenej ľudovej architektúry. 33 2 | REGIONY PARTNERSKIE I TURYSTYKA KONNA Trasa Horná Lehota – Paseka – Tri sosny – Košárec – Pod Mostami Trasa Horná Lehota – Paseka – Tri sosny – Košárec – Pod Mostami 12,3 km, trasa umiarkowanie trudna, atrakcyjna pod względem kulturowo- historycznym 12,3 kmmierne náročná trasa, atraktívna z kultúrno-historického pohľadu. Górna Ligota – przed ruszeniem w drogę warto poświęcić czas na przechadzkę po interesującej miejscowości, o której pierwsze wzmianki pochodzą z 1420 roku. Spośród tutejszych zabytków warto wspomnieć kościół św. Trójcy z 1627 roku, renesansowy kasztel, drewnianą zabudowę o konstrukcji zrębowej, charakterystyczną dla regionu 2 | REGIONY PARTNERSKIE I TURYSTYKA KONNA Orawy z XIX wieku. Kierujemy się żółtym szlakiem rowerowym w rejon Paseka, gdzie docieramy po około 4 km. Paseka – po kilku ostrzejszych podjazdach nasza trasa spotyka się z zielonym szlakiem rowerowym, dalej kontynuujemy drogę zgodnie z jego oznakowaniem. Mijając Tri sosny i Košárec docieramy do miejscowości Malatiná Malatiná – miejscowość, która istniała już w początkach XIV wieku. Tu kończymy przejażdżkę. Horná Lehota – pred vydaním sa na cestu je hodno obetovať čas na prechádzku po zaujímavej obci, o ktorej prvé zmienky pochádzajú z roku 1420. Z pomedzi tunajších pamiatok je treba spomenúť kostol sv. Trojice z r.1627, renesančný kaštieľ s drevenou zástavbou a zrubovou konštrukciou, charakteristickú pre región Oravy z XIX storočia. Riadime sa žltým cyklistickým chodníkom do oblasti Paseka, kde sa dostávame asi po 4 km. Paseka – po niekoľkých ostrejších prechodoch sa naša trasa stretá so zeleným cyklistickým chodníkom, ďalej pokračujeme cestou v súlade s jeho značkovaním. Míňajúc Tri sosny a Košárec dostávame sa do obce Malatiná. Malatiná – obec, ktorá existovala už v počiatkoch XIV storočia. Tu končíme prechádzku. Trasa Medzihradné – sv. Vendelín – Dielce – Mancovo Trasa Medzihradné – sv. Vendelín – Dielce – Mancovo 9,5 km, trasa łatwa, atrakcyjna pod względem widokowym 9,5 km, ľahká, vyhliadkovo zaujímavá trasa fot. Archiwum Euro Pilot Medzihradné – wycieczkę rozpoczynamy 34 we wschodniej dzielnicy Dolnego Kubina. Ruszamy żółtym szlakiem rowerowym. Trasa pnie się ku górze. Kapliczka św. Wendelina – kapliczka znajduje się nieopodal skrzyżowania szlaków żółtego i niebieskiego. Wycieczkę kontynuujemy szlakiem żółtym, na południe. Dielce – kolejne skrzyżowanie licznych szlaków rowerowych. Podczas drogi wciąż mamy okazję podziwiać piękne widoki, aż osiągniemy kres podróży – Mancovo. Medzihradné – výlet začíname vo východnej mestskej časti Dolného Kubína. Vyrážame žltým cyklistickým chodníkom. Trasa sa šplhá nahor. Kaplnka sv. Vendelína – kaplnka sa nachádza neďaleko križovatky žltého a modrého chodníka. V túre pokračujeme žltým chodníkom, na juh. Dielce – nasledujúca križovatka početných cyklotrás. V priebehu cesty máme stále príležitosti obdivovať pekné výhľady, až dosiahneme koniec cesty – Mancovo Trasa Jasenová – Na Doline – Zábrež – Istebné – Žaškovský most – Štyri chotáre – Na Doline – Jasenová