Regionalne ćwiczenia terenowe Wybrzeże

Regionalne ćwiczenia terenowe Wybrzeże
28 maja – 2 czerwca 2017
Informacje ogólne, przebieg trasy, wykaz zagadnień realizowanych podczas ćwiczeń
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Informacje ogólne
Ćwiczenia regionalne na Pomorzu w 2017 r. dla studentów III roku geografii studiów
niestacjonarnych i stacjonarnych odbędą się w dniach 29.05. (poniedziałek) - 02.06.
(piątek).
Wyjazd na ćwiczenia (jeżeli wybierzecie Państwo transport autokarem): 28 maja
(niedziela) o godz. 8.00.
Trasa ćwiczeń, licząca ok. 2200 km, prowadzi przez: Wyżynę Śląsko-Krakowską,
Małopolską, Niziny Środkowopolskie, Pojezierza Południowobałtyckie oraz Pobrzeża
Południowobałtyckie.
1.
Program ćwiczeń oparto na założeniu, iż są one syntezą wiedzy z zakresu geografii
Polski. Celem ćwiczeń jest ukazanie georóżnorodności Polski w przekroju południkowym
oraz georóżnorodności Pobrzeży w ujęciu:
 geograficznym: wybranych elementów środowiska naturalnego, osadnictwa i jego
rozwoju w nawiązaniu do historii Pomorza i regionów pojeziernych , aktualnych
problemów społecznych i gospodarki regionów,
 ochrony przyrody: formy ochrony przyrody, zagrożeń środowiska przyrodniczego i
podejmowanych działań na rzecz jego ochrony,
 zróżnicowania kulturowego regionów,
 walorów i atrakcji krajoznawczych regionów geograficznych (turystycznych) na trasie
ćwiczeń oraz ich wykorzystania rozwoju turystyki, znaczenia turystyki w gospodarce
Pomorza i pojezierzy.
Celem ćwiczeń jest również doskonalenie umiejętności aplikacji posiadanej wiedzy w pracy
terenowej oraz budowania syntez i ulepszanie form werbalnej charakterystyki terenu.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Tab. 1 Zestawienie kilometrowe tras ćwiczeń wg dni.
28.05.2016
niedziela
1
dzieńponiedziałek
2 dzień wtorek
3 dzień środa
4 dzień czwartek
5 dzień piątek
suma
Dojazd na ćwiczenia 644
do Władysławowa
Lokalne
trasy 164
zgodnie z planem
100
139
143
372
Dojazd do Krakowa 600
2162
Dzień 1.
Trasa ćwiczeń prowadzi z Władysławowa do Rąbki k. Łeby oraz z powrotem do Władysławowa (punkty pośrednie zestawiono w opisie szczegółowym trasy).
Główne tematy ćwiczeń dotyczą:
- georóżnorodności Pobrzeża Gdańskiego i Koszalińskiego widocznej w zróżnicowaniu
rzeźby młodoglacjalnej,
- walorów i atrakcji krajoznawczych oraz ich wykorzystaniu w turystyce,
- znaczeniu turystyki w gospodarce regionu,
- rozwoju osadnictwa na tle historii regionu,
- problemów społecznych i gospodarczych regionu (rolnictwo i przemysł, kwestia wsi
popegeerowskich i sytuacji ich mieszkańców, bezrobocia, odpływu ludności, starzenia się
społeczeństwa),
- obszarów chronionych na tle wartości przyrodniczej.
Dzień 2.
Trasa ćwiczeń prowadzi od Jastrzębiej Góry (przejście plażą) do Władysławowa (lub odwrotnie w zależności od kierunku wiatru).
Po południu trasa: Władysławowo – Hel – Władysławowo.
Główne tematy ćwiczeń dotyczą:
- rozwoju paleogeograficznego Bałtyku,
- działalności rzeźbotwórczej morza - niskie i wysokie brzegi morskie, sposoby stabilizacji
klifu,
- rozwoju paleogeograficznego kosy helskiej,
- historycznych i współczesnych funkcji półwyspu,
- form ochrony przyrody na mierzei.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Dzień 3.
Trasa ćwiczeń prowadzi od Władysławowa przez Puck – Rzucewo - Rewę - Gdynię (Port i
Skwer Kościuszki) do Mechowa. Następnie powrót do Władysławowa.
