Ekspert Budowlany 2/2009
Transkrypt
Ekspert Budowlany 2/2009
wnętrza•budowa•instalacje•ogrody M A G A Z Y N WIOSNA 125 B E Z P Ł A T N Y produktów i nowoÊci 2 budowlany 2009 (24) • ISSN 1730 -1904 KWARTALNIK • NAKŁAD 55 TYS. EGZ. Kolorowe podłogi Przesadzanie drzew Ciepłe okna PRZEGLÑDY PRODUKTÓW: ZAPRAWY KLEJÑCE n OKNA DACHOWE Z ROZWIÑZANIAMI ENERGOOSZCZ¢DNYMI SYSTEMY RYNNOWE n TYNKI CIENKOWARSTWOWE GRZEJNIKI C.O. n GNIAZDA WTYCZKOWE Zobacz wszystko dzięki kamerom termowizyjnym FLIR 12.0°C 7 19 Straty energii spowodowane wadliwym ociepleniem 10.0°C 8 15 Odnajdywanie ukrytych, zamurowanych otworów Przedstawicielstwo FLIR SYSTEMS AB ul. Zimowa 13/18, Nowa Iwiczna, 05-509 Piaseczno tel.: +48(22)7033630 do 32, fax: +48(22)7033634 e-mail: rutkowski@flir.com.pl, www.flir.com.pl W NUMERZE | NOWOŚCI 6 | WNĘTRZA Kolorowo pod stopami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Wybieramy drzwi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Ekspert prezentuje: Nowoczesne, stylowe, eleganckie . . . . . . . . . . . . 19 Silikony i akryle – czystość i estetyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Jakie płytki do łazienki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Ekspert prezentuje: Sposób na ładną łazienkę. . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 WNĘTRZA – Kolorowo pod stopami Zaprawa to nie wszystko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Przegląd zapraw klejących . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Ekspert prezentuje: Technologia układania gresów . . . . . . . . . . . . . . . 31 Ekspert prezentuje: Do pary z kamieniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 | BUDOWA Ekspert prezentuje: Energooszczędność wpisana w świadectwo . . . 34 Ekspert prezentuje: Termowizja w budownictwie – część 2. . . . . . . . 36 Hydroizolacja fundamentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Ekspert prezentuje: System izolacji Bituthene . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Tynk na elewacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 BUDOWA – Tynk na elewacji Przegląd tynków cienkowarstwowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Półka z narzędziami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Okna dachowe – światło i ciepło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Przegląd okien dachowych z rozwiązaniami energooszczędnymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Ekspert prezentuje: Na deszcz, na lata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Deszcz pod kontrolą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Przegląd systemów rynnowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 | INSTALACJE Wymieniamy grzejniki c.o. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 INSTALACJE – Kotły na paliwa stałe Przegląd grzejników c.o. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Kotły na paliwa stałe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Ekspert prezentuje: Ciepło ekologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Bezpieczne instalacje elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Przegląd gniazd wtyczkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 | OGRODY Przesadzanie starych drzew . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 * * * Punkty dystrybucji EB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 OGRODY – Przesadzanie starych drzew Warto wiedzieć, Indeks firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 4 www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 Na deszcz. Na lata. Opatentowany kształt rynny zabezpieczający przed przelewaniem wody, nawet podczas obfitych opadów. Stalowe rynny i rury spustowe zabezpieczone folią, która chroni przed zarysowaniem podczas transportu. Specjalnie dobrany materiał posiada zabezpieczenie „UV PROTECT”, które chroni kolor przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych. Galeco to bogata oferta innowacyjnych rozwiązań w zakresie systemów rynnowych. Połączenie najnowszych technologii produkcji i nowoczesnych rozwiązań z niepowtarzalną estetyką sprawiło, że nasza marka stała się synonimem jakości i trwałości. Obecnie znajdujemy się w czołówce producentów systemów rynnowych, a nasze produkty, wykonane z PVC i STALI, cieszą się uznaniem na rynkach europejskich. Galeco to nowoczesne i opatentowane technologie, rozwiązania nowej generacji i gwarancja trafnego wyboru. Rynna stalowa głębsza od dostępnych na rynku systemów konkurencyjnych, gwarantująca wyższą wydajność w odprowadzaniu wody. Jedyne dostępne na rynku narożniki uszczelkowe wykonane z blachy powlekanej znacznie obniżają koszt systemu. Jedyny na rynku kompletny system ochrony stalowych rynien i rur spustowych: deklowanie, foliowanie, wewnętrzny szew rury gwarancją wysokiej estetyki i braku zarysowań. +15% Dzięki jasnemu wnętrzu elementów długich z PVC, system nagrzewa się do 15% mniej, co zwiększa jego odporność na rozciąganie. Galeco Sp. z o. o., ul. Uśmiechu 1, 32-083 Balice www.galeco.pl, [email protected] www.galeco.info, [email protected] infolinia: 0801 623 626* * koszt połączenia jak za połączenie lokalne NOWOŚCI ELEGANCKIE I STYLOWE SYSTEM DRZWI PODWIESZANYCH Firma Komandor – zajmująca się kompleksowo usługami wyposażenia wnętrz – wprowadziła do swojej oferty nowość – system drzwi podwieszanych. Drzwi podwieszane Komandor to estetyczne i praktyczne rozwiązanie do zastosowania wszędzie tam, gdzie chcemy oddzielić pomieszczenia, zachowując wygodne przej- Firma Merten Polska ma w swojej ofercie nową serię łączników i gniazd Unica ście pomiędzy nimi, nie naruszając jednocześnie wyglądu i jednolitości powierzch- Top marki Schneider Electric. Rozbudowa oferty Merten Polska to wynik trwające- ni podłogi. Drzwi mogą być wykonane tak, aby z obu stron wyglądały inaczej. Daje go procesu integracji firmy Merten Polska oraz Schneider Electric Polska. to możliwość dopasowania ich charakteru do odmiennego wystroju sąsiadujących ze sobą wnętrz. Proponowana przez firmę Komandor konstrukcja pozwala na budowanie drzwi o dużych rozmiarach, dzięki czemu można je komponować z powierzchnią ściany, a nawet zabudować całą jej wysokość. Firma Komandor wprowadziła kształty profili zgodnie z aktualną światową modą w dziedzinie aranżacji wnętrz i wzornictwa przemysłowego, a także akcesoria i dodatki, które rozszerzają zakres stosowania systemów. Komandor ma w swojej ofercie dwa systemy drzwi podwieszanych: system pojedynczy serii 27-1 oraz podwójny – 27-2. W systemie pojedynczym zastosowa- Unica Top to ekskluzywna seria osprzętu, która łączy w sobie nowoczesny ne zostało pojedyncze wypełnienie, jednakowe z każdej strony. System podwójny kształt i szlachetne materiały. Ramki osprzętu wykonane są z naturalnego drewna umożliwia stosowanie z każdej strony drzwi różnych wypełnień i podziałów. Każ- (dostępne kolory to buk naturalny, wiśnia, tobacco oraz wenge) lub metalu (chrom, dy z dwóch systemów pozwala także na wykonanie podziałów drzwi z każdej stro- nikiel mat, antracyt). Seria Unica Top to ponad 60 różnych mechanizmów, które są ny i na różnych poziomach. w stanie spełnić wymagania każdego niemal użytkownika. Są to m.in. różnego rodzaju łączniki, gniazda pojedyncze z bolcem, gniazda komputerowe, RTV-SAT, telefoniczne, a także czujniki ruchu czy regulatorów temperatury. KOLOR ROKU 2009 Międzynarodowy zespół ekspertów ColourFutures marki Dulux®, obserwując zmieniające się trendy i tendencje w sferze kolorystyki, ogłosił zieleń nefrytu kolorem roku 2009. Nefryt – niezwykłej twardości minerał, którego odcień zainspirował ekspertów ColourFutures, zwany jest również kamieniem życia. W Chinach stosowano go do wyrobu biżuterii i insygniów cesarskich, a jego stonowana zielona barwa wykorzystywana była do zdobienia naczyń ceramicznych. Zieleń nefrytu – kojarząca się z kolorem zielonej herbaty, eukaliptusa czy aloesu – pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie – uspokaja i odpręża. Najnowsze podwieszane systemy przesuwne Komandor mają specjalne mocowanie oraz system jezdny umieszczony w górnym torze. Mechanizm jezdny składa się z toru górnego oraz wózków jezdnych, z dwiema rolkami nośnymi, a także dwiema prowadzącymi, które są osadzone w łożyskach kulkowych. Dzięki specjalnej konstrukcji wózka drzwi mogą być regulowane w dwóch płaszczyznach. Tor górny zaprojektowano tak, że można go montować do ściany lub do sufitu. NOWA KOLEKCJA CERAMIKI ŁAZIENKOWEJ Roca wprowadza na polski rynek designerską, funkcjonalną i atrakcyjną cenowo kolekcję Nexo. Styl i ekonomia to dwa główne atuty nowej serii, której autorem jest słynny projektant Antonio Bullo. Od wielu lat wykorzystuje on ogromną wiedzę na temat ceramiki, współpracując z największymi firmami przemysłowymi. Dla firmy Roca zaprojektował do tej pory serie Meridian oraz Kalahari. Stworzył również Zieleń nefrytu doskonale sprawdza się we wnętrzach modernistycznych, 6 kolekcje baterii: Kendo, Thesis, Atai, Modena i Esmai. a także w pomieszczeniach, w których widoczne są inspiracje elementami natury. Ceramika z serii Nexo idealnie pasuje do niedużych, trudnych do zaaranżowa- W nowoczesnym budownictwie harmonizuje z chłodnymi szarościami i błękitami nia łazienek, w których jest wiele skosów i załamań. Daje swobodę realizacji róż- szkła oraz stali. W przytulnych domowych wnętrzach współgra z delikatną śliwką, norodnych koncepcji, w różnej estetyce i przy ograniczonym budżecie. Stosunko- brzoskwinią i bladymi odcieniami różu. Koloru roku 2009 dostępny jest w mieszal- wo niewielkie, ustawne urządzenia pozwalają uzyskać dodatkową przestrzeń, przez niku farb Dulux®, nr 10GG 51/125. co małe pomieszczenia stają się bardziej komfortowe. www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 Zakres mocy pompy Vitocal 100-A w trybie grzewczym wynosi od 8,6 do NOWOŚCI 14,5 kW, a w trybie chłodzenia – od 8,2 do 14,2 kW. Pompa ciepła Vitocal 100-A jest łatwa w instalacji. Zestaw hydrauliczny umożliwia przygotowanie złączy przed dostarczeniem pompy ciepła. Seria Nexo to przede wszystkim szeroki wybór umywalek. Oferowane są w wersji narożnej, meblowej czy asymetrycznej (lewo lub prawostronnej), z półpostu- OKNA O PODWYŻSZONEJ OSI OBROTU mentem, a także z blatem ceramicznym w dwóch wymiarach, na którym można W oknie FDH firmy Fakro w jednej ościeżnicy umieszczone są dwa skrzydła. ustawiać kosmetyki. Górne otwierane jest obrotowo, a oś obrotu znajduje się powyżej połowy jego wysokości. Wyższa oś obrotu i innowacyjny system wspomagania zawiasów powodują, że dolna część skrzydła pełni funkcję okna klapowego. Dzięki temu nawet wysoka osoba może podejść do krawędzi otwartego okna. Skrzydło dolne jest nieotwierane i wyposażone w szybę laminowaną. Okno FDH zastępuje konieczność zespalania okien w pionie, oferując przy tym większą powierzchnię doświetlenia. W standardowym zespoleniu szerokość elementu łączącego wynosi 30 cm, natomiast w oknie z naświetlem – 15 cm. Okno po zamontowaniu w dachu o nachyleniu 30–43° spełnia warunek normy DIN 5034-1, zgodnie z którym jego dolna krawędź ma być na wysokości do 95 cm, a górna – minimum 220 cm od podłogi. Kolekcję uzupełniają miski WC oraz bidety oferowane w wersji stojącej i podwieszanej. Całość doskonale komponuje się z serią popularnych baterii Victoria N. Produkty Roca wyposażone są w mechanizmy pozwalające na oszczędność wody i energii. Ceramika Nexo dostępna jest w dwóch kolorach: białym oraz pergamon. Przykładowe ceny brutto: umywalka biała (68×50 cm) 348 zł; umywalka biała (45×36 cm) 183 zł; umywalka asymetryczna z blatem ceramicznym prawym (90×49 cm) 976 zł; umywalka narożna (35×54,5 cm) 470 zł, miska WC podwieszana 500 zł; deska WC wolno opadająca 256 zł; bidet podwieszany 427 zł. Duże rozmiary okna zapewniają doskonałe doświetlenie wnętrza oraz łatwy NOWOŚĆ WŚRÓD POMP CIEPŁA kontakt wzrokowy z otoczeniem. Okno wykonane jest w systemie wzmocnienia konstrukcji okien dachowych topSafe, przez co ma podwyższoną odporność Podczas największych targów bran- na włamanie. Wyposażone jest w automatyczny nawiewnik V40P. Współczyn- ży grzewczo-instalacyjnej ISH we Frankfur- nik przenikania ciepła Uszyby = 1,0 W/m²K. Współczynnik przenikania ciepła cie firma Viessmann zaprezentowała naj- Uokna = 1,4 W/m²K. Zakres montażu: 25–65°. nowszą rewersyjną pompę ciepła – Vitocal 100-A. Urządzenie typu powietrze/woda łą- ELEWACYJNA FARBA SILIKONOWA czy w sobie dwie funkcje – zarówno ogrzewa, jak i chłodzi. Zastosowanie pompy cie- Wśród zewnętrznych powłok malarskich na uwagę zasługuje Knauf Farba pła Vitocal 100-A zmniejsza zapotrzebowa- silikonowa egalizacyjna, która charakteryzuje się trwałością, odpornością na nie energii z konwencjonalnego źródła cie- zabrudzenia i uniwersalnością stosowania. pła, redukując tym samym koszty eksploatacji. Produkty firmy Viessmann w efektywny sposób korzystają z surowców ener- gi czas, a trudno zwilżalna powłoka odpor- getycznych, a także z odnawialnych źródeł energii. Jedną z propozycji jest najnow- na na najbardziej intensywne oddziaływania sza pompa ciepła Vitocal 100-A. Jest to rewersyjna pompa typu powietrze/woda atmosferyczne, w tym na długotrwale zaci- ze sprężarką elektryczną do ogrzewania w instalacjach modernizowanych. Głów- nające deszcze. nym źródłem energii jest powietrze. Zewnętrzne usytuowanie pompy ciepła gwa- Właściwości: chroni powłokę elewacji rantuje wysoki komfort użytkowania. Nowy system wentylatorów z profilowanymi przed zanieczyszczeniami biologicznymi; łopatkami pozwala zredukować hałas o 4 dB (A). jest odporna na zabrudzenia (efekt samoczyszczenia), ponieważ spływająca woda Vitocal 100-A może pracować przy temperaturze powietrza na zewnątrz do nie wsiąka w nią i spłukuje znajdujący się na jej powierzchni brud; trwałość kolorów –15°C. Niezależnie jednak od panującej temperatury zewnętrznej, dla zapewnienia (275 odcieni z palety Knauf oraz kolory specjalne na zamówienie); doskonała paro- ekonomicznej pracy, pompa czerpie energię w pierwszej kolejności z uruchomienia przepuszczalność; odporność na promienie UV; dobra przyczepność. sprężarki. Jest to możliwe dzięki wbudowanemu regulatorowi. Gdy moc grzewcza Sugerowana cena brutto: od 231 zł za opakowanie 5 l (w zależności od koloru). regulatora nie jest wystarczająca do utrzymania zadanej temperatury, dodatkowo Opracowano na podstawie informacji od firm Zdjęcia: serwis prezentowanych firm włączane jest ogrzewanie elektryczne. 8 Dzięki niej elewacje będą czyste przez dłu- www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 WNĘTRZA Krystyna Stankiewicz POD STOPAMI Posadzka to jeden z ważniejszych elementów wystroju wnętrz, wpływających na ich charakter i klimat. Powinna więc być nie tylko trwała i odporna na zarysowania, ale także ładna i … kolorowa. 10 www.eksper tbudowlany.pl w których chcemy odpoczywać i relaksować się. Warto też pamiętać, że na gładkich powierzchniach kolor będzie sprawiał wrażenie jaśniejszego, a na szorstkich – ciemniejszego i mniej intensywnego. Z kolei na powierzchni polerowanej (np. płytek kamiennych czy ceramicznych) kolor będzie wydawał się zimniejszy, na matowej – cieplejszy. Podłogi ciemne lepiej wyglądają w dużych pomieszczeniach, a jasne – w mniejszych. Te pierwsze będą dobrym tłem dla masywnych, stylowych stołów, krzeseł, kredensów i szaf oraz skórzanych klasycznych kanap, ciężkich zasłon i mosiężnych deko- Fot. Classen Fot. Classen Nie zawsze uświadamiamy sobie, że rodzaj i kolor pokrycia podłogowego będą wpływać na wystrój wnętrza – i to przez wiele lat. Kolor ścian, zasłon, a nawet meble łatwiej bowiem zmienić niż zrywać posadzkę i kłaść nową. Dlatego materiał na podłogi trzeba wybierać bardzo rozważnie, analizując różne warianty urządzenia wnętrza. Najbardziej uniwersalne kolory na podłogę to barwy ziemi – wszelkie odcienie beżu, brązu i szarości kojarzące się naturalnym kamieniem oraz zgaszone zielenie. Ostre kolory i wyraziste wzory mogą być męczące i takich należy raczej unikać w pomieszczeniach, Fot. Classen KOLOROWO WARTO WIEDZIEĆ! Kolory niektórych gatunków drewna egzotycznego: badi – ma słoneczną, ciepłą kolorystykę – od żółci przez pomarańcz do czerwieni – i słabo widoczne usłojenie; bardzo twarde ipe/lapacho – ma zróżnicowaną kolorystykę – od żółci przez zieleń i czerwień do ciemnego brązu i czerni; bardzo stabilne, trwałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne iroko – ma zróżnicowaną kolorystykę – od miodowej przez oliwkową aż do czekoladowego brązu; bardzo twarde jatoba – czerwonobrązowe i z charakterystycznymi brązowo-czarnymi prążkami; bardzo twarde i stabilne wymiarowo merbau – brązowe lub brązowo-czerwone, często z jaśniejszymi, złotymi pasmami; bardzo twarde i stabilne wymiarowo tauari – kolorystyką i usłojeniem przypomina dąb europejski; stabilne wymiarowo tek – charakteryzuje się dużą różnorodnością barwy – od żółci przez czerwień do ciemnego brązu, często z pojedynczymi czarnymi słojami; twarde i stabilne wymiarowo (może być układane w nawet łazienkach) wenge – świeżo ścięte ma kolor żółtobrązowy, ale pod wpływem światła ciemnieje do głębokiego brązu; bardzo twarde i stabilne wymiarowo. racji. Natomiast jasne, lekkie meble lepiej będą się komponowały z jasnymi podłogami. Do nich też będzie pasował błyszczący i matowy metal, bezbarwne i kolorowe szkło oraz wszelkie dekoracje o prostych, nowoczesnych kształtach. Niezależnie jednak od koloru podłogi, zawsze trzeba zachować pewien umiar. Barwa podłogi ma jedynie podkreślać jej wyjątkowość, ale nie może odwracać uwagi od innych elementów wyposażenia wnętrza. nr 2/2009 DREWNO Fot. Komfort Fot. Komfort Fot. Komfort jatoba dąb nr 2/2009 jesion Fot. Komfort jest również różnorodność usłojenia drewna egzotycznego. Niektóre gatunki mają wyraźne słoje, inne słabo zaznaczone lub niemal niewidoczne. Są też takie, których słoje mają układ pasiasty. Gatunki drzew rodzimych również różną się kolorystyką, choć jej wybór jest znacznie mniejszy. Zdecydowanie jasne to buk, klon i wiąz. Ciemniejsze jest drewno dębowe, przy czym dąb występuje w różnych odcieniach barwnych. Dla kolorystyki podłogi duże znaczenia ma również sposób wykończenia jej powierzchni. Bezbarwny lakier o wysokim połysku wzmacnia kolor, a matowy nieco go tłumi. Bezbarwne oleje i woski przyciemnia- WNĘTRZA Poszczególne gatunki drewna różnią się nie tylko twardością, od której zależy trwałość podłogi, ale także kolorystyką i rysunkiem słojów. Najbardziej zróżnicowane kolorystycznie jest drewno egzotyczne. A jeśli do jego dekoracyjności dodamy znakomite walory użytkowe, to nic dziwnego, że cieszy się w Polsce coraz większą popularnością i powoli wypiera typową klepkę dębową czy bukową. Do wyboru mamy pokrycia podłogowe w różnych odcieniach żółci, pastelowych beżach i szarościach, brązach – od jasnych do bardzo ciemnych, przechodzących w czerń – a także o zabarwieniu pomarańczowym i czerwonym. W aranżacji wnętrz ceniona dąb dąb ją drewno, a im więcej ich warstw nałożymy, tym intensywniejszy będzie kolor podłogi, ale jednocześnie mniej widoczny będzie rysunek słojów. Za pomocą barwionych olejów lub wosków można zdecydowanie zmienić kolor posadzki. Projektanci wnętrz radzą, aby w jednym pomieszczeniu unikać stosowania więcej niż dwóch gatunków (a tym samym kolorów) drewna, a najlepiej ograniczyć się do jednego. Także listwy przypodłogowe powinny być z tego samego drewna co podłoga. Odstępstwem od tej zasady może być jedynie dekoracyjny wzór ułożony na fragmencie podłogi, podkreślający charakter wnętrza lub jego reprezentacyjną funkcję. Można to jednak zrobić tylko w bardzo dużym pomieszczeniu. www.eksper tbudowlany.pl 11 Fot. Villeroy & Boch Płytki wykorzystuje się przede wszystkim do pokrywania podłóg w łazienkach i kuchniach. Bogactwo wzorów i kolorów, różnorodność formatów i sposobów wykończenia powierzchni sprawiły, że coraz częściej pojawiają się one także w innych pomieszczeniach domu – zwłaszcza w holach i salonach. Z myślą o zwolennikach płytek na podłodze w salonie producenci przygotowują kolekcje w bardziej stonowanych kolorach. Pojawiają się też takie, które nawiązują do wzorów i barwy drewnianych posadzek, z fakturą charakterystyczną dla tego materiału. Są również płytki z wzorami przypominającymi kamień naturalny – marmur, trawertyn czy różne odmiany piaskowca i wapienia. Płytki na podłogę dobieramy do kolorystyki wnętrza, kierując się przy tym ogólnymi regułami stosowania barw w poszczególnych pomieszczeniach. W holach i przedpokojach powinniśmy stosować ciepłe i wyraziste barwy. W salonach dobrze sprawdzają się stonowane brązy, beże i delikatne żółcie, a w sypialni – zarówno kolory ciepłe, jak i zimne. W kuchni i jadalni stosujemy różne odcienie czerwieni lub żółci, zdecydowanie unikając kolorów z gamy niebieskich i zielonych. W łazience możemy wykorzystać wszelkie rozwiązania kolorystyczne podłogi, jakie tylko podpowie nam wyobraźnia. micie imituje posadzki antyczne i dlatego wykańcza się nim podłogi w salonie czy sypialni. Delikatne, jednolite kolory – od szarości, przez różne odcienie żółci, po czerwone i białe – ma również piaskowiec. Nie poleca się go jednak na posadzki w kuchniach, łazienkach i holach, ponieważ jest dość miękki i łatwo chłonie wodę. Do wyboru są jeszcze różne odmiany wapieni, ale nie wszystkie nadają się na posadzki. Najtwardsze są ciemnoniebieskie i można stosować je także w łazienkach i kuchniach. Natomiast wapienie o ciepłych beżowych barwach nadają się tylko do pomieszczeń mniej uczęszczanych i nienarażonych na długotrwałe działanie wilgoci. Oryginalnym kamieniem jest bazalt (w Polsce mało popularny) – bardzo twardy i nienasiąkliwy. Charakteryzuje się Fot. Atlas WNĘTRZA PŁYTKI CERAMICZNE KAMIEŃ NATURALNY 12 www.eksper tbudowlany.pl Fot. Opoczno Fot. Ceramika Nowa Gala Kamień zachwyca niezwykłym bogactwem kolorów i deseni, tworzących niepowtarzalne wzory. Podłogi z tego szlachetnego materiału nadają wnętrzom bardzo elegancki charakter. Płytki z kamienia naturalnego tradycyjnie układa się w łazienkach, kuchniach i holach, ale coraz częściej wykonuje się z nich również efektowne posadzki w salonach i sypialniach. Najpopularniejszy jest granit – twardy i wyjątkowo odporny na zarysowania. Dostępny jest w wielu kolorach – od szarych i niebieskich do różnych odcieni beżu, żółci i czerwieni. Marmur zaś ceniony jest za bogatą kolorystykę (od białej i kremowej, przez czerwoną, niebieską, zieloną, aż do czarnej) oraz wielobarwne desenie. Kamień ten nie jest jednak zbyt odporny na zarysowania i długotrwałe działanie wilgoci. Z tego powodu nie jest polecany na posadzki w łazienkach i miejscach intensywnie użyt- EKSPERT RADZI kowanych, np. w holach. Trawertyn z kolei występuje w ciepłych odcieniach beżu z brązowymi, czasem z szarymi żyłkami. Znako- Do pomieszczeń dobrze nasłonecznionych należy wybierać pokrycia podłogowe w chłodnych tonacjach, a do ciemnych – w ciepłych. Podłogi ciemne najlepiej komponują się w pomieszczeniach dużych i wysokich; jasne – w niskich i małych. Na podłodze należy unikać kontrastowych zestawień kolorów. Przy posadzce w zdecydowanym, wyrazistym kolorze lepiej pomalować ściany na spokojny, jednolity odcień. Wybrane próbki pokryć podłogowych powinno się obejrzeć w pomieszczeniu, w którym będą użyte. jednorodną strukturą – na płytkach nie ma barwnego deseniu. Występuje przeważnie w ciemnych odcieniach szarości i polecany jest zwłaszcza na posadzki do wnętrz nowoczesnych. Powierzchnia bazaltowych płytek jest matowa, ponieważ kamień ten trudno polerować. nr 2/2009 WYKŁADZINY ELASTYCZNE Fot. Komfort Fot. Komfort WNĘTRZA Kolorów i wzorów wykładzin elastycznych jest tak dużo, że bez problemu można je dopasować do wystroju każdego wnętrza. Są ciepłe, miłe w dotyku i niedrogie, a także odporne na wilgoć i ścieranie. Ponieważ wykładziny elastyczne układa się z rolki, na podłodze nie ma fug i szczelin, które zazwyczaj są siedliskiem brudu. Nie przylega też do nich trwale kurz; łatwo więc utrzymać je w czystości – wystarczy zmyć podłogę ciepłą wodą z dodatkiem delikatnego detergentu. Z tego powodu polecane są do pomieszczeń, w których przebywają osoby cierpiące na alergię. Montaż wykładzin elastycznych jest łatwy i nie wymaga używania specjalistycznych narzędzi. Po rozwinięciu rolki wykładzinę rozkłada się na podłożu i przykleja do niego. Podłoże musi być jednak idealnie równe, bez ubytków i wybrzuszeń. Na rynku najwięcej jest wykładzin z PVC, a do wyboru mamy jedno- i wielowarstwowe. Do pomieszczeń mieszkalnych polecane są wykładziny zbudowane z trzech warstw: spodniej – wykonanej z pianki, która ma właściwości amortyzujące dekoracyjnej – z nadrukowanymi wzorami wierzchniej – wykonanej z bezbarwnego, twardego PVC; im jest ona grubsza, tym wykładzina jest trwalsza. Cechą charakterystyczną wykładzin z PVC jest bogata paleta kolorów i wzorów. Najwięcej jest takich, które imitują trady- nr 2/2009 cyjne okładziny podłogowe: różnokolorowe wzory desek, parkietu czy drewnianej mozaiki, a także płytek ceramicznych i kamiennych oraz tkanin (np. jutę). Zwolennicy nietypowych i odważnych barw na podłodze mogą wybierać spośród licznych fantazyjnych wzorów o zdecydowanej kolorystyce. Niektóre wykładziny mają połyskliwą powierzchnię, przypominającą metal, inne zaś rozsiane na powierzchni małe, świecące punkciki, wzmacniające efekt dekoracyjny podłogi. Drugi rodzaj wykładzin to linoleum, produkowane z naturalnych surowców: mieszanki z oleju lnianego, mączki drzewnej, wypełniaczy mineralnych, żywic naturalnych i pigmentów barwiących oraz sprasowanej z podkładem z juty. Linoleum jest odporne na ścieranie i zarysowania. Wykładziny tego typu dostępne są w wielu kolorach, ale w ograniczonej liczbie wzorów (najczęściej przypominających marmur). www.eksper tbudowlany.pl 13 Tego typu wykładziny mają wielu zwolenników, ponieważ są miękkie i ciepłe. Można chodzić po nich boso, a dzieci mogą się bawić na podłodze. Wykładziny dywano- we sprawiają, że wnętrza stają się przytulne i ciepłe. Dobrze też tłumią odgłosy kroków. Wykładziny dywanowe składają się z trzech warstw: podkładu, osnowy i runa. Podkład, Fot. Komfort WNĘTRZA WYKŁADZINY DYWANOWE który robi się z filcu, gąbki, juty lub siatki polipropylenowej, decyduje o przeznaczeniu wykładziny. Osnowa zaś utrzymuje przędzę i zapewnia właściwy kształt oraz wygląd włókien. Runo natomiast to warstwa dekoracyjna. Od kolorów i rodzaju włókna użytego do wykonania runa oraz od jego splotu zależy wygląd wykładziny i jej cena. Wykonuje się go z materiałów naturalnych (najczęściej z wełny lub bawełny) i sztucznych (akrylu, poliamidu i polipropylenu). Wysokość runa może być różna – wykładziny z dłuższymi włóknami są cieplejsze i bardziej miękkie, ale trudniej je odkurzać i czyścić. Ze względu na sposób wykończenia powierzchni wyróżnia się wykładziny welurowe, pętelkowe (z „supełkowatymi” włóknami) i cięte (z rozciętą pętelką i wyższym niż pętelkowe włosem). Dostępne są również wykładziny cięto-pętelkowe – część pętelek jest przecięta, a część nie. Różnorodność faktur i kolorów wykładzin dywanowych sprawia, że mogą zdobić różne pomieszczenia domu – nie nadają się jedynie do tych, w których panuje wilgoć (kuchnie i łazienki) lub w których mogłyby być narażone silne zabrudzenia (np. hole wejściowe). Do wyboru są wykładziny jednobarwne Fot. Komfort EKSPERT RADZI 14 www.eksper tbudowlany.pl W domach, w których mieszkają dzieci lub zwierzęta domowe, jasne kolory wykładzin dywanowych są mało praktyczne – lepiej sprawdzą się ciemniejsze i te z delikatnym wzorem. Wykładziny z dużymi, wyrazistymi wzorami najbezpieczniej układać w dużych i oszczędnie umeblowanych pomieszczeniach, bo tylko w takich będą mogły zaprezentować swoją urodę. Na dużych powierzchniach źle wyglądają blade kolory i drobny wzór. i różnokolorowe. Paleta wszystkich kolorów jest tak bogata, że z pewnością zaspokoi nawet bardzo wymagających. Motywy zdobnicze wykładzin wielobarwnych również występują w ogromnym wyborze – od prostych układów geometrycznych do realistycznych wzorów kwiatowych. Szczególnie bogata jest oferta wykładzin do pokoi dzieci. Wybierając wykładziny dywanowe, warto pamiętać, że różnią się one nie tylko walorami estetycznymi, ale także wytrzymałością, odpornością na plamy i odkształcenia. Do sypialni nadają się wykładziny welurowe, pętelkowe cięte o długim i gęstym runie. Natomiast w pokojach dzieci lepiej sprawdzą się wykładziny pętelkowe z krótkim włosem – bardziej wytrzymałe i odporne na zabrudzenia. nr 2/2009 WNĘTRZA Krystyna Stankiewicz Fot. Invado Ilość dostępnych na rynku wzorów i kolorów drzwi może przyprawić o zawrót głowy. Przy ich wyborze nie powinniśmy jednak koncentrować się wyłącznie na estetyce. Wzornictwo jest oczywiście bardzo ważne, ale równie istotne są konstrukcja i materiał, z którego zostały wykonane drzwi, a także sposób zamocowania i otwierania. WYBIERAMY DRZWI CO WARTO WIEDZIEĆ O KONSTRUKCJI DRZWI Do wyboru są dwa podstawowe rodzaje konstrukcji skrzydeł drzwi: płytowa i płycinowa. Drzwi płytowe wykonane są z jednolitej płyty z materiałów drewnopochodnych. Drzwi płycinowe złożone są z kilku elementów: ramy, wypełnienia i warstwy wykończeniowej. Rama – wykonana z drewna litego lub klejonego warstwowo – jest elementem stabilizującym skrzydło. Do wypełniania ramy wykorzystuje się płyty wiórowe, jest to płyta HDF). O estetyce drzwi decyduje sposób wykończenia ich powierzchni. Może być ona malowana, laminowana lub fornirowana, czyli pokryta cienką warstwą naturalnego drewna. W drzwiach drewnianych najczęściej stosuje się taki rodzaj lakieru, który nie zmienia naturalnego koloru drewna i pozostawia widoczny rysunek jego słojów. Powierzchnia drzwi pełnych może być gładka lub rozrzeźbiona wklęsłymi lub wypukłymi płycinami o różnym kształcie, wymiarach i układzie. W drzwiach przeszklo- lub owalne, aż do nieregularnych, fantazyjnych form. Same szyby mogą być pełne lub podzielone szprosami, umocowanymi na stałe albo nakładanymi (można jest zdejmować, co ułatwia mycie drzwi). Niektórzy producenci zastępują szkło tworzywem sztucznym, odpornym na stłuczenie. Takie drzwi polecane są zwłaszcza do pokoi dla dzieci. Zupełnie inną konstrukcję mają drzwi szklane. Taflę szkła osadza się w cienkiej ramie aluminiowej lub drewnianej i do niej mocuje się zawiasy. Drzwi szklane mogą być nych natomiast wstawia się szyby: przezroczyste lub matowe, białe lub barwione, bądź też zdobione ornamentem czy witrażem. Szklane wstawki mogą mieć różne kształty – od prostokątów i kwadratów, przez okrągłe też w całości wykonane z jednej tafli szkła i do niej przytwierdza się zawiasy oraz pochwyty. Do produkcji drzwi wykorzystuje się tzw. szkło bezpieczne. Może to być szkło hartowane – po rozbiciu jego kawałki mają tępo WARTO WIEDZIEĆ! Okucia Drzwi uchylne zawiesza się na zawiasach, najczęściej dwóch, ale niektórzy producenci dodają jeszcze trzeci (pośrodku). Jakość zawiasów i ich zamocowanie wpływają na trwałość i komfort eksploatacji drzwi. Zawiasy bowiem muszą udźwignąć ciężar skrzydła i od nich zależy też, czy drzwi będą się łatwo otwierały i czy w czasie otwierania nie będą skrzypiały. Następny element to klamki, z szyldem czy rozetkami, lub pokrętła. Szyld to podłużna osłona z jednym lub dwoma otworami, w górnym montuje się klamkę, w dolnym zaś zamek. W cenę drzwi wliczona jest zwykle standardowa klamka z aluminium lub Fot. Classen stali nierdzewnej. Bardziej efektowną klamkę trzeba dokupić osobno. kartonowe o budowie plastra miodu lub paski płyty pilśniowej, układane w jodełkę. Ramę wraz z jej wypełnieniem okleja się z obu stron płytą z naturalnego drewna lub materiałów drewnopochodnych (najczęściej 16 www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 WARTO WIEDZIEĆ! Drzwi przylgowe i bezprzylgowe W zależności od sposobu wykończenia krawędzi skrzydła wyróżnia się drzwi przylgowe i bezprzylgowe. Drzwi przylgowe mają pionowe wycięcia na krawędziach skrzydeł, które zwiększają powierzchnię przylegania skrzydła do ościeżnicy. Drzwi bezprzylgowe takich wycięć nie mają. pływowi światła, rozświetlą wnętrze domu. Warto jednak pamiętać, że szkło to materiał kruchy. Wprawdzie hartowane i klejone ma zwiększoną wytrzymałość i odporność na uderzenia, ale i tak trzeba się z nim obchodzić ostrożnie. Z tego powodu do domu, w którym są małe dzieci lepiej wybrać drzwi przeszklone. Fot. Pol-Skone Drzwi pełne mają lepsze właściwości dźwiękochłonne i dlatego wybiera się je do pomieszczeń, w których chcemy zapewnić sobie ciszę. Zwykle jest to sypialnia, gabinet czy pokój starszej osoby. Do pozostałych pomieszczeń chętniej kupowane są drzwi przeszklone. Dają one wrażenie otwartości wnętrz, powiększają je optycznie i sprawiają wrażenie lekkich i delikatnych. Mogą też wpuszczać trochę dziennego światła do pozbawionych okien sąsiednich pomieszczeń, na przykład do holu. Zastosowanie w drzwiach szkła matowego lub barwionego pozwoli na zachowanie intymności w pomieszczeniach, do których drzwi z takim przeszkleniem prowadzą. Ze względów praktycznych natomiast drzwi z małymi okienkami z nieprzezroczystego szkła warto zamontować w łazience i toalecie. Osoby, które lubią otwartą przestrzeń i nowoczesny wystrój wnętrz mogą wybrać drzwi szklane. Zapewnią one izolację akustyczną, a jeśli będą wykonane ze szkła o małej przepuszczalności światła i obrazu, na przykład ze szkła szronionego lub klejonego z matową folią w środku, także poczucie intymności. Takie drzwi, dzięki swobodnemu prze- Fot. Pol-Skone PEŁNE, PRZESZKLONE CZY SZKLANE w przybliżeniu rozplanować urządzenie pomieszczeń, w których będziemy je montować. Najpopularniejsze są drzwi uchylne – zwane też rozwieralnymi. Nadają się jednak do wnętrz, w których jest odpowiednio dużo miejsca na ich otwieranie. Mogą być jedno-, dwu- lub wieloskrzydłowe. Minimalną szerokość drzwi jednoskrzydłowych określają przepisy budowlane i wynosi ona 80 cm w świetle ościeżnicy. Szerszych niż 100 cm drzwi tego typu praktycznie się nie robi. Jeśli chcemy połączyć pomieszczenie jeszcze szerszymi drzwiami, możemy zamontować drzwi dwuskrzydłowe. Drzwi jednoskrzydłowe mogą być lewe lub prawe. Drzwi lewe to takie, które – stojąc do nich przodem – otwieramy lewą ręką do siebie, zaś prawe – prawą. Jest to ważne rozróżnienie, ponieważ zawiasy mają umieszczone z odpowiednich stron. Ponadto przy drzwiach prawych wolną przestrzeń na przesuwanie się skrzydła trzeba zarezerwować z prawej strony, a lewych – z lewej. Przy drzwiach dwuskrzydłowych wolna przestrzeń potrzebna jest z obu ich stron, ponieważ otwierają się na obie strony. Drzwi przesuwne nie wymagają wolnego miejsca na ruch skrzydeł. Jeżdżą one na rolkach po prowadnicach zamontowanych na górze ściany (w starszych systemach umieszczano je również w podłodze). Po rozsunięciu drzwi mogą chować się w ścianie lub na nią zachodzić (drzwi naścienne). Decydując się na pierwsze rozwiązanie, trzeba zamontować specjalną kasetę z ocynkowanej blachy lub aluminium, w którą wprowadza się drzwi. Kasetę umieszcza się w ścianie (musi mieć grubość 12,5 cm) lub ukrywa za ścianką osłonową, zbudowaną z profili stalowych i płyt gipsowo-kartonowych. Drzwi te, po schowaniu w ścianie, są niewidoczne i pozwalają na dowolne wykorzystanie nie tylko przestrzeni obok ściany, ale także jej powierzchni. Kolejny rodzaj to drzwi składane, w których skrzydło podzielone jest na dwa lub więcej segmentów, połączonych zawiasami. Aby je otworzyć, części skrzydła składa się jak parawan. Nie zajmują przestrzeni obok drzwi, ale złożone zmniejszają szerokość otworu. WNĘTRZA zakończone krawędzie – lub klejone. Ta druga