Zdrowie w Krakowie
Transkrypt
Zdrowie w Krakowie
Maj 2009 ISSN 1899-2161 gazeta bezp³atna W KRAKOWIE Nak³ad 20.000 egz. Zdrowie w Krakowie miesiêcznik informacyjny B e z p ³ a t n y i n f o r m a t o r m e d y c z n y www.zdrowiewkrakowie.info gazetana t bezp³a Szybciej ni¿ karetka Ratownicy na motocyklach i rowerach na miejscu zdarzenia zjawi¹ siê jeszcze przed karetk¹. F undacja R2 (Grupa R2) niesie pierwsz¹ pomoc poszkodowanym w wypadkach drogowych. Ratownicy na rowerach i motocyklach docieraj¹ na miejsce zdarzenia szybciej ni¿ karetka. Poszkodowanemu szybciej zostanie udzielona pierwsza pomoc, a to w sytuacjach kryzysowych jest przecie¿ najwa¿niejsze. Motocyklowe Ochotnicze Ratownictwo Drogowe dy¿uruje od 1 maja do 30 padziernika. Pocz¹tki Grupy R2 siêgaj¹ 2003 roku. Wtedy ks. Zygmunt Kosowski, zwi¹zany ze Stowarzyszeniem Rafael i Krzysztof Kie³basa, prezes krakowskiej firmy, którego pasj¹ jest jazda na motocyklu doszli do wniosku, ¿e w zat³oczonym Krakowie najszybciej jest siê przemieszczaæ Praktyka Stomatologiczna Lek. stom. Ewa Milc- Paciorek 31-625 Kraków, os. Piastów 41 tel. 012 648 11 96 PE£NY ZAKRES US£UG PROTETYKA CHIRURGIA IMPLANTY ODBUDOWY ESTETYCZNE ZÊBÓW RTG NA MIEJSCU @ Bardzo bogata asortyment leków bez recepty @ Pe³na dostêpnoæ leków na receptê @ Dermokosmetyki z konsultacjami @ Rewolucyjne ceny perfum Kraków, Galeria Kazimierz ul. Podgórska 34 tel. (012) 619 22 82 Pon. - Sob.: 10.00 - 22.00; Niedz: 10.00 - 20.00 ZOONET os. Szklane domy 2 Karmy i akwarystyka 10.00-18.00 sob.10.00-14.00 tel. 357 54 65 os. Wandy 18 Sklep zoologiczny Gabinet weterynaryjny 9.00-17.00 sob. 9.00-13.00 tel. 644 82 33 Kardiologia » str. 2 - 10 Ayurveda - odm³adzaj¹ca terapia Pancha Karma Ayurveda jest najstarsz¹ medycyn¹ naturaln¹ obszaru Indii i Sri Lanki. czytaj str. 2 » Oty³oæ zagro¿eniem dla zdrowia i ¿ycia cz³owieka Lek. med. Anna Majka doradza jak urzymaæ serce w dobrej kondycji jednoladem. Miasto stoi w korkach, co w momencie wypadków drogowych mo¿e mieæ tragiczne skutki. Karetka ma bowiem olbrzymie problemy, aby przejechaæ przez zat³oczone ulice. W ten sposób narodzi³ siê pomys³ utworzenia Motocyklowego Ochotniczego Ratownictwa Drogowego. Nazwa R2 wziê³a siê od podwójnej litery R, wystêpuj¹cej w nazwie Rafael-Ratownik oraz Rescue Rider (ang. Jedziec-Ratownik). Szybko zaczêli siê zg³aszaæ ochotnicy, motocyklici zapaleñcy, którzy chcieli pomagaæ innym. S³u¿ba w R2 jest oczywicie ochotnicza, Rafaelici za swoj¹ pracê nie otrzymuj¹ czytaj str. 2 » JaNina Nowakowska POMOC PSYCHOLOGICZNA Jestem dobra na ka¿dy kryzys w rodzinie w pracy w chorobie tel. 0602 480 887 012 625 00 25 dokoñczenie str. 8 » [email protected] NZOZ SPÓ£KA LEKARSKA NA KOZ£ÓWCE Pawe³ Bergel Gabinet Masa¿u Leczniczego MASA¯ RELAKSACYJNY: - gor¹cymi kamieniami wulkanicznymi!!! - aromaterapeutyczny - stóp MASA¯ LECZNICZY: - klasyczny - segmentarny rwa kulszowa, lumbago (postrza³) zespó³ bolesnego barku, bóle krzy¿a - bañk¹ chiñsk¹ US£UGI SPECJALISTYCZNE: - masa¿ wspomagaj¹cy odchudzanie - woskowanie uszu w tym numerze ZDROWIE Nr 4 RTG * p³uc (tak¿e sylwetki serca) * stawów (tak¿e na stoj¹co) * koci * krêgos³upa (tak¿e czynnociowe) * czaszki i zatok Badania wykonujemy bez terminów ! (wyj¹tek - badania wymagaj¹ce przygotowania) USG (PO WCZENIEJSZEJ REJESTRACJI) * jamy brzusznej i prostaty * tarczycy * stawów i miêni * naczyñ (DOPPLER KOLOR) * echo serca (doppler) INFORMACJE I REJESTRACJA tel. 012 254-12-73 REHMARK W RAMACH NFZ: - poradnia okulistyczna - poradnia diabetologiczna - poradnia psychologiczna - poradnia logopedyczna US£UGI MEDYCZNE ODP£ATNE: kardiolog, psychiatra REJESTRACJA PN-PT. 8.00-18.00 TEL.O12 658 16 11 012 658 89 01 Refundacja zaopatrzenie rehabilitacyjno medyczne ul. Krowoderskich Zuchów 4/34 31-272 Kraków (Krowodrza) (róg ul. Wybickiego i Krowoderskich Zuchów przy Urzêdzie Skarbowym) tel. 510-654-476 www.masaz-kamieniami.com.pl Klamry koryguj¹ce wrastaj¹ce paznokcie Specjalistyczna pielêgnacja stopy cukrzycowej Zabiegi kosmetyczne na twarz i cia³o Masa¿ podcinieniowy Dieta wózki inwalidzkie, ortezy, sznurówki ortopedyczne, balkoniki, kule i laski, ko³nierze, gorsety, wk³adki, materace i poduszki przeciwodle¿ynowe, pionizatory i podnoniki, ³ó¿ka ortopedyczne, drobny sprzêt medyczny, wózki elektryczne udzia³ PFRON Salon czynny: poniedzia³ek - pi¹tek 10.00 do 18.00 tel./fax: 012 296 33 22, 0602 196 004 ul. Kalwaryjska 26, 30-504 Kraków [email protected] www.rehmark.pl PRYWATNY GABINET OKULISTYCZNY Dr n. med. Ewa Wójcik specjalista chorób oczu LECZENIE ZEZA, OCZOPL¥SU U DZIECI I DOROS£YCH - OPERACYJNIE I ZACHOWAWCZO Przyjmuje: poniedzia³ek, wtorek, czwartek 15.00 - 19.00 Kraków ul. Lea 19 m.1 tel. 012 633 00 41 gabinet tel. kom. 0 601 40 92 34 e-mail: [email protected] www.gabinetzeza.pl GABINET TRYCHOLOGICZNY PRZYCHODNIA LEKARSKA HORMON MED 30-019 Kraków ul. Mazowiecka 25 tel.: 012 6330915 www.trichocenter.com analiza, diagnoza, leczenie chorób skóry g³owy i w³osów, ³ysienia, ³upie¿e, ³ojotok, ciemieniucha dzieciêca-starcza, zabiegi, eksfoliacja skóry, mezoterapia, profilaktyka ogólna w okresie dojrzewania, menopauzy, przed i po porodzie tkankowa analiza w³osów, KONSULTACJE MEDYCZNE BADANIA LABORATORYJNE PE£NY ZAKRES! 2 Zdrowie w Krakowie Nr 4 www.zdrowiewkrakowie.info WARTO WIEDZIEÆ Ayurveda konsultacja, dieta, terapia Ayurveda jest najstarsz¹ medycyn¹ naturaln¹ obszaru Indii i Sri Lanki. W medycynie konwencjonalnej diagnoza to stwierdzenie choroby na podstawie jej objawów. W Ayurvedzie natomiast pojêcie diagnozy odnosi siê do równowagi miêdzy doshami/Vata, Pitta, Kapha/, b¹d braku takiej równowagi. Brak równowagi przejawia siê spadkiem energii, czêstymi przeziêbieniami, bólami w ró¿nych czêciach cia³a. W przysz³oci mo¿e byæ przyczyn¹ powa¿nych chorób. Dosha nale¿y rozumieæ jako zespó³ procesów psychofizjologicznych zachodz¹cych w organizmie. Wed³ug Ayurvedy mo¿na dok³adnie poznaæ procesy chorobowe zanim wyst¹pi¹ jakiekolwiek objawy. Wykrywaj¹c nierównowagê w organizmie i okrelaj¹c wczeniej typ psychofizyczny na podstawie badania pulsu mo¿na przewidzieæ rodzaj przysz³ej reakcji oraz procesy patologiczne zachodz¹ce w organimie . Terapeuta badaj¹c puls okrela nie tylko dosha i równowagê w organizmie ale równie¿ stan narz¹dów. Palcem wskazuj¹cym spoczywaj¹cym na prawym nadgarstku mo¿na wyczuæ dzia³anie jelita grubego. Przy silniejszym ucisku mo¿na wyczuæ równie¿ dzia³anie p³uc. rodkowym palcem na prawym nadgarstku mo¿na wyczuæ stan woreczka ¿ó³ciowego, i w¹troby. Palcem wska- zuj¹cym na lewym nadgarstku wyczuwamy pracê jelita cienkiego. W ten sposób mo¿na sprawdziæ nieprawid³owe funkcjonowanie ¿o³¹dka, ledziony, nerek i innych narz¹dów. Podczas konsultacji terapeuta sprawdza równie¿ istniej¹ce blokady w naczyniach krwiononych, limfatycznych oraz przewodzenie w systemie nerwowym. Dotykaj¹c punktów specjalnych na podstawie bólu oraz promieniowania bólu mo¿na okreliæ istniej¹ce blokady, które w przysz³oci mog¹ doprowadziæ do rozwoju choroby. Po konsultacji, po stwierdzeniu braku równowagi w organizmie, terapeuta proponuje seriê masa¿y odtoksyczniaj¹cych. Bez usuniêcia toksyn z organizmu nie jest mo¿liwe przywrócenie wewnêtrznej równowagi. Organizm zatoksyczniony nie jest w stanie broniæ siê sam. Spada odpornoæ, jestemy pozbawieni energii, zaczynamy chorowaæ. Toksyny s¹ wynikiem z³ego trawienia, stresu, z³ych emocji. Podczas kr¹¿enia w ca³ym ciele, kumuluj¹ siê w s³abszych punktach np. w stawach lub w nerkach. Toksyny kumuluj¹ siê w organizmie gdy przemiana materii zostaje spowolniona. Toksyny wytwarzaj¹ siê równie¿ pod wp³ywem emocji. St³umiony gniew mo¿e zmieniæ florê woreczka ¿ó³ciowego i jelita cienkiego powoduj¹c stany zapalne b³on luzowych ¿o³¹dka i jelita cienkiego. Lêk i niepokój zmieniaj¹ florê jelita grubego. W trakcie terapii poprzez masa¿ ciep³ym olejem z rolin tropikalnych, specjalista zaleca dietê, która ma zmieniæ przyzwyczajenia ¿ywieniowe nie nasze, ale naszego organizmu. Poprzez odpowiednie od¿ywianie siê w tym okrasie wraca prawid³owe trawienie. Powraca równowaga, nastêpuje wzrost odpornoci, reguluje siê przemiana materii, wzrasta sprawnoæ umys³owa i fizyczna. Wa¿nym elementem podczas terapii jest oczyszczanie nosa i zatok z nadmiaru luzu i z³ogów. Oczyszczanie nosa jest wskazane przy dolegliwociach oczu, uszu, zatok, bólach g³owy róznego pochodzenia. Wed³ug ayurvedy powinnimy do konca naszych dni pozostawaæ zdrowi. Sk³onnoæ do chorób okrela nasza indywidualna konstytucja, baga¿ genów jakie odziedziczylimy. Wcale jednak nie musimy chorowaæ. Gdy nasze cia³o pozostaje w równowadze, gdy w organizm wolny jest od toksyn, mo¿emy d³ugo cieszyæ siê dobrym zdrowiem. Ayurveda nie jest konkurencj¹ dla medycyny konwencjonalnej, jest jej wietnym uzupe³nieniem. Body Time. Ayurveda w Krakowie ul. Konfederacka 23 30-306 Kraków tel. 012 269 19 22 tel. kom. 698 852 034 www.bodytime.pl www.ayurvedakrakow.pl Oty³oæ zagro¿eniem dla zdrowia i ¿ycia cz³owieka Oty³oæ stanowi zagro¿enie dla ¿ycia i zdrowia cz³owieka. Czêstoæ jej wystêpowania w naszym kraju obecnie przybiera skalê epidemii. Na sto kobiet - 50 i na stu mê¿czyzn - 60 ma nadwagê lub oty³oæ. Wród m³odzie¿y problem ten dotyczy oko³o piêtnastu nastolatków na sto. Nadmierna masa cia³a u ka¿dego cz³owieka, zwiêksza zagro¿enie chorobami uk³adu sercowo naczyniowego. Z decydowanie czêciej stwierdza siê u tych osób cukrzycê, nadcinienie, podwy¿szony poziom i zaburzony sk³ad frakcji cholesterolu. Ryzyko wystêpowania chorób zwi¹zanych z oty³oci¹ zale¿y nie tylko od stopnia oty³oci, ale g³ównie od rozmieszczenia tkanki t³uszczowej. Bardzo niebezpieczny dla zdrowia jest typ brzuszny oty³oci, który szczególnie sprzyja zachorowaniom ze strony uk³adu kr¹¿enia. Nadcinienie têtnicze Oty³oæ prowadzi do zwiêkszenia masy cia³a, przede wszystkim tkanki t³uszczowej. Aby zapewniæ odpowiednie ukrwienie du¿ego organizmu, musz¹ zadzia³aæ mechanizmy przystosowawcze. Dochodzi do zwiêkszenia objêtoci krwi, co powoduje nadmierne obci¹¿enie serca. Po pewnym czasie jest to przyczyn¹ przerostu miênia sercowego i upoledzenia jego czynnoci skurczowej. U oty³ych nastolatków nadcinienie wystêpuje 3 razy czêciej ni¿ u osób szczup³ych w tym samym przedziale wiekowym. Ale ju¿ w wieku 20 45 lat ta choroba dotyczy 6 razy czêciej osób z nadmiern¹ ni¿ z prawid³ow¹ mas¹ cia³a. W oty³oci du¿ego stopnia nadcinienie stwierdza siê u 70 % osób. Choroba niedokrwienna serca Jest to najpowa¿niejszy cichy zabójca milionów ludzi na wiecie. Przyczyn¹ tej choroby jest mia¿d¿yca naczyñ krwiononych. Rozpoczyna siê ona ju¿ w dzieciñstwie i chocia¿ jej rozwój czêsto zale¿y od chorób powi¹zanych z oty³oci¹: nadcinienia têtniczego, zaburzeñ gospodarki cukrowej i cholesterolowej organizmu, udowodniono ¿e oty³oæ - a zw³aszcza t³uszcz trzewny, jest niezale¿nym czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Oty³oæ przyspiesza proces mia¿d¿ycowy, który ju¿ u m³odzie¿y rozwija siê bezobjawowo przynajmniej na 10 lat przed wyst¹pieniem objawów klinicznych choroby. Wystêpowanie mia¿d¿ycy stwierdzono u 60 na sto osób oty³ych w wieku 15 -19 lat oraz u 75 na sto osób oty³ych w wieku 30 -34 lat. Zaburzenia rytmu i nag³y zgon Tkanka t³uszczowa trzewna uwalnia du¿e iloci wolnych kwasów t³uszczowych, które powoduj¹ zaburzenia rytmu serca oraz sprzyjaj¹ rozwojowi cukrzycy typu 2. U osób oty³ych 10 razy czêciej ni¿ u szczup³ych dochodzi do zaburzeñ rytmu serca. Powa¿ne zaburzenia rytmu serca bardzo czêsto s¹ przyczyn¹ nag³ych zgonów. Na sto przypadków nag³ych zgonów mê¿czyzn w rednim wieku, u których nie wystêpowa³y wczeniej objawy choroby niedokrwiennej serca, 95 z nich wyst¹pi³o u osób z oty³oci¹ brzuszn¹. T³uszcz trzewny mierzony np. obwodem talii jest lepszym markerem nag³ego zgonu ni¿ t³uszcz obwodowy mierzony wskanikiem BMI. Niewydolnoæ kr¹¿enia Zwiêkszenie objêtoci krwi i nad- mierne obci¹¿enie serca, powoduj¹ przerost miênia serca, a to z kolei upoledza jego czynnoæ skurczow¹. Sprzyja to wystêpowaniu arytmii, która powoduje, ¿e praca serca jest niepe³nowartociowa. Takie nak³adaj¹ce siê na siebie zaburzenia na przestrzeni lat doprowadzaj¹ do niewydolnoci kr¹¿enia, która wystêpuje u osób oty³ych dwukrotnie czêciej. Ka¿de z wymienionych zaburzeñ powoduje du¿e obci¹¿enie organizmu. Dodatkowo towarzysz¹cy nam na co dzieñ stres sprzyjaj¹cy niekontrolowanemu jedzeniu, b³êdy ¿ywieniowe celowe b¹d wynikaj¹ce z niewiedzy na temat zasad prawid³owego ¿ywienia, powoduj¹ nadmierny przyrost masy MEDYCZNE CENTRUM O D C H U D Z A N I A Internista i specjalista medycyny rodzinnej lek. med. Anna Majka cia³a. To z kolei jest przyczyn¹ obni¿onej aktywnoci fizycznej i dalszego tycia. Pojawiaj¹ siê zaburzenia emocjonalne, niska samoocena, utrata wiary w siebie i dalsze lawinowe pog³êbianie siê zaburzeñ ze strony uk³adu kr¹¿enia. Rodzi siê ogromny lêk o zdrowie, o swoj¹ sprawnoæ i niezale¿noæ od innych. I có¿ nam wtedy pozostaje? Wiara w cudown¹ moc leków i lekarzy, którzy dysponuj¹ ograniczonym arsena³em leków, lub zrobienia pewnego minimum dla siebie i po prostu zeszczuplenie. 