Baza danych statystycznych dotyczących płci - EIGE

Baza danych statystycznych
dotyczących płci
Lepsze decyzje dzięki danym dotyczącym płci
Czym jest baza danych statystycznych dotyczących płci?
Baza danych stanowi centralny zasób wszechstronnej wiedzy obejmu­
jącej statystyki i informacje dotyczące różnych aspektów (nie)rów­
ności między kobietami a mężczyznami. Została opracowana przez
Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) i jest do­
stępna on-line na stronie http://eige.europa.eu. Głównym celem
bazy jest zapewnienie użytkownikom szerokiego dostępu do staty­
styk dotyczących płci, ze szczególnym uwzględnieniem różnic i nie­
równości między kobietami a mężczyznami. Baza ułatwia ocenę, czy
i w jakim stopniu zasady równości między kobietami a mężczyzna­
mi są rzeczywiście wcielane w życie. Stanowi również wiarygodny
zasób wiedzy przydatnej podczas formułowania i monitorowania
polityk korzystnych zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn, i ułatwia po­
dejmowanie odpowiednich decyzji przyczyniających się do wzmoc­
nienia równości między kobietami a mężczyznami. Baza zawiera
dane statystyczne dotyczące płci pochodzące z całej Unii Europej­
skiej i krajów nienależących do UE, zgromadzone na poziomie UE,
każdego państwa członkowskiego i na poziomie europejskim. Jej
celem jest zapewnienie podstaw statystycznych, które mogą być
przydatne jako wsparcie i uzupełnienie Strategii Komisji Europejskiej
na rzecz równości kobiet i mężczyzn, jak również dla ułatwienia mo­
nitorowania przez państwa członkowskie postępów w jej realizacji.
Czym są dane statystyczne
związane z płcią?
1. Strona główna bazy danych statystycznych dotyczących płci
Dane statystyczne związane z płcią to:
„Dane statystyczne oddające różnice i nierówności sytuacji
pomiędzy kobietami a mężczyznami we wszelkich obszarach
życia”. (United Nations Statistical Division’s Gender Statistics
Manual 1 – Podręcznik danych statystycznych dotyczących
płci Departamentu Statystyki ONZ)
Statystyki i wskaźniki dotyczące sytuacji kobiet i mężczyzn są nie­
zbędne do opisania ról kobiet i mężczyzn w społeczeństwie, go­
spodarce i rodzinie, zapewnienia podstawy opracowania skonkrety­
zowanych, mierzalnych, osiągalnych, realnych i terminowych polityk
i stworzenia prawidłowego monitorowania i oceny ich skuteczności.
Mogą być pomocne w refleksji nad wyzwaniami, jakie stwarza ścisłe
przypisywanie ról płciom, a także w ukazywaniu negatywnych lub
pozytywnych zmian sytuacji kobiet w porównaniu z mężczyznami
w takich dziedzinach, jak kształcenie, zatrudnienie, dostęp do zaso­
bów, zdrowie i podejmowanie decyzji.
Skąd pomysł stworzenia bazy danych dotyczących płci?
Zadaniem EIGE jest udzielanie instytucjom UE i państwom człon­
kowskim pomocy w gromadzeniu, analizowaniu i upowszechnianiu
obiektywnych, wiarygodnych i porównywalnych informacji oraz da­
nych dotyczących równości między kobietami a mężczyznami. Baza
zapewnia decydentom wartość dodaną, dostarczając im obiektyw­
nych informacji dotyczących różnych potrzeb i priorytetów kobiet
i mężczyzn, a także oddziaływania polityki UE na ich życie.
Od początku działalności EIGE w 2010 r. jednym z głównych za­
dań Instytutu było stworzenie centrum dokumentacji (w formie
http://unstats.un.org/unsd/genderstatmanual/Default.aspx
1
fizycznej i internetowej) zapewniającego opinii publicznej łatwy
dostęp do statystyk, danych, informacji, modeli funkcjonowania
i metod uwzględnienia aspektu płci w różnorodnych działaniach.
