Karta gif

Rada
Unii Europejskiej
Bruksela, 30 października 2015 r.
(OR. en)
13597/15
RECH 263
ATO 66
PISMO PRZEWODNIE
Od:
Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej,
podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU
Data otrzymania:
Do:
29 października 2015 r.
Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Sekretarz Generalny Rady Unii
Europejskiej
Nr dok. Kom.:
COM(2015) 547 final
Dotyczy:
Zalecenie dotyczące DECYZJI RADY w sprawie zatwierdzenia odnowienia
udziału Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) w Umowie
ramowej dotyczącej międzynarodowej współpracy w dziedzinie badań
i rozwoju systemów energii jądrowej IV generacji
Delegacje otrzymują w załączeniu dokument COM(2015) 547 final.
Zał.: COM(2015) 547 final
13597/15
mm
DG G 3 C
PL
KOMISJA
EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 29.10.2015 r.
COM(2015) 547 final
Zalecenie
DECYZJA RADY
w sprawie zatwierdzenia odnowienia udziału Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
(Euratom) w Umowie ramowej dotyczącej międzynarodowej współpracy w dziedzinie
badań i rozwoju systemów energii jądrowej IV generacji
PL
PL
UZASADNIENIE
1.
KONTEKST WNIOSKU
Międzynarodowe Forum IV Generacji (GIF, z ang. Generation IV International Forum) to,
zgodnie z Kartą GIF, ramy współpracy międzynarodowej w zakresie badań naukowych i
rozwoju ustanowione z inicjatywy USA w 2001 r. Ich celem jest łączenie wysiłków na rzecz
rozwoju nowych modeli systemów energii jądrowej zapewniających niezawodne dostawy
energii przy zadowalającym rozwiązaniu kwestii bezpieczeństwa jądrowego, minimalizacji
odpadów, nierozprzestrzeniania broni jądrowej i obaw społecznych.
Na podstawie decyzji Komisji C(2002)4287 z 4 listopada 2002 r., Europejska Wspólnota
Energii Atomowej (dalej „Euratom”) przystąpiła do GIF podpisując w dniu 30 lipca 2003 r.
„Kartę Międzynarodowego Forum IV Generacji” (dalej „Karta”). Karta została podpisana
przez pierwotnych sygnatariuszy w 2001 r. Udział Euratom w Karcie został odnowiony
decyzją Komisji C(2011)4504 z 29 czerwca 2011 r. Pierwotny, dziesięcioletni okres
obowiązywania został wówczas zastąpiony okresem nieograniczonym, z zastrzeżeniem
jednogłośnej zgody na zakończenie. Niemniej każda ze stron (a więc również Euratom) może
wycofać się z udziału w GIF powiadomieniem pisemnym z 90-dniowym wyprzedzeniem.
Karta nie zawiera postanowień określających wkład finansowy bądź środki budżetowe stron.
Wchodzi zatem w zakres zastosowania art. 101 akapit trzeci traktatu EURATOM.
W celu wdrożenia Karty GIF, jej sygnatariusze zawarli prawnie wiążącą Umowę ramową
dotyczącą międzynarodowej współpracy w dziedzinie badań i rozwoju systemów energii
jądrowej IV generacji, określającą warunki współpracy i ewentualnych przyszłych
porozumień projektowych i systemowych.
Na mocy art. 101 akapit drugi traktatu EURATOM i decyzji Rady nr14929/05 wraz z decyzją
Komisji C(2006) 7, Euratom przystąpił do umowy ramowej w dniu 24 stycznia 2006 r., kiedy
należycie upoważniony komisarz europejski podpisał dokument przystąpienia (złożony
następnie w Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w Paryżu dnia 10 lutego
2006 r.). Wspólne Centrum Badawcze zostało wyznaczone na koordynatora uczestnictwa
Wspólnoty Euratom w GIF i występuje odtąd jako organ wykonawczy Euratom zgodnie z art.
III ust. 2 umowy ramowej.