30-683 Kraków ul. Nowos¹decka 31 lek. med. Anna Majka tel./fax (012) 655 00 33, kom. 0606 958 058 E-mail : [email protected] [email protected] www.medyczne-odchudzanie.pl www.zdrowiewkrakowie.info Zdrowie w Krakowie Nr 4 3 WARTO WIEDZIEÆ Mia¿d¿yca mo¿na z ni¹ wygraæ! Mia¿d¿yca jest jedn¹ z czêstszych chorób naszej cywilizacji. Wiele dolegliwoci pojawiaj¹cych siê ju¿ w rednim wieku jest ni¹ spowodowanych. Nie ma leków dzia³aj¹cych bezporednio na mia¿d¿ycê. Z ale¿nie od stanu pacjenta podaje siê rodki obni¿aj¹ce cinienie, krzepliwoæ krwi oraz poziom cholesterolu. W zaawansowanej postaci choroby konieczna bywa interwencja chirurga. Nadziej¹ dla chorych na mia¿d¿ycê jest chelatacja. Dla kogo terapia? Terapia chelatowa jest przydatna w leczeniu i profilaktyce wielu chorób. S¹ to m.in.: choroby serca spowodowane mia¿d¿yc¹ naczyñ wieñcowych problemy z kr¹¿eniem w koñczynach dolnych (tzw. chromanie przystankowe) migreny, szumy w uszach, zawroty g³owy stan chronicznego zmêczenia, depresja, pomocna przy leczeniu choroby Alzheimera, Buergera, Raynouda, chorobie zwyrodnieniowej stawów skutecznoæ metody potwierdzi³y opublikowane 1988 roku wyniki badañ amerykañskich kardiologów. Przeprowadzono je na grupie 2870 chorych. Poprawê stwierdzono u 93,5 proc. pacjentów z dusznica bolesn¹, 91 proc. z zaburzeniami kr¹¿enia koñczyn dolnych, 54 proc. z zaburzeniami kr¹¿enia mózgowego. Metoda oszczêdza chorego i prowadzi do szybkiego powrotu do aktywnego ¿ycia. Chelatacja jest metod¹ bardzo popularn¹ na wiecie, a liczba pacjentów z chorobami sercowo naczyniowymi, którzy poddaj¹ siê zabiegom stale wzrasta. Tylko w Stanach Zjednoczonych terapiê z powodzeniem stosuje ponad 2000 lekarzy. S¹ oni zrzeszeni w ACAM (American College for Advacement In Medicine), które s³u¿y wymianie dowiadczeñ, prowadzeniu badañ oraz opracowaniu standardów leczenia. Wed³ug statystyk ACAM ka¿dego roku wykonuje siê ponad milion zabiegów. W Nowej Zelandii do standardów leczenia wesz³o poprzedzanie zabiegami chelatacji wszystkich operacji serca. W wielu krajach europejskich (m.in. w Niemczech i Austrii) jest to metoda refundowana. Jerzy D. lat 87: Kilka lat temu by³em u syna w USA, gdy rozpoczê³y siê moje k³opoty z nogami. Amerykañscy lekarze stwierdzili: arterioskleroza w koñczynach dolnych i zlecili chelatoterapiê. Przeszed³em tam ca³¹ kuracjê i na jej zakoñczenie us³ysza³em radê, by po powrocie do Polski, jeli to tylko mo¿liwe, co jaki czas terapiê powtarzaæ. Na szczêcie jest ju¿ mo¿liwoæ, wiêc korzystam z niej. Wzi¹³em ju¿ 34 kroplówki, dawno zapomnia³em, co to mia¿d¿ycowy ból nóg, a badanie wykazuj¹ zupe³ne zahamowanie choroby. Jan Okraska, lat 50: Trafi³em tu z powodu chromania przestankowego. Nie podoba³a mi siê perspektywa zabiegów chirurgicznych. Spróbowa³em chelatoterapii. I okaza³o siê, ze teraz po 26 kroplówkach potrafiê przejæ bez przystawania 3 km. A przedtem z trudem pokonywa³em 150 m. Wygl¹da na to, ¿e moje nogi nie bêd¹ potrzebowaæ chirurga. Marianna Piwowarska: Mam 74 lata. Jeszcze niedawno nie marzy³am, ¿e bêdê chodziæ o w³asnych si³ach. Zawsze mia³am s³abe zdrowie. Jestem po zawale, mam cukrzycê, grozi³a mi amputacja nóg. Straci³am nadziejê, ¿e co mi pomo¿e. Wziê³am 24 kroplówki i czujê siê lepiej. Na pocz¹tku przyje¿d¿a³am na zabieg taksówk¹, teraz mogê wsi¹æ do tramwaju. Cukier siê wyregulowa³, na nogach nie pojawiaj¹ siê nowe rany. Rodzina mnie nie poznaje: umiecham siê czêciej, mam plany na przysz³oæ, chce mi siê ¿yæ. CENTRUM CHELATACJI I REWITALIZACJI NACZYÑ "KREAMED" Kraków, ul. Zbo¿owa 2 Tel.0 -12 6343163 czynne: pon., roda., czwartek 9:00 16:00 TEL. CA£ODOBOWY 0-509232333 Lecznicza moc wiat³a wiat³oterapia to ju¿ nie jest metoda alternatywna tylko powszechnie stosowana i polecana metoda leczenia !!! i lepiej nie zapeszyæ mówi. Ale czujê, ¿e idzie na lepsze. Rana siê goi, ³atwiej siê oddycha, i si³ê mam wiêksz¹. Hanna Smoliñska ma 49 lat, ale jej chorób wystarczy na kilka ¿yciorysów. Wiencówka i mia¿d¿yca to najpowa¿niejsze mówi. Mia³am mieæ by- passy, ale okaza³o siê, ¿e serce za s³abe i nie wytrzyma operacji. Na lewej nodze rana przesta³a siê goiæ. Us³ysza³am: nic nie da siê zrobiæ, tylko amputacja. Mia³am siê zgodziæ i ¿yæ bez nogi?! Chelatacja by³a ostatni¹ desk¹ ratunku. Jestem dopiero po dziesiêciu zabiegach Skuteczna i bezpieczna Od wielu lat na ca³ym wiecie chelatacjê stosuje siê w profilaktyce i terapii chorób sercowo naczyniowych. Terapia chelatowa (EDTA) rozpuszcza blaszki mia¿d¿ycowe w naczyniach krwiononych. Stwierdzono te¿, ¿e oprócz oczyszczania naczyñ krwiononych, powoduje powstrzymanie procesów mia¿d¿ycowych. EDTA udra¿nia ka¿de naczynie pocz¹wszy od naczyñ w³osowatych, a koñcz¹c na najwiêkszych arteriach. Wysok¹ wiat³oterapia polega na nawietlaniu wiat³em spolaryzowanym Lampy Biotron chorych tkanek. Pod jego wp³ywem naczynia naskórka rozszerzaj¹ siê, zwiêkszaj¹c iloæ dostarczanego tlenu i substancji od¿ywczych dla nowych komórek. Efekty stosowania Lampy s¹ nastêpstwem zmian zachodz¹cych w b³onie komórkowej. Nawiet- Pacjenci o terapii: Zwolenników tej metody przybywa te¿ w Polsce. lanie jest szczególnie wskazane w stanach pourazowych stawów i tkanek miêkkich, stanach zapalnych, bólach krêgos³upa, zmianach skórnych, ranach, oparzeniach, odle¿ynach, owrzodzeniach i stopie cukrzycowej. Terapia ta wietnie sprawdza siê w leczeniu bólu, regeneracji oraz wzmocnieniu systemu immunologicznego. Mechanizmy Lecznicze wiat³a Spolaryzowanego Lamp Bioptron poprawia mikrokr¹¿enie pobudza wydzielanie tlenku azotu, który uwalnia siê w komórkach jako moleku³a i powoduje rozszerzenie naczyñ krwiononych, hamuje odk³adanie p³ytek krwi, które zatykaj¹ naczynia. Przeciwdzia³a zawa³om, udarom, zakrzepom, nadcinieniu i arteriosklerozie. Poprawia parametry krwi, poprzez wp³yw na komórki krwi poprawia stan naczyñ krwiononych. Tlenek azotu w po³¹czeniu z witamin¹ C (kwas askorbinowy) zwiêksza odpornoæ organizmu na dzia³anie bakterii i niszczy infekcje. U¿yteczny w leczeniu chorób uk³adu oddechowego (g³ównie astmy) daje efekt przeciwbólowy: pobudza wydzielanie endorfin i enkefalin co powoduje blokowanie bólu na poziomie rdzenia krêgowego pobudza wzrost amplitudy potencja³ów czynnociowych w³ókien nerwowych ( przy niedow³adach, parali¿ach) zwiêksza wzrost aktywnoci enzymów bior¹cych udzia³ w regeneracji komórek zwiêksza wzrost stê¿enia hormonów - kininy, kortyzonu(naturalna substancja o dzia³aniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym ) du¿y wp³yw na dzia³anie imunodulacyjne (odpornoæ) wiat³oterapia to coraz czêciej i chêtniej stosowana metoda leczenia ró¿nych problemów zdrowotnych i kosmetycznych. wiat³olecznictwo znajduje szerokie zastosowanie zarówno w profilaktyce jak równie¿ we wspomaganiu procesów leczniczych. Konsultacje i sprzeda¿ lamp Bioptron: Gra¿yna Macio³ Tel. 0601 958 614 www.bioptron.info.pl Ca³odobowy Telefon Informacji Medycznej Ca³odobowa informacja medyczna dla mieszkañców Miasta Krakowa dostêpna jest pod numerem: 012 661-22-40 Bezp³atne informacje - przez ca³¹ dobê i we wszystkie dni tygodnia udzielane s¹ z zakresu: adresów i numerów telefonów wiadczeniodawców wraz ze wskazaniem rodzaju udzielanych wiadczeñ medycznych z zakresu: podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistycznej opieki ambulatoryjnej, pomocy doranej (medycyna ratunkowa), opieki ca³odobowej, leczenia szpitalnego, stomatologii (wraz z rodzajem udzielanych wiadczeñ), rehabilitacji leczniczej, leczenia uzdrowiskowego, opieki d³ugoterminowej (zak³ady opiekuñczo-lecznicze i zak³ady pielêgnacyjno-opiekuñcze) z terenu Miasta Krakowa, udzielaj¹cych wiadczeñ medycznych w ramach tzw. kontraktów zawartych z p³atnikiem publicznym powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (Narodowy Fundusz Zdrowia) poszukiwania osób zaginionych orodków udzielaj¹cych bezp³atnej pomocy dla osób uzale¿nionych, ich rodzin, ofiar przemocy domowej, klubów Anonimowych Alkoholików (AA) oraz telefonów zaufania dla tych osób, z terenu Miasta Krakowa adresów i numerów telefonów wiadczeniodawców z zakresu pomocy spo³ecznej z terenu Miasta Krakowa adresów i numerów telefonów realizatorów miejskich (dzielnicowych) programów zdrowotnych z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia oraz leczenia uzale¿nieñ z terenu Miasta Krakowa adresów i numerów telefonów organizacji pozarz¹dowych dzia³aj¹cych na terenie Miasta Krakowa, prowadz¹cych dzia³alnoæ w dziedzinie ochrony zdrowia udzielania informacji o dostêpnoci do us³ug zdrowotnych (czas oczekiwania na wykonanie us³ugi) u poszczególnych wiadczeniodawców, o których mowa wy¿ej. Us³ugi wiadczone s¹ za pomoc¹ bezporednich, telefonicznych stanowisk informacyjnych (nie automatycznych). Koszt po³¹czenia telefonicznego nie jest wy¿szy ni¿ standardowy koszt po³¹czeñ telefonicznych, realizowanych w sieci Telekomunikacji Polskiej S.A. oraz nie jest naliczany do momentu uzyskania bezporedniego po³¹czenia telefonicznego z pracownikiem udzielaj¹cym informacji. 4 Zdrowie w Krakowie Nr 4 www.zdrowiewkrakowie.info ZDROWIE Kardiowerter-defibrylator (ang. ICD implantable cardioverter defibrillator) ICD normalny rytm pracy serca O arytmii serca, jej konsekwencjach i leczeniu rozmawiamy z doktorem Jackiem Bednarkiem ze Szpitala im. Jana Paw³a II Z jakimi objawami zg³aszaj¹ siê pacjenci, u których zostaje zdiagnozowana arytmia serca? Najczêciej s¹ to ko³atania serca z towarzysz¹cym niepokojem, os³abieniem, zawrotami g³owy, mroczkami przed oczami. W pewnych przypadkach arytmia mo¿e manifestowaæ siê równie¿ bólami w klatce piersiowej, omdleniem, drgawkami. Nierzadko zdarzaj¹ siê bezsennoci i nag³e przebudzenia spowodowane nocn¹ arytmi¹. W zwi¹zku z ró¿norodnoci¹ odczuæ niektórzy pacjenci nie odczuwaj¹ dolegliwoci podczas nawet gronych dla ¿ycia arytmii, dlatego jedynym zwiastunem zagro¿enia ¿ycia s¹ u nich wyniki przeprowadzonej diagnostyki elektrokardiologicznej. Jakie s¹ przyczyny i rodzaje arytmii serca i do czego mo¿e prowadziæ ? Arytmia mo¿e powstawaæ bez uchwytnej przyczyny organicznej, wtedy nazywamy j¹ arytmi¹ idiopatyczn¹. Istnieje wiele specyficznych rodzajów arytmii uwarunkowanej genetycznie, niestety o gronym zwykle przebiegu. Najczêciej jednak przyczyn¹ arytmii, zw³aszcza tych najgroniejszych jest choroba niedokrwienna serca. Przebycie zawa³u serca i niewydolnoæ kr¹¿enia w szczególny sposób usposabia do powstania gronych dla ¿ycia arytmii komorowych. Arytmie mog¹ byæ konsekwencj¹ przebytych stanów zapalnych serca, nadcinienia têtniczego, nadczynnoci tarczycy. Nawet tak pozornie ³agodne zaburzenia jak utrata potasu lub magnezu mog¹ wyzwalaæ grone zaburzenia rytmu. Wielokrotnie spotykamy siê z czêstoskurczami powstaj¹cymi paradoksalnie jako wynik zwolnienia akcji serca, wtedy posi³kujemy siê wdro¿eniem stymulacji serca, czyli implantacj¹ rozrusznika. Poza typowymi, ³agodnymi objawami arytmia mo¿e prowadziæ do omdleñ, d³ugotrwa³ej utraty przytomnoci, a nawet zgonu. Zale¿y to od rodzaju zaburzeñ rytmu. Istniej¹ niegrone pojedyncze dodatkowe skurcze nadkomorowe i komorowe. Ale te skurcze mog¹ uk³adaæ siê w pary, salwy i d³ugotrwa³e czêstoskurcze. Te ostatnie mog¹ degenerowaæ do trzepotania i migotania komór. Najgroniejszymi typami arytmii s¹: czêstoskurcz komorowy, trzepotanie oraz migotanie komór. Te dwie ostatnie formy prowadz¹ do najgroniejszych konsekwencji, dlatego jedynym ratunkiem jest natychmiastowe wykonanie kardiowersji lub defibrylacji elektrycznej. Podejrzewaj¹c, ¿e utrata przytomnoci jest wynikiem komorowych zaburzeñ rytmu, w oczekiwaniu na elektroterapiê, nale¿y niezw³ocznie podj¹æ akcjê reanimacyjn¹ z zewnêtrznym masa¿em serca i sztuczn¹ wentylacj¹. Niekiedy jednak niegrone z pozoru arytmie takie jak migotanie przedsionków mog¹ byæ przyczyn¹ udaru mózgowego i do¿ywotniego kalectwa. Jeli nie podejmie siê w³aciwego leczenia przeciwzakrzepowego, w ich d³u¿szym przebiegu mo¿e wyst¹piæ tworzenie siê wewn¹trzesercowego zakrzepu migruj¹cego nastêpnie do naczyñ mózgowych. Jaka jest najskuteczniejsza metoda korygowania arytmii i zapobiegania nag³ej mierci sercowej ? Najskuteczniejsz¹ metod¹ leczenia gronych dla ¿ycia arytmii jest implantowanie wszczepialnych kardiowerterów-defibrylatorów. Elektroterapia bowiem jest jedyn¹ metod¹ mog¹c¹ skutecznie umiarowiæ migotanie, trzepotanie i niektóre formy czêstoskurczów komorowych, czyli potencjalnie miertelnych arytmii. Wszczepialne kardiowertery-defibrylatory to hybrydowe urz¹dzenia sk³adaj¹ce siê z modu³u stymulacji anty-bradyarytmicznej, stymulacji anty-tachyarytmicznej, i wysokoenergetycznych kardiowersji/defibrylacji. Uk³ad tego urz¹dzenia to korpus zamkniêty w ma³ej tytanowej puszce umieszczonej w okolicy podobojczykowej oraz jedna lub dwie elektrody ufiksowane wewn¹trz komory i przedsionka serca. Metod¹ wspomagaj¹c¹ s¹ próby eliminacji ród³a arytmii w sercu metod¹ tzw. ablacji. Jednak nie wszystkie arytmie maj¹ cile zdeterminowan¹ lokalizacjê w sercu, i próby poszukiwania substratu arytmogennego skazane s¹ czêsto na niepowodzenie. Nie bez znaczenia jest farmakoterapia antyarytmiczna i wspomagaj¹ca. Mam tu na myli leczenie schorzeñ wspó³istniej¹cych nasilaj¹cych intensywnoæ zaburzeñ rytmu. Oczywistym jest, ¿e nie mo¿na pozostawiæ bez leczenia farmakologicznego choroby wieñcowej, nadcinienia, nadczynnoci tarczycy czy niedoborów elektrolitowych. Czy implantacja kardiowerteradefibrylatora ICD stanowi standardow¹ metodê leczenia arytmii w Polskich szpitalach? Oczywicie tak. Je¿eli szpital nie ma mo¿liwoci implantacji ICD we w³asnym zakresie, to zobligowany jest przepisami medycznymi (tzw. standardami) do skierowania pacjenta na implantacjê do w³aciwej jednostki medycznej. Nie do pomylenia jest aby ignorowano standardy dotycz¹ce prewencji nag³ej mierci sercowej. A sprowadza siê to g³ównie do implantacji ICD. I to zarówno u pacjentów którzy przebyli zatrzymanie kr¹¿enia (prewencja wtórna), jak i pacjentów prezentuj¹cych istotne czynniki ryzyka rozwoju gronych dla ¿ycia arytmii. Typowym czynnikiem ryzyka jest znamienne upoledzenie kurczliwoci serca z objawami niewydolnoci kr¹¿enia, szczególnie po przebyciu zawa³u serca. Chyba niewiele jest dziedzin medycyny, gdzie postêpowanie w krajowych orodkach od wielu lat by³o w pe³ni zgodne ze standardami wiatowymi. Nie chodzi tu bowiem o zabezpieczenie jedynie jakoci ¿ycia, ale o efektywn¹ ochronê ¿ycia ludzkiego. Nasze przekonanie o s³usznoci terapii ICD wynika z wielu badañ wieloorodkowych które udowodni³y wysok¹ skutecznoæ w zakresie zapobiegania nag³ej mierci sercowej. Nale¿y nadmieniæ, ¿e pierwszy defibrylator zosta³ skonstruowany i implantowany w zespole kierowanym przez dr Mirowskiego w USA. Urodzi³ siê on w Warszawie, a wstêpny okres studiów medycznych odby³ na Akademii Medycznej w Gdañsku. Czy wszczepiane defibrylatory s¹ refundowane przez NFZ ? Tak, s¹ refundowane. Mo¿na mieæ zastrze¿enia do ubo¿szego traktowania kontroli defibrylatorów, natomiast NFZ w pe³ni refunduje szpitalom wydatki zwi¹zane z zakupem sprzêtu implantowalnego. Jaki jest okres oczekiwania na zabieg i które szpitale w Krakowie specjalizuj¹ siê w implantacji defibrylatorów ICD ? W naszym orodku implantacje ICD ze wskazañ profilaktyki wtórnej s¹ traktowane bezwzglêdnie priorytetowo, i implantacje takie obywaj¹ siê bez oczekiwania, tu¿ po obligatoryjnym okresie przygotowania pacjenta do zabiegu. Pacjenci w ramach profilaktyki pierwotnej tak¿e nie czekaj¹ d³ugo, w zale¿noci od istotnoci czynników ryzyka trwa to od 1 do 3 tygodni. W tym czasie pacjenci s¹ odpowiednio przygotowywani, i pozostaj¹ na leczeniu farmakologicznym. W Krakowie ICD implantowane s¹ w Klinice Elektrokardiologii CMUJ w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Paw³a II przy ulicy Pr¹dnickiej 80, oraz w I Klinice Kardiologii i Nadcinienia Têtniczego CMUJ przy ul. Kopernika 17. Czy wszczepienie kardiowerteradefibrylatora ICD jest skomplikowanym i ryzykownym zabiegiem? Zabieg implantacji ICD jest o wiele bardziej skomplikowany ni¿ wszczepienie rozrusznika serca. Trwa on od ok. 1 do ok. 2 godzin. Poza bowiem elementem wykrywania bradykardii i stymulacji serca, ICD zawiera skomplikowane uk³ady wykrywania i analizy zaburzeñ rytmu, a tak¿e generowania wysokoenergetycznych wy³adowañ mog¹cych byæ kojarzonymi wed³ug ró¿nych algorytmów. Wymaga to czasoch³onnej wnikliwoci i dowiadczenia w zakresie programowania parametrów. Ponadto w trakcie implantacji mierzymy i oceniamy wiêksz¹ iloæ wartoci bioelektrycznych serca. Niejednokrotnie zdarza siê ¿e zmuszeni jestemy do wykonania wszystkich czynnoci powtórnie po stwierdzeniu wysokiego progu defibrylacji po zakoñczeniu procedury. Ten kto okrela zabieg manewrowania cewnikami w sercu jako w pe³ni bezpieczny, mija siê z prawd¹. Dodatkowym czynnikiem ryzyka ródoperacyjnego jest koniecznoæ wykonania indukcji migotania komór celem kontroli dzia³ania urz¹dzenia po jego implantacji. Jednak¿e realne ryzyko komplikacji jest minimalne. W zale¿noci od dowiadczenia zespo³u implantuj¹cego ryzyko powik³añ miejscowych nie przekracza 1%. W naszym materiale obejmuj¹cym 800 pacjentów, nie zdarzy³ siê ani jeden zgon ródoperacyjny oraz ani jedna objawowa perforacja serca. Czym zasilany jest kardiowerterdefibrylator ICD i jaka jest trwa³oæ tego urz¹dzenia? Kondensatory ICD generuj¹ce wysokoenergetyczne wy³adowania zasilane s¹ bateriami litowo-jodowymi. Trwa³oæ urz¹dzenia zale¿y od iloci interwencji antyarytmicznych, zw³aszcza defibrylacji. O jakoci urz¹dzeñ mog¹ wiadczyæ statystyki naszych pacjentów, u których iloæ interwencji wynosi³a do kilku tysiêcy, w tym do 200 defibrylacji. Nie bez znaczenia jest czêstoæ w³¹czania siê stymulacji i typ urz¹dzenia w zakresie iloci elektrod. Wiadomo bowiem i¿ urz¹dzenia bardziej skomplikowane, trój,- czy dwujamowe wyczerpuj¹ siê znacznie szybciej ni¿ jednojamowe. Praktycznie, redni czas do pierwszej wymiany dotychczas stosowanych urz¹dzeñ jednojamowych Wschód s³oñca na Kilimand¿aro temat numeru Kardiologia to ok. 5 - 6 lat, dwujamowych ok. 4 lata. Wymieniany jest sam korpus ICD, podczas gdy elektrody pozostaj¹ te same. Jakich zasad bezpieczeñstwa musz¹ przestrzegaæ pacjenci z wszczepionym defibrylatorem ICD ? Konieczna jest zmiana pewnych nawyków, jak energiczne ruchy ramieniem po stronie urz¹dzenia, zw³aszcza podczas jego uniesienia ku górze. Zawsze prosimy pacjentów o zaniechanie trzymanie siê górnych porêczy w rodkach komunikacji miejskiej, nag³e bowiem zahamowanie pojazdu mo¿e skutkowaæ szarpniêciem ramienia i uszkodzeniem elektrody. Nale¿y unikaæ ekspozycji na szkodliwe ród³a promieniowania elektro-magnetycznego. Niektóre urz¹dzenia, jak spawarki elektryczne, diatermia krótkofalowa, rezonans magnetyczny mog¹ uszkodziæ elementy uk³adów elektronicznych ICD. Inne urz¹dzenia, jak golarki elektryczne, wiertarki, kosiarki spalinowe, ciemniacze dotykowe mog¹ powodowaæ nieadekwatne interwencje ICD, co mo¿e przestraszyæ pacjenta. Na szczêcie pacjenci s¹ informowani o gro¿¹cych im niebezpieczeñstwach, a broszury na temat ICD w sposób wyczerpuj¹cy wymieniaj¹ wszystkie niebezpieczeñstwa mechaniczne i elektromagnetyczne. Przed ka¿d¹ procedur¹ medyczn¹ z u¿yciem urz¹dzeñ elektrycznych pacjenci kierowani s¹ do poradni kardiowerterowych celem uzyskania odnonych zaleceñ. Pacjenci posiadaj¹cy ICD s¹ niezwykle skrupulatni, dociekliwi, ostro¿ni, i zdyscyplinowani. Posiadaj¹ du¿¹ wiedzê na temat urz¹dzeñ wszczepialnych. I mo¿e dlatego iloæ komplikacji zwi¹zanych z u¿ytkowaniem ICD jest naprawdê minimalna. Z doktorem Jackiem Bednarkiem rozmawia³a Beata Mazurek www.zdrowiewkrakowie.info Zdrowie w Krakowie Nr 4 5 ZDROWIE Nag³a mieræ sercowa temat Problemy z sercem s¹ jedn¹ z najczêstszych przyczyn mierci w Polsce. W Europie z powodu nag³ego zgonu sercowego, co dwie minuty umiera cz³owiek. Mo¿e to dotkn¹æ ka¿dego, nawet nastolatki i osoby prowadz¹ce numeru Kardiologia tzw. zdrowy tryb ¿ycia. Nie ma regu³y. Nag³a mieræ sercowa mo¿e spotkaæ nas w ka¿dym miejscu, o ka¿dym czasie. W wiêkszoci przypadków, dochodzi do niej bez ostrze¿enia. Osoba, u której nast¹pi³o zatrzymanie akcji serca, mo¿e straciæ przytomnoæ zanim zorientuje siê, co siê z ni¹ sta³o i zanim zdo³a poprosiæ o pomoc. N ag³y zgon sercowy, nazywany te¿ nag³¹ mierci¹ sercow¹ to mieræ z przyczyn kardiologicznych wystêpuj¹ca natychmiast lub w ci¹gu godziny od pojawienia siê objawów choroby u osoby z uprzednio znan¹ lub nieznan¹ chorob¹ serca. W 80 % przypadków bezporedni¹ przyczyn¹ zgonu jest migotanie komór. Serce cz³owieka bije w stanie spoczynku oko³o 70 razy na minutê. Natomiast podczas migotania komór czêstoæ zwiêksza siê do ponad 400 razy na minutê, w wyniku czego natychmiast przestaje ono spe³niaæ swoj¹ funkcjê pompy. W normalnych warunkach serce pracuje regularnie w okrelony ³awa Mirowskiego, który studia medyczne po wojnie odbywa³ w Gdañsku. W 1969 Mirowski przeniós³ siê do Stanów Zjednoczonych gdzie rozpocz¹³ pracê nad konstrukcj¹ pierwszego automatycznego defibrylatora. Dzi ICD ratuje ¿ycie osobom, które bez niego skazane by³yby na mieræ. sposób: najpierw kurcz¹ siê przedsionki, potem komory, w wyniku czego krew jest pompowana do aorty i têtnicy p³ucnej. Natomiast podczas migotania komory s¹ pobudzane z ogromn¹ czêstoci¹ od 400 do 600 razy na minutê, co wywo³uje jedynie dr¿enia cian komory, czyli niesynchroniczne migotanie fragmentów serca, w wyniku czego jego praca ustaje. Chory traci przytomnoæ i jeli pomoc nie nadejdzie w ci¹gu 3 minut, umiera. Na szczêcie takim zdarzeniom mo¿na ju¿ coraz skuteczniej przeciwdzia³aæ. Mimo coraz lepszej dostêpnoci zewnêtrznych defibrylatorów (w karetkach pogotowia, na izbach przyjêæ) ogromna liczba osób z grupy ryzyka umiera przed dotarciem do szpitala, poniewa¿ zbyt du¿o up³ywa czasu od wyst¹pienia gronych komorowych zaburzeñ rytmu serca do zastosowania defibrylatora. Rozwi¹zaniem problemu okaza³y siê wszczepialne kardiowertery defibrylatory (ICD - ang. implantable cardioverter defibrillator), które s¹ zminiaturyzowanym i bezobs³ugowym odpowiednikiem znanego wszystkim defibrylatora zewnêtrznego. Pocz¹tki tej metody leczniczej siêgaj¹ lat 80. XX wieku. Pierwszy ICD wszczepiono 4 lutego 1980 roku w John Hopkins Hospital w Baltimore. Historia wszczepialnych kardiowerterów defibrylatorów nierozerwalnie zwi¹zana jest z osob¹ Mieczys- Paw³a II w Krakowie 27 kwietnia 2009 odby³o siê Posiedzenie Naukowe Oddzia³u Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Tematem wiod¹cym by³a