Scenariusz inscenizacji

13 GRUDNIA 1981 R.
NARRATOR
13 grudnia 1981 roku. Jest to jedna z wielu historii, która mogła wydarzyć się w naszym
regionie.
SCENA I
Mieszkanie przeciętnej rodziny robotniczej na początku lat 80- tych XX w. W pokoju jest okno,
drzwi, telewizor, fotel, stół, dwa krzesła. Na fotelu siedzi mężczyzna i czyta gazetę. Przez
otwarte drzwi widać przedpokój.
Z wnętrza mieszkania ( kuchnia) dobiega głos:
KOBIETA
-Napijesz się herbaty, Kazik?
MĘŻCZYZNA
( odrywając się od gazety odpowiada)
-Z przyjemnością!
W tej chwili rozlega się głośne pukanie do drzwi, prawie łomotanie.
Mężczyzna odkłada gazetę. Do pokoju wchodzi Kobieta i z przestrachem mówi:
KOBIETA
-Kto to może być o tak późnej godzinie w sobotę? Umawiałeś się z kimś Kaziu?
MĘZCZYZNA
-Nie.
Walenie w drzwi wzmaga się, słychać jakieś głosy.
KOBIETA
-Pójdę otworzyć.
MĘŻCZYZNA
-Zaczekaj Marta, ja pójdę. Nie wiadomo kto to.
Mężczyzna wstaje i idzie w kierunku drzwi wejściowych (za sceną/kotarą). Po chwili słychać
szamotanie. Na scenę zostaje wepchnięty Mężczyzna, przewraca się na środek pokoju. Za nim
wchodzi dwóch funkcjonariuszy MO z pałkami. Kobieta przerażona stoi nieruchomo.
Funkcjonariusz I podchodzi do Kobiety i jednym gestem popycha ja na krzesło. Mężczyzna
próbuje wstać z podłogi, ręką ociera krew z nosa. Funkcjonariusz II kopie go i Mężczyzna
ponownie ląduje na podłodze. Do pokoju wchodzi trzeci funkcjonariusz MO, wyższy ranga.
Obrzuca uważnym spojrzeniem pomieszczenie i zwraca się do Mężczyzny:
FUNKCJONARIUSZ III
(spokojnym głosem, prawie uprzejmie)
-Obywatel pozwoli dowód.
MĘŻCZYZNA
(wstając)
-Nie macie prawa o tej porze nachodzić spokojnych ludzi!
Funkcjonariusz III siada na wolnym krześle i patrząc na Mężczyznę spokojnym głosem mówi:
FUNKCJONARIUSZ III
-Prawo to my. Dowód poproszę.
Mężczyzna wygrzebuje dowód z kieszeni i podaje Funkcjonariuszowi III. Ten bierze dowód i
czyta na głos:
-Kazimierz Nowak, urodzony 3 maja 1945 roku w Węgrowie, żonaty, zamieszkały Stoczek, ul.
Węgrowska, zawód ślusarz, zatrudniony w Fabryce Maszyn Budowlanych w Ostrówku.
MĘŻCZYZNA
-Ale o co chodzi? Czy jestem o coś oskarżony?
FUNKCJONARIUSZ III
-Od zadawania pytań to ja tu jestem. Czy znacie obywatela Stanisława Malinowskiego?
MĘŻCZYZNA
-No znam, pracuję ze Staśkiem na jednej zmianie.
FUNKCJONARIUSZ III
-Czyli przyznajecie się, że razem z obywatelem Malinowskim założyliście zakładową komórkę
Solidarności?
MĘŻCZYZNA
-Ja żadnej Solidarności nie zakładałem, ja nie mam z tym nic wspólnego. Z tego co wiem
przynależność do Solidarności nie jest zabroniona.
FUNKCJONARIUSZ III
-Od dzisiaj jest zabroniona.
MĘŻCZYZNA
-Jak to jest zabroniona, nie rozumiem.
FUNKCJONARIUSZ III
(zwraca się do Funkcjonariusza I)
-Wytłumacz obywatelowi, bo nie rozumie.
FUNKCJONARIUSZ I
(podchodzi do Mężczyzny i krzyczy mu do ucha, uderzają pałką w dłoń)
-Jest zabroniona! Mam ci to ręcznie wytłumaczyć?!
FUNKCJONARIUSZ III
-Rozumiecie obywatelu?
MĘŻCZYZNA
(spuszczając głowę)
-Tak, rozumiem.
FUNKCJONARIUSZ III
(wyciąga z kieszeni kartkę z widocznym logo Solidarności i pyta)
-Wiecie co to jest? Czytaliście?
MĘŻCZYZNA
-No tak, to ulotka, wszyscy to czytali, pełno ich było na zakładzie.
FUNKCJONARIUSZ III
-Więc przyznajecie się?
MĘŻCZYZNA
(wyraźnie zdenerwowany podnosi glos)
-Do czego?
FUNKCJONARIUSZ III
-Do rozprowadzania po zakładzie ulotek, podburzania robotników, do strajku i
przynależności do Solidarności!
MĘŻCZYZNA
(krzyczy)
-To nieprawda!
Robi krok w kierunku Funkcjonariusza III. Funkcjonariusz II podbiega do niego wcześniej,
wykręca mu rękę do tyłu i powala go na podłogę. Funkcjonariusz III wstaje z krzesła, pochyla
się nad leżącym mężczyzną i mówi:
FUNKCJONARIUSZ III
-Rozprowadzanie po zakładzie ulotek, podburzanie robotników, stawianie oporu podczas
aresztowania i czynna napaść na Funkcjonariusza MO. Oj , bratku jak się nie dogadamy, to
długo nie zobaczysz żonki!
Funkcjonariusz III zwraca się do pozostałych funkcjonariuszy
-Wyprowadzić go!
Funkcjonariusze wyprowadzają Mężczyznę, Kobieta zrywa się z krzesła, zakrywa rękoma
twarz i krzyczy:
KOBIETA
-O Jezu!
Funkcjonariusz III podchodzi do wyjścia, odwraca się i mówi do Kobiety
FUNKCJONARIUSZ III
-Nie mówię do widzenia, spotkamy się jeszcze!
Koniec I sceny
SCENA II
Na środku sceny stoi stół przykryty zielonym suknem. Przy stole siedzi mężczyzna w
wojskowym mundurze – Generał. Czyta na głos tekst wygłoszony przez Gen. W. Jaruzelskiego
13 grudnia 1981 r. o przyczynach wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.
SCENA III
Ulica. Słychać glosy tłumu skandujące: Solidarność!, Solidarność!
Tłum wchodzi na scenę (3-4 osoby), widać transparent Solidarności, tłum skanduje
Solidarność!, Solidarność!
Naprzeciwko tłumu wychodzi oddział Milicji Obywatelskiej (3-4 osoby), uzbrojony w pałki,
tarcze i kaski. Tłum cichnie. Jeden z milicjantów wychodzi na środek i krzyczy głośno:
MILICJANT I
-Rozejść się, ta demonstracja jest nielegalna! Mamy prawo użyć siły!
Jeden z manifestantów wychodzi na środek i zwraca się do milicjantów:
MANIFESTANT I
-Ludzie, nie widzicie co się dzieje? Wy Polacy chcecie strzelać do nas – Polaków?
MILICJANT I
-Powtarzam! Rozejść się, ta demonstracja jest nielegalna! Wracajcie do pracy, inaczej siłą
wybijemy wam strajk z głowy!
MANIFESTANT I
-Nie rozejdziemy się!
(odwraca się do manifestujących, którzy skandują Solidarność! Solidarność!)
MILICJANT I
(odwraca się do milicjantów i rozkazuje)
-Naprzód!
Milicjanci nacierają na tłum, zaczyna się pacyfikacja (wyrywają transparent, przewracają i
kopią ludzi, manifestanci uciekają)Zostaje tylko jeden bity i kopany przez milicjantów
manifestant. Milicjanci przestają go kopać. Milicjant I pochyla się nad nim, prostuje go, po
czym wyciąga krótkofalówkę i mówi:
MILICJANT I
-Podczas zatrzymywania podejrzanego o rozbój doszło do szamotaniny w wyniku której
podejrzany wyrwał się wpadł pod samochód i poniósł śmierć na miejscu.
Z radia rozlega się glos.
GŁOS
-Przyjąłem! Kontynuować zadanie!
MILICJANT I
-Rozkaz!
Milicjanci schodzą ze sceny. Zostaje ciało zabitego manifestanta.
Wychodzi wykonawca piosenki „Janek Wiśniewski padł!”
Koniec III sceny
NARRATOR
Stan wojenny zakończył się 22 lipca 1983 roku.