Francja i Zjednoczone Królestwo były już wcześniej stronami umowy ramowej. W trosce o
zachowanie spójności stanowisk, do decyzji Rady nr14929/05 (zatwierdzającej pierwotne
przystąpienie Euratom do umowy) załączono następujące oświadczenie:
„Przystępując do Umowy ramowej, Euratom w pełni uczestniczy w całości współpracy i
we wszystkich obradach prowadzonych w ramach tej Umowy oraz w ramach wszystkich
porozumień systemowych, których jest sygnatariuszem. Euratom oraz jego Państwa
Członkowskie będące Stronami Umowy ramowej (obecnie Francja i Zjednoczone
Królestwo) będą uzgadniać stanowiska przed podjęciem jakiejkolwiek istotnej decyzji
dotyczącej wykonywania Umowy ramowej i stosownych porozumień systemowych.”
Umowa ramowa weszła w życie w dniu 28 lutego 2005 r. na okres 10 lat, a w dniu 26 lutego
2015 r. została odnowiona po wyrażeniu zgody na przystąpienie do odnowionej umowy przez
cztery strony. Dlatego też Euratom i inni sygnatariusze, którzy nie ukończyli wewnętrznych
PL
2
PL
procedur zatwierdzenia na czas, mogą odnowić swój udział w umowie składając podpis w
późniejszym terminie.
2.
DZIAŁANIA EURATOM NA MOCY UMOWY RAMOWEJ
W ciągu ostatniej dekady GIF zrobił poważne postępy w ramach solidnych ram prawnych
współpracy, na przykład zaprojektowanie i wdrożenie wspólnych projektów opartych na
znacznych inwestycjach na skalę światową w badania i rozwój, budowa prototypowych
projektów demonstracyjnych, np. francusko-rosyjski reaktor prędki chłodzony ciekłym sodem
(SFR, z ang. Sodium-Cooled Fast Reactor) oraz chiński projekt reaktora bardzo
wysokotemperaturowego (VHTR, Very-High-Temperature Reactor).
Euratom bardzo aktywnie uczestniczył wówczas w pracach GIF i jest jedynym
sygnatariuszem biorącym udział we wszystkich sześciu systemach reaktorów (porozumienia
systemowe) i we wszystkich trzech projektach przekrojowych (dot. bezpieczeństwa i
niezawodności, ekonomii oraz zapobiegania rozprzestrzenianiu i ochrony fizycznej).
Przedstawiciele Euratom przewodniczą pracom trzech spośród sześciu systemów
(nadkrytyczny reaktor wodny, reaktor prędki chłodzony ołowiem oraz reaktor prędki
chłodzony gazem), z których każdy zawiera porozumienia projektowe obejmujące prace
techniczne. Euratom uczestniczy w większości porozumień projektowych wnosząc wkład
poprzez bezpośrednie i pośrednie działania programu badawczo-szkoleniowego Euratom.
Do urzeczywistnienia systemów IV generacji jest jeszcze daleko. W nadchodzącej dekadzie
przewiduje się działania skoncentrowane na:
- kontynuacji prac badawczo-rozwojowych nad systemami IV generacji;
- rozwoju zakładów zaawansowanych badań;
- zaangażowaniu przemysłu w projektowanie systemów IV generacji oraz
- budowaniu wykwalifikowanych zasobów ludzkich przyszłości.
W związku z powyższym uznaje się za właściwe kontynuowanie udziału Euratom w umowie
ramowej i odnowienie jej za pomocą specjalnego instrumentu odnowienia przewidzianego w
art. XII ust. 3 umowy.
3.
ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU
Umowa ma być odnowiona na mocy art. 101 akapit drugi traktatu EURATOM.
W czerwcu 2014, w imieniu depozytariusza (OECD) techniczny sekretariat GIF rozesłał notę
ws. odnowienia umowy ramowej, przedstawiając sygnatariuszom trzy opcje:
„1. Procedura odnowienia — strony mogą udzielić zgody na odnowienie okresu
obowiązywania umowy w drodze odpowiedniej procedury ustanowionej w art. XII
ust. 3 umowy ramowej (– opcja 1);
2.