nag³a mieræ sercowa. Spotkanie prowadzi³a dr hab. med. Maria Olszowska (Przewodnicz¹ca Zarz¹du Oddzia³u Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Kardiolo- Jak zaradziæ nag³ej mierci sercowej W Auli Kliniki Chirurgii Serca, Naczyñ i transplantologii Instytutu Kardiochirurgii UJ CM w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana gicznego) oraz dr hab. med. Jacek Lelakowski (Kierownik Kliniki Elektrokardiologii, Instytut Kardiologii, Uniwersytet Jagielloñski Collegium Medium). Dr n. med. Bogumi³a Bacior poruszy³a temat Jak powinnimy postêpowaæ z chorym o wysokim ryzyku nag³ej mierci sercowej po zawale serca?. Aby uchroniæ pacjentów przed nag³ym zgonem sercowym, niezbêdna jest m.in. poprawa ukrwienia, zapobieganie niedokrwieniu, stabilizacja równowagi, poprawa funkcji serca jako pompy, prewencja arytmii, przerywanie arytmii. Wszczepienie pacjentowi kardiowertera - defibrylatora, przy jednoczesnym stosowaniu przez niego odpowiednich leków, znacznie redukuje ryzyko zgonu. Wed³ug najnowszych wytycznych jest to najskuteczniejsza metoda zapobiegania nag³ej mierci sercowej u osób wysokiego ryzyka. Dr n. med. Marek Jastrzêbski omówi³ zalecenia i przeciwwskazania do wszczepienia pacjentowi zagro¿onemu nag³ym zgonem sercowym ICD. Rozwa¿a³ równie¿, jaki rodzaj kardiowertera defibrylatora nale¿y wybraæ w okrelonym przypadku. Dr n. med. Jacek Bednarek skoncentrowa³ siê na edukacji pacjenta przed wykonaniem zabiegu - Co pacjent powinien wiedzieæ przed implantacj¹ kardiowertera-defibrylatora? Podkreli³, ¿e zanim pacjent wyrazi zgodê na zabieg, lekarz powinien wyjaniæ mu m.in., co oznaczaj¹ skróty, np. DDD, ICD, jak przebiega³ bêdzie zabieg, jakie s¹ funkcje kardiowertera-defibrylatora. Zwykle pierwsze pytanie zadawane przez pacjenta dotyczy poprawy jakoci ¿ycia. Lekarz powinien powiedzieæ, ¿e przez pierwsze 6 miesiêcy pacjent zaczyna dopiero akceptowaæ urz¹dzenie. Mo¿e w tym czasie popadaæ w stany depresyjne, lêki. Wa¿ne jest wiêc wsparcie ze strony rodziny. Lekarz ma te¿ obowi¹zek poinformowaæ czynnego zawodowo pacjenta, ¿e w niektórych przypadkach wskazane jest przekwalifikowanie. Kierowcy zawodowi czy spawacze musz¹ siê liczyæ z koniecznoci¹ zmiany zawodu. Osoby ze wszczepionym ICD powinny stosowaæ siê do podanych przez lekarza zasad bezpieczeñstwa: Wiêkszoæ sprzêtów gospodarstwa domowego oraz innych urz¹dzeñ elektrycznych nie powinna powodowaæ ¿adnych zak³óceñ w dzia³aniu ICD. Pacjent mo¿e u¿ywaæ suszarki, odkurzacza, ¿elazka, a nawet kuchenki mikrofalowej, byleby tylko po jej uruchomieniu zachowa³ od niej bezpieczn¹ odleg³oæ. Osoba z wszczepionym urz¹dzeniem powinna jednak unikaæ silnych pól magnetycznych i du¿ych magnesów, anten, spawaczy i ciê¿kich maszyn. Jeli mieszka lub pracuje w pobli¿u ciê¿kich maszyn przemys³owych, powinna skonsultowaæ siê z lekarzem. Osoby z wszczepionym ICD powinny nosiæ telefony komórkowe w odleg³oci 15 cm od urz¹dzenia. Trzymaæ telefon w kieszeni spodni, a nie w marynarce. Wielu lekarzy odradza prowadzenie samochodu przez 6 miesiêcy po wszczepieniu kardiowerteradefibrylatora lub po szoku elektrycznym wys³anym przez urz¹dzenie. W tym celu nale¿y skonsultowaæ siê z lekarzem prowadz¹cym. Niebezpieczne dla pacjentów z wszczepionym ICD jest te¿ trzymanie porêczy w rodkach komunikacji miejskiej. Nag³e zatrzymanie pojazdu mo¿e siê wi¹zaæ z nag³ym szarpniêciem ramienia, co prowadzi do uszkodzenia elektrody. Dr n. med. Agnieszka Czunko wyjani³a z kolei, jak nale¿y postêpowaæ z chorym po implantacji kardiowerteradefibrylatora, zaznaczaj¹c przy tym, ¿e implantacja ICD to dopiero pocz¹tek leczenia. Na koniec spotkania omówiony zosta³ przypadek kliniczny. Skuteczne leczenie chorego z przetrwa³ym migotaniem przedsionków (dr hab. med. Jacek Majewski, dr n. med. Krzysztof Bartu, dr n. med. Bogus³aw Kapelak, dr n. med. Jacek Myæ, prof. dr hab. med. Jerzy Sadowski, dr hab. med. Jacek Lelakowski). Spotkanie dotyczy³o bardzo wa¿nej kwestii powiedzia³a, podsumowuj¹c posiedzenie, dr hab. med. Maria Olszowska. - Nag³a mieræ sercowa to jedna z g³ównych przyczyn zgonów sercowych. Jednym z elementów profilaktyki przed nag³ym zgonem jest wszczepienie kardiowerteradefibrylatora. Jest to nowa metoda, stosowana zarówno w profilaktyce pierwotnej, czyli u osób zagro¿onych nag³ym zgonem sercowym z racji obecnych, dziedzicznych chorób serca, jak i w profilaktyce wtórnej, u osób po przebytym zawale serca, z upoledzon¹ funkcj¹ skurczow¹ lewej komory. Metoda ta ratuje ¿ycie wielu osobom doda³a Przewodnicz¹ca Zarz¹du Oddzia³u Krakowskiego PTK. - Bez tego urz¹dzenia wielu pacjentów skazanych by³yby na mieræ. Nastêpne Posiedzenie Naukowe planowane jest na 25 maja 2009 roku. (AP) Wiêcej informacji na stronie: www.dobre-serce.pl 6 Zdrowie w Krakowie Nr 4 www.zdrowiewkrakowie.info AUTORYTETY To nie pacjent jest dla nas, ale my dla pacjenta autorytety Zdrowie Rozmowa z prof. Jerzym Sadowskim P rof. dr hab. med. Jerzy Sadowski Kierownik Kliniki Chirurgii Serca, Naczyñ i Transplantologii Uniwersytetu Jagielloñskiego w Szpitalu im. Jana Paw³a II w Krakowie. Jakich zabiegów w Klinice lekarze wykonuj¹ najwiêcej? Wykonujemy 2500 operacji serca rocznie, najwiêcej w Polsce. Operujemy wady zastawkowe, leczymy chorobê wieñcow¹. Najwiêcej jest operacji wieñcowych, prawie 1200 rocznie. Wspó³pracujemy z kardiologi¹ interwencyjn¹. Gdy têtnica jest zwê¿ona, kardiolodzy interwencyjni staraj¹ siê j¹ najpierw poszerzyæ. Jeli to nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, pacjent trafia do nas. Jeli serce jest zdrowe, kurczliwoæ lewej komory wynosi 80-90 %. Ma³a amplituda skurczu i rozkurczu (oko³o 20 %) wiadczy wiêc o niewydolnoci serca. Kiedy nie operowalimy takich przypadków. Teraz mo¿liwe jest wykonanie pacjentowi by-passów. Na drugim miejscu s¹ operacje zastawkowe serca, tych równie¿ wykonujemy najwiêcej w Polsce. W Klinice rozwijamy te¿ chirurgiê naczyñ krwiononych, operujemy zwê¿one têtnice koñczyn dolnych, têtniaki aorty. O jakim procencie ryzyka mo¿emy mówiæ w przypadku wykonywanych w Klinice operacji? Dzi to ryzyko jest bardzo ma³e, waha siê tak w granicach 4-5 %. W przypadku operacji zastawek ryzyko to oko³o 4 %, natomiast w przypadku choroby wieñcowej oko³o 2 %. Nale¿y tu jednak uwzglêdniæ te¿ inne dodatkowe czynniki, które maj¹ wp³yw na poziom ryzyka. Operujemy przecie¿ tak¿e pacjentów w nag³ym zawale serca. Wtedy ryzyko jest znacznie wiêksze. Podobnie w przypadku operacji kilku zastawek. Gdy kto ma do naprawy zastawkê mitraln¹, aortalna i trójdzieln¹, to ryzyko jest du¿e. Mamy pacjentów w ró¿nym stanie, w ró¿nym wieku, w ró¿nym zaawansowaniu choroby. Liczymy wtedy skalê obci¹¿enia, bierzemy pod uwagê, która to operacja, jakie inne choroby ma pacjent, ile ma lat, jaki jest stan jego w¹troby i p³uc. Na tej podstawie oceniamy ryzyko operacji. Chodzi nie tylko o wiek metrykalny, ale g³ównie o wiek biologiczny. Jak d³ugo pacjent musi czekaæ na zabieg? Jeli s¹ to zabiegi nag³e, to operacja wykonywana jest natychmiast. Na przyk³ad têtniak aorty operowany jest w ci¹gu 15 minut od przywiezienia do nas pacjenta. W takich sytuacjach stawiamy natychmiastow¹ diagnozê. Jeli istnieje podejrzenie rozwarstwienia cianek aorty lub pêkniêcia têtniaka, a pacjent w miarê szybko siê u nas znalaz³, zaczynamy operowaæ. Ka¿dy pacjent z bólem w klatce piersiowej przywo¿ony jest do nas. Szybko diagnozujemy jego stan, czy maj¹ siê nim zaj¹æ kardiolodzy interwencyjni, czy ma zostaæ poddany leczeniu farmakologicznemu, czy te¿ kwalifikuje siê na operacjê. Ta wspó³praca uk³ada siê wzorowo. Je¿eli natomiast chodzi o operacje zaplanowane, pacjent czeka oko³o 1-2 miesiêcy. W tym czasie musi wykonaæ z okazji Dnia Matki Podaruj zdrowie tej, któr¹ kochasz... KARDIOCHIRURGIA TRANSPLANTOLOGIA KARDIOLOGIA KARDIOLOGIA INWAZYJNA ELEKTROKARDIOLOGIA CHIRURGIA NACZYNIOWA ANGIOLOGIA (CHOROBY NACZYÑ) FLEBOLOGIA (CHOROBY ¯Y£) PE£NA DIAGNOSTYKA KARDIOLOGICZNA: HOLTER USG SERCA, USG TÊTNIC I ¯Y£ (DOPPLER), PRÓBY WYSI£KOWE, EKG SPOCZYNKOWE DERMATOLOGIA PULMUNOLOGIA TORAKOCHIRURGIA NEUROLOGIA SPECJALISTYCZNA OPIEKA KARDIOLOGICZNA I NACZYNIOWA NAD KOBIETAMI W CI¥¯Y OPIEKA PSYCHOLOGICZNA I PSYCHOTERAPIA (PACJENCI PRZED I PO OPERACJI) FIZJOTERAPIA LOGOPEDIA PEDIATRIA Wszêdzie s¹ najlepsi, ale u nas s¹ lepsi ni¿ wszêdzie! wszystkie potrzebne badania. Czy zdarza siê, ¿e z uwagi na du¿e koszty leczenia dan¹ metod¹, staje Pan przed dylematem, czy j¹ zastosowaæ, czy nie? W przypadku bardzo drogich operacji musimy pertraktowaæ z Narodowym Funduszem Zdrowia. Przyk³adem mo¿e byæ wszczepienie zastawki metod¹ ma³o inwazyjn¹. W przypadku starszego pacjenta, jeli dojdzie do jej uszkodzenia, a pacjent nie nadaje siê on do operacji klasycznej, mo¿na wszczepiæ zastawkê przez mniejszy otwór w klatce piersiowej lub wszczepiæ zastawkê cewnikiem. Jest to jednak zabieg o wiele dro¿szy. NFZ zgadza³ siê na pojedyncze takie operacje. Teraz jednak t¹ kwesti¹ zajê³o siê Ministerstwo Zdrowia i z nim musimy pertraktowaæ. Mamy ju¿ zaplanowane operacje, ale nadal nie dosz³o do porozumienia. W jakich przypadkach konieczny jest przeszczep serca? Najpierw szukamy zawsze metod alternatywnych, na przyk³ad: plastyka zastawki, operacje wieñcowe, czy intensywne leczenie farmakologiczne. Te metody przeszczepu nie zastêpuj¹, ale za to poprawiaj¹ z³y stan serca pacjenta. Nie w ka¿dym przypadku mo¿na to jednak wykonaæ. Jeli pacjent nadaje siê do której z tych operacji, to operujemy. Jeli siê nie kwalifikuje, pozostaje przeszczep. Przeszczepy to jednak pojedyncze przypadki. W latach 1997-1998 wykonywalimy 70 przeszczepów serca rocznie, rednio jeden lub dwa na tydzieñ. By³ to najlepszy pod tym wzglêdem czas. Teraz, przez ostatnie lata na 2500 wszystkich operacji, tylko 10 rocznie to przeszczepy serca. Pacjenci kwalifikowani do przeszczepu nie nadaj¹ siê ju¿ do leczenia farmakologicznego, ani do zastosowania alternatywnych metod leczenia. Dosz³o ju¿ do zbyt du¿ego uszkodzenia serca. S¹ pieni¹dze na przeszczepy, przygotowana jest ca³a organizacja, logistyka. To wszystko jest w pe³nej gotowoci. Ca³y proces zaczyna siê od dawcy. Jeli znajdzie siê dawca, otrzymujemy zg³oszenie. Nastêpnie na licie osób oczekuj¹cych na przeszczep szukamy pacjentów, których grupa krwi zgadza siê z grup¹ krwi dawcy. Zwykle na 50 osób oczekuj¹cych oko³o 5 ma tê sam¹ grupê krwi. Póniej sprawdzamy, która z tych piêciu osób kwalifikuje siê pod wzglêdem wagi. Nie mo¿na przecie¿ przeszczepiæ serca na przyk³ad m³odej szczup³ej dziewczyny wysokiemu têgiemu mê¿czynie. Tolerancja miêdzy wag¹ dawcy, a wag¹ biorcy to 10 kg. Poza wag¹, tak¿e i wielkoæ serca musi byæ dopasowana. Mo¿e byæ ono trochê wiêksze, ale nie mo¿e byæ za ma³e. Jak d³ugo po przeszczepie pacjent dochodzi do siebie? Ró¿nie, w zale¿noci od tego czy jest to uszkodzenie wielonarz¹dowe, czy nie. Jeli nie jest, to okres rekonwalescencji jest krótki. Z kolei jeli pacjent, z powodu braku dawcy, zbyt d³ugo czeka na nowe serce, to pozosta³e narz¹dy coraz bardziej cierpi¹ z powodu niedokrwienia. Mo¿e dojæ do uszkodzenia w¹troby, do niewydolnoci nerek, czy te¿ obrzêku wokó³ nóg. S¹ to skutki niewydolnoci lewej komory serca. Jeli pacjent nie czeka d³ugo na przeszczep, jego stan na pewno jest lepszy. Jak wygl¹da dzieñ w Klinice Kardiochirurgii? Zaczynamy pracê o 7:00 rano obchodem, wizyt¹ na Oddziale Intensywnej Opieki Medycznej. Ogl¹damy pacjentów z dnia poprzedniego. Sprawdzamy, czy ju¿ samodzielnie oddychaj¹, czy mo¿e jeszcze oddycha za nich respirator. Póniej ka¿dy z lekarzy idzie do swoich pacjentów. Nastêpnie spotykamy siê w sali wyk³adowej. Zbiera siê oko³o 80 osób kardiochirurdzy, kardiolodzy, rehabilitanci, psychologowie, siostry oddzia³owe, laboranci. W tym gronie omawiamy, co dzia³o siê podczas dy¿uru. Jeli pojawi³ siê te¿ trudny przypadek z zewn¹trz omawiamy go przed przyjêciem pacjenta do nas. Kardiolodzy interwencyjni i kardiochirurdzy musz¹ miêdzy sob¹ rozstrzygn¹æ, kto siê nim zajmie. Przed 8:00 chirurdzy id¹ na salê operacyjn¹. Pacjenci s¹ ju¿ przygotowywani od 7:00. Dziennie wykonujemy 12 operacji. Operujemy ca³y dzieñ. Na noc zostaj¹ lekarze dy¿urni. Kardiolodzy i chirurdzy s¹ natomiast pod telefonem, w razie nag³ych przypadków. Mamy te¿ tzw. zespó³ zabezpieczaj¹cy, w którego sk³ad wchodzi 2-3 chirurgów. S¹ oni ca³y czas pod telefonem, by w razie czego przyjechaæ do nag³ych przypadków. Zwykle zdarza siê od jednego do trzech takich przypadków dziennie. W przypadku urazów wielonarz¹dowych czasem je¿d¿¹ te¿ operowaæ do innych szpitali. Na razie nie ma niestety takiego oddzia³u w Krakowie, gdzie mo¿na by³oby jednoczenie leczyæ kilka urazów. Takie centrum ratownicze skupiaj¹ce specjalistów z ró¿nych dziedzin planujemy wspólnie z Urzêdem Marsza³kowskim stworzyæ w Szpitalu im. Jana Paw³a II. A poniewa¿ nie mamy specjalistów z ka¿dej dziedziny, na razie pertraktujemy, kogo do tych planów w³¹czyæ. Ostateczn¹ decyzjê podejmie jednak Urz¹d Marsza³kowski. Ile godzin trwa dzieñ pracy kardiochirurga? ¯yjemy z kalendarzem i zegarkiem w rêku. Ka¿dy dzieñ jest zaplanowany. Jest to kwestia organizacji. S¹ dni trudne, gdy operujemy ca³y dzieñ. Kiedy indziej dochodz¹ inne obowi¹zki. Ile pracujê? Ile trzeba. To nie jest tak, ¿e chirurg po operacji wychodzi i nic ju¿ go nie obchodzi. Z pacjentem mo¿e siê przecie¿ co dziaæ. Ca³y czas chirurg musi wiêc byæ pod telefonem, nawet w nocy. Telefon komórkowy bardzo nam u³atwi³ ¿ycie. Niektórzy mówi¹, ¿e to smycz. Wolê jednak, ¿eby kto do mnie w nocy zadzwoni³ i skonsultowa³ nag³e pogorszenie stanu pacjenta, ni¿ ¿eby siê rano okaza³o, ¿e s¹ powik³ania. Ta ³¹cznoæ jest konieczna. Kto musi czuwaæ nad tym, ¿eby praca by³a p³ynna. Jeli mnie nie ma, jest mój zastêpca. Klinika musi przecie¿ dzia³aæ, nawet jeli szefa nie ma. Pacjent nie wybiera sobie, kiedy chorowaæ. Tak siê jednak zdarza, ¿e bardzo du¿o nag³ych przypadków mamy podczas wi¹t. Jest to, mo¿na powiedzieæ, doæ nasilony okres zdarzeñ losowych. S³u¿ba zdrowia musi byæ jednak tak zorganizowana, ¿eby w ka¿dej chwili móc pomóc. Trzeba byæ przygotowanym na wszelkie losowe zdarzenia. To nie pacjent jest dla nas, ale my dla pacjenta. To, ¿e pacjent wybiera dany szpital, oznacza, ¿e ten szpital jest potrzebny. Jak Pan odpoczywa po ca³ym dniu? Jak odreagowuje stres? Na nartach przesta³em jedziæ, poniewa¿ bojê siê, ¿e siê po³amiê. A nie mogê siê po³amaæ. Mam ³ódkê w Czorsztynie i w tamtym roku uda³o mi siê na niej piêæ razy pop³ywaæ. Wieczorem chodzê do teatru, do kina, na koncerty, do pubów. Ale ca³y czas jestem pod telefonem. Rozmawia³a: Anna Maria Pi¹tkowska www.zdrowiewkrakowie.info Zdrowie w Krakowie Nr 4 7 AUTORYTETY Dziecku nale¿y siê trochê ciep³a Zdrowie autorytety Rozmowa z prof. Januszem Skalskim. P rof. dr hab. n. med. Janusz Skalski kierownik Kliniki Kardiochirurgii Dzieciêcej Uniwersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Prokocimiu. Zoperowa³ dziecko, którego ratunek wi¹zano tylko z cudem Bo¿ym. Podziêkowanie od Papie¿a znajduje siê na cianie przy wejciu na Oddzia³ Jakie s¹ czynniki ryzyka, sprzyjaj¹ce wyst¹pieniu u dziecka wrodzonej wady serca? Przede wszystkim choroba wirusowa we wczesnym okresie ci¹¿y, na przyk³ad grypa, a czasem nawet tylko przeziêbienie o wirusowym pod³o¿u. Mog¹ one w niekorzystny sposób wp³yn¹æ na rozwijaj¹cy siê p³ód. Ponadto czynniki fizyczne i chemiczne. Chodzi tu o zwi¹zki chemiczne, które s¹ wród nas, a w przypadku czynników fizycznych o promieniowanie gamma o krótkiej fali, niekoniecznie wytworzone sztucznie przez cz³owieka. Cz³owiekowi zawsze towarzyszy krótka fala promieniowania gamma. We wszystkim trzeba wiêc zachowywaæ umiar, nawet w przypadku d³ugotrwa³ego przebywania na wie¿ym powietrzu. W niektórych przypadkach wp³yw na wyst¹pienie wady serca u dziecka maj¹ te¿ obci¹¿enia genetyczne. Dawniej mówiono równie¿ o wieku matki, jednak teraz czynnik ten zaczyna mieæ coraz mniejsze znaczenie. Zdarza siê przecie¿, ¿e nawet ludzie m³odzi maj¹ dzi dzieci z wadami serca. Co jednak nie zmienia faktu, ¿e fizjologia kobiety miêdzy 20 a 25 rokiem ¿ycia jest najlepsza dla prokreacji. Z wielu wzglêdów lepiej jest, gdy rodzice s¹ m³odzi. Czy na etapie ¿ycia p³odowego mo¿na ju¿ wykryæ wadê serca u dziecka? Wady serca kszta³tuj¹ siê we wczesnej fazie ci¹¿y, ju¿ w 26-30 dniu ¿ycia p³odu. Kobieta nawet nie wie jeszcze, ¿e jest w ci¹¿y. To jest najbardziej niebezpieczny okres. Z porednich objawów, gdy p³ód ma 5080 mm d³ugoci mo¿na zacz¹æ wnioskowaæ, czy jest wadliwy czy nie. Potrzeba jednak przeprowadziæ bardzo szczegó³owe badania. Jak do tej pory, w tym okresie rozwoju p³odu tylko nielicznym lekarzom uda³o siê tak¹ diagnozê postawiæ. Dobro pacjenta to pojêcie, które z medycznego i etycznego punktu widzenia mo¿e byæ ró¿nie oceniane. Czy mia³ Pan podczas swojej praktyki lekarskiej takie sytuacje kontrowersyjne? Tak. G³ównie s¹ to przypadki, gdy wiadomo, ¿e p³ód, a tak¿e i ¿ycie matki jest zagro¿one. Prawie zawsze jestem w takich sytuacjach za tym, by ci¹¿ê utrzymaæ. Stara³bym siê ratowaæ i matkê i dziecko. Chyba ¿e zagro¿enie dla ¿ycia matki i dziecka jest ogromne. Zdarzaj¹ siê bowiem takie sytuacje, zagro¿enia, gdy nawet g³êboko wierz¹cy etycy dopuszczaj¹ usuniêcie p³odu. S¹ to jednak przypadki bardzo rzadkie. Chodzi tu g³ównie o sytuacjê, gdy p³ód jest bardzo uszkodzony rozwijaj¹ce siê w ³onie matki dziecko to np. bezczaszkowiec, nie maj¹cy szans na Jak Pan uwa¿a, czy w przysz³oci bêdzie istnia³a mo¿liwoæ zastosowania komórek macierzystych w terapii wad serca u dzieci? Na pewno tak. Jestem o tym przekonany. Istnieje du¿e prawdopodobieñstwo, ¿e w przeci¹gu dziesiêciu lat co siê na tym polu wydarzy. samodzielne ¿ycie. Na czym polega metoda ECMO? Czy daje ona dzieciom wiêksze szanse na prze¿ycie? ECMO to inaczej sztuczne p³uca. Mog¹ zostaæ wykorzystane jako sztuczne p³uca, albo te¿ jako wspomaganie kr¹¿enia. U¿yjê tu takiego porównania. Jeli z³amalibymy nogê, a potem na niej jeszcze podskakiwali, to na pewno jeszcze bardziej bymy jej zaszkodzili. Najlepiej jest wiêc za³o¿yæ na nogê gips, usztywniæ nogê i pozwoliæ jej odpocz¹æ, by mog³a spokojnie siê zrosn¹æ. Tak samo jest w przypadku p³uc. Zastosowanie ECMO wi¹¿e siê z wy³¹czeniem narz¹du, by móg³ on siê zregenerowaæ. Metoda ta jednak nie leczy, ale u³atwia leczenie. Poza tym sztuczne p³uca nie bêd¹ spe³nia³y roli zastêpczego narz¹du. To tak, jakby przez ca³y czas w³asne p³uca dziecka by³y w trybie stand-by; tak jakbymy ustawili lewarek w skrzyni biegów na luz, ale byli gotowi w ka¿dej chwili wrzuciæ bieg. Tutaj próbujemy odci¹¿yæ p³uca, by mog³y siê zregenerowaæ. Pracuj¹ one na luzie, nie przemêczaj¹ siê, wiêc mo¿na je skuteczniej leczyæ. Podobnie jest w przypadku ECMO z równoczesnym wspomaganiem kr¹¿enia, gdy zarówno serce dziecka jak i p³uca nie daj¹ sobie rady. Jest to rewelacyjna metoda. W momencie zagro¿enia ¿ycia mo¿emy pod³¹czyæ dziecko do ECMO i w ten sposób daæ mu szansê, by prze¿y³o. ECMO wykorzystywane jest na przyk³ad w dramatycznych przypadkach, gdy podczas porodu noworodek zach³ynie siê smó³k¹. Dawniej nie mia³by szans, ¿eby prze¿yæ. W krótkim czasie dochodzi bowiem do obrzêku drzewa oskrzelowego a nastêpnie ca³ych p³uc. Tymczasem po pod³¹czeniu ECMO p³uca noworodka potrzebuj¹ zaledwie kilku dni, by wróciæ do normy. Czy zdarza siê, ¿e sytuacja finansowa szpitala wymusza na kardiochirurgach stosowanie tañszych, mniej zaawansowanych metod leczenia? Nie praktykujê tego, ¿eby wybieraæ tañsze metody. Jeli mia³bym zad³u¿yæ szpital, to i tak wybiorê tê metodê leczenia, która dla pacjenta bêdzie najlepsza, chocia¿by by³a dro¿sza. Sumienie nie pozwoli³oby mi zastosowaæ czego gorszego tylko po to, by zaoszczêdziæ. Jeli jestem przekonany, ¿e dro¿sze jest lepsze, to na pewno to wybiorê. Oczywicie czasem firmy sztucznie wywinduj¹ reklam¹ ceny swoich produktów. Z tym te¿ trzeba siê liczyæ. Czasem co, co tañsze, mo¿e okazaæ siê lepsze. Zdarza siê jednak czasem, ¿e jestemy zmuszeni do zastosowania tañszej metody, ale tylko w przypadkach zbyt d³ugiego oczekiwania na sprzêt. Wtedy, aby ¿ycia dziecka nie nara¿aæ na niebezpieczeñstwo, musimy mniej zaawansowan¹ metodê zastosowaæ. Czy dziecko powinno wiedzieæ, ¿e czeka je operacja? W tej chwili na Oddziale mamy wiêkszoæ noworodków. Tymczasem w przypadku dziecka starszego, myl¹cego, ok³amywanie go na pewno nie jest dobre. Trzeba mieæ ogromny talent, ¿eby trafiæ do dziecka. Lekarz mo¿e byæ wspania³ym chirurgiem, mieæ praktykê, a przy tym dobre serce, ale nie bêdzie umia³ dobraæ odpowiednich s³ów. Najlepiej wiêc radz¹ tu sobie psychologowie. Do ka¿dego pacjenta trzeba mieæ indywidualne podejcie. Niezale¿nie od tego, ile dziecko ma lat, nale¿y mu siê trochê ciep³a, tyle choæ, na ile cz³owieka staæ. Lekarz musi o tym pamiêtaæ. Tu nie ma t³umaczenia, ¿e jest siê zagonionym. Dla ka¿dego trzeba znaleæ czas. W tych sprawach wiêcej z³ego mo¿na zrobiæ nieodpowiednim s³owem ni¿ dobrego udan¹ operacj¹. Rozmawia³a: Anna Maria Pi¹tkowska Koncert dla ma³ych serc W Operze Krakowskiej 24 kwietnia 2009 o godzinie 18:30 odby³ siê koncert charytatywny na rzecz Kliniki Kardiochirurgii Dzieciêcej Uniwersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Prokocimiu. Ca³kowity dochód z wydarzenia zostanie przekazany na zakup nowego sprzêtu potrzebnego pacjentom Kliniki. Utworzenie jednego miejsca intensywnej terapii dla dzieci po operacjach serca kosztuje oko³o 500 tys. z³. Zbieramy rodki, aby dzieci, które operujemy w naszym Szpitalu, mog³y byæ leczone w lepszych i godnych warunkach powiedzia³ prof. Janusz Skalski, Kierownik Kliniki Kardiochirurgii Dzieciêcej w Prokocimiu. Wród przyby³ych goci by³ m.in. Rektor UJ Karol Musio³ i kardyna³ Franciszek Macharski, a tak¿e Balduin Sulzer, kompozytor, autor wielu utworów symfonicznych, kameralnych, instrumentalnych i wokalnych. Oprócz polskich artystów wyst¹pili te¿ gocie z Austrii, którzy w styczniu w Filharmonii Krakowskiej zagrali na rzecz dzieci z wadami serca. Koncert rozpocz¹³ siê prawykonaniem Hymnu na czeæ Kardiochirurgii Dzieciêcej w Krakowie i dzieci z wadami serca, skomponowanego przez Balduina Sulzera (Wiedeñ) i ofiarowanego w darze prof. Januszowi Skalskiemu. S³owa do Hymnu napisa³a Micha³ Zab³ocki, znany krakowski poeta. Po nim publicznoæ us³ysza³a kameralny utwór Musica de camera, który równie¿ z myl¹ o Fundacji O Zdrowie Dziecka i pod wp³ywem jej dokonañ, i podziwu dla dzia³alnoci, skomponowa³ Balduin Sulzer. Wprowadzenie i powitanie goci przygotowa³ Jacek Chodorowski. Kompozycje Sulzera, a nastêpnie Wariacje Goldberowskie Jana Sebastiana Bacha w opracowaniu Dymitra Sitkowetskyego, wykona³o trio smyczkowe: Beata P³oska (altówka), Agata Sanchez-Martos (wiolonczela) i Piotr G³adki (skrzypce). Po przerwie, w drugiej czêci koncertu ze sceny rozleg³y siê najpiêkniejsze arie i duety z Opery Wesele Figara i Don Giovanni. piewa³a Ewa Warta-mietana (sopran), Anna Bernacka (mezzosopran) i Jacek Ziomkowski (bas) przy akompaniamencie zespo³u Horizon Esemble pod dyrekcj¹ Piotra G³adkiego. Ca³kowity dochód ze sprzeda¿y biletów zostanie przeznaczony na rzecz Kardiochirurgii Dzieciêcej w Krakowie. Podczas koncertu odby³a siê tak¿e aukcja prac litograficznych, któr¹ poprowadzi³ Rafa³ Jêdrzejczyk. Z licytacji uda³o nam siê pozyskaæ 3100 z³ podaje Bart³omiej Pawlak, Kierownik Biura Akcji Odnowy Szpitala. Jeli chodzi o dochód ³¹czny to bêdziemy go podawaæ w maju, gdy¿ 30 kwietnia b.r. koñczy siê zbiórka publiczna na ten cel. To, ¿e tu jestecie powiedzia³ na zakoñczenie koncertu prof. Janusz Skalski znaczy, ¿e losy Szpitala nie s¹ Wam obojêtne. (AP) Klinikê Kardiochirurgii Dzieciêcej mo¿na równie¿ wesprzeæ, wp³acaj¹c pieni¹dze bezporednio na konto. Fundacja Uniwersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Krakowie O Zdrowie Dziecka KRS 0000123750 30-663 Kraków, ul. Wielicka 265 NIP: 679-01-66-470 FORTIS BANK 27 1600 1013 0002 0011 6070 7150 8 Zdrowie w Krakowie Nr 4 www.zdrowiewkrakowie.info ZDROWIE » dokoñczenie ze str. 1 wynagrodzenia. Pojawi³a siê te¿ pierwsza w tej grupie kobieta, Ma³gorzata Borchólska, dyplomowana pielêgniarka z Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego. Pierwsza przeszkolona grupa ratowników - motocyklistów rozpoczê³a wspó³pracê z Krakowskim Pogotowiem Ratunkowym ju¿ w 2005 roku. Rozmowa z Markiem Malank¹, Prezesem Zarz¹du Fundacji R2 Zdrowie w Krakowie: Kim s¹ ratownicy na motocyklach i rowerach? Kto mo¿e takim ratownikiem zostaæ? Marek Malanka: W zasadzie ratownikiem mo¿e zostaæ ka¿da osoba. S¹ w³aciwie dwie cie¿ki. Mo¿e to byæ albo osoba z wykszta³ceniem i kwalifikacjami zawodowymi, zgodnie z ustaw¹ o ratownictwie medycznym, czyli lekarz systemu lub pielêgniarka systemu. Mog¹ jednak do nas do³¹czyæ i osoby bez wykszta³cenia medycznego, ale musz¹ one podejæ do kursu pañstwowego i egzaminu, po którym uzyskuj¹ uprawnienia udzielania pierwszej pomocy. Nie s¹ to bynajmniej supermani. Przeciêtny stan zdrowia i kondycji wystarczy, by zostaæ ratownikiem. Nie jest to przecie¿ jazda wyczynowa. Tu najbardziej liczy siê ci¹g³y ruch, patrolowanie centrum i mo¿liwoæ wyruszenia na akcjê ratunkow¹ natychmiast po otrzymaniu zg³oszenia. W jaki sprzêt medyczny zaopatrzeni s¹ Rafaelici? Motocyklowe Ochotnicze Ratownictwo Drogowe ma do dyspozycji dwa motocykle (jeden z nich jest u¿yczony przez miasto). S¹ to fabrycznie przygotowane przez BMW motocykle - karetki. Maj¹ zatem minimalne wyposa¿enie karetki. Wozimy wszystko, co jest potrzebne do utrzymania cz³owieka przy ¿yciu, przez krytyczne 10-15 minut. Podstaw¹ wyposa¿enia jest zautomatyzowany defibrylator zewnêtrzny AED, który przywraca prawid³ow¹ akcjê serca za pomoc¹ impulsu elektrycznego. Z ka¿d¹ minut¹ szanse na uratowanie poszkodowanego malej¹, mózg bez dostarczania tlenu umiera po oko³o 4 minutach, dlatego tak wa¿ne jest dotarcie na miejsce zdarzenia jak najszybciej. Szybciej Motocykl ratunkowy mo¿e dostarczyæ defibrylator na miejsce zdarzenia bardzo szybko. Oprócz tego mamy te¿ respirator, worki samorozprê¿alne, zestaw k³uæ, tlen, przyrz¹d do pomiaru cinienia, a tak¿e opatrunki. 15:00 do zmierzchu i w soboty od 10:00 do wieczora. Dyspozytor wie, kiedy mamy dy¿ury, wiêc jeli uzna, ¿e nasza pomoc siê przyda, to wysy³a nas do wypadku. Karetka jest wzywana równolegle. Nasz przyjazd na miejsce zdarzenia nie opónia wezwania karetki, tylko przyspiesza pomoc. Przyje¿d¿amy zwykle wczeniej, od razu zajmujemy siê poszkodowanym, udzielamy kwalifikowanej pierwszej pomocy, a nastêpnie czekamy na przyjazd karetki, przygotowuj¹c pacjenta do transportu do szpitala. ni¿ karetka Ile czasu potrzeba ratownikowi z Grupy R2, by dojechaæ do osoby potrzebuj¹cej pomocy? W³aciwie to zale¿y od rejonu. Ratownicy na rowerach potrzebuj¹ oko³o 2 minut, aby dojechaæ od Poczty G³ównej do Bagateli, a oko³o 4 minut na Wzgórza Wawelskie. Du¿ym plusem jest tu to, ¿e ratownicy s¹ w ci¹g³ym ruchu. Podczas gdy karetka ma minutê na wyjazd do nag³ego zdarzenia, rowerzyci mog¹ wyruszaæ natychmiast od przyjêcia zg³oszenia. Czas dojazdu motocykla to natomiast oko³o 5 minut w ca³ym centrum Krakowa. Problem jest ewentualnie z dojazdem dalej. Obstawiamy g³ównie Dworzec G³ówny, Galeriê Krakowsk¹, Rynek i Wawel. Na przyk³ad w przypadku dworca czas dojazdu karetki jest krótki, ale auto nale¿y zaparkowaæ przed budynkiem, a potem ratownicy musz¹ nieæ ca³y sprzêt. Tymczasem rower, albo motocykl, spokojnie mo¿e wjechaæ na peron i szybciej dotrzeæ do poszkodowanego. Do jakich zdarzeñ jedzicie najczêciej? Wiêkszoæ wezwañ dotyczy chorób serca. S¹ to g³ównie zas³abniêcia. Generalnie najwiêkszy odsetek wezwañ to epizody zwi¹zane z uk³adem kr¹¿enia, z uk³adem nerwowym, a tak¿e problemy endokrynologiczne. Czasem wzywani jestemy do kilku nag³ych zdarzeñ dziennie, ale zdarza siê i tak, ¿e na dy¿urze nie mamy ¿adnej akcji ratunkowej. Jak w momencie wypadku mo¿na wezwaæ Rafaelitów? Nale¿y po prostu zadzwoniæ po pogotowie, pod numer alarmowy. To ju¿ od dyspozytora zale¿y, czy wyle nas na akcjê ratunkow¹, czy nie. Dy¿urujemy od 1 maja do 30 padziernika w ka¿dy pi¹tek od godziny Poza tym, jeli dyspozytor ma kilka zg³oszeñ, mo¿e nas wys³aæ na zwiad. Gdy istnieje przypuszczenie, ¿e zg³oszenie nie wymaga wysy³ania karetki, przyje¿d¿amy na miejsce, oceniamy stan zdrowia pacjenta, udzielamy pierwszej pomocy i s³u¿ymy ewentualn¹ rad¹, do jakiego lekarza poszkodowany ma siê zg³osiæ. Dziêki ratownikom na motocyklach i rowerach, karetka nie musi wyje¿d¿aæ do przypadków, które nie s¹ zagro¿eniem ¿ycia, w zwi¹zku z czym jest dyspozycyjna. W niektórych przypadkach nie ma potrzeby aktywowania czteroosobowej karetki, z lekarzem i ca³ym wyposa¿eniem. Rozmawia³a: Anna Maria Pi¹tkowska Wiêcej informacji o R2 na stronie internetowej: www.rkwadrat.pl KARDIOLOGIA Poradnie, pracownie diagnostyczne, oddzia³y szpitalne 1. Poradnie Lp Nazwa Adres Telefon 1. Gabinet Orzeczniczy Kardiologiczny. Poliklinika - Gabinety POZ, Poradnie Specjalistyczne. 30-901 Kraków, ul. Wroc³awska 1-3, tel: 0126308102 2. Poradnia Przykliniczna. Oddzia³ Kliniczny I Kliniki Kardiologii 31-501 Kraków, ul. Kopernika 17, tel: 012-4247300 3. Poradnia nadcinienia têtniczego. Orodek Leczenia Schorzeñ Cywilizacyjnych Zespó³ Poradni Specjalistycznych 31-548 Kraków, ul. Pokoju 4, tel: 0124120189 4. Poradnia Rehabilitacji Kardiologicznej. Oddzia³ Kliniczny I Kliniki Kardiologii 31-501 Kraków, ul. Kopernika 17, tel: 012-4247300 5. Poradnia Kardiologiczna. ZOZ MSWiA w Krakowie Przychodnia w Krakowie 30-053 Kraków, ul. Kronikarza Galla 25, tel: 0126151734 6. Poradnia Przykliniczna Kardiologiczna. Oddzia³ Kliniczny II Kliniki Kardiologii 31-501 Kraków, ul. Kopernika 17, tel: 0124247170 7. Poradnia Kardiologiczna. Konsultacyjna Przychodnia Specjalistyczna Kardiologiczna i Kardiochirurgiczna 31-202 Kraków, ul. Pr¹dnicka 80, tel: 012-614 35 15 8. Poradnia Kardiologiczna. Przychodnia Przyszpitalna 31-121 Kraków, ul. Skarbowa 4, tel: 012 633 34 00 w. 320 9. Poradnia Wad Serca. Konsultacyjna Przychodnia Specjalistyczna Kardiologiczna i Kardiochirurgiczna 31-202 Kraków, ul. Pr¹dnicka 80, tel: 012614 35 15 31-202 Kraków, 10. Poradnia Kardiologiczna. Szpital Miejski Specjalistyczny im. ul. Pr¹dnicka 35-37, G. Narutowicza tel: 012633 01 00 11. Poradnia Chorób Serca i Naczyñ. 31-066 Kraków, Oddzia³ Kliniczny Kliniki Alergii i ul. Skawiñska 8, Immunologii tel: 0124305266 2. Pracownie diagnostyczne Lp Nazwa Adres Telefon 1. Pracownia Badañ Czynnocio- 31-202 Kraków, wych Chorób Uk³adu Kr¹¿enia. ul. Pr¹dnicka 80, Orodek Diagnostyki i Rehabilitacji Chorób Serca i P³uc tel: 012614 23 61 2. Pracownia Diagnostyki Nieinwazyjnej. Oddzia³ Kliniczny II Kliniki Kardiologii 31-501 Kraków, ul. Kopernika 17, tel: 0124247170 3. Pracownia EKG. 31-501 Kraków, Oddzia³ Kliniczny Kliniki Chirurgii ul. Kopernika 21, Ogólnej i Naczyniowej tel: 0124248224 4. Pracownia EKG. 31-913 Kraków, Szpital Specjalistyczny im. Stefana ul. Na Skarpie 66, ¯eromskiego Samodzielny Publiczny Zak³ad Opieki Zdrowotnej tel: 0126440144 5. Pracownia Elektrofizjologii 31-202 Kraków, Klinicznej w Oddziale Klinicznym ul. Pr¹dnicka 80, Elektrokardiologii. Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Paw³a II tel:012 614 20 00 6. Pracownia holtera. Zak³ad Elektrodiagnostyki tel: 012421 23 66 30-106 Kraków, ul. Komorowskiego 12, 7. Pracownia Holterowska w 31-202 Kraków, Oddziale Klinicznym Choroby ul. Pr¹dnicka 80, Wieñcowej. Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Paw³a II tel: 012614 20 00 8. Pracownia Kr¹¿enia. Oddzia³ Kliniczny Kliniki Alergii i Immunologii 31-066 Kraków, ul. Skawiñska 8, tel: 0124305266 9. Pracownia Prób Czynnociowych Narz¹du Kr¹¿enia i Hemodynamiki 31-121 Kraków, ul. Skarbowa 1, tel: 012633 80 30 10. Pracownia Prób Wysi³kowych w 31-202 Kraków, Oddziale Klinicznym Choroby ul. Pr¹dnicka 80, Wieñcowej. Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Paw³a II tel:012 614 20 00 11. Pracownia Zaburzeñ Rytmu. Oddzia³ Kliniczny I Kliniki Kardiologii 31-501 Kraków, ul. Kopernika 17, tel:0124247300 Adres Telefon 3. Oddzia³y szpitalne Lp Nazwa 1. Dzienny Oddzia³ Rehabilitacji 31-501 Kraków, Kardiologicznej. Oddzia³ Kliniczny ul. Kopernika 17, I Kliniki Kardiologii tel: 0124247300 2. Oddzia³ Internistyczny i Chorób 31-066 Kraków, Serca. ul. Skawiñska 8, Oddzia³ Kliniczny Kliniki Alergii i Immunologii tel: 0124305266 3. Oddzia³ Kardiologii z Intensywn¹ 31-202 Kraków, Terapi¹. ul. Pr¹dnicka 35-37, Szpital Miejski Specjalistyczny im. G. Narutowicza tel: 012633 01 00 www.zdrowiewkrakowie.info Zdrowie w Krakowie Nr 4 9 ZDROWIE Czy serce w Krakowie jest bezpieczne? Kraków dziêki obecnoci licznych placówek medycznych i oddzia³ów kardiologicznych mo¿e stwarzaæ wra¿enie miasta bezpiecznego dla osób chorych na serce. Jednak¿e ze wzglêdu na wszechobecne korki, czas dojazdu karetki gra na niekorzyæ pacjenta. W sytuacji nag³ego zatrzymania kr¹¿enia nie ma czasu na bezczynnoæ !!! W arto wiedzieæ, gdzie w Krakowie rozmieszczone s¹ defibrylatory AED i jak z nich skorzystaæ, by ratowaæ ¿ycie zanim dotrze karetka. Defibrylatory AED (z ang. - Automated External Defibrillator, AED) to niewielkie urz¹dzenie, bardzo zaawansowane technologicznie, a zarazem proste w obs³udze nawet dla osób, które nie maj¹ zawodowo nic wspólnego z medycyn¹. Po przyklejeniu elektrod do klatki piersiowej, urz¹dzenie samo diagnozuje stan chorego i za pomoc¹ komend g³osowych instruuje jak nale¿y postêpowaæ, by uratowaæ czyje ¿ycie. Zapyta³am przypadkowo napotkane osoby o AED, nikt nie wiedzia³, czego ten skrót dotyczy. Gdy zapyta³am o zewnêtrzny defibrylator, jeden m³ody mê¿czyzna zreflektowa³ siê, mówi¹c, ¿e defibrylator jest gdzie na stadionie Wis³y i zosta³ przekazany od Orkiestry Owsiaka. Brak powszechnej informacji o miejscach, w których znajduj¹ siê urz¹dzenia ratuj¹ce ¿ycie, niestety nie wró¿¹ skutecznej pomocy w razie nieszczêcia. Jednak¿e, nie tylko brak wiedzy mieszkañców Krakowa budzi niepokój i zmniejsza szansê prze¿ycia w stanie nag³ego zatrzymania kr¹¿enia. Wiêkszym niepokojem napawa fakt, i¿ osoby, które powinny stanowiæ pierwsze ród³o szybkiej informacji, nie s¹ zorientowane w temacie. Przetestowa³am to dzwoni¹c pod numer Centrum Telefonicznej Informacji Medycznej (CTIM) i zapyta³am o lokalizacjê defibrylatorów w miecie, us³ysza³am w odpowiedzi, ¿e nie ma nigdzie defibrylatorów poza oddzia³ami szpitalnymi w Krakowie, pani udzielaj¹ca informacji by³a bardzo zaskoczona moim pytaniem. Tak na marginesie - dodzwonienie siê pod numer CTIM graniczy z cudem. Zadzwoni³am tak¿e do Sanktuarium Mi³osierdzia Bo¿ego - na numer wskazany na stronie Magicznego Krakowa, jako miejsce lokalizacji defibrylatora i tam zapyta³am o AED, zamiast odpowiedzi pad³o tym razem pytanie pod moim adresem a co to jest AED, gdy wyt³umaczy³am, ¿e chodzi o defibrylator, Pani z zak³opotaniem w g³osie powiedzia³a, ¿e faktycznie defibrylator gdzie jest i najlepiej w tej kwestii zadzwoniæ do klasztoru. Kraków od niedawna wdra¿a program sieci AED - IMPULS ¯YCIA opracowany przez radnego Jerzego Woniakiewicza. Realizacja projektu powierzona zosta³a Krakowskiemu Pogotowiu Ratunkowemu. W rozmowie z panem Micha³em Marsza³kiem dyrektorem biura ds. Zdrowia przy Urzêdzie Miasta Krakowa - dowiedzia³am siê, ¿e program jest realizowany wieloetapowo i jedno z wa¿niejszych zadañ stanowi organizowanie szkoleñ z zakresu pierwszej pomocy oraz prze³amywanie bariery psychologicznej, która powoduje, parali¿ w sytuacji, gdy trzeba udzieliæ pomocy w stanie zagro¿enia ¿ycia. Równie¿ w najbli¿szej perspektywie zakupione zostan¹ kolejne AED i zasil¹ mapê sieci w Krakowie. 