Trasa Jasenova – Na doline – Zábrež – Istebné – Žaškovský most – Štyri chotáre – Na doline – Jasenová 20,5 km, trasa umiarkowanie trudna, pętla 20,5 km, trasa mierne obťažná, okruh Jasenová – wyruszamy z miejscowości położonej około 5 km od Dolnego Kubina, 35 która słynie z domu pamięci słowackiego pisarza realistycznego, Martina Kukučína. W zabytkowym obiekcie, oprócz pamiątek związanych z wybitną postacią, zgromadzono meble i narzędzia codziennego użytku, charakterystyczne dla tych okolic na przełomie XIX i XX wieku. Kierujemy się zgodnie z przebiegiem niebieskiego szlaku rowerowego przez Štyri chotáre, aż do Istebné. Istebné – w miejscowości, nieopodal koryta rzeki Orawy, szlak niebieski zmieniamy na żółty i zmierzamy nim do Zábrež, gdzie zmieniamy szlak na zielony, który wyraźnie opada ku dolinie. Końcowy odcinek wycieczki odbywamy zgodnie z przebiegiem niebieskiego szlaku rowerowego – aż do Jasenovej. Záverečný úsek túry prechádzame zhodne podľa modrej cyklotrasy – až do Jasenovej. Trasa Leštiny – Pustá poľana – Dielce – sv. Vendelín – Medzihradné Trasa Leštiny – Pustá poľana – Dielce – sv. Vendelín – Medzihradné 12,5 km, trasa łatwa Leštiny – výlet začíname v obci Leštiny. Medzi najväčšie atrakcie okolia patrí artikulárny kostol z roku 1689, zapísaný do zoznamu UNESCO. Pôvodný kostol bol postavený len z dreva, bez veže a zvonice, tak ako sa v tom čase stavali evanjelické kostoly. Vyrážame po žltej cyklotrase. Pusta poľná – na poľane sa naša trasa stretá s modrým chodníkom, ktorým smerujeme na Dielce a ku kaplnke sv. Vendelína. Medzihradné – jazdu na koni končíme v Dolnom Kubíne, v jeho východnej časti. 12,5 km, ľahká trasa Jasenova – vyrážame z obce vzdialenej asi 5 km od Dolného Kubína, v ktorej sa nachádza pamätný dom slovenského realistického spisovateľa, Kukučina. V historickom objekte, okrem pamiatok spojených s významnou osobnosťou, sa nachádzajú aj nástroje každodenej potreby a nábytok charakteristický pre túto oblasť na prelome 19. a 20. storočia. Prechádzame po modrej cyk- Leštiny – wycieczkę rozpoczynamy w miejscowości Leštiny. Do największych atrakcji okolicy zaliczany jest artykularny kościół z 1689 roku, wpisany na listę UNESCO. Pierwotnie był to budynek nie posiadający wieży ani dzwonnicy. Było to zgodne z ówczesnym prawem, nakazującym, aby świątynie protestanckie nie posiadały tych elementów konstrukcji i były wykonywane wyłącznie z drewna. lotrase cez Štyri chotáre, až k lavici, ktorá vedie do Istebného. Istebné – nevchádzame do dediny ale neďaleko koryta rieky Oravy modrú trasu meníme za žltú a pokračujeme na Zábrež, kde prejdeme na zeleno značenú cestu, ktorá výrazne padá do doliny. Ruszamy w trasę zgodnie z przebiegiem żółtego szlaku rowerowego. Pustá polna – na polanie nasza trasa spotyka się ze szlakiem niebieskim, którym kierujemy się na Dielce i ku kapliczce św. Wendelina. Medzihradné – wyprawę kończymy w Dolnym Kubinie, w jego wschodniej części. 36 2 | REGIONY PARTNERSKIE I TURYSTYKA KONNA Trasa Dolný Kubín – Racibor – Príslop – Lokca Trasa Dolný Kubín – Racibor – Príslop – Lokca Przełęcz Przysłop – wznosi się 808 m n.p.m. i oddziela wschodnią część Magury Orawskiej z Budínem, od części środkowej z Kubińską Halą i Minčolem. Dalej jedziemy za oznakowaniem rowerowego szlaku czerwonego. Lokca – tu kończymy naszą wyprawę. Dolný Kubín – vyrážame zo severovýchodnej časti mesta, ktorá sa volá Kňažia. Ideme po modro značenej cyklotrase. Racibor – v tomto mieste meníme trasu na žltú a prejdeme cez sedlo Príslop. Horské sedlo Príslop – leží vo výške 808 m n.m. a oddeľuje východnú časť Oravskej Magury s Budínom, od strednej časti s Kubínskou Hoľou a Minčolom. Ďalej ideme po značkovanej červenej cyklistickej trase. Lokca – tu končíme našu jazdeckú výpravu. 22 km, trasa umiarkowanie trudna, atrakcyjna pod względem kulturowo- historyczny 22 km, mierne náročná trasa, zaujímavá z kultúrno-historického pohľadu Dolny Kubin – ruszamy z w północno-wschodniej części miasta, noszącej nazwę Kňažia. Kierujemy się zgodnie z oznakowaniem niebieskiego szlaku rowerowego. Racibor – w tym miejscu zmieniamy szlak na żółty i rozpoczynamy podjazd pod Przełęcz Przysłop. fot. Archiwum Euro Pilot 2 | REGIONY PARTNERSKIE I TURYSTYKA KONNA 37 8 | STADNINY KONI W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA JAZDECKÉ AREÁLY V OKOLÍ DOLNÉHO KUBÍNA Ondrej Borončo Zázrivá Havrania 27 Ondrej Borončo Zázrivá Havrania 27 Agroturystyczne gospodarstwo Ondrej Borončo znajduje się około 3 km od centrum Zázrivej. Położone jest na pagórkowatym terenie, malowniczo okolonym kępami drzew. Przybywający doń goście mogą wybrać nocleg w trzech różnych domkach. Dostępne są apartamenty 2- i 3-osobowe z możliwością dostawki. Posiadają własną łazienkę, telewizję oraz kuchnię, do samodzielnego przygotowania posiłków. W ofercie obiektu znajduje się nauka 38 jady konnej dla początkujących, w tym dla dzieci oraz liczne propozycje wycieczek po okolicy na wierzchowcu. Letnią porą organizowane są tu obozy, podczas których przekazuje się teorię i praktykę, związaną z opieką, dbaniem i jeżdżeniem na koniu. Agroturistické hospodárstvo Ondrej Borončo sa nachádza približne 3 km od centra Zázrivej. Jeho poloha je na kopcovitom území, malebne obklopenom zhlukom stromov. Návštevníkom ponúka ubytovanie v troch rôznych apartmánoch. K dispozícii sú 2 a 3 posteľové apartmány s prístelkami. Izby majú vlastné sociálne zariadenie, televízor a kuchynku kde si hostia môžu sami pripraviť jedlo. Ranč ponúka výuč- fot. Klub Jeździecki Oravský Háj 8 | STADNINY KONI W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA 8 | STADNINY KONI W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA bové kurzy pre začiatočníkov a pre deti, ale aj vychádzky do okolitej prírody. V lete organizuje tábory, počas ktorých sa vyučuje teória a prax spojená so starostlivosťou a jazdou na koni. Kontakt i adres | Kontakt i adres Zázrivá Havrania 27 tel. +421 43 5896142 tel. kom. +421 905 668776 www.penzionagroturistika.sk [email protected] Ranczo u Edyho w Namestowie Ranč u Edyho v Námestove Ranczo u Edyho położone jest nad Jeziorem Orawskim, w turystyczno-rekreacyjnej miejscowości