W ramach działań w tym zakresie Instytut stworzył źródło danych
statystycznych dotyczących płci na szczeblu UE. Opierając się głów­
nie na wiarygodnych i porównywalnych danych w podziale na płeć,
ba­za danych służy jako pojedynczy punktu dostępu do różnorod­
nych danych statystycznych dotyczących płci obejmujących UE i (w
miarę możliwości) inne kraje, takie jak państwa kandydujące, objęte
Instrumentem Pomocy Przedakcesyjnej.
Co można znaleźć w bazie danych statystycznych dotyczących płci?
Dane te obejmują najważniejsze tematy badań dotyczących płci,
między innymi takie obszary tematyczne, jak praca i rynek pracy,
kształcenie i szkolenia itp. oraz wszystkie obszary unijnej polityki
(zob. tabela 1 poniżej).
Tabela 1. Obszar y polityki i tematy badań (obszar y tematyczne) UE objęte bazą danych
Obszary tematyczne
Obszary polityki
Porządkuje dane według ogólnych obszarów zainteresowa­
nia. Struktura nawiązuje do ram stosowanych przez Eurostat
i krajowe instytucje statystyczne.
Porządkuje dane według ram priorytetów polityki Unii
Europejskiej.
–Postawy,
–
postrzeganie i normy
–Populacja
–
i demografia
–Praca
–
i rynek pracy
–Korzystanie
–
z czasu
–Sytuacja
–
finansowa i materialna
–Kształcenie
–
i szkolenie
–Zdrowie
–
i umieralność
–Płodność
–
i prawa reprodukcyjne
–Przemoc
–
ze względu na płeć
–Nawarstwiające
–
się nierówności
–Władza
–
i podejmowanie decyzji
–Badania,
–
nauka i technologia
–Rolnictwo
–
i rybołówstwo
–Działalność
–
gospodarcza i przedsiębiorczość
–Obywatelstwo,
–
uczestnictwo i reprezentacja
–Kultura,
–
kształcenie i młodzież
–Ekonomia
–
i finanse
–Zatrudnienie
–
i sprawy społeczne
–Przedsiębiorstwa
–
i przemysł
–Środowisko,
–
działania na rzecz klimatu i energia
–Stosunki
–
zewnętrzne i sprawy zagraniczne
–Zdrowie
–
–Społeczeństwo
–
informacyjne
–Wymiar
–
sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne
–Regiony
–
i rozwój lokalny
–Nauka,
–
badania i technologia
–Transport
–
i podróże
Jakie źródła danych
są używane?
Jak często aktualizowana jest
baza danych?
Baza danych zawiera ujednolicone na poziomie UE i porównywal­
ne między krajami dane pochodzące z takich źródeł, jak Eurostat,
DG ds. Sprawiedliwości i Konsumentów, Eurofound i Agencja Praw
Podstawowych UE (FRA), chociaż wykorzystuje również szereg
źródeł krajowych. Wszystkie dane są udostępniane opinii publicz­
nej na poziomie makro (państwa członkowskiego i UE). Niektóre
dane makro umieszczane w bazie danych są jednak obliczane
przez EIGE na podstawie danych mikro (dane na poziomie indy­
widualnych osób lub gospodarstw domowych) 2.
Baza danych statystycznych dotyczących płci EIGE jest aktualizo­
wana na bieżąco, niezwłocznie po pojawieniu się nowych danych.
W miarę możliwości proces ten odbywa się w sposób zautoma­
tyzowany, przy minimalnej ingerencji człowieka, co zapewnia ter­
minową i bezbłędną aktualizację danych i metadanych.
Dane statystyczne makro oznaczają wynik statystycznego przekształcenia danych na informacje zagregowane (Eurostat, klasyfikacja RAMON).
Dane statystyczne mikro oznaczają obserwacje niezagregowane lub wynik pomiarów cech indywidualnych jednostek (Eurostat, klasyfikacja RAMON).
2
Tabela 2. Najważniejsze źródła danych
Agencja lub organizacja
Baza danych lub badanie
Eurostat, urząd statystyczny Unii
Europejskiej
Internetowa baza danych Eurostatu
Eurofound
DG UE ds. Sprawiedliwości
i Konsumentów
Agencja Praw Podstawowych UE (FRA)
Wydział Badań Opinii Publicznej Komisji
Europejskiej (European Commission’s
Public Opinion Analysis Division)
Europejski Sondaż Społeczny –
konsorcjum na rzecz europejskiej
infrastruktury badawczej (ESS-ERIC)
Organizacja Współpracy Gospodarczej
i Rozwoju (OECD)
Światowa Organizacja Zdrowia
Organizacja Narodów Zjednoczonych
Bank Światowy
Rodzaj pierwotnych danych
dane makro
Badanie UE dotyczące dochodów i warunków życia (European Union Living
dane mikro
Conditions Survey, EU-SILC)
Badanie siły roboczej w Unii Europejskiej (European Union Labour Force Survey,
EU-LFS)
Europejskie badanie warunków pracy (European Working Conditions Survey, EWCS) dane mikro
Europejskie badanie jakości życia (European Quality of Life Survey, EQLS)
Baza danych „Kobiety i mężczyźni w procesach decyzyjnych”
dane makro
Badanie FRA dotyczące przemocy wobec kobiet ze względu na płeć
Badanie Unii Europejskiej na temat lesbijek, gejów, osób biseksualnych
i transpłciowych (EU LGBT)
Badania Eurobarometru
dane mikro
Europejski Sondaż Społeczny (ESS)
dane mikro
Program międzynarodowej oceny umiejętności uczniów (Programme for
International Student Assessment, PISA)
Baza danych dotyczących migracji międzynarodowej OECD
dane mikro
i dane makro
dane makro
Repozytorium Danych Globalnego Obserwatorium Zdrowia WHO (Global Health
Observatory Data Repository)
Internetowa baza danych Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków
i Przestępczości (UNODC)
Baza danych statystycznych Europejskiej Komisji Gospodarczej (UNECE)
Baza danych i statystyk dotyczących równości płci
dane makro
dane mikro
dane makro
dane makro
Czym są metadane?
Metadane statystyk zapewniają informacje o tym:
–– co mierzą dane,
–– jak dokonano pomiarów i jak należy je interpretować,
–– kto odpowiada za gromadzenie i upowszechnianie danych,
–– jak często dane są aktualizowane i publikowane,
–– gdzie można znaleźć aktualne dane i dodatkowe informacje,
–– jakiej jakości są dane.
Metadane są integralną częścią każdej bazy danych statystycznych,
a ich zadaniem jest ułatwienie użytkownikom rozumienia, interpreta­
cji, oceny i analizy danych statystycznych (ich znaczenia i kontekstu).
Baza danych statystycznych dotyczących płci EIGE wyświetla me­
tadane w części zawierającej wyjaśnienie pojęć i metodyki używa­
nych w kontekście równości płci. To ułatwia określenie luk w zakresie
gromadzenia danych statystycznych dotyczących płci i zrozumienie
uprzedzeń płciowych.
W jaki sposób jest
uporządkowana baza danych?
2. Wyszukiwanie danych w konkretnych obszarach polityki
lub obszarach tematycznych
Użytkownicy mogą przeszukiwać bazę danych, korzystając z pre­
definiowanych punktów dostępu lub struktur „drzewa”, bądź też
wyszukiwać dane w drodze zapytań, wpisując w wyszukiwarce
dowolny tekst zawierający słowa kluczowe.
• Opcja przeglądania jest przewidziana dla użytkowników, którzy
pragną zapoznać się z całością danej polityki lub obszaru tema­
tycznego bądź stykają się z tematyką statystyk dotyczących płci
po raz pierwszy, w związku z czym potrzebują ustrukturyzowa­
nego „przewodnika” po dostępnych danych.
• Wyszukiwanie według słów kluczowych jest przewidziane dla
tych, którzy poszukują określonego zestawu danych lub obsza­
ru zainteresowania, ale nie są pewni, gdzie je znaleźć w obrębie
predefiniowanych struktur.
Punkty dostępu oraz struktura drzewa są stopniowo dostosowy­
wane do potrzeb użytkowników. Użytkownicy mają dostęp do
tych samych informacji statystycznych za pośrednictwem różnych
punktów dostępu.
1. Obszary tematyczne
„Obszary tematyczne” odpowiadają potencjalnym obszarom
zainteresowania użytkownika związanym z równością płci
i odzwierciedlają sposób uporządkowania dostępnych da­
nych w ramach wykorzystanych źródeł.
2. Obszary polityki
„Obszary polityki” odpowiadają ugruntowanym dziedzi­
nom polityki UE i priorytetom unijnych instytucji. Ten punkt
dostępu jest szczególnie istotny dla głównych zaintereso­
wanych działalnością EIGE, czyli decydentów instytucji UE
i państw członkowskich.
3. Strategie UE
Część zatytułowana „Strategie UE”, która jest ściśle powiąza­
na z „Obszarami polityki”, porządkuje dane według prioryte­
tów określonych na szczeblu UE, m.in. w strategii „UE 2020”,
Jaka jest wartość dodana
danych statystycznych
dotyczących płci?
programie „Horyzont 2020” oraz „Strategii na rzecz równości
kobiet i mężczyzn 2010–2015”.
4. Indeks Równości Płci
W tej części dane są uporządkowane według obszarów i po­
dobszarów Indeksu Równości Płci.
5. Pekińska Platforma Działania (Beijing Platform for Action, BPfA)
Dane są uporządkowane według 12 obszarów będących
przedmiotem zainteresowania BPfA.
6. Uczestnictwo kobiet i mężczyzn w procesach
decyzyjnych
Ta część zawiera dane gromadzone od 2003 r. przez Jednost­
kę ds. Równości Płci Komisji Europejskiej – obecnie podlega­
jącą DG ds. Sprawiedliwości i Konsumentów. Celem groma­
dzenia danych jest monitorowanie liczby kobiet i mężczyzn
zajmujących kluczowe stanowiska decyzyjne.
3. Przykład grafiki w bazie danych
1.JEDNOLITE ŹRÓDŁO. Najważniejszą wartością dodaną bazy
danych EIGE jest to, że zapewnia ona jednolite źródło wszelkich
danych statystycznych dotyczących płci na poziomie państwa
członkowskiego i Unii Europejskiej, skracając wyszukiwanie
i ułatwiając je użytkownikowi.
2.ŁATWOŚĆ DOSTĘPU. Baza zapewnia dostęp bardziej do­
świadczonym statystykom do zagregowanych danych ma­
kro uzyskanych na podstawie danych mikro. Dodatkowo jest
szczególnie przydatna dla użytkowników niebędących eks­
pertami i użytkowników nieposiadających dostępu do danych
mikro. Użycie struktury drzewa ułatwia przeglądanie zasobów,
pełniąc rolę ustrukturyzowanego „przewodnika” po dostęp­
nych danych.
3.AKTUALNOŚĆ. Baza danych jest wyposażona w funkcję auto­
matycznej aktualizacji, dzięki czemu aktualizacja będzie odby­
wała się w sposób bardziej terminowy i pozwalający uniknąć
błędów.
Jak można ocenić przebieg tworzenia bazy danych?
Tworzenie bazy danych statystycznych dotyczących płci EIGE
rozpoczęto w 2013 r. Jej zawartość i strukturę opracowano w la­
tach 2014–2015. Baza została udostępniona użytkownikom na
początku 2016 r.; jest regularnie i na bieżąco aktualizowana; do­
dawanie nowych zestawów danych i aktualizacja istniejących są
dokonywane w miarę pojawiania się nowych danych.
Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) to unijne centrum wiedzy o równouprawnieniu kobiet i mężczyzn.
EIGE wspiera decydentów politycznych i wszystkie właściwe instytucje w wysiłkach na rzecz równouprawnienia kobiet i mężczyzn
w Europie, zapewniając wiedzę fachową oraz porównywalne i rzetelne dane na temat równości płci w Europie.
Więcej informacji:
Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn, EIGE
Gedimino pr. 16
http://eige.europa.eu
LT-01103 Wilno
http://www.twitter.com/eurogender
LITWA
http://www.facebook.com/eige.europa.eu
Tel. +370 52157444
http://www.youtube.com/eurogender
E-mail: [email protected]
http://eurogender.eige.europa.eu/
ISBN 978-92-9493-170-2
doi:10.2839/728243
MH-02-14-932-PL-N
Tabela 3. Sześć punktów dostępu/drzew przeszukiwania