PL
zmiany umowy — jeśli strony nie dojdą do porozumienia w ramach opcji 1, mają
zawsze możliwość wprowadzenia zmian do umowy ramowej na podstawie procedury
ustanowionej w jej art. XII ust. 4 (– opcja 2);
3
PL
3.
wygaśnięcie i zawarcie nowej umowy — ostatecznie, jeśli strony nie osiągną
porozumienia co do odnowienia ani wprowadzenia zmian, mogą dopuścić do
wygaśnięcia umowy, a następnie zawrzeć nową umowę ramową w formie nowego
traktatu międzynarodowego (– opcja 3).”.
Organ wykonawczy opowiadał się za opcją 1, jako najszybszym sposobem odnowienia
umowy, zwłaszcza że strony umyślnie przewidziały specjalną procedurę odnowienia,
niezależną od procedury innych zmian umowy. W dniu 14 października 2014 r. stały
przedstawiciel Stanów Zjednoczonych przy OECD (będącej depozytariuszem) przedłożył
pozostałym stronom, w tym organowi wykonawczemu Euratom (za pośrednictwem ESDZ),
projekt umowy o odnowieniu Umowy ramowej dotyczącej międzynarodowej współpracy w
dziedzinie badań i rozwoju systemów energii jądrowej IV generacji, która miałaby być
podpisana na mocy procedury odnowienia.
Pierwotnie przewidywano podjęcie decyzji o odnowieniu umowy ramowej na kolejne 10 lat,
tj. do dnia 28 lutego 2025 r. na mocy procedury ustanowionej w art. XII ust. 3 umowy
ramowej przez grupę polityczną GIF podczas posiedzenia w dniach 17-18 grudnia 2014 r. lub
w drodze procedury pisemnej. Jednak z uwagi na wymogi proceduralne niektórych stron (w
tym: Euratomu) i w trosce o zachowanie odrębności posiedzeń grupy politycznej GIF
zwołanych pod auspicjami Karty GIF z jednej, i formalnych konferencji stron
międzyrządowej umowy ramowej z drugiej strony, projekt dotyczący odnowienia umowy nie
został poddany dyskusji na tym posiedzeniu grupy politycznej.
Po wymianie uwag i spostrzeżeń na temat procedury odnowienia umowy i projektu umowy o
odnowieniu po posiedzeniu w grudniu 2014 r., przedstawiony został nowy projekt umowy o
odnowieniu umowy ramowej, przy poparciu większości przedstawicieli stron.
Zaproponowane rozwiązanie przewidywało wejście w życie odnowienia umowy z chwilą
wyrażenia zgody na związanie się postanowieniami umowy przez przynajmniej trzy strony.
Cztery strony (Francja, Japonia, Korea Południowa i Stany Zjednoczone Ameryki) okazały
gotowość i zdolność do udzielenia zgody na związanie się jej postanowieniami przed
terminem 28 lutego 2015 r., tym samym umożliwiając terminowe wejście w życie
odnowionej umowy.
Inne strony twierdziły, że na mocy art. XII ust. 3 uprzednio obowiązującej umowy ramowej,
złożenie podpisów przez wszystkie strony w tym terminie (niezależnie od ewentualnego
zastrzeżenia późniejszego zatwierdzenia) oznaczałoby udzielenie przez nie zgody na
odnowienie umowy. Organ wykonawczy Euratom oświadczył, że nie może zaakceptować
takiej formy udzielenia zgody. Pozostałe strony zaakceptowały jednak wystosowane przez
organ wykonawczy Euratom pismo do sekretariatu depozytariusza, w którym wyraził
poparcie dla procedury odnowienia umowy prowadzonej przez pozostałe strony.
Czterech sygnatariuszy podpisało załączoną umowę o odnowieniu w dniu 26 lutego 2015 r.
Może ona zostać podpisana w imieniu Euratomu z chwilą zatwierdzenia odnowienia umowy
ramowej przez Radę.
Ponieważ decyzja o odnowieniu umowy ramowej ma istotne znaczenie w oczach Komisji, za
pośrednictwem organu wykonawczego jej stanowisko zostało zharmonizowane
ze stanowiskiem Francji. (Zjednoczone Królestwo wycofało swój akces jako odrębna strona
aby, jak pozostałe państwa członkowskie, pozostawać stroną umowy w ramach Euratomu).