Namiestowo. Bogatej ofercie samego ośrodka wtóruje mnogość atrakcji w okolicy, w tym wiele związanych z jeziorem (wyspa Slanický ostrov z zabytkowym kościołem z XVIII wieku, promy, kąpieliska, windsurfing, rowery wodne itd.). Ośrodek proponuje gościom naukę jazdy konnej dla początkujących i zaawansowanych oraz konne wycieczki plenerowe. Dostępne są noclegi w 2- i 3-osobowych pokojach z łazienką, telewizją satelitarną i lodówką. Ranč u Edyho sa nachádza nad Oravskou priehradou, v turisticko-rekreačnej oblasti – Námestovo. Bohatú ponuku samotného strediska dopĺňa rôznorodosť atrakcií v okolí, mnoho z nich je spojených s priehradou (Slanický ostrov umenia s kostolom z 18. storočia, loď, kúpaliská, windsurfing, vodné bicykle atď.). Na ranči sa začiatočníci môžu naučiť jazdiť na koni, do okolia nechýba jazda pre pokročilých a výlety na koni v teréne. Ubytovanie je možné v 2- a 3-posteľových izbách s kúpeľňou, satelitným televízorom a chladničkou. Kontakt i adres | Kontakt i adres Oravská priehrada 029 01 Námestovo tel. +421 43 55 21 840 www.rancuedyho.sk Jazdecký klub ORAVSKÝ HÁJ Jazdecký klub ORAVSKÝ HÁJ Jazdecký klub ORAVSKÝ HÁJ znajduje się przy ośrodku ORAVSKÝ HÁJ Garden Hotel & Resort, nieopodal historycznej miejscowości Trzciana. Klub oferuje naukę jazdy konnej dla dzieci i dorosłych, intensywne, trzytygodniowe kursy czy wędrówki w siodle dla zaawansowanych. Pobliski hotel zapewnia noclegi w wysokim standardzie – apartamenty i pokoje 2-osobowe, z dostępem do 39 8 | STADNINY KONI W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA Internetu, łazienką, lodówką, telewizorem i telefonem. Jazdecký klub ORAVSKÝ HÁJ sa nachádza pri stredisku ORAVSKÝ HÁJ Garden Hotel & Resort, neďaleko historickej obce Trstená. Klub ponúka jazdecký výcvik pre deti a dospelých, intenzívne, trojtýždňové kurzy alebo putovanie v sedle pre pokročilých. V neďalekom hoteli je ubytovanie s vysokým štandardom – apartmány a 2-posteľové izby, s prístupom k internetu, kúpeľňou, chladničkou, televízorom a telefónom. Kontakt i adres | Kontakt i adres Brezovica 370, 028 01 Trstená tel. + 421 43 53 93 781 www.oravskyhaj.sk [email protected] Jazdecký areál Húšť Jazdecký areál Húšť Jazdecký areál Húšť położony jest w miejscowości Dlhá nad Oravou, w dolinie rzeki Orawy. Do największych atrakcji okolicy należy położony w oddaleniu zaledwie 7 km, Zamek Orawski – klejnot wśród zabytków Słowacji. Ośrodek jeździecki proponuje szeroką gamę zajęć związanych z 40 nauką jazdy oraz wycieczkami konnymi. Osobom posiadającym niewielkie doświadczenie poleca się zajęcia w ujeżdżalni, pod okiem doświadczonego trenera. Ośrodek znajduje się w pobliżu kompleksu Agroturistický areál Húšť zapewniającego noclegi i restaurację. Jazdecký areál Húšť sa nachádza v obci Dlhá nad Oravou, v údolí rieky Oravy. K najzaujímavejším atrakciám okolia patrí 7 km vzdialený Oravský hrad – poklad medzi pamiatkami Slovenska. Jazdecký areál ponúka širokú škálu výcvikov spojených s jazdou na koni a výletmi na nich. Osobám s malými skúsenosťami sa odporúčajú výcviky v jazdiarni pod