Wprowadzanie samochodu do ewidencji środków trwałych (cz. 1)

Wprowadzanie samochodu do ewidencji środków trwałych (cz. 1)
Wpisany przez Joanna Patyk
Jakie błędy popełniają najczęściej podatnicy?
W trakcie audytów podatkowych dokładnej kontroli badających podlegają zasady wprowadzania
do ewidencji środków trwałych oraz dokonywania odpisów amortyzacyjnych od posiadanych
przez podatnika samochodów, w tym w szczególności samochodów osobowych.
Kontrola ta jest spowodowana tym, iż w stosunku do samochodów osobowych przepisy
podatkowe wprowadzają szereg ograniczeń w związku z możliwością dokonywania odpisów
amortyzacyjnych w porównaniu z innymi środkami trwałymi.
Poniżej przedstawiam najczęściej pojawiające się błędy w postępowaniu podatników.
1. Zasady ustalania wartości początkowej samochodu na potrzeby wprowadzenia do
ewidencji środków trwałych
Stan faktyczny
Podatnicy wprowadzając środek trwały do ewidencji środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych (dalej: Ewidencja) ustalają wartość początkową na podstawie
otrzymanej faktury VAT zakupu samochodu.
1/7
Wprowadzanie samochodu do ewidencji środków trwałych (cz. 1)
Wpisany przez Joanna Patyk
Przepisy podatkowe
Zgodnie z art. 16g ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych (dalej: UPDOP) w przypadku odpłatnego nabycia samochodu za wartość początkową
takiego samochodu uznaje się cenę jego nabycia.
Za cenę nabycia uważa się z kolei kwotę należną nabywcy, powiększoną o koszty związane
z zakupem, naliczone do dnia przekazania samochodu do używania
, w szczególności o koszty transportu, ubezpieczenia w drodze, opłat notarialnych, skarbowych
i innych, odsetek, prowizji. Cena nabycia ulega również podwyższeniu o zapłacone cło oraz
podatek akcyzowy od importowanych samochodów.
Cena nabycia ulega z kolei obniżeniu o podatek od towarów i usług (dalej: VAT). Podatek VAT
stanowi jednak cenę nabycia w następujących sytuacjach:
-
w przypadku gdy podatek VAT nie stanowi podatku naliczonego.
Taka sytuacja dotyczy przepisu art. 86 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług, dalej: UVAT. W tym przepisie ustawodawca wprowadził ograniczenie w
możliwości odliczenia podatku naliczonego
wskazanego na fakturze zakupu od samochodów osobowych oraz innych pojazdów
samochodowych o dopuszczalnej masie poniżej 3,5 tony do wysokości 60% wartości tego
podatku naliczonego, nie więcej jednak niż 6.000,00 zł. Kwota podatku naliczonego
przekraczającego powyższe limity podwyższa cenę nabycia;
-
w przypadku gdy podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty podatku należnego
2/7
Wprowadzanie samochodu do ewidencji środków trwałych (cz. 1)
Wpisany przez Joanna Patyk
o kwotę podatku naliczonego albo zwrot różnicy podatku
.
Taka sytuacja wystąpi z kolei w przypadku podatników zwolnionych podmiotowo z podatku
VAT
, tj. podatników, u których wartość sprzedaży
opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w roku podatkowym kwoty 50.000 zł oraz
podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione z opodatkowania
podatkiem VAT.
Konkluzje
Podatnik na podstawie powyższych przepisów podatkowych jest zobowiązany do wliczenia do
wartości początkowej samochodu:
- wartość netto określoną na fakturze jego zakupu;
- podatek VAT naliczony (lub jego części) w przypadku zakupu samochodu osobowego - w
części niepodlegającej odliczeniu;
- zapłacone cło od sprowadzonego samochodu;
- zapłacony podatek akcyzowy;
- ubezpieczenie samochodu za okres od nabycia do dnia przekazania do używania;
- odsetki od pożyczek pobranych na zakup samochodu za okres od dnia pobrania pożyczki
do dnia przekazania do używania;
- opłaty skarbowe;
- podatek od czynności cywilnoprawnych;
- opłaty administracyjne związane z zarejestrowaniem samochodu (uzasadnienie: aby
samochód był zdatny do używania musi mieć dowód rejestracyjny. Opłaty związane z
wydaniem dowodu rejestracyjnego zwiększają niewątpliwie wartość początkową tego
samochodu);
- dodatkowe opłaty związane np. z dodatkowym badaniem technicznym samochodu;
- koszty transportu samochodu - jeśli wystąpiły.
3/7
Wprowadzanie samochodu do ewidencji środków trwałych (cz. 1)
Wpisany przez Joanna Patyk
Podkreślenia wymaga tutaj fakt, iż ubezpieczenie za okres od dnia przekazania samochodu do
używania oraz odsetki naliczone od tego dnia powiększają bieżące koszty uzyskania
przychodów na zasadach ogólnych.