PL
4
PL
Zdaniem Komisji projekt odnowienia umowy ramowej jest akceptowalny dla Wspólnoty,
toteż przedkłada niniejsze zalecenie dotyczące decyzji Rady zgodnie z art. 101 akapit drugi
traktatu EURATOM.
Odnowienie umowy wymaga zatwierdzenia przez Radę, ażeby umowa w dalszym ciągu
określała jasne warunki organizujące współpracę w zakresie badań naukowych w ramach
GIF. Ponadto okres obowiązywania odnowionej umowy obejmuje ponad dwa cykle programu
badawczo-szkoleniowego Euratom, toteż ukierunkowanie uczestnictwa Euratom w pracach
GIF zgodnie z rozporządzeniami Rady dotyczącymi obecnego i przyszłych programów
badawczo-szkoleniowych Euratom będzie wymagało co najmniej dwóch kolejnych decyzji
Rady.
Uczestnictwo Euratom w działaniach GIF powinno mieścić się w zakresie rozporządzeń Rady
dotyczących programów badawczo-szkoleniowych Euratom. Zgodnie z Kartą GIF, każda ze
stron określa indywidualnie formę swojego uczestnictwa w działalności GIF.
W rozporządzeniu Rady (Euratom) nr 1314/2013 z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie
programu badawczo-szkoleniowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (2014–2018)
uzupełniającego „Horyzont 2020” – program ramowy w zakresie badań naukowych
i innowacji, umyślnie ustanowiono organ wykonawczy, odpowiedzialny za prowadzenie jej
działalności w ramach umowy ramowej GIF. Pod tytułem „Działania niezbędne do
osiągnięcia celów programu”, w podtytule Działania bezpośrednie JRC, załącznik I do tegoż
rozporządzenia stanowi:
„Jako organ wykonawczy Euratomu na Międzynarodowym Forum IV Generacji (GIF),
JRC będzie kontynuować koordynację wkładu Wspólnoty w GIF.”.
W podtytule Współpraca z krajami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi odnosząc się
do Euratom, stwierdzono:
„Współpraca międzynarodowa w zakresie badań jądrowych i innowacji musi być
kontynuowana w oparciu o wspólne cele i wzajemne zaufanie, mając na względzie
uzyskanie wyraźnych i ważnych korzyści dla Unii i jej środowiska. Jako wkład
w osiągnięcie celów szczegółowych określonych w art. 3, Wspólnota będzie dążyć do
wzmocnienia naukowej i technicznej wiedzy fachowej Unii poprzez międzynarodowe
umowy o współpracy oraz promuje dostęp unijnego przemysłu jądrowego do nowych
wschodzących
rynków.
Międzynarodowa
współpraca
będzie
promowana
w wielostronnych ramach (takich jak MAEA, OECD, ITER, GIF)...”.
Odnowienie umowy ramowej uznano zatem za właściwe w kontekście wkładu wnoszonego
przez Euratom do „Horyzontu 2020”.
Wobec powyższego Komisja proponuje przyjęcie przez Radę, w trybie art. 101 akapit drugi
traktatu EURATOM, załączonego projektu zalecenia dotyczącego decyzji Rady w sprawie
odnowienia udziału Euratom w umowie ramowej w sprawie GIF i upoważnienia jej do
podpisania załączonej umowy o odnowieniu umowy ramowej.
4.
WPŁYW NA BUDŻET [NIEOBOWIĄZKOWE]
[nie dotyczy]
PL
5
PL
5.
ELEMENTY FAKULTATYWNE [NIEOBOWIĄZKOWE]
[nie dotyczy]
PL
6
PL
Zalecenie
DECYZJA RADY
w sprawie zatwierdzenia odnowienia udziału Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
(Euratom) w Umowie ramowej dotyczącej międzynarodowej współpracy w dziedzinie
badań i rozwoju systemów energii jądrowej IV generacji
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską
w szczególności jego art. 101 akapit drugi,
Wspólnotę
Energii
Atomowej,
uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
PL
(1)
Międzynarodowe Forum IV Generacji (GIF) to ramy współpracy międzynarodowej
w zakresie badań naukowych i rozwoju ustanowione z inicjatywy USA w 2001 r. Ich
celem jest łączenie wysiłków na rzecz rozwoju nowych modeli systemów energii
jądrowej zapewniających niezawodne dostawy energii przy zadowalającym
rozwiązaniu kwestii bezpieczeństwa jądrowego, minimalizacji odpadów,
nierozprzestrzeniania broni jądrowej i obaw społecznych.
