Czy papier ma przyszłość?

Czy papier ma przyszłość?
MAREK MOTYLEWSKI
Przystępując do napisania tego artykułu, zbierając materiały i układając strukturę, zacząłem od zadania sobie tytułowego
pytania.
Dla papiernika pracującego w branży, w obliczu zachodzących zmian na rynku, przy szybkim tempie rewolucji elektronicznej,
pytanie takie wydaje się bardzo zasadne, jak hamletowskie „to be, or not to be”. Czy przeżyjemy? Czy branża papiernicza ma
przyszłość?
Główne zmiany zachodzące
na rynku papierniczym
Gwałtowny rozwój elektroniki i internetu w ostatnich kilkunastu latach bezsprzecznie zmienia rynek papierniczy. E-papier,
e-gazeta i e- książka w coraz większym stopniu zastępują papierowe wydania i zapotrzebowanie na papiery książkowe i gazetowe
spada. Z uwagi na nadwyżki, odnotowuje się zamknięcia maszyn
papierniczych zorientowanych na te rodzaje papierów. Można
zakładać utrzymanie się takiej tendencji. Jako przykład podam,
że firma Amazon odnotowała po raz pierwszy w historii (2010)
większą sprzedaż e- książek niż książek tradycyjnych. Podobnie
z tradycyjnymi gazetami, coraz więcej i więcej osób z roku na
rok odwiedza internetowe serwisy online. Pod kątem dynamiki
wzrostu liczby czytelników nie ma już nawet co porównywać.
Prasa została daleko w tyle za internetem (może lepiej byłoby
powiedzieć, że następuje przejście na e-gazety). Serwisy online
umożliwiają pozyskiwanie nowych czytelników, utrzymanie dotychczasowych i zasięg na cały świat. Czy to oznacza koniec ery
papieru? Absolutnie nie. W tym samym czasie odnotowuje się
dynamiczny wzrost opakowań wykonanych z papierów, zwłaszcza tektury falistej, tektury litej, worków i toreb papierowych…,
czyli opakowania, opakowania i jeszcze raz opakowania!
Sprzedaż internetowa wzrasta w oszałamiającym tempie każdego roku, co zwiększa również zapotrzebowanie na opakowania.
Sprzedaż przez internet, to oprócz opakowań, w które dany towar
jest zapakowany fabrycznie, dodatkowo następne opakowanie
jednostkowe, zbiorcze lub minimum zawinięcie w dodatkowy
papier. Wzrasta produkcja i sprzedaż toreb i worków papierowych
(np. torby papierowe zamiast „foliówek” oraz szybko rosnący
rynek pokarmów dla zwierząt domowych). I wiele innych aplikacji.
Dynamika wzrostu produkcji papierów do wytwarzania opakowań
to około 4-5% rocznie w ostatnich 20 latach. Wolumenowo to ponad 60 mln ton więcej takich papierów w tym okresie. Największy
przyrost odnotowano w przypadku papierów makulaturowych.
Papier i wykonane z niego opakowania jako najlepsza opcja w zrównoważonym rozwoju naszej
cywilizacji
W obliczu zachodzących zmian, coraz większego nacisku
na zrównoważony rozwój, zmiany klimatyczne, wpływ na środowisko itp., papier i wykonane z niego opakowania stają się
najlepszą z możliwych opcji ekologicznych. Należy zakładać
ciągły, dynamiczny wzrost opakowań wykonanych z papieru
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 67 · LISTOPAD 2011
i coraz większe wypieranie z tego obszaru szeroko używanego
plastiku.
Dlaczego?
Ponieważ:
• Papier i wykonane z niego opakowania w przeciwieństwie do
plastiku są najbardziej przyjaznym środowisku i człowiekowi
odnawialnym surowcem:
- papier opakowaniowy produkowany jest z surowców
naturalnych, racjonalnie prowadzona gospodarka leśna
to zwiększenie powierzchni zalesionej (fakt) i pieniądze
pozyskane ze sprzedaży drewna pozwalają na prowadzenie
takiej gospodarki (fakt),
- po pierwszym cyklu produkcyjnym papieru, powstała z niego
makulatura może kilkakrotnie trafiać do ponownego procesu
produkcji papierów makulaturowych (fakt),
- może zostać bez problemu spalona, czyli przetworzona na
energię (fakt),
- jeżeli trafi na wysypisko śmieci lub zostanie wyrzucona do
gruntu nie rozkłada się jak plastik 300-500 lat (fakt), ale
w zależności od pogody (temperatura, wilgotność) zajmie
to nie więcej niż 3-4 miesiące bez negatywnego wpływu na
środowisko (fakt),
- może być surowcem do produkcji biogazu, czyli znowu
energia (fakt).
Teoretycznie i praktycznie gdziekolwiek papier nie trafi, biorąc
pod uwagę cały świat i różny poziom zaawansowania recyklingu,
generalnie nie stwarza żadnych problemów!
Patrząc w przyszłość (a także obserwując teraźniejszość),
rozwój nanotechnologii, biopolimery itp. w połączeniu z papierem
mogą nadać opakowaniom papierowym niespodziewane charakterystyki pozwalające na rozszerzenie zastosowania i dalsze
wypieranie opakowań plastikowych. Wiemy, że pomysłowość
ludzka nie zna granic i rozwój nowych technologii pcha nas ciągle
do przodu. Przypomnijmy kilka najnowszych przykładów wypierania plastiku, opisanych na „żółtych” stronach tegorocznego
majowego numeru „Przeglądu Papierniczego” (s. 336):
• Pepsi w butelce z trawy, sosny i kukurydzy (butelki z biopolimerów mają kosztować tyle samo co z PET),
• Tetra-Pak wprowadza na rynek kolejną butelkę z tektury,
• w USA powrót papierowej butelki (z wkładką z biopolimeru),
• tuleje do papieru toaletowego nadające się do spuszczania
w toalecie.
M. Motylewski, kierownik Działu Serwisu Technicznego i Marketingu Mondi
Świecie S.A., ul. Bydgoska 1, 86-100 Świecie
665