Rozwój seksualności dziecka Zainteresowania sferą seksualną

Rozwój seksualności dziecka
Zainteresowania sferą seksualną rozpoczynają
się już we wczesnym dzieciństwie. Nie jest to
powodem do niepokoju, jeżeli zna się fizjologię
rozwoju seksualności dziecka. Artykuł omawia
poszczególne
etapy
wiekowe
rozwoju
zainteresowań sferą seksualną z podkreśleniem
zasad postępowania z dzieckiem w zależności
od jego wieku.
Zainteresowanie dziecka swoimi narządami
płciowymi rozpoczyna się już w niemowlęctwie – mając jednak w tym okresie charakter
nieświadomy. Dziecko poznając części swojego ciała, poznaje również tzw. miejsca intymne.
W wieku 3 lat większość dzieci ujawnia już tożsamość płciową (“jestem
chłopcem/dziewczynką”). Pojęcie ciągłości płci (“wyrosnę na mężczyznę/kobietę”) pojawia
się około 4 roku życia, a pojęcie niezmienności (“nie mogę zmienić mojej płci”) – około 5.
Zainteresowania sferą seksualną
3 lata: Początek zainteresowania niemowlętami. Dziecko chce mieć własne. Pyta: “co
niemowlę robi, kiedy przyjdzie?”, “skąd przychodzi?”. Najczęściej dzieci w tym wieku nie
rozumieją wyjaśnień, iż dziecko rozwija się w brzuchu mamy. Potrafią jednak pojąc, że
przychodzi ze szpitala. Wiele wierzy w to, iż dzieci kupuje się w sklepie, tak jak inne rzeczy.
4 lata: Pojawiają się pytania o to, skąd biorą się dzieci. Niektóre dzieci zaczynają wierzyć, że
z brzucha mamy. Pytają wtedy często jaka drogą wydostało się z niego wydostało. Wiele
sądzi, że przez pępek.
5 lat: Zainteresowanie posiadaniem własnego dziecka, które może pojawić się podczas
zabawy. Nadal pytają skąd biorą się dzieci. Większość akceptuje, iż z brzucha mamy.
6 lat: Silne i powracające zainteresowanie ciążą, narodzinami i tym skąd biorą się dzieci.
Pojawia się zazwyczaj niejasne poczucie związku między dziećmi a faktem małżeństwa oraz
ciekawość w jaki sposób dziecko wydostaje się z brzucha mamy i czy to boli. Niektóre dzieci
zaczynają pytać od czego zaczyna się życie dziecka. Zazwyczaj akceptują, że wzrasta w
brzuchu mamy a poczęło się z nasionka.
7 lat: Często pojawia się intensywne wyczekiwanie nowego dziecka w rodzinie. Wiadomo
już, że można mieć dużo dzieci oraz, że starsze kobiety ich nie mają. Dzieci bardzo interesują
się ciążą, rozwojem dziecka, tym jak się je karmi, jakie jest duże. Występuje łączenie kobiety
ciężarnej z pojawieniem się nowego człowieka. Potrafią zazwyczaj zrozumieć, że dziecko
bierze się z dwóch nasion (albo jaj), jednego od matki i drugiego od ojca.
8 lat: Zazwyczaj zaczynają rozumieć powolny proces rozwoju dziecka w łonie matki.
Domagają się dokładniejszych informacji na temat miejsca, w którym znajdowało się dziecko.
Na dźwięk słowa “brzuch” wykazują często zmieszanie. Niektóre dziewczynki pytają o rolę
ojca w procesie prokreacji (potrafią być w tym bardzo dociekliwe).
9 – 10 lat: Większość dziewczynek wie już o miesiączkowaniu. U niektórych dzieci pojawia
się ciekawość dotycząca roli ojca (zwłaszcza w kwestii poczęcia).
Na pewno warto rozmawiać z dziećmi na te tematy, by rodziców nie uprzedzili rówieśnicy
lub starsi koledzy. U niektórych dzieci silna fascynacja seksem zaczyna się wcześniej i
objawia nie tylko w dociekliwych pytaniach, lecz także w przeprowadzonych na sobie
próbach i eksperymentach, co stanowi zupełnie normalne zachowanie (tak jak np.
przekleństwa czterolatków, czy kłamstwa i oszustwa
sześciolatków).
Po zainteresowaniu seksualnym własną osobą następuje
zainteresowanie innymi – tej samej płci oraz płci przeciwnej.
W wieku około sześciu lat dzieci podejmują gry i zabawy
seksualne (np. “w lekarza”), które stanowią naturalny etap
w rozwoju seksualnym. Typowymi zachowaniami są również
nieprzyzwoite
dowcipy
opowiadane
z
ogromnym
zaangażowaniem zwłaszcza przez chłopców.
Zainteresowanie płcią przeciwną rozpoczyna się od różnic w
budowie ciała i przechodzi różne etapy od olbrzymiego
zaangażowania do wstrętu i zobojętnienia.
Większość rodziców mimo, że radzi sobie dość dobrze w
odpowiedziach na trudne pytania i wręcz z dumą obserwuje
“płomienne romanse” trzylatków, nie potrafi zaakceptować
zabaw i gier seksualnych z osobami płci przeciwnej.
Oczywiście nie chodzi o to, by chwalić dziecko za tego typu zachowania, jednakże ważne by
mieć świadomość, iż są one normalnymi etapami w rozwoju seksualnym młodego człowieka.
Zachowania dotyczące sfery seksualnej
2 i pół roku: Dzieci przyjmują zainteresowanie odmiennymi pozycjami przyjmowanymi
przez dziewczynki i chłopców podczas siusiania i zaczynają się interesować różnicami
fizycznymi między płciami. Chłopiec, który ma mniej więcej dwa lata zauważa, że ma
z przodu ciekawą część ciała. Normalnym zachowaniem jest badanie tego, co nieznane, więc
chłopcy będą dotykać się, bawić.
3 lata: Wyrażają słowami to zainteresowanie. Dziewczynki często próbują siusiać na stojąco.
4 lata: Następuje wtedy zazwyczaj ogromne zainteresowanie pępkiem. W sytuacjach
stresowych dzieci mogą chwytać się za genitalia i czasem chcą oddać mocz. Mogą bawić się
w obnażanie. Często pojawiają się wtedy gry słowne związane z wydalaniem.
Zainteresowanie stanowią także łazienki innych. Choć dziecko może domagać się intymności
i prywatności wobec własnego załatwiania się, chętnie podpatruje innych.
5 lat: Dzieci zazwyczaj stają się bardziej wstydliwe i mniej skłonne do zabaw seksualnych i
obnażania.
6 lat: Duża świadomość w różnicach w budowie fizycznej obu płci, czemu towarzyszy
ogromne zainteresowanie i wiele pytań. Dzieci bawią się często wspólnie toalecie, w zabawy
typu lekarz czy pokazywanie. Powstaje wtedy dużo tajemnic i sekretów związanych z
tematyką seksualna czemu często towarzyszą chichoty i szeptanie na ucho. Dzieci używają
wtedy często i chętnie słów związanych z wydalaniem. Niektóre dzieci w tym czasie mogą
być narażone na przymusowy udział w zabawach starszych kolegów czy koleżanek a
dziewczynki na molestowanie przez mężczyzn.
7 lat: Zainteresowanie seksem zazwyczaj się zmniejsza, choć jest to nadal interesujący temat.
8 lat: Dzieci w tym wieku najczęściej ponownie stają się bardziej dociekliwe. Cechuje je
skłonność do podglądania, nieprzyzwoitych żartów, prowokacyjnych chichotów i szeptów.
Bardzo często można zobaczyć ozdobione przez nich ściany słowami związanymi z
czynnościami wydalniczymi i seksualnymi.
9 lat: Nasilają się rozmowy o seksie z osobami tej samej płci oraz zainteresowanie budową i
funkcjonowaniem własnych narządów płciowych, co starają się zaspokoić oglądając ilustracji
w książkach czy filmach. Typowe w tym wieku jest układanie wierszyków erotycznych czy
piosenek oraz używanie przekleństw związanych z seksem.
10 lat: Obsceniczne żarty stanowią pojawiają się zazwyczaj często w rozmowie dzieci w tym
wieku.
Oczywiście rozwój w sferze seksualności jest
indywidualny dla każdego dziecka. Niektórzy
przechodzą go bardzo intensywnie, inni nie są aż tak
bardzo zainteresowani sprawami seksu.
Bardzo istotna jest postawa rodziców. Nie możemy
okazywać zaskoczenia i potępiać dziecka, ponieważ
seks stanie się czymś mrocznym. Bardzo ważną
rzeczą jest reakcja – nie powinniśmy reagować ze
złością „nie dotykaj, nie bądź niegrzeczny” – gdyż
dziecko nabierze przekonania, że zrobiło coś złego.
Niemniej jednak należy pamiętać, że wszystkie “odkrycia”, wyjaśnienia na nurtujące dziecko
pytania przyczyniają się do jego wiedzy i doświadczeń w późniejszym życiu.
Bibliografia:
1.Ilg F. L., Ames L. B., Baker S. M.: Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, Gdańskie Wydawnictwo
Psychologiczne, Gdańsk 2001;
2.Vasta R., Haith M., Miller S.: Psychologia dziecka, WSiP, Warszawa 1995;
3. http://www.forumpediatryczne.pl/txt/a,3174,0,rozwoj-seksualnosci-dziecka#.T2j4H9kRvYc