14 punktów z defibrylatorami w niemal milionowym miecie, to stanowczo za ma³o i zdecydowanie sieæ AED powinna uwzglêdniaæ tak¿e osiedla peryferyjne, gdzie czas dojazdu transportu medycznego jest d³u¿szy. Nie wspomnê o orodkach sportowych i basenach, gdzie statystyki wypadków dyktuj¹ koniecznoæ posiadania AED. Trudno wyobraziæ sobie, ¿eby defibrylatorów nie by³o w miejscach o du¿ym natê¿eniu ruchu hipermarkety, galerie handlowe, kina, kocio³y Lepsza edukacja w zakresie udzielania pierwszej pomocy, lepszy przep³yw temat numeru Kardiologia informacji na temat lokalizacji AED i wiêcej punktów dostêpu do defibrylatorów zwiêksza rokowanie na prze¿ycie w sytuacji nag³ego zatrzymania kr¹¿enia. Z ka¿d¹ minut¹ maleje szansa na dokonanie skutecznej defibrylacji 1 minuta to 10% utraty miênia sercowego. 10 minut to 0% szans na prze¿ycie. Miejsce, w którym dostêpne s¹ automatyczne defibrylatory zewnêtrzne, Krakowskie Sieci AED Impuls ¯ycia, mo¿na poznaæ po tym oznaczeniu: oraz po umieszczonym przy nich miêdzynarodowym symbolu AED: Beata Mazurek Rozmieszczenie automatycznych defibrylatorów zewnêtrznych AED 1. Regionalny Dworzec Autobusowy Kraków, ul. Bosacka 18 tel. 012 393 52 52 2. Dworzec G³ówny PKP Kraków, pl. Jana Nowaka Jeziorañskiego 3 tel. 012 393 11 31 3. Bazylika Mariacka Kraków, pl. Mariacki 5 tel. 012 422 55 18 4. Pawilon Wystawienniczo-Informacyjny Wyspiañski 2000 Kraków, pl. Wszystkich wiêtych 2 tel.012 424 96 50 5. Hotel Ester Kraków, ul. Szeroka 20 tel. 012 429 11 88 6. S¹d Okrêgowy w Krakowie Kraków, ul. Przy Rondzie 7 tel. 012 619 50 00 7. Urz¹d Miasta Krakowa Kraków, al. Powstania Warszawskiego 10 tel. 012 616 92 40 8. Urz¹d Miasta Krakowa Kraków, os. Zgody 2 tel. 012 616 87 17 9. Urz¹d Miasta Krakowa Kraków, ul. Wielicka 28 tel. 012 616 58 70 10. Nowohuckie Centrum Kultury Kraków, al. Jana Paw³a II 232 tel. 012 644 02 66 11. Zak³ad Ubezpieczeñ Spo³ecznych Kraków, ul. Pêdzichów 27 tel. 012 424 65 00 12. Urz¹d Skarbowy Kraków ródmiecie Kraków, ul. Krowoderskich Zuchów 2 tel. 012 665 64 21 13. Sanktuarium Mi³osierdzia Bo¿ego w £agiewnikach Kraków, ul. Siostry Faustyny 3 tel. 012 252 33 23 14. Miêdzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Paw³a II Kraków - Balice sp. z o.o. Balice, ul. Kpt. M. Medweckiego 1 tel. 012 639 30 00 10 Zdrowie w Krakowie Nr 4 www.zdrowiewkrakowie.info ZDROWIE Krew od motocyklistów Co roku w Mnikowie odbywa siê uroczyste rozpoczêcie sezonu motocyklowego. Tym razem po raz pierwszy spotkanie motocyklistów po³¹czone by³o z akcj¹ krwiodawstwa Motoserce 2009. W sobotê 18 kwietnia 2009 w samo po³udnie do Mnikowa przyjecha³a parada motocykli. Obok kocio³a pojawi³y siê i oryginalne motocykle Harley-Davidson, i ró¿nego rodzaju cigacze, a nawet zabytkowa ju¿ SHL-ka i motorynka, któr¹ przyjecha³ m³odziutki kierowca. Wród dzieci najwiêksz¹ sensacjê wzbudzi³ trójko³owiec. Maluchy momentalnie podbieg³y do niego, gdy tylko zaparkowa³ i wcale nie zamierza³y schodziæ. Motocyklici spotkali siê najpierw w Krakowie na ul. Wielickiej pod Tommarg Yamaha, sk¹d parada wyruszy³a do Mnikowa. Pierwsze takie spotkanie na rozpoczêcie sezonu motocyklowego w Mnikowie odby³o siê w 2003 roku. Zaczynalimy od 40 motocykli, tym razem, jak poinformowa³a policja, by³o oko³o 1 300 motorów wspomina ks. Stanis³aw wiêciak, proboszcz Parafii wiêtego Brata Alberta w Mnikowie. Najwa¿niejsze jest w tym wszystkim to, ¿e jest to spotkanie. Nie ¿aden zlot, ale spotkanie ze sob¹, z Bogiem, po³¹czone z modlitw¹. Motocyklici sami podkrelaj¹, ¿e jest to spotkanie. Nie chc¹ tego nazywaæ zlotem. Jest to najlepsza chwila, by pomodliæ siê o szczêliwy sezon, o b³ogos³awieñstwo na drogach. W jesieni natomiast podziêkowaæ. Na tych spotkaniach modlimy siê te¿ zawsze za tych, którzy odjechali ju¿ na niebieskie autostrady. Widaæ du¿e zaanga¿owanie kierowców dodaje ks. Stanis³aw wiêciak. Wielu z nich nie wyobra¿a sobie sezonu motocyklowego bez Mnikowa. Na motocyklu przyjecha³ te¿ ksi¹dz Jacek Piszczy z Pr¹dnika Czerwonego. Generalnie celem jest spotkanie i modlitwa. Chcemy te¿ w ten sposób prostowaæ fa³szywe opinie o motocyklistach, ¿e to dawcy, samobójcy. Owszem, w ka¿dej grupie znajd¹ siê tacy, którzy bariery rozs¹dku przekrocz¹, ale nie mo¿na tak samo oceniaæ wszystkich. Ci ludzie s¹ niesamowici mówi dalej ks. proboszcz. Prosz¹, ¿eby im pob³ogos³awiæ, by powiêciæ motocykle, nim wyrusz¹ w trasê. Mieszkañcy Mnikowa te¿ to widz¹, dostrzegaj¹, ¿e motocyklici to normalni ludzie. Nie wyobra¿aj¹ sobie wiosny i jesieni bez tych spotkañ. Wszyscy pomagaj¹; panie piek¹ ciasta, m³odzie¿ w³¹cza siê w organizacjê. Po Mszy wiêtej i powiêceniu motocykli parada ruszy³a do Kryspinowa, gdzie dla wszystkich uczestników odby³o siê ognisko, koncerty i konkursy. Spotkania motocyklistów po³¹czone s¹ tak¿e z dawaniem radoci dzieciom z Domów Dziecka, jak piêknie powiedzia³ ks. Stanis³aw wiêciak. Po Mszy wiêtej wyznaczeni do tego kierowcy wozili dzieci na motorach. Maluchy trzyma³y siê kurczowo, ale widaæ by³o, ¿e jazda bardzo im siê spodoba³a. Nim motocyklici pojawili siê w Mnikowie zabawy dla dzieci organizowali cz³onkowie Krakowskiego Oddzia³u PCK. W tym roku dzieci uczy³y siê udzielaæ pierwszej pomocy. Pokazywalimy im, jak wykonywaæ resuscytacjê kr¹¿eniowooddechow¹ informuje Janusz Sroka z PCK, demonstrowalimy pozycjê boczn¹, banda¿owanie. By³a to bardziej zabawa ni¿ æwiczenia, choæ dzieci te sporo ju¿ na temat udzielania pierwszej pomocy wiedz¹. W tym roku po raz pierwszy spotkanie motocyklistów w Mnikowie po³¹czone by³o z organizowan¹ w ca³ej Polsce akcj¹ Motoserce 2009. Na Kongresie Polskich Klubów Motocyklowych podjêto bowiem decyzjê, by po³¹czyæ rozpoczêcie sezonu z akcj¹ oddawania krwi. Pomys³odawc¹, a zarazem g³ównym organizatorem akcji Motoserce by³y zatem kluby motocyklowe zrzeszone w Kongresie Polskich Klubów Motocyklowych. 4 kwietnia 2009 roku w ca³ej Polsce przeprowadzono zbiórkê krwi dla dzieci. W ca³ej Polsce w ró¿nych regionach akcja odby³a siê 4 kwietnia, w Krakowie natomiast mielimy ju¿ zaplanowan¹ uroczystoæ na 18 kwietnia, wiêc wyj¹tkowo nie zorganizowalimy jej wtedy co pozosta³e miasta mówi Ireneusz Mendoz Hajduk z klubu Rebels of Road. - W nastêpnym roku przeprowadzimy j¹ ju¿ w tym samym dniu co pozosta³e kluby. Krew w Mnikowie oddawali g³ównie motocyklici. Odda³em krew dlatego, ¿e po pierwsze to s³uszna akcja, a po drugie to przedwczoraj nasz kolega mia³ wypadek, nie ze swojej winy. Z myl¹ o nim i o innych, którym ta krew jest potrzebna, zdecydowa³em siê wzi¹æ udzia³ w akcji mówi Dominik Skura Kamiñski, który prowadzi klub Dêbnicki FG. Ta akcja to bardzo dobra rzecz, to pokazanie ludziom, ¿e motocyklici maj¹ te¿ inne cele, ni¿ tylko wyg³upianie siê na motorach. Razem z ¿on¹ zdecydowalimy siê oddaæ dzi krew. Wród motocyklistów byli te¿ i tacy, którzy wczeniej oddali ju¿ kilka litrów krwi. Oddajê krew w miarê regularnie, tak co 2-3 miesi¹ce mówi Grzegorz Stachura. Jeli akurat jest organizowana jaka akcja, jak np. Motoserce, to biorê w niej udzia³. Odda³em ju¿ w sumie 9 litrów krwi. Nigdy jednak nie patrzê na ig³ê. Mam taki uraz do zastrzyków i igie³ jeszcze z dzieciñstwa. Pamiêtam, ¿e pielêgniarka zawsze miesza³a ig³y w sterylizatorze, strasznie tego nie lubi³em. Akcja oddawania krwi z Mnikowie w ramach akcji Motoserce odby³a siê dziêki wspó³pracy klubu motocyklowego Rebels of Road MC Poland, Forum Po³udniowców (www.grupapoludnie.info) oraz PCK i Klubu Honorowych Dawców Krwi Hutnik Kraków. W salce obok kocio³a uda³o siê zebraæ 17 litrów krwi. Krew odda³o 37 osób, z czego wiêkszoæ to motocyklici podaje Ryszard Janiczek, prezes Klubu HDK Hutnik Kraków. - Ka¿dy kto odda³ w tym dniu krew, dostawa³ specjaln¹ naszywkê z logo Motoserca dodaje Grzegorz Lemur Lemek z klubu Rebels of Road. Podczas akcji, która zasiêgiem objê³a 51 miast z ca³ej Polski, zebrano w sumie 1331,05 litra krwi. Anna Maria Pi¹tkowska TELE-EKG, bo czas to ¿ycie System telefonicznego nadzoru kardiologicznego rozpocz¹³ dzia³alnoæ Polsce w styczniu 1994 roku obieraj¹c sobie za g³ówny cel obni¿enie umieralnoci przedszpitalnej z powodu chorób uk³adu kr¹¿enia. S tan zdrowia polskiego spo³eczeñstwa jest znacznie gorszy ni¿ w krajach wysoko rozwiniêtych. Najczêstsz¹ przyczyn¹ zgonów w Polsce ok.52% s¹ choroby uk³adu kr¹¿enia. Obecnie w naszym kraju ponad milion osób zagro¿onych jest chorob¹ wieñcow¹. Z 5 milionów chorych na nadcinienie têtnicze tylko co drugi o nim wie, a leczy siê jedynie 15%. Zawa³ miênia sercowego dosiêga ka¿dego dnia w Polsce oko³o 400 osób, w ci¹gu roku blisko 100 000 z czego oko³o 40 000 osób rozstaje siê z ¿yciem. Ocenia siê, ¿e w kraju 70% zgonów w ostrej fazie zawa³u serca wystêpuje przed dotarciem chorego do szpitala i spowodowane jest opónieniem rozpoczêcia fachowego leczenia. Wychodz¹c naprzeciw oczekiwaniom spo³ecznym i w oparciu o dowiadczenia wiatowe TELE EKG POLSKA we wspó³pracy z kardiologami Instytutu Kardiologii Collegium Medium Uniwersytetu Jagielloñskiego wykreowa³a system oceny pracy serca przez telefon. System TELE EKG umo¿liwia przekazywanie zapisu EKG przez telefon bezporednio od pacjenta do dy¿uruj¹cych przez ca³¹ dobê lekarzy. TELE EKG umo¿liwia opiekê kardiologiczn¹ pacjentom leczonym ambulatoryjnie oraz opuszczaj¹cym oddzia³y szpitalne. Istota dzia³ania systemu polega na wyposa¿eniu pacjenta w ma³e przenone urz¹dzenie-transmiter, które przy³o¿one do s³uchawki telefonicznej przetwarza sygna³ EKG z dwóch elektrod, przyklejonych do klatki piersiowej pacjenta, na sygna³ dwiêkowy. Sygna³ ten zostaje nastêpnie przekszta³cony na obraz krzywej EKG i odczytany na monitorze komputera przez dy¿uruj¹cego lekarza. Pacjent ma równie¿ mo¿liwoæ bezporedniej rozmowy z dy¿uruj¹cym lekarzem. 10 letnie dowiadczenie systemu TELE EKG POLSKA potwierdzi³y teoretyczne za³o¿enia, ¿e stosowanie systemu pozwala na efektywne skrócenie czasu od pocz¹tku objawów chorobowych zauwa¿onych przez pacjenta, do podjêcia kwalifikowanej pomocy lekarskiej. Walka z czasem w pierwszych minutach nag³ych zdarzeñ kardiologicznych, g³ównie w zawale serca, mo¿e spowodowaæ zmniejszenie obszaru uszkodzenia serca, dziêki wczeniejszemu rozpoczêciu leczenia ograniczaj¹cego strefê martwicy, a w perspektywie zwiêksza szansê na prze¿ycie chorego. System jest prosty w obs³udze. Pacjent o ka¿dej porze i z ka¿dego telefonu mo¿e przes³aæ swoje EKG do oceny dy¿uruj¹cym ca³¹ dobê lekarzom i uzyskaæ natychmiastow¹ pomoc specjalisty. System TELE EKG ratuje ¿ycie w sytuacjach zagro¿enia-dziêki cis³ej wspó³pracy dy¿uruj¹cych lekarzy z Pogotowiem Ratunkowym mo¿liwe jest udzielenie natychmiastowej pomocy. System gwarantuje poczucie bezpieczeñstwa choremu jego rodzinie - usuwa rodz¹cy stres: czy zd¹¿ê dotrzeæ do lekarza i uzyskaæ w³aciw¹ pomoc. Z systemu TELE EKG POLSKA mo¿e korzystaæ ka¿dy pacjent, który leczy siê kardiologicznie. Wystarczy zadzwoniæ pod krakowski numer telefonu (012) 632 48 97 lub ogólnopolsk¹ infoliniê 0801-33-99-33 i umówiæ siê na wizytê w pracowni TELE EKG w Szpitalu im. Jana Paw³a II. Koszt wprowadzenia do systemu to 100z³, miesiêczny abonament to 38 z³. Obecnie z systemu TELE EKG POLSKA korzysta kilka tysiêcy pacjentów z ca³ej Polski. S¹ to osoby po zawale miênia sercowego, po zabiegach PACA, CABG, chorzy z zaburzeniami rytmu serca oraz pacjenci z nadcinieniem têtniczym. Mo¿na przyj¹æ, ¿e dziêki zastosowaniu systemu TELE EKG POLSKA zosta³a wyranie zmniejszona miertelnoæ przedszpitalna w ostrych stanach kardiologicznych. Lekarz medycyny Jan Starzyk konsultant Tele EKG www.zdrowiewkrakowie.info Zdrowie w Krakowie Nr 4 11 ZDROWIE Wp³yw rodowiska wodnego w leczeniu wad postawy u dzieci i m³odzie¿y Zdrowie rehabilitacja Woda jest bardzo korzystnym rodowiskiem w korekcji wad postawy. Dzia³aj¹c elongacyjnie i rozluniaj¹co wp³ywa na poprawê ruchomoci w stawach oraz rozci¹gniêcie przykurczonych