Główne tematy ćwiczeń dotyczą:
- rozwoju paleogeograficznego rejonu zatoki Puckiej,
- współczesnych procesów rzeźbotwórczych,
- rozwoju osadnictwa w regionie,
- zagadnień związanych z energetyką alternatywną jako jednej z form działalności
gospodarczej na Pobrzeżu Gdańskim,
- miasta Gdyni (rozwój, funkcje, znaczenie),
- przyrodniczych ograniczeń rozwoju Trójmiasta.
- zanieczyszczenie wód południowego Bałtyku.
Dzień 4.
Trasa ćwiczeń prowadzi od Władysławowo przez Gdańsk do Sopotu.
Zajęcia odbędą się w aglomeracji trójmiejskiej.
Główne tematy ćwiczeń to:
- układ przestrzenny aglomeracji, historia i funkcje Gdańska i Sopotu
- układ przestrzenny i zespół zabytkowy Głównego Miasta w Gdańsku,
- gospodarka morska, przemysł stoczniowy i jego zmiany.
Dzień 5.
Trasa ćwiczeń prowadzi od Władysławowa przez Pojezierze Kaszubskie na Żuławy Wiślane.
Główne tematy ćwiczeń to:
- rozwój delty Wisły,
- rolnicze wykorzystanie Żuław,
- gospodarka wodna na Żuławach,
- osadnictwo na Żuławach Wiślanych ze szczególnym akcentem na migracje po II wojnie
światowej,
- kwestia wsi popegeerowskich i problemy ich mieszkańców oraz
- walory i atrakcje krajoznawcze i ich wykorzystanie w turystyce.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Realizacja programu ćwiczeń
2.
W czasie ćwiczeń każdy student wystąpi w roli przewodnika, który omówi wskazany
odcinek trasy przejazdu (proszę sobie samodzielnie sprawdzić ile czasu zajmuje przejazd
danego odcinka trasy np. www.googlemaps.pl), lub temat w punkcie postojowym w formie
wystąpienia. Wystąpienia muszą być oparte na stosowanej w krajoznawstwie metodyce
słownej oraz metodyce prowadzenia wycieczek przez pilotów i przewodników wycieczek1.
Podstawową poprawności wystąpienia, a zarazem jego pozytywnej oceny jest powiązanie
przekazywanych treści z obserwacjami terenowymi. Wskazanym jest, aby wystąpienie
ilustrowane było mapą, planem miasta, przekrojami geologicznymi, schematami, posterami,
wykresami, diagramami itp.
Struktura wystąpienia powinna być oparta na poniższym schemacie2.
Ryc. 1. Struktura wystąpienia - przekazu słownego wg Kruczek i in., (2007)
Właściwe przygotowanie się do zajęć terenowych obejmuje:
zgromadzenie literatury oraz map,
• analiza trasy przejazdu na podstawie mapy (lub planu miasta),
• przygotowanie planu wystąpienia,
• opracowanie tematu (w tym przygotowanie materiału ilustracyjnego).
Wskazane jest przedyskutowanie z prowadzącymi zajęcia terenowe (w czasie
konsultacji) zakres treści i formę wystąpienia. W czasie konsultacji należy przedstawić plan
wystąpienia, trzeba również mieć niezbędne w czasie wystąpienia mapy (turystyczne
wielkoskalowe, samochodowo-krajoznawcze 1:200 000) lub plany miast.
Podczas wystąpienia należy przestrzegać następujących zasad3:
• na początku krótki opis odcinka trasy przejazdu lub omawiamy położenie punktu
postojowego wykorzystując przy tym mapę. Komentarz rozpocząć od ogólnej
charakterystyki regionu (prowincji lub podprowincji w przypadku charakterystyki trasy
przejazdu oraz mezo- lub makroregionu w punkcie postojowym).
• charakteryzując trasę przejazdu przekazywane informacje należy wiązać z tym, co widać
za szybami autokaru. Ma to być krajoznawcza charakterystyka trasy przejazdu.
Charakterystykę fizyczno-geograficzną regionu należy umiejętnie powiązać z jego
•
1
Kruczek Z., Kruczek A., Nowacki M., 2007, Krajoznawstwo Zarys teorii i metodyki, Proksenia,
Kraków, 249 s.
2
op. cit.
3
op.cit. s. 215-221.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
zagospodarowaniem (sieć osadnicza, rolnictwo, przemysł) oraz aktualnymi problemami
społeczno-gospodarczymi (np. bezrobocie, nowe inwestycje przemysłowe, drogowe,
problemy wsi popegeerowskich). Cenne będą porównania omawianych faktów z
podobnymi wcześniej zaobserwowanymi w innych regionach.
• należy starannie wybrać miejscowości, które będą charakteryzowane na trasie
przejazdu. Koncentrujemy się na funkcjach miejscowości) oraz podajemy podstawowe
fakty z ich historii, przede wszystkim te, które związane z rozwojem funkcji tych
miejscowości lub historią regionu. Jeśli przejeżdżamy przez miejscowość omawiamy jej
fizjonomię (układ przestrzenny, styl zabudowy). Charakterystykę obiektów
zabytkowych ograniczamy do niezbędnego minimum.
• uwzględniamy etnografię regionu.
• w przypadku tras miejskich omawiamy: podstawowe fakty historyczne (można
przedstawić je na posterze), układ przestrzenny miasta (z wykorzystaniem planu),
wybrane obiekty.
• w punktach postojowych omawiane będą tematy głównie z geomorfologii, hydrologii,
ochrony środowiska i gospodarki morskiej. Uzupełnieniem wystąpień powinny być
ilustracje (wykresy, diagramy, schematy, blokdiagramy, profile i przekroje
geologiczne). Wiadomości podawane są wg zasady od ogółu do szczegółu,
eksponowane są sprawy istotne, pomijane są detale, które mogą przesłonić istotę
wystąpienia. W komentarzach uwzględnia się analogie oraz porównania określonych
obiektów lub zjawisk do podobnych, wcześniej zaobserwowanych.
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Organizacja ćwiczeń
Jeżeli Studenci wybiorą wersję wyjazdu autokarem z Krakowa, to wyjazd ma miejsce
28 maja br. (niedziela) o godz. 8.00. Zbiórka na parkingu przed budynkiem głównym
Uniwersytetu (ul. Podchorążych 2). Nie oczekujemy na spóźnialskich! Planowane
zakończenie ćwiczeń 2 czerwca (piątek) ok. godz. 24 w Krakowie, na parkingu przed
budynkiem głównym Uniwersytetu Pedagogicznego (ul. Podchorążych 2). Wszyscy
uczestnicy ćwiczeń rozpoczynają i kończą zajęcia w wyżej wymienionych miejscach.
3.
3.1. Zaliczenie ćwiczeń:
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie min. 70% możliwych do uzyskania
punktów. Maksymalne wartości punktów podano w nawiasach. Uzyskanie 0 punktów z jednej
z części, uniemożliwia uzyskanie zaliczenia. W przypadku braku zaliczenia ćwiczeń student
skierowany będzie do powtórnego odbycia ćwiczeń terenowych w maju 2018 r.
BRAK JEST JAKIEJLKOWIEK MOŻLIWOŚCI INNEGO ZALICZENIA
TEGO KURSU.
Warunki zaliczenia kursu:
Przed ćwiczeniami terenowymi:
1) Przygotowanie i zaliczenie autoreferatu, dla przydzielonego tematu (20 punktów).
Autoreferat należy przesłać prowadzącemu na adres email do 31 marca 2017. Ma
zawierać opis zagadnienia wraz z rycinami i literaturą (max 3 strony tekstu TNR
12pkt, 1,5 odstęp + grafika). Podczas konsultacji (tydzień od 10-14 IV 2017)
prowadzący ocenią autoreferat i wskażą braki. Podczas tego spotkania należy
przedstawić materiały (np. postery, plansze, mapy, przekroje), które planuje się
wykorzystać podczas referatu na ćwiczeniach. Materiały te przedstawia się w
formie ostatecznej, czyli tak jak planuje je wykorzystać w terenie. Należy również
przedstawić plan wystąpienia (główne punkty) i umieć je rozwinąć. Wtedy będzie
oceniana wartość (jakość) przygotowanych materiałów do prezentacji.
2) Zaliczenie testu sprawdzającego znajomość mapy fizycznogeograficznej obszaru
ćwiczeń (15).