technologia polega na sklejaniu dwóch lub więcej szklanych tafli, pomiędzy którymi umieszcza się specjalną folię. Takie szkło po rozbiciu pęka, ale pozostaje przyklejone do folii i nie rozsypuje się na drobne kawałki. Drzwi mogą się otwierać w różny sposób, i w zależności od tego zajmować mniej lub więcej przestrzeni w pomieszczeniu. Dlatego zanim wybierzemy drzwi, warto chociaż nr 2/2009 Podstawowa zasada aranżacji wnętrza to stylistyczne dopasowanie wszystkich jego elementów. Takim elementem są także drzwi, tym bardziej istotnym, że ich powierzchnia jest duża (średnio ok. 2 m2), co sprawia, że Fot. Pol-Skone DOPASOWANE DO WNĘTRZA JAK MAJĄ SIĘ OTWIERAĆ www.eksper tbudowlany.pl 17 Fot. Sokółka Okna i Drzwi na (np. dębowego czy wenge) polecane są do wnętrz wypełnionych stylowymi meblami. Nie oznacza to jednak, że nie mogą znaleźć się w nowoczesnym wnętrzu. Współczesna moda mieszkaniowa pozwala bowiem mieszać style i kolory, pod warunkiem, że nie zakłóci to charakteru wnętrz. Warto też pamiętać, że odpowiednio dobierając wielkość drzwi, można optycznie poprawić proporcje pomieszczeń. Niskie będą sprawiały wrażenie wyższych, jeśli prowadzące do nich drzwi będą sięgały aż do sufitu. Ponadto drzwi wysokie po otwarciu lepiej powiększają przestrzeń obu pomieszczeń i wyglądają bardziej reprezentacyjnie. Fot. Lutostański to na niej zatrzymujemy wzrok. Przy czym drzwi oglądamy z dwóch pomieszczeń – powinny więc harmonizować z charakterem wystroju każdego z nich. Kolejnym utrudnieniem jest to, że drzwi w całym domu powinny mieć tę samą linię wzorniczą. To zaś sprawia, że będziemy je oglądać i z holu, i z łazienki, i z sypialni, i z wszystkich innych pomieszczeń. Aby w żadnym z nich nie narzucały rozwiązań stylistycznych, bezpieczniej jest wybierać drzwi o neutralnym, ponadczasowym wzornictwie. Modele o wymyśl- WARTO WIEDZIEĆ! Ościeżnica (futryna) Jest to rama, którą nakłada się na otwór drzwiowy i osadza w niej skrzydło drzwi. Ościeżnicę najczęściej kupuje się razem ze skrzydłem. Współcześnie produkowane drzwi mają ościeżnice z regulowaną szerokością (np. od 7,5 do 9,5 cm czy 9,5 do 11,5 cm), dzięki czemu można je dopasować do grubości ściany. Ościeżnice wykonuje się z tych samych materiałów co skrzydła drzwiowe: z drewna litego lub klejonego warstwowo, płyty wiórowej oklejonej laminatem lub fornirem albo z płyty MDF. 18 www.eksper tbudowlany.pl WARTO WIEDZIEĆ! Drzwi do łazienki Drzwi łazienkowe muszą mieć otwory wentylacyjne umożliwiające nawiew powietrza (umieszczone na dole skrzydła). Mogą to być prostokątne kratki wbudowane w drzwi lub rząd okrągłych otworów obudowanych tulejami. Łączna ich powierzchnia powinna być zbliżona do powierzchni kratki wyciągowej zamontowanej łazience i wynosić co najmniej 22 cm2. Drzwi do łazienki zawsze muszą otwierać się na zewnątrz. Chodzi tu nie tylko o wygodę, ale i bezpieczeństwo – w razie zasłabnięcia osoby przebywającej w łazience łatwiej będzie się dostać do środka i udzielić pomocy. nych liniach, bogato zdobione czy w intensywnych kolorach dość szybko się opatrują, a w przyszłości mogą utrudniać wprowadzenie zmian w wystroju wnętrz. Przed zakupem drzwi warto się upewnić, czy w wybranej kolekcji są wszystkie potrzebne nam wersje, np. pełne i przeszklone. Najbardziej neutralne są drzwi białe, ale nie stanowią one znaczącego akcentu we wnętrzu. Z tego powodu chętnie wybierane są drzwi z drewna lub z imitującą je okleiną. Jeśli podłoga jest również drewniana, do niej zazwyczaj dobiera się ich fakturę i kolor. Nie jest to jednak jedyne kryterium wyboru drzwi, choćby dlatego, że w niektórych pomieszczeniach podłoga zazwyczaj jest wykończona innymi materiałami (płytkami ceramicznymi czy wykładziną elastyczną). Dlatego trzeba uwzględnić też charakter wyposażenia wnętrz. Drzwi z jasnego drewna lepiej będą pasowały do rozświetlonych wnętrz, utrzymanych w nowoczesnym stylu. Natomiast drzwi z bardzo ciemnego drew- KIEDY MONTOWAĆ I JAK KUPOWAĆ W nowo budowanych lub gruntownie remontowanych domach drzwi montuje się po wykończeniu pomieszczeń. Dopiero wtedy bowiem można precyzyjnie zmierzyć otwory drzwiowe, bo po położeniu tynku grubości ścian zasadniczo się już nie zmienią, a podłogi po wykończeniu parkietem czy płytkami nie będą wyższe. Ponieważ elementy drewniane drzwi są wrażliwe na wilgoć, w pomieszczeniach powinno być sucho. Fachowcy zalecają nawet, aby montować drzwi wtedy, gdy można swobodnie otwierać okna, czyli od kwietnia do października. Drzwi trzeba jednak zamówić znacznie wcześniej, ponieważ na standardowe zwykle czeka się około miesiąca, a na robione na zamówienie – jeszcze dłużej. Zanim udamy się do punktu sprzedaży drzwi, musimy zdecydować, kto będzie je instalował. Najlepiej zamówić drzwi wraz z montażem, bo wtedy wszystkie pomiary wykona ekipa monterska i ona też będzie odpowiadała za ewentualne błędy. Aby jednak uniknąć konfliktowych sytuacji przy odbiorze drzwi, trzeba precyzyjnie sformułować zamówienie. Najwygodniej kupować drzwi w komplecie: uchylne skrzydła wraz z ościeżnicami, a przesuwne z prowadnicami i innymi elementami niezbędnymi do ich otwierania. Jeśli wymieniamy drzwi i chcemy pozostawić istniejącą ościeżnicę, trzeba dokładnie zmierzyć otwór drzwiowy (w świetle ościeżnicy) i rozstawienie zawiasów. W drzwiach przylgowych należy także zmierzyć głębokość wycięć na krawędziach. Zanim złożymy podpis na umowie, dokładnie ją przeczytajmy, zwracając szczególną uwagę na to, co jest wliczone w cenę drzwi, oraz warunki gwarancji. nr 2/2009 EKSPERT PREZENTUJE STYLOWE, ELEGANCKIE… Odpowiednio dobrane i dopasowane do charakteru wnętrza drzwi mogą stanowić prawdziwą jego ozdobę. Ich wygląd wpływa bowiem na charakter aranżacji poszczególnych pomieszczeń w domu. Kolekcja Hardline Kolekcja Softline Dokonując wyboru drzwi do naszego domu, powinniśmy zwrócić uwagę przede wszystkim na technologię ich wykonania, która będzie gwarancją ich jakości i funkcjonalności. Bardzo ważne jest również umiejętne dopasowanie ich do stylu i charakteru wnętrza. Drzwi wykonane z wysokiej jakości materiałów będą trwałe, funkcjonalne i będziemy mogli cieszyć się ich estetycznym wyglądem przez długie lata. Gwarancję taką zapewniają produkty znanej i od lat cenionej marki Lutostański. Znakomitą jakość drzwi i ościeżnic zapewnia nowoczesna technologia ich wytwarzania i zastosowanie do ich wyrobu najlepszej jakości klejonego drewna litego. Dzięki technice klejenia warstwowego drewno jest odporne na paczenie i ma kilkakrotnie większą wytrzymałość niż elementy z drewna litego. Zastosowanie forniru naturalnego gwarantuje kolory oraz usłojenie drewna, zapewniając niepowtarzalność produktu. Fornir modyfikowany pozwala na różnorodność wykończenia drzwi i ościeżnic. Charakterystyczny, ceniony przez klientów za estetyczny i efektowny wygląd, profil drzwi kolekcji Softline to efekt zaawansowanej technologii produkcji. Podobną popularnością cieszy się także ciekawy wzorniczo, nowoczesny profil drzwi kolekcji Hardline. Drugim bardzo ważnym warunkiem wyboru drzwi jest dopasowanie ich do stylu panującego we wnętrzu. Do wnętrz nowoczenr 2/2009 Kolekcja Softline Kolekcja Hardline snych najbardziej pasują proste, minimalistyczne formy. Dobrze sprawdzają się w nich drzwi płaskie lub z płaskimi płycinami, oklejone ciekawym, dekoracyjnym fornirem, np. modele z kolekcji Staccato, Comodo czy Moderato marki Lutostański. Dużym zainteresowaniem wśród inwestorów cieszą się też drzwi o nietypowej, prostej konstrukcji, np. podzielone na całej wysokości szkłem (modele Passionato), a także ze wstawkami z innych materiałów, np. z aluminium czy stali nierdzewnej (modele Marcato). Elementy szkła, stali i chromu dodają drzwiom lekkości i oryginalności. Drzwi z nowoczesnej linii marki Lutostański, wyposażone w chowane (niewidoczne) zawiasy oraz proste chromowane klamki, stanowią idealne dopełnienie wnętrza utrzymanego w minimalistycznym stylu. Modele te mogą być również z powodzeniem stosowane we wnętrzach utrzymanych w stylu fusion, łączącym elementy nowoczesne i stylowe. We wnętrzach klasycznych dobrze wyglądają drzwi o tradycyjnych podziałach, ze szprosami i profilowanymi płycinami. W pomieszczeniach o wystroju w stylu dworkowym obowiązują naturalne barwy i materiały. Drzwi powinny być drewniane (najlepiej z drzew gatunków rodzimych), płycinowe, z grubymi ramiakami i szprosami konstrukcyjnymi. Opaski drzwi powinny być proste lub delikatnie profilowane. Do tego rodzaju wnętrz polecane są drzwi ze stylo- WNĘTRZA NOWOCZESNE, wej kolekcji Roma, w naturalnym fornirze dębowym, surowym lub wybarwionym (retro lub złoty). Wnętrza w stylu rustykalnym mają widoczne elementy z surowych, naturalnych materiałów. W takich pomieszczeniach powinno się montować drzwi drewniane fornirowane, płaskie, bez wymyślnych zdobień (płycin czy filongów). Ich kolorystyka powinna być stonowana, z żywymi akcentami kolorystycznymi. Niebanalnym dopełnieniem wnętrza rustykalnego mogą być modele z kolekcji Comodo (np. HL1), w naturalnych fornirach, np. orzech amerykański. Współczesne wnętrza urządzone w stylu klasycznym to przetworzenie motywów stylowych w połączeniu z nowoczesną technologią i materiałami. Drzwi w klasycznym wnętrzu nie powinny zdominować jego aranżacji, a jedynie swoją kolorystyką wkomponować się w otoczenie: podłogę, meble, ściany. Do tego typu wnętrz polecane są drzwi podzielone cienkimi, poziomymi szprosami, z szybami przezroczystymi, matowymi lub fazowanymi. Idealnie będą tu pasowały modele z kolekcji Parma, a także eleganckie drzwi pełne, z jedną, delikatnie profilowaną płyciną (model Sl 01 z kolekcji Florencja). Duża płaszczyzna drzwi pozwala wyeksponować rysunek drewna, jego usłojenie i kolorystykę. Oferta drzwi marki Lutostański jest bardzo bogata i obejmuje modele jednoskrzydłowe, dwuskrzydłowe, z doświetlami bocznymi i górnymi, a także drzwi w systemie przesuwnym naściennym lub wewnątrzściennym. Firma wykonuje również drzwi o nietypowych wymiarach oraz konstrukcji, według projektu klienta. REKLAMA LUTOSTAŃSKI Sp. z o.o. ul. Wojska Polskiego 118 d, 16-400 Suwałki tel. (087) 563 19 70, (087) 563 27 21 fax (087) 563 19 71, [email protected] www.lutostanski.pl www.eksper tbudowlany.pl 19 Fot. Roca WNĘTRZA Monika Kowalczyk O estetyce wykończenia wnętrza decyduje kilka czynników, wśród których najważniejsze wydają się dwa: dobre pomysły i jak najwyższa jakość ich realizacji. Pierwsza sprawa to rzecz gustu i indywidualnych upodobań, precyzja natomiast zależy od umiejętności wykonawcy i jego dbałości o szczegóły. SILIKONY I AKRYLE CZYSTOŚĆ I ESTETYKA Silikony i akryle to produkty chemii budowlanej, bez których nie można się dziś obejść podczas wykańczania lub remontu wnętrz domu. Połączenia ościeżnic ze ścianami i parapetami, urządzeń sanitarnych z płytkami ceramicznymi czy listew przypodłogowych zamontowanych do nie zawsze równych tynków – to wszystko są detale, które decydują o jakości wykończenia wnętrza. Właśnie w tych miejscach trwale elastyczne masy są niezastąpione. Ich zastosowanie jest jednak znacznie szersze, bo oprócz tego, że dzięki nim kuchnie i łazienki wyglądają bardziej estetycznie, to łatwiej również utrzymać je w czystości i dobrym stanie technicznym. nami, co wprowadza pewną dezorientację, gdy udamy się po uszczelniacz do sklepu budowlanego. Jeśli remontujemy lub wykańczamy mieszkanie, najbardziej interesować nas będą masy silikonowe i akrylowe. Choć zarówno jedne, jak i drugie służą do maskowania spoin, to wcale nie oznacza to, że możemy ich używać zamiennie, co, niestety, w praktyce zdarza się dość często. SYLIKON CZY AKRYL 20 www.eksper tbudowlany.pl a Fot. Den Braven Różnego rodzaju kleje, silikony, akryle, kity i uszczelniacze do specjalistycznych zastosowań (dekarstwo, motoryzacja, silikony wysokotemperaturowe, szklarskie) sprzedawane są w niemal identycznych opakowaniach (kartuszach) o podobnej pojemności – zwykle od 290 do 310 ml. Dzięki temu można je stosować, korzystając z pistoletów – wyciskaczy produkowanych według określonego standardu. Wszystkie wyżej wymienione rodzaje mas nazywane są powszechnie, i nie zawsze zgodnie z prawdą, siliko- b SILIKONY W KUCHNI I ŁAZIENCE Silikony, których będziemy używali w domu dzielą się na sanitarne octowe, sanitarne neutralne i zwykłe neutralne. Cechą charakterystyczną wszystkich mas silikonowych jest ich doskonała przyczepność do wszelkiego rodzaju powierzchni, zarówno porowatych (mur, drewno, ceramika, beton itp.), jak i gładkich (metale, szkło, emalie, ceramika sanitarna) i wiele innych. Silikonów sanitarnych używa się wszędzie tam, gdzie zależy nam na uszczelnieniu spoin narażonych na częste zawilgocenie i bezpośrednie działanie wody. W takich miejscach panują doskonałe warunki do rozwoju niebezpiecznych dla zdrowia pleśni i grzybów, których obecność objawia się czarnymi plamami w miejscach styku wanny, brodzika czy c Fot. 1. Przykłady wykorzystania akrylu: a – uszczelnianie połączenia między ścianą a ościeżnicą i listwą przypodłogową; b – wypełnianie szczeliny między ścianą a parapetem; c – uszczelnianie połączenia między parapetem a ramą okna. nr 2/2009 Fot. Den Braven b WNĘTRZA a c Fot. 2. Niektóre możliwości zastosowania silikonu uniwersalnego: a, b – uszczelnianie połączenia szyby z ramą, c – wypełnianie szczeliny między płytkami podłogowymi a cokołem. zlewozmywaka ze ścianą. Silikony sanitarne charakteryzują się tym, że w ich składzie znajdują się środki grzybobójcze, uniemożliwiające rozwój pasożytniczych organizmów. Jeśli więc uszczelniamy połączenie między ścianą łazienki a umywalką, wanną, brodzikiem, kabiną prysznicową czy miską sedesową, to powinniśmy użyć silikonu sanitarnego. Wysoka elastyczność tego materiału sprawia, że połączenie między materiałami wykonanymi z różnych surowców nie pęka i pozostaje szczelne nawet pod wpływem działania wysokich temperatur (gorąca woda w wannie) czy niewielkich ruchów i drgań. Z tych samych powodów silikon sanitarny, o odpowiednio dobranym kolorze, możemy zastosować w narożu między ścianą a podłogą w łazience, w miejsce fugi mine- ralnej. W kuchni sprawdzi się on do uszczelnienia przed wilgocią połączenia między zlewozmywakiem a blatem oraz blatem a ścianą. W zależności od potrzeb można użyć silikonu sanitarnego w dowolnym kolorze lub bezbarwnego. Zanim kupimy silikon sanitarny, zwróćmy koniecznie uwagę na to, czy jest to produkt o utwardzaniu kwaśnym octowym (gdy go użyjemy, czuć wyraźny zapach octu), czy też o utwardzaniu neutralnym. Silikony octowe wykazują doskonałą przyczepność do ceramiki sanitarnej i praktycznie wszystkich materiałów budowlanych, jednak nie mogą być stosowane do uszczelniania wanien akrylowych i metali, gdyż powodują ich korozję. Silikonów takich nie powinno się także łączyć z teflonem, polietylenem, poli- propylenem, marmurem i betonem. W takich połączeniach należy zastosować silikon sanitarny neutralny, a w niektórych przypadkach akryl. Zwykłe silikony neutralne w dowolnym kolorze możemy wykorzystać wszędzie tam, gdzie nie będzie zachodziło ryzyko wystąpienia pleśni, a niezbędne jest elastyczne, trwałe i estetyczne wypełnienie szczeliny, czyli np. między ościeżnicą czy listwami przypodłogowymi a niedostatecznie równą ścianą. KILKA PRAKTYCZNYCH RAD Szczelina, którą zamierzamy uszczelnić powinna mieć szerokość nie mniejszą niż 4–5 mm i podobną głębokość. Maksymalna szerokość dużych spoin to około 25 mm i głębokość w granicach połowy szerokości takiej reklama nr 2/2009 www.eksper tbudowlany.pl 21 b c d Fot. 3. Wymiana silikonu sanitarnego wokół wanny: a – starą fugę należy usunąć za pomocą ostrego nożyka; b – resztki starego silikonu należy usunąć za pomocą specjalnego preparatu; c – przed ułożeniem nowej fugi należy zabezpieczyć brzegi szczeliny taśmą malarską, aby nie zabrudzić powierzchni, d – suchą szczelinę wypełnia się silikonem, ruchem jednostajnym, zostawiając niewielki nadmiar masy. Następnie fugę należy wygładzić. spoiny. Jeśli chcemy mieć pewność, że połączenie uszczelnianych powierzchni będzie trwałe, musimy zadbać o to, aby podłoże było czyste, odtłuszczone i suche. Jeśli prawidłowe podparcie spoiny od spodu nie jest możliwe, bo szczelina jest głębsza niż zaleca producent silikonu, to należy umieścić w niej, na odpowiedniej głębokości, sznur elastyczny z polietylenu przeznaczony do takiego właśnie zastosowania. Choć doradcy techniczni z firm produkujących uszczelniacze zalecają stosowanie w takich sytuacjach sznura, to wykonawcy, niestety, rzadko stosują się do tych wskazówek. Samo układanie silikonu jest dosyć proste, ale wykonanie ładnej, równej fugi wymaga wprawnej ręki. Nakrętkę kartusza z silikonem należy obciąć pod skosem na takiej wysokości, aby wyciskana za pomocą pistoletu masa odpowiadała szerokości spoiny. W razie konieczności spoinę należy wygładzić prze- znaczoną do tego celu szpachelką, umoczoną w wodzie z mydłem. Czynność tę można wykonać w ciągu kilku minut od ułożenia silikonu. Często zamiast specjalistycznej szpachelki wykonawcy używają zmoczonego w mydlinach palca, ale wtedy zachodzi prawdopodobieństwo, że fuga będzie miała wklęsły kształt i będzie gromadzić wodę, a to skraca czas jej odporności na grzyby i pleśnie. AKRYLE Masy akrylowe na pierwszy rzut oka przypominają silikony i jeśli są w tym samym kolorze, to trudno je od siebie odróżnić. W rzeczywistości są to dwa zupełnie inne produkty o odmiennym składzie chemicznym. Różnią się przede wszystkim obszarem zastosowań. Uszczelniacze akrylowe stosuje się najczęściej wewnątrz pomieszczeń, gdyż źle znoszą długotrwałe działanie wilgoci, a silikony można stosować na zewnątrz i wewnątrz budyn- Fot. Soudal WNĘTRZA Fot. Soudal a ków. Cechą charakterystyczną mas akrylowych jest ich doskonała przyczepność do podłoży budowlanych o dużej porowatości i fakt, że po utwardzeniu można je malować, czego nie robi się w przypadku uszczelniaczy silikonowych. Oczywiście, na rynku znajdują się akryle fabrycznie wyprodukowane w kilku podstawowych kolorach. Trwale elastycznych uszczelniaczy akrylowych używa się do wypełniania szczelin i rys w materiałach takich jak beton, cegła, gazobeton, płyty gipsowo-kartonowe czy gips i drewno. Akrylem wypełnia się spoiny w systemach suchej zabudowy, połączenia ościeżnic drzwiowych i okiennych oraz listew przypodłogowych ze ścianami. Możemy go stosować w kontakcie z wszelkimi budowlanymi materiałami porowatymi, które nie Fot. 4. Do wypełniania rys i szczelin w ścianach stosuje się specjalny akryl, który po utwardzeniu można pomalować. są narażone na dłuższe działanie wilgoci, ale także ze szkłem czy stalą. Jeśli powierzchnia, na której stosowany będzie uszczelniacz jest wyjątkowo chłonna, należy ją zagruntować roztworem akrylu z wodą, w stosunku 1:2. Wymagania dotyczące przygotowania spoiny, zalecanych szerokości i głębokości oraz sposobów układania są podobne jak w przypadku silikonów, z tą różnicą, że spoinę akrylową po wygładzeniu szpachelką zamoczoną w wodzie i utwardzeniu można pomalować. promocja wszyscy sÈ na... Nowoczesna czytelnia on-line dla fachowców peïne wydania „elektro.info” – TAK¿E NAJNOWSZY NUMER elektroniczne wydanie serii „Zeszyty dla elektryków” e-czytelnia.eu oferuje: dostÚp do wszystkich zgromadzonych czasopism juĝ przy najniĝszym abonamencie moĝliwoĂÊ dokonania pïatnoĂci elektronicznej w wybranej formie, takĝe SMS-em korzystanie z zamieszczonych treĂci bez koniecznoĂci instalowania aplikacji na komputerze uĝytkownika kompatybilnoĂÊ z systemami operacyjnymi Windows, Linux oraz MAC OS X Peïne numery „Eksperta Budowlanego” DOST}PNE BEZPATNIE e-mail: [email protected] www.e-czytelnia.eu www.soudal.pl MASY USZCZELNIAJÑCE SILIKONY I AKRYLE Fuga silikonowa przy brodziku Fuga silikonowa przy zlewozmywaku WYB ÓR PR OFESJO Fuga akrylowa przy futrynie W Ó T NALIS Fot. Viega WNĘTRZA Joanna Korpysz-Drzazga JAKIE PŁYTKI DO ŁAZIENKI Najpopularniejszym materiałem do wykończenia zarówno ścian, jak i podłóg w łazience są płytki ceramiczne. Są bowiem łatwe do utrzymania czystości, trwałe i dają niemal nieograniczone możliwości aranżacji wnętrza. Przy zakupie płytek ceramicznych warto zwracać uwagę nie tylko na ich urodę, ale także na parametry techniczne. Fot. Villeroy & Boch 24 www.eksper tbudowlany.pl WARTO WIEDZIEĆ! Fot. Villeroy & Boch Wybierając płytki do łazienki, zwracamy zwykle uwagę jedynie na ich wygląd, czasami również na cenę, bardzo rzadko natomiast zastanawiamy się nad ich parametrami technicznymi. To błąd. Kupując bowiem wymarzone płytki do łazienki, powinniśmy również skupić się na kilku ważnych parametrach technicznych. Jednym z nich jest nasiąkliwość. Mierzy się ją w procentach – im mniejsza jest wartość, tym mniejsza jest nasiąkliwość płytek. Płytki stosowane w łazience (szczególnie wewnątrz kabiny prysznicowej) powinny mieć niską nasiąkliwość – na poziomie 3%. Innym ważnym parametrem jest antypoślizgowość. Oznacza się ją w skali od R9 do R13, przy czym ostatnia wartość określa płytki najmniej śliskie. Podłoga w łazience powinna być bezpieczna, dlatego kupując płytki do jej wykończenia, powinniśmy wybrać takie, Pomieszczenia takie jak łazienka, pralnia czy suszarnia nazywane są pomieszczeniami wilgotnymi lub mokrymi, dlatego przy ich wykańczaniu trzeba zwrócić uwagę na odpowiednie zabezpieczenie ich przed wilgocią. Płytki ceramiczne, a także materiały do ich układania i wykańczania nie są, jak się powszechnie uważa, wodoszczelne, a jedynie wodoodporne. Dlatego w łazienkach czy innych pomieszczeniach tzw. mokrych należy stosować różne rozwiązania hydroizolacyjne, które dadzą gwarancję pełnego zabezpieczenia pomieszczenia przed wodą i wilgocią oraz zapewnią trwałość całej okładziny ceramicznej. które są pokryte specjalnym, antypoślizgowym impregnatem lub szkliwem, z różnego rodzaju żłobieniami czy wzorami. Nie poleca się natomiast stosowania płytek szkliwionych, ponieważ ich powierzchnia w połączeniu z wodą staje się bardzo śliska. Warto również pamiętać, że na podłodze absolutnie nie można układać płytek ściennych, gdyż są one mniej odporne na zarysowania, uderzenia, ścieranie, są mało wytrzymałe i śliskie. Do pokrywania ścian i podłóg w łazience bardzo dobrze sprawdzają się gresy. Są one bowiem mało nasiąkliwe, odporne na uderzenia, ścieranie i wszelkie zarysowania, są także antypoślizgowe. Oferowane są ponadto w wielu kolorach, wzorach i fakturach. Do ich przyklejania stosuje się specjalne zaprawy klejące. nr 2/2009 EKSPERT PREZENTUJE WNĘTRZA Piękny gres, piaskowiec, mozaika czy naturalny kamień – po tego typu ekskluzywne materiały wykończeniowe coraz częściej sięgają zarówno inwestorzy, jak i właściciele prywatnych mieszkań czy domów. Warto więc zadbać o właściwe przygotowanie podłoża pod okładziny, aby kolejne remonty były powodowane jedynie chęcią zmian, a nie koniecznością. SPOSÓB NA ŁADNĄ ŁAZIENKĘ Odpadająca z obudowy wanny glazura jest, niestety, częstym problemem w pomieszczeniach, w których nie zastosowano właściwego podłoża pod okładzinę. A ponosząc wysokie koszty na wykończenie mieszkania czy domu, oczekujemy przecież nie tylko pięknego efektu estetycznego, ale także solidności i trwałości. Tymczasem podwyższona wilgotność w pomieszczeniu i większy ciężar okładziny mogą spowodować odspajanie się nie dopuszcza do powstawania grzybów i pleśni. Stanowi więc idealne podłoże pod glazurę w pomieszczeniach mokrych i wilgotnych. Jest ponadto bardziej stabilna i trwała, ma także podwyższone parametry izolacyjności akustycznej i odporności ogniowej. Powierzchnie wykonane z płyty cementowej AQUAPANEL® Indoor można okładać materiałem o ciężarze do 40 kg/m2 ściany. Specjalna konstrukcja płyty umożliwia jej łatwą DANE TECHNICZNE AQUAPANEL® Szerokość Długość Grubość Ciężar AQUAPANEL® Outdoor Indoor 900 mm Długość 12,5 mm Grubość ok. 15 kg/m2 kartonu od rdzenia gipsowego i odpadanie glazury. Po pewnym czasie w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności mogą pojawiać się zabrudzenia na fugach oraz pleśń. Tego rodzaju problemy możemy wyeliminować, stosując jako podłoże pod okładziny ceramiczne płytę cementową AQUAPANEL® Indoor. Składa się ona z rdzenia wykonanego z cementu portlandzkiego, zbrojonego obustronnie siatką z włókna szklanego. Płyta ma docinane końcówki i wzmocnione krawędzie (system EasyEdge). Taka budowa sprawia, że jest ona całkowicie odporna na działanie wody i wilgoci, co w konsekwencji nr 2/2009 Szerokość 1200/2400/2500 mm Ciężar 900 mm 1200/2400/2500 mm 12,5 mm ok. 16 kg/m2 obróbkę i montaż. Do cięcia płyt wystarczy nóż podobny do tego, który służy do nacinania płyt gipsowo-kartonowych, a sam montaż na konstrukcji metalowej lub drewnianej przebiega równie prosto i szybko jak zabudowa z płyt gipsowo-kartonowych. Płyty AQUAPANEL® można stosować również w innych pomieszczeniach, np. na podłodze w holach i przedpokojach. W tym przypadku należy użyć płyty AQUAPANEL® Floor, która jest odporna na działanie wody i pleśni, stanowi stabilny suchy jastrych, wykonany z cementu. Alternatywą dla tradycyjnych technologii budownictwa zewnętrznego jest system suchej zabudowy AQUAPANEL® Outdoor, który wytrzymuje ekstremalne warunki pogodowe. REKLAMA KNAUF Sp. z o.o. ul. Światowa 25, 02-229 Warszawa tel. (022) 572 51 00, fax (022) 572 51 02 www.knauf.pl, www.blogknauf.pl www.eksper tbudowlany.pl 25 WNĘTRZA mgr inż. Piotr Idzikowski TO NIE WSZYSTKO Marny glazurnik potrafi spartaczyć robotę, używając najlepszej zaprawy, dobry rzemieślnik zrobi cuda, używając najtańszego kleju. Osiągnie to dzięki doświadczeniu i rozwadze. Bez względu jednak na to, czy jest się dobrym, czy początkującym wykonawcą, warto korzystać z różnorodności zapraw dostępnych na rynku i umieć wybrać właściwą, uwzględniając czynniki oddziałujące na okładzinę. DOBÓR ZAPRAWY 26 www.eksper tbudowlany.pl DOŚWIADCZENIE WYKONAWCZE tek gresowych; są to zaprawy z dużą ilością żywic gdy występuje konieczność szybkiego użytkowania pomieszczeń, np. korytarzy – należy stosować zaprawy szybko- Fot. Atlas wiążące, np. typu C1TF, które umożliwiają wchodzenie na okładzinę już po kilku godzinach od jej przyklejenia. Nakładanie kleju pacą zębatą zapewnia równomierną grubość warstwy. Fot. Atlas W kuchniach, łazienkach, przedpokojach i pokojach bardzo dobrze sprawdzają się podstawowe kleje typu C1T lub C1TE. Są jednak sytuacje, gdy konieczne jest sięgnięcie po klej wyższej klasy – elastyczny lub charakteryzujący się wysoką przyczepnością. Oto przykłady: ogrzewanie podłogowe i ścienne – ze względu na częste wahania temperatury najlepiej stosować zaprawy elastyczne prace na zewnątrz – należy stosować tylko zaprawy mrozoodporne; w przypadku przyklejania płytek na dużych powierzchniach – zaprawy elastyczne, które będą przenosić odkształcenia spowodowane dużymi dobowymi i rocznymi wahaniami temperatury podłoża krytyczne – należy stosować zaprawy o podwyższonej przyczepności, typu C2 lub zaprawy specjalistyczne okładziny o wysokiej nasiąkliwości, np. marmur – należy używać zapraw na białym cemencie, aby uniknąć przebarwień przyklejanych elementów okładziny o minimalnej nasiąkliwości, np. gres – należy stosować specjalne zaprawy, przeznaczone do przyklejania pły- Płytkę należy przyłożyć do kleju przed upływem czasu otwartego. Fot. Villeroy&Boch ZAPRAWA Przyklejanie płytek w typowych sytuacjach uda się każdemu, kto ma smykałkę do majsterkowania. Jednak zdolności manualne i dobre chęci nie zawsze wystarczą. Poniższe przykłady to tylko niewielka porcja wiedzy potrzebna do prawidłowego wykonania okładziny w sytuacjach szczególnych. Przyklejanie płytek na ścianach. Płytki ścienne mocuje się zaprawami klejącymi metodą cienkowarstwową. Polega ona na nakładaniu kleju pacą zębatą na ścianę. Na powierzchniach pionowych najlepiej sprawdzają się kleje o ograniczonym spływie, np. typu C1T. Dzięki ich zastosowaniu prace okładzinowe można rozpocząć od góry ściany. Jest to o tyle korzystne, że unikamy w ten sposób wykonywania listwy startowej. Nie trzeba też układać docinanych, niezbyt estetycznie wyglądających, płytek w eksponowanej podsufitowej części ściany. Mocowanie płytek podłogowych. Mocując płytki podłogowe, najlepiej nakładać klej zarówno na podłoże, jak i na płytkę – tzw. metoda kombinowana. Jednak w pewnych sytuacjach nałożenie kleju tylko na podłoże nie jest błędem. Wszystko zależy od okoliczności. Metoda kombinowana pozwala całkowicie wypełnić przestrzeń ponr 2/2009 Fot. Atlas Fot. Atlas Powierzchnia połączenia kleju i płytki powinna być jak największa. Czas korygowania położenia płytki wynosi kilkanaście minut. tek w pomieszczeniach mokrych (np. w łazience) należy zaizolować podłoże, zwłaszcza, jeśli jest wykonane z materiałów, które mogą ulec uszkodzeniu w kontakcie z wodą. Podłożami takimi są płyty gipsowo-karto- nowe, beton komórkowy, podkłady anhydrytowe lub tynki gipsowe. Do wykonania izolacji podłoża należy zastosować np. folię uszczelniającą, a wszystkie połączenia ściany ze ścianą i ściany z podłogą uszczelnić dodatkowo taśmami uszczelniającymi. Ponadto w miejscach wyjścia rur pod baterią oraz u wylotu rury odpływowej należy zastosować kołnierze uszczelniające. Dylatacje. Ważnym elementem okładziny, zwłaszcza na tarasach i innych dużych powierzchniach, są dylatacje. Na okładzinę należy przenieść wszystkie istniejące już dylatacje konstrukcyjne. Trzeba też zastosować dylatacje skrajne, oddzielające poszczególne warstwy od pionowych elementów budynku (ściany, słupy itp). Dylatacje należy przenosić przez kolejne warstwy tarasu – powinny być one odwzorowane na okładzinie ceramicznej tarasu. Najlepiej powierzchnię płytek podzielić dylatacjami na pola o powierzchni około 1,5–2 m2. Szczeliny dylatacyjne należy wypełnić materiałami elastycznymi, np. odpowiednimi masami silikonowymi. Dylatacje eliminują skurcze wynikające m.in. z dużej różnicy temperatur, na jakie narażona jest okładzina ceramiczna na zewnątrz budynku. WNĘTRZA między podłożem a płytką, beż pozostawiania pustych miejsc. Nie uda się tego osiągnąć, nakładając klej pacą zębatą tylko na podłoże (zwłaszcza przy dużych płytkach i nierównej powierzchni). Dzięki metodzie kombinowanej płytka jest lepiej przytwierdzona do podłoża, a cała okładzina bardziej odporna na obciążenia, zwłaszcza miejscowe, które działając na pusty narożnik, mogą doprowadzić do jego ukruszenia. W przypadku, gdy płytka jest przyklejana na zewnątrz, brak pustek powietrznych uniemożliwia gromadzenie się wody pod okładziną. Mamy wtedy pewność, że nie ulegnie ona zniszczeniu na skutek cyklicznego zwiększania się i zmniejszania objętości wody podczas procesów jej zamarzania i rozmarzania w sezonie jesienno-zimowym. Do przyklejania płytek podłogowych najlepiej jednak zastosować specjalny klej samorozpływny, typu C2E. Dzięki tiksotropowości, przy dociskaniu płytki do podłoża, rozpływa się on pod jej powierzchnią, wypełniając całą przestrzeń. Klej ten nakłada się tylko na podłoże, używając do tego celu pacy z półokrągłymi zębami. Uszczelnianie podłoża w pomieszczeniach mokrych. Przed przyklejaniem pły- reklama nr 2/2009 www.eksper tbudowlany.pl 27 Opierając się na wytycznych ITB, okładzina z płytek powinna spełniać kilka wymagań. Cała okładzina powinna być wykonana zgodnie z umową lub dokumentacją techniczną. Po zakończeniu prac należy sprawdzić przede wszystkim przyczepność, P R Z E G L Ą D Fot. Viega Fot. Ceresit WNĘTRZA WYMAGANIA PRZY ODBIORZE ROBÓT równość płaszczyzny oraz przebieg i równość spoin. Oto szczegółowe wymagania: w zakresie przyczepności – okładzina nie powinna wydawać głuchych odgłosów przy lekkim jej opukiwaniu w zakresie równości – odchylenia powierzchni okładziny od płaszczyzny po- ziomej lub pionowej, mierzone łatą długości 2 m, nie powinny być większe niż 3 mm na całej długości łaty w zakresie przebiegu i równości spoin – odchyłki nie powinny być większe niż 1 mm w zakresie spadków – ich kierunki i wielkość powinny być zgodne z dokumentacją techniczną lub umową. Pozostałe kontrole okładziny powinny być przeprowadzane w trakcie jej wykonania. Kontroli takiej podlegają: podłoże – powinno zapewniać możliwość nałożenia równomiernie grubej warstwy kleju na całej powierzchni okładziny oraz odpowiednią przyczepność grubość kleju pod płytkami – powinna być zgodna z zaleceniami producenta rodzaj i jakość zastosowanych materiałów – na podstawie deklaracji zgodności lub certyfikatów przedłożonych przez producenta. Z A P R A W K L E J Ą C Y C H ATLAS Sp. z o.o. uL. Świętej Teresy 105, 91-222 Łódź www.atlas.com.pl 28 ATLAS ZAPRAWA KLEJOWA ATLAS PLUS KLEJ WYSOKOELASTYCZNY ATLAS PLUS KLEJ WYSOKOELASTYCZNY BIAŁY Typ zaprawy: C1TE; Zastosowanie: do glazury, terakoty, klinkieru, gresu, nienasiąkliwych płytek cementowych, betonowych i z kamienia naturalnego; Rodzaj podłoża: tynki cementowe i cementowo-wapienne; cementowe i anhydrytowe podkłady wapienne; beton, beton komórkowy, nieotynkowane mury z cegieł, pustaków ceramicznych oraz bloczków silikatowych; Właściwości: zmniejszony spływ, umożliwia układanie płytek od góry, wydłużony czas otwarty, silnie wiąże terakotę i glazurę z podłożem, wodoodporna i mrozoodporna, do wewnątrz i na zewnątrz; na ściany i podłogi; Zużycie: 1,5 kg/m2; Grubość klejenia: 2 – 5 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 4 godz.; Opakowania: 5 kg; 10 kg; 25 kg Typ zaprawy: C2TE; Zastosowanie: glazura, terakota, klinkier, gres, płytki cementowe, płytki z nienasiąkliwego kamienia naturalnego i aglomeratów kamiennych; Rodzaj podłoża: tynk cementowy, cementowo-wapienny i gipsowy, beton, gazobeton, jastrych cementowy i anhydrytowy, a także surowa powierzchnia wykonana z cegieł, bloczków, pustaków i innych tego typu materiałów ceramicznych i wapienno-piaskowych, powierzchnie starej glazury, płyty OSB i g-k, stropy drewniane, lastriko, kleje bitumiczne; stare powłoki malarskie; hydroizolacje wykonane z folii bezspoinowych jedno- lub dwuskładnikowych; Właściwości: zwiększona przyczepność, zmniejszony spływ, umożliwia układanie płytek od góry, wydłużony czas otwarty, silnie wiąże płytkę z podłożem, na ogrzewanie podłogowe, wodoodporna i mrozoodporna, do wewnątrz i na zewnątrz, na ściany i podłogi, do basenów przydomowych, na tarasy, balkony, elewacje, do kominków; Zużycie: 1,5 kg/m2; Grubość klejenia: 2 – 5 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 4 godz.; Opakowania: 5 kg; 10 kg; 25 kg Typ zaprawy: C2TE; Zastosowanie: płytki o dużej nasiąkliwości z kamienia naturalnego i syntetycznego, marmuru, glazura, terakota, klinkier, gres, mozaika porcelanowa i szklana, płytki cementowe; Rodzaj podłoża: tynk cementowy, cementowo-wapienny i gipsowy, beton, gazobeton, jastrych cementowy i anhydrytowy, a także surowa powierzchnia wykonana z cegieł, bloczków, pustaków i innych tego typu materiałów ceramicznych i wapienno-piaskowych, powierzchnie starej glazury, płyty OSB i g-k, stropy drewniane, lastriko, kleje bitumiczne, stare powłoki malarskie, hydroizolacje wykonane z folii bezspoinowych jednolub dwuskładnikowych; Właściwości: nie powoduje przebarwień, zwiększona przyczepność, zmniejszony spływ, umożliwia układanie płytek od góry, wydłużony czas otwarty, silnie wiąże płytkę z podłożem, na ogrzewanie podłogowe, wodoodporna i mrozoodporna, do wewnątrz i na zewnątrz, na ściany i podłogi, do basenów przydomowych, na tarasy, balkony, elewacje, do kominków; Zużycie: 1,5 kg/m2; Grubość klejenia: 2 – 5 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 4 godz.; Opakowania: 25 kg Ceny cennikowe netto: 9,74 zł/5 kg; 13,45 zł/10 kg, 21,61 zł/25 kg Ceny cennikowe netto: 20,00 zł/5 kg; 30,34 zł/10 kg, 57,22 zł/25 kg Cena cennikowa netto: 63,00 zł/25 kg www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 P R Z E G L Ą D Z A P R A W K L E J Ą C Y C H WNĘTRZA BAUMIT Sp. z o.o. ul. Sukiennice 6, 50-107 Wrocław, tel. (071) 358 25 00 e-mail: [email protected], www.baumit.pl BAUMIT BAUMACOL FLEX TOP BAUMACOL FLEX UNI BAUMIT BAUMACOL PRO Typ zaprawy: elastyczna zaprawa klejowa do płytek; Zastosowanie: do przyklejania ściennych i podłogowych płytek ceramicznych każdego typu i formatu, mozaiki, płytek gresowych oraz z włókna szklanego, lekkich płyt budowlanych oraz twardych płyt styropianowych; do stosowania na podłożach odkształcalnych i o podwyższonych wymaganiach oraz do basenów kąpielowych i zbiorników wodnych; do wewnątrz i na zewnątrz; Rodzaj podłoża: beton, jastrych, klinkier, gotowe tynki cementowe i gipsowe, płyty g-k, gipsowe ścienne płyty budowlane, jastrychy anhydrytowe (odpowiednio zagruntowane), Właściwości: wysokoelastyczna, wodoodporna i mrozoodporna, o podwyższonej wytrzymałości na odkształcenia poprzeczne, hydraulicznie wiążąca, ulepszona, tiksotropowa, o wydłużonym czasie otwartym, dopuszczona do kontaktu ze środkami spożywczymi, sklasyfikowana wg normy PN-EN 12004:2002 – C2TE S1; Zużycie: ok. 3 kg/m2, zależnie od rodzaju płytek; Grubość klejenia: do 5 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 4 godz.; Opakowania: 25 kg Typ zaprawy: elastyczna zaprawa klejowa do płytek; Zastosowanie: do przyklejania ściennych i podłogowych płytek ceramicznych, mozaiki, płytek gresowych o maks. wymiarach 40×40 cm oraz płyt z włókna szklanego, lekkich płyt budowlanych oraz twardych płyt styropianowych, do stosowania na podłożach odkształcalnych i o podwyższonych wymaganiach wewnątrz i na zewnątrz budynków; Rodzaj podłoża: beton, jastrych, gazobeton, klinkier, gotowe tynki cementowe i gipsowe, kartonowe płyty gipsowe, gipsowe ścienne płyty budowlane, jastrychy anhydrytowe (odpowiednio zagruntowane); w obrębie tarasów, elewacji i ogrzewania podłogowego; Właściwości: elastyczna, wodoodporna i mrozoodporna, hydraulicznie wiążąca, ulepszona, tiksotropowa, cienkowarstwowa, dopuszczona do kontaktu ze środkami spożywczymi, sklasyfikowana wg normy PN-EN 12004:2002 – C2T; Zużycie: ok. 3 kg/m2, zależnie od rodzaju płytek; Grubość klejenia: do 5 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 4 godz.; Opakowania: 25 kg Typ zaprawy: zaprawa klejowa do płytek; Zastosowanie: do przyklejania ściennych i podłogowych płytek ceramicznych, mozaiki, płytek gresowych o maks. wymiarach 40×40 cm wewnątrz pomieszczeń oraz płyt z włókna szklanego, lekkich płyt budowlanych oraz twardych płyt styropianowych; Rodzaj podłoża: do stosowania na podłożach nieodkształcalnych, beton, jastrych, gazobeton, klinkier, gotowe tynki cementowe i gipsowe, płyty g-k, gipsowe ścienne płyty budowlane, jastrychy anhydrytowe (odpowiednio zagruntowane); Właściwości: wodoodporna i mrozoodporna, hydraulicznie wiążąca, ulepszona, tiksotropowa, cienkowarstwowa, dopuszczona do kontaktu ze środkami spożywczymi, sklasyfikowana wg normy PN-EN 12004:2002 – C1T, do stosowania wewnątrz i na zewnątrz budynków; Zużycie: ok. 3 kg/m2, w zależności od rodzaju płytek; Grubość klejenia: maks. 4 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 4 godz.; Opakowania: 25 kg Cena netto: 59,50 zł Cena netto: 47,50 zł Cena netto: 26,50 zł HENKEL Polska Sp. z o.o. ul. Domaniewska 41, 02-672 Warszawa tel. (022) 565 63 00 BAUMIT BAUMACOL BASIC CERESIT CM 11 CERESIT CM 17 SUPER FLEXIBLE Typ zaprawy: zaprawa klejowa do płytek; Zastosowanie: do przyklejania ściennych i podłogowych płytek ceramicznych, mozaiki, płyt z włókna szklanego, lekkich płyt budowlanych oraz twardych płyt styropianowych wewnątrz i na zewnątrz budynków; Rodzaj podłoża: podłoża nieodkształcalne, beton, jastrych, gazobeton, klinkier, gotowe tynki cementowe i gipsowe, płyty g-k, gipsowe ścienne płyty budowlane, jastrychy anhydrytowe; Właściwości: wodoodporna, mrozoodporna, hydraulicznie wiążąca, cienkowarstwowa, dopuszczona do kontaktu ze środkami spożywczymi, sklasyfikowana wg normy PN-EN 12004:2002 – C1; Zużycie: ok. 3 kg/m2 zależnie od rodzaju płytek; Grubość klejenia: do 4 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 4 godz.; Opakowania: 25 kg Typ zaprawy: uniwersalna zaprawa klejąca; Zastosowanie: do płytek ceramicznych, cementowych i kamiennych (oprócz marmuru); Rodzaj podłoża: beton, jastrych cementowy, tynk cementowy i cementowo-wapienny; wewnątrz i na zewnątrz budynków; Właściwości: mrozoodporna i wodoodporna, stabilna na powierzchniach pionowych, wydajna; Zużycie: 2,0–4,2 kg/m², w zależności od boku płytki i wymiarów zębów pacy; Grubość klejenia: cienkowarstwowa; Czas przydatności do użycia: do 2 godz. Typ zaprawy: wysokoelastyczna zaprawa klejąca; Zastosowanie: do płytek gresowych, ceramicznych, cementowych i kamiennych (oprócz marmuru); Rodzaj podłoża: odkształcalne – można stosować na wiotkich ściankach działowych i ogrzewanych podłogach; wewnątrz i na zewnątrz budynków; spełnia wymogi normy EN 12004 dla zapraw elastycznych C2 TE S1; Właściwości: wodoodporna, mrozoodporna, odporna na odkształcanie podłoża, o wysokiej przyczepności, stabilna na powierzchniach pionowych, rekomendowana do płytek o bardzo dużych formatach; Zużycie: 2,7 kg/m² (dla płytki 25 cm i pacy 8 mm); Grubość klejenia: cienkowarstwowa; Czas przydatności do użycia: do 2 godz. Cena netto: 17,25 zł Cena brutto: ok. 22 zł za 25 kg Cena brutto: ok. 70 zł za 25 kg nr 2/2009 www.eksper tbudowlany.pl 29 WNĘTRZA P R Z E G L Ą D Z A P R A W K L E J Ą C Y C H CEDAT Sp. z o.o. ul. Budowlanych 19 80-298 Gdańsk CEKOL C-09 CEKOL C-10 CEKOL C-11 Typ zaprawy: mrozoodporna zaprawa klejąca; Zastosowanie: do przyklejania płytek ceramicznych i kamiennych do cegły, betonu, tynków cementowych i cementowo-wapiennych, łączenia elementów budowlanych np. cegieł; do wyrównywania powierzchni i szpachlowania; Rodzaj podłoża: mineralne; Właściwości: mrozoodporna i wodoodporna o dobrej przyczepności do podłoża, wydajna, łatwa i bardzo wygodna w użyciu, nietoksyczna w trakcie użycia i podczas eksploatacji; Zużycie: ok. 3 kg/m2 przy zastosowaniu pacy o zębach 6 mm; Grubość klejenia: 3 – 5 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 3 godz.; Opakowania: 5 kg i 25 kg Typ zaprawy: elastyczna zaprawa klejąca do gresu; Zastosowanie: do przyklejania płytek ceramicznych, gresowych i kamiennych do cegły, betonu, gazobetonu, bloczków keramzytowych, tynków cementowych, cementowo-wapiennych, płyt i bloczków gipsowych oraz do łączenia elementów budowlanych, np. cegieł; również na powierzchnie podgrzewane i do wyrównywania powierzchni i szpachlowania; Rodzaj podłoża: mineralne; Właściwości: elastyczna, mrozoodporna i wodoodporna, nietoksyczna w trakcie użycia i podczas eksploatacji; niezawodna, łatwa i bardzo wygodna w użyciu; Zużycie: ok. 3 kg/m2 przy zastosowaniu pacy o zębach 6 mm; Grubość klejenia: 3 – 5 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 3 godz.; Opakowania: 5 kg, 25 kg Typ zaprawy: wysokoelastyczna zaprawa klejąca mrozoodporna i wodoodporna; Zastosowanie: do przyklejania płytek gresowych, ceramicznych, kamiennych i szklanych do podłoży typowych oraz trudnych; umożliwia klejenie nowej glazury na starą bez konieczności uprzedniego skuwania; można stosować na powierzchnie typowe i podgrzewane; Rodzaj podłoża: mineralne oraz stare płytki ceramiczne; Właściwości: wysoko plastyczna, mrozoodporna i wodoodporna, odporna na podgrzewanie, do stosowania na zewnątrz i wewnątrz budynków, wydajna, praktyczna, łatwa w użyciu, nietoksyczna w trakcie użycia i podczas eksploatacji; Zużycie: ok. 3 kg/m2 przy zastosowaniu pacy o zębach 6 mm; Grubość klejenia: 3 – 5 mm; Czas przydatności do użycia: ok. 3 godz.; Opakowania: 5 kg, 25 kg Cena brutto: 6,39 zł za 5 kg, 17,41 zł za 25 kg Cena brutto: 8,95 zł za 5 kg, 33,29 zł za 25 kg Cena brutto: 12,41 zł za 5 kg, 46,10 zł za 25 kg BUDUJEMY Z PASJĄ BUDUJEMY Z PASJĄ BUDUJEMY Z PASJĄ MUREXIN POLSKA Sp. z o.o. ul. Annopol 4 A, 03-236 Warszawa www.murexin.pl 30 WYSOKOELASTYCZNA ZAPRAWA KLEJĄCA FLEX KGF 65 ELASTYCZNA ZAPRAWA KLEJĄCA FLEXIBEL KGX 45 ZAPRAWA KLEJĄCA SPECJAL KMG 25 Typ zaprawy: C2TE wg PN-EN 12004, oraz S1 wg PN-EN 12002; Zastosowanie: do klejenia wszelkiego rodzaju płytek ceramicznych wewnątrz i na zewnątrz w basenach, na balkonach, tarasach, elewacjach budynków oraz w pomieszczeniach mokrych; do klejenia okładzin wielkoformatowych oraz klejenia płytek na podłożach odkształcalnych przed zakończeniem procesów skurczowych; do klejenia płytek na izolacjach podpłytowych Murexin oraz na starych okładzinach ceramicznych; Rodzaj podłoża: beton, tynki, jastrychy ogrzewane, płyty g-k, balkony, tarasy, baseny; oraz na podłoża trudne i odkształcalne; Właściwości: wysokoelastyczna, modyfikowana najwyższej jakości polimerami, tiksotropowa zaprawa klejąca o wydłużonym czasie otwartym; Zużycie: ok. 3 kg/m2, w zależności od rodzaju płytek; Grubość klejenia: do 5 mm; Czas przydatności do użycia: 4 godz.; Opakowania: 25 kg Typ zaprawy: C2TE wg PN-EN 12004; Zastosowanie: do klejenia wszelkiego rodzaju płytek ceramicznych wewnątrz i na zewnątrz, na podłożach ogrzewanych, na balkonach, tarasach, elewacjach, w pomieszczeniach mokrych; do klejenia płytek z gresu o wymiarach 40×40 cm również na zewnątrz pomieszczeń; do klejenia płytek na izolacjach podpłytowych Murexin oraz na starych okładzinach ceramicznych; Rodzaj podłoża: beton, tynki, jastrychy ogrzewane, płyty g-k, balkony, tarasy; Właściwości: elastyczna, modyfikowana wysokiej jakości polimerami, wiążąca hydraulicznie, na bazie cementów szarych, cienkowarstwowa, wodoodporna i mrozoodporna; Zużycie: ok. 3 kg/m2, w zależności od rodzaju płytek; Grubość klejenia: do 5 mm; Czas przydatności do użycia: 4 godz.; Opakowania: 25 kg Typ zaprawy: C1TE wg PN-EN 12004; Zastosowanie: do klejenia nasiąkliwych płytek ceramicznych oraz płytek z gresu o wymiarach 40×40 cm na nieogrzewanych podłożach wewnątrz budynków, mozaiki, terakoty; może być używana do murowania lekkich ścianek działowych z suporexu; Rodzaj podłoża: beton, tynki, jastrychy ogrzewane, płyty g-k; Właściwości: modyfikowana polimerami, wiążąca hydraulicznie, na bazie cementów szarych, cienkowarstwowa, wodoodporna i mrozoodporna; Zużycie: ok. 3 kg/m2, w zależności od rodzaju płytek; Grubość klejenia: do 5 mm; Czas przydatności do użycia: 2 godz.; Opakowania: 25 kg Cena brutto: 74,54 zł Cena brutto: 60,76 zł Cena brutto: 34,77 zł www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 EKSPERT PREZENTUJE WNĘTRZA ściwej fugi, jej szerokości oraz koloru, powinien być poprzedzony dokładną analizą rodzaju obciążeń mechanicznych, termicznych oraz chemicznych, na które narażona będzie okładzina ceramiczna. Do spoinowania okładzin gresowych firma Mure- TECHNOLOGIA UKŁADANIA GRESÓW Płytki gresowe są obecnie bardzo popularnym materiałem wykończeniowym. Mają bowiem wiele zalet, wśród których warto wymienić na przykład: niską nasiąkliwość, dużą twardość oraz odporność na ścieranie i zarysowania. Ze względu na te cechy, a zwłaszcza niską nasiąkliwość, płytki gresowe wymagają stosowania zapraw klejących o zwiększonej przyczepności. Końcowy efekt prac płytkarskich przy układaniu gresu zależy od przestrzegania zasad sztuki budowlanej. Należy zwrócić uwagę na stan techniczny podłoża oraz warunki, w jakich będzie eksploatowana powierzchnia z płytkami. Szczególną uwagę należy zwrócić na takie powierzchnie jak tarasy, balkony czy podłogi ogrzewane. JAKI KLEJ Do układania płytek gresowych firma Murexin zaleca stosowanie zaprawy klejącej Flexibel KGX 45, którą można stosować na podłogach i ścianach. Klej doskonale radzi sobie z podłożami poddawanymi trudnym warunkom zewnętrznym, jak np. tarasy i balkony (latem płytki nagrzewają się, a zimą nr 2/2009 dochodzi ich do wielokrotnego zamarzania i rozmarzania), jak również z ogrzewaniem podłogowym wewnątrz pomieszczeń. W przypadku klejenia płytek gresowych na normalnych podłożach (bez ogrzewania podłogowego) warto zastosować zaprawę klejącą Specjal KMG 25. Spełnia ona bowiem surowe parametry przyczepności, tiksotropowości oraz długiego czasu pracy według PN-EN 12004. Zawiera dodatki polimerów, które zwiększają przyczepność do podłoża i do mało nasiąkliwych spodów płytek gresowych. JAKA FUGA Bardzo ważnym elementem prac płytkarskich jest również fugowanie. Dobór wła- xin zaleca stosowanie mineralnej, elastycznej, pigmentowanej, wodo- i mrozoodpornej fugi Aqua Flex FM 60. Gwarantuje ona bowiem wysoką przyczepność do krawędzi płytek gresowych i umożliwia wykonywanie prac w miejscach przeznaczonych do szybkiej eksploatacji, jak na przykład ruch pieszy. Fuga Aqua Flex FM 60 zalecana jest przy szerokościach szczelin od 2 do 7 mm. Okładziny gresowe w obiektach użyteczności publicznej, które są obciążone intensywnym ruchem pieszym, należy czyścić preparatem Colocura. REKLAMA MUREXIN POLSKA Sp. z o.o. ul. Annopol 4 A, 03-236 Warszawa tel. (022) 884 77 55, fax (022) 814 53 31 e-mail: [email protected] www.murexin.pl www.eksper tbudowlany.pl 31 WNĘTRZA EKSPERT PREZENTUJE DO PARY Z KAMIENIEM Kleje Atlas Plus i Atlas Plus Biały można stosować niemal wszędzie. Są to bowiem zaprawy do zadań specjalnych – o zwiększonej elastyczności i przyczepności, które doskonale sprawdzają się przy klejeniu płyt z kamienia. Atlas Plus Biały to młodszy brat znanego i cenionego kleju Atlas Plus, sprawdzającego się w ekstremalnych warunkach. Klej Atlas Plus Biały produkowany jest na bazie białego cementu i zachowuje wszystkie unikatowe właściwości zaprawy Atlas Plus. Jego dodatkową zaletą jest możliwość stosowania do mocowania płytek o dużej nasiąkliwości (z kamieni naturalnych i syntetycznych, a także ceramicznych i cementowych), na których mogłyby się pojawić przebarwienia, gdyby do ich układania zastosowano zaprawę na szarym cemencie. Za pomocą Kleju Atlas Plus można przyklejać płyty kamienne na: starych okładzinach – płytkach ceramicznych, płytkach PVC, lastriko, mocno przylegających warstwach kleju, powłokach malarskich, asfalcie 32 www.eksper tbudowlany.pl podłożach narażonych na odkształcenia mechaniczne – stropach drewnianych, płytach OSB, płytach gipsowo-kartonowych, wiotkich ścianach działowych matach i podkładach z ogrzewaniem podłogowym wodnym lub elektrycznym frontonach kominków balkonach, tarasach, schodach, elewacjach oraz innych powierzchniach, które są narażone na odkształcenia termiczne powierzchniach przydomowych brodzików i basenów. Zarówno Klej Atlas Plus, jak i Klej Atlas Plus Biały są wyrobami mrozo- i wodoodpornymi, można je więc stosować na zewnątrz i wewnątrz budynków. Zalecana grubość PRODUKTY NAJPOPULARNIEJSZE NA RYNKU Aż 86% fachowców używa klejów do płytek ceramicznych marki Atlas – tak wynika z badań, które w 2008 roku przeprowadził Instytut Research International Pentor wśród wykonawców robót budowlanych. Najczęstszym powodem wyboru tej właśnie marki jest opinia, że jest to produkt najlepszy na rynku, wyróżniający się odpowiednią przyczepnością. Prawie połowa badanych stosuje swój ulubiony klej dłużej niż pięć lat, a niemal jedna trzecia badanych nie próbowała nawet używać innych klejów. warstwy sklejenia wynosi 2–5 mm. Wyroby te spełniają wymagania normy PN-EN-12004 dla kleju klasy C2TE (klasyfikacja w zakresie reakcji na ogień A2) i mają atesty higieniczne PZH. Kleje Atlas Plus i Atlas Plus Biały są zaprawami cienkowarstwowymi i wymagają równego podłoża. Wszelkie nierówności, podobnie jak przy innych zaprawach cienkowarstwowych, należy wyrównać Zaprawą Wyrównującą Atlas (z reguły materiały do wyrównywania są tańsze od zapraw klejących, dlatego takie działanie ma dodatkowo także sens ekonomiczny). Przed nałożeniem kleju na podłoże powinno się je odpowiednio zagruntować, stosując emulsje gruntujące, na przykład Atlas Uni Grunt. Ich zadaniem jest zwiększenie przyczepności kleju oraz regulacja chłonności podłoża. Zbyt chłonna powierzchnia intensywnie absorbuje wodę z nakładanej zaprawy, powodując zachwianie procesu wiązania. Oba kleje oferowane są teraz w nowych opakowaniach, których szata graficzna jest nowoczesna i bardziej czytelna. Zmienione zostały czcionki i układ szarf oraz logo, zastosowano też piktogramy i wyróżniki, które pozwalają klientom szybko zapoznać się z zaletami wyrobu. W dolnym prawym rogu pojawiło się oznaczenie klasy kleju. REKLAMA ATLAS Sp. z o.o. ul. Świętej Teresy 105 91-222 Łódź www.atlas.com.pl nr 2/2009 BUDOWA EKSPERT PREZENTUJE ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ WPISANA W ŚWIADECTWO Dyrektywa unijna EPBD w sprawie poprawy efektywności energetycznej budynków już funkcjonuje. Od stycznia 2009 r., na mocy ustawy Prawo budowlane z 19 września 2007 r., nowo powstające budynki i lokale oddawane do użytku oraz obiekty już istniejące, ale będące w obrocie i oferowane do wynajęcia, muszą mieć certyfikaty energetyczne. Eksperci rynku nieruchomości spodziewają się obniżki cen domów i mieszkań nie tylko ze względu na recesję. Według różnych opinii na wartości stracą przede wszystkim stare, zaniedbane mieszkania, głównie w blokach z wielkiej płyty, a także budynki z lat 50. oraz te, które w latach 90. były budowane tzw. systemem gospodarczym. Już teraz normą staje się pytanie o koszty ogrzewania. Certyfikat energetyczny pokazuje faktyczny stan energetyczny budynku i określa koszty ponoszone na jego ogrzewanie. A ceny nośników energii systematycznie rosną. JAK TO DZIAŁA W krajach skandynawskich, a także w Niemczech, certyfikacja energetyczna budynków doskonale wpisała się w podejmowane wcześniej działania rządowe. Szwecja i Dania od lat przodują we wprowadzaniu wyśrubowanych norm określających minimalne grubości warstwy izolacyjnej ścian i dachów. U naszych zachodnich sąsiadów banki udzielają inwestorom tanich kredytów na ocieplanie domów. Dyrektywa EPBD uporządkowała różne sposoby podwyższania standardów energooszczędności. Celem nakreślonym przez Komisję Europejską jest obniżenie o 9% całkowitego zapotrzebowania na energię w budynkach we wszystkich krajach UE do 2016 r. W Polsce energooszczędność w dalszym ciągu kojarzy się jedynie z wymianą żarówek. Tymczasem najwięcej można zaoszczędzić, redukując straty spowodowane ucieczką ciepła przez nieocieplane ściany i dach, nieszczelne okna i złą instalację grzewczą. Mimo wysiłków jedyną metodą wpływania na świadomość społeczną pozostają działania systemowe wymuszające zmiany. Takim rozwiązaniem może być, przyjęty przez wszystkie instytucje finansowe działające na rynku nieruchomości, system oceny zdolności kredytowej, 34 www.eksper tbudowlany.pl w którym jednym z elementów będzie ocena stanu energetycznego budynku czy mieszkania będących przedmiotem transakcji. Świadectwo energetyczne informuje o ilości energii końcowej zużywanej w certyfikowanym budynku lub mieszkaniu w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni. I jest to informacja pewna oraz obiektywna. PORÓWNANIE SKALI Porównajmy ze sobą dwa budynki o takiej samej powierzchni użytkowej: nowy, zbudowany w technologii szkieletowej z izolacją ścian i połaci dachowej oraz nowoczesną instalacją grzewczą o wykazanym w świadectwie energetycznym zapotrzebowaniu na energię końcową w wysokości 86 kWh/m2 rocznie, oraz budynek zbudowany w latach 80. XX wieku, w którym zużycie energii końcowej wynosi 160 kWh/m2 rocznie. W pierwszym przypadku koszt ogrzewania w skali roku wyniesie około 2230 zł (przy cenie m2 gazu w wysokości 0,16 gr/m3), w drugim – więcej niż 4200 zł. CZTERY STRONY O BUDYNKU Świadectwo energetyczne składa się z czterech stron. Strona główna to część tytułowa, określająca typ budynku, adres i nazwisko właściciela, wartość wskaźnika EP (energia pierwotna) dla budynku ocenianego oraz porównanie z wartością wskaźnika EP dla budynku modelowego. Zawiera również datę wydania, ponieważ taki dokument dezaktualizuje się po dziesięciu latach. Innym parametrem jest również wskaźnik EK, opisujący zapotrzebowanie na energię końcową, określającą roczną ilość energii na potrzeby ogrzewania (ewentualnie chłodzenia), wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Jest ona obliczana dla standardowych warunków klimatycznych i jest miarą efektywności energetycznej budynku oraz urządzeń wyko- rzystywanych do jego ogrzania i ewentualnego klimatyzowania. W dolnej części świadectwa znajduje się pełna informacja o osobie wystawiającej świadectwo. Na drugiej stronie dokumentu umieszczone zostały informacje techniczno-użytkowe budynku, jak np. jego przeznaczenie, rok oddania do użytku, kubatura i liczba kondygnacji, rodzaj konstrukcji, wielkość powierzchni całkowitej podlegającej ogrzewaniu, wentylacji, klimatyzacji i zużyciu ciepłej wody. Druga strona zwiera również dane określające charakterystykę energetyczną budynku, np. średni współczynnik przenikania ciepła i zapotrzebowanie na energię końcową. W przypadku budynków wybudowanych kilka lat temu bardzo ważne są uwagi zamieszczone na trzeciej stronie świadectwa. W przypadku nowych budynków strona ta nie będzie wypełniona żadną treścią. Przy certyfikacji budynków starszych, audytor powinien zamieścić na tej stronie uwagi i zalecenia, co należy w budynku zmodernizować, aby poprawić jego efektywność. Ostatnia strona zwiera słownik pojęć i podstawy prawne. Według Marcina Piotrowskiego, wiceprezesa Konfederacji Budownictwa i Nieruchomości, do tej pory osoba zainteresowana kupnem bądź najmem budynków, mieszkań lub pomieszczeń, przychodząc do biura nieruchomości, mogła ocenić tylko to, czy oferowany budynek ma dobrą lokalizację. Od tego roku już nie tylko słynne powiedzenie: lokalizacja, lokalizacja będzie wyznacznikiem ceny w nieruchomościach – twierdzi Piotrowski. Sytuacja na rynku gazowym skłania do myślenia o budynkach i pojedynczych lokalach, jak o długoterminowym zobowiązaniu, którego koszty stałe muszą być przewidywalne. To właśnie świadectwo zawiera informacje o stanie domu. Nie wyobrażam sobie, że będą teraz zawierane transakcje na rynku nieruchomości bez wglądu w świadectwa – dodaje Marcin Piotrowski. Opracowano na podstawie materiałów z www.epbd.pl nr 2/2009 BUDOWA EKSPERT PREZENTUJE q Włodzimierz Adamczewski, ekspert w dziedzinie termografii budynków TERMOWIZJA W BUDOWNICTWIE – CZĘŚĆ 2. Badania termowizyjne budynków od zewnątrz W budownictwie mieszkaniowym badaniom termograficznym podlegają wszystkie elementy ścian osłonowych budynku, od piwnic (pasy przyziemia) aż po dachy. W prezentowanych w artykule termogramach przedstawiono niektóre wady budowlane i omówiono elementy składowe budynków, przy badaniu których ich wykonawca powinien zwrócić szczególną uwagę na zastosowaną metodę badań, warunki środowiskowe w trakcie trwania badań, i wcześniej, oraz w czasie ich opracowywania i interpretacji. Nie zawsze bowiem wyniki badań można zinterpretować, stosując prosty schemat myślowy: zimna ściana = dobra izolacyjność cieplna, ciepła plama (fragment ściany) = zła izolacja. Ściany osłonowe typu tradycyjnego (cegła pełna, mur) charakteryzują się dużą pojemnością cieplną (bezwładnością) i nie są podatne na zmiany temperatury otaczającego je powietrza. Przy badaniach wykonywanych późną nocą, kilka godzin po zachodzie słońca, elementy powierzchni o mniejszej bezwładności cieplnej, np. nadproża osłonięte supremą czy styropianem, nadążając za temgrubość warstw I1 I2 peraturą powietrza, mogą mieć niską temperaturę powierzchni – bliską temperaturze otoczenia. Mur natomiast ma w tym czasie temperaturę około średniej dobowej – jest cieplejszy. W interpretacji należy uwzględnić I3 strumień ciepła T1 = 20° T2 = –10° temperatura współczynnik przew. cieplnego α1 λ1 λ1 λ1 α2 Rozkład temperatury w ścianie warstwowej. promocja www.ksiegarniatechniczna.com.pl W naszej ksiÚgarni znajdziecie Pañstwo ksiÈĝki z dziedziny: budownictwa, chïodnictwa, ciepïownictwa i ogrzewnictwa, gazownictwa, instalacji sanitarnych, ochrony Ărodowiska, wentylacji i klimatyzacji, instalacji elektrycznych, informatyki oraz programy, sïowniki, poradniki KsiÚgarnia Techniczna ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel.: (0-22) 810 21 24 faks: (0-22) 810 27 42 e-mail: [email protected] Osłony loggii jako wskaźnik aktualnej temperatury powietrza. Wychłodzona płyta balkonu przy spadku temperatury. lider wĂród czasopism branĝowych IZOLACJE – ogólnopolski miesiÚcznik informacyjno-techniczny, ukazuje siÚ na rynku od 1996 roku, a od 2004 roku takĝe w internecie w postaci wortalu www.izolacje.com.pl. Obecnie jest to jedyne na rynku czasopismo, w którym oprócz zagadnieñ ogólnobudowlanych bardzo szczegóïowo omawiane sÈ problemy izolacji cieplnej, akustycznej, wodochronnej itp. oraz najnowsze osiÈgniÚcia w dziedzinie materiaïów i technologii izolacyjnych Zalecane przez specjalistów Dom Wydawniczy MEDIUM tel.: (0-22) 810 21 24 faks: (0-22) 810 27 42 e-mail: [email protected] Część trzecia artykułu ukaże się w kolejnym numerze „Eksperta Budowlanego” – zapraszamy! Wielka płyta – przyziemia. nr 2/2009 REKLAMA ZAMAWIAM PRENUMERATĉ IZOLACJI OD NUMERU NAZWA FIRMY ULICA I NUMER KOD POCZTOWY I MIEJSCOWOĝû OSOBA ZAMAWIAJĄCA RODZAJ DZIAàALNOĝCI GOSPODARCZEJ E-MAIL Przedstawicielstwo FLIR Systems AB ul. Zimowa 13/18, Nowa Iwiczna 05-509 Piaseczno tel. +48 (22) 703 36 30 do 32 fax +48 (22) 703 36 34 e-mail: [email protected] www.flir.com.pl TELEFON KONTAKTOWY Informujemy, Īe skáadając zamówienie, wyraĪacie PaĔstwo zgodĊ na przetwarzanie wyĪej wpisanych danych osobowych w systemie zamówieĔ Domu Wydawniczego Medium w zakresie niezbĊdnym do realizacji powyĪszego zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z póĨniejszymi zmianami) przysáuguje PaĔstwu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania ich i poprawiania. UpowaĪniam Dom Wydawniczy Medium do wystawienia faktury VAT bez podpisu odbiorcy. Wysyáka bĊdzie realizowana po dokonaniu wpáaty na konto: Bank Zachodni WBK SA VI O/Warszawa 46 1090 1753 0000 0000 7406 8950 DATA I CZYTELNY PODPIS promocja więc dobowe wahnięcia temperatury, porę badania, konstrukcję nadproży itp. Myślenie schematyczne może na przykład doprowadzić do wniosku: współczynnik U dla nadproży jest lepszy niż dla muru. Co nie musi i zwykle nie jest prawdą. Ściany warstwowe (mała bezwładność cieplna warstwy elewacyjnej, np. wielka płyta) charakteryzują się nadążaniem zmian temperatury powierzchni za otoczeniem, z 1–2-godzinnym opóźnieniem. Na ich tle www.izolacje.com.pl ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa kupon prenumeraty Kotwy wielkiej płyty. przy badaniach nocnych źle wypadają murowane filarki międzyokienne, płyty balkonowe, ściany przyziemi i inne elementy o dużej bezwładności cieplnej, dla których proces akumulacji, a także oddawania ciepła trwa dłużej. Wieczorem, nawet kilka godzin po zachodzie słońca, elementy o dużej bezwładności cieplnej są ciągle cieplejsze, a w godzinach rannych, gdy temperatura po rannym minimum rośnie, różnice zacierają się. Balkony są na ogół mostkami cieplnymi, ponieważ są zakotwiczone w murach osłonowych, związane z płytami stropowymi itp. Płyta balkonowa ma pewną grubość, masę i związaną z tym bezwładność cieplną. Jednocześnie jednak, ze względu na swoje położenie, wystawiona jest na silniejsze działanie konwekcji i wiatru niż ściana, co powoduje szybsze odprowadzanie ciepła do otoczenia. Wszystkie te elementy sprawiają, że diagnoza termograficzna musi opierać się o znajomość konstrukcji oraz porównanie z innymi balkonami na tej samej ścianie. Należy zwracać uwagę na otwarte okna lub złą jakość okien pod balkonem, zwłaszcza przy badaniach w czasie słabego wiatru. Stosowane obecnie okładanie płyt balkonowych styropianem z góry i z dołu oraz na czole płyty jest na ogół wystarczającym sposobem na uniknięcie problemów związanych z mostkami termicznymi tworzonymi przez płyty balkonowe. Loggie. Obserwacja termograficzna ścian loggii, prowadzona o dowolnej porze, wykazuje, że mają one temperaturę wyższą niż sąsiedni fragment ściany elewacyjnej. Spowodowane jest to co najmniej dwoma czynnikami: pierwszy – zmniejszona konwekcja i możliwość oddawania ciepła, drugi – loggia jest wnęką o większym współczynniku emisyjności. Podstawą diagnozy i kwalifikowania ścian loggii jest porównanie z innymi oraz znajomość konstrukcji ściany i temperatury w mieszkaniu za ścianą. WyraĪam zgodĊ na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Dom Wydawniczy Medium oraz inne podmioty wspóápracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul. Karczewskiej 18. Informujemy, Īe zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z póĨniejszymi zmianami) przysáuguje Pani/ /Panu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a takĪe wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. czytelny podpis Podanie danych ma charakter dobrowolny. BUDOWA mgr inż. Maciej Rokiel HYDROIZOLACJA FUNDAMENTÓW Poprawny dobór materiałów do wykonania hydroizoalcji budynku i prawidłowe ich wbudowanie to podstawowe warunki, których spełnienie pozwoli uniknąć późniejszych problemów z wilgocią. Wśród najczęściej stosowanych materiałów hydroizolacyjnych są produkty bezspoinowe. Ich podstawową zaletą, w porównaniu z materiałami rolowymi, jest bezszwowość. Dzięki temu uszczelnienie dylatacji, przejść rur instalacyjnych oraz podobnych miejsc jest znacznie łatwiejsze. Nie oznacza to, że materiały bezszwowe nie mają wad. Podstawowym problemem przy ich aplikacji może być na przykład wykonanie zbyt cienkiej powłoki. Czasami jest to celowe działanie wykonawcy, ale może to być również skutek złego przygotowania podłoża. Problem ten nie występuje w przypadku stosowania materiałów rolowych, tutaj można najwyżej „zaoszczędzić” na pominięciu jednej warstwy. Z drugiej strony przyczyną przecieków przez materiały rolowe może być brak szczelności na połączeniu poszczególnych pasów. Namiastką materiałów bezszwowych były (i są nadal) stosowane od kilkudziesięciu niemal lat roztwory, emulsje, pasty i lepiki. Słowa „namiastka” używam tu celowo. Nowoczesne materiały (na bazie cementu lub bitumów) cechują się takimi parametrami, które są nieosiągalne dla wspomnianych wyrobów starszej generacji. NOWOCZESNE MATERIAŁY HYDROIZOLACYJNE Wśród stosowanych obecnie bezspoinowych materiałów do hydroizolacji fundamentów warto wymienić m.in.: Grubowarstwowe, polimerowo-bitumiczne masy hydroizolacyjne (zwane także masami KMB). Są to materiały jedno- lub wieloskładnikowe, bezzapachowe, bezrozpuszczalnikowe, o natychmiastowej niemal odporności na deszcz, pozwalające na szybkie zasypanie wykopów fundamentowych. W przeciwieństwie do wyżej wymienionych materiałów masy KMB, w zależności od grubości warstwy, mogą stanowić zarówno izolację przeciwwilgociową, jak i przeciwwodną. Dostępne na rynku masy KMB 38 www.eksper tbudowlany.pl różnią się liczbą składników (jedno- lub wieloskładnikowe), a co za tym idzie – sposobem i czasem schnięcia. Materiały jednoskładnikowe wiążą przez wysychanie. Czas wysychania zależy głównie od warunków zewnętrznych, co w pewnych sytuacjach może przedłużać realizację inwestycji (dopóki warstwa izolacji nie wyschnie, dopóty nie można ułożyć płyt ochronnych i zasypać wykopu). Innym niebezpieczeństwem jest możliwość zniszczenia warstwy izolacji, np. przez niespodziewaną burzę – jednoskładnikowe materiały izolacyjne są odporne na deszcz po całkowitym wyschnięciu. Dwuskładnikowe masy potrafią w czasie twardnienia wiązać nawet bez dostępu powietrza lub w obecności wody. Są one niemal natychmiast odporne na deszcz i szybko wiążą. W przeciwieństwie do tradycyjnych lepików masy KMB, zwłaszcza dwuskładnikowe, zachowują znaczną elastyczność w ujemnych temperaturach (zdolność mostkowania rys w temperaturze –10°C może sięgać prawie 2 mm), są odporne na opady atmosferyczne już po kilku godzinach od nałożenia, a także na agresywne wody znajdujące się w gruncie. Elastyczne szlamy uszczelniające – to jedno- lub dwuskładnikowe wodoszczelne i wodoodporne powłoki, które mogą przenosić rysy podłoża o szerokości rozwarcia nie mniejszej niż 0,5 mm. Podstawowym składnikiem elastycznej zaprawy uszczelniającej jest cement z modyfikatorami. Na rynku spotyka się także (choć chyba coraz rzadziej) szlamy sztywne. Ze względu na brak zdolności mostkowania rys ich zastosowanie jest jednak ograniczone. W skład tych polimerowo-cementowych zapraw wchodzi cement, selekcjonowane kruszywo mineralne o uziarnieniu dobranym według specjalnie opracowanej krzywej przesiewu, włókna i specyficzne dodatki (specjalnie modyfikowane żywice, związki hydrofobowe itp.) Skład ten gwarantuje skuteczne działanie uszczelniające, nawet przy niewielkich gru- bościach warstwy. Jeżeli zaprawa występuje w postaci elastycznej, to dla materiałów dwuskładnikowych dochodzi do tego wodna dyspersja polimerów zapewniających znaczną elastyczność zaprawy po związaniu, a dla materiałów jednoskładnikowych w suchym proszku muszą się znajdować redyspergowalne (rozpuszczalne w wodzie) kopolimery tworzyw sztucznych. Dodatkową cechą cementowych mikrozapraw uszczelniających jest możliwość ich aplikowania na wilgotne podłoża. W wielu przypadkach są one alternatywą dla przeciwwilgociowych i przeciwwodnych izolacji bitumicznych. Ich skład ustala się tak, aby stanowiły trwałe, elastyczne i szczelne zabezpieczenie przed wodą. Związane powłoki są odporne na czynniki atmosferyczne (cykle zamarzania i od- 6 7 1 3 5 4 2 Rys. 1a. Układ hydroizolacji przy posadowieniu budynku niepodpiwniczonego na ławach fundamentowych: 1 – płyta posadzki, 2 – ława fundamentowa, 3 – ściana fundamentowa, 4 – izolacja pozioma ław fundamentowych, 5 – izolacja pionowa ścian fundamentowych, 6 – izolacja cokołu, 7 – izolacja pozioma posadzki. 9 8 część podpiwniczona 7 2 4 5 1 część niepodpiwniczona 6 3 Rys. 1b. Układ hydroizolacji przy posadowieniu budynku częściowo podpiwniczonego na ławach fundamentowych: 1 – płyta posadzki części niepodpiwniczonej, 2 – ściana piwnicy, 3 – ława fundamentowa, 4 – płyta posadzki części podpiwniczonej, 5 – izolacja pozioma posadzki, 6 – izolacja pozioma ław fundamentowych, 7 – izolacja pionowa ścian fundamentowych, 8 – izolacja pozioma posadzki, 9 – ściana parteru. nr 2/2009 2 4 5 3 1 Rys. 2a. Sposób połączenia izolacji pionowej z masy KMB z izolacją poziomą ze szlamu – wariant z fasetą: 1 – ława fundamentowa, 2 – ściana fundamentowa, 3 – szlam uszczelniający, 4 – masa KMB, 5 – faseta z zaprawy cementowej o promieniu 4–6 cm lub z systemowej masy bitumicznej o promieniu maks. 2 cm. 2 4 5 3 1 Rys. 2b. Sposób połączenia izolacji pionowej z masy KMB z izolacją poziomą ze szlamu – wariant z taśmą uszczelniającą: 1 – ława fundamentowa, 2 – ściana fundamentowa, 3 – szlam uszczelniający, 4 – masa KMB, 5 – taśma uszczelniająca. nr 2/2009 ność ≥ 0,3 MPa; odporność na działanie mrozu – określana przez przyczepność do podłoża ≥ 0,5 MPa, określana przez wodoszczelność ≥ 0,3 MPa; odporność na przebicie statyczne ≥ 15 daN; maksymalne naprężenie rozciągające ≥ 0,4 MPa; wydłużenie względne przy zerwaniu > 8%; odporność na powstawanie rys podłoża ≥ 0,5 mm. Są to wymagania minimalne, bez problemu można więc znaleźć szlamy o przyczepności do podłoża powyżej 1,5 MPa i mostkowaniu rys rzędu 1,5 mm. Nieco inaczej wygląda sytuacja z masami bitumicznymi KMB. W Polsce nie ma dokumentu, który określałby minimalne wymagania stawiane masom KMB. Można w tym miejscu przywołać wymagania niemieckich wytycznych: Richtlinie für die Planung und Ausführung von Abdichtung von Bauteilen mit kunststoffmodifizierten Bitumendickbeschichtungen (KMB) – erdberührte Bauteile (2001). Są to: zmiana objętości przy wysychaniu ≤ 50% odporność termiczna ≥ +70°C odporność na działanie ujemnej temperatury wodonieprzepuszczalność pod ciśnieniem 0,075 MPa na szczelinie szerokości 1 mm mostkowanie rys ≥ 2 mm w temperaturze +4°C odporność na deszcz – nie później niż 8 godzin od nałożenia obciążalność mechaniczna określana zmniejszeniem grubości warstwy hydroizolacji przy obciążeniu mechanicznym. Dla izolacji przeciwwodnej, przy obciążeniu mechanicznym 300 kN/m2, grubości powłoki hydroizolacyjnej można zmniejszyć maksymalnie o 50%. Przy wyborze masy KMB należy zwrócić uwagę na dwa parametry: zmianę objętości przy wysychaniu oraz obciążalność mechaniczną. Pierwszy mówi o ilości tzw. części stałych w masie, czyli – ile wody sprzedaje nam producent. Ubytek objętości przy wiązaniu jest cechą każdej masy KMB; im większa zawartość części stałych, tym mniejsza zmiana grubości świeżej masy przy wysychaniu. Bardzo dobre materiały cechują się zawartością części stałych na poziomie 90%. Parametr ten decyduje o zużyciu materiału. Minimalną grubość warstwy izolacji (przeciwwilgociowej czy przeciwwodnej) podaje się zawsze dla wyschniętej powłoki. Może się okazać, że w przeliczeniu na 1 m2 powłoki hydroizolacyjnej dobra jakościowo i droższa masa KMB o wysokiej zawartości części stałych będzie tańsza niż pozornie niedro- reklama marzania, szkodliwy wpływ soli zawartych w wodzie) i zachowują elastyczność w bardzo niskich temperaturach. Są też odporne na agresywne środowisko oraz ograniczają wnikanie dwutlenku węgla w konstrukcję żelbetową, stanowiąc powłokę zabezpieczającą przed karbonatyzacją betonu. Warto w tym miejscu powiedzieć parę słów o właściwościach szlamów i mas KMB. Jest to o tyle istotne, że na rynku jest wiele tego typu materiałów, a ich parametry są różne. Konieczna jest więc możliwość ich oceny na podstawie parametrów, a nie reklamowych folderów producentów. O skuteczności i trwałości hydroizolacji decydują następujące parametry szlamów uszczelniających stosowanych do izolacji fundamentów: przyczepność do podłoża ≥ 0,5 MPa; wodoszczel- PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA I APLIKACJA Podłoże pod uszczelnienie ze szlamu musi być nośne, równe i lekko porowate, wolne od gniazd żwirowych, spękań i nadlewek, kurzu oraz wszelkich materiałów, środków i warstw (np. pozostałości po środkach antyadhezyjnych, mleczka cementowego), które mogą zmniejszyć przyczepność materiału. Bardzo istotne jest usunięcie wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń pyłowych. Koniecznie należy również usunąć wystające fragmenty podłoża oraz wszelkiego rodzaju inne nierówności, szczególnie o ostrych krawędziach. Wszystkie ubytki (zwłaszcza spoiny w mu- 40 www.eksper tbudowlany.pl łu do zaizolowania danej powierzchni z ilością wynikającą z karty technicznej produktu. Przerw technologicznych przy nakładaniu nie wolno wykonywać w narożach. Nakładanie mechaniczne (natryskowe) umożliwia szybkie wykonywanie uszczelnień dużych powierzchni. Jest to metoda pozwalająca na znaczną oszczędność czasu i kosztów. Typy agregatów natryskowych i dysz należy dobierać zgodnie z wytycznymi producenta zaprawy uszczelniającej oraz przewidywanymi warunkami na terenie budowy. Łączna grubość nałożonej powłoki uszczelniającej zależy od obciążenia wodą. Przy obciążeniu wilgocią i wodą niezalegającą grubość powłoki powinna wynosić min. 2 mm i konieczne jest nakładanie zaprawy 5 >10 cm BUDOWA gi materiał o dużym ubytku objętości przy wiązaniu. Drugi parametr decyduje o odporności mechanicznej powłoki na obciążenia mechaniczne. Im mniejsza zmiana grubości przy obciążeniu, tym materiał jest bardziej odporny mechanicznie. Ale uwaga, może to iść w parze ze zmniejszeniem się elastyczności. Zastosowania szlamów i mas KMB w hydroizolacji fundamentów są podobne, co nie znaczy identyczne. Hydroizolacje muszą tworzyć szczelny, ciągły układ, oddzielający budynek od wilgoci (rys. 1), dlatego mówi się o hydroizolacji strefy cokołowej, która przechodzi w izolację pionową. Ta natomiast łączy się z izolacją poziomą, przechodzącą w izolację podposadzkową. Do podstawowych cech mas KMB, ograniczających ich zastosowanie (chodzi tu tylko o hydroizolacje w gruncie), należą: brak odporności na UV, brak możliwości wykończenia powierzchni oraz konieczność pracy na docisk do podłoża (lub wymóg stosowania odpowiedniej warstwy dociskowej). Dlatego izolacje należy dobierać tak, aby nakładać materiał bitumiczny na mineralny (rys. 2). Ze względu na odporność mechaniczną izolację na ławach fundamentowych wykonuje się zwykle z mikrozaprawy. Izolację pionową można wykonać z masy KMB lub szlamu (uwaga na strefę cokołową – tu stosowanie bitumów możliwe jest tylko w ściśle określonych przypadkach). Izolację poziomą posadzki wykonuje się zazwyczaj także z masy KMB (jest dociążona warstwą termoizolacji i jastrychu, poza tym może pełnić funkcję paroizolacji). W takiej konfiguracji nie występuje problem nakładania materiału mineralnego na bitumiczny (połączenie np. izolacji poziomej z masy KMB z izolacją pionową ze szlamu jest możliwe, choć bardziej pracochłonne i stanowi dodatkowe trudne miejsce). 1 4 2 3 Rys. 3. Uszczelnienie przejścia rurowego przy obciążeniu wilgocią: 1 – ściana, 2 – stabilnie obsadzona rura instalacyjna, 3 – elastyczny szlam uszczelniający (lub masa bitumiczna KMB), 4 – faseta o promieniu 2 cm i uszczelnienie z bitumicznej masy KMB, 5 – płyty ochronne/termoizolacyjne. Tabela. 1. Wymagane grubości powłok uszczelniających bitumicznych mas KMB w zależności od obciążenia wilgocią/wodą. Wykonanie izolacji Minimalna grubość powłoki po wyschnięciu 2 warstwy1) 3 mm 2 + wkładka wzmacniająca w narożach wklęsłych i wypukłych oraz 3 mm 2 warstwy2) + wkładka wzmacniająca 4 mm Obciążenie Wilgoć gruntowa Niezalegająca woda opadowa Woda zalegająca oraz woda pod ciśnieniem warstwy2) 1) Warstwy mogą być nanoszone metodą „świeże na świeże”. 2) Druga warstwa musi być nanoszona po wyschnięciu pierwszej w stopniu uniemożliwiającym jej uszkodzenie. rach ceglanych), wyłomy oraz pustki należy uzupełnić zaprawami odpowiednimi dla rodzaju podłoża oraz przewidywanych obciążeń. Wypukłe, ostre naroża należy sfazować. Podłoża mineralne w momencie aplikacji szlamu muszą być matowo-wilgotne. Nie dotyczy to podłoży wrażliwych na wodę i bardzo chłonnych, jak np. beton komórkowy. Tu niezbędne może być albo gruntowanie, albo szpachlowanie specjalną zaprawą (wiążące są wytyczne producenta). Gotową do użytku mikrozaprawę należy nakładać warstwą równomiernej grubości. Można to zrobić ręcznie pędzlem, szczotką lub pacą (zależnie od wytycznych producenta) lub mechanicznie, używając do tego celu agregatów natryskowych. W przypadku aplikacji ręcznej istotne jest, aby pierwszą warstwę starannie wetrzeć (zazwyczaj twardą szczotką) w przygotowane podłoże. Następną (wymagane jest położenie przynajmniej dwóch warstw) nakłada się zgodnie ze wskazówkami producenta, ale nie wcześniej niż po związaniu poprzedniej, tak aby nie uległa ona uszkodzeniu. Ważne jest, aby w jednym przejściu nie nakładać warstwy grubszej niż 1 mm. Zignorowanie tego faktu grozi powstaniem na powierzchni zaprawy rys skurczowych. Przy nakładaniu należy kontrolować grubość nałożonej powłoki. Można to robić, porównując ilość zużytego materia- w dwóch etapach. Przy obciążeniu wodą zalegającą lub wodą pod ciśnieniem całkowita grubość związanej powłoki uszczelniającej nie może być mniejsza niż 2,5 mm i konieczne jest nałożenie trzech warstw zaprawy uszczelniającej. W przypadku stosowania mas KMB również należy usunąć luźne i niezwiązane cząsteczki oraz wszelkie substancje mogące pogorszyć przyczepność. Nieotynkowany, przygotowany do nakładania masy uszczelniającej mur powinien być starannie wyspoinowany. Jest to czynność bardzo istotna, a jej pominięcie może spowodować albo lokalne pocienienia powłoki, albo zwiększone zużycie materiału. Wszelkie ubytki o głębokości powyżej 5 mm muszą być wypełnione zaprawami odpowiednimi do rodzaju podłoża. Nie należy stosować tu tylko tradycyjnych zapraw cementowych, niezbędne jest też użycie jako modyfikatora emulsji polimerowej. Alternatywą może być stosowanie gotowych zapraw naprawczo-reprofilacyjnych na systemowej warstwie sczepnej. Prace uszczelniające można przeprowadzać po wyschnięciu materiału reprofilacyjnego. Jeżeli ubytki nie są głębsze niż 5 mm, to do reprofilacji można stosować albo materiał bitumiczny zalecany przez producenta masy uszczelniającej (zazwyczaj jest to ta sama masa uszczelniająca typu KMB), albo zaprawę cementową. Przy tak niewielnr 2/2009 nr 2/2009 cji. Wiążące jest zawsze zużycie podane w karcie technicznej konkretnego produktu. MATERIAŁY STARSZEJ GENERACJI Warto powiedzieć jeszcze o wspomnianych na początku materiałach typu emulsje, roztwory czy lepiki. Mogą być one stosowane tylko i wyłącznie jako izolacje przeciwwilgociowe (typu lekkiego), które chronią elementy konstrukcji budowlanych przed wodą nie wywierającą ciśnienia. Będą to np. fundamenty posadowione powyżej poziomu wody gruntowej, narażone tylko na działanie kapilarnie podciąganej wilgoci lub wsiąkającej w grunt wody opadowej, elementy narażone na okresowe zraszanie ich powierzchni wodą itp. Ze względu na niewielką grubość powłoki uszczelniającej materiały te są bardzo wrażliwe na ewentualne uszkodzenia mechaniczne oraz zarysowania podłoża. Z tego powodu lepszym rozwiązaniem jest stosowanie mas KMB lub szlamów. I nie chodzi tu tylko o elastyczność i odporność na uszkodzenia mechaniczne. Izolacje poziome i pionowe trzeba przecież ze sobą połączyć. W przypadku budynków posadowionych na ławach dochodzi jeszcze konieczność uszczelnienia dylatacji przy posadzce (izolacja pozioma ław i izolacja pozioma posadzki muszą być połączone), a grubość powłoki z roztworów i emulsji asfaltowych wynosi 0,2–0,3 mm. Dlatego nie da się tu zastosować taśmy uszczelniającej. Z kolei minimalna grubość warstwy lepiku dla izolacji przeciwwilgociowej powinna wynosić min. 2 mm, ale w lepik także nie da się wkleić taśmy. Konieczne jest więc zastosowanie dodatkowych zabiegów. Podobne problemy może stwarzać uszczelnienie przejść rurowych, dylatacji konstrukcyjnych oraz innych trudnych i krytycznych miejsc. Poza tym roztwory i emulsje wymagają otynkowanego podłoża, a masy grubowarstwowe mogą być stosowane na nieotynkowanym, wyspoinowanym podłożu z cegły, pustaków czy bloczków. Literatura 1. Richtlinie für die Planung und Ausführung von Abdichtung von Bauteilen mit kunststoffmodifizierten Bitumendickbeschichtungen (KMB) – erdberührte Bauteile, Deutsche Bauchemie e.V 2001. 2. Richtlinie für die Planung und Ausführung von Abdichtung erdberührter Bauteile mit flexiblen Dichtungsschlämmen, Deutsche Bauchemie e.V. 2006. 3. M. Rokiel: „Hydroizolacje w budownictwie. Wybrane zagadnienia w praktyce”, wydanie II rozszerzone, Dom Wydawniczy Medium 2009. 4. WTA Merkblatt 4-6-05 Nachträgliches Abdichten erdberührter Bauteile. reklama kich grubościach nakładanej warstwy stosowanie tradycyjnej zaprawy cementowej czy cementowo-wapiennej bez dodatku modyfikatorów jest niedopuszczalne. Na murach z lekkich materiałów porowatych (np. z betonu komórkowego) konieczne jest zamknięcie porów na uszczelnianej powierzchni. Można to zrobić, szpachlując ścianę cementową zaprawą z dodatkiem polimerów lub zagruntowując powierzchnię systemowym preparatem gruntującym. Większość producentów materiałów hydroizolacyjnych zaleca (nie bez racji) zagruntowanie podłoża bez względu na to, z jakiego jest materiału. Przy aplikacji materiałów hydroizolacyjnych należy zwracać szczególną uwagę na wilgotność podłoża. Masy KMB z reguły tolerują wilgotność podłoża, należy jednak przestrzegać wytycznych podanych w karcie technicznej zastosowanego produktu. W przypadku zbyt dużej wilgotności podłoża lub możliwości wystąpienia ciśnienia odrywającego od niego powlokę bitumiczną, należy zastosować dodatkowo warstwę uszczelniającą z mineralnego szlamu. W przypadku stosowania mas KMB do uszczelnień podposadzkowych należy zwrócić uwagę, aby gotowa masa była nakładana na odpowiednio stabilnym i zwymiarowanym podłożu z betonu klasy B20 (klasa zalecana, absolutne minimum to B15). W zależności od konsystencji gotowej do nakładania masy, aplikacja odbywa się ręcznie, przez nakładanie pacą, lub mechanicznie – agregatem natryskowym. Powłoki z mas KMB nakłada się przynajmniej w dwóch przejściach (choć nie jest to regułą), a w zależności od obciążenia wodą, stosuje się dodatkowo wkładki wzmacniające. Masę należy nakładać w sposób równomierny, warstwą o grubości wynikającej z wytycznych producenta, odpowiednich do obciążenia wodą lub wilgocią. Wymagane przez wytyczne Richtlinie für die Planung und Ausführung von Abdichtung von Bauteilen mit kunststoffmodifizierten Bitumendickbeschichtungen (KMB) – erdberührte Bauteile (2001) grubości powłok uszczelniających w zależności od obciążenia wodą podano w tabeli 1. Do momentu wyschnięcia zarówno hydroizolację wykonaną z mikrozapraw, jak i mas KMB należy chronić przed zbyt silnym wpływem ciepła (intensywne nasłonecznienie), a także przed deszczem, mrozem i wodą gruntową lub pod ciśnieniem. Podane w tabeli grubości nakładanych powłok są wymaganiami normowymi. Nie oznacza to, że przy nałożeniu cieńszej warstwy materiał nie będzie spełniał swojej funk- BUDOWA EKSPERT PREZENTUJE q mgr inż. Artur Janiak, mgr inż. Grzegorz Rudkiewicz SYSTEM IZOLACJI BITUTHENE Samoprzylepne izolacje rolowe Bituthene 4000 oraz Bituthene 8000 przeznaczone są do wykonywania izolacji chroniących przed wilgocią i wodą, na powierzchniach poziomych i pionowych obiektów mostowych oraz budowli podziemnych, w tym piwnic i fundamentów. Informacje zawarte w kartach technicznych produktów oraz aprobatach: ITB (AT-15-3466/99), COBR (AT/2003-11-0338), IBDiM (AT/2003-04-0252) nie opisują wszystkich możliwych zastosowań tych materiałów. Zgodność z europejską normą EN 13967 także nie zamyka zakresu możliwych aplikacji izolacji Bituthene. Istnieje możliwość zamiennego stosowania Bituthene 8000 oraz Bituthene 4000, tam gdzie spełniają one jedynie funkcje hydroizolacji. Różnica między nimi polega Izolacja Bituthene ze środkiem gruntującym Primer B2 na tym, że w Bituthene 8000 (jako rozwinięcie Bituthene 4000) zastosowano nową, mocniejszą i gazoszczelną (odporną na przenikanie radonu i metanu), jasnoszarą warstwę nośną. Bituthene 8000 jest znacznie mocniejsza i wytrzymalsza, a jakiekolwiek przypadkowe uszkodzenie, które na czarnej powierzchni Bituthene 4000 mogłoby zostać niezauważone, na jasnoszarej Bituthene 8000 jest dobrze widoczne dzięki znajdującej się pod spodem czarnej masie bitumiczno-kauczukowej. Warunkiem dobrego funkcjonowania izolacji jest jej odpowiednie zabezpieczenie przed uszkodzeniem. W przypadku izolacji Bituthene 4000/8000 najlepszym zabezpieczeniem są systemowe płyty Servipak, ale ich stosowanie nie jest warunkiem koniecznym przy aplikacji Przekrój krawędzi Narożnik Szczegół narożnika Szczegół narożnika Taśma ADCOR 550S zawinięta wokół rury 100 mm min. Membrana Bituthene Etap I góra 42 www.eksper tbudowlany.pl krawędź narożna Etap II Etap III warstwa taśmy (na zakładkę) Detale naroży wewnętrznych narożnik Etap IV Detale naroży zewnętrznych narożnik warstwa taśmy (na zakładkę) krawędź narożna Etap I Rys. 1. Uszczelnienie przejścia rurowego przez ścianę z wykorzystaniem systemu Bituthene. Etap II narożnik dół Przekrój krawędzi warstwa taśmy (na zakładkę) narożnik dół 100 mm min. Bituthene (nie dotyczy rozwiązań mostowych i pod nawierzchnie układane na gorąco). Zabezpieczeniem izolacji Bituthene 4000/8000 może być również dowolna warstwa ochronna, której podstawowym zadaniem jest niedopuszczenie do mechanicznego uszkodzenia membrany podczas aplikowania następnych warstw, przy aplikacji na powierzchniach poziomych, zasypywania wykopu i osiadania gruntu w wykopie przy aplikacji na powierzchniach pionowych. Częstym błędem jest stosowanie różnych niesystemowych sposobów zabezpieczeń izolacji Bituthene 4000/8000, np. układanie grubej geowłókniny o dużej gęstości, folii kubełkowej czy płyt styropianowych różnej grubości (najczęściej 1,5–2 cm), mocowanych punktowo taśmą Bitustik. warstwa taśmy (na zakładkę) krawędź narożna góra Servipak 3 System izolacji Bituthene stosowany jest w Polsce od ponad 25 lat. Służy do zabezpieczania powierzchni poziomych i pionowych budynków. Oprócz izolacji fundamentów Bituthene stosuje się także do zabezpieczenia balkonów, tarasów, „zielonych dachów”, płyt parkingowych, dylatacji, zbiorników wody, elementów stalowych i wielu innych. krawędź narożna Etap III Etap IV Rys. 2. Rozwiązanie detali przy hydroizolacji naroży wewnętrznych i zewnętrznych. nr 2/2009 Przed ułożeniem membrany powierzchnia zagruntowana środkiem Primer B2 musi całkowicie wyschnąć. Należy gruntować tylko taki obszar, który będzie zaizolowany jeszcze tego samego dnia. Jeżeli przewiduje się układanie membrany przy temperaturze niższej niż +4°C, należy sprawdzić, czy wszystkie powierzchnie są wolne od lodu i szronu. Membranę Bituthene 4000/8000 układa się stroną przylepną na zgruntowaną, pozbawioną lodu, szronu i kondensacji pary wodnej powierzchnię, odklejając stopniowo rozdzielający papier zabezpieczający. W trakcie przyklejania membranę należy dociskać do podłoża szczotką, zapewniając w ten sposób jej dobre związanie początkowe oraz usuwając spod niej powietrze. Przylegające pasy rolek układa się równolegle i w linii, tak aby ich brzegi tworzyły zakłady boczne i końcowe nie mniejsze niż 5 cm. Następnie należy docisnąć membranę na całej powierzchni gumowym wałkiem. Ewentualne uszkodze- BUDOWA W skład systemu Bituthene wchodzi nowoczesna samoprzylepna membrana stanowiąca połączenie wysoko wydajnej, poprzecznie laminowanej błony nośnej HDPE z superlepką mieszanką kauczukowo-bitumiczną (Bituthene 4000 lub Bituthene 8000). Stosuje się ją z tolerującym wilgoć środkiem gruntującym Primer B2 oraz (jako elementem doszczelniającym) płynną membraną Bituthene Liquid Membrane (Bituthene LM) (rys. 1). Izolacja Bituthene 4000/8000 produkowana jest w rolkach szerokości 1 m i długości 20 m. Stosuje się ją na zimno. Można ją układać przy temperaturach od –10° do +35°C. Układanie izolacji ścian polega na naklejeniu pionowych pasów Bituthene 4000/8000 na uprzednio zagruntowanym, nośnym podłożu. Na ścianach wysokich folię należy bardzo dobrze przykleić w części górnej, zabezpieczając ją przed zsuwaniem się. Górne krawędzie układanych pasów zabezpiecza się najczęściej listwą mocującą. 150 mm 150 mm A Servipak 3 Izolacja Bituthene ze środkiem gruntującym Primer B2 Izolacja Bituthene ze środkiem gruntującym Primer B2 B Servipak 3 150 mm REKLAMA 150 mm Rys. 3. Sposoby izolowania naroży: od zewnątrz (A) i od wewnątrz (B). nr 2/2009 nia powierzchni można naprawić, naklejając łaty o wymiarach większych niż uszkodzenie i mocno dociskając je wałkiem. Elementy naroży wewnętrznych i zewnętrznych wykonuje się poprzez naklejenie odpowiednio dociętych kawałków izolacji (rys. 2, 3) i naklejenie izolacji Bituthene 4000/8000. GRACE Sp. z o.o. ul. Szczepanowskiego 10/2, 60-541 Poznań tel. (022) 728 98 77, fax (022) 855 41 32 e-mail: [email protected] [email protected] [email protected] www.graceconstruction.com www.eksper tbudowlany.pl 43 TYNK NA ELEWACJI Cienkowarstwowe tynki strukturalne mają chronić ściany zewnętrzne przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych oraz upiększać elewacje domu. Mogą być układane bezpośrednio na tynku tradycyjnym albo stanowić warstwę wykończeniową systemu ociepleń. Tynki znanych producentów są bez wątpienia dobrej jakości. Nowoczesny reżim technologiczny, odpowiedni dobór surowców oraz dokładne kontrole jakości pozwalają, z większym lub mniejszym powodzeniem, stosować każdy rodzaj tynku w każdych warunkach. Ale czy warto? Trwałość tynku, jego przyczepność, barwa i faktura, a w efekcie zadowolenie inwestora gwarantuje wybór najlepszego produktu. Istnieją jednak pewne granice dowolności, których przekroczyć nie można. Przykładem może być ściana ocieplona wełną mineralną, do wykończenia której stosuje się tylko tynki o znacznej paroprzepuszczalności, czyli dostosowane do parametrów całej przegrody. Jeśli ocieplenie wykonane jest ze styropianu, wtedy takich ograniczeń nie ma. DROGI CZY TANI O właściwościach tynków, a także o ich cenie decyduje głównie spoiwo użyte do produkcji. W cennikach producentów łatwo wyróżnić tynki tanie (np. mineralne) i tynki drogie (np. silikonowe). Jak się jednak okazuje tani nie znaczy wcale gorszy od drogiego. Wręcz przeciwnie, w niektórych przypadkach tani produkt sprawdzi się równie dobrze. O ile więc nie ma przeciwwskazań dotyczących np. paroprzepuszczalności przegrody, to na elewacji można z powodzeniem 44 www.eksper tbudowlany.pl stosować każdy tynk, na jaki inwestora stać. Oczywiście, najdroższe tynki są lepsze pod pewnymi względami od tańszych. Nie zawsze jednak ich bardzo dobre właściwości będą miały okazję sprawdzić się, jeśli zostaną niewłaściwie zastosowane. Przykładem może być użycie tynku silikonowego na elewacji budynku osłoniętego przez drzewa. Zaletą takiego tynku jest niska nasiąkliwość, elastyczność i łatwość czyszczenia; cechy te znacząco wpływają na jego cenę. Jeśli jednak dom jest osłonięty drzewami, które chronią go przed nagrzewającym słońcem, zacinającym deszczem i kurzem, to pokrycie takiego budynku tynkiem silikonowym jest zbędnym wydatkiem. Finansowy aspekt jest niezwykle zaskakujący jeśli chodzi o trwałość tynku. Okazuje się bowiem, że tańsze tynki mineralne są trwalsze od silikatowych, silikonowych i akrylowych. A najlepszą trwałość można osiągnąć, malując tynk mineralny farbą silikatową. Tynk mineralny utwardza się w trakcie eksploatacji, a farba silikatowa, która wiąże w jego porach, dodatkowo go wzmacnia i chroni. Efektem użycia farby silikatowej na tynku mineralnym jest stworzenie bardzo dobrze trzymającej się podłoża mikroporowatej powłoki, przepuszczającej parę wodną i gazy. OPÓR DYFUZYJNY ŚCIAN Tynk nie powinien w znaczący sposób ograniczać przepływu pary wodnej przez przegrodę. Przed decyzją o wyborze konkretnego rodzaju warto zwrócić się o pomoc do doradcy producenta, który dokona obli- Fot. Baumit BUDOWA mgr inż. Piotr Idzikowski Tynki cienkowarstwowe produkowane są w czterech podstawowych wersjach i kilku odmianach. Są tynki mineralne, akrylowe, silikatowe i silikonowe. Dokonując wyboru, warto wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników, np.: właściwości i rodzaj produktu, jego cenę, parametry przegrody, na której ma być układany, a także konkretne warunki otoczenia domu. Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto zasięgnąć porady fachowca – doradcy technicznego producenta, architekta lub sprzedawcy. czeń cieplno-wilgotnościowych i prawidłowo zaprojektuje przegrodę. Jeśli tynki układane są na ścianach wykonanych z materiałów o wysokiej paroprzepuszczalności, np. z betonu komórkowego, to powinny mieć podobne parametry. W takim przypadku należy zastosować tynki na spoiwie mineralnym lub silikatowym. Podobnie, gdy ściana jest ocieplona wełną mineralną. Jeśli istnieją jakieś wątpliwości co do paroprzepuszczalności pustaków lub bloczków, to warto, a nawet należy skontaktować się z przedstawicielem ich producenta i zapytać o zalecenia dotyczące tynkowania. CHARAKTER BUDYNKU Są przypadki, kiedy od razu trzeba zrezygnować z tynków akrylowych, a nastawić się na paroprzepuszczalne mineralne bądź silikatowe. Dotyczy to sal gimnastycznych, pralni, suszarni, basenów, dużych kuchni, chłodni i innych budynków mieszczących pomieszczenia, w których może następować zwiększona produkcja pary wodnej. Jeśli budynek jest ocieplony styropianem, wówczas ograniczenia użycia tynku akrylowego nie istnieją. WIEK BUDYNKU W przypadku budynków nowo wybudowanych teoretycznie lepiej zastosować tynki bardziej paroprzepuszczalne. Chodzi o to, aby materiały użyte do murowania miały możliwość wyschnięcia. Najlepiej najpierw zakończyć wszystkie technologie mokre wewnątrz budynku i pozwolić ścianom wyschnąć, a dopiero potem rozpocząć prace tynkarskie na zewnątrz. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Jeżeli więc w budynku będzie prowadzone tynkowanie czy wylewanie posadzek, to zastosowanie tynków akrylowych na elewacji zdecydowanie utrudni odparowywanr 2/2009 mogą być one nieskuteczne. Nawet zastosowanie tynków mineralnych i silikatowych nie jest czasami w stanie zapobiec obrastaniu elewacji. Stały dopływ wilgoci, wynikający np. ze źle wykonanych obróbek blacharskich, będzie powodował zazielenienie ścian bez względu na rodzaj zastosowanego tynku. Warto również wiedzieć, że tynki akrylowe i silikonowe w pewien sposób same chronią się przed korozją biologiczną – mają niską nasiąkliwość (tynki mineralne i silikatowe tej właściwości nie mają). promocja nie wody z przegród zewnętrznych i w konsekwencji może spowodować zawilgocenie ścian. Jeśli jednak będzie to pierwsze tynkowanie budynku, który został zbudowany rok temu i zakończone zostały w nim wszystkie technologie mokre, to lepiej zastosować tynki bardziej elastyczne, czyli akrylowe bądź silikonowe. Spowodowane jest to pracą budynku i związanymi z nią naprężeniami, powstającymi jeszcze przez kilka lat od jego wybudowania. Do tynkowania starych, kilkudziesięcioletnich budynków należy zdecydowanie używać tynków paroprzepuszczalnych, zwłaszcza silikatowych. Zwietrzałe mury mają bowiem bardzo dużą paroprzepuszczalność. W przypadku starych zawilgoconych budynków sytuacja jest podobna jak przy nowo wybudowanych. Układając na ścianach tynk akrylowy, z pewnością zamkniemy wilgoć w ścianie i będzie ona musiała odparowywać do wewnątrz. NOWO¥m OTOCZENIE BUDYNKU – PRZEMYSŁ I DROGI Elewacja domu wybudowanego przy ruchliwej drodze z pewnością będzie się szybko brudziła. Może też pękać, gdy ruchowi ulicznemu towarzyszyć będą drgania. Dlatego w przemysłowych strefach miast lub przy szlakach komunikacyjnych wskazane jest użycie tynku o niskiej nasiąkliwości, Fot. Kreisel OTOCZENIE BUDYNKU – ZIELEŃ Tynk cienkowarstwowy nakłada się do grubości jego kruszywa. Fot. Kreisel Las, park i inne skupiska zieleni lub zbiorniki wodne w pobliżu domu są potencjalnym źródłem powstania na elewacji zabrudzeń organicznych. Tynki mogą się po prostu zazieleniać. W takim przypadku warto użyć tynków mineralnych lub silikatowych, które same chronią się przed rozwojem korozji biologicznej – mają wysoki odczyn alkaliczny (pH ~12), który uniemożliwia rozwój mikroorganizmów. Tynki akrylowe i silikonowe muszą być chronione przez producentów, gdyż w swoim składzie zawierają związki organiczne, stanowiące doskonałą pożywkę dla grzybów i mchów. Dlatego do tego typu tynków dodawane są biocydy – środki ograniczające możliwość rozwoju mikroorganizmów. Należy jednak pamiętać, że przy wysokim nasyceniu powietrza zarodnikami i, co ważniejsze, przy dużej wilgoci, która zawsze towarzyszy skupiskom zieleni, Autor zadaá sobie trud pisania bez ogródek o sprawach trudnych z punktu widzenia technicznego i o realizacjach, w których popeániono bardzo liczne báĊdy. Trzeba zaznaczyü, Īe dziedzina, o której traktuje praca, jest dziedziną nową i nowatorską na polskim rynku (...). Poradnik stanowi kompleksowe i usystematyzowane dzieáo, co umoĪliwia wykorzystanie go zarówno do celów projektowych, jak i wykonawczych oraz eksploatacyjnych (...). dr inĪ. Jerzy KaryĞ Zagładzanie tynku mozaikowego. Maciej Rokiel „Poradnik. Hydroizolacje w budownictwie” Dom Wydawniczy MEDIUM Warszawa 2009 wyd. II rozszerzone, 507 s. Fot. Atlas KsiÚgarnia Techniczna nr 2/2009 ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel.: (0-22) 810 21 24 faks: (0-22) 810 27 42 e-mail: [email protected] www.ksiegarniatechniczna.com.pl KOLORY 46 www.eksper tbudowlany.pl FAKTURY Na uprzywilejowanej pod tym względem pozycji stoją tynki dyspersyjne, ponieważ mają praktycznie nieograniczoną możliwość barwienia w masie. Tynki mineralne dostępne są w kilkunastu pastelowych od- Tynki cienkowarstwowe produkowane są w kilku typach faktur. Najczęściej spotykane to: faktura nakrapiana, potocznie zwana „barankiem”, oraz faktura drapana, nazywana również „rowkowaną” lub „kornikiem”. Tynki mineralne, akrylowe, silikatowe i silikonowe mogą być fakturowane na obydwa sposoby. O wyborze faktury należy zdecydować w momencie zakupu tynku, gdyż z masy przeznaczonej przez producenta do uzyskania „kornika” nie da się uzyskać „baranka” i odwrotnie. Decyduje o tym wielkość, kształt i ilość kruszywa zawartego w opakowaniu. Wielkość kruszywa decyduje również o grubości tynku cienkowarstwowego. Najczęściej spotykane wymiary to 1,5, 2, 2,5 i 3 mm. Ze względu na elegancki wygląd popularnością cieszą się tynki tzw. mozaikowe lub kamyczkowe. Ostateczny ich wygląd uzyskuje się poprzez zagładzanie drobnego kruszywa kwarcowego lub marmurowego zatopionego w żywicy. Uzyskana powierzchnia jest zbliżona do gładkiej, ale przy potarciu ręką wyczuwalne są pojedyncze ziarna kruszywa. W sprzedaży dostępne są również tynki cienkowarstwowe do dowolnego fakturowania. Po nałożeniu takiego tynku na ścianę, jego powierzchnie fakturuje się wałkiem ze wzorem lub innym tego typu narzędziem. Efekt końcowy zależy tylko od fantazji i umiejętności wykonawcy. „baranek” „kornik” „baranek” „kornik” PODSUMOWANIE CZAS TYNKOWANIA Idealna pora na tynkowanie to wiosna i wczesna jesień. Temperatura około 15°C, brak wiatru i stabilność warunków atmosferycznych – to pogodowi sprzymierzeńcy tynkarzy. Jeśli jednak tynkowanie przypadło na dżdżystą i zimną jesień, to zdecydowanie odradzam stosowania tynków dyspersyjnych. Ze względu na dużą wilgotność powietrza i niskie temperatury proces wiązania i wysychania tynków będzie znacznie wydłużony. W konsekwencji z pewnością obniży to wytrzymałość i trwałość wyprawy. Praca tynkami mineralnymi w takich niedogodnych warunkach grozi natomiast ich przebarwieniem (wynikającym z zawartości cementu i wapna), co nie wpływa jednak na wytrzymałość wyprawy. Tak wykonaną elewację trzeba będzie najprawdopo- wać również tynków barwionych pigmentami organicznymi, gdyż mogą one blaknąć na słońcu. dobniej szybko pomalować, bo przebarwiony tynk raczej nie będzie zdobił domu. „kornik” cieniach. Idealnym rozwiązaniem dla tych, którzy chcą zachować dobrą dyfuzję pary wodnej przez ściany i spełnić marzenia o intensywnie kolorowej elewacji, jest położenie białego paroprzepuszczalnego tynku mineralnego i pomalowanie go farbą o podobnych właściwościach, np. silikatową. Ponadto, jeśli w grę wchodzi ciemna kolorystyka, to należy zwrócić uwagę na współczynnik odbicia przez tynk światła rozproszonego. Na intensywnie nasłonecznionych elewacjach nie należy stosować kolorów o współczynniku mniejszym niż 20%, gdyż takie powierzchnie bardzo się nagrzewają i mogą powodować zniszczenie tynku. Na takich słonecznych elewacjach nie należy stoso- Fot. Atlas BUDOWA elastycznego, czyli najlepiej akrylowego lub silikonowego. Są to tynki, które najłatwiej utrzymać w czystości. Paradoksalnie, brudzą się one znacznie szybciej niż mineralne i silikatowe, ponieważ na ich powierzchni wytwarzają się ujemne potencjały przyciągające drobiny brudu i kurzu; tynki na spoiwie mineralnym są obojętne elektrostatycznie. Ten aspekt nie ma jednak większego znaczenia, gdyż tynki akrylowe i silikonowe brudzą się tylko powierzchniowo, a taki brud łatwo usunąć. W przypadku tynków silikonowych mniejsze zabrudzenia usuwają się same wraz z padającym deszczem. Ma to związek z bardzo niską nasiąkliwością tych tynków i często nazywa się je samoczyszczącymi. Jeśli zabrudzenia nie usuną się same, to i tak zdecydowanie łatwiej wyczyścić tynk akrylowy lub silikonowy, ponieważ są one odporne na szorowanie. Tynki mineralne i silikatowe są tynkami nasiąkliwymi (nasiąkanie ograniczane jest w nich tylko poprzez dodatki hydrofobowe), dlatego brudzą się one nie tylko powierzchniowo, a również strukturalnie. Przy tego typu zabrudzeniach klasyczne czyszczenie niewiele da, a może jedynie doprowadzić do mechanicznego uszkodzenia tynku. W takim przypadku konieczne będzie malowanie elewacji. Jeśli dom stoi przy drodze o dużym natężeniu ruchu ciężkich samochodów, to zastosowanie tynków akrylowych i silikonowych jest uzasadnione również z innego względu. Oba rodzaje tynków zawierają mniejszą lub większą ilość polimerów, które powodują, że są one w pewnym stopniu elastyczne, co pośrednio nabiera znaczenia przy przenoszeniu drgań od ruchu samochodów. W większości przypadków nie da się jednoznacznie wskazać idealnego tynku na konkretną elewację. Najważniejsze jest jednak, aby być świadomym swojego wyboru i znać zalety oraz zagrożenia wynikające z zastosowania takiego, a nie innego rozwiązania. Gdzie zatem szukać pomocy przy wyborze tynku? Zdecydowanie najlepiej u producenta, który w swojej ofercie ma zwykle pełny asortyment wyrobów. Przedstawicielem producenta jest doradca, czyli osoba posiadająca wystarczającą wiedzę, aby wskazać najlepsze rozwiązanie. O poradę można też zwrócić się do architekta, który projektował dom. Pomoże on dobrać odpowiedni produkt zarówno do typu podłoża, jak i do konkretnych warunków otoczenia. Jego porady będą również bardzo cenne, jeśli chodzi o wybór odpowiedniej kolorystyki elewacji, która podkreśli urodę całego domu. nr 2/2009 BUDOWA PRZEGLĄD TYNKÓW CIENKOWARSTWOWYCH ATLAS Sp. z o.o. ul. Świętej Teresy 105, 91-222 Łódź, infolinia 0 800 168 083 [email protected], www.atlas.com.pl ATLAS CERMIT SN/DR ATLAS CERMIT N/R ATLAS SILKAT N/R Rodzaj tynku: mineralny; Cechy szczególne tynku: wysoka paroprzepuszczalność, hydrofobowość, zawartość włókien zbrojących, trwałość, odporność na mikropęknięcia, wyrób objęty Europejskimi Aprobatami Technicznymi nr 06/0081 i 06/0173; Zastosowanie: do ręcznego wykonywania wypraw zewnętrznych i wewnętrznych na wszystkich podłożach mineralnych; Warunki stosowania: od +5 do +25ºC; świeży tynk należy chronić w trakcie prac i w czasie wysychania przed bezpośrednim nasłonecznieniem, wiatrem i opadami atmosferycznymi; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: 2,5–4 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 41 kolorów; nakrapiana – „baranek” (CERMIT SN) i rustykalna – „kornik” (CERMIT DR); Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: 1,5 godz.; Czas schnięcia: od 12 do 48 godz.; Opakowania: worki papierowe 25 kg Rodzaj tynku: akrylowy; Cechy szczególne tynku: duża odporność na czynniki atmosferyczne i uszkodzenia, elastyczność, łatwość aplikacji, bogata paleta aż 700 barw, możliwość zmywania wodą pod ciśnieniem, wyrób objęty Europejską Aprobatą Techniczną nr 06/0081; Zastosowanie: do ręcznego wykonywania wypraw zewnętrznych i wewnętrznych na wszystkich podłożach mineralnych; Warunki stosowania: od +5 do +25ºC; świeży tynk należy chronić w trakcie prac i w czasie wysychania przed bezpośrednim nasłonecznieniem, wiatrem i opadami atmosferycznymi; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: 2,5–4,5 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 695 kolorów, nakrapiana – „baranek” (CERMIT N) i rustykalna – „kornik” (CERMIT R); Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: od 12 do 48 godz.; Opakowania: wiadra plastikowe 25 kg Rodzaj tynku: silikatowy; Cechy szczególne tynku: bardzo wysoka paroprzepuszczalność, hydrofobowość, odporność mikrobiologiczna na działanie grzybów, alg i glonów, wyrób objęty Europejskimi Aprobatami Technicznymi nr 06/0081 i 06/0173; Zastosowanie: do ręcznego wykonywania wypraw zewnętrznych i wewnętrznych na wszystkich podłożach mineralnych; Warunki stosowania: od +5 do +25ºC; świeży tynk należy chronić w trakcie prac i w czasie wysychania przed bezpośrednim nasłonecznieniem, wiatrem i opadami atmosferycznymi; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm; Wydajność: 2,5–3 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 352 kolory; nakrapiana – „baranek” (SILKAT N) i rustykalna – „kornik” (SILKAT R); Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: od 12 do 48 godz.; Opakowania: wiadra plastikowe 25 kg Cena brutto: 38,90 zł/25 kg Cena brutto: od 123,33 zł/25 kg Cena brutto: od 173,53 zł/25 kg BAUMIT Sp. z o.o. ul. Sukiennice 6, 50-107 Wrocław, tel. (071) 358 25 00 e-mail: [email protected], www.baumit.pl 48 ATLAS SILKON N/R BAUMIT TYNK DEKORACYJNY NANOPOR ( NANOPORPUTZ) BAUMIT TYNK SILIKONOWY (SILIKONPUTZ) Rodzaj tynku: silikonowy; Cechy szczególne tynku: doskonała hydrofobowość, zdolność samooczyszczenia, niska nasiąkliwość, odporność mikrobiologiczna na działanie grzybów, alg i glonów, wyrób objęty Europejskimi Aprobatami Technicznymi nr 06/0081 i 06/0173; Zastosowanie: do ręcznego wykonywania wypraw zewnętrznych i wewnętrznych na wszystkich podłożach mineralnych; Warunki stosowania: od +5 do +25ºC; świeży tynk należy chronić w trakcie prac i w czasie wysychania przed bezpośrednim nasłonecznieniem, wiatrem i opadami atmosferycznymi; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm; Wydajność: 2,5–3 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 655 kolorów; nakrapiana – „baranek” (SILKON N) i rustykalna – „kornik” (SILKON R); Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: od 12 do 48 godz.; Opakowania: wiadra plastikowe 25 kg Cechy szczególne tynku: paroprzepuszczalny, dzięki specjalnie opracowanej mikrostrukturze oraz wysokojakościowym dodatkom nanokrystalicznym i nieorganicznym uzyskano zwiększoną odporność na zabrudzenia powierzchni i związanego z nim rozwoju alg; Zastosowanie: do ochrony i estetycznego kształtowania elewacji i jej fragmentów; do stosowania na istniejących tynkach i szpachlach mineralnych, betonie; do zastosowania przy renowacji budynków oraz jako warstwa wykończeniowa w systemach ociepleniowych Baumit; Warunki stosowania: od +8ºC; Grubość warstwy: 1 mm, 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: 2,0–4,2 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 200 kolorów wg wzornika Baumit, faktura drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: ok. 24–48 godz. (zależnie od warunków otoczenia); Opakowania: kubeł 30 kg Rodzaj tynku: silikonowy; Cechy szczególne tynku: hydrofobowy, paroprzepuszczalny; Zastosowanie: do stosowania na zewnątrz i wewnątrz, w szczególności przeznaczony jako warstwa wykończeniowa w systemach ociepleń na styropianie oraz wełnie mineralnej; Warunki stosowania: od +5ºC; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: 2,5–4,2 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 200 kolorów wg wzornika Baumit, faktura rowkowa lub drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: 24–48 godz. (zależnie od warunków otoczenia); Opakowania: kubeł 30 kg Cena brutto: od 235,10 zł/25 kg Cena brutto: 411,20 zł Cena brutto: 325,74 zł www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 PRZEGLĄD TYNKÓW CIENKOWARSTWOWYCH BUDOWA BAUMIT TYNK SILIKATOWY (SILIKATPUTZ) BAUMIT TYNK AKRYLOWY (GRANOPORPUTZ) BAUMIT EDELPUTZ SPEZIAL Rodzaj tynku: silikatowy; Cechy szczególne tynku: hydrofobowy, przepuszczający parę wodną; Zastosowanie: do stosowania wewnątrz i na zewnątrz budynków, stosowany szczególnie w systemie ociepleń na wełnie mineralnej, ochronie zabytków, do renowacji, remontu starych budynków; Warunki stosowania: od +8ºC; Grubość warstwy: 0,5 mm, 1 mm, 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: 1,4–4,2 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 200 kolorów wg wzornika Baumit, faktura rowkowa lub drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Opakowania: kubeł 30 kg Rodzaj tynku: akrylowy; Cechy szczególne tynku: hydrofobowy, odporny na warunki atmosferyczne; Zastosowanie: do stosowania wewnątrz i na zewnątrz budynków, w szczególności w systemie ociepleń Baumit Granopor; Warunki stosowania: od +5ºC; Grubość warstwy: 0,5 mm, 1 mm, 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: 1,4–4,1 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 200 kolorów wg wzornika Baumit, faktura rowkowa lub drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Opakowania: kubeł 30 kg Rodzaj tynku: mineralny; Cechy szczególne tynku: wodoodporny, paroprzepuszczalny, odporny na warunki atmosferyczne; Zastosowanie: do stosowania wewnątrz i na zewnątrz budynków, do nanoszenia maszynowego i ręcznego, jako wykończenie powierzchni w systemach; Warunki stosowania: od +5ºC; Grubość warstwy: 1 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: 2,5–4,3 kg na 1 m²; Kolory, faktury: 200 kolorów wg wzornika Baumit; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Opakowania: worek 25 kg Cena brutto: 285,48 zł Cena brutto: 267,18 zł Cena brutto: 62,53 zł (biały) CEDAT Sp. z o.o ul. Budowlanych 19 80-298 Gdańsk CEKOL C-35 CEKOL C-35 „baranek” CEKOL C-35 „kornik” Rodzaj tynku: mineralny; Cechy szczególne tynku: wodoodporna, mrozoodporna, elastyczna zaprawa, nie zawiera składników toksycznych, ani podatnych na żółknięcie pod wpływem światła i warunków atmosferycznych, polecany jako warstwa zewnętrzna w systemach ociepleń CEKOL CS; Zastosowanie: do wygładzania, wyrównywania i uszlachetniania zewnętrznych ścian budynków (elewacji), może być również stosowany wewnątrz pomieszczeń, a szczególnie w pomieszczeniach o dużej wilgotności (np. łazienki, sauny, chłodnie); Warunki stosowania: od +5 do +25ºC; Grubość warstwy: od 1 mm do 5 mm; Wydajność: 1,5 kg na 1 m²; Kolory, faktury: kolor biały, 3 faktury: gładka, „baranek” (do 1,5 mm lub 2,5 mm) i „kornik” (do 2 mm lub 3 mm); Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: od 3 do 4 godz., w zależności od temperatury; Czas schnięcia: całkowite utwardzenie po 28 dniach; Opakowania: worki papierowe 5 kg, 20 kg Rodzaj tynku: mineralny; Cechy szczególne tynku: wodoodporna, mrozoodporna, elastyczna zaprawa, nie zawiera składników toksycznych, ani podatnych na żółknięcie pod wpływem światła i warunków atmosferycznych, polecany jest jako warstwa zewnętrzna w systemach ociepleń CEKOL CS; Zastosowanie: do wygładzania, wyrównywania i uszlachetniania zewnętrznych ścian budynków (elewacji), może być również stosowany wewnątrz pomieszczeń; Warunki stosowania: od +5 do +25ºC; Grubość warstwy: od 1,5 mm lub 2,5 mm; Wydajność: „baranek” 1,5 mm – 2,3 kg/m², „baranek” 2,5 mm – 3,5 kg/m²; Kolory, faktury: kolor biały, „baranek”; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: ok. 2 godz.; Czas schnięcia: w zależności od warunków atmosferycznych; Opakowania: worki papierowe 25 kg Rodzaj tynku: mineralny; Cechy szczególne tynku: wodoodporna, mrozoodporna, elastyczna zaprawa, nie zawiera składników toksycznych, ani podatnych na żółknięcie pod wpływem światła i warunków atmosferycznych, polecany jest jako warstwa zewnętrzna w systemach ociepleń CEKOL CS; Zastosowanie: do wygładzania, wyrównywania i uszlachetniania zewnętrznych ścian budynków (elewacji), może być również stosowany wewnątrz pomieszczeń; Warunki stosowania: od +5 do +25ºC; Grubość warstwy: do 2 mm lub 3 mm; Wydajność: „kornik” 2 mm – 3 kg/m², „kornik” 3 mm – 3,5 kg/m²; Kolory, faktury: kolor biały, „kornik”; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: ok. 2 godz.; Czas schnięcia: w zależności od warunków atmosferycznych; Opakowania: worki papierowe 25 kg Cena brutto: 5 kg – 17,97 zł, 20 kg – 62,23 zł Cena brutto: 25 kg – 54,61 zł Cena brutto: 25 kg – 54,61 zł nr 2/2009 www.eksper tbudowlany.pl 49 BUDOWA PRZEGLĄD TYNKÓW CIENKOWARSTWOWYCH DRYVIT SYSTEMS USA (EUROPE) Sp. z o.o. Krze Duże 7, 96-325 Radziejowice infolinia: 0 801 379 848, www.dryvit.pl DRYVIT PMR DRYTEX DRYVIT SLK Rodzaj tynku: akrylowy; Cechy szczególne tynku: wysoka odporność na uszkodzenia mechaniczne, odporność na niekorzystne oddziaływania środowiska, wysoka odporność na promieniowanie UV, wysoka elastyczność, wysoka odporność na zabrudzenia, wysoka odporność na wzrost alg i grzybów, paroprzepuszczalny; Zastosowanie: jako powłoka elewacyjna w systemach ocieplania i wykańczania ścian zewnętrznych budynków, cienkowarstwowy tynk dekoracyjny do stosowania na zewnątrz i wewnątrz budynków; Warunki stosowania: +4°C; Grubość warstwy: min. 1,5 mm; Kolory, faktury: 500 kolorów; „kornik”, drobny „baranek”, „baranek”, gładka; Wydajność: od 1 do 3 kg/m2, w zależności od faktury; Czas schnięcia: ok. 24 godz.; Opakowanie: wiadro 24,72 kg netto Rodzaj tynku: mineralny; Cechy szczególne tynku: wysoka odporność na wzrost alg i grzybów, wysoka odporność na niekorzystne oddziaływanie środowiska, odporność na powstawanie pęknięć i zabrudzenia; Zastosowanie: jako powłoka elewacyjna w systemach ocieplania i wykańczania ścian zewnętrznych budynków, cienkowarstwowy tynk dekoracyjny do stosowania na zewnątrz i wewnątrz budynków; Warunki stosowania: +4°C; Grubość warstwy: min. 1,5 mm; Kolory, faktury: kolor biały, tynk należy pomalować farbą wg kolorystyki Dryvit; „kornik”, drobny „baranek”, „baranek”; Wydajność: od 2,1 do 2,5 kg/m2, w zależności od faktury; Czas schnięcia: ok. 24 godz.; Opakowanie: worek 25 kg netto Rodzaj tynku: silikatowy; Cechy szczególne tynku: wysoka paroprzepuszczalność, trwałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne, wysoka odporność na wzrost alg i grzybów. Faktury: tynki barwione w masie, „kornik”, „baranek”, drobny „baranek”; Wydajność: 1,2–2,8 kg/m2, w zależności od faktury; Zastosowanie: powłoka elewacyjna w systemach ocieplania i wykańczania ścian zewnętrznych budynków, cienkowarstwowy tynk dekoracyjny do stosowania na zewnątrz i wewnątrz budynków. Warunki stosowania: +4°C; Czas schnięcia: w przeciętnych warunkach atmosferycznych (temperatura 20°C, wilgotność względna powietrza 55%) ok. 24 godz.; Opakowanie: wiadro 24,72 kg netto Cena brutto: ok. 303 zł Cena brutto: od 72 zł Cena brutto: od 308 zł ARMASIL T PERMURO NOVALIT T Rodzaj tynku: silikonowy; Cechy szczególne tynku: wyjątkowa odporność na niekorzystne działanie czynników atmosferycznych, wysoka odporność na zabrudzenia z efektem „samoczyszczenia” podłoża, wysoka paroprzepuszczalność, niska nasiąkliwość powierzchniowa, bardzo dobra przyczepność zarówno do podłoży mineralnych, jak i pokrytych powłoką na bazie tworzyw sztucznych; Zastosowanie: do wykonywania ochronno-dekoracyjnych cienkowarstwowych wypraw tynkarskich na zewnątrz budynków oraz warstw wykończeniowych w renowacyjnym systemie antyrysowym, w systemie ociepleń na bazie styropianu i wełny mineralnej; Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, unikać pracy na powierzchniach bezpośrednio nasłonecznionych i przy silnym wietrze; Grubość warstwy: 1 mm, 1,5 mm, 2 mm, 2,5 mm; Wydajność: 1,8–4,5 kg/m2; Kolory, faktury: naturalna biel oraz kolory wg wzornika KABE, NCS, faktura pełna; Czas schnięcia: ok. 24 godz.; Opakowania: 25 kg Rodzaj tynku: akrylowy; Cechy szczególne tynku: wysoka odporność na niekorzystne działanie czynników atmosferycznych, duża wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne i mikrospękania, niska nasiąkliwość powierzchniowa, szeroka paleta kolorów, duży wybór faktur i grubości ziarna, łatwe nakładanie i wyprowadzanie wzoru, dodatkowe zabezpieczenie przed porostem glonów i grzybów; Zastosowanie: do wykonywania ochronno-dekoracyjnych cienkowarstwowych wypraw tynkarskich na zewnątrz budynków oraz w systemie ociepleń na bazie styropianu; Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, unikać pracy na powierzchniach bezpośrednio nasłonecznionych i przy silnym wietrze; Grubość warstwy: 1 mm, 1,5 mm, 2 mm, 2,5 mm, 3 mm; Wydajność: od 1,8 do 4,5 kg/m2; Kolory, faktury: naturalna biel oraz kolory wg wzornika KABE, NCS lub dostarczonego wzoru, faktura pełna, drapana/mieszana, modelowana; Czas schnięcia: ok. 6 godzin, całkowite utwardzenie wyprawy tynkarskiej następuje po ok. 48 godz.; Opakowania: 25 kg Rodzaj tynku: polikrzemianowy, niskoalkaliczny, silikatowy; Cechy szczególne tynku: niskoalkaliczny odczyn (pH 8–9,5), wyjątkowa odporność na niekorzystne działanie czynników atmosferycznych, łatwe stosowanie na podłoża mineralne i pokryte powłoką na bazie tworzyw sztucznych, wysoka paroprzepuszczalność, odporność na zabrudzanie, niska nasiąkliwość powierzchniowa, dodatkowe zabezpieczenie przed porostem glonów i grzybów; Zastosowanie: do wykonywania ochronno-dekoracyjnych cienkowarstwowych wypraw tynkarskich na zewnątrz budynków oraz warstw wykończeniowych w systemie ociepleń na bazie styropianu i wełny mineralnej, w renowacyjnym systemie antyrysowym; Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, unikać pracy na powierzchniach bezpośrednio nasłonecznionych i przy silnym wietrze; Grubość warstwy: 1 mm, 1,5 mm, 2 mm, 2,5 mm, 3 mm; Wydajność: od 1,8 do 4,5 kg/m2; Kolory, faktury: biały oraz kolory wg wzornika KABE, NCS lub dostarczonego wzoru (pigmenty nieorganiczne), faktura pełna, drapana/mieszana, modelowana, gładka; Czas schnięcia: utwardzenie wyprawy tynkarskiej następuje po ok. 24 godz.; Opakowania: 25 kg Cena brutto: 187,57 zł Cena brutto: 139,99 zł Cena brutto: 164,39 zł FARBY KABE POLSKA Sp. z o.o. ul. Śląska 88, 40-742 Katowice, tel. (032) 204 64 60 fax (032) 204 64 66, [email protected], www.farbykabe.pl 50 www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 PRZEGLĄD TYNKÓW CIENKOWARSTWOWYCH BUDOWA KREISEL Technika Budowlana Sp. z o.o. ul. Szarych Szeregów 23, 60-462 Poznań tel. (061) 84 67 900 AKRYTYNK 010 MOZATYNK-S 050 POZTYNK-SZ 061 i 062 Rodzaj tynku: akrylowy; Cechy szczególne tynku: wysoka odporność mechaniczna, elastyczność oraz stabilność barwy; Zastosowanie: polecany do nowych oraz termomodernizowanych budynków w budownictwie mieszkaniowym i ogólnym, nadaje się do systemów ociepleń opartych na styropianie; Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, świeżo wykonane tynki należy chronić przed deszczem, mrozem i zbyt szybkim wysychaniem; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: w zależności od uziarnienia: „baranek” 1,5 mm – 2,4 kg, 2 mm – 3,4 kg, 3 mm – 5,0 kg, drapana 1,5 mm – 1,7 kg; 2 mm 2,4 kg; 3 mm – 3,7 kg/m2; Kolory, faktury: 380 kolorów, faktura „baranek” i drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: ok. 12–48 godz., w zależności od uziarnienia; Opakowania: wiaderko 25 kg Rodzaj tynku: akrylowy, mozaikowy; Cechy szczególne tynku: duża trwałość i odporność na wpływ czynników atmosferycznych, zmywanie i szorowanie, wysokoelastyczny i odporny mechanicznie; Zastosowanie: do wykonywania dekoracyjnych powierzchni cokołów, balustrad balkonowych, elementów ogrodzeń itp., a wewnątrz budynków – korytarzy, klatek schodowych, pomieszczeń wystawowych itp.; Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, świeżo wykonane tynki należy chronić przed deszczem, mrozem i zbyt szybkim wysychaniem; Grubość warstwy: 1,2 mm, 1,8 mm; Wydajność: w zależności od uziarnienia: 1,2 mm – ok. 3,3 kg, 1,8 mm – 4,8 kg/m2; Kolory, faktury: 78 kompozycji barwnych; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: ok. 12–48 godz., w zależności od uziarnienia; Opakowania: wiaderko 25 kg Rodzaj tynku: mineralny; Cechy szczególne tynku: duża trwałość i odporność na wpływ czynników atmosferycznych, bardzo dobra przepuszczalność pary wodnej i dwutlenku węgla, duża zdolność oddawania wilgoci, dzięki czemu szczególnie nadają się do systemów opartych na wełnie mineralnej, podwyższone pH tynku zwiększa odporność na korozję biologiczną; Zastosowanie: polecany do nowych oraz termomodernizowanych budynków w budownictwie mieszkaniowym i ogólnym, nadaje się do systemów ociepleń opartych na styropianie i wełnie mineralnej; Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, świeżo wykonane tynki należy chronić przed deszczem, mrozem i zbyt szybkim wysychaniem; Grubość warstwy: 1 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: w zależności od uziarnienia: „baranek” 1 mm – 2,1 kg, 2 mm – 2,9 kg, 3 mm – 4,3 kg, drapana 1 mm – 2 kg, 2 mm – 2,8 kg, 3 mm – 4,1 kg/m2; Kolory, faktury: 156 kolorów, faktura „baranek” i drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: 2 godz.; Czas schnięcia: ok. 12–48 godz., w zależności od uziarnienia; Opakowania: worek 25 kg Cena brutto: od 155 zł Cena brutto: od 240 zł Cena brutto: od 45 zł SILIKATYNK 020 SILIKON PROTECT 031 SISITYNK 040 Rodzaj tynku: silikatowy; Cechy szczególne tynku: łączy zalety tynków mineralnych (paroprzepuszczalność) i akrylowych (wysoka wytrzymałość mechaniczna) przy jednoczesnym pozbawieniu ich wad (wykwity na tynkach mineralnych, porastanie tynków akrylowych), zawarte szkło wodne powoduje podwyższenie pH, dzięki czemu wyprawa ta jest wysoce odporna na działanie alg, glonów, grzybów itp.; Zastosowanie: polecany do budynków o przegrodach o wysokiej otwartości dyfuzyjnej (ocieplonych wełną mineralną); Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, świeżo wykonane tynki należy chronić przed deszczem, mrozem i zbyt szybkim wysychaniem; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: w zależności od uziarnienia:„baranek” 1,5 mm – 2,4 kg, 2 mm – 3,4 kg, 3 mm – 5 kg, drapana 1,5 mm – 1,7 kg, 2 mm – 2,4 kg, 3 mm – 3,7 kg/m2; Kolory, faktury: 203 kolory, faktura „baranek” i drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: ok. 12–48 godz., w zależności od uziarnienia; Opakowania: wiaderko 25 kg Rodzaj tynku: silikonowy; Cechy szczególne tynku: tynk oparty na bazie nanotechnologii, ma niezwykle zwartą strukturę ograniczającą w maksymalnym stopniu wnikanie wody, bardzo wysoka hydrofobowość, samooczyszczenie, nie porasta glonami, algami i pleśnią i nie brudzi się; Zastosowanie: szczególnie polecany do budynków obciążonych biologicznie, czyli w pobliżu zbiorników wodnych, zadrzewień oraz w miastach i aglomeracjach przemysłowych, gdzie elewacje brudzą się szczególnie szybko; Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, świeżo wykonane tynki należy chronić przed deszczem, mrozem i zbyt szybkim wysychaniem; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: w zależności od uziarnienia: „baranek” 1,5 mm – 2,4 kg, 2 mm – 3,4 kg, 3 mm – 5 kg, drapana 1,5 mm – 1, 7 kg, 2 mm – 2,4 kg, 3 mm – 3,7 kg/m2; Kolory, faktury: 380 kolorów, faktura „baranek” i drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: ok. 12–48 godz., w zależności od uziarnienia; Opakowania: wiaderko 25 kg Rodzaj tynku: silikatowo-silikonowy; Cechy szczególne tynku: wysoka hydrofobowość, odporność na agresję biologiczną, paroprzepuszcalny, wysoka elastyczność, wytrzymałość mechaniczna oraz właściwości samoczyszczące; Zastosowanie: polecany do nowych oraz termomodernizowanych budynków w budownictwie mieszkaniowym i ogólnym, nadaje się do systemów ociepleń opartych na styropianie i wełnie mineralnej; Warunki stosowania: od +5 do 25ºC, świeżo wykonane tynki należy chronić przed deszczem, mrozem i zbyt szybkim wysychaniem; Grubość warstwy: 1,5 mm, 2 mm, 3 mm; Wydajność: w zależności od uziarnienia: „baranek” 1,5 mm – 2,4 kg, 2 mm – 3,4 kg, 3 mm – 5 kg, drapana 1,5 mm – 1,7 kg, 2 mm – 2,4 kg, 3 mm – 3,7 kg/m2; Kolory, faktury: 380 kolorów, faktura „baranek” i drapana; Czas przydatności do użycia po przygotowaniu: nie dotyczy; Czas schnięcia: ok. 12–48 godz., w zależności od uziarnienia; Opakowania: wiaderko 25 kg Cena brutto: od 160 zł Cena brutto: od 190 zł Cena brutto: od 180 zł nr 2/2009 www.eksper tbudowlany.pl 51 PÓŁKA Z NARZĘDZIAMI NIEZAWODNY PARTNER NA BUDOWIE WWW.LEICA-GEOSYSTEMS.PL firmy zoom), dzięki czemu użytkownik może precyzyjnie wymie- Leica Geosystems AG to wysokiej jakości niezawodne urzą- rzyć w cel; wysokiej jakości kolorowy wyświetlacz (2,4 cala), dzenie do wykonywania precyzyjnych pomiarów. DISTO™ D5 który dokładnie pokazuje punkt, nawet w trudnych warunkach jest wyposażony w cyfrowy celownik, który umożliwia wygod- oświetlenia, a wszystkie pomiary są wyświetlane w łatwym do ne i dokładne pomiary dużych odległości, wykonywanych np. na odczytania formacie; zintegrowany czujnik pochylenia (±45°), zewnątrz w trudnych warunkach oświetlenia. Wyświetlacz po- który umożliwia pomiar nachylenia dachów i spadków bez ko- kazuje wyraźny obraz celu, dlatego użytkownik może dokładnie nieczności wchodzenia na drabiny i rusztowania; dodatkowe wycelować w punkt, nawet jeżeli plamka lasera nie jest już wi- informacje o pomiarach, np. wymiary pokoju lub kąty dostęp- doczna. Zintegrowany czujnik pochylenia oraz funkcje kalkula- ne są dzięki jednemu przyciskowi; funkcje trapezoidalne – po- Dalmierz Leica DISTO™ D5 szwajcarskiej cyjne, opracowane specjalnie do wykonywania pomiarów na ze- miar kątów do ±45° za pomocą jednego przycisku; odległości wnątrz, uzupełniają możliwości wykorzystania urządzenia. Pomimo wielu poziome mierzone są szybko i łatwo, bez względu na istniejące przeszko- różnych funkcji dalmierz Leica DISTO™ D5 jest prosty w obsłudze, dzięki dy. Dalmierz ma również tryb dalekiego zasięgu (LR) i wielofunkcyjną koń- intuicyjnemu układowi klawiatury. cówkę z automatyczną detekcją. Solidna konstrukcja, odporność na wil- Najważniejsze cechy dalmierza laserowego Leica DISTO™ D5: dokładność rzeczywista ±1,0 mm; cyfrowy punktowy celownik (czterokrotny goć i kurz oraz atrakcyjny design to dodatkowe atuty urządzenia. Cena brutto: 2499 zł MAŁA, TANIA, WSZECHSTRONNA WWW.BOSCH.PL Wkrętarka to jedno z podstawowych narzędzi, jakie wykorzystujemy do różnorodnych prac remontowych w domu i wokół niego. Osoby, które wykonują prace montażowe docenią kompaktową budowę, prostą i komfortową obsługę nowej wkrętarki marki Skil 2436 (3,6 V). Jej dodatkowym atutem jest przystępna cena, co sprawia, że jest to produkt na każdą kieszeń. Wkrętarka jest dostępna w dwóch wersjach. Wersja podstawowa, Warto podkreślić, że oprócz wygodnego w obsłudze włącznika oraz w opakowaniu kartonowym, ma magnetyczny uchwyt oraz po jednej przełącznika kierunków obrotów, narzędzie ma automatyczną blokadę końcówce do wkręcania wkrętów – z rowkiem podłużnym i krzyżowym. wrzeciona. Blokada ta umożliwia użycie dodatkowej siły ręcznej, np. w ra- Rozszerzona wersja, w walizce, zawiera 35 końcówek wkręcających i ak- zie konieczności dokręcenia wkrętu. Poza tym uchwyt 1/4 cala rozszerza cesoriów, m.in. końcówki do wkręcania wkrętów z rowkiem podłużnym, wszechstronność użycia wkrętarki, oferując możliwość stosowania wie- krzyżowym, Pozidriv, Torx, do śrub z łbem sześciokątnym, a także wier- lu końcówek standardowych, specjalistycznych, kluczy nasadowych czy tła, klucze nasadowe i przedłużki. wierteł z chwytem sześciokątnym. Sugerowana cena brutto: 119 zł (wersja podstawowa) NIEZASTĄPIONA PRZY REMONTACH W ofercie firmy Proma pojawi- ścian, powierzchni tynkowanych, suchych tynków gipsowych, powierzch- ła się nowość – szlifierka telesko- ni szpachlowanych itp.). Na ryzowaniu tarczy umieszczono szczotkę, któ- powa PBS-650. To specjalistycz- ra, wchodząc w kontakt z obrabianą powierzchnią, zapobiega jej zniszcze- ne urządzenie przeznaczone jest do niu czy nadmiernemu przeszlifowaniu. Dotyczy to szczególnie materiałów wykańczania i renowacji ścian oraz wrażliwych, jak np. stiuki czy tynki gipsowe. Zapylenie, towarzyszące zwy- sufitów. Używając szlifierki telesko- kle tego typu pracom, jest ograniczone ze względu na wmontowany w na- powej PBS-650, dokładne i szybko rzędzie system odpylający. Dodatkowo istnieje możliwość podłączenia do oszlifujemy łączenia płyt gipsowo- urządzenia odpylającego, co zapewnia niemal bezpyłową pracę. -kartonowych, ściany pokryte starą farbą olejną i zedrzemy tapetę. Ruchoma głowica skonstruowana została na zasadzie przegubu. Ustawia ona tarczę szlifierską, średnicy 225 mm, w odpowiednim położeniu, Narzędzie ma moc przyłącze- dzięki czemu można wygładzać nie tylko ściany, ale także sufity. Dzięki niową 650 W oraz elektronicz- długiemu i poręcznemu wysięgnikowi do prac na suficie nie trzeba uży- ną regulację prędkości, w zakresie wać drabiny. 1000–1800 obr./min. Do szlifierki PBS-650 dołączony jest zestaw dysków szlifierskich o różnej ziarnistości. W zależności od doboru dysku, urządzenie nadaje się do obrabiania różnych rodzajów powierzchni (pomalowanych 52 WWW.PROMAPL.PL www.eksper tbudowlany.pl Cena brutto: 990 zł Opracowano na podstawie informacji od firm Zdjęcia: serwis prezentowanych firm nr 2/2009 PROMOCJA Torba sportowa Gratis do kaĝdego Dalmierza Leica Disto™* * Promocja waĝna do wyczerpania zapasów Szeroka Oferta Dalmierzy Laserowych do kaĝdej skrzynki z narzÚdziami Zamiast taĂmy, miarki lub drogomierza uĝywaj do swoich prac pomiarowych dalmierzy Leica DistoTM o zasiÚgu do 200 m Szukaj w najlepszych sklepach internetowych: www.leica.baltkam.com.pl, www.disto.pl, www.dall-geo.pl, www.erpatech.com.pl, www.geoline.pl, www.prossper.pl ¥m NOWO DISTO™ A8 DISTO™ A6 DISTO™ A5 DISTO™ D3 DISTO™ D2 DISTO™ D5 Leica Geosystems Sp. z o.o. 02-230 Warszawa, ul. Jutrzenki 118 tel. 022 260 50 15 tel. kom. 0 602 513 467 www.leica-geosystems.pl ¥m OWO¥m N NOWO Dystrybutorzy: ALFA-ELEKTRO: ul. Obroñców Westerplatte 81, 40-335 Katowice, tel. 032 78 96 44; DALL-GEO: ul. Konstytucji 3 Maja 18, Maïkinia 07-320, tel. 0 784 94 97 00; GEOLINE: ul. Gen Hallera18a, 41-709 Ruda ¥lÈska, tel. 032 244 36 61, 0501 275 790; KLIM-SPAW: 00-718 Warszawa, ul. Czerniakowska 73/79, tel. 022 452 06 69; BALTKAM: 01-237 Warszawa, ul. Ordona 1, tel. 022 836 17 75; TPI: 00-716 Warszawa, ul. Bartycka 22, tel. 022 651 03 06; ERPATECH: 01-418 Warszawa, ul. Obozowa 61, tel. 022 862 08 06; MATBOR: 41-200 Sosnowiec, ul. Racïawicka 23, tel. 032 294 56 10; PROFIL: 61-023 Poznañ, ul. ¥w. Michaïa 24, tel. 061 877 31 29, tel. 0 602 500 250 Fot. VELUX Anna Dąbrowska BUDOWA chylenia dachu jest niewielki (około 30°), lepiej zamontować w nim okno wyższe i niekoniecznie szerokie. Przy dużym kącie nachylenia (około 60°) lepiej doświetlimy pomieszczenie oknem niższym, ale za to nieco szerszym. Ważna jest też liczba okien. Eksperci twierdzą, że znacznie więcej światła znajdzie się w pomieszczeniu, jeśli zamiast jednego dużego okna zdecydujemy się na dwa mniejsze. OKNA DACHOWE A ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ Wszystkie okna znacznie osłabiają izolacyjność akustyczną i termiczną ściany czy dachu, w których są zamontowane. Obecnie, gdy ceny energii rosną bardzo szybko, coraz większego znaczenia nabierają rozwiązania energooszczędne. Szyby. Najsłabszym punktem okna jest szyba. Dobre parametry termoizolacyjne gwarantuje zastosowanie dwóch szyb, między którymi znajduje się przestrzeń wypełniona gazem szlachetnym, najczęściej argonem. Cały pakiet oszklenia ma w takim przypadku grubość 24 mm i oznaczany jest jako 4/16/4 – szyba wewnętrzna grubości 4 mm, przestrzeń wypełniona gazem 16 mm, szyba zewnętrzna 4 mm. Niezwykle ważne są właściwości szyby wewnętrznej – powinna być pokryta warstwą niskoemisyjną. Są to tlenki metali szlachetnych, które znacznie ograniczają straty energii cieplnej zmagazynowanej na poddaszu. Szyba wewnętrzna może składać się także z dwóch sklejonych ze sobą tafli, między którymi znajduje się folia. W taki właśnie sposób powstaje szkło bezpieczne (kiedy się stłucze nie rozpada się na ostre kawałki), a sama folia poprawia również izolacyjność akustyczną okna i zatrzymuje około 90% promieniowania UV. Szyby zewnętrzne powinny być wykonane ze szkła hartowanego. Mogą być dodatkowo pokryte np. powło- OKNA DACHOWE ŚWIATŁO I CIEPŁO Dzięki współczesnym izolacjom pogoda przestała mieć wpływ na temperaturę pod dachem, naturalne więc stało się dążenie do projektowania na poddaszach pomieszczeń, w których mieszkać się będzie tak samo komfortowo jak na parterze. Gwarancją tego komfortu jest dostęp do odpowiedniej ilości światła słonecznego, a osiągniemy go m.in. dzięki oknom połaciowym. 54 www.eksper tbudowlany.pl rania skrzydła. Jeśli w ciepłe dni będziemy chcieli, aby okna były jak najdłużej otwarte, ale boimy się, że podczas naszej nieobecności zacznie padać, możemy zdecydować się na wyposażenie ich w system sterowania elektronicznego – wówczas zamkną się same, gdy tylko zacznie padać deszcz. NAJWAŻNIEJSZE JEST ŚWIATŁO Fot. Fakro Odpowiednia ilość światła słonecznego gwarantuje dobre samopoczucie. Im będzie go więcej, tym lepiej. Przyjmuje się, że powierzchnia okien powinna odpowiadać 1/10 lub 1/12 powierzchni podłogi. Ważny jest także kształt okien i kąt nachylenia połaci, w której będą zamontowane. Jeśli kąt na- Fot. Fakro Okna połaciowe produkowane są z dwóch materiałów: drewna lub PVC. Najbardziej popularne wykonane są z drewna sosnowego, impregnowanego i polakierowanego jedną, dwoma lub trzema warstwami lakieru bezbarwnego, dzięki czemu zachowują naturalny wygląd. Od strony zewnętrznej drewniane ramy zabezpieczone są okładziną z blachy. Okna z PVC cieszą się znacznie mniejszym zainteresowaniem, choć w niektórych pomieszczeniach ich zastosowanie wydaje się bardziej uzasadnione niż okien drewnianych. PVC jest całkowicie odporne na działanie wilgoci, dzięki czemu stolarka wykonana z tego materiału jest idealna do pomieszczeń wilgotnych, jak np. łazienki czy kuchnie. Do tego rodzaju pomieszczeń na poddaszu przeznaczone są również okna drewniane pokryte twardym i odpornym na wilgoć poliuretanem. O szczelności okien na styku ościeżnicy ze skrzydłem decydują uszczelki – najlepiej gdy będą przynajmniej dwie. W domach z wentylacją grawitacyjną okna powinny umożliwiać napływ świeżego powietrza, w przeciwnym razie wentylacja nie będzie działać i na szybach w chłodniejsze dni pojawi się rosa. Aby temu zapobiec, wiele modeli okien wyposażono fabrycznie w nawiewniki, które umożliwiają wentylację bez potrzeby otwie- Roleta zewnętrzna z funkcją żaluzji. Przekrój okna energooszczędnego z szybą dwukomorową. nr 2/2009 nia. Prawidłowy przepływ świeżego powietrza i większą oszczędność energii zapewnimy, stosując nawiewniki automatyczne, które reagują na zmiany temperatury i wilgotności na zewnątrz i wewnątrz domu. ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ EKSTREMALNA Coraz większą popularnością cieszy się w Polsce budownictwo energooszczędne oraz pasywne. Zakłada ono kilkukrotnie mniejsze zużycie energii potrzebnej na ogrzewanie (w przypadku budownictwa pasywnego nawet 10 razy mniejsze), przy zupełnie odmiennym podejściu do zasad budowy domu, począwszy od projektu. Pomijając kwestie znacznie bardziej zaawansowanych izolacji termicznych (np. dach – 45 cm wełny mineralnej), w budownictwie takim zakłada się ograniczenie strat energii do minimum wszędzie tam, gdzie to jest możliwe. W domu pasywnym i energooszczędnym nie istnieją więc takie zjawiska jak oddychanie ścian czy wentylacja grawitacyjna. Cała wymiana powietrza odbywa się z udziałem wentylacji mechanicznej wyposażonej w system odzysku ciepła ze zużytego powietrza (rekuperacja). Oczywiste jest więc, że na poddaszu takiego domu nie można zastosować okna P R Z E G L Ą D O K I E N Z R O Z W I Ą Z A N I A M I z nawiewnikiem. Musi być ono także bardzo szczelnie połączone z folią paroszczelną połaci dachowej. Montaż jest więc niezwykle istotny, ale ważna jest też budowa samego okna. Wymagany współczynnik przenikania ciepła dla całego okna energooszczędnego udaje się osiągnąć dzięki szerszej o około 30% ramie, przeszkleniu z trzech, a nie tylko dwóch tafli szkła oraz zabezpieczeniu poczwórnym zestawem uszczelek. Szyby w takim oknie wykonane są ze szkła niskoemisyjnego, a przestrzeń między trzema taflami wypełniona jest kryptonem, który ma lepsze właściwości izolacyjne niż argon. Dodatkowo, wraz z oknami tego typu należy montować rolety zewnętrzne. W zimowy słoneczny dzień przez okno nagrzewać się będą pomieszczenia na poddaszu. W nocy niskoemisyjne szyby ograniczą straty ciepła, a efekt ten spotęgują właśnie rolety, które wówczas zostaną zamknięte – ich sterowanie może odbywać się automatycznie. Choć rozwiązania tego typu przeznaczone są do stosowania w domach zaprojektowanych jako budynki o podwyższonej energooszczędności i w domach pasywnych z wentylacją mechaniczną, to wykorzystanie ich w obiektach zbudowanych w sposób standardowy jest jak najbardziej zalecane. BUDOWA ką samoczyszczącą – zanieczyszczenia gromadzące się na szybie są rozkładane dzięki promieniowaniu UV i dokładnie spłukiwane przez deszcz. Woda na tego typu szybach nie tworzy kropli, a jedynie cienką, jednolitą warstwę, dzięki czemu okno jest zawsze doskonale przejrzyste. Wentylacja. Zaparowane okna i wilgoć w narożach ścian to znak, że w domu nie działa wentylacja. Problem ten pojawia się często w budynkach nowo zbudowanych lub po wymianie starych, nieszczelnych okien na nowe, które są bardzo szczelne. Wilgotne powietrze nie wydostanie się z domu kominem wentylacyjnym, jeśli świeże nie będzie mogło dostać się do budynku – zakłócony zostaje wtedy ciąg kominowy. W takiej sytuacji wilgoć wykrapla się na najchłodniejszych powierzchniach wewnątrz domu, a więc głównie na szybach. Aby zapewnić prawidłowy obieg powietrza, zarówno okna połaciowe, jak i pionowe wyposaża się w nawiewniki. Najtańsze i najprostsze z nich otwierane są ręcznie – za pomocą suwaka lub pokrętła ustala się wielkość otworu w ościeżnicy. Niestety, najwięcej ciepła ucieka z domu właśnie przez ciągi wentylacji grawitacyjnej, a zimą nawiewniki dostarczają do budynku więcej zimnego powietrza niż wskazują zalece- D A C H O W Y C H E N E R G O O S Z C Z Ę D N Y M I FAKRO Sp. z o.o. ul. Węgierska 144 a, 33-300 Nowy Sącz FTT TERMO OKNA FAKRO Z NAWIEWNIKIEM V40P OKNA DACHOWE FAKRO Z KOLEKTOREM SKW Zastosowane rozwiązania energooszczędne: dwukomorowy, superenergooszczędny pakiet szybowy z ramkami TGI: skrzydło okienne grubsze o około 30% od standardowego i poczwórny system uszczelnienia; Rodzaj okna: obrotowe; Materiał: drewno sosnowe, impregnowane próżniowo i dwukrotnie malowane lakierem akrylowym; Wymiary (szer.×wys.): 10 rozmiarów: od 55×78 do 114×118 cm; Oszklenie: 4HT-10 -4H-10-4HT – trzy szyby hartowane grubości 4 mm, szyby skrajne wykonane ze szkła niskoemisyjnego, obie przestrzenie międzyszybowe wynoszą po 10 mm i wypełnione są gazem szlachetnym – kryptonem; Izolacyjność cieplna U szyby: 0,5 W/m2K; Izolacyjność cieplna U okna: 0,94 W/m2K; Izolacyjność akustyczna Rw: 33 dB; Zalecany kąt nachylenia dachu: 15 – 90°; Wentylacja: mikrouchylenie; Kolory: kolor naturalny lub dowolny kolor z palety RAL; Gwarancja: 10 lat na okno, 20 lat na pakiet szybowy, bezterminowa gwarancja odporności szyb hartowanych na grad Zastosowane rozwiązania energooszczędne: automatyczny nawiewnik V40P, który wpuszcza do wnętrza optymalną ilość powietrza, chroni przed wychłodzeniem pomieszczenia co przyczynia się do oszczędności energii cieplnej, wydatnie zmniejszając koszty ogrzewania; Rodzaje okien, w których jest stosowany: obrotowe FTP-V, uchylno-obrotowe FPP preSelect, o podwyższonej osi obrotu FTH-V i z naświetlem dolnym FDH; Oszklenie: 4H-16-4T – zewnętrzna szyba hartowana grubości 4 mm, szyba wewnętrzna z powłoką niskoemisyjną, wnętrze wypełnione gazem szlachetnym; Izolacyjność cieplna U szyby: 1,0 W/m2K; Izolacyjność cieplna U okna: 1,4 W/m2K; Izolacyjność akustyczna Rw: 32 dB; Wentylacja: automatyczny nawiewnik V40P, mikrouchylenie; Kolory: kolor naturalny lub dowolny kolor z palety RAL; Gwarancja: 10 lat na okno, 20 lat na pakiet szybowy, bezterminowa gwarancja odporności szyb hartowanych na grad Zastosowane rozwiązania energooszczędne: zespolone z oknami dachowymi kolektory słoneczne absorbują promieniowanie słoneczne i zamieniają je w energię cieplną wykorzystywaną w domu, wpuszczenie kolektorów w połać dachu jest optymalnym rozwiązaniem poprawiającym izolacyjność budynku; Rodzaje okien: obrotowe, uchylno-obrotowe, o podwyższonej osi obrotu, z naświetlem dolnym; Materiał: drewno sosnowe, impregnowane próżniowo i dwukrotnie malowane lakierem akrylowym; Wymiary (szer.×wys.): 114×140 cm, 114×206 cm; Oszklenie: 4H-16-4T – zewnętrzna szyba hartowana grubości 4 mm, szyba wewnętrzna z powłoką niskoemisyjną, wnętrze wypełnione gazem szlachetnym; Izolacyjność cieplna U szyby: 1,0 W/m2K; Izolacyjność cieplna U okna: 1,4 W/m2K; Izolacyjność akustyczna Rw: 32 dB; Wentylacja: automatyczny nawiewnik V40P, mikrouchylenie; Kolory: kolor naturalny lub dowolny kolor z palety RAL; Gwarancja: 10 lat na okno, 20 lat na pakiet szybowy, bezterminowa gwarancja odporności szyb hartowanych na grad Cena brutto: od 1493,28 zł nr 2/2009 Cena brutto: od 2438,78 zł www.eksper tbudowlany.pl 55 P R Z E G L Ą D O K I E N BUDOWA Z R O Z W I Ą Z A N I A M I D A C H O W Y C H E N E R G O O S Z C Z Ę D N Y M I OMAN Sp. z o.o. ul. Zamkowa 11 47-400 Racibórz tel. (032) 419 85 00, fax (032) 419 85 01 e-mail: [email protected], www.oman.pl OMAN EN OMAN EHA OMAN WT Zastosowane rozwiązania energooszczędne: zestaw szybowy z powłoką niskoemisyjną ograniczającą straty ciepła; specjalny system uszczelek; Rodzaj okna: obrotowe; Materiał: drewno sosnowe klejone, impregnowane, dwukrotnie pokryte ekologicznym lakierem akrylowym; Wymiary (szer.×wys.): 55×78, 55×98, 66×98, 66×118, 78×98, 78×118, 78x140, 94×118, 94×140, 114×118 cm; Oszklenie: zestaw szybowy 4-16-4T (przestrzeń międzyszybowa wypełniona gazem szlachetnym, szyba wewnętrzna z warstwą niskoemisyjną); Izolacyjność cieplna U okna: 1,0 W/m2K; Izolacyjność akustyczna Rw: 33 dB; Zalecany kąt nachylenia dachu: 20–90°; Wentylacja: dwustopniowa szczelina wentylacyjna; Kolory: naturalne drewno sosnowe, oblachowanie w kolorze RAL 7022; Gwarancja: 10 lat Zastosowane rozwiązania energooszczędne: zestaw szybowy z powłoką niskoemisyjną ograniczającą straty ciepła; nawiewnik Ventair zapewnia równomierny napływ odpowiedniej ilości powietrza co pozwala zaoszczędzić do 50 % energii cieplnej; specjalny system uszczelek; Rodzaj okna: obrotowe; Materiał: drewno sosnowe klejone, impregnowane, dwukrotnie malowane ekologicznym lakierem akrylowym; Wymiary (szer.×wys.): 55×78, 55×98, 66×98, 66×118, 78×98, 78×118, 78×140, 94×118, 94×140, 114×118 cm; Oszklenie: 4H-16-4T – szyba zewnętrzna hartowana, przestrzeń międzyszybowa wypełniona gazem szlachetnym, szyba wewnętrzna z warstwą niskoemisyjną; Izolacyjność cieplna U okna: 1,0 W/m2K; Izolacyjność akustyczna Rw: 33 dB; Zalecany kąt nachylenia dachu: 20–90°; Wentylacja: automatyczny nawiewnik Ventair, dwustopniowa szczelina wentylacyjna; Kolory: naturalne drewno sosnowe, oblachowanie w kolorze RAL 7022; Gwarancja: 10 lat Zastosowane rozwiązania energooszczędne: specjalny system uszczelek; Rodzaj okna: uchylne, otwierane do góry; Materiał: drewno sosnowe lakierowane, aluminium w powłoce poliestrowej, zawiasy ze stali nierdzewnej; Wymiary (szer.×wys.): 50×55 i 50×74 cm; Oszklenie: jednokomorowy zestaw szybowy grubości 15 mm; Zalecany kąt nachylenia dachu: 10–90°; Wentylacja: dwustopniowa szczelina wentylacyjna; Kolory: naturalne drewno sosnowe, oblachowanie w kolorze RAL 7022; Gwarancja: 10 lat Cena brutto: od 585,60 zł Cena brutto: od 1026,02 zł Cena brutto:od 352,58 zł VELUX ul. Dzika 2, 00-194 Warszawa, tel. (022) 33 77 000 www.VELUX.pl, e-mail: [email protected] 56 VELUX GGL 3065 VELUX GGL 3059 + ROLETA ZEWNĘTRZNA SCL VELUX GGL Uo 0,77 Zastosowane rozwiązania energooszczędne: szyba dwukomorowa superenergooszczędna – 65; Rodzaj okna: obrotowe; Materiał: drewno klejone, impregnowane, trzykrotnie lakierowane; Wymiary (szer.×wys.): 11 rozmiarów: od 55×98 do 114×140 cm; Oszklenie: szyba superenergooszczędna – 65, o konstrukcji dwukomorowej 4/10/4/10/4 – szyba zewnętrzna 4 mm, hartowane szkło float z powłoką niskoemisyjną, obie przestrzenie między szybami (każda po 10 mm) wypełnione są kryptonem, szyba środkowa 4 mm – szkło hartowane float z powłoką niskoemisyjną, szyba wewnętrzna szkło klejone float 2×2 mm z warstwą folii; Izolacyjność cieplna U szyby: 0,5 W/m2K; Izolacyjność cieplna U okna: 1,0 W/m2K; Izolacyjność akustyczna Rw: 35 dB; Zalecany kąt nachylenia dachu: 15–90°; Wentylacja: klapa wentylacyjna z filtrem o przepływie powietrza od 21 do 49 m3 ; Kolory: drewno naturalne sosna, zewnętrzne oblachowanie szare aluminium; Gwarancja: 10 lat na okno, 20 lat na szybę Zastosowane rozwiązania energooszczędne: szyba energooszczędna – 59 + roleta zewnętrzna dodatkowo izolująca okno; Rodzaj okna: obrotowe, roleta w wersji manualnej; Materiał: drewno klejone, impregnowane, trzykrotnie lakierowane; Wymiary (szer.×wys.): 19 wymiarów: od 55×98 do 134×160 cm; Oszklenie: szyba energooszczędna o symbolu – 59, o konstrukcji 4/16/4 – szyba zewnętrzna 4 mm, hartowane szkło float, przestrzeń między szybami wypełniona argonem 16 mm, szyba wewnętrzna 4 mm float z wewnętrzną powłoką niskoemisyjną; Izolacyjność cieplna U szyby: 1,1 W/m2K; Izolacyjność cieplna U okna: 1,4 W/m2K ; Izolacyjność cieplna U okno + roleta: 1,1 W/m2K; Izolacyjność akustyczna Rw: 44 dB; Zalecany kąt nachylenia dachu: 15–90°; Wentylacja: klapa wentylacyjna z filtrem o przepływie powietrza od 21 do 49 m3; Kolory: okno – drewno naturalne sosna, zewnętrzne oblachowanie – szare aluminium, roleta – szare aluminium; Gwarancja: 10 lat na okno, 20 lat na szybę Zastosowane rozwiązania energooszczędne: Szyba pasywna Uo 0,77; Rodzaj okna: obrotowe; Materiał: drewno klejone, impregnowane, trzykrotnie lakierowane; Wymiary (szer.×wys.): 13 rozmiarów: od 55×98 do 114×140 cm; Oszklenie: szyba pasywna Uo 0,77, o konstrukcji trzykomorowej 4/10/4/10/4+8 – szyba zewnętrzna 4 mm, hartowane szkło float z powłoką niskoemisyjną, obie przestrzenie między szybami (każda po 10 mm) wypełnione kryptonem, szyba środkowa 4 mm – szkło hartowane float z powłoką niskoemisyjną, szyba wewnętrzna szkło klejone float 2×2 mm z warstwą folii, dodatkowa szyba zewnętrzna typu float 8 mm; Izolacyjność cieplna U szyby: 0,5 W/m2K; Izolacyjność cieplna U okna: 0,77 W/m2K; Izolacyjność akustyczna Rw: 40 dB; Zalecany kąt nachylenia dachu: 15–90°; Wentylacja: klapa wentylacyjna z filtrem o przepływie powietrza od 21 do 49 m3; Kolory: okno – drewno naturalne sosna, zewnętrzne oblachowanie – szare aluminium; Gwarancja: 10 lat na okno; 20 lat na szybę Cena brutto: od 2014 zł Cena brutto: okno od 1034 zł, roleta zewnętrzna od 1031 zł Cena brutto: od 3840 zł www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 EKSPERT PREZENTUJE BUDOWA NA DESZCZ, NA LATA Wybierając system rynnowy, należy zwrócić szczególną uwagę na nowoczesne rozwiązania techniczne, jakie oferują producenci. Pozwoli to w przyszłości uniknąć niepotrzebnych wydatków związanych z koniecznością odnowienia elewacji budynku, a także zmniejszyć koszty montażu, zaoszczędzając czas pracy ekipy dekarskiej. W oferowanych systemach odprowadzania wody deszczowej firma Galeco zastosowała wiele nowoczesnych rozwiązań technicznych. Jednym z nich jest nowatorskie rozwiązanie kształtu rynny – wewnętrzne wywinięcie jej krawędzi, które wpływa na skuteczną ochronę budynku przed zaciekami. Nie ma bowiem obawy, że woda przeleje się z rynny nawet podczas obfitych opadów. Takie rozwiązanie pozwala cieszyć się estetycznym wyglądem budynku przez wiele lat. Sprawdza się ono znakomicie już od dziesięciu lat w czołowych systemach rynnowych Galeco PVC i Galeco STAL. Innym niebagatelnym rozwiązaniem firmy Galeco, docenionym przez fachowców, jest możliwość mocowania rynien po uprzednim położeniu pokrycia dachowego. Dzięki temu unikamy ryzyka uszkodzenia elementów systemu rynnowego przez spadające podczas montażu dachu dachówki czy narzędzia. Galeco STAL to system rynnowy wykonany z najlepszej jakości stali powlekanej, zabezpieczonej czterema warstwami ochronnymi. Cechą, która wyróżnia ten system od innych na rynku jest głębszy profil rynny z wewnętrznym wywinięciem krawędzi. Dzięki temu, przy tej samej szerokości rynny, efektywność odprowadzania wody rynną Galeco znacznie wzrasta. Aby zwiększyć bezpieczeństwo systemu przed zarysowaniami, wszystkie elementy długie pokrywane są folią ochronną. Zdejmuje się ją dopiero po montażu całego systemu. Dzięki temu klient może cieszyć się nowym systenr 2/2009 mem pozbawionym najmniejszej nawet rysy, która mogłaby powstać w czasie transportu, magazynowania czy rozładunku na placu budowy. Firma jako pierwsza na rynku wprowadziła także system deklowania. Specjalnie zaprojektowane dekle chronią wnętrze rury przed zanieczyszczeniem i wilgocią, a dodatkowo zapobiegają zniszczeniu krawędzi w transporcie. Odpływy, narożniki oraz łączniki szczelnie odprowadzają wodę do spustu dzięki specjalnym blaszkom zaginanym na rynnie. Podwieszenie łączników na hakach do budynku usztywnia system, co podnosi jego szczelność i wytrzymałość. System Galeco Stal może być również montowany po założeniu fartuchów nadrynnowych. Aby obniżyć koszt całego systemu, Galeco oferuje nowoczesne narożniki klamrowe, które eliminują konieczność stosowania łączników tuż obok nich – rynna montowana jest bezpośrednio do narożnika. Integrują one sprawdzony system uszczelkowy z nowatorskim rozwiązaniem klamrowym. System Galeco STAL oferowany jest w dziewięciu różnych kolorach: ceglastym, ciemnoczerwonym, ciemnozielonym, grafitowym, ciemnobrązowym, białym, czarnym, czekoladowym brązie oraz miedzianym, co umożliwia idealny dobór barwy orynnowania do elewacji budynku. Galeco PVC jest lekkim i odpornym na działanie korozji plastikowym systemem rynnowym, wytrzymałym na uszkodzenia mechaniczne, zginanie i rozciąganie. W 2008 r. system Galeco PVC został wzbogacony o nową jakość orynnowania zamkniętą w nowoczesnej technologii wykonania – koekstruzji. Specjalnie zaprojektowane elementy systemu gwarantują łatwy i szybki montaż. Haki, łączniki i odpływy mocowane do deski czołowej skutecznie stabilizują system, a jedynym ruchomym elementem pozostaje sama rynna. System progów (Water Back System) zastosowany w odpływie Galeco PVC wpływa na szczelne odprowadzenie wody do rury, eliminując konieczność stosowania uszczelki. Linie montażowe umieszczone na łącznikach sugerują miejsce dosunięcia rynny w zależności od temperatury otoczenia panującej podczas montażu. System Galeco PVC oferowany jest w kilku kolorach: ciemnoczerwonym, miedzianym, ciemnobrązowym, grafitowym, czarnym, białym oraz jasno- i ciemnopopielatym. Galeco umożliwia właściwy dobór rozmiaru systemu. W zależności od wymiaru dachu możemy wybierać następujące rozmiary systemu Galeco PVC: 90, 110, 130 oraz 150 mm. Ich elementy wyglądają identycznie, co umożliwia zastosowanie na jednym dachu różnych rozmiarów tego systemu bez obawy o odmienny wygląd. Wybierając system rynnowy, warto skorzystać z oferty firmy Galeco, która daje gwarancję wysokiej jakości produktu na długie lata jego eksploatacji. REKLAMA GALECO Sp. z o.o. ul. Uśmiechu 1, 32-083 Balice k. Krakowa tel. (012) 258 32 00, fax (012) 258 32 01 Infolinia: 0 801 623 626 e-mail: [email protected], www.galeco.pl www.eksper tbudowlany.pl 57 Fot. Nicoll BUDOWA Anna Dąbrowska DESZCZ Fot. Galeco Niektórzy producenci oferują rynny w kształcie gzymsu. POD KONTROLĄ METALOWE CZY Z TWORZYW SZTUCZNYCH Rynny metalowe wydają się lepsze choćby dlatego, że produkuje się je z surowców, które uważamy za szlachetniejsze z samej ich natury. Mają dłuższą tradycję i uważa się je za solidniejsze. Rynny z tworzyw sztucznych pojawiły się stosunkowo niedawno, więc początkowo oskarżano je o niższą jakość i awaryjność. Pionierskie wyroby z PVC czasami miały swoje wady, ale wynikały one w dużej mierze z tego, że nie wszyscy wiedzieli, jak je montować. Dziś sytuacja wygląda zgoła odmiennie. Orynnowanie z PVC pocho- 58 www.eksper tbudowlany.pl dzące od uznanego producenta jest porównywalne jakościowo z orynnowaniem ze stali, a jego trwałość i skuteczność działania zależą głównie od tego, czy zostanie prawidłowo zamontowane. Na szczęście dziś nie brakuje fachowców, którzy wiedzą jak obchodzić się z rynnami z PVC. Podejmując decyzję o wyborze systemu rynnowego, powinniśmy kierować się więc nie tyle uprzedzeniami w stosunku do metali czy PVC, co racjonalnymi przesłankami wskazującymi na jedno lub drugie rozwiązanie. Nowoczesne systemy rynnowe pozwalają na orynnowanie każdego budynku, nawet okrągłego. RYNNY METALOWE Rynny metalowe kojarzą się z prestiżem i solidnością. Wykonywane są z najbardziej popularnej i najtańszej blachy stalowej, ale także z droższej aluminiowej, tytanowocynkowej i najdroższej – miedzianej. Zaletą systemów z metali jest niska rozszerzalność termiczna pod wpływem skrajnych temperatur, odporność na warunki atmosferyczne i brak potrzeby konserwacji. Najbardziej popularne są rynny stalowe – obustronnie ocynkowane, pokryte warstwą podkładową oraz ochronną z plastisolu, puralu lub poliestrów. Zabezpieczane akrylem lub poliestrami i malowane są także rynny aluminiowe. Najtrwalsze i najdroższe są rynny Fot. Protec Kiedy rynny są zamontowane nie zauważamy ich działania. Dopiero ich brak lub wadliwa instalacja dają znać o sobie. Niekontrolowany spływ deszczówki z dużej, pochyłej powierzchni, jaką jest dach, może być katastrofą dla naszej działki oraz zaszkodzić samemu budynkowi. Błędów, które można popełnić instalując system rynnowy jest całkiem sporo, ale łatwo też ich uniknąć. Ważne, abyśmy byli świadomi tego, co dzieje się na budowie i umieli w razie konieczności zareagować. Od tego mamy oczywiście kierownika budowy, ale są takie decyzje, które musimy podjąć sami. Fot. Plastmo Etap budowy dachu jest jednym z najdroższych i najtrudniejszych w całym procesie inwestycyjnym. Dlatego wybór nawet tak niezależnej instalacji, jaką jest system rynnowy, musi być dokonany świadomie. Systemy rynnowe wykonane z miedzi stosuje się nie tylko w obiektach zabytkowych. nr 2/2009 na. Inne powody korozji to niewiedza wykonawców, którzy dopuszczają czasami do wzajemnego kontaktu różnych metali, np.: miedź w kontakcie ze stalą czy aluminium wywołuje ogniska korozji. RYNNY Z PVC Fot. Wavin BUDOWA z miedzi i tytan-cynku, które nie wymagają żadnego zabezpieczenia. Rynny stalowe czy aluminiowe mogą korodować, jeśli uszkodzona zostanie ich powierzchnia ochron- Fot. Raiko Systemy rynnowe z PVC oferowane są w różnych kolorach. Fot. Gamrat Kolorystykę systemu rynnowego można dopasować do pokrycia dachowego. Fot. Galeco Rynny oferowane są w różnych kształtach, ale najpopularniejsze są półokrągłe. Pokrycie dachowe, systemem rynnowy i podbitka w tym samym kolorze tworzą elegancką i estetyczną całość. 60 www.eksper tbudowlany.pl Rynny z polichlorku winylu są lekkie, łatwe w montażu i nie ulegają korozji. Są także odporne na uszkodzenia mechaniczne – dzięki temu, że barwi się je w masie zadrapania powierzchni nie są zbytnio widoczne. Nie musimy się martwić także o to, że stracą kolor pod wpływem promieniowania UV. Ich największą zaletą jest stosunkowo niska cena i duży wybór wariantów kolorystycznych. Wadą systemów rynnowych z PVC jest ich duża rozszerzalność termiczna, która teoretycznie może prowadzić do rozszczelniania się rynien łączonych z długich odcinków. W rzeczywistości problem ten już nie istnieje – nowoczesne systemy rynnowe są tak zaprojektowane, że po zamontowaniu mogą się w razie konieczności rozszerzać i kurczyć bez wpływu na szczelność całej instalacji. Szczelność połączeń zapewniają wysokiej jakości uszczelki, niewrażliwe na zmiany temperatury i wilgoć. KAŻDY BUDYNEK JEST INNY Decydując się na zakup systemu rynnowego, musimy wziąć pod uwagę kilka czynników. Rodzaj materiału i kolor. Rynny powinny kolorystycznie harmonizować z elewacją budynku oraz pokryciem dachowym i nie wyróżniać się zbytnio na ich tle. Jeśli nie popełnimy błędu przy wyborze koloru rynien z PVC, to będą one wyglądały dobrze z każdym rodzajem pokrycia. Jeśli dom pokryty jest dachówką, również możemy pozwolić sobie na montaż rynien z dowolnego materiału. Jednak w przypadku pokrycia dachowego z blachy miedzianej niestosowne byłoby zamontowanie innych rynien niż wykonanych z miedzi. Rynny stalowe najlepiej harmonizują z dachami z blach stalowych, podobnie jest z aluminium czy tytan-cynkiem. Kształt. Niestandardowy kształt rynien i rur spustowych pozwoli wykreować indywidualny charakter dachu i całego budynku. Rynny o przekroju prostokątnym lub imitujące kształt gzymsu doskonale wyglądają na budynkach nowoczesnych, o oryginalnej architekturze. Najpopularniejsze są jednak rynny półokrągłe, ponieważ zapewniają one dobry odpływ wody z dachu. Są ponadto bardziej odporne na obciążenia mechaniczne. Niektórzy producenci oferują rynny zintegrowane z podbitką dachową w tym samym kolorze. Kształt rur spustowych dopasowuje się do kształtu rynny; oferowane są w przekroju okrągłym, kwadratowym i prostokątnym. Warunki miejscowe. Na budynkach bardzo nasłonecznionych lepiej stosować rynny w kolorach jaśniejszych – będą mniej się rozszerzać pod wpływem temperatury i dłużej zachowają oryginalne nasycenie koloru. Jeśli dom usytuowany jest wśród drzew, które przy niewielkim nawet wietrze mogą wchodzić w kontakt z rynnami, zanieczyszczać je gałęziami lub szyszkami, powinniśmy wybrać rynny, które po zarysowaniu powierzchni nie będą narażone na korozję. Kolejna sprawa to zanieczyszczenie powietrza – na uszkodzenia z tego powodu narażone są przede wszystkim rynny metalowe, głównie stalowe (o ile ich warstwa zabezpieczająca zostanie uszkodzona). Niebezpieczne dla stali są także słone mgły, które występują na terenach nadmorskich, gdyż sól jest jednym z poważniejszych czynników powodujących korozję. W przypadku miedzi czy tytan-cynku zanieczyszczenia powietrza nie są aż tak groźne, gdyż metale te, między innymi pod ich wpływem, pokrywają się patyną, która nadaje im szlachetny wygląd i dodatkowo chroni ich powierzchnię. Średnica rynien i rur spustowych. Średnicę rynien dobiera się w zależności od wielkości połaci dachu. Zbyt duże rynny na małym dachu mogą go przytłaczać i sprawiać wrażenie zbyt ciężkich, nie mówiąc już o zbędnym wydatku. Jeśli natomiast rynny będą miały za małą średnicę, to w czasie ulewy nie sprostają zadaniu i woda będzie się przez nie przelewać. Zadanie dobrania średnicy rynien spoczywa na architekcie, dekarzu lub doradcy technicznym firmy, której produkt postanowiliśmy kupić. Jeśli zdecydujemy się na rynny znanego i uznanego producenta, możemy być pewni, że otrzymamy fachową pomoc techniczną, a rynny będą miały wszystkie deklarowane właściwości. Będziemy mogli również dokupić dopasowane kolorystycznie akcesoria i elementy dodatkowe, usprawniające funkcjonowanie systemu rynnowego oraz dopasowanie go do indywidualnych potrzeb. Małych i anonimowych firm nie stać na utrzymywanie laboratoriów dbających o jak najwyższą jakość produkcji, dlatego decydując się na ich usługi, ryzykujemy zakup przysłowiowego kota w worku. nr 2/2009 BUDOWA PRZEGLĄD SYSTEMÓW RYNNOWYCH Zakłady Tworzyw Sztucznych GAMRAT S.A. ul. Mickiewicza 108 38-200 Jasło SYSTEM RYNNOWY GAMRAT SYSTEM RYNNOWY GAMRAT MAGNAT PODSUFITKA GAMRAT TYPU SIDING Materiał: PVC; Kształt: paraboliczny; Wymiary rynien: średnica – 75, 100, 125 i 150 mm, długość – 3 i 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 63, 90 i 110 mm, długość – 2, 3 i 4 m; Sposób łączenia: poszczególne odcinki rynien łączone są kształtkami rynnowymi na zatrzask z uszczelką gumową; Kolory: ciemnobrązowy, biały, grafitowy, ceglastoczerwony; Gwarancja: 10 lat Materiał: PVC + kopolimer akrylowy, Kształt: paraboliczny; Wymiary rynien: średnica – 75, 100, 125 mm, długość – 3 i 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 63, 90 i 110 mm, długość – 3 i 4 m; Sposób łączenia: poszczególne odcinki rynien łączone są kształtkami rynnowymi na zatrzask z uszczelką gumową; Kolory: wiśniowy, zielony, miedziany, srebrny; Gwarancja: 12 lat na trwałość koloru Materiał: PVC; Kształt: podwójny, imitujący deskę panel jednościenny; Wymiary: długość – 3,81 m, szerokość krycia – 0,205 m; Sposób łączenia: na zatrzask, mocowana do rusztu gwoździami; Kolory: złoty dąb, ciemny dąb, mahoń, biały, kość słoniowa, szary, grafitowy, ciemny brąz, brązowy, ceglastoczerwony, szaroniebieski; Gwarancja: 25 lat Cena brutto: 13,19 zł/rynna 125 Cena brutto: 17,01 zł/ rynna 125 Cena brutto: 32,48 zł/panel biały pełny OCYNKOWANY SYSTEM RYNNOWY MIEDZIANY SYSTEM RYNNOWY TYTANOWO-CYNKOWY SYSTEM RYNNOWY Materiał: stal ocynkowana; Kształt: półokrągły; Wymiary rynien: średnica – 80, 105, 127, 153, 192 mm, długość – 3 i 5 m, inne długości na zamówienie; Wymiary rur spustowych: średnica – 60, 80, 100, 120, 150, 200, 250 mm, długość – 2 i 3 m, inne długości na zamówienie; Sposób łączenia: lutowanie cyną; Kolory: naturalne; Gwarancja: w zależności od materiału Materiał: miedź; Kształt: półokrągły; Wymiary rynien: średnica – 80, 105, 127, 153, 192 mm, długość – 3 i 5 m, inne długości na zamówienie; Wymiary rur spustowych: średnica – 60, 80, 100, 120, 150, 200, 250 mm, długość – 2 i 3 m, inne długości na zamówienie; Sposób łączenia: lutowanie cyną, spawanie twardym lutem; Kolory: naturalne; Gwarancja: w zależności od materiału Materiał: tytan-cynk; Kształt: półokrągły; Wymiary rynien: średnica – 80, 105, 127, 153, 192 mm, długość – 3 i 5 m, inne długości na zamówienie; Wymiary rur spustowych: średnica – 60, 80, 100, 120, 150, 200, 250 mm, długość – 2 i 3 m, inne długości na zamówienie; Sposób łączenia: lutowanie cyną; Kolory: naturalne; Gwarancja: w zależności od materiału Cena brutto: 10,13 zł/mb – rynna 127; 12,08 zł/mb – rura 100 Cena brutto: 49,78 zł/mb – rynna 127; 59,29 zł/mb – rura 100 Cena brutto: 23,79 zł/mb – rynna 127; 27,45 zł/mb – rura 100 PROTEC Sp. z o.o. ul. Korfantego 43 46-080 Chróścice 62 www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 PRZEGLĄD PREFA POLSKA Sp. z o.o. ul. Emaliowa 28, 02-295 Warszawa tel. (022) 720 62 90, fax (022) 886 10 54 DABLEX Sp. z o.o. RUUKKI POLSKA Sp. z o.o. ul. Radarowa 165 80-298 Gdańsk ul. Jaktorowska 13, 96-300 Żyrardów infolinia 0 801 11 33 11, fax (046) 85 81 609 www.ruukki.com/pl SYSTEM RYNNOWY PREFA STALOWY SYSTEM ORYNNOWANIA RAIKO SYSTEM RYNNOWY RUUKKI Materiał: aluminium ALMn1 0,7 mm; Kształt: półokrągły; Wymiary rynien: średnica – 100, 125, 150 i 190 mm, długość – 3 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 80, 100, 120 i 150 mm, długość – 3 m; Sposób łączenia: klejenie, nitowanie, złączka EPDM, lutowanie; Kolory: 11 podstawowych kolorów; Gwarancja: 40 lat Materiał: blacha stalowa 0,6 mm, ocynkowana i powlekana grubowarstwowym poliestrem – wszystkie elementy za wyjątkiem haków, płaskownik 5×25 mm, ocynkowany i powlekany proszkowo – haki rynnowe; Kształt: rynna – półokragła, rura spustowa – okrągła; Wymiary rynien: średnice rynny 100, 125 i 150 mm dla rur odpowiednio 75, 90 i 100 mm, długości standardowe rynny: 2 i 4 m; Wymiary rur spustowych: średnice rury: 75, 90 i 100 mm dla rynien odpowiednio 100, 125 i 150 mm, długości standardowe rury spustowej: 1, 3 i 4 m, na zamówienie dostępna dowolna długość w przedziale 0,5–6 m; Sposób łączenia: elementy poziome łączone systemową złączką z gumą EPDM, elementy pionowe łączone bezpośrednio, w obu przypadkach bez konieczności dodatkowego uszczelniania połączeń; Kolory: brązowy, wiśniowy, ceglasty, czarny, grafitowy, biały, miedziany, tytancynkowy; Gwarancja: 15 lat Materiał: blacha stalowa o grubości 0,6 mm, obustronnie powlekana powłoką Pural; Kształt: półokrągły; SYSTEM 125/87: Wymiary rynien: średnica – 125 mm, długość – 2 lub 4 m; Wymiary rury spustowej: średnica – 87 mm, długość – 1; 2,5 lub 4 m; SYSTEM 150/100: Wymiary rynien: średnica – 150 mm, długość – 2 lub 4 m; Wymiary rury spustowej: średnica – 100 mm, długość – 1; 2,5 lub 4 m; Sposób łączenia: łącznik z uszczelką; Kolory: ciemnoczerwony, biały, grafitowy, ciemnozielony, ciemnobrązowy, czarny, ceglasty; Gwarancja: 15 lat Cena brutto: od 25,01 do 47,46 zł Cena brutto: od 19,76 zł za mb rynny; od 25,86 zł za mb rury Cena brutto: cennik dostępny na stronie www.ruukki.com/pl SYSTEM RYNNOWY CO-EX SYSTEM RYNNOWY CO-EX SYSTEM RYNNOWY SCALA METAL Materiał: PVC; PVC CO-EX; Kształt: półokrągły, profil rynny G; Wymiary rynien: średnica – 80, 125, 165 mm, długość – 2, 3 i 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 50, 80 i 100 mm, długość – 2, 2,8, 3 i 4 m; Sposób łączenia: uszczelka; Kolory: brązowy, miedziany, jasnoszary, ciemnoszary, piaskowy, biały; Gwarancja: do 10 lat Materiał: PVC CO-EX; Kształt: profil gzymsowy; Wymiary rynien: średnica – 140 mm, długość – 2 i 3 m; Wymiary rur spustowych: okrągła – średnica 80 mm, kwadrat – 80×80 mm; długość – 2, 3 i 4 m; Sposób łączenia: uszczelka; Kolory: brązowy, ciemnoszary; Gwarancja: do 10 lat Materiał: stal powlekana; Wymiary rynien: średnica – 125 i 150 mm, długość – 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 87 i 97 mm, długość – 3 m; Sposób łączenia: łącznik (klamra); Kolory: brązowy, czerwony, biały, czarny, cegła, grafit, złoty; Gwarancja: 10 lat Cena brutto: rynna od 8,76 zł/mb Cena brutto: rynna od 23,13 zł/mb Cena brutto: rynna od 19,07 zł/mb BUDOWA PREFA SYSTEMÓW RYNNOWYCH SCALA PLASTICS POLAND Sp. z o.o. ul. Działkowców 1, 62-300 Września nr 2/2009 www.eksper tbudowlany.pl 63 BUDOWA PRZEGLĄD 64 SYSTEMÓW RYNNOWYCH WAVIN METALPLAST-BUK Sp. z o.o. ul. Dobieżyńska 43 64-320 Buk SYSTEM RYNNOWY KANION 70/50 SYSTEM RYNNOWY KANION 100/75 SYSTEM RYNNOWY KANION 130/110 Materiał: wysokoudarowy, nieplastyfikowany polichlorek winylu PVC; Kształt: rynna – półokrągły z wywinięciem, rura – okrągły; Wymiary rynien: średnica – 75 mm; długości – 2, 3 i 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 50 mm, długości – 2 i 3 m; Sposób łączenia: uszczelkowy, na wcisk; Kolory: brązowy, biały, czarny, grafitowy; Gwarancja: 10 lat Materiał: wysokoudarowy, nieplastyfikowany polichlorek winylu PVC; Kształt: rynna – półokrągły z wywinięciem, rura – okrągły; Wymiary rynien: średnica – 100 mm; długości – 2, 3 i 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 75 mm, długości – 2, 3 i 4 m; Sposób łączenia: uszczelkowy, na wcisk; Kolory: brązowy, biały, czarny, grafitowy; Gwarancja: 10 lat Materiał: wysokoudarowy, nieplastyfikowany polichlorek winylu PVC; Kształt: rynna – półokrągły z wywinięciem, rura – okrągły; Wymiary rynien: średnica – 130 mm; długości: 2, 3 i 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 110 mm, długości – 2, 3 i 4 m; Sposób łączenia: uszczelkowy, na wcisk; Kolory: brązowy, biały, czarny, grafitowy; Gwarancja: 10 lat Cena brutto: 10,18 zł/mb Cena brutto: 12,99 zł/mb Cena brutto: 16,98 zł/mb SYSTEM RYNNOWY KANION 130/90 SYSTEM RYNNOWY KANION 160/110 SYSTEM PODCIŚNIENIOWEGO ODWADNIANIA DACHÓW WAVIN QUICKSTREAM Materiał: wysokoudarowy, nieplastyfikowany polichlorek winylu PVC; Kształt: rynna – półokrągły z wywinięciem, rura – okrągły; Wymiary rynien: średnica – 130 mm; długości: 2, 3, 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 90 mm, długości: 2, 3, 4 m; Sposób łączenia: uszczelkowy, na wcisk; Kolory: brązowy, biały, czarny, grafitowy, miedziany i ceglasto-czerwony; Gwarancja: 10 lat Materiał: wysokoudarowy, nieplastyfikowany polichlorek winylu PVC; Kształt: rynna – półokrągły z wywinięciem, rura – okrągły; Wymiary rynien: średnica – 160 mm; długości: 2, 3, 4 m; Wymiary rur spustowych: średnica – 110 mm, długości: 2, 3, 4 m; Sposób łączenia: uszczelkowy, na wcisk; Kolory: brązowy, biały, czarny, grafitowy; Gwarancja: 10 lat Materiał: wpusty dachowe wykonane ze stali nierdzewnej oraz siluminu (stop glinu i krzemu), wpusty tworzywowe, rury i kształtki HDPE (polietylen wysokiej gęstości); System mocowania: uchwyty kompletne i stalowa szyna montażowa; Wymiary rur HDPE: średnica – od 40 do 315 mm, długość – 5 m; Kolory: rury i kształtki HDPE w kolorze czarnym Cena brutto: 16,98 zł/mb Cena brutto: 19,75 zł/mb www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 Waldemar Joniec INSTALACJE równa zapotrzebowaniu na ciepło danego pomieszczenia. Powinien to obliczyć doświadczony instalator lub projektant. Jeśli mamy nowy dom, to takie obliczenia będą zawarte w projekcie. Określanie mocy tylko na podstawie kubatury pomieszczenia niesie ryzyko popełnienia dużych błędów, nawet o kilkaset procent, gdyż w domach mieszkalnych zapotrzebowanie na ciepło w różnych pomieszczeniach może się różnić nawet 4–5-krotnie. Producenci podają najczęściej moc cieplną w zależności od parametrów czynnika grzewczego, czyli od temperatury zasilania i powrotu oraz temperatury w pomieszczeniu, na poziomie 75/65/20°C lub 70/55/20°C, podawane są też inne wartości, np. 55/45/20°C. Jeśli mamy instalację o innych parametrach, np. niskotemperaturową zasilaną kotłem kondensacyjnym, to przy wyborze mocy grzejnika powinniśmy ten fakt uwzględnić i skorzystać ze współczynników korygujących, umożliwiających właściwe przeliczenie mocy grzejnika. W zależności od sposobu przekazywania ciepła przez grzejniki, dzieli się je na konwekcyjne i promieniujące (radiacyjne). Jest to podział umowny, gdyż w praktyce grzejniki oddają ciepło na dwa sposoby i w zależności od tego, który przeważa, są zaliczane do danej grupy. Proporcje te zależą nie tylko od ich budowy, ale także od temperatury zasilania. W grzejnikach konwekcyjnych większość ciepła jest przekazywana przez grzejnik bezpo- WYMIENIAMY Fot. Klimosz GRZEJNIKI C.O. Grzejniki różnią się przeznaczeniem, konstrukcją, kształtem, wymiarami i kolorem. Decydując się na ich zakup, należy przede wszystkim sprawdzić, jaką mamy instalację i czy upatrzony przez nas grzejnik będzie dla niej odpowiedni. nym i grawitacyjną. Jeśli mamy kocioł na paliwa stałe, możliwości wyboru nie będą zbyt szerokie. Jeśli korzystamy z kotła kondensacyjnego czy pompy ciepła, wybór grzejnika również nie jest dowolny. Kolejny krok, to sprawdzenie, z jakich materiałów jest wykonana nasza instalacja c.o. Nie wszystkie grzejniki mogą bowiem współpracować z każdą instalacją. Następnie należy sprawdzić, czy mamy instalację jedno- czy dwururową, ponieważ od tego również zależy wybór grzejnika. Kolejny etap to sprawdzenie, jakie podłączenia powinien mieć grzejnik, 66 www.eksper tbudowlany.pl Fot. Regulus gdyż istnieje kilka różnych rozwiązań podłączenia go do instalacji c.o. Powinniśmy też wiedzieć, jaką mamy wodę i czy możemy jej użyć w instalacji c.o. z konkretnym grzejnikiem, bez konieczności jej uzdatniania i do- Fot. Regulus Fot. Zehnder Przy wyborze grzejnika powinniśmy brać pod uwagę to, jaką instalację c.o. mamy w domu – czy pompową zamkniętą, zabezpieczoną przeponowym naczyniem wzbiorczym, czy otwartą, z naczyniem rozszerzal- dawania inhibitorów korozji. Całą tę wiedzę powinniśmy skonfrontować z informacjami sprzedawcy o konkretnych grzejnikach i wybrać te, które spełniają wymagania techniczne, a także nasze oczekiwania estetyczne. Jeśli już przebrnęliśmy przez ten gąszcz warunków wyboru grzejnika, to powinniśmy następnie dokładnie określić jego moc. Moc cieplna grzejnika podawana jest w watach [W] dla różnych temperatur zasilania i powrotu czynnika grzejnego oraz oczekiwanej temperatury w pomieszczeniu. Moc cieplna grzejnika powinna być co najmniej średnio do powietrza w pomieszczeniu. Do tej grupy możemy zaliczyć m.in. typowe konwektory, grzejniki rurowo-konwektorowe, płytowo-konwektorowe, grzejniki członowe (żeliwne, aluminiowe i stalowe), grzejniki płytowe oraz rurowe z rur gładkich i ożebrowanych. Grzejniki promieniujące przekazują ciepło w postaci promieniowania elektromagnetycznego. Zalicza się do nich grzejniki płaszczyznowe sufitowe, ścienne i podłogowe. nr 2/2009 Wraz z n nowego roku Perfexim przedstawia Pa m produktu, wpr na rynek, a mianowicie baterii m NEXE. Stwoprodukty, w których klasyczny smak i nowoczesnym stylem. spr wymaganiom klientów i wpr s baterii, które z uczucie luksusu i komfortu. W naszym przekonaniu zamierzony cel i stworzyli- Pr Pr PERFEXIM Ltd Sp. z o.o. ul. Samotna 2 61-441 P tel. 061/830 20 17 – centrala; fax 061/832 04 21 INSTALACJE P R Z E G L Ą D 68 I K I E J N G R Z G R Z E J N I K Ó W I K I E J N G R Z EXTREME Sp. z o.o. ul. Kantorowicka 400, Kraków, tel./fax (012) 645 10 06, 645 10 08, e–mail: [email protected], www.convector.pl C.O. P.P.U.H. PERFEXIM Ltd Sp. z o.o. ul. Samotna 2, 61–441 Poznań CONVECTOR GP, GC CONVECTOR PREMIUM PERFEKT Sposób montażu: naścienny lub wolno stojący; Zasilanie: dolnozasilany 3/4”, bocznozasilany 1/2”; Materiał i budowa: miedziana wężownica z aluminiowym ożebrowaniem; Wymiary (wys./dł./głęb.): 20, 40, 60, 80/40–295/11 cm; Maks. temp. zasilania: 95°C; Moc cieplna dla zasilania 75/65/20°C: 162–7057 W; Maksymalne ciśnienie robocze: 0,6 MPa, na zamówienie do 3 MPa; Rodzaj wykończenia powierzchni: malowane lakierem poliestrowo-epoksydowym, technologią lakierowania proszkowego; Pojemność wodna: 0,12–3,65 dm3; Waga grzejnika: 2–41 kg; Kolory: standardowo biały RAL 9003, na zamówienie wybór spośród ok. 200 kolorów palety RAL; Cechy charakterystyczne: energooszczędność, doskonała odporność na korozję, estetyka i trwałość wykończenia, produkt polski; Gwarancja: 20 lat na szczelność Sposób montażu: naścienny lub wolno stojący (opcje zależne od modelu); Zasilanie: dolnozasilany 3/4”, bocznozasilany 1/2”; Materiał i budowa: konstrukcja klasycznego konwektora, wymiennik ciepła złożony z miedzianej wężownicy z ożebrowaniem z blach aluminiowych, umieszczony w obudowie z blachy aluminiowej; Wymiary (wys./dł.): 11, 16, 20, 22, 30, 35, 40, 50, 65, 80/50–295 cm; Maks. temp. zasilania: 95°C; Moc cieplna dla zasilania 75/65/20°C: 266–6015 W; Maksymalne ciśnienie robocze: 0,6 MPa, na zamówienie do 3 MPa; Rodzaj wykończenia powierzchni: malowane lakierem poliestrowo-epoksydowym, technologią lakierowania proszkowego; Pojemność wodna: 0,33–3,89 dm3; Waga grzejnika: 4–44 kg; Kolory: standardowo biały RAL 9003, na zamówienie wybór spośród ok. 200 kolorów palety RAL; Cechy charakterystyczne: energooszczędność, doskonała odporność na korozję, estetyka i trwałość wykończenia, produkt polski; Gwarancja: 20 lat na szczelność Materiał: stal walcowana na zimno grubości 1,25 mm; Sposób montażu: naścienne i wolno stojące; Wymiary (wys.): 300–900; 400–3000, 11–65, 22–100, 33–154 cm; Moc wg PN–EN 442, 75/65/20°C: wg karty katalogowej producenta; Zasilanie: z boku i od dołu; Maks. temp. zasilania: 95°C; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 10 bar; Rodzaj podłączenia i rozstaw króćców: boczne (H–55) i oddolne; Rodzaj wykończenia powierzchni: malowanie ostateczne: elektrostatyczne powlekanie farbą epoksydowo–poliestrową; Pojemność wodna: wg karty katalogowej producenta; Waga grzejnika: wg karty katalogowej producenta; Kolory: biały RAL 9010 z wysokim połyskiem; Cechy charakterystyczne: grzejniki wymienne, wyposażone w 4 przyłącza rurowe boczne z gwintem wewnętrznym G1/2 o rozstawie 500 mm, umożliwiającym bezpieczny montaż w instalacjach starego typu; Gwarancja: 10 lat Cena brutto: 261–2440 zł Cena brutto: 305–1952 zł Cena brutto: wg cennika producenta JOKER CH–500 PERFEKT ROUND Materiał: stop aluminium; Rozstaw między osiami: 500 mm; Moc cieplna członu dla zasilania 75/65/20°C: 127 W; Szerokość członu: 80 mm; Głębokość członu: 90 mm; Maks. liczba członów: 14; Maks. temp. zasilania: 110°C; Maksymalne ciśnienie robocze: 6 bar; Rodzaj wykończenia powierzchni: komory wewnętrzne grzejników zabezpieczone są przed formowaniem się gazów korozyjnych, natomiast powierzchnie zewnętrzne grzejników pokryte są podwójną powłoką malarską, tj. farbą podkładową (akrylową anodową) oraz farbą proszkową epoksydową; Pojemność wodna: 0,43 l; Kolory: biały RAL 9010; Cechy charakterystyczne: grzejnik trzywylotowy; Gwarancja: 10 lat Materiał: stop aluminium; Sposób montażu: naścienne; Rozstaw między osiami: 500 mm; Zasilanie: z boku; Moc cieplna członu dla zasilania 75/65/20°C: 128 W; Szerokość członu: 79,5 mm; Głębokość członu: 85 mm; Maks. liczba członów: 14; Maks. temp. zasilania: 95°C; Maksymalne ciśnienie robocze: 16 bar; Rodzaj wykończenia powierzchni: komory wewnętrzne grzejników zabezpieczone są przed formowaniem się gazów korozyjnych, natomiast powierzchnie zewnętrzne grzejników pokryte są podwójną powłoką malarską, tj. farbą podkładową (akrylową anodową) oraz farbą proszkową epoksydową; Pojemność wodna: 0,38 l; Kolory: śnieżnobiały RAL 9003; Cechy charakterystyczne: grzejnik trzywylotowy; Gwarancja: 10 lat Materiał: stop aluminium; Rozstaw między osiami: 350–800 mm; Moc cieplna członu dla zasilania 75/65/20°C: 105–198 W; Szerokość członu: 80 mm; Głębokość członu: 98 mm; Maks. liczba członów: 14; Maks. temp. zasilania: 110°C; Maksymalne ciśnienie robocze: 6 bar; Rodzaj wykończenia powierzchni: komory wewnętrzne grzejników zabezpieczone są przed formowaniem się gazów korozyjnych, natomiast powierzchnie zewnętrzne grzejników pokryte są podwójną powłoką malarską, tj. farbą podkładową (akrylową anodową) oraz farbą proszkową epoksydową; Pojemność wodna: 0,38 l; Kolory: śnieżnobiały RAL 9010; Cechy charakterystyczne: wysoka moc cieplna; Gwarancja: 10 lat Cena brutto: 28,00 zł za człon Cena brutto: 27,00 zł za człon Cena brutto: 30,00 zł za człon www.eksper tbudowlany.pl nr 2/2009 P R Z E G L Ą D G R Z E J N I K Ó W C.O. INSTALACJE REGULUS-SYSTEM S.J. ul. Dworkowa 2, 43-300 Bielsko-Biała tel./fax (033) 812 36 69, 815 10 25, 496 99 99, 496 11 00 e-mail: [email protected], www.regulus.com.pl GRZEJNIKI ŚCIENNE BIAŁE – TYPOSZEREGI R, RD GRZEJNIKI ŚCIENNE BIAŁE – TYPOSZEREGI RDC GRZEJNIKI ŚCIENNE KOLOR – WSZYSTKIE TYPOSZEREGI Materiał: układ wodny z miedzi, układ emisji ciepła oraz osłony z aluminium; Wymiary (wys./szer./głęb.): 130, 200, 300, 400, 500, 600/400 – 2000/90 mm; Waga: 0,8–15,5 kg; Pojemność wodna: 0,12–1,53 dm3; Rodzaj podłączenia i rozstaw króćców: bocznozasilane – ruchome półśrubunki 1/2" rozstaw 45–500 mm, dolnozasilane – sztywne złącze 1/2" – 50 mm; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 1,5 MPa; Maks. temp. zasilania: +110°C; Rodzaj wykończenia powierzchni: lakier proszkowy; Kolory: biały RAL 9003; Cechy charakterystyczne: mała masa własna, duża powierzchnia wymiany, wysoka odporność na korozję; Gwarancja: 25 lat na montowane w obiektach mieszkalnych, biurach; 10 lat na montowane w obiektach przemysłowych, basenach itp. Materiał: układ wodny z miedzi, układ emisji ciepła oraz osłony z aluminium; Wymiary (wys./szer./głęb.): 200, 300, 400, 500, 600/400–2000/90 mm; Waga: 1,6–15,5 kg; Pojemność wodna: 0,13–1,53 dm3; Rodzaj podłączenia i rozstaw króćców: dolnozasilane centralnie w osi grzejnika – przyłącze 1/2" nieruchome rozstaw 50 mm; Moc cieplna dla 75/65/20°C: 195–4090 W; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 1,5 MPa; Maks. temp. zasilania: +110°C; Rodzaj wykończenia powierzchni: lakier proszkowy; Kolory: biały RAL 9003; Cechy charakterystyczne: mała masa własna, duża powierzchnia wymiany ciepła, wysoka odporność na korozję, centralnie usytuowane przyłącze ułatwia budowę instalacji c.o.; Gwarancja: 25 lat na montowane w obiektach mieszkalnych, biurach; 10 lat na montowane w obiektach przemysłowych itp. Materiał: układ wodny z miedzi, układ emisji ciepła oraz osłony z aluminium; Wymiary (wys./szer./głęb.): 130, 200, 300, 400, 500, 600, 760, 940, 1120/400–2000/90 mm; Waga: 0,8–23,2 kg; Pojemność wodna: 0,12–2,38 dm3; Rodzaj podłączenia: bocznozasilane – ruchome półśrubunki 1/2", dolnozasilane, z zaworem termostatycznym lub bez zaworu; Moc cieplna dla 75/65/20°C: 140–5560 W; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 1,5 MPa; Maks. temp. zasilania: + 110°C; Rodzaj wykończenia powierzchni: lakier proszkowy; Kolory: dowolny według palety RAL oraz bezbarwny – wersja barwna METALLIC; Cechy charakterystyczne: mała masa własna, duża powierzchnia wymiany, wysoka odporność na korozję; Gwarancja: 25 lat na montowane w obiektach mieszkalnych, biurach; 10 lat na montowane w obiektach przemysłowych, basenach itp. Cena brutto:146–1405 zł Cena brutto: 180–1405 zł Cena brutto: 146–2075 zł (wykonanie barwne w cenie białego) GRZEJNIKI WYSOKIE – TYPOSZEREGI R I RD WYMIENNIKI KANAŁOWE – REGULUS-SYSTEM CANAL WYMIENNIKI KANAŁOWE – REGULUS-SYSTEM CANAL Z WENTYLATOREM POPRZECZNYM Materiał: układ wodny z miedzi, układ emisji ciepła oraz osłony z aluminium; Wymiary (wys./szer./głęb.): 760,940,1120/ /400–1400/90 mm; Waga: 5,8–23,2 kg; Pojemność wodna: 0,66–2,38 dm3; Rodzaj podłączenia i rozstaw króćców: bocznozasilane – ruchome półśrubunki 1/2", dolnozasilane – sztywne złącze 1/2" rozstaw 50 mm; Moc cieplna dla 75/65/20°C: 720–5560 W; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 1,5 MPa; Maks. temp. zasilania: +110°C; Rodzaj wykończenia powierzchni: lakier proszkowy; Kolory: w standardzie biały RAL 9003, na zamówienie dowolny wg palety RAL; Cechy charakterystyczne: mała masa własna, duża powierzchnia wymiany, wysoka odporność na korozję; Gwarancja: 25 lat na montowane w obiektach mieszkalnych, biurach; 10 lat na montowane w obiektach przemysłowych, basenach itp. Materiał: układ wodny z miedzi, układ emisji ciepła oraz osłony z aluminium; Wymiary (wys./szer./głęb.): 45–400/ 300–200/ /90–180 mm; Waga: 1,9–5,7 kg/mb wymiennika; Pojemność wodna: 0,12–0,86 dm3/mb wymiennika; Rodzaj podłączenia: bocznozasilane – ruchome półśrubunki 1/2"; Moc cieplna dla 75/65/20°C: 240–870 W/mb wymiennika; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 1,5 MPa; Maks. temp. zasilania: +110°C; Rodzaj wykończenia powierzchni: lakier proszkowy; Kolory: RAL 5008; Cechy charakterystyczne: mała masa własna, duża powierzchnia wymiany, wysoka odporność na korozję; Gwarancja: 25 lat na montowane w obiektach mieszkalnych, biurach; 10 lat (na szczelność) na montowane w obiektach przemysłowych, basenach itp. Materiał: układ wodny z miedzi, układ emisji ciepła oraz osłony z aluminium; Wymiary (wys./szer./głęb.): 45–121/550– –2000/90–180 mm; Waga: 1,9–7,5 kg/mb wymiennika; Pojemność wodna: 0,12–0,76 dm3/mb wymiennika; Rodzaj podłączenia: bocznozasilane – ruchome półśrubunki 1/2"; Moc cieplna dla 75/65/20°C: 720–1580 W /mb wymiennika; Dopuszczalne ciśnienie robocze: 1,5 MPa; Maks. temp. zasilania: +110°C; Rodzaj wykończenia powierzchni: lakier proszkowy; Kolory: RAL 5008; Cechy charakterystyczne: mała masa własna, duża powierzchnia wymiany, wysoka odporność na korozję, ogrzewanie wymuszone wentylatorem; Gwarancja: 25 lat na montowane w obiektach mieszkalnych, biurach; 10 lat (na szczelność) na montowane w obiektach przemysłowych, basenach itp. Cena brutto: 560–2075 zł Cena brutto: 290–550 zł/ mb wymiennika Cena brutto: 290-480 zł/ mb wymiennika nr 2/2009 www.eksper tbudowlany.pl 69 Waldemar Joniec INSTALACJE Innym kryterium podziału jest materiał – są kotły stalowe i żeliwne. Fot. Viessmann KOTŁY ZE SPALANIEM GÓRNYM Nowoczesne kotły na paliwa stałe mogą być estetyczne i nie oznaczają zakurzonych popiołem i pełnych opału pomieszczeń KOTŁY KOTŁY ZE SPALANIEM DOLNYM NA PALIWA STAŁE Wybór kotła na paliwo stałe powinien uwzględniać przede wszystkim to, jakie paliwo zamierzamy wykorzystywać. Następnie należy brać pod uwagę konstrukcję urządzenia i związane z nią wymagania dotyczące jego obsługi. Nowoczesne kotły na paliwa stałe nie wymagają codziennej obsługi i mają estetyczny wygląd. Wyposażane są w rozbudowane układy automatyki i sterowania procesem spalania paliwa oraz regulacji temperatury w instalacji c.o. Pracują ze sprawnością od 80 do ponad 90% i charakteryzują się niską emisją gazów cieplarnianych. Kotły o prostej konstrukcji, bez zaawansowanej regulacji procesu spalania, pracują ze sprawnością 50–55% i emitują duże ilości szkodliwych związków w spalinach. Ich cechą wspólną jest wymóg współpracy z instalacją centralnego ogrzewania typu otwartego, zabezpieczonej naczyniem rozszerzalnym. Kotły na paliwa stałe można dzielić według różnych kryteriów. Ze względu na sto- 70 www.eksper tbudowlany.pl W tego typu kotłach paliwo dokłada się do komory spalania od góry. Powietrze dopływa przez popielnik i otwory w ruszcie, jak w tradycyjnym piecu. Regulacja spalania może się odbywać za pomocą mechanicznego miarkownika ciągu, który reguluje dopływ ilości powietrza do paleniska. Ten rodzaj regulacji nie jest precyzyjny. Paliwo spala się na całej wysokości nasypu. Gazy spalinowe przepływają przez warstwę paliwa i unoszą do komina również gazy niespalone. Temperatura spalin na wyjściu z kotła jest stosunkowo wysoka, a to oznacza straty energii. Grubość warstwy paliwa i moc cieplna mogą się szybko zmieniać po załadunku opału. Zaletą tego rodzaju kotłów, oprócz prostej konstrukcji i niskiej ceny, jest także brak problemów z ciągiem kominowym. Ich minusy to niska sprawność i fakt, że przeznaczone są do spalania węgla i koksu, a drewno może być traktowane tylko jako paliwo zastępcze. Ponadto wymagają one przeważnie częstego zasypywania, co może być kłopotliwe. sowane paliwa wyróżnia się kotły węglowe, na miał, groszek, drewno, zrębki, pelety, słomę, a nawet zboże. Produkowane są też kotły dwu- i wielopaliwowe. Następne kryterium to stopień automatyzacji spalania − dostępne są proste konstrukcje z ręcznym zasypem paliwa wymagające częstej obsługi (nawet co parę godzin), wyposażone w proste, mechaniczne regulacje spalania oraz kotły z automatycznym zapłonem i podawaniem paliwa z pełną regulacją procesu spalania, która zależy m.in. od temperatury w pomieszczeniach. Kotły można też dzielić według konstrukcji i rodzaju spalania na kotły ze spalaniem górnym, ze spalaniem dolnym, kotły nadmuchowe (z wentylatorem) oraz kotły z palnikiem retortowym i nadmuchowym. Kotły tego typu mają bardziej zaawansowaną konstrukcję, a proces spalania odbywa się na tylnej ścianie komory zasypowej lub w komorze spalania, która znajduje się z tyłu komory zasypu. W tych kotłach paliwo nie spala się od razu w całej objętości, lecz tylko w dolnej części na ruszcie. Pozostały po spaleniu paliwa popiół zsypuje się do popielnika, a w jego miejsce osuwa się następna porcja paliwa. Tym samym stałopalność jest znaczenie dłuższa i wynosi 12–18 godzin. Paliwo w tych kotłach lepiej się dopala, a konstrukcja wymusza dłuższy obieg spalin. Spaliny z rusztu nie przechodzą przez paliwo bezpośrednio do komina, lecz przez komory wodne i po drodze oddają ciepło. Uchodzące do komina spaliny mają niższą temperaturę i dłuższą drogę do pokonania oraz nie porywają niedopalonych gazów, co pozwala na uzyskiwanie wyższych sprawności spalania niż w kotłach ze spalaniem górnym. Kotły ze spalaniem dolnym wyposaża się w ruszt stały lub ruchomy (stały ruszt to przeważnie ruszt wodny), w miarkowniki ciągu (dzięki czemu można regulować ilość doprowadzanego powietrza do komory spalania, a tym nr 2/2009 KOTŁY Z WENTYLATOREM Kolejną grupę kotłów na paliwa stałe stanowią urządzenia, w których powietrze do spalania dostarcza wentylator nadmuchowy lub wyciągowy. Praca tych kotłów wymaga zatem energii elektrycznej. Dostępne są urządzenia z różnymi rodzajami sterowania pracą wentylatora. Nie jest to już tylko prosta regulacja ciągu, gdyż spalaniem może zarządzać mikroprocesor, który na podstawie temperatury wody w kotle i w ogrzewanych pomieszczenia steruje pracą wentylatora, a tym samym przebiegiem spalania. Mikroprocesor może też sterować pracą pomp obiegowych KOTY CO b Fot. SAS a automatycznie, bezpośrednio ze składu opału do kotła. Częściej jednak stosuje się kotły ze zintegrowanym zasobnikiem, który zasypuje się raz na kilka dni. Paliwo z zasobnika do palnika w kotle dostarczane jest podajnikiem (przeważnie ślimakowym). W kotłach stosuje się palniki retortowe (eko-groszek, pelety, miał, zrębki) lub nadmuchowe (zboża). Wyposaża się je również w rozbudowane układy automatyki i sterowania kontrolujące ilość podawanego paliwa i przebieg procesu spalania, w zależności od aktualnego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania lub przygotowania c.w.u. Konstrukcja kotłów (palnik i podajnik) oraz rozbudowane systemy doprowadzenia powietrza umożliwiają spalanie z wysoką sprawnością – od 80 do powyżej 90% i dają możliwość zmiany reklama samym moc kotła). Mają one również zabezpieczenia chroniące je i całą instalację c.o. przed przegrzaniem. Uniwersalny kocioł automatyczny z trybem spalania automatycznego (a) i spalania na ruszcie wodnym (b). w instalacji c.o. oraz pompą w instalacji zasilającej zasobnik c.w.u. Zastosowane w kotłach regulacje spalania i temperatury wody pozwalają na współpracę z instalacjami wykonanymi z tworzyw sztucznych. Są też konstrukcje kotłów z wielopunktowymi systemami nadmuchu powietrza, które usprawniają proces spalania tak, że osiągają one sprawność nawet powyżej 80%. Wyposaża się je także w zabezpieczenie termiczne STB, które chroni kocioł przed przegrzaniem. Kotły nadmuchowe mają duże komory zasypowe, a stałopalność wynosi powyżej jednej doby. Przystosowane są do spalania miału węglowego, węgla oraz drewna. Ich ceny są wyższe od kotłów z dolnym i górnym spalaniem i zleżą od konstrukcji oraz wyposażenia w systemy regulacji. KOTŁY Z AUTOMATYCZNYM PODAWANIEM PALIWA Tego rodzaju kotły spalają rozdrobnione do standardowej wielkości paliwa: węgiel groszek, pelety, miał, zrębki drewna, zboża i brykiety. Paliwa mogą być transportowane nr 2/2009 wydajności w zakresie od 30 do 100% mocy nominalnej. Ilość paliwa, jaka znajduje się w palniku jest niewielka, nie tak jak w przypadku spalania na ruszcie, dzięki temu kocioł szybko reaguje na sygnały ze sterownika i w zależności od potrzeb zwiększa lub zmniejsza spalanie, a tym samym ilość przekazywanej do instalacji energii. Kotły te nie potrzebują cyklicznego wygaszania i rozpalania. Popiół i żużel są usuwane z palnika do popielnika, który wystarczy opróżnić raz na parę dni przy okazji uzupełniania paliwa w zasobniku. Praca kotłów z automatycznym podawaniem paliwa jest najczęściej sterowana przez automatykę pokojową, która wysyła sygnały do kotła w zależności od temperatury w pomieszczeniach. Do tej grupy kotłów można zaliczyć także kotły kombinowane – przystosowane do spalania różnych paliw. Przednia komora to palenisko umożliwiające pracę w dwóch trybach. W trybie automatycznego podawania paliwa wykorzystywany jest tłokowy podajnik i palenisko nadmuchowe oraz elektro- Zakïad Metalowo - Kotlarski „SAS” Owczary, ul. Przemysïowa 3, 28-100 Busko-Zdrój tel. (041) 378 46 19, fax (041) 370 83 10 e-mail:[email protected] Odwiedě dystr ybutora w regionie www.sas.busko.pl promocja lider wĂród czasopism branĝowych niczny sterownik temperatury. Obsługa kotła sprowadza się do okresowego uzupełnienia paliwa (miału lub eko-groszku) w zasobniku. W sezonie letnim na potrzeby podgrzania c.w.u. (przy zastosowaniu automatycznego sposobu spalania) wystarczy wybrać na sterowniku opcję trybu letniego i ustawić żądaną temperaturę. Istnieje również możliwość podłączenia do sterownika pokojowego regulatora temperatury. W trybie załadunku ręcznego innych paliw, dodatkowe palenisko rusztowo-wodne umożliwia palenie tradycyjne z wykorzystaniem naturalnego ciągu spalin i ręcznej regulacji dopływu powietrza lub za pomocą miarkownika ciągu powietrza. Ten tryb palenia pozwala wykorzystywać w tym samym kotle różne sortymenty węgla kamiennego, drewno opałowe i inne paliwa, w zależności od ich dostępności i cen, Free cooling WïasnoĂÊ instalacyjna Finansowanie kanalizacji PrzeglÈdy: kolektory i klimatyzatory Dom Wydawniczy MEDIUM www.rynekinstalacyjny.com.pl kupon bezpïatnej 3-miesiÚcznej prenumeraty próbnej ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel.: (0-22) 810 21 24 faks: (0-22) 810 27 42 e-mail: [email protected] ZAMAWIAM PRENUMERATĉ PRÓBNĄ RYNKU INSTALACYJNEGO TRZECH KOLEJNYCH NUMERÓW, OD NUMERU. NAZWA FIRMY ULICA I NUMER KOD POCZTOWY I MIEJSCOWOĝû OSOBA ZAMAWIAJĄCA RODZAJ DZIAàALNOĝCI GOSPODARCZEJ E-MAIL TELEFON KONTAKTOWY Informujemy, Īe skáadając zamówienie, wyraĪacie PaĔstwo zgodĊ na przetwarzanie wyĪej wpisanych danych osobowych w systemie zamówieĔ Domu Wydawniczego Medium w zakresie niezbĊdnym do realizacji powyĪszego zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z póĨniejszymi zmianami) przysáuguje PaĔstwu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania ich i poprawiania. UpowaĪniam Dom Wydawniczy Medium do wystawienia faktury VAT bez podpisu odbiorcy. Wysyáka bĊdzie realizowana po dokonaniu wpáaty na konto: Bank Zachodni WBK SA VI O/Warszawa 46 1090 1753 0000 0000 7406 8950 DATA I CZYTELNY PODPIS WyraĪam zgodĊ na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Dom Wydawniczy Medium oraz inne podmioty wspóápracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul. Karczewskiej 18. Informujemy, Īe zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z póĨniejszymi zmianami) przysáuguje Pani/Panu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a takĪe wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec czytelny podpis ich przetwarzania. Podanie danych ma charakter dobrowolny. Fot. Viessmann Zalecane przez specjalistów Kocioł na pelety, z komorą spalania z żaroodpornej ceramiki. a także optymalnie wykorzystać kocioł do zmiennych warunków pogodowych. Na rynku dostępne są także kotły wielopaliwowe, w których można spalać drewno na zasadzie zgazowania generatorowego, które mają także palniki na pelety, gaz ziemny lub olej. Kotły takie umożliwiają używanie paliwa w zależności od wbudowanego palnika. Istnieje możliwość kupienia kotła bez palnika, który można dokupić później lub użyć z poprzedniego kotła. Taki kocioł jest skonstruowany jako korpus z trzema komorami umieszczonymi nad sobą. Dwie górne komory służą do gazowania drewna, podobnie jak w kotłach zgazowujących. Trzecia, położona najniżej, ma z przodu palnik i jest wyłożona płytami ceramicznymi. Systemy spalania są oddzielone od siebie płasz- czem wodnym i nie mają na siebie dużego wpływu, dzięki temu kocioł uzyskuje wysoką wydajność przy ogrzewaniu różnymi paliwami. Możliwa jest kombinacja poszczególnych rodzajów opału: drewno + pelety, drewno + gaz ziemny, drewno + olej. Praca kotła jest sterowana automatycznie, aby zapewniona była jak najwyższa sprawność i jakość spalania. Kocioł można wyposażyć w regulację elektroniczną do sterowania całym systemem grzewczym, w zależności od temperatury na zewnątrz i wewnątrz pomieszczeń oraz funkcji czasu (dobowy, tygodniowy). KOTŁY ZGAZOWUJĄCE DREWNO Konstrukcja kotłów zgazowujących drewno umożliwia ekonomiczne spalanie opału, z wysoką sprawnością. Spalanie odbywa się stopniowo, dzięki temu w kotle spalone zostają wszystkie związki zawarte w drewnie i urządzenie może osiągać wysoką sprawność – nawet 90%, ale wymaga to podawania dobrze wysuszonego drewna, o wilgotności poniżej 20%, co można osiągnąć po co najmniej roku lub dwóch latach sezonowania. Spalanie mokrego drewna powoduje znaczny wzrost jego zużycia, nawet dwukrotny, a tym samym wzrost kosztów ogrzewania. Jeden załadunek paliwa wystarcza na kilka lub kilkanaście godzin. W kotłach tych stosuje się rozbudowane sterowanie i wyposaża się je w wentylatory oraz płyty ceramiczne wyścielające wnętrze komory spalania. Decydując się na ten rodzaj kotła, trzeba przewidzieć miejsce, najlepiej zadaszone, do suszenia i magazynowania drewna. KOTŁY ŻELIWNE I STALOWE Zaletą żeliwa jest wysoka odporność na korozję, dlatego żywotność kotłów z wymiennikiem żeliwnym wynosi około 25 lat. Członowa budowa wymiennika w razie awarii umożliwia wymianę tylko uszkodzonego elementu, bez potrzeby wymiany całego kotła. Wadą żeliwa jest wysoka wrażliwość na zmiany temperatury. Na przykład w wyniku uzupełnienia ubytków w instalacji c.o. zimną wodą często dochodzi do uszkodzenia wymiennika. Kotły stalowe nie są tak wrażliwe na zmiany temperatury w instalacji. Są jednak mniej odporne na korozję, a ich żywotność jest krótsza – około 15 lat. Ich zaletą jest to, że są to stale doskonalone konstrukcje o coraz wyższej sprawności i lepszym sterowaniu. nr 2/2009 EKSPERT PREZENTUJE q dr inż. Paweł Kowalski, wykładowca Akademii Viessmann EKOLOGICZNE Ze sklepów powoli znikają bardzo popularne foliowe torby jednorazowe. To znak, że zaczęliśmy zwracać uwagę na ekologię. Większość z nas na pewno ma tzw. torbę ekologiczną. Ograniczanie wyrzucania foliowych siatek z pewnością przyczynia się do zmniejszenia ilości odpadów na ziemi. Zastanówmy się jednak, jak jeszcze możemy wpłynąć na ochronę środowiska. Przez większą część roku ogrzewamy nasze mieszkania i miejsca pracy. Aby wygenerować ciepło, potrzebna jest energia. Możemy ją uzyskać z prądu, węgla, gazu lub oleju opałowego. Wymienione źródła, poza potrzebną energią, wytwarzają produkt uboczny – spaliny, które zanieczyszczają środowisko naturalne (warto pamiętać, że prąd najczęściej uzyskiwany jest dzięki spalaniu paliw kopalnych). Obecnie wiele mówi się o odnawialnych źródłach energii. Słysząc ten termin, najpierw nasuwa się nam skojarzenie z energią słoneczną. Czy tylko słońce? Ktoś może doda jeszcze wodę i wiatr. Firma Viessmann proponuje jednak coś nowego – odzysk ciepła z powietrza znajdującego się w pomieszczeniu i spożytkowanie go na ogrzanie wody użytkowej. W 2009 r. Viessmann wprowadza do swojej oferty pompę ciepła Vitocal 160–A, na powietrze obiegowe lub wylotowe, do podgrzewu ciepłej wody użytkowej. Urządzenie zawiera w sobie wszystko, co jest potrzebne do rozpoczęcia pracy: pompę ciepła, zasobnik wody z opcjonalną wężownicą do instalacji solarnej, grzałkę i regulator. Wystarczy podłączyć wodę i zasilanie. Urządzenie można zamontować tak, aby odzyskiwało ciepło z powietrza w pomieszczeniu, w którym się znajduje lub z powietrza zużytego, wyprowadzanego na zewnątrz pomieszczenia instalacją wentylacyjną. Zastosowań może być wienr 2/2009 le. Na przykład kuchnia, w której marnuje się dużo ciepła powstającego podczas gotowania. Usytuowana tam pompa ciepła Vitocal 160 mogłaby schłodzić pomieszczenie, podgrzewając jednocześnie wodę, potrzebną przecież w każdej kuchni. Tak podgrzana woda może osiągnąć temperaturę maksymalnie 55ºC, a przy wspomaganiu wbudowaną grzałką elektryczną – nawet 65ºC. Minimalna kubatura pomieszczenia, w której urządzenie może być umieszczone wynosi 20 m3, czyli np. już w pomieszczeniu o wymiarach 4×2 m i wysokości 2,5 m. Warto w tym miejscu zadać pytanie, jakie korzyści daje pompa ciepła, skoro musimy ją zasilać energią elektryczną? Moc pompy ciepła Vitocal 160–A wynosi 1540 W, a średni pobór prądu to 430 W (maksymalny 630 W). Z prostego rachunku wynika, że zyskujemy ponad 1100 W. Jak to się przekłada na korzyści finansowe? Przy cenie energii elektrycznej na poziomie 19–28 gr za 1 kWh, w ciągu roku pracy pompy ciepła możemy zaoszczędzić nawet około 2600 zł. Inwestycja w pompę ciepła Vitocal 160–A może zwrócić się stosunkowo szybko, nawet w ciągu pięciu lat. Na uwagę zasługuje także kompletne wyposażenie urządzenia i jego kompaktowa budowa, która bardzo ułatwia prace projektowe i instalacyjne. Oprócz regulatora i zintegrowanej grzałki (jeśli potrzebna jest woda o tem- INSTALACJE CIEPŁO peraturze do 65ºC), zasobnik wody przygotowany jest do podłączenia w system instalacji solarnej. Przy obecnej tendencji pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, możemy więc w bardzo prosty sposób zbudować system oparty o pompę ciepła, a w przyszłości, w miarę potrzeb, uzupełnić go o kolektory słoneczne. Objętość zastosowanego zasobnika (285 l) jest wystarczająca do większości zastosowań. Zasobnik jest trwały, zabezpieczony podwójną warstwą emalii. W celu zwiększenia ochrony antykorozyjnej zamontowano w nim również anodę ochronną. Ekologów ucieszy zapewne fakt, że jako czynnik roboczy pompa ciepła Vitocal 160–A wykorzystuje nietoksyczny czynnik R134a (tetrafluoroetan). Jego nietoksyczność sprawiła, że znalazł zastosowanie również jako gaz pędny w inhalatorach i podręcznych pojemnikach z tzw. sprężonym powietrzem. Ponadto czynnik chłodniczy pompy ciepła firmy Viessmann nie wpływa na zmniejszenie warstwy ozonowej. Temperatura wrzenia czynnika R134a wynosi 26,4ºC (247 K). Do tej pory tylko czerpaliśmy korzyści z zasobów ziemi, czego skutki widać na każdym kroku. Teraz powinniśmy zrobić coś, aby ratować nasze naturalne środowisko. Nie wystarczy jednak chodzić do sklepu z ekologiczną torbą. Warto zrobić krok dalej. Może tym krokiem będzie właśnie wybór pompy ciepła Vitocal 160–A firmy Viessmann? Dane techniczne pompy ciepła Vitocal 160–A: Moc PC: 1,54 kW COP: 3,5 (A15/W45) Zintegrowany zasobnik (pojemność): 285 l Zabezpieczenie zasobnika: podwójna emalia, anoda ochronna Maksymalna temp. c.w.u.: 55°C PC, 65°C z grzałką Powietrze obiegowe: tak Powietrze wylotowe: tak Drugie źródło ciepła: wężownica solarna Zintegrowana grzałka (moc): 1,5 kW Wymiary zewnętrzne (szer.xdł.xwys.): 700×660×1838 (1846) mm Ciężar: 105/110 kg Czynnik chłodniczy: R134a Zasilanie elektryczne: ~230 V Pobór mocy elektrycznej: 430 W Katalogowa cena (netto): 8777 zł REKLAMA VIESSMANN Sp. z o.o. ul. Karkonoska 65, 53-015 Wrocław www.viessmann.pl, www.kotly.pl e-mail: [email protected] www.eksper tbudowlany.pl 73 BEZPIECZNE Fot. Kontakt-Simon INSTALACJE Fot. Kontakt-Simon mgr inż. Karol Kuczyński Kolumna z gniazdami wtyczkowymi. INSTALACJE ELEKTRYCZNE Dobrze zaprojektowana i wykonana instalacja elektryczna w budynku, a także właściwie dobrany osprzęt elektroinstalacyjny gwarantują bezawaryjną eksploatację urządzeń elektrycznych, a przede wszystkim bezpieczeństwo użytkowników. Przepływ prądu przez przewód (żyłę) powoduje wydzielenie się ciepła, którego ilość zależy od wartości prądu i rezystancji przewodu. Wytworzone ciepło powoduje wzrost jego temperatury. Nie powinna ona przekroczyć temperatury dopuszczalnej, po przekroczeniu której mogłoby nastąpić uszkodzenie izolacji przewodu. Odbiorniki energii elektrycznej powinny być zasilane napięciem o wartości znamionowej. Wymaga to czasem zastosowania przewodów o większym przekroju niż wynika to z obciążalności prądowej. Dopuszczalny spadek napięcia w instalacjach elektrycznych nieprzemysłowych w obwodach odbiorczych, od licznika do dowolnego odbiornika, wg N-SEP-E-002, nie powinien przekraczać 3%, a od licznika do złącza – 0,5%, przy mocy przesyłanej do 100 kVA i 1% przy mocy od 100 do 250 kVA [1]. GNIAZDA WTYCZKOWE Instalację gniazd wtyczkowych jednofazowych oraz obwodów zasilających urządzenia grzewcze należy wykonać przewodem miedzianym o min. przekroju 3×2,5 mm2, Rys. 1. Przykładowy plan instalacji gniazd wtyczkowych w domu jednorodzinnym [1]. 74 www.eksper tbudowlany.pl w rurkach o średnicy Ø 16. Instalacje odbiorów trójfazowych (kuchnia, przepływowy podgrzewacz wody) należy wykonać przewodem miedzianym o min. przekroju 5×2,5 mm2, w rurkach o średnicy Ø 21. Przewody i rurki pod tynkiem należy układać pionowo i poziomo [1]: poziome odcinki instalacji na ścianach powinno się układać w odległości 0,3 m od sufitu pionowe odcinki instalacji należy prowadzić w odległości 0,15 m od krawędzi ościeżnicy lub prostopadle od puszki do gniazda przewód biegnący od gniazda do gniazda powinien znajdować się na wysokości 0,3 m nad podłogą. Na rysunku 1. przedstawiono przykładowy plan instalacji gniazd wtyczkowych w budynku jednorodzinnym. Gniazda o prądzie nominalnym 16 A ze stykiem ochronnym należy montować [1]: w pokojach – na wysokości 0,3 m od podłogi, w łazience – 1,3 m, w kuchni – 1,2 m. Ze względu na sposób montażu, w instalacjach elektrycznych wyróżnia się trzy rodzaje gniazd wtyczkowych [2]: Podtynkowe – instalacja wykonana jest pod tynkiem za pomocą rur cienkościennych ułożonych w wykutych bruzdach. Wtynkowe – instalacja montowana jest w tynku, a osprzęt charakteryzuje się specjalną budową. W miejscach rozgałęzień instaluje się puszki wtynkowe. Mają one zaciski do łączenia przewodów i szczęki do nr 2/2009 a b c d Fot. Ospel INSTALACJE Przykłady gniazd wtyczkowych: a – potrójne bez uziemienia, b – pojedyncze z uziemieniem, c – podwójne z uziemieniem, d – bryzgoszczelne z uziemieniem. przyłączania osprzętu. Wszelkiego rodzaju osprzęt, w tym gniazda wtyczkowe, jest wyposażony w noże stykowe, które wchodzą do szczęk puszek wtynkowych. Tego typu osprzęt można jeszcze spotkać w budownictwie z lat 50., 60. i 70. Natynkowe – instalacja i osprzęt instalowane są na powierzchni ściany. Gniazda wtyczkowe można podzielić na pojedyncze i podwójne, z bolcem ochronnym i bez bolca oraz gniazda bryzgoszczelne o stopniu ochrony obudowy nawet IP44. Innym interesującym przykładem jest gniazdo typu „schuko”, w którym bolec ochronny zastąpiony jest przez dwa styki znajdujące się na obwodzie wtyczki. INSTALACJE ELEKTRYCZNE W ŁAZIENCE Zgodnie z PN-IEC 60364-7-701:1999, w pomieszczeniach wyposażonych w wannę lub brodzik (basen natryskowy) wyróżnia się cztery strefy (rys. 2): Strefa 0 stanowi wnętrze wanny lub basenu natryskowego. Sprzęt i osprzęt zainstalowane w tej strefie powinny mieć stopień ochrony nie mniejszy niż IPX7. Strefa 1. jest ograniczona płaszczyznami: pionową – przebiegającą wzdłuż zewnętrznej krawędzi obrzeża wanny/brodzika lub w odległości 0,60 m od prysznica w przypadku braku brodzika oraz poziomą – przebiegającą na wysokości 2,25 m nad podłogą. Sprzęt i osprzęt zainstalowane w tej strefie powinny mieć stopień ochrony nie mniejszy niż IPX5, np. podgrzewacz prysznicowy IP25 zainstalowany na stałe, zabezpieczony wyłącznikiem ochronnym różnicowoprądowym 30 mA. Strefa 2. jest ograniczona płaszczyznami: pionową – przebiegającą w odległości 0,60 m na zewnątrz od płaszczyzny ograniczającej strefę 1. oraz poziomą – przebiegającą na wysokości 2,25 m nad poziomem podłogi. Sprzęt i osprzęt w tej strefie powinny mieć stopień ochrony nie mniejszy niż IPX4 (IPX5 w strefie 2. w łazienkach publicznych), np. podgrzewacz wody IP24 zainstalowany na stałe (gniazdo w strefie 3.), oprawy oświereklama Fot. K. Kuczyński INSTALACJE Gniazdo typu „schuko”z ogranicznikiem przepięć i przesłonami torów prądowych. Rys. 2. Strefy zagrożenia w pomieszczeniach wyposażonych w wannę lub basen natryskowy [1]. Fot. Kontakt-Simon baterie, krany, grzejniki wodne, podgrzewacze wody, armatura, konstrukcje i zbrojenia budowlane. W przypadku zastosowania w instalacjach wodociągowych zimnej i ciepłej wody oraz w instalacjach ogrzewczych wodnych, w miejsce rur metalowych, rur wykonanych z tworzyw sztucznych, połączeniami wyrównawczymi należy objąć wszelkiego Gniazdo zamykane na klucz imbusowy. Fot. Kontakt-Simon tleniowe w II klasie ochronności (wyłącznik w strefie 3.). Strefa 3. jest ograniczona płaszczyznami: pionową – przebiegającą w odległości 2,40 m na zewnątrz od płaszczyzny ograniczającej strefę 2. oraz poziomą – przebiegającą na wysokości 2,25 m nad podłogą. Sprzęt i osprzęt zainstalowane w tej strefie powinny mieć stopień ochrony nie mniejszy niż IPX1 (IPX5 w strefie 3. w łazienkach publicznych), np. podgrzewacz wody zainstalowany na stałe, pralka, grzejnik ścienny IP24, oprawy oświetleniowe w II klasie ochronności, wyłączniki oświetlenia, gniazda wtyczkowe z bolcem, o stopniu ochrony obudowy IP44. W pomieszczeniach kąpielowych obowiązują następujące zasady w zakresie ochrony przeciwporażeniowej oraz instalowania sprzętu, osprzętu, przewodów i odbiorników [1]: Wykonanie połączeń wyrównawczych dodatkowych (miejscowych), łączących wszystkie części przewodzące ze sobą oraz z przewodami ochronnymi. Dotyczy to takich części przewodzących jak: metalowe wanny, brodziki, wszelkiego rodzaju rury, Zdaniem Eksperta Od czego zależy wybór gniazd wtyczkowych? Sławomir Szotek product manager Kontakt-Simon 76 Wybór odpowiedniego gniazdka zależy w głównej mierze od jego przeznaczenia. Inne gniazdo kupujemy do łazienki i kuchni, a inne do pomieszczeń, w których nie występuje możliwość zabryzgania gniazdka wodą. To kryterium wyboru jest niezwykle istotne, ma bowiem duży wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców. Łazienkowe i kuchenne gniazda powinny być bryzgoszczelne, wyposażone dodatkowo w klapkę, zabezpieczającą przed niespodziewanym strumieniem wody. W przypadku innych pomieszczeń wystarczą tradycyjne gniazda z uziemieniem. Dla bezpieczeństwa najmłodszych mieszkańców domu warto pokusić się o kupno gniazd z przesłonami torów prądowych, chroniących przed porażeniem prądem. W miejscach, w których podłączamy komputer i inny czuły sprzęt elektroinstalacyjny warto natomiast zastosować dodatkowo gniazda z ogranicznikiem przepięć. www.eksper tbudowlany.pl rodzaju elementy metalowe, które mogą mieć styczność z wodą w tych rurach, na przykład armaturę i grzejniki. Instalowanie gniazd wtyczkowych w strefie 3. lub w odległości nie mniejszej niż 0,60 m od otworu drzwiowego prefabrykowanej kabiny natryskowej. Gniazda te należy zabezpieczać wyłącznikami ochronnymi różnicowoprądowymi, o znamionowym prądzie różnicowym nie większym niż 30 mA, albo zasilać indywidualnie z transformatora separacyjnego lub napięciem nie przekraczającym napięcia dotykowego dopuszczalnego długotrwale (układ SELV – Safety ExtraLow Voltage). Instalowanie przewodów wielożyłowych izolowanych w powłoce izolacyjnej lub przewodów jednożyłowych w rurach z materiału izolacyjnego. Instalowanie puszek, rozgałęźników oraz urządzeń rozdzielczych i sprzętu łączeniowego poza strefami 0, 1. i 2. Instalowanie w strefie 1. tylko elektrycznych podgrzewaczy wody, a w strefie 2. jedynie opraw oświetleniowych o II klasie ochronności oraz elektrycznych podgrzewaczy wody. Stosowanie w strefie 0 napięcia o wartości nie większej niż 12 V (układ SELV), źródło zasilania powinno być jednak usytuowane poza tą strefą. Stosowanie w strefie 3. przenośnych odbiorników w II klasie ochronności, np. suszarka, golarka, lokówka. Literatura 1. Praca zbiorowa „Współczesne instalacje elektryczne w budownictwie jednorodzinnym – poradnik elektroinstalatora”, COSiW SEP, Warszawa 2006. 2. K. Pazdro, A. Wolski „Instalacje elektryczne w budynkach mieszkalnych w pytaniach i odpowiedziach”, WNT, Warszawa 1997. 3. Materiały firmy Kontakt-Simon. 4. Materiały firmy Ospel. 5. K. Kuczyński „Instalacje elektryczne w budynkach jednorodzinnych”, EB 3/07. nr 2/2009 P R Z E G L Ą D G N I A Z D W T Y C Z K O W Y C H INSTALACJE KONTAKT-SIMON SA ul. Bestwińska 21 43-500 Czechowice-Dziedzice GNIAZDO AKORD SATYNOWY GNIAZDO NATYNKOWE POTRÓJNE AQUARIUS GNIAZDO SIMON 82 Prąd znamionowy: 16 A; Napięcie: 250 V; Stopień ochrony: IP44; Opis produktu: gniazdo wtyczkowe z uziemieniem, bryzgoszczelne, wyposażone w zaciski gwintowe; Sposób montażu: pazurki lub wkręty; Wymiary zewnętrzne: 80,5×90 mm; Dostępne kolory: satynowy i srebrny, klapka dymna Prąd znamionowy: 16 A; Napięcie: 250 V; Stopień ochrony: IP44; Opis produktu: gniazdo wtyczkowe z uziemieniem potrójne, natynkowe, bryzgoszczelne, wyposażone w zaciski gwintowe; Sposób montażu: pazurki lub wkręty; Wymiary zewnętrzne: 183×70 mm; Kolor: biały, klapka dymna Prąd znamionowy: 16 A; Napięcie: 250 V; Stopień ochrony: IP44; Opis produktu: gniazdo wtyczkowe z uziemieniem i przesłonami torów prądowych, bryzgoszczelne, wyposażone w zaciski gwintowe; Sposób montażu: pazurki lub wkręty; Wymiary zewnętrzne: 86×89 mm; Kolor: biały, klapka biała Cena netto: 10,55 zł (+22% VAT) Cena netto: 18,00 zł (+22% VAT) Cena netto: 25,78 zł (+22% VAT) SERIA GAZELA GNIAZDO POJEDYNCZE Z UZIEMIENIEM SERIA GAZELA GNIAZDO POJEDYNCZE, BRYZGOSZCZELNE Z UZIEMIENIEM SERIA GAZELA GNIAZDO PODWÓJNE Z UZIEMIENIEM Prąd znamionowy: 16 A; Napięcie: 250 V; Stopień ochrony: IP20; Opis produktu: gniazdo pojedyncze z uziemieniem, również w wersji z przesłonami torów prądowych; Sposób montażu: pazurki lub wkręty; Wymiary zewnętrzne: 94×82 mm; Dostępne kolory: biały, biały z pastelową ramką zewnętrzną, metalizowany: satyna, srebro + tytan Prąd znamionowy: 16 A; Napięcie: 250 V; Stopień ochrony: IP44; Opis produktu: gniazdo pojedyncze, bryzgoszczelne z uziemieniem, również w wersji z przesłonami torów prądowych; Sposób montażu: pazurki lub wkręty; Wymiary zewnętrzne: 94×82 mm; Dostępne kolory: biały, biały z pastelową ramką zewnętrzną, metalizowany: satyna, srebro + tytan Prąd znamionowy: 16 A; Napięcie: 250 V; Stopień ochrony: IP20; Opis produktu: gniazdo podwójne z uziemieniem, również w wersji z przesłonami torów prądowych; Sposób montażu: pazurki lub wkręty; Wymiary zewnętrzne: 94×92 mm; Dostępne kolory: biały, biały z pastelową ramką zewnętrzną, metalizowany: satyna, srebro + tytan Cena brutto: 11,59 zł Cena brutto: 15,80 zł Cena brutto: 12,44 zł OSPEL SA ul. Główna 128, Wierbka 42-436 Pilica nr 2/2009 www.eksper tbudowlany.pl 77 OGRODY Tekst i zdjęcia Jadwiga Litke PRZESADZANIE STARYCH DRZEW Nawet starsze drzewa i krzewy ozdobne można przesadzać. Trzeba się jednak do tego dobrze przygotować i wybrać właściwą porę roku. Najodpowiedniejsza pora roku na przesadzanie to wiosna (marzec, kwiecień) oraz późne lato (sierpień, wrzesień), ale można to zrobić nawet w listopadzie. Jest wtedy umiarkowana temperatura i często pada deszcz. Rośliny już prawie nie rosną, ale mają aktywne korzenie. To sprzyja lepszemu ich przyjmowaniu się w nowych miejscach. Stare iglarki lepiej jednak przesadzać wiosną podczas pochmurnej, bezwietrznej pogody. System korzeniowy składa się z dużych pojedynczych lub rozgałęzionych korzeni, zakotwiczających roślinę w glebie oraz mniejszych rozwidleń, pobierających wodę i składniki pokarmowe. Można przyjąć, że wielkość systemu korzeniowego dorównuje co najmniej wielkości korony. Dwu-, trzyletnie drzewa i krzewy mają mały system korzeniowy i słabe zamocowanie w glebie. Można je łatwo wykopać, kierując się przy tym zasadą, 78 www.eksper tbudowlany.pl że im więcej ziemi będzie miała bryła korzeniowa, tym mniejsze będą uszkodzenia korzeni i rośliny natychmiast przystąpią do pobierania wody na nowym stanowisku. PRZESADZAMY DRZEWO Przygotowanie 1. Starsze i większe rośliny dobrze jest przygotować do przesadzania już rok wcześniej. Wiosną wokół pnia należy zaznaczyć szpadlem okrąg o promieniu 50 cm. Na linii okręgu trzeba zrobić bruzdę głębokości 40–50 cm i wypełnić ją ziemią. Zabieg ten ułatwi roślinie wytworzenie zwartej bryły korzeniowej z wrastającymi w ziemię liściową młodymi korzeniami odżywczymi, które będą bezpieczne w czasie przenoszenia i przesadzenia następnej wiosny. 2. Tuż przed przesadzeniem starszym roślinom liściastym należy zmniejszyć koronę o około 1/3, do 1/2 wielkości, obcinając gałęzie. Powinno się też usunąć wszystkie liście, aby zmniejszyć utratę wody poprzez części nadziemne w okresie ograniczonego jej poboru przez system korzeniowy. Przesadzanie 1. Pod przesadzaną roślinę kopiemy o połowę większy dołek niż bryła korzeniowa. 2. Do dołka dodajemy zmieszany z ziemią torf kwaśny (w przypadku przesadzania różaneczników i iglaków) lub dobrze rozłożony nawóz naturalny (pod pozostałe gatunki roślin). 3. W czasie przenoszenia rośliny zabezpieczamy bryłę przed uszkodzeniami. 4. Roślinę sadzimy na tej samej wysokości, na której rosła poprzednio. 5. Po zasypaniu mocno ubijamy ziemię i podlewamy roślinę, nawet wtedy, gdy pada deszcz. Obfite podlewanie pozwala dokładnie oblepić korzenie najdrobniejszymi cząstkami ziemi, co zabezpieczy je przed wysychaniem. nr 2/2009 nr 2/2009 OGRODY 6. Gdy ziemia wokół przesadzonej rośliny osiądzie, należy ją uzupełnić. Pielęgnacja 1. Obok wysokich roślin wbijamy paliki. 2. Iglaki i krzewy należy ochronić przed nadmiernym nasłonecznieniem, aby zapobiec wyparowywaniu wilgoci. Można osłonić je tkaniną, a formom kolumnowym ściągnąć gałęzie, obwiązując je sznurkiem. 3. Rośliny podlewamy nie tylko w czasie sezonu, w którym były przesadzane. Należy to robić także wiosną następnego roku, gdy temperatura powietrza jest już na tyle wysoka, że wilgoć wyparowuje z części nadziemnych, a zamarznięty grunt nie pozwala korzeniom pobierać wody. Im większą roślinę przesadzamy, tym więcej czasu potrzebuje ona na przyjęcie się w nowym miejscu. Zdarza się, że krzewy zimozielone zrzucają większość liści. Okres adaptacji może trwać nawet cały sezon. Kilkunastoletnie drzewa i krzewy iglaste bardzo trudno się przyjmują. Jednak, gdy mamy specjalne narzędzia do przesadzania, które umożliwiają wykopanie roślin z dużą bryłą korzeniową, przewiezienie i posadzenie bez naruszenia korzeni, to jest szansa na zaadaptowanie się roślin w nowych warunkach. Prawidłowo wykopany świerk biały Conica z dużą bryłą korzeniową. Wykopane drzewko najlepiej umieścić na odpowiednio mocnej tkaninie lub folii, wówczas łatwiej będzie przemieścić roślinę bez niebezpieczeństwa osypania się bryły. Bez żadnego ryzyka możemy przesadzić nawet pięcio-, siedmioletnie gatunki drzew i krzewów liściastych, a także szybko rosnące krzewy iglaste (żywotniki kolumnowe, świerki kłujące i serbskie, jałowce – Pfitzera, kolumnowe, łuskowe, jodły – kalifornijskie, koreańskie oraz cisy, sosny, cyprysiki). Dla wolno rosnących i karłowych form iglaków oraz krzewów zimozielonych wiek nawet osiem czy dziesięć lat nie stanowi zagrożenia przy przesadzaniu (żywotniki kuliste, żywotniki wschodnie, jałowce płożące, karłowe, świerki, sosny, jodły, cyprysiki oraz różaneczniki, bukszpany i azalie). www.eksper tbudowlany.pl 79 Tu znajdziesz Eksperta Budowlanego DOLNOŚLĄSKIE PSB KOCIEŁOWICZ/ODDZIAŁ Bystrzycka 11, 58-100 Świdnica PEAMCO Sienna 15, 58-160 Świebodzice BOJAR Staroszkolna 12, 59-700 Bolesławiec LAKFARB Wróblewskiego 7D, 59-700 Bolesławiec PSB KOCIEŁOWICZ Piłsudskiego 13, 58-200 Dzierżoniów MÓJ DOM Ciepłownicza 2 A, 58-200 Dzierżoniów VOX Dzieci Głogowskich 1, 67-200 Głogów TADMAR GŁOGÓW Sikorskiego 48, 67-200 Głogów VOX Dzieci Głogowskich 1, 67-200 Głogów TADMAR GŁOGÓW Sikorskiego 48, 67-200 Głogów TOMALIK Jasna 9, 58-330 Jedlina Zdrój BUDUJEMY DOM Karola Miarki 42, 58-500 Jelenia Góra EDAM Wrocławska 21, 58-506 Jelenia Góra Z-B Os. Robotnicze 47, 58-506 Jelenia Góra JELBUD II Wolności 127, 58-500 Jelenia Góra TADMAR SA JELENIA GÓRA Pola 8, 58-500 Jelenia Góra GAAP Dusznicka 42 A, 57-300 Kłodzko GIFLEX Materiały Budowlane Wyspiańskiego 20, 57-300 Kłodzko PSB PAGAZ Św. Jadwigi Śląskiej 6 Krzeszów, 58-400 Kamienna Góra TORAED Jaskowice Legnickie 58a, 59-216 Kunice TADMAR Hurtownia Legnicka Poznańska 12, 59-220 Legnica VOX Nowodworska 17-4, 59-200 Legnica DEJON & DĄBROWSKI Poznańska 55, 59-200 Legnica FAMEL HURTOWNIA MATERIAŁÓW INSTALACYJNYCH 3 Maja 20/22, 55-200 Oława RADIATOR Kita & Slusarczyński Wysockiego 20a, 58-304 Wałbrzych HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ WROCŁAW Bolesława Chrobrego 53, 58-300 Wałbrzych RUREK Al. Armii Krajowej 53, 50-541 Wrocław RESPOL EXPORT-IMPORT, EWA RYBICKA Krakowska 13, 50-424 Wrocław HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ WROCŁAW Długosza 41/47, 51-162 Wrocław GREI Krzemieniecka 48B, 54-613 Wrocław HERO Długosza 41/47, 51-162 Wrocław INTER-LAM Technika Grzewcza i Sanitarna Strzegomska 36/40, 53-611 Wrocław LEROY MERLIN Karkonowska 85, 55-040 Wrocław LEROY MERLIN Gen. Sikorskiego 22, 58-100 Świdnica LEROY MERLIN Jagiellońska 38, 59-900 Zgorzelec PHU ROL-BUD Warszawska 28, 58-500 Jelenia Góra TG INSTALACJE Grabiszyńska 233F, 53-234 Wrocław TADMAR WROCŁAW Karmelkowa 29 paw.5, 52-437 Wrocław KUJAWSKO-POMORSKIE STALER MARKET/ODDZIAŁ Ustronie 53, 87-300 Brodnica BEHRENDT Batalionów Chłopskich 24, 87-300 Brodnica LEROY MERLIN Rejewskiego 5, 85-791 Bydgoszcz TADMAR SA ODDZIAŁ BYDGOSZCZ Bronikowskiego 27/35, 85-426 Bydgoszcz TG INSTALACJE Bronikowskiego 31, 85-426 Bydgoszcz STALER MARKET/ODDZIAŁ Bronikowskiego 27, 85-426 Bydgoszcz VOX Łęczycka 14, 85-937 Bydgoszcz PIEC-MAT-BUD Fabryczna 6a, 85-741 Bydgoszcz BITUMEX Działkowa 1, 47-208 Dębowa k. Reńskiej Wsi STALER MARKET/ODDZIAŁ PTTK 56, 87-400 Golub Dobrzyń STALER MARKET/ODDZIAŁ Portowa 12, 86-300 Grudziądz EKOBUD Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe Nad Torem 11, 86-300 Grudziądz TADMAR SA GRUDZIĄDZ Jeziorna 4, 86-300 Grudziądz VOX Marcinkowskiego 84, 88-100 Inowrocław FILAR Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Budowlana 2, 88-101 Inowrocław Składy Budowlane SAMWO Sp. z o.o. Jeździecka 12, Lisi Ogon k. Bydgoszczy, 86-065 Łochowo VOX Młyńska 16, 89-100 Nakło nad Notecią 80 www.eksper tbudowlany.pl EKOBUD Wodna 1, 86-100 Świecie VOX Witosa 5, 86-100 Świecie nad Wisłą LEROY MERLIN Noworudzka 2, 57-300 Kłodzko LEROY MERLIN Szosa Lubicka 155, 87-100 Toruń Firma Handlowa GIPS-BUD Józef Szwagrzyk Kociewska 20, 87-100 Toruń P.H.P. AKRAJ Skłodowskiej-Curie 83, 87-100 Toruń VOX Bema 7/9, 87-100 Toruń STALER MARKET/ODDZIAŁ Leszczynowa 55, 87-100 Toruń STALER MARKET Leszczynowa 155, 87-100 Toruń PHUP METALEX Planty 38a, 87-800 Włocławek FLEX Jesionowa 1, 87-800 Włocławek P. T. NOMINAL Al. Kazimierza Wielkiego 5, 87-800 Włocławek STALER MARKET/ODDZIAŁ Zielna 20/22, 87-800 Włocławek LUBELSKIE FOX P.P.H.U. Komorowskiego 25, 23-400 Biłgoraj BUDPOL Międzyrzecka 72, 21-400 Łuków APIS ARTYKUŁY PRZEMYSŁOWE I SANITARNE HURT-DETAL ANDRZEJ BUJALSKI Al. Kościuszki 17, 21-400 Łuków BUDPOL Łapiguz 104, 21-400 Łuków GAMA Janowska 13 A, 21-500 Biała Podlaska ART-DECOR GRUPA PSB Kościuszki 26, 21-500 Biała Podlaska TANIE GRZANIE – WSCHÓD Brzeska 158, 21-500 Biała Podlaska VIKKING KTS P.W. Gwardii Ludowej 4, 21-500 Biała Podlaska TADMAR SA CHEŁM Hrubieszowska 102/41, 22-100 Chełm MAXBUD Źródlana 2, 08-550 Kłoczew P.T. JUNIOR Mełgiewska 2 A, 20-209 Lublin ZAKŁAD PRZEMYSŁU DRZEWNEGO Diamentowa 7, 20-447 Lublin TADMAR HURTOWNIA LUBLIN Olszewskiego 11, 20-481 Lublin SANTERM Droga Męczenników Majdanka 74, 20-325 Lublin GALABUD Materiały Budowlane Łęczyńska 58, 20-313 Lublin BUDOTERM Krochmalna 34, 20-040 Lublin FAMIKO Al. Kraśnicka 127/129, 20-718 Lublin ZAKŁAD PRZEMYSŁU DRZEWNEGO Oddział Produkcji Lubelska 57, 24-100 Puławy TERMIC Lubelska 55, 24-100 Puławy HEMBUD GRUPA PSB Składowa 6 A, 24-100 Puławy BUDPOL Powstania Styczniowego 3, 21-300 Radzyń Podlaski SŁAWEX Łaszczowiecka 14, 22-600 Tomaszów Lubelski LAURA Lwowska 69, 22-600 Tomaszów Lubelski METBUD-PSB Kilińskiego 66, 22-400 Zamość HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ RZESZÓW Namysłowskiego 2, 22-400 Zamość LUBUSKIE TIMBEX Koniawska 41, 66-400 Gorzów Wielkopolski HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ POZNAŃ Podmiejska 24, 66-400 Gorzów Wielkopolski HMB Hurtownia Materiałów Budowlanych Owcza 22, 66-400 Gorzów Wielkopolski IZOMUR Podmiejska 21A, 66-400 Gorzów Wielkopolski DOBRY DOM/ODDZIAŁ Podmiejska 21a, 66-400 Gorzów Wielkopolski STALER MARKET/ODDZIAŁ Walczaka 110, 66-400 Gorzów Wielkopolski ELMAT PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO-USŁUGOWE Walczaka 29, 66-400 Gorzów Wielkopolski PHU MARDOM Kostrzyńska 12, 66-400 Gorzów Wielkopolski ANAWA Wolsztyńska 13, 66-100 Sulechów AS-BUD Towarowa 2, 67-400 Wschowa TADMAR ZIELONA GÓRA Zimna 1, 65-707 Zielona Góra TG INSTALACJE Lisia 10B, 60-478 Zielona Góra VOX Kożuchowska 8, 65-364 Zielona Góra SAWO HURTOWNIA ARMATURY Osadnicza 24, 65-785 Zielona Góra AQUA Skłodowskiej 25, 65-115 Zielona Góra ŁÓDZKIE TERWO A. MUCHA, B. MUCHA Pogonowskiego 69, 90-619 Łódź TG INSTALACJE Stalowa 1, 90-568 Łódź TADMAR HURTOWNIA ŁÓDŹ PKP 6, 92-402 Łódź TIBEX WIELOBRANŻOWA PRACOWNIA PROJEKTOWA Inflancka 29, 91-852 Łódź MŁODZIEŻOWY OŚRODEK SOCJOTERAPII NR 2 Ratajska 2/4, 91-231 Łódź CENTRUM HANDLOWE MANUFAKTURA – LEROY MERLIN Ogrodowa 17, 91-065 Łódź SAN-TERM BOGDAN GRACZYK Warecka 3, 91-202 Łódź PHU MIEDŹ GRUPA SBS Pogonowskiego 5/7, 90-745 Łódź CHEMIKOLOR PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUGOWO-HANDLOWE Morgowa 4, 90-950 Łódź A-PORT M. GŁUSZCZAK, J. ŚNIEŻEK PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO-USŁUGOWE Kaczeńcowa 18, 91-214 Łódź TADMAR HURTOWNIA ŁÓDŹ Duńska 3/5, 91-204 Łódź HYDRA SKŁAD MATERIAŁÓW HYDRAULICZNYCH KŁOS I WÓJCICKI 9 maja 83, 98-100 Łask VOX Warszawska 1, 99-400, Łowicz TADMAR HURTOWNIA BEŁCHATÓW Czyżewskiego 52 K, 97-400 Bełchatów KONSBUD Rosocha 11, 97-319 Będków BLOK-BUD 40-lecia 3, 97-505 Blok Dobryszyce DOMCO GRZEGORZEWSKA I S-KA Niesięcin 42, 95-050 Konstantynów Łódzki SYSTEMY GRZEWCZE AUGUSTOWSKI GRUPA SBS Słowackiego 7, 99-300 Kutno SUNBUD Partyzancka 149/155, 95-200 Pabianice HYDRASKŁAD SKŁAD MATERIAŁÓW HYDRAULICZNYCH KŁOS I WÓJCICKI O/PABIANICE, GRUPA SBS Lutomierska 42, 95-200 Pabianice DOMEX Częstochowska 28, 42-115 Pajęczno NAMAXA Gliniana 6, 97-300 Piotrków Trybunalski KENPOL/ODDZIAŁ Wierzejska 64, 97-300 Piotrków Trybunalski FIRMA INSTALBUD WIKTOR WUDARCZYK GRUPA SBS Sulejowska 48, 97-300 Piotrków Trybunalski DOMEX PPUH Dmowskiego 30/32, 97-300 Piotrków Trybunalski DOMEX Krasickiego 5, 97-500 Radomsko ZAKŁAD BUDOWNICTWA OGÓLNEGO IZOL-BUD Z. BADOWSKI Katowicka 22, 96-200 Rawa Mazowiecka CHATA P.O.W. 108, 98-200 Sieradz HYDRASKŁAD KŁOS i WÓJCICKI SKŁAD MATERIAŁÓW HYDRAULICZNYCH P.O.W. 23, 98-200 Sieradz ZESPÓŁ USŁUG PROJEKTOWYCH HANUSZKIEWICZ WOJCIECH Jagiellońska 6/7g, 96-100 Skierniewice EKOCENTR Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe Skłodowskiej 152, 96-100 Skierniewice VOX Czerwona 10, 96-100 Skierniewice REMBOR PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCYJNO-HANDLOWO-USŁUGOWE Zawadzka 144, 97-200 Tomaszów Mazowiecki HYDRASKŁAD SKŁAD MATERIAŁÓW HYDRAULICZNYCH KŁOS I WÓJCICKI Getta Żydowskiego 24c, 98-220 Zduńska Wola TERMET ZAKŁAD USŁUGOWO-HANDLOWY M. PLUSKOTA, GRUPA SBS Sieradzka 61, 98-220 Zduńska Wola VOX Kolejowa 18/22, 95-100 Zgierz MAZOWIECKIE APIS ARTYKUŁY PRZEMYSŁOWE I SANITARNE HURT-DETAL ANDRZEJ BUJALSKI 11 Listopada 6, 08-400 Łosice JACK-BUD Ocieplenia Warszawska 530, Koczorgi Nowe, 05-082 Babice Stare HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ BYDGOSZCZ Przasnyska 40, 06-400 Ciechanów PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCYJNO-HANDLOWO-USŁUGOWE ROLBUD Przążewo 22, 06-400 Ciechanów STALER MARKET/ODDZIAŁ Śmiecińska 1, 06-400 Ciechanów AMIS Przemysłowa 1, 08-400 Garwolin WIKTOR ZARĘBSKI Piękna 20 m.3, 08-400 Garwolin Miętne TG INSTALACJE ODDZIAŁ WARSZAWA Chrzanowskiego 14, 04-392 Grochów R & Z POLSKA Nadwiślańska 99, 05-420 Józefów BARCZ Krzysztof Barcz Sikorskiego 115, 05-420 Józefów BARGO Sieć Hurtowni Elektroinstalacyjnych Warszawska 56, 05-520 Konstancin-Jeziorna INTERIOR CENTRUM Ciurlionisa 3, 05-260 Marki k. Warszawy TRANSPORT I HANDEL MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH Spacerowa 2, 05-816 Michałowice LUXBUD Warszawska 56 A, 05-119 Michałów Reginów INSTALATOR PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWE Bohaterów Westerplatte 8, 07-400 Ostrołęka ARPOMP Mieszka I, 05-400 Otwock TADMAR HURTOWNIA PŁOCK Targowa 20a, 09-400 Płock TRUBUD Gwardii Ludowej 2, 09-400 Płock SEA Norbertańska 3, 09-400 Płock BUDOMAT Wyszogrodzka 128A, 09-409 Płock Firma Usługowo-Handlowa ROMEX – „Grupa SBS” Roman Szumański Młodzieżowa 28a, 09-100 Płońsk LEROY MERLIN POLSKA Puławska 46, 05-500 Piaseczno k. Warszawy Park Handlowy Targówek, 03-286 Warszawa, Malborska 55 VOX Przejazdowa 25, 05-800 Pruszków LUXBUD Mickiewicza 41/43, 06-100 Pułtusk TADMAR HURTOWNIA RADOM Zubrzyckiego 2, 26-610 Radom P.W. LES Młodzianowskiej 92, 26-600 Radom CEWIT Strychacka 4a, 26-600 Radom RESPOL EXPORT-IMPORT, EWA RYBICKA Al. Jerozolimskie 333, 05-816 Reguły HURTOWNIA MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH BUDMAT Bogan Więcek Boryszewo Nowe, 09-442 Rogozino AGROMASZ Kolonie 3, 07-411 Rzekuń TG INSTALACJE Karowa 18, 08-110 Siedlce ALSA Targowa 22, 08-110 Siedlce APIS ARTYKUŁY PRZEMYSŁOWE I SANITARNE HURT-DETAL ANDRZEJ BUJALSKI Torowa 15, 08-110 Siedlce CENTRUM BUDOWLANE BOJPOL Żuk, Żuk Siedlecka 13, 08-103 Siedlce Nowe Iganie LEDZION 15 Sierpnia 37 C, 96-500 Sochaczew HMB Warszawska 13, 05-082 Stare Babice, Blizne Łaszczyńskie NOVATORIA Biuro Handlowe Kaniowska 37, 01-529 Warszawa KENPOL/ODDZIAŁ Bartycka 24, 00-716 Warszawa TADMAR HURTOWNIA WARSZAWA Krakowiaków 99/101, 02-255 Warszawa KWAPISZ I S-KA Bieżuńska 1 A, 03-578 Warszawa LEROY MERLIN Al. Jerozolimskie 244, 02-486 Warszawa ZINO Ożarowska 65/67, 01-408 Warszawa LEROY MERLIN Al. Jana Pawła II 82, 00-175 Warszawa TADMAR HURTOWNIA WARSZAWA Omulewska 27, 04-128 Warszawa SANITER PAWEŁ GÓRNICKI, ROMAN KWIATKOWSKI PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO-USŁUGOWE Kłobucka 8 paw.121, 02-486 Warszawa STOWARZYSZENIE PRODUCENTÓW I HANDLOWCÓW BUDOWNICTWA DOM Bartycka 24/26, 00-716 Warszawa KAN Marsa 56, 04-242 Warszawa RESPOL IMPORT-EXPORT, EWA RYBICKA Burakowska 15, 01-066 Warszawa TG INSTALACJE Sp. z o.o Karczunkowska 19, 02-871 Warszawa BUDMEX Wagonowa 17/19, 02-223 Warszawa LEROY MERLIN Modlińska 8, 03-216 Warszawa DOMEKO JÓZEF WOJTAŚ – GRUPA PSB Stara Miłosna, Trakt Brzeski 75, 05-077 Warszawa-Wesoła BODOMAT Szara 5, 05-200 Wołomin AS DACH Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Trakt Brzeski 188, 05-077 Zakręt OPOLSKIE ZESPÓŁ SZKÓŁ BUDOWLANYCH im. Księcia Jerzego II Piasta Kamienna 3, 49-300 Brzeg BUD-METALLCO Gliwicka 3, 44-144 Żarnica ARBUD Piastowska 56, 47-200 Kędzierzyn-Koźle FAMEL HURTOWNIA MATERIAŁÓW INSTALACYJNO-BUDOWLANYCH Gazowa 2, 46-200 Kluczbork ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH nr 2 Byczyńska 7, 46-200 Kluczbork FAMEL HURTOWNIA MATERIAŁÓW INSTALACYJNO-BUDOWLANYCH, O/NAMYSŁÓW, GRUPA SBS Reymonta 72, 46-100 Namysłów DOMEX Kluczborska 9 A, 46-300 Olesno FAMEL HURTOWNIA MATERIAŁÓW INSTALACYJNO-BUDOWLANYCH, O/OLESNO, GRUPA SBS Kluczborska 9a, 46-300 Olesno nr 2/2009 Leroy Merlin 45-835 Opole, Wrocławska 152 SIGMA Niemodlińska 87, 45-231 Opole TADMAR OPOLE Budowlanych 52, 45-123 Opole MERKURY Prężyńska 9, 48-200 Prudnik DREMEX Filarskiego 39, 47-330 Zdzieszowice PODKARPACKIE MB BUDMAR Boczna Kasprowicza 1, 37-100 Łańcut ELA FIRMA HANDLOWA Towarowa 27, 38-200 Jasło GREINPLAST Krasne 512 b, 36-007 Krasne LEROY MERLIN Krasne 20A, 36-007 Krasne k. Rzeszowa BUDOMAT Pużaka 28, 38-400 Krosno SOLAR-BIN O/Krosno Składowa 7, 38-400 Krosno LEROY MERLIN Modlniczka 300, 32-085 Modylnica CRAZ BUD Modylniczka 304, 32-085 Modylnica HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ RZESZÓW Ofiar Katynia 29, 37-700 Przemyśl FH BOZ SA Energetyczna 1, 35-107 Rzeszów HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ RZESZÓW Instalatorów 3, 35-210 Rzeszów BISBUD Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe Banaś-Maciołek Lwowska 120, 35-301 Rzeszów P.U.P. PREBUD Zabłocie 2, 35-233 Rzeszów STALMET Przemysłowa 15, 37-450 Stalowa Wola AND-BUD HURTOWNIA MATERIAŁÓW HUTNICZO-INSTALACYJNO-BUDOWLANYCH Kopernika 32, 39-400 Tarnobrzeg TADMAR TARNOBRZEG Skłodowskiej-Curie 2, 39-400 Tarnobrzeg PODLASKIE PROBUD Przedsiębiorstwo Budowlano-Handlowe Poligonowa 6, 18-402 Łomża ATEST-POL Poligonowa 8, 18-400 Łomża VAT-BUD Orzeszkowej 15 A, 15-083 Białystok TADMAR HURTOWNIA BIAŁYSTOK Przędzalniana 60, 15-688 Białystok LEROY MERLIN Produkcyjna 86, 15-680 Białystok SA&SZA Plażowa 2, 15-502 Białystok BCMB Białostocka Centrala Materiałów Budowlanych Popiełuszki 115, 15-657 Białystok KAN Zdrojowa 51, 16-001 Białystok-Kleosin PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO-USŁUGOWE ANNA Kolejowa 9c, 18-220 Czyżew IMBUD Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Buczka 100, 16-400 Suwałki IMPORTEX Centrum Ceramiki Budowlanej Sejneńska 38, 16-400 Suwałki BEMEX Legionowa 11, 18-300 Zambrów SABO Waryńskiego 26, 16-400 Suwałki WIELKOPOLSKIE MAD DOM Rynkowa 7, 64-840 Budzyń VOX 17 Dywizji Piechoty 10, 62-200 Gniezno BOLANN Witkowska 82 A, 62-200 Gniezno VOX Ceglana 1, 63-200 Jarocin GALERIA KALISZ – LEROY MERLIN Poznańska 121/131, 62-800 Kalisz METALZET Częstochowska 81 B, 62-800 Kalisz ELBAR Osadnicza 1-5, 62-800 Kalisz DULNIK Wrocławska 63/69, 62-800 Kalisz FAMEL HURTOWNIA METARIAŁÓW INSTALACYJNO-BUDOWLANYCH, GRUPA SBS Świerczewskiego 41, 63-600 Kępno HYDRASKŁAD SKŁAD MATERIAŁÓW HYDRAULICZNYCH KŁOS I WÓJCICKI O/KOŁO Sienkiewicza 30, 62-600 Koło LEROY MERLIN Głogowska 436, 60-004, Komorniki k. Poznania LUXKON Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Kolska 45, 62-500 Konin VOX Spółdzielców 44, 62-500 Konin IZOMUR/ODDZIAŁ Gorzowska 98 B, 66-470 Kostrzyn nad Odrą GS KÓRNIK Średzka 17, 62-035 Kórnik VOX Zamkowy Folwark 9, 63-700 Krotoszyn ZOMBUD Zakład Obrotu Materiałami Budowlanymi Dworcowa 152, 64-120 Krzemieniewo VOX Spółdzielcza 2 A, 64-100 Leszno GS MOSINA Śremska 75 A, 62-050 Mosina STALER MARKET/ODDZIAŁ Radłowska 4, 63-400 Ostrów Wielkopolski CHATA Kaliska 61-63, 63-400 Ostrów Wielkopolski TADMAR PIŁA Styki 8, 64-920 Piła nr 2/2009 VOX Styki 8, 64-920 Piła PROFIL Składowa 3, 64-920 Piła TADMAR POZNAŃ Św. Michała 43, 61-119 Poznań TOMBOR INVESTMENT Mogileńska 14, 61-052 Poznań TADMAR Głogowska 218, 60-104 Poznań VOX Głogowska 216, 60-104 Poznań TADMAR ODDZIAŁ POZNAŃ Lutycka 11, 60-415 Poznań TG INSTALACJE – CENTRALA Lutycka 111, 60-478 Poznań ZESPÓŁ SZKÓŁ BUDOWLANYCH Grunwaldzka 152, 60-309 Poznań KAN Św. Michała 77, 61-005 Poznań LEPIKO Skórzewska 19, 60-185 Poznań GRAMBET Technika Ogrzewnicza Poznańska 78, 60-185 Skórzewo HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ POZNAŃ Ogrodowa 21, 62-571 Stare Miasto LEROY MERLIN Poznańska 4a, 62-020 Swarzędz LEROY MERLIN Św. Antoniego 6, 62-080 Tarnowo Podgórne HYDRASKŁAD KŁOS i WÓJCICKI SKŁAD MATERIAŁÓW HYDRAULICZNYCH ODDZIAŁ Wyszyńskiego 2a, 62-700 Turek PINUS PHU Milewskiego 10a, 62-700 Turek VOX Przemysłowa 1, 62-300 Września EL-BAU II PUH ZAKŁAD PRACY CHRONIONEJ Szparagowa 9, 62-081 Wysogotowo ZACHODNIO-POMORSKIE HMB/ODDZIAŁ Świerczewska 52, 71-066 Szczecin RÓŻPOL Polna 34, 74-500 Chojna MARBUD Zakładowa 2, 72-100 Goleniów BUDEX Siemiaszko, Adamowicz, Dąbrowski Niekładzka 5, 72-300 Gryfice BUDEX Słoneczna 4B, 72-400 Kamień Pomorski STALER MARKET/ODDZIAŁ Szczecińska 55, 75-139 Koszalin PAKO-BUD Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Budowlane Szczecińska 65, 75-122 Koszalin DOM-BUD II Nowomyśliwska, 72-500 Międzyzdroje TADMAR HURTOWNIA STARGARD SZCZECIŃSKI Limanowskiego 32, 73-110 Stargard Szczeciński FERT-DACH Wojska Polskiego 11, 73-110 Stargard Szczeciński TADMAR Żyzna 17, 71-220 Szczecin DOBRY DOM Chopina 35, 71-450 Szczecin BAZA Agencja Handlowa Stanisław Górski Kolejowa 13, 78-600 Wałcz DOMEX Kołobrzeska 56, 78-600 Wałcz DUKATO Bydgoska 84, 78-600 Wałcz AQUA O/WAŁCZ Budowlanych 10b, 78-600 Wałcz LEROY MERLIN Goliszowska 10H, 71-682 Szczecin Struga 31, 70-784 Szczecin MAŁOPOLSKIE ZILMEX II Makuszyńskiego 24, 31-752 Kraków MARKA CENTRUM BUDOWLANE Partyzantów 27, 32-700 Bochnia MTM Stróże 357, 38-300 Gorlice Market Budowlany RYMKAS Turystyczna 49a, 32-626 Jawiszowice SMB DOMBUD Z. Zaczyński Babińskiego 79, 30-394 Kraków SOLAR-BIN O/Kraków Zawiła 56, 30-390 Kraków ATTIC-CENTRUM BUDOWLANE Zawiła 50, 30-390, Kraków GAMBUD PPUH Kamienna 10, 31-403 Kraków TERMOPOL-2 Wodna 23, 30-556, Kraków INSTYTUT MATERIAŁÓW I KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ BIBLIOTEKA INSTYTUTOWA Warszawska 24, 31-155 Kraków DOLOMITEX PPH Zakopiańska 56, 30-418 Kraków LEROY MERLIN Medweckiego 2, 31-870 Kraków FERT Grażyna Górecka Kazimierza Wielkiego 54 A, 30-074 Kraków TADMAR Rozrywka 1, 31-503 Kraków INSTALBUD JANOSZ Prandoty 6/8, 31-435 Kraków PASTAN-POL PPUH Wielicka 61, 30-552 Kraków FHU THERMO IB E. Herzyk Balicka 100, 30-149 Kraków FIRMA RZEPISKO Krzywaczka 295, 32-442 Krzywaczka IMPULS Piłsudskiego 14, 34-600 Limanowa STUCCO-HANDEL Lwowska 263, 33-300 Nowy Sącz TADMAR ODDZIAŁ NOWY SĄCZ Magazynowa 1, 33-300 Nowy Sącz SOLAR-BIN ODDZIAŁ NOWY SĄCZ Kopernika 11, 33-300 Nowy Sącz CERAMIK Żródlana 22, 33-340 Nowy Sącz SAMBUD Składowa 3, 34-400 Nowy Targ BUDGIPS Kolbego 15, 32-600 Oświęcim FH TWÓJ DOM Leszczyńska 10, 32-600 Oświęcim GŁUC-POL S. Głuc, A. Głuc OSIELEC 777, 34-234 Osielec PHUP BUDROL Kolejowa 12, 32-100 Proszowice HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ TARNÓW Tuchowska 23, 33-100 Tarnów SOLAR-BIN ODDZIAŁ TARNÓW Rzemieślnicza 2, 33-100 Tarnów ROJAR Copina 10, 33-170, Tuchów FH BUDO-MAT C. Palonek Gdowska 34, 32-020 Wieliczka ŚLĄSKIE VOX Floriańska 23, 41-500 Chorzów LEROY MERLIN Francuska 4, 44-240 Żory BUDOWLANKA M. Słowik Kopernika 61a, 34-330 Żywiec TADMAR Kościuszki 46/50, 42-500 Będzin TADMAR Komorowicka 68, 43-300 Bielsko-Biała LEROY MERLIN Bohaterów Monte Cassino 419, 43-300 Bielsko-Biała LEROY MERLIN Al. Krakowska 7, 42-262 Poczesna k. Częstochowy HADEX Warszawska 319, 43-155 Bieruń BETEX Stawowa 42, 43-400 Cieszyn DOMEX Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe Główna 140, 42-200 Częstochowa VOX Bór 66 J, 42-200 Częstochowa HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ KATOWICE Bór 159/163, 42-200 Częstochowa DOMEX Al. Bohaterów Monte Cassino 40, 42-200 Częstochowa ELTECH – JERZY ZALEWSKI, TECHNIKA GRZEWCZA I SANITARNA Kawia 13/15, 42-200 Częstochowa URBANIK SYSTEMY DOCIEPLEŃ, MATERIAŁY BUDOWLANE Dźbowska 75, 42-202 Częstochowa MONT PLAST Dojazdowa 1, 42-200 Częstochowa RESPOL EXPORT-IMPORT Wiejska 44, 41-253 Czeladź DEKORGIPS Rzeczna 11, 42-530 Dąbrowa Górnicza TADMAR Tarnogórska 215, 44-100 Gliwice PROXIMA Toszecka 43 A, 44-100 Gliwice LEROY MERLIN Nadrzeczna, 44-102 Gliwice SAGAPOL Kujawska 3, 44-100 Gliwice VOX Traugutta 6-8, 44-100 Gliwice DOMEX Lubliniecka 68, 42-284 Herby HADEX FHU Łąkowa 2, 44-330 Jastrzębie Zdrój HADEX CENTRUM ZAOPATRZENIA BUDOWLANEGO Łąkowa 2, 44-268 Jastrzębie Zdrój ISKO Świerczewskiego 82, 44-336 Jastrzębie Zdrój SEVEN II Zakład Budowlano-Handlowy Zamkowa 13, 42-100 Kłobuck DOMEX Częstochowska 61, 42-270 Kłomnice JACOB Św. Elżbiety 6, 41-905 Bytom JACOB/ODDZIAŁ Raciborska 48, 40-074 Katowice TG INSTALACJE Porcelanowa 68, 40-246 Katowice TADMAR Leopolda 31, 40-189 Katowice DOMEX Oleska 20, 42-700 Lubliniec HOGER PPH Oleska 20, 42-700 Lubliniec BUILDING BUSINESS Mazańcowice 57, 43-391 Mazańcowice MAT-CHEM-BUD Centrum Chemii Budowlanej Marian Kieś, Przemysław Kieś, Łukasz Kieś 43-391 Mazańcowice SAGAPOL/ODDZIAŁ Rybnicka 1, 43-190 Mikołów TEKS Rzemieślnicza 1, 41-400 Mysłowice DOMEX Słowackiego 1, 42-300 Myszków KENPOL Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Krasickiego 21, 41-600, Świętochłowice DOMEX Handlowa 23, 42-262 Poczesna DEK-PLES Żorska 8/2, 43-200 Pszczyna CARMEX Rudzka 107, 47-400 Racibórz KENPOL/ODDZIAŁ Katowicka 18, 41-710 Ruda Śląska LEROY MERLIN Zuzanny 26, 41-200 Sosnowiec CENTRUM BUDOWLANE SUSZEC/Oddział Księdza Londzina 65, 43-246 Strumień CENTRUM BUDOWLANE SUSZEC Pszczyńska 63, 43-267 Suszec DOMEX Opolska 18, 42-134 Truskolasy DOMEX Mikołowska 179, 43-100 Tychy ADEX-PLUS TECHNIKA BUDOWLANA Towarowa 23, 43-100 Tychy TADMAR Fabryczna 2, 43-100 Tychy KAN Metalowa 3, 43-100 Tychy ANITEX R. Pawełczyk Sobieskiego 394, 42-580 Wojkowice JAWPOL 11 Listopada 2/4, 42-400 Zawiercie SPECJALISTA Czechowicka 6, 44-120 Pyskowice WARMIŃSKO-MAZURSKIE UPRB PROREMBUD ZBIGNIEW MŁODAWSKI Skłodowskiej-Curie 26 13-200, Działdowo TADMAR Suwalska 84, 19-300 Ełk MURBET Gabrylewicz, Mieczkowski Towarowa 9, 19-300 Ełk INSTALATOR Kościuszki 24, 19-300 Ełk STALER MARKET/ODDZIAŁ Warszawska 128, 82-300 Elbląg M 6 Przedsiębiorstwo Handlowe Władysława Jagiełły 1a, 11-500 Giżycko STALER MARKET/ODDZIAŁ Kruszewiec 21, 11-400 Kętrzyn CENTRUM BUDOWLANE MRĄGOWO Olsztyńska 11, 11-700 Mrągowo BEHRENDT Grunwaldzka 56e, 13-300 Nowe Miasto Lubawskie WARMIŃSKO-MAZURSKA OKRĘGOWA IZBA INŻYNIERÓW BUDOWNICTWA Pl. Konsulatu Polskiego 1, 10-532 Olsztyn STALER MARKET/ODDZIAŁ Sprzętowa 2, 10-467 Olsztyn FAL-BUD PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO-USŁUGOWE Towarowa 15, 10-416 Olsztyn TADMAR OLSZTYN Cementowa 3, 10-429 Olsztyn STOLMET-SZCZYTNO Pola 6, 12-100 Szczytno ŚWIĘTOKRZYSKIE NOWBUD Wełecz 152a, 28-100 Busko Zdrój MAJ Kamienna Góra k. Iwanisk, 27-570 Iwaniska GROSS PRZEDSIĘBIORSTWO WIELOBRANŻOWE Zagnańska 145, 23-563 Kielce FIRMA BARTOSZ BUJWICKI, SOBIECH, CYBULKO Biuro Techniczno-Handlowe Ściegiennego 35a, 25-033 Kielce SOLAR-BIN SA ODDZIAŁ KIELCE Zagnańska 71, 25-558 Kielce MABUD Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Skrzetlewska 4, 25-656 Kielce TADMAR HURTOWNIA KIELCE Batalionów Chłopskich 82, 25-671 Kielce DESTAL Ryszard Czarnecki Zagnańska 64, 25-528 Kielce F.H.U. JAREX Strażacka 15, 26-200 Końskie WEBA Warszawska 13, 26-200 Końskie AMAROL-PLAST Lubelska 9, 26-900 Kozienice A-TU WAT Jana Pawła II 83 B, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski TANIE GRZANIE ODDZIAŁ OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI Kilińskiego 35b, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski TADMAR Kilińskiego 59, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski SOLAR-BIN ODDZIAŁ OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI Waryńskiego 53, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski CERKAM 11 Listopada 3c, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO-PRODUKCYJNE RESTAL BIS ANDRZEJ PRZYGODZKI Nowowiejska 35, 28-400 Pińczów DACHPOL Zakład Ślusarski Kolejowa 5, 29-100 Włoszczowa POMORSKIE TANIE GRZANIE Trakt Św. Wojciecha 369, 80-007 Gdańsk Hurtownia Chemii Budowlanej KLAWIKOWSKI Trakt Św. Wojciecha 361, 80-001 Gdańsk FEMAX Szczęśliwa 25, 80-176 Gdańsk LEROY MERLIN Szczęśliwa 7, 80-176 Gdańsk Grunwaldzka 309, 80-950 Gdańsk LEROY MERLIN Grunwaldzka 108, 84-230 Rumia HURTOWNIA TADMAR ODDZIAŁ GDYNIA Marynarki Polskiej 71, 80-557 Gdańsk KAN Rdestowa 65/67, 81-577 Gdynia TADMAR Hutnicza 18, 81-038 Gdynia HURT-DOMBUD Zenon Mielczarek PHP Toruńska 21c, 82-500 Kwidzyn FIRMA HANDLOWA HYDRO-SAN Bernarda Ostrowska Wąbrzeska 2, 82-500 Kwidzyn SPÓŁDZIELNIA TRANSPORTU WIEJSKIEGO Batalionów Chłopskich 2, 83-000 Pruszcz Gdański RUMTECH Sobieskiego 41, 84-230 Rumia STALER MARKET/ODDZIAŁ Konarskiego 1, 76-200 Słupsk PAKO-BUD/oddział Poznańska 83, 76-200 Słupsk TG INSTALACJE Gdyńska 6, 76-200 Słupsk MARPOL Przemysłowa 100, 76-200 Słupsk P.H.U. JAR Anita Rzepkowska Pomorska 15, 83-220 Skórcz MARKET BUDOWLANY SPUTNIK Zblewska 9, 83-200 Starogard Gdański www.eksper tbudowlany.pl 81 Archipelag WARTO WIEDZIEĆ 47 Atlas ekspertbudowlany.pl 28, 32, 48 Baumit Cedat w maju 29, 48 30, 49, okładka III Convector W 2009 roku serwisy internetowe Grupy MEDIUM, w tym ekspertbudowlany.pl, świętują swoje pięciolecie. Z tej okazji postanowiliśmy nadać im bardziej atrakcyjną oprawę graficzną. Nowy wygląd stron umożliwi bardziej czytelne i atrakcyjne prezentowanie publikowanych w serwisie materiałów, a także łatwiejszy i szybszy do nich dostęp. Będziemy nadal dostarczać Państwu informacji w postaci artykułów problemowych i prezentacji nowych produktów, które ułatwią tworzenie przyjaznej przestrzeni we własnym domu lub mieszkaniu. Zagadnienia dotyczące różnych dziedzin budownictwa, wykończenia i wyposażenia wnętrz, a także projektowania i pielęgnacji ogrodów będziemy prezentowali na dwa sposoby. Będą to krótkie informacje, ale przede wszystkim przeglądy produktów, które ułatwią Państwu podejmowanie decyzji zakupowych. ekspertbudowlany.pl to głównie platforma komunikacji. Za pomocą zamieszczonego na naszych stronach formularza będą mogli Państwo zadać wszelkie pytania i uzyskać na nie odpowiedzi od współpracujących z nami ekspertów. ekspertbudowlany.pl oferuje Państwu także zupełnie nową możliwość szybkiego dotarcia do specjalistycznych opracowań zagadnień z dziedziny budownictwa, instalacji budowlanych i elektrotechniki. Zawierają one pogłębione omówienia tematów, z którymi mogą mieć Państwo do czynienia w trakcie całego procesu inwestycyjnego. Zapraszamy, Redakcja 68 Dablex 61, 63 Den Braven 21 Dryvit Systems 50 Euronit okładka IV Fakro 55 Farby Kabe 50 Flir Systems okładka II, 36, 37 Galeco Gamrat Grace Henkel Jak remontować Jaki jest koszt urządzeń i wykonania instalacji składającej się z dwóch kolektorów płaskich... Szlachetny klinkier Elementy klinkierowe dają inwestorowi możliwość oryginalnego kształtowania domu, ogrodzenia, kominów, a także wnętrz, detali architektonicznych itp. Bogata kolorystyka i różnorodność faktury powierzchni... Pompy ciepła Nowoczesny ciepły dom Pojęcie „nowoczesny” oznacza przede wszystkim spełniający współczesne wymagania i oczekiwania. Dotyczy to zarówno samochodów, sprzętu AGD... Inteligentny budynek Nowoczesny dom to nie tylko budynek wykonany w zgodzie z obowiązującymi standardami, ale obiekt wyposażony w wiele różnych urządzeń elektrycznych... Pompa ciepła wykorzystuje darmową energię ze środowiska naturalnego. Ciepło słoneczne zakumulowane w gruncie, wodzie gruntowej lub powietrzu za pomocą energii elektrycznej przekształcane... Rekuperatory Dom zbudowany starannie, z dobrą izolacją i nowymi oknami nie pochłania dużo energii. Zapotrzebowanie na nią możemy jednak zmniejszyć jeszcze bardziej dzięki rekuperatorom. Zapewnią one przy tym... Nakład 55 tys. egz. Numer obejmuje okres wydawniczy kwiecień-maj-czerwiec WYDAWCA: AGENCJA REKLAMOWA MEDIUM s.c. Bogusława Wiewiórowska-Paradowska, Irena Wiewiórowska ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. (022) 810 58 09, fax (022) 810 27 42 http://www.ekspertbudowlany.pl e-mail: [email protected] Redaktor naczelny: Bogusława Wiewiórowska-Paradowska [email protected] 82 www.eksper tbudowlany.pl Redaktor prowadzący: Joanna Korpysz-Drzazga [email protected] Sekretarz redakcji: Monika Mucha, [email protected] Współpracownicy: Hanna Czerska, Piotr Idzikowski, Waldemar Joniec, Jerzy Kosieradzki, Jadwiga Litke, Jacek Sawicki, Krystyna Stankiewicz, Elżbieta Wysowska REKLAMA I MARKETING: tel. (022) 810 25 90, 810 28 14 Dyrektor ds. reklamy i marketingu: Joanna Grabek, tel. 0 600 050 380, [email protected] KOLPORTAŻ I PRENUMERATA: tel./fax (022) 810 21 24 Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży: Michał Grodzki, [email protected] Specjalista ds. promocji: Marta Lesner-Wirkus, [email protected] Specjalista ds. dystrybucji: Aneta Kacprzycka, [email protected] DRUK: Elanders Polska Sp. z o.o., ul. Mazowiecka 2, 09-100 Płońsk 29 7 39, 41 Knauf 25 Komfort 15 Kontakt-Simon 77 Kreisel 51 9 Leica 53 Leroy Merlin 33 Lutostański 19 MIWO 34 30, 31 Oman 56 Ospel 75, 77 Perfexim 67, 68 Prefa 63 Protec 62 Regulus 3, 69 Ruukki 59, 63 Sas 71 Scala Plastics 63 Soudal 23 Targi Dom 27 Torggler 35 VELUX 56 Viessmann 73 Wavin Metalplast-Buk ISSN 1730-1904 62 42,43 Izolex Murexin Sufity podwieszane dają możliwość wyjątkowej i niepowtarzalnej aranżacji pomieszczeń, bardzo dobrze maskują wszelkie instalacje, optymalizują odbicie światła i izolaują akustycznie. Można je zamontować... 5, 57 Isover Lafarge Gips Sufity podwieszane INDEKS FIRM NOWE STRONY INTERNETOWE 64, 65 Wszelkie prawa zastrzeżone © by AGENCJA REKLAMOWA MEDIUM Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów. Nie zwraca materiałów nie zamówionych. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i artykułów sponsorowanych zamieszczanych na łamach kwartalnika „Ekspert Budowlany” oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. Zdjęcia na okładce (od lewej): Komfort, J. Litke, VELUX AGENCJA REKLAMOWA MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy nr 2/2009 www.cekol.pl