(2)
Odnowienie udziału Euratom we wspomnianej umowie ramowej jest niezależne od
wszelkich decyzji w sprawie zakresu uczestnictwa w różnych systemach GIF
i związanych z nimi porozumieniach projektowych. Euratom samodzielnie określi
naturę wkładu (intelektualnego i finansowego) w działalność GIF.
(3)
W dniu 30 lipca 2003 r. na mocy decyzji Komisji C(2002) 4287, Wspólnota Euratom
przystąpiła do GIF podpisując Kartę GIF, podpisaną przez pierwotnych sygnatariuszy
w 2001 r. Pierwotny, dziesięcioletni okres uczestnictwa Euratom w Karcie został
następnie, w następstwie decyzji Komisji C(2011)4504 przedłużony na okres
nieograniczony, z zastrzeżeniem jednogłośnej zgody na zakończenie. Każda ze stron
(a więc również Euratom) może wycofać się z udziału w GIF powiadomieniem
pisemnym z 90-dniowym wyprzedzeniem. Ponieważ Karta nie zawiera postanowień
określających wkład finansowy bądź środki budżetowe stron, wchodzi ona w zakres
zastosowania art. 101 akapit trzeci traktatu EURATOM.
(4)
W celu wdrożenia Karty GIF, jej sygnatariusze zawarli prawnie wiążącą umowę
ramową stron Międzynarodowego Forum IV Generacji dotyczącą międzynarodowej
współpracy w dziedzinie badań i rozwoju systemów energii jądrowej IV generacji,
określającą warunki współpracy i ewentualnych przyszłych porozumień projektowych
i systemowych.
(5)
Na mocy decyzji Rady nr14929/05 z dnia 20 grudnia 2005 r. wraz z decyzją Komisji
C(2006) 7 z dnia 12 stycznia 2006 r., które zostały przyjęte na mocy art. 101 akapit
7
PL
drugi traktatu EURATOM, Wspólnota Euratom przystąpiła również do umowy
ramowej w dniu 24 stycznia 2006 r., kiedy należycie upoważniony komisarz
europejski podpisał dokument przystąpienia (złożony następnie w Organizacji
Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w Paryżu dnia 10 lutego 2006 r.). Wspólne
Centrum Badawcze zostało wyznaczone na koordynatora uczestnictwa Wspólnoty
Euratom w GIF i występuje odtąd jako organ wykonawczy Euratom zgodnie z art. III
ust. 2 umowy ramowej.
(6)
Umowa ramowa weszła w życie w dniu 28 lutego 2005 r. na okres 10 lat, a w dniu 26
lutego 2015 została odnowiona po wyrażeniu zgody na przystąpienie do załączonej
umowy o odnowieniu umowy ramowej przez cztery strony. Odbyło się to w trybie
procedury ustanowionej w art. XII ust. 3 przedmiotowej umowy ramowej. Dlatego też
Euratom i inni sygnatariusze, którzy nie ukończyli wewnętrznych procedur
zatwierdzenia na czas, mogą odnowić swój udział w umowie składając podpis w
późniejszym terminie.
(7)
Należy w związku z tym zatwierdzić odnowienie przez Komisję w imieniu Euratom
umowy ramowej poprzez podpisanie umowy o odnowieniu zgodnie z procedurą
odnowienia,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł
Niniejszym zatwierdza się odnowienie przez Komisję w imieniu Europejskiej
Wspólnoty Energii Atomowej udziału w Umowie ramowej dotyczącej
międzynarodowej współpracy w dziedzinie badań i rozwoju systemów energii jądrowej
IV generacji przez podpisanie umowy o odnowieniu. Tekst umowy o odnowieniu
dołącza się do niniejszej decyzji.
Sporządzono w Brukseli dnia r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
PL
8
PL