dohľadom skúseného inštruktora. Stredisko sa nachádza v blízkosti komplexu Agroturistický areál Húšť poskytujúceho ubytvanie a stravovanie. Kontakt i adres | Kontakt i adres 027 55 Dlhá nad Oravou tel. +421 905 283 274, +421 903 326 528 www.jazdeckyareal.sk Jazdecký areál Penzión Leštiny Jazdecký areál Penzión Leštiny Pensjonat Leštiny i ośrodek jeździecki położone są zaledwie w odległości 7 km od centrum Dolnego Kubina. Okolica zachęca 8 | STADNINY KONI W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA do wycieczek pieszych i konnych – obiekt znajduje się w dolinie potoku o nazwie Leštinsky potok, nad którym góruje potężny masyw Wielkiego Chocza. Stąd niedaleko już do największych ośrodków narciarskich regionu i do atrakcji wodnych. Ośrodek jeździecki posiada ujeżdżalnię zadaszoną i na świeżym powietrzu, dzięki czemu gorsze warunki pogodowe nie stanowią przeszkody w zajęciach. W ofercie znajdują się m.in. kursy jeździeckie, wycieczki po okolicy, pobyty z własnym koniem. W pensjonacie dostępne są 2-osobowe pokoje z możliwością dostawki, wyposażone w łazienkę i telewizję. Kontakt i adres | Kontakt i adres Leštiny 44, 02601 Leštiny tel. + 421 905 279 640, + 421 908 761 233 [email protected] www.penzionlestiny.sk Penzión Leštiny a jazdecký areál sa nachádzajú necelých 7 km od centra Dolného Kubína. Okolie priam nabáda k výletom na pešo alebo na koni – objekt sa nachádza v údolí potoka s názvom Leštinský potok, nad ktorým kraľuje obrovský masív Veľkého Choča. A odtiaľ je už veľmi blízko k najväčším lyžiarskym strediskám regiónu a k vodným atrakciám. V jazdeckom areáli sa nachádza za- Kontakt i adres | Kontakt i adres Jazdecký Klub Ďatelinka Leštiny Leštiny 46, 026 01 Dolný Kubín tel. +421 944 418 711 strešená jazdiareň, ako aj manéž na čerstvom vzduchu, vďaka čomu vo výcviku neprekážajú ani horšie atmosférické podmienky. V ponuke sú o. i. jazdecké kurzy, výlety po okolí, pobyty s vlastným koňom. V penzióne sú k dispozícii 2-posteľové izby s možnosťou prístelku, vybavené kúpeľňou a televízorom. W rejonie miejscowości Leštiny warto zapoznać się również z ofertą, położonego niedaleko pensjonatu, Klubu Jeździeckiego Ďatelinka Leštiny. V obci Leštiny sa oplatí zoznámiť aj s ponukou Jazdeckého klubu Ďatelinka Leštiny nachádzajúceho sa neďaleko od penziónu. Wellness i pensjonat u Michała w Zuberci Wellness penzión u Michala v Zuberci Pensjonat i Wellness u Michała znajduje w malowniczej okolicy Tatr Zachodnich, na pograniczu Orawy i Liptowa. Obiekt zapewnia swoim gościom darmowy ORAVAPASS (kartę zniżkową na atrakcje 41 8 | STADNINY KONI W OKOLICACH DOLNEGO KUBINA Wellness penzión u Michala sa nachádza v malebnom prostredí Západných Tatier, na rozhraní Oravy a Liptova. Objekt ponúka svojím hosťom bezplatný ORAVAPASS (kartu so zľavami na atrakcie v regióne). Na mieste sú dostupné jazdy kočom alebo na saniach v zime. Penzión ponúka ubytovanie v apartmánoch a pohodlných 2- a 3-posteľových izbách vybavených kúpeľňou, satelitným televízorom, chladničkou a Wi-Fi. Dodatočne je dostupný osobitný domček pre skupiny do 10 