materiał opracowany przez Międzynarodową

BYĆ LEPSZYM RODZICEM TENISISTY
WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW MŁODYCH TENISISTÓW
Tłumaczenie z materiałów szkoleniowych Międzynarodowej Federacji Tenisa (ITF)
Tłumaczenie: Katarzyna Sosnowska, Joanna Wojtaszak
WSTĘP
Badania wykazały, że tenis jest jednym z najzdrowszych, najmniej urazowych sportów jakie mogą
uprawiać dzieci. Tenis jest sportem na całe życie. Buduje pewność siebie i ambicję. Uczy
samodyscypliny, niezależności (polegania na sobie) i szacunku dla innych. Jednak ponad wszystko,
jest dobrym sposobem na wykonywanie ćwiczeń fizycznych, dobrze się przy tym bawiąc. Dzisiaj,
więcej niż kiedykolwiek dzieci gra w tenