Papier na Festiwalu Nauki, Techniki i Sztuki w Łodzi

KRONIKA
Papier na Festiwalu Nauki, Techniki
i Sztuki w Łodzi
Gabriela Cichocka, wykładająca na Wydziale Grafiki i Malarstwa
Kolejną grupą niebezpiecznych papierowych opakowań żywności
ASP w Łodzi, otrzymała wyróżnienie „Łódzkie Eureka”, przyznawa-
są tekturowe talerzyki, serwetki i torebki do pakowania jednost-
ne przez Radę ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie
kowego stosowane w piekarnictwie i cukiernictwie.
Miasta Łodzi, w trzech kategoriach: nauka, technika i sztuka. Na-
Autorka referatu zwróciła uwagę, że część producentów prowa-
groda wręczana jest w ramach odbywającego się w Łodzi Festiwalu
dzi badania zawartości szkodliwych substancji w opakowaniach,
Nauki Techniki i Sztuki. Wyróżniona artystka (absolwentka ASP
jednak – co jest jej zdaniem bardzo znamienne – nikt nie zdecydo-
im. Jana Matejki w Krakowie, dyplom w Pracowni Technik Druku
wał się na publikację wyników takich badań. Kolejną ciekawostką
Wklęsłego) jest autorką ilustracji i oprawy graficznej wydanej
było stwierdzenie, że najwięcej szkodliwych substancji znajduje
w Niemczech książki Adama Jaromira „Fräulein Esthers letzte
się w opakowaniach niemieckich producentów żywności. Właśnie
Vorstellung” (polskie wydanie: „Ostatnie przedstawienie panny
w Niemczech poziom recyklingu stoi na bardzo wysokim poziomie
Esterki”, Media Rodzina 2014).
i do produkcji trafia najwięcej szkodliwych substancji z makulatury.
Związana z edytorstwem nagroda towarzysząca XV Festiwalowi
Kwestiom papierowych opakowań do żywności wystąpienie
Nauki, Techniki i Sztuki w Łodzi (20-27 kwietnia br.) była jednym
poświęciła także Edyta Małachowska. W prezentacji „Czy opa-
z wielu „papierniczych” wydarzeń. Do najciekawszych propozycji
kowanie oddziałuje na żywność” omówiła najważniejsze cechy
zaliczyć można krótkie wykłady doktorantów Instytutu Papiernic-
papierowych opakowań żywności, także sporo miejsca poświęca-
twa i Poligrafii PŁ.
jąc zagrożeniom. Zadaniem opakowania jest oddzielenie żywności,
„Niebezpieczeństwo – papierowe opakowanie!” to intrygujący
substancji biologicznie czynnych, od środowiska zewnętrznego.
tytuł wystąpienia Małgorzaty Kwiecień. Zgodnie z zapowiedzią
Podstawowymi cechami opakowań mają być barierowość, brak
autorka prezentacji zaskoczyła słuchaczy. Po przedstawieniu serii
oddziaływania chemicznego i odporność na oddziaływanie fizycz-
danych dotyczących ponad dwukrotnie większego zużycia wody
ne. Kolejna grupa funkcji opakowań to marketing, oznakowanie
przez papiernictwo w stosunku do innych działów przemysłu omó-
i możliwość przetworzenia. 43% opakowań żywności na świecie
wiła rozwiązania proekologiczne. Wprawdzie systemy zamykające
wytwarzanych jest z papieru i tektury.
obieg wody przy produkcji papieru mogą zmniejszyć jej zużycie
Ważną cechą opakowania jest warstwa barierowa oddzielająca
nawet do 10 m3 wody na tonę, o tyle rozwiązania takie nie muszą
zawartość od szkodliwej, zadrukowanej strony opakowania. Papier
wpływać na zmniejszenie ilości zanieczyszczeń. Sortowanie
i tektura to tzw. bariera pozorna. Opakowania te chronią żywność,
i oczyszczanie makulatury jest metodą zawodną. Niebezpieczne
ale nie zapewniają przenikania, dlatego opakowanie oddziałuje
substancje przedostają się do cyklu produkcyjnego. Dodatkowo
z produktem.
po zamknięciu obiegu wody nie są one w dostateczny sposób
Oddziaływanie odbywa się na trzech poziomach: migracji, czyli
wypłukiwane. Te, które zostaną wypłukane, kumulują się w owych
transportu substancji z opakowania do produktu spożywczego,
10 m3 wody wykorzystywanej w produkcji. Do powstającego w ten
przechodzenia cząstek produktu na zewnątrz oraz przenikanie
sposób papieru do pakowania żywności dostaje się bifenyl (zwią-
do wewnątrz gazów, które może skutkować zmianą smaku i za-
zek wydzielający się przede wszystkim z papieru termicznego),
pachu artykułów spożywczych. Dlatego farby wykorzystywane
a także metale ciężkie (ołów, kadm zawarty w żółtym barwniku,
do drukowania opakowań muszą charakteryzować się niskim
rtęć). W powstającym opakowaniu może znajdować się ok. 100
współczynnikiem migracji. Nieznaczny wzrost ilości farby może
tys. szkodliwych substancji, z których przebadanych zostało
spowodować skokowy wzrost migracji.
kilkanaście.
„Papier niejedno ma imię”, wystąpienie Moniki Boguckiej,
Do najgroźniejszych opakowań, dowodziła M. Kwiecień, należą
okazało się trwającą 20 minut wyliczanką produktów wykona-
pudełka do pizzy – wydzielające benzen i naftalen, opakowania
nych z różnych rodzajów papieru. W sumie autorka prezentacji
PFC, pudełka do frytek, kartonowe opakowania czekoladek – pod
wymieniła i pokazała – w formie przykładów – kilkadziesiąt tego
wpływem tłuszczu wydzielające rakotwórcze oleje mineralne.
typu wyrobów.
350
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 71 · CZERWIEC 2015