osôb. Kontakt i adres | Kontakt i adres Pribišské 657 027 32 Zuberec tel. +421 43 53 95 314 www.michal.sk Agropenzion AB Novoť Agropenzión Novoť Agropenzion AB Novoť położony jest w północno-zachodniej części Orawy. Z pośród bardzo szerokiej oferty pensjonatu agroturystycznego warto wymienić jazdę konną, zimowe kuligi, wytwórstwo tradycyjnych przysmaków (nabiał i słodkości), wycieczki fakultatywne, własny wyciąg narciarski. Na gości czekają 2-, 3-, 4- i 5-osobowe pokoje z możliwością dostawki, wyposażone w łazienkę. Agropenzión AB Novoť sa nachádza v severozápadnej časti Oravy. Zo širokej ponuky agroturistického penziónu sa oplatí uviesť jazdu na koni, jazdu na saniach v zime, výrobu tradičných pochúťok (mliečne výrobky a sladkosti), fakultatívne výlety, vlastný lyžiarsky vlek. Na hostí čakajú 2-, 3-, 4a 5-posteľové izby s možnosťou prístelku, vybavené kúpeľňou. Kontakt i adres | Kontakt i adres Novoť 1034 029 55 Novoť tel. +421 43 559 01 86 tel. kom. +421 907 739 935 www.agropenzionab.info [email protected] 42 fot. Pensjonat Leštiny i ośrodek jeździecki w regionie). Na miejscu dostępne są przejażdżki bryczką lub zimowe kuligi. Pensjonat oferuje zakwaterowanie w apartamentach oraz wygodnych 2- i 3-osobowych pokojach, wyposażonych w łazienkę, telewizję satelitarną, lodówkę i Wi-Fi. Dodatkowo dostępny jest osobny domek dla grup do 10 osób. 9 | BEZPIECZEŃSTWO W SIODLE 9 | BEZPIECZEŃSTWO W SIODLE BEZPEČNE V SEDLE Ogólne zasady bezpiecznej turystyki mają duże znaczenie dla turystów poruszających się konno. Dotyczy to zarówno przygotowania do wyprawy, trzeźwej oceny własnych umiejętności, jak i zachowania podczas jaz- wodnika. Pamiętajmy także, że uprawiając turystykę konną jesteśmy odpowiedzialni za bezpieczeństwo swoje, innych uczestników, a także naszego wierzchowca. dy konnej. Wycieczki organizowane przez stadniny koni, kluby jeździeckie i ośrodki na terenie Powiatu Limanowskiego i w okolicach Dolnego Kubina, odbywają się pod okiem doświadczonych instruktorów. Należy dostosować się do wymagań organizatora, a podczas jazdy słuchać poleceń prze- Wybierając się na wycieczkę nie zapo- mnijmy: sprawdzić prognozę pogody. Na terenach górzystych pogoda ulega szybkim zmianom. Nagły spadek temperatury może doprowadzić do wychłodzenia naszego ciała, zaś deszcz 43 9 | BEZPIECZEŃSTWO W SIODLE Pamiętajmy, że najważniejsze podczas jazdy jest skupienie i opanowanie. Na różnych odcinkach tras będziemy zmuszeni dzielić drogę z autami – trzymajmy się wówczas pobocza i wyraźnie dawajmy znaki o planowanych manewrach. Koń może się wystraszyć (np. zwierzęcia leśnego, psa). Musimy wówczas możliwie złagodzić jego reakcje i uspokoić go – dla swojego i konia bezpieczeństwa. Všeobecné pravidlá bezpečnej turistiky majú veľký význam pre turistov pohybujúcich sa na koni. Týka sa to nielen prípravy na výlet, rozvážneho ohodnotenia vlastných schop- 44 ností, ale aj správania počas jazdy na koni. Výlety organizované žrebčincami, jazdeckými klubmi a strediskami na území okresu Limanowa a v okolí Dolného Kubína sa vykonávajú pod dohľadom skúsených inštruktorov. Treba sa prispôsobiť k požiadavkám inštruktora a počas jazdy počúvať pokyny sprievodcu. Počas konskej turistiky je potrebné, aby sme mali na zreteli to, že sme zodpovední nielen za svoju bezpečnosť, ale aj za bezpečnosť iných účastníkov a taktiež nášho koňa. Počas prípravy na výlet nezabúdajme: skontrolovať predpoveď počasia. V horách sa počasie veľmi rýchlo mení. Náhly pokles teploty môže viesť k ochladeniu nášho tela a dážď môže zhoršiť priľnavosť povrchu (predovšetkým kamenistého, pokrytého spadnutými listami alebo takého, na ktorom odstávajú korene stromov); prispôsobiť odev. Tak ako počas iných druhov výletov aj tu platí pravidlo obliekať si niekoľko rôznych vrstiev. V prípade dažďa alebo vetra sa zíde pelerína a plášť. Pri výbere oblečenia na výlet nemyslíme príliš na estetiku, ale na viditeľnosť našej osoby. Nezaškodí, ak si na odev prišijeme odrazové časti. Bezpodmienečne je potrebné mať prispôsobenú prilbu (alebo jazdeckú prilbu) a jazdecké topánky (s podpätkom); vziať malý vak, do ktorého môžeme vložiť proviant, telefón, oblečenie, lieky a všetko čo spomenie inštruktor. Pamätajme, že počas jazdy je najdôležitejšie sústredenie a ovládanie. Na rôznych úsekoch trás budeme musieť jazdiť po ceste spolu s autami – držme sa vtedy pri okraji cesty a výrazne ukazujme, čo máme v pláne. Kôň sa môže vystrašiť (napr. lesného zvieraťa, psa). Vtedy musíme jeho reakciu zmierniť a upokojiť ho – kvôli svojej bezpečnosti a bezpečnosti koňa. fot. Dworek Gorce pogorszyć przyczepność nawierzchni (szczególnie kamienistej, pokrytej opadłymi liśćmi czy takiej, na której wystają korzenie drzew); dostosować ubiór. Jak podczas innych typów wycieczek zasada ubierania się „na cebulkę” jest wskazana. W razie deszczu lub wiatru przyda się peleryna i pałatka. Wybierając strój na wycieczkę mniej myślmy o estetyce, a bardziej o widoczności naszej osoby. Nie zaszkodzą przyszyte na ubiorze odblaski. Bezwzględnie należy posiadać dopasowane kask (lub toczek) i buty jeździeckie (z obcasem); posiadać mały plecak, do którego włożymy prowiant, telefon, ubranie, lekarstwa i wszystko o czym przypomni instruktor. 9 | BEZPIECZEŃSTWO W SIODLE Publikacja opracowana na zlecenie Starostwa Powiatowego w Limanowej adres: ul. Józefa Marka 9, 34-600 Limanowa tel. 18 33 37 800, fax. 18 33 37 880 e-mail: [email protected] Redakcja: Wydawnictwo Euro PIlot Sp. z o.o. adres: ul. St. Konarskiego 3, 01-355 Warszawa tel./fax 22 664 50 91, www.europilot.com.pl Teksty: Dominika Borówka Korekta merytoryczna (polska): Stefan Bugajski Korekta merytoryczna (słowacka): Monika Ďaďová Koordynacja: Anna Kordeczka i Paweł Tokarczyk Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji ponosi Powiat Limanowski i w żadnym razie nie może ona być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej ani Euroregionu „Tatry”. Výlučnú zodpovednosť za obsah tejto publikácie znáša okres Limanowa a v žiadnom prípade nemôže byť identifikovaná s oficiálnymi stanoviskami Európskej únie a ani Euroregiónu „Tatry“ Zdjęcie na okładce pochodzi z Archiwum Miasta Dolny Kubin 45