Podczas ćwiczeń terenowych:
1) Aktywny udział w całych ćwiczeniach (10),
2) Prezentacja tematu podczas zajęć (15),
Po ćwiczeniach terenowych
1) zaliczenie zadania kontrolnego (forma pisemna) – (40)
Aktywny udział w ćwiczeniach oznacza korzystanie z map zarówno w terenie jak i
w autokarze - w czasie jazdy (śledzenie trasy przejazdu), prowadzenie notatek, udział w
dyskusji, robienie notatek. Mapy samochodowe w skali nie mniejszej od 1:200 000 (np.
atlas samochodowy). Ponadto konieczne jest posiadanie map turystycznych (Pojezierze
Kaszubskie, Żuławy Wiślane, Pobrzeże Bałtyku, Nadmorski Park Krajobrazowy, Mierzeja
Helska, Zalew Wiślany) oraz planów miast (np. Gdańska, Sopotu i Gdyni (Trójmiasto) i
Elbląga).
Prezentacje będą oceniane wg następujących kryteriów:
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
1) zakres i poprawność merytoryczna treści,
2) sposób (metodyka) prezentacji,
3) powiązanie obserwacji terenowych z komentarzem słownym.
Każdy uczestnik ćwiczeń zobowiązany jest to przestrzegania Regulaminu ćwiczeń
terenowych organizowanych w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w
Krakowie. Studenci naruszający ustalenia zawarte w Regulaminie będą usunięci z ćwiczeń
terenowych, co jest równoznaczne z ich niezaliczeniem.
3.2. Koszty udziału w ćwiczeniach pokrywane są w przez studentów i obejmują:
• koszty przejazdu
• koszty noclegów
• rejs statkiem przez wewnętrzny port gdański i jezioro Łebsko
• wstępy do muzeów i parków narodowych.
Propozycje przejazdu i noclegów.
Koszty przedstawi Starosta roku na spotkaniu ze wszystkimi studentami w styczniu 2017.
Wówczas zostaną przydzielone również tematy do prezentacji słownych.
Noclegi:
Dom kolonijny „Franek”, Władysławowo, ul. Kolejowa 3; www.franek.wladek.pl
tel. 607-865-713; (58) 674-02-81; fax: (58) 674-02-81
Koszty biletów wstępu i podróży (cennik z 2016 roku):
- Rejs statkiem przez Port Gdański (Gdańsk-Westerplatte): http://www.zegluga.pl/rejsy-poporcie.html) - 22 zł
- Wstęp do Słowińskiego Parku Narodowego: Info: http://slowinskipn.pl/pl/cennik.html - 3 zł
- Przejazd wózkami elektrycznymi z Rąbki na wydmy (ok. 6 km): ok. 15 zł . Info:
http://www.lotleba.pl/index.php/cennik-atrakcji lub przeprawa statkiem ok. 10 zł – decyzja
na miejscu.
- Wieża widokowa Kaszubskie Oko
http://dobremiejsce.gniewino.pl/turystyka/obiekty/kompleks-kaszubskie-oko - 5 zł
- Akwarium Gdyńskie – 16 zł http://www.akwarium.gdynia.pl/o_akwarium/bilety.html
- Malbork – zamek - http://www.zamek.malbork.pl/index.php?p=informacje&aid=24 – 30 zł
– cena może ulec zmianie. Ostateczna cena jest znana po dokonaniu rezerwacji w
styczniu.
Podane ceny biletów określone są wg taryfy ulgowej dla studentów (niezbędna jest
legitymacja studencka).
3.3. Końcowe uwagi organizacyjne
REGIONALNE ĆWICZENIA TERENOWE - WYBRZEŻE
Proszę zabezpieczyć prowiant na kolację w pierwszym dniu i lunch w drugim dniu.
Każdy student musi posiadać następujące dokumenty: dowód osobisty, ważną legitymację
studencką, ważny dokument uprawniający do bezpłatnych świadczeń medycznych w ramach
ubezpieczenia zdrowotnego (NFZ lub inny ubezpieczyciel) oraz ważne ubezpieczenie od
następstw nieszczęśliwych wypadków.
Podczas zajęć należy bezwzględnie przestrzegać podanych godzin odjazdu autokaru z
parkingów. Spóźnienia nie będą tolerowane. W przypadku naruszenia harmonogramu zajęć
dojazd do grupy lub miejsca noclegu we własnym zakresie i na własny koszt.