tęzienie w centrum miasta

PRESTIŻ
tęzienie w centrum miasta
Wielokrotnie na łamach mediów można było w ostatnich latach znaleźć postulaty przeniesienia siedleckiej placówki penitencjarnej poza granice miasta.
Są również i tacy, którzy twierdzą, że przyjezdnym Siedlce kojarzą się jedynie
z... więzieniem w centrum. Warto jednak zwrócić uwagę, że obiekt ten ma niezwykle ciekawą, a mało znaną historię.
D R RAFAŁ D M O W S K I
A D I U N K T W INSTYTUCIE H I S T O R I I I S T O S U N K Ó W M I Ę D Z Y N A R O D O W Y C H
UNIWERSYTETU P R Z Y R O D N 1 C Z O - H U M A N I S T Y C Z N E C O W SIEDLCACH
ięzienie w Siedlcach wybudowano w latach 18411843. Było to drugie, po
warszawskim Pawiaku, nowo wybudowane więzienie oddane do użytku
w mieście gubernialnym. Poprzednikiem siedleckiej placówki penitencjarnej było więzienie w pobliskim Łukowie. Budynki więzienia usytuowano
po za zachodnią granicą Siedlec w
pobliżu trasy wylotowej na Warsza. wę. Dopiero w 1846 r. przesunięto
granicę miasta (wały miejskie) poza
obręb kompleksu więziennego (teren
istniejącej dziś ulicy Wałowej). Była to
placówka wybudowana w amerykańskim stylu celkowym, mogąca pomieścić 117 więźniów, jednak obiekt kilkakrotnie rozbudowywano, m.in. w
1 - •
' Sfr
El
W
latach 1883-1885 i 1891-1892 w wyniku czego ilość miejsc dla osadzonych
zwiększyła się kilkakrotnie. W 1893 r.
przy więzieniu wybudowano areszt.
W 1895 r. było już 564 miejsca w celach ogólnych i 134 miejsca w celach
pojedynczych. Z tego też powodu należało ono do największych w Królestwie Polskim.
Już w 1846 r. czyli 2 lata po oficjalnym oddaniu do użytku trafili tu pierwsi
walczący o niepodległość, to tu więziono Panteleona Potockiego - przywódcę
nieudanego ataku na Siedlce. Natomiast
w czasie i po powstaniu styczniowym
1863 r. przetrzymywano tu wielu konspiratorów, m.in. cywilnego naczelnika
województwa podlaskiego Władysława
Rawicza. Liczba powstańców, którzy
przeszli przez siedleckie więzienie wynosiła ponad 900 osób.
Pod koniec XIX w. cele więzienne zapełniali unici, którzy nie chcieli
zgodzić się na przyjęcie narzucanego
im siłą prawosławia. W tym samym
czasie ze względu na położenie miasta
ugruntowała się pozycja siedleckiego
więzienia jako ważnego punktu etapowego w którym czasowo umieszczano zesłańców (obu płci) na Syberię. Tędy bowiem wiodła najkrótsza
droga (poprzez Brześć, Mińsk i Smoleńsk) do Moskwy (gdzie znajdowało
się Centralne Więzienie Przesyłowe
- Butyrki). Nie zaskakuje więc duża
liczba więźniów jacy przeszli przez
więzienie w 1890 r. było ich 1917, w
1891 r. - 1896, w 1892 r. - 1889. Tra-
FORUM
DESIGN
CARDS
SIEDLCE
„mszenia, winietki, księgi gości podziękowania, zawieszki na h w P w
h
" kcesona ślubne, konfetti, karty świąteczne dla
firm
zapr
PROMOCJA
www.zaproszenia-online.com
Do zamówień
na kwotę ponad 300 zł
Foto Obraz 30x40 cm
z Twojego zdjęcia
GRATIS
08-110 Siedlce
ul. Starowiejska 12A
Więzienie
Häji
f,
fiło tu także wielu ówczesnych rewolucjonistów. Wśród nich był m.in.
Feliks Dzierżyński, późniejszy twórca
Czeka. Na przełomie XIX i X X wieku
w więzieniu było też grono dzieci tam
urodzonych, bądź takich, które trafiły
tam wraz z matkami.
W czasie I wojny byli tam przetrzymywani, przestępcy kryminalni z
dużymi wyrokami oraz osoby skazane
za przemycanie produktów pierwszej
potrzeby, czyli: chleba, zboża i mięsa
a także wielu członków Polskiej Organizacji Wojskowej m.in. komendant
Okręgu IX POW Władysław Horyd
ps. „Przerwie".
W dwudziestoleciu międzywojennym „pojemność" więzienia wynosiła
640 osób, w 1928 ustalono ją na 670
PARTNER HANDLOWY
liii OKNOPLAST
okna z Krakowa
_
•
Nowak DOM
www.nowakdom.eu
osób: 570 mężczyzn, 70 kobiet i 30
chorych. Zdarzało się jednak, że przebywało w nim równocześnie ponad
900 osadzonych, np. w grudniu 1938 r.
Umieszczano tu przede wszystkim
więźniów kryminalnych, choć liczba
więźniów politycznych wynosiła w
łatach 1928-1938 ok. 25% ogółu osadzonych. Jednym z nich był w 1939 r. przywódca PSL Wincenty Witos, który
w siedleckim więzieniu spędził kiłka
dni. Wykonywano tu wówczas również wyroki śmierci.
Podczas II wojny światowej więzienie stało się miejscem gdzie przetrzymywano polskich patriotów. W placówce prężnie działał wywiad więzienny
z ks. Michałem Pióro naczelnikiem
więzienia kpt. Apolinarym Swiderskim
i funkcjonariuszem służby więziennej
Marianem Chmielewskim „Miły" na
czele. Miała tu miejsce jedna z najsłynniejszych akcji przeprowadzonych
przez żołnierzy NSZ. 12 marca 1944 r.
grupa bojowa pod dowództwem sierż.
Stefana Kosobudzkiego uwolniła z
siedleckiego więzienia oficerów sztabu
XII Komendy Okręgu NSZ „Podlasie" z Komendantem Okręgu ppłk.
Stanisławem Miodońskim.
Po II wojnie światowej cały zespół
więzienia został poddany wielokrotnym przebudowom oraz rozbudowom.
Również po wojnie wykonywano tu
wyroki śmierci.
Obecnie więzienie jest zakładem
karnym typu zamkniętego wraz z aresztem śledczym o 701 miejscach.
B
OKNA
«DRZWI
•BRAMY
-ROLETY
I
SIEDLCE, ul. Warszawska 22
C f j 25/ 644 52 72
|
SOKOŁÓW PODLASKI, ul. Piękna 2a
Cf) 25/ 741 03 76