Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie

Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie

Monitoring zawodów deficytowych
i nadwyżkowych w powiecie białostockim
za 2015 r.
Białystok, 2016 r.
1
Spis treści
Wstęp .............................................................................................................................................. 3
1.
Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy ................................................................................. 4
1.1.
Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według wielkich grup zawodów ........................ 4
1.2.
Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według 4-cyfrowych kodów zawodów .............. 6
2.
Analiza umiejętności i uprawnień ........................................................................................... 8
3.
Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych ................................................................... 9
4.
Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw ........................................................................ 10
5.
Prognoza lokalnego rynku pracy ........................................................................................... 15
6.
Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych .............................................................. 18
7.
Zawody deficytowe i nadwyżkowe – informacja sygnalna za 2015 r. .................................. 21
Wnioski ......................................................................................................................................... 22
Opracowanie – Dział Pośrednictwa Pracy i Poradnictwa Zawodowego Centrum Aktywizacji Zawodowej
Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku
2
Wstęp
Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r., poz. 149, art. 9 ust. 1 pkt 9) opracowanie badań
i analiz i sprawozdań, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych
jest jednym z zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy.
Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych jest jedną z metod obserwacji,
analizy i oceny zjawisk zachodzących na rynku pracy. Umożliwia określenie kierunków,
specyfiki oraz stopnia zmian a przede wszystkim opisuje zjawisko kształtowania się popytu
na pracę oraz podaży pracy. Pozwala również określić w jakim stopniu zjawisko bezrobocia
w danym zawodzie ma charakter strukturalny oraz zdefiniować zawody: deficytowe (to takie,
na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym
zawodzie), zawody zrównoważone (to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie
zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie), zawody nadwyżkowe (to takie, na które
istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba
bezrobotnych
w danym zawodzie). Należy zauważyć, że przedstawiony raport odzwierciedla tylko ogólne
tendencje zmian zachodzących na lokalnym rynku pracy.
W raporcie wykorzystano dane źródłowe z: systemu Syriusz, wyników badań ofert pracy
podmiotów publicznych, badań kwestionariuszowych przedsiębiorstw na lokalnym rynku pracy,
Systemu Informacji Oświatowej (MEN). Ze względu na brak kompletnych danych
dot. absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz analizy umiejętności i uprawnień, ujęcie tych
zagadnień nie jest ujęciem całkowitym i kompletnym i ogranicza się do przedstawionych
danych.
Powiatowy Urząd Pracy w Białymstoku, działa na terenie dwóch powiatów: powiatu
ziemskiego i powiatu grodzkiego – miasto Białystok. Dlatego też przeprowadzona analiza
została sporządzona osobno dla każdego z nich, jednakże wnioski dotyczą już obu powiatów
- łącznie.
3
1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy
W skład powiatu ziemskiego wchodzi 15 gmin: Choroszcz, Czarna Białostocka,
Dobrzyniewo Kościelne, Juchnowiec Kościelny, Gródek, Michałowo, Supraśl, Tykocin,
Wasilków, Zabłudów, Zawady, Łapy, Suraż, Poświętne, Turośń Kościelna.
Na koniec grudnia 2015 r. zamieszkiwało go łącznie 145 486 osób. Działa tu łącznie
12 369 podmiotów, w większości są to niewielkie firmy o lokalnym zasięgu działania. Natomiast
w nieznacznym stopniu są tu reprezentowane duże firmy o ogólnopolskiej
i szerszej skali działania.
Dominującymi sektorami gospodarki na terenie powiatu są: handel i naprawy,
budownictwo, przetwórstwo przemysłowe, transport i gospodarka magazynowa. Znaczna część
osób zatrudniona jest również w rolnictwie. Ponadto, mając za cel zwiększenie szans
na ożywienie ekonomiczne lokalnego rynku pracy, uruchomiono na terenie Czarnej
Białostockiej - Podlaski Park Przemysłowy. Inną inwestycją na terenie Powiatu, mającą ten sam
cel, było utworzenie - Podstrefy Łapy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.
Na dzień 31 grudnia 2015 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Białymstoku
zarejestrowanych było 6 777 osób z terenu powiatu ziemskiego, co stanowi 33,8% ogółu
zarejestrowanych osób bezrobotnych. Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych z terenu
powiatu białostockiego na koniec roku 2015 zmniejszyła się o 11,3% w porównaniu
do analogicznego okresu z 2014 r.
Stopa bezrobocia na terenie powiatu białostockiego w grudniu 2015 r. wyniosła 14,3%,
spadła o 2 punkty procentowe w stosunku do 2014 r.
1.1. Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według wielkich grup zawodów
Największy napływ osób bezrobotnych w 2015 r. obserwowaliśmy w następujących
grupach zawodów: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (25,8%), specjaliści (21,2%), technicy
i inny średni personel (20,1%), pracownicy usług i sprzedawcy (13,7%). Najmniejszy napływ
odnotowano w grupie siły zbrojne (0,02%), kierownicy (0,5%) oraz rolnicy, ogrodnicy, leśnicy
i rybacy (1,4 %).
Najwyższy wskaźnik długotrwałego bezrobocia wystąpił w grupie pracownicy
wykonujący prace proste (70,34), najniższy w grupie kierownicy (39,13)
Pracodawcy, prowadzący działalność na terenie powiatu białostockiego zgłosili w ciągu
2015 r. do Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku 2 175 ofert pracy
i miejsc aktywizacji zawodowej (np. staże, prace społecznie użyteczne). Ponadto firmy
zamieściły w internecie 168 propozycji zatrudnienia.
4
Wśród ofert pracy zgłoszonych do Urzędu największą grupę stanowiły oferty dla
robotników przemysłowych i rzemieślników (38,4%). Spośród ofert pracy zgłoszonych
w internecie najliczniejszą grupę stanowili technicy i inny średni personel (39,4%).
Tabela nr 1. Wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy w 2015 r.
Nazwa wielkiej grupy Wskaźnik struktury (%)
Wskaźnik
zawodów
oferty pracy w oferty pracy w niedopasowania
struktury ofert
PUP
Internecie
pracy
kierownicy
14
4
0,29
operatorzy i monterzy 269
12
1,85
maszyn i urządzeń
pracownicy biurowi
171
28
0,51
pracownicy
usług 393
12
2,71
sprzedawcy
pracownicy wykonujący 220
1
18,20
prace proste
robotnicy przemysłowi i 781
26
2,48
rzemieślnicy
rolnicy,
ogrodnicy, 17
leśnicy i rybacy
specjaliści
75
19
0,33
technicy i inny średni 91
66
0,11
personel
Ogółem
2031
168
Najwyższy wskaźnik niedopasowania ofert pracy wystąpił w grupie pracowników
wykonujących prace proste oraz pracowników usług i sprzedawców. Najniższy natomiast grupie
techników i innego średniego personelu, kierowników oraz specjalistów.
5
1.2. Analiza bezrobotnych oraz ofert pracy według 4-cyfrowych kodów zawodów
Wykres nr 1. Grupy, w któych wystąpiła największa liczba bezrobotnych
Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych
103
104
106
109
111
117
121
121
126
126
Piekarze, cukiernicy i pokrewni
Średni personel do spraw statystyki i dziedzin pokrewnych
Technicy nauk fizycznych i technicznych gdzie indziej…
Kucharze
Murarze i pokrewni
Stolarze meblowi i pokrewni
Gospodarze budynków
Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie…
Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni
Mechanicy pojazdów samochodowych
176
194
Ślusarze i pokrewni
229
Technicy mechanicy
364
Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci)
0
50
100
150
200
250
300
350
400
Największa liczba bezrobotnych wystąpiła wśród sprzedawców sklepowych. Znacznie
mniej zarejestrowano m.in. techników mechaników, ślusarzy i pokrewnych i mechaników
pojazdów samochodowych.
Najwyższy wskaźnik długotrwałego bezrobocia odnotowano m.in. w grupach zawodów:













Trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi
Fotografowie
Operatorzy urządzeń do rejestracji i transmisji obrazu i dźwięku
Pracownicy biur informacji
Wydawcy posiłków
Opiekunowie dziecięcy
Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i pokrewni
Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku
Ustawiacze i operatorzy maszyn do obróbki
i produkcji wyrobów z drewna
Konstruktorzy i krojczowie odzieży
Tapicerzy i pokrewni
Wyprawiacze skór, garbarze i pokrewni
Operatorzy maszyn wykończalniczych
wyrobów włókienniczych
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
100,00
6
Wykres nr 2. Grupy zawodów o najwyższym wskaźniku płynności
bezrobotnych
Maszyniści kotłów parowych i pokrewni
2,22
Technicy technologii chemicznej i pokrewni
2,5
Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów
2,5
Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i pokrewni
2,5
Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne…
2,5
Żołnierze szeregowi
3
Właściciele sklepów
3
Szlifierze narzędzi i polerowacze metali
3
Nauczyciele kształcenia zawodowego
3
Robotnicy robót stanu surowego i pokrewni
3
Rolnicy upraw mieszanych
3
Pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni
3
Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów…
4
Policjanci
4
Kierownicy do spraw obsługi biznesu i zarządzania
4
6
Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni
0
1
2
3
4
5
6
7
Najwyższy wskaźnik płynności bezrobotnych określono dla następujących grup
zawodów: pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni, kierownicy do spraw
obsługi biznesu i zarządzania, policjanci, operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów
chemicznych.
Wykres nr 3. Grupy zawodów o najniższym wskaźniku płynności
bezrobotnych
Inżynierowie chemicy i pokrewni
0,5
Kartografowie i geodeci
0,5
Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku
0,5
Sekretarki (ogólne)
0,45
Psycholodzy i pokrewni
0,43
Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji
0,43
0,33
Muzycy i pokrewni
Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów…
0,33
0,33
Doradcy finansowi i inwestycyjni
Nauczyciele akademiccy
0
Konduktorzy i pokrewni
0
Monterzy izolacji
0
Maszyniści kolejowi i metra
0
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
7
Spośród wszystkich grup zawodów wyodrębniono m.in. następujące grupy zawodów
o najniższym wskaźniku płynności bezrobotnych: doradcy finansowi i inwestycyjni, operatorzy
maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i pokrewni, muzycy
i pokrewni, psycholodzy i pokrewni.
2. Analiza umiejętności i uprawnień
Ze względu na niekompletne dane w informacji sygnalnej z Ministerstwa Rodziny, Pracy
i Polityki Społecznej nie ma możliwości dokonania analizy umiejętności i uprawnień według
wielkich grup zawodowych.
Tabela 2. Bezrobotni bez zawodu w 2015 roku.
Wyszczególnienie
Ogółem
wg poziomu wykształcenia:
gimnazjalne i poniżej
zasadnicze zawodowe
średnie ogólnokształcące
policealne i średnie zawodowe
wyższe
wg typu ukończonej szkoły:
zasadnicza szkoła zawodowa
szkoła przysposabiająca do pracy
technikum
liceum ogólnokształcące
liceum profilowane
technikum uzupełniające
liceum uzupełniające
szkoła policealna
wyższa
Bezrobotni
ogółem
w tym bezrobotni bez
Odsetek
zawodu
bezrobotnych bez
zawodu (%)*
6 859
1 123
16,37%
1 786
1 705
723
1 742
900
589
60
282
186
4
32,98%
3,52%
39,00%
10,68%
0,44%
873
50
5,73%
557
448
22
12
36
179
863
138
198
14
1
5
23
4
24,78%
44,20%
63,64%
8,33%
13,89%
12,85%
0,46%
*Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako stosunek bezrobotnych bez zawodu wg stanu w końcu okresu sprawozdawczego do
ogółu bezrobotnych w ramach danej analizowanej kategorii.
Bezrobotni bez zawodu stanowili 16,37% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych
w 2015 r. Wśród nich największą grupę – 39% stanowiły osoby, które otrzymały wykształcenie
średnie ogólnokształcące. Natomiast 32,98% bezrobotnych bez zawodu uzyskało wykształcenie
gimnazjalne lub niższe.
Biorąc pod uwagę typ ukończonej szkoły możemy zauważyć, że największy odsetek
zarejestrowanych bezrobotnych bez zawodu jest wśród absolwentów liceów profilowanych
8
(63,64%) i liceów ogólnokształcących (44,2%). Najmniejszy odsetek dotyczy absolwentów
szkół wyższych (0,46%) i zasadniczych szkół zawodowych (5,73%).
3. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych
Tabela nr 3. Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów według typu szkoły w
2015 roku
Typ szkoły
zasadnicza
szkoła
zawodowa
szkoła
przysposabiająca
do pracy
technikum
liceum
ogólnokształcące
liceum
profilowane
liceum
uzupełniające
szkoła
policealna
Liczba absolwentów
Liczba bezrobotnych
w roku szkolnym
absolwentów
poprzedzającym rok
sprawozdawczy
ogółem posiadający
stan na
stan na koniec
tytuł
koniec
maja roku
zawodowy* grudnia roku sprawozdawpoprzedniego
czego
208
418
4
Wskaźnik frakcji bezrobotnych
absolwentów wśród
absolwentów (%)
stan na
stan na koniec
koniec
maja roku
grudnia roku sprawozdawczego
poprzedniego
50
45
0
0
104
17
50,00%
8,17%
52
19
12,44%
4,55%
1
0
4
3
32
25
* Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe.
Na koniec maja 2015 najwięcej bezrobotnych odnotowano wśród absolwentów szkół
zasadniczych zawodowych, szkół policealnych i liceów ogólnokształcących.
Na koniec 2015 r. najwięcej bezrobotnych absolwentów było zarejestrowanych w
następujących zawodach:





pedagog
pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji
asystent prawny
technik informatyk
kucharz
13
11
10
6
5
9
4. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw
W badaniu kwestionariuszowym przedsiębiorstw w mieście Białystok wzięły udział
89 przedsiębiorstwa. Większość z nich (47) zatrudniała do 9 osób. Tylko jedno przedsiębiorstwo
zatrudniało powyżej 250 pracowników.
Rysunek 1. Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych
pracowników
Rysunek 2. Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności
Badane przedsiębiorstwa działały głównie w pozostałych usługach (40,23%) i handlu,
naprawach, transporcie, gospodarce magazynowej (28,56%).
10
Rysunek 3.1. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015
roku
W 2015 r. w badanych przedsiębiorstwach zatrudnienie zwiększyło się w 31,94% firm,
zmniejszyło się w 14,44%, natomiast nie zmieniło się w 53,62%.
Rysunek 3.2. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2015
roku w ujęciu szczegółowym
11
Rysunek 4. Wskaźnik zatrudnienia netto według wielkich grup zawodów w 2015 roku
Siły zbrojne
0
Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy
0
Pracownicy biurowi
5,07
Specjaliści
5,39
Pracownicy usług i sprzedawcy
5,66
Pracownicy przy pracach prostych
6,29
Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i…
7,87
Technicy i inny średni personel
9,11
Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy
10,05
Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń
10,42
0
2
4
6
8
10
12
Najwyższy wskaźnik zatrudnienia netto wystąpił m.in. w grupach zawodów: operatorzy
i monterzy maszyn i urządzeń(10,42), robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (10,05), technicy
i inny średni personel (9,11). Najniższy (0) wystąpił w grupach: siły zbrojne i rolnicy, ogrodnicy,
leśnicy i rybacy.
W 2015 r. przedsiębiorstwa najczęściej zatrudniały pracowników m.in. w następujących
zawodach:












główny technolog
kierowca samochodu ciężarowego
kierownik do spraw sprzedaży
magazynier
monter instalacji u rządzeń sanitarnych
monter ociepleń budynków
monter żaluzji
nauczyciel przedszkola
operator spycharki
pielęgniarka
stolarz budowlany
szwaczka maszynowa
12
Pracodawcy najczęściej oczekiwali od pracowników następujących umiejętności:








planowanie i organizacja pracy własnej
współpraca w zespole
sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna
doświadczenie zawodowe
komunikacja ustna / komunikatywność
czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim
wykonywanie obliczeń
wyuczony zawód
Rysunek 5. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw
z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2015 roku
deklarujących
problemy
Większość pracodawców (49,20%) nie deklaruje problemów z pozyskiwaniem nowych
pracowników. Problem ten dotyczy ok. 14% badanych przedsiębiorców.
W 2015 r. pracodawcy mieli największy problem ze znalezieniem odpowiednich
kandydatów do pracy m.in. w następujących elementarnych grupach zawodów:








Farmaceuci bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji
Kierowcy samochodów ciężarowych
Operatorzy maszyn do szycia
Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych
Piekarze, cukiernicy i pokrewni
Projektanci grafiki i multimediów
Spawacze i pokrewni
Tynkarze i pokrewni
13
Z przeprowadzonej analizy wynika,
od pracowników następujących umiejętności






że
pracodawcy
najczęściej
oczekiwali
planowanie i organizacja pracy własnej
komunikacja ustna / komunikatywność
czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim
sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna
współpraca w zespole
obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych
Rysunek 6. Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania
nowych pracowników
Badani przedsiębiorcy najczęściej poszukiwali pracowników przez:




ogłoszenia w Internecie (24,44%)
z polecenia znajomych (22,46%)
Powiatowy Urząd Pracy (19,26%)
ogłoszenia w prasie (9,38%).
Wskaźnik struktury dla zawodów, w których pracodawcy z terenu powiatu
białostockiego najczęściej zgłaszają oferty pracy do Powiatowego Urzędu Pracy
w Białymstoku (wybrane zawody):
Zawód
 Magazynier
 Kierowca autobusu
 Kierowca samochodu ciężarowego
Wskaźnik struktury
6,24%
3,95%
3,90%
14













Asystent nauczyciela przedszkola
Technik handlowiec
Kamieniarz
Operator koparki
Operator maszyn do produkcji płyt i sklejek
Pomoc kuchenna
Pomocnik lakiernika
Sprzedawca
Stolarz budowlany
Stolarz meblowy
Technik prac biurowych
Technik spedytor
Zaopatrzeniowiec
3,69%
3,69%
3,12%
3,12%
3,12%
3,12%
3,12%
3,12%
3,12%
3,12%
3,12%
3,12%
3,12%
5. Prognoza lokalnego rynku pracy
Rysunek 7.1. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 roku
W 2015 r. przedsiębiorcy w większości (74,20%) nie planują zmian w liczbie
zatrudnionych pracowników. Zwiększenie zatrudnienia planuje 25,80% badanych, natomiast
żaden przedsiębiorca nie planuje zmniejszenie zatrudnienia.
15
Rysunek 7.2. Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2015 r.
w ujęciu szczegółowym
Obserwując wykres dotyczący szczegółowego ujęcia przedsiębiorstw przewidujących
zmiany w zatrudnieniu możemy zauważyć, że w 2015 r. w ponad 74% przedsiębiorstw stan
zatrudnienia nie uległ zmianie.
Rysunek 8. Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2015
roku w ujęciu szczegółowym
Technicy i inny średni personel
0
Siły zbrojne
0
Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy
0
Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i
kierownicy
0
Pracownicy przy pracach prostych
12,33
Pracownicy biurowi
12,33
Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń
12,33
Specjaliści
13,5
Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy
13,5
Pracownicy usług i sprzedawcy
13,5
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Najwyższy wskaźnik zatrudnienia netto dotyczy pracowników usług i sprzedawców,
robotników przemysłowych i rzemieślników oraz specjalistów. Najniższy wskaźnik (0) wystąpił
16
w grupie przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy, rolnicy, ogrodnicy,
leśnicy i rybacy oraz siły zbrojne.
Wskaźnik struktury dla zawodów w jakich firmy mają zamiar zatrudnić
pracowników w nadchodzącym roku (wybrane zawody o najwyższym wskaźniku):














6,73%
5,83%
4,93%
4,93%
4,93%
4,93%
4,93%
4,93%
4,93%
4,93%
4,93%
3,37%
3,12%
3,12%
Technik handlowiec
Kierowca samochodu ciężarowego
Cukiernik
Kierowca samochodu osobowego
Magazynier
Operator sprzętu ciężkiego
Operator spycharki
Piekarz
Specjalista administracji publicznej
Stolarz budowlany
Szlifierz kamienia
Robotnik gospodarczy
Kierowca autobusu
Monter żaluzji
Pracodawcy
umiejętności:








najczęściej
oczekują
od
przyszłych
pracowników
następujących
doświadczenie zawodowe
komunikacja ustna / komunikatywność
planowanie i organizacja pracy własnej
sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna
współpraca w zespole
czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim
dodatkowe uprawnienia
wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków
17
6. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych
Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż
liczba bezrobotnych w danym zawodzie.
Zawody zrównoważone to to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie
zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie.
Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie
niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie.
Tabela nr 4. Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2015 roku.
MAKSYMALNY DEFICYT*
Kod
Elementarna grupa zawodów
Liczba
Odsetek ofert
Odsetek
dostępnych subsydiowanych
wolnych
ofert pracy
(%)
miejsc pracy
(%)
1
0,00
0,00
1
0,00
0,00
5222 Kierownicy sprzedaży w marketach
8143 Operatorzy maszyn do produkcji
wyrobów papierniczych
* W przypadku maksymalnego deficytu liczba bezrobotnych równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności
ofert pracy równa się zero, a pozostałe mierniki nie osiągają wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej
grupy według malejącej liczby dostępnych ofert pracy tj. 0kt-1 + N0 kt/12.
DEFICYT
Kod
Elementar Średniomi Średniom Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik Odsetek Odsetek
na grupa
esięczna
iesięczna dostępnoś długotrwał płynności
ofert
wolnych
zawodów
liczba
liczba
ci ofert
ego
bezrobotn subsydio
miejsc
bezrobotny dostępny
pracy
bezrobocia
ych
wanych pracy (%)
ch
ch ofert
(%)
pracy
4227
Ankieterzy
1,00
7,08
0,14
1,33
0,00
0,00
Projektanci
2163
0,75
3,00
0,25
0,00
wzornictwa
przemysłow
ego i
odzieży
8157
Operatorzy
maszyn do
prania
0,67
1,25
0,53
1,00
0,00
0,00
18
Tabela nr 5. Ranking elementarnych grup zawodów zrównoważonych w 2015 roku.
RÓWNOWAGA
Kod
Elementarna
Średniomiesięcz Średniomiesię Wskaźnik
Odsetek ofert Odsetek
grupa zawodów
na liczba
czna liczba
dostepności subsydiowanych wolnych
bezrobotnych
dostępnych
ofert pracy
(%)
miejsc
ofert pracy
pracy
(%)
9212
Robotnicy
0,25
0,25
1,00
0,00
wykonujący
prace proste w
hodowli zwierząt
Tabela nr 6. Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2015 roku.
MAKSYMALNA NADWYŻKA*
Kod
Elementarna grupa zawodów
7318
3255
8152
8212
7315
5321
2310
9211
8113
Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów
Średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy i bhp
Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich
Monterzy sprzętu elektrycznego
Formowacze wyrobów szklanych, krajacze i szlifierze szkła
Pomocniczy personel medyczny
Nauczyciele akademiccy
Robotnicy wykonujący proste prace polowe
Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i
innych surowców
Liczba
bezrobotnych
65
22
20
10
5
3
2
1
1
* W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert
pracy nie przyjmuje wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej przeciętnej
miesięcznej liczby bezrobotnych.
NADWYŻKA
Kod Elementarna Średniomi Średniomi Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik Odsetek
Odsetek
grupa
esięczna
esięczna dostępnoś długotrwa płynności
ofert
wolnych
zawodów
liczba
liczba
ci ofert
łego
bezrobotn subsydiow
miejsc
bezrobotn dostępnyc
pracy
bezroboci
ych
anych (%) pracy (%)
ych
h ofert
a
pracy
7537
Kaletnicy,
31,08
0,08
373,00
65,63
0,72
0,00
0,00
rymarze i
pokrewni
3113
Technicy
37,50
0,17
225,00
60,53
0,89
0,00
0,00
elektrycy
2413
Analitycy
17,33
0,08
208,00
62,50
0,81
0,00
0,00
finansowi
3259
Średni
18,75
0,25
75,00
63,64
0,75
0,00
0,00
personel do
spraw
zdrowia gdzie
indziej
19
NADWYŻKA
Kod Elementarna Średniomi Średniomi Wskaźnik Wskaźnik Wskaźnik Odsetek
Odsetek
grupa
esięczna
esięczna dostępnoś długotrwa płynności
ofert
wolnych
zawodów
liczba
liczba
ci ofert
łego
bezrobotn subsydiow
miejsc
bezrobotn dostępnyc
pracy
bezroboci
ych
anych (%) pracy (%)
ych
h ofert
a
pracy
niesklasyfiko
wany
2152
Inżynierowie
3,92
0,08
47,00
75,00
0,86
0,00
0,00
elektronicy
4120
Sekretarki
12,92
0,42
31,00
68,75
0,45
0,00
0,00
(ogólne)
2412
Doradcy
2,33
0,17
14,00
66,67
0,33
0,00
0,00
finansowi i
inwestycyjni
7321
Pracownicy
1,08
0,08
13,00
100,00
0,50
0,00
0,00
przy pracach
przygotowaw
czych do
druku
7323
Introligatorzy
6,92
2,00
3,46
66,67
0,67
0,00
100,00
i pokrewni
8142
Operatorzy
10,83
4,17
2,60
69,23
0,83
0,00
0,00
maszyn do
produkcji
wyrobów z
tworzyw
sztucznych
W wyniku analizy elementarnych grup zawodów otrzymano:
 2 grupy o maksymalnym deficycie (kierownicy sprzedaży w marketach, operatorzy
maszyn do produkcji wyrobów papierniczych)
 3 grupy zawodów deficytowych (ankieterzy, projektanci wzornictwa przemysłowego
i odzieży, operatorzy maszyn do prania)
 1 grupę zawodów zrównoważonych (robotnicy wykonujący prace proste w hodowli
zwierząt)
 9 grup o maksymalnej nadwyżce (m.in. rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry
i pokrewnych materiałów, operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich, monterzy sprzętu
elektrycznego, nauczyciele akademiccy)
 10 grup zawodów nadwyżkowych (m.in. operatorzy maszyn do produkcji wyrobów
z tworzyw sztucznych, sekretarki, kaletnicy, rymarze i pokrewni, pracownicy przy
pracach przygotowawczych do druku)
20
7. Zawody deficytowe i nadwyżkowe – informacja sygnalna za 2015 r.
RÓWNOWAGA
DEFICYT
Sekcja Zaklasyfikowanie
Grupa elementarna
zawód
Kierownicy sprzedaży w marketach
maksymalnie
Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych
deficytowy
Ankieterzy
zawód deficytowy Projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży
Operatorzy maszyn do prania
zawód
zrównoważony
NADWYŻKA
zawód
nadwyżkowy
zawód
maksymalnie
nadwyżkowy
Robotnicy wykonujący prace proste w hodowli zwierząt
Kaletnicy, rymarze i pokrewni
Technicy elektrycy
Analitycy finansowi
Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej
niesklasyfikowany
Inżynierowie elektronicy
Sekretarki (ogólne)
Doradcy finansowi i inwestycyjni
Pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku
Introligatorzy i pokrewni
Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw
sztucznych
Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych
materiałów
Średni personel ochrony środowiska, medycyny pracy i bhp
Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich
Monterzy sprzętu elektrycznego
Formowacze wyrobów szklanych, krajacze i szlifierze szkła
Pomocniczy personel medyczny
Nauczyciele akademiccy
Robotnicy wykonujący proste prace polowe
Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy,
gazu i innych surowców
*Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych został wykonany według nowej metodologii przygotowanej
w ramach projektu współfinansowanego ze środków UE w ramach EFS „Opracowanie nowych zaleceń
metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy”.
21
Wnioski
Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2015 r. przeprowadzono według
nowej metodologii. Z uwagi na brak pełnych danych dotyczących absolwentów szkół
ponadgimnazjalnych oraz analizy umiejętności i uprawnień, niemożliwe było kompleksowe
ujęcie tych zagadnień. Ponadto przeprowadzenie monitoringu według nowej metodologii
uniemożliwia pełne porównanie danych do lat poprzednich, w związku z tym niniejsze
opracowanie skupia się na danych możliwych do porównania.
Na dzień 31.12.2015 r. w ewidencji PUP zarejestrowanych było 20 049 osób
bezrobotnych, tj. o 2362, czyli o 10,5% mniej niż w końcu 2014r. Z tej ogólnej liczby powiat
grodzki zamieszkiwały 13 204 osoby, a powiat ziemski 6 845 osób. W okresie styczeń –
grudzień 2015 r. pracodawcy zgłosili do PUP 8 380 ofert pracy.
Stopa bezrobocia na dzień 31.12.2015 r. wynosiła:
 10,7 % w powiecie grodzkim, tj. o 1,2% mniej w stosunku do 31.12.2014 r.
 14,3% w powiecie ziemskim, tj. o 2% mniej niż 31.12.2014 r.
Wśród zarejestrowanych bezrobotnych, podobnie jak w roku 2014, najwięcej osób
legitymowało się zawodem:
 sprzedawca – 1132 (5,65% ogółu)
 technik mechanik – 411 (2,05% ogółu)
 ślusarz – 407 (2,03% ogółu)
 pomocniczy robotnik budowlany – 378 (1,89% ogółu)
 kucharz – 299 (1,49% ogółu)
 technik ekonomista – 279 (1,39% ogółu)
 murarz – 278 (1,39% ogółu)
 ekonomista – 227 (1,12% ogółu)
 specjalista administracji publicznej – 224 (1,12% ogółu)









Wśród noworejestrujących się (24 234 osoby) zaobserwowano podobne tendencje:
sprzedawca – 1077 (4,44% ogółu nowozarejestrowanych)
technik mechanik – 446 (1,84% ogółu)
kucharz – 341 (1,4% ogółu)
ślusarz – 322 (1,33% ogółu)
ekonomista – 301 (1,24% ogółu)
specjalista administracji publicznej – 287 (1,18% ogółu)
pedagog – 277 (1,14% ogółu)
technik ekonomista – 253 (1,04% ogółu)
pomocniczy robotnik budowlany – 245 (1,01% ogółu)
Najmniej osób zarejestrowało się m.in. w zawodach:
 kierownik działu zarządzania zasobami ludzkimi
22











optoelektronik
specjalista do spraw dietetyki
psycholog kliniczny
kowal
nauczyciel akademicki - nauki fizyczne
specjalista fizjoterapii
doradca zawodowy
maszynista kotła
barista
radca prawny
galwanizer
W 2015 r. przeprowadzono badanie kwestionariuszowe 183 przedsiębiorstw z terenu
działania Urzędu, z którego wynika, że pracodawcy najczęściej mieli problem ze znalezieniem
pracowników w następujących grupach zawodów:
 kierowcy samochodów ciężarowych,
 operatorzy maszyn do szycia,
 projektanci grafiki i multimediów,
 spawacze i pokrewni,
 kucharze,
 monterzy linii elektrycznych.
Z badania przedsiębiorstw wynika również, że w bieżącym roku pracodawcy planują
zatrudnić pracowników m.in. w następujących zawodach:
 technik prac biurowych,
 recepcjonista,
 przedstawiciel handlowy,
 technik handlowiec,
 kierowca samochodu ciężarowego,
 cukiernik,
 kucharz,
 księgowy,
 magazynier,
 krawiec,
 operator spycharki,
 operator sprzętu ciężkiego,
 elektromonter linii kablowych,
 inżynier budownictwa – budownictwo ogólne.
Na lokalnym rynku pracy duże znaczenie odgrywają nowe miejsca pracy tworzone przy
wsparciu tut. Urzędu. W 2015 r. Urząd udzielił wsparcia w postaci:
23






625 prac interwencyjnych,
120 robót publicznych,
518 dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej,
369 refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnych,
1 190 staży,
186 prac społecznie użytecznych.
Pracodawcy korzystający ze wsparcia w postaci prac interwencyjnych najczęściej
zatrudniali nowych pracowników na stanowiskach: pracownik administracyjno-biurowy,
sprzedawca, sprzątacz, magazynier, przedstawiciel handlowy i pracownik fizyczny. Roboty
publiczne najczęściej realizowano na stanowiskach: robotnik i robotnik gospodarczy. Miejsca
pracy tworzone w wyniku refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego najczęściej powstawały
na stanowiskach sprzedawcy (sprzedawcy sklepu internetowego, kasjera), pomocy kuchennej,
stolarza, pracownika budowlanego, kierowcy (magazyniera, zaopatrzeniowca), mechanika
(serwisanta), pracownika biurowego, kosmetyczki i krawcowej. Bezrobotni najczęściej odbywali
staże na stanowiskach referent, magazynier, sprzedawca – kasjer, pomoc księgowa, asystent
prawny, pomoc kuchenna i pracownik produkcji. Prace społecznie użyteczne odbywały się
na stanowisku robotnika gospodarczego. Natomiast osoby otrzymujące jednorazowe środki
na rozpoczęcie działalności gospodarczej rozpoczynały ją w branżach: działalność usługowa
(81,9%), handel (13,3%) i produkcja (4,8%).
W analizowanym okresie znacznie wzrosła również ilość propozycji zatrudnienia
wpływających do Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku w postaci wolnych zgłoszeń.
W 2015 r. pracodawcy zgłosili o 1 306 ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, czyli
o 18,5% więcej niż w roku 2014.
Nie bez znaczenia dla kondycji lokalnego rynku pracy jest liczba planowanych inwestycji
na terenie działania tut. Urzędu. Powstają one zarówno na terenie Podstrefy Białostockiej
Suwalskiej Strefy Ekonomicznej (planowane zatrudnienie ok. 490 nowych pracowników
w 4 firmach w najbliższych latach), Podstrefy Łapy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy
Ekonomicznej (85 nowych miejsc pracy w 3 zakładach pracy), jak i w innych miejscach
Białegostoku i powiatu białostockiego.
24