Postępowanie podatników polegające na uwzględnieniu wartości początkowej jedynie na
podstawie otrzymanej faktury zakupowej jest więc nieprawidłowe. Takie ustalenie wartości
początkowej samochodu powoduje również następujące niekorzystne skutki podatkowe dla
podatnika:
- podatnik zawyżył bieżące koszty uzyskania przychodu o wydatki związane z zakupem
samochodu, które zgodnie z powołanymi powyżej przepisami powiększają wartość początkową
samochodu;
- w konsekwencji podatnik dokonał zaniżenia przychodu oraz podstawy opodatkowania. U
podatnika powstała więc zaległość podatkowa.
Fakt, iż jednocześnie podatnik zaniżył wartość początkową samochodu (i zarazem odpisy
amortyzacyjne) jest dla organów podatkowych mało istotny, gdyż zaliczenie określonych
wydatków w koszty uzyskania przychodów (tutaj poprzez zwiększenie wartości początkowej
samochodu i odpisów amortyzacyjnych) jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem podatnika.
2. Zasady określania samochodu jako środka trwałego
4/7
Wprowadzanie samochodu do ewidencji środków trwałych (cz. 1)
Wpisany przez Joanna Patyk
Stan faktyczny
Podatnicy wprowadzając samochód do ewidencji środków trwałych bardzo często traktują
zakup poszczególnych elementów jako zakup całości jednego środka trwałego. Taka sytuacja
wystąpi w szczególności, jeśli podatnik jednocześnie kupuje np. samochód ciężarowy, ciągnik
siodłowy, naczepę i przyczepę na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Wówczas
podatnik traktuje dany zakup jako jedną inwestycję.
Stan prawny
Zgodnie z art. 16 a UPDOP środkiem trwałym są stanowiące własność lub współwłasność
podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu
przyjęcia do używania m.in. maszyny, urządzenia i środki transportu.
Dokładne określenie poszczególnych środków trwałych zawiera Rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych
(dalej: KŚT).
KŚT grupuje poszczególne środki trwałe nadając im stosowne numery KŚT.
5/7
Wprowadzanie samochodu do ewidencji środków trwałych (cz. 1)
Wpisany przez Joanna Patyk
W przedmiotowej klasyfikacji, w Grupie 7 (Środki Transportu), Podgrupie 74 (Pojazdy
mechaniczne) znajdują się m.in. następujące rodzaje pojazdów mechanicznych:
- 742 samochód ciężarowy (określany jako pojazd samochodowy przystosowany
konstrukcyjnie do przewozu ładunków, tj. samochód ciężarowy uniwersalny, jak i samochód
ciężarowy o nadwoziach specjalizowanych);
- 746 ciągnik (określany jako ciągnik samochodowy, tj. ciągnik siodłowy i balastowy);
- 747 naczepa (określana jako pojazd bezsilnikowy z nadwoziem ładunkowym bez
przedniej osi, wyposażony w urządzenia pozwalające na sprzęgnięcie z siodłem ciągnika
siodłowego);
- 748 przyczepa (określana jako pojazd dwu- lub więcej osiowy bez własnego napędu z
nadwoziem ładunkowym i zaczepem zdolnym do sprzężenia z hakiem pojazdu silnikowego;
przy czym jako naczepę należy traktować kompletny pojazd mechaniczny wraz z urządzeniami i
wyposażeniem technicznym stałym).
Załącznik Nr 1 do UPDOP Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych wskazuje stawki
amortyzacyjne poszczególnych środków trwałych w odniesieniu do symboli wynikających z
KŚT. I tak w naszym przykładzie poszczególne stawki odpisów amortyzacyjnych wynoszą:
-
samochód ciężarowy - 20%;
ciągnik, naczepa, przyczepa - 14%.
Konkluzje
6/7
Wprowadzanie samochodu do ewidencji środków trwałych (cz. 1)
Wpisany przez Joanna Patyk
Należy podkreślić to, iż odpowiednia klasyfikacja danego środka trwałego (nie tylko
samochodu) ma zasadnicze znaczenie dla późniejszego dokonywania odpisów
amortyzacyjnych
.
W przypadku gdy podatnik zakwalifikuje do samochodu ciężarowego zarówno ciągnik, naczepę
i przyczepę, wówczas, w związku z powyżej powołanymi przepisami podatkowymi nastąpi:
- zawyżenie kosztów uzyskania przychodów - podatnik zastosował stawkę odpisu
amortyzacyjnego w wysokości 20% również do środków trwałych, co do których zastosowanie
znajduje stawka odpisu w wysokości 14%. Zawyżenie kosztów uzyskania przychodów wystąpi
w wysokości 6% wysokości odpisów amortyzacyjnych naliczonych od wartości początkowych
ciągnika, naczepy i przyczepy;
- konsekwentnie podatnik zaniżył przychód do opodatkowania oraz podstawę do
opodatkowania. Podobnie jak w przykładzie opisanym w punkcie 1 wystąpiła zaległość
podatkowa.
Analogiczna sytuacja wystąpi u podatnika w przypadku błędnego zakwalifikowania danego
środka trwałego, tzn. przypisania mu innego numeru KŚT niż to faktycznie wynika z klasyfikacji.
7/7