miêni i wiêzade³. C inienie wody na klatkê piersiow¹ poprawia jej ruchomoæ , wp³ywaj¹c tym samym na pog³êbienie pojemnoci ¿yciowej p³uc czêsto upoledzonej w przypadku skolioz zaawansowanych. Naprzemienna praca koñczyn górnych i dolnych wp³ywa na wzmocnienie miêni posturalnych odpowiedzialnych za utrzymanie w³aciwej sylwetki cia³a. Wa¿nym elementem jest równie¿ kszta³towanie czucia g³êbokiego, które ma du¿y wp³yw na samokontrolê i autokorekcjê. Wszyscy uczestnicy zajêæ w Dziale Gimnastyki Korekcyjnej maj¹ mo¿liwoæ korzystania z dwóch podstawowych form terapii: gimnastyki oraz p³ywania. Zajêcia dla grup dyspanseryjnych odbywaj¹ siê dwa razy w tygodniu , obejmuj¹c w jednym dniu gimnastykê i basen , a w drugim tylko gimnastykê. W przypadku wad zaawansowanych wymagaj¹cych szczególnej opieki jest mo¿liwoæ skorzystania z dodatkowej p³ywalni. Wszyscy uczestnicy zajêæ na basenie na pocz¹tku roku szkolnego przechodz¹ odpowiedni sprawdzian umiejêtnoci p³ywackich, pozwalaj¹cy nam podzieliæ dzieci na grupy pocz¹tkuj¹ce i zaawansowane. W pierwszym przypadku proces nauki p³ywania rozpoczynamy od oswajania ze rodowiskiem wodnym oraz sukcesywnego wprowadzania elementów nauki p³ywania stylem grzbietowym oraz dowolnym. Wiêkszoæ zajêæ w przypadku tych grup odbywa siê na p³ytkiej wodzie z wykorzystaniem atrakcyjnego sprzêtu p³ywackiego typu: deski , rury , pi³ki itp. Dzieci i m³odzie¿ z grup zaawansowanych maj¹ zajêcia doskonal¹ce style p³ywackie na g³êbokiej wodzie z wykorzystaniem elementów p³ywania korekcyjnego. Polega ono na odpowiednim przyjêciu symetrycznych lub asymetrycznych pozycji p³ywackich dostosowanych do rodzaju i zaawansowania wady. Po roku wspólnej pracy dzieci i m³odzie¿ maj¹ okazjê pochwaliæ siê osi¹gniêtymi sukcesami , bior¹c udzia³ w zawodach p³ywackich Dzia³u Gimnastyki Korekcyjnej. Dla najm³odszych uczestników z klas I i II s¹ to g³ównie gry i zabawy prowadzone w formie sztafety. Dla najlepszych istnieje mo¿liwoæ zaprezentowania swojej formy i kondycji pokonuj¹c jedn¹ d³ugoæ basenu na plecach lub brzuchu z pomoc¹ wybranego sprzêtu p³ywackiego. Dzieci starsze bior¹ udzia³ w zawodach p³ywackich przeprowadzanych zawsze zgodnie z ceremonia³em sportowym. Jest to dla nich okazja nie tylko do dobrej zabawy, ale te¿ do sprawdzenia swoich umiejêtnoci i porównania siê z innymi zawodnikami w tej samej kategorii wiekowej. Z naszych badañ i obserwacji wynika , i¿ wród wad wspó³istniej¹cych ze skolioz¹ najlepszej korekcji ulegaj¹ plecy okr¹g³e , odstaj¹ce ³opatki , klatki lejkowate. W du¿ej czêci ustêpuj¹ przykurcze w stawach barkowych i biodrowych, zmniejszeniu ulegaj¹ przykurcze miêni kulszowo - goleniowych, piersiowych i miêdzy¿ebrowych. Z wywiadów przeprowadzonych z dzieæmi i rodzicami wynika jasno , i¿ rodowisko wodne lepiej motywuje dzieci i m³odzie¿ do systematycznego wysi³ku. Wykazuj¹ W KRAKOWIE ZDROWIE W KRAKOWIE Bezp³atny informator zdrowie uroda ul. Przewóz 2a 30-716 Kraków zabawiæ siê w psychologa i lepiej siebie poznaæ co dalej ? Redakcja: tel. 012 269 90 30 tel./fax: 012 262 95 56 e-mail: [email protected] kiedy bêdziemy wiêcej o sobie wiedzieæ, zdecydujemy o korektach swoich zachowañ W sytuacjach trudnych, kryzysowych (i mylê tu nie tylko o globalnym kryzysie, ale o problemach w rodzinie, pracy, w chorobie) szczególn¹ rolê odgrywaj¹ nasze utrwalone przyzwyczajenia, postawy, cechy osobowoci, z których nie wszystkie okazuj¹ siê przydatne. Na szczêcie wiêkszoæ z cech niekorzystnych mo¿emy modyfikowaæ. Tak¹ cech¹ jest wewn¹trzsterownoæ. Osoba wewn¹trzsterowna, zawsze uwa¿a, ¿e w³aciwie niemal wszystko zale¿y od niej samej; nie kieruje siê zewnêtrznymi naciskami, ma w sobie centrum decyzyjne, jest sobie sterem, ¿eglarzem i okrêtem. Kto, kto ma mniej nasilon¹ tê cechê JaNina Nowakowska POMOC PSYCHOLOGICZNA Jestem dobra na ka¿dy kryzys w rodzinie w pracy w chorobie tel. 0602 480 887 012 625 00 25 [email protected] jest bardziej podatny na wp³ywy zewnêtrzne; poddaje siê zaistnia³ym sytuacjom i trzyma siê zdania innych. Istotne jest, ¿e ka¿dy posiada tê sprzyjaj¹c¹ cechê w jakim wymiarze/mo¿na to zmierzyæ testem/. Wa¿ne jest, by odkryæ tê mo¿liwoæ, i traktowaæ j¹ jako swoj¹ wielk¹ szansê, pielêgnowaæ j¹ i æwiczyæ, w ka¿dej trudnej sytuacji z niej korzystaæ mo¿e siê okazaæ, ¿e w ten sposób z osoby uzale¿nionej od zewnêtrznych nacisków, staniemy siê bardziej aktywni przejmiemy sterowanie sob¹ i poczujemy siê bardziej wartociowi. Moje dowiadczenia w prowadzeniu grup wsparcia dla osób nie radz¹cych sobie z sytuacjami trudnymi, pozwalaj¹ mi s¹dziæ, ¿e du¿o mo¿na zmieniæ w ich zachowaniu. Prostym przyk³adem mo¿e byæ fakt , ¿e osoby wczeniej ma³o aktywne, zachêcone do realizacji nietrudnych zadañ, np. kiedy jako pacjenci kliniki, w której pracowa³am utyskiwali na warunki pobytu, zachêcani przeze mnie, by co z tym zrobiæ,/ chocia¿by zg³osiæ pielêgniarce oddzia³owej, ¿e brakuje ¿arówki w ³azience/ przekonywali siê, ¿e ich interwencja by³a skuteczna. Dalej mog³am pracowaæ nad ich postêpami w budowaniu bardziej optymalnych dzia³añ. Najmniejszy sukces daje poczucie w³asnej wartoci jest buduje samoocenê. To jej poziom sprawia, czy czujemy siê pewnie, czy zawsze wycofujemy siê z gry , bo zak³adamy, ¿e ka¿dy inny jest od nas lepszy, nie mamy do siebie zaufania. Cechami, wa¿nymi w radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi s¹ tak¿e: postawa pozytywna, z któr¹ nie przychodzimy na wiat, musimy nad ni¹ pracowaæ kontroluj¹c mylenie - odrzucaæ myli negatywne/ wszystko mi siê nie udaje, z tego nic nie bêdzie/, które jest powodem niskiej samooceny i nie mo¿e nam pomóc. Negatywna myl powinna byæ szybko odrzucona i wrêcz zamieniona na pozytywn¹/muszê skupiæ siê na tym, co kolejno powinienem zrobiæ, postaram siê wypocz¹æ i spróbowaæ to za³atwiæ/. Konsekwentnie pos³uguj¹c siê schematem poznaæ, a potem zmieniaæ. Warto dodaæ, ¿e ludzie ró¿ni¹ siê miêdzy sob¹ sposobami radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Bior¹c to pod uwagê, warto odpowiedzieæ na nastêpuj¹ce pytanie: jak ja radzê sobie z problemem ? odpowied: wpadam w panikê i wolê siê zaj¹æ innymi sprawami ? rzucaj¹c siê na zadania ³atwiejsze pomijam problem? uciekam w sen? one wiêkszy zapa³ do te j formy zajêæ , gdy¿ s¹ one dla nich przyjemniejsze i ciekawsze ni¿ na sali gimnastycznej. Nale¿y jednak pamiêtaæ , ¿e nigdy zajêcia na p³ywalni nie zast¹pi¹ æwiczeñ i odwrotnie - æwiczenia nie zast¹pi¹ p³ywania. Æwiczenia p³ywackie s¹ ogólnorozwojowe i wp³ywaj¹ na poprawê wydolnoci organizmu oraz na wzmocnienie miêni ca³ego cia³a. Æwiczenia gimnastyczne za daj¹ mo¿liwoæ zastosowania pozycji izolowanych i dotarcia wybiórczo do os³abionych czy przykurczonych miêni i wiêzade³. Tak wiêc podsumowuj¹c, najkorzystniejsz¹ form¹ terapii dla dzieci zagro¿onych wad¹ postawy czy skolioz¹ jest systematyczne uczestnictwo w obydwu prezentowanych formach ruchowych. ZDROWIE Przygotowaæ siê na kryzys? Jak to zrobiæ? Zdrowie psychologia Czy cokolwiek ode mnie zale¿y ? Kierownik Dzia³u Gimnastyki Korekcyjnej mgr Ilona Barañska specjalista psychologii klinicznej JaNina Nowakowska oddajê siê marzeniom o tym jak sprawy same siê rozwi¹¿¹? staram siê wiêcej siê o tym dowiedzieæ, ¿eby móc lepiej dzia³aæ ? pasjonuje mnie problem, traktujê go jak wyzwanie i uwa¿am, ¿e to mnie pozytywnie dowiadcza i stajê siê przez to bardziej wartociowym cz³owiekiem? Ludzie, którzy z ró¿nych powodów s¹ ma³o pewni siebie, zdani na los, czêsto maj¹ trudnoci w podejmowaniu decyzji i pozostaj¹ w tyle, nie dbaj¹ o postawê pozytywn¹ wobec wiata, dodatkowo u¿ywaj¹ nieskutecznych strategii radzenia sobie z problemami, u których pojawia siê poczucie bezradnoci, obni¿enie nastroju, depresja, czêsto najmniejszy problem ich przerasta i nie s¹ sobie w stanie pomóc. Interwencja specjalisty jest w tym przypadku niew¹tpliwie wskazana. Jest jednak wiele osób, które czerpi¹c najpierw podstawow¹ wiedzê psychologiczn¹, same rozwi¹zuj¹ swoje problemy i w³anie o to chodzi. JaNina Nowakowska specjalista psychologii klinicznej Dzia³ reklamy - zg³oszenia: tel. 602 155 804 tel./fax: 012 262 95 56 e-mail: [email protected] Druk: Drukarnia Kraków www.drukarniakrakow.pl Zdrowie w Krakowie. Bezp³atny informator zdrowie uroda. Wydawca: ABW Graf Group s.c.ul. Przewóz 2, 30-716 Kraków. Redaktor naczelny: Beata Mazurek. Druk: Drukarnia Kraków. Adres redakcji: Zdrowie w Krakowie, ul. Przewóz 2a, 30-716 Kraków. Redakcja: tel./fax: 012 262 95 56, e-mail: [email protected] Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych, oraz zastrzega prawo do ich przeredagowania i skracania. Redakcja nie odpowiada za treæ zamieszczanych og³oszeñ. Rozpowszechnianie materia³ów redakcyjnych bez zgody wydawcy jest zabronione. 12 Zdrowie w Krakowie Nr 4 www.zdrowiewkrakowie.info CIEKAWOSTKI NASZE ZDROWE MA£E CENY GDÓW ul. M³yñska 1 tel. 012 251 47 48 czynne: pn. - pt. 7.00 - 20.00 sobota 7.00 - 14.00 KRAKÓW MYLENICE ul. Wys³ouchów 30a tel. 012 654 09 86 ul. Niepodleg³oci 8 tel. 012 271 01 77 czynne: pn. - pt. 8.00 - 20.00 sobota 8.00 - 15.00 czynne: pn. - pt. 8.00 - 20.00 sobota 8.00 - 15.00 www.rumianki.com.pl KARTA STA£EGO PACJENTA ! Alveo moc natury Od kilku lat mo¿na ju¿ tak¿e w Polsce zakupiæ kanadyjski preparat zio³owy ALVEO. J est to kompozycja 26 zió³, które dzia³aj¹ kompleksowo na poszczególne narz¹dy stymuluj¹c pracê ca³ego organizmu: Preparat wzmacnia pracê serca, reguluje cinienie, przywraca sprê¿ystoæ cian naczyñ krwiononych, obni¿a poziom negatywnych frakcji cholesterolu we krwi. Zapewnia lepsze dotlenienie komórek mózgowych, a tym samym lepsz¹ koncentracjê, dzia³a antystresowo. Reguluje funkcjê ca³ego uk³adu trawiennego poprzez optymalizacjê sk³adu i iloci soków ¿o³¹dkowych, reguluje poziom cukru, harmonizuje pracê w¹troby i woreczka ¿ó³ciowego, stymuluje pracê nerek. Dzia³a antyreumatycznie i zapobiega powstawaniu artretyzmu, przyspiesza i reguluje przemianê materii, obni¿a poziom substancji toksycznych w organizmie. Powoduje szybsze wydzielanie kwasu mlekowego z miêni i serca i lepsze od¿ywianie wszystkich tkanek. Dzia³a tonizuj¹co i immunomoduluj¹co, posiada dzia³anie przeciwalergiczne, przeciwzapalne, antybakteryjne i antywirusowe. Ma dzia³anie rewitalizuj¹ce i remineralizuj¹ce. Zawiera ca³¹ gamê antyoksydantów, które zwalczaj¹ wolne rodniki. Zapewnia równowagê biochemiczn¹, stymuluje prawid³owy rozwój komórek, przyspiesza procesy gojenia i regeneruje wszystkie tkanki, opónia procesy starzenia poprzez stymulacjê produkcji naturalnego koenzymu Q10 przez nasz organizm. Wzmacnia potencjê i p³odnoæ. Sk³ad chemiczny naturalnych sk³adników Alveo: Witaminy: A, B1, B2 (ryboflawina), B6, B12, C, P, K1, E Makroelementy: ¿elazo, wapñ, magnez, cynk, mangan, sód, potas, fosfor, krzem (w tym ³atwo absorbowalny krzem), polisacha-rydy, kwasy organiczne, enzymy rolinne, aminokwasy, proteiny, jod, jodki, przeciwutle-niacze i zmiatacze wolnych rodników, zwi¹zki odtruwaj¹ce (detoksyfikacyjne), sole mineralne, inhibitory, beta-karoteny, izoflawony: genisteina, biochanina (antyoksydanty), flawonidy (zwalczaj¹ wolne rodniki), glikozydy (pobudzaj¹ bezporednio pracê skurczowo-rozkurczowo miênia sercowego) Dariusz G³ód tel. (0-12) 681-34-79, tel. kom. 0602 608-302 e-mail: [email protected] www.mlm.glod.pl Gabinet Kosmetyczny Jola Zaprasza i poleca: Alqvimia - 100% naturalne kosmetyki i aromaterapiê mezoterapiê bezig³ow¹ filldermê - wype³nianie zmarszczek zabiegi wybielaj¹ce Fale radiowe RF-lifting skóry i modelowanie sylwetki depilacjê laserow¹ mikrodermabrazjê diamentow¹ kawitacjê - sonoforezê masa¿e stemplami zio³owymi, gor¹cymi kamieniami, szklanymi kulami tipsy, pedicure, manicure solarium, saunê Nowoczesne zabiegi w po³¹czniu z 20-letnim dowiadczeniem s¹ gwarancj¹ zadowolenia i satysfakcji korzystaj¹cych z naszych us³ug. Bochnia ul. wiêtokrzyska 10a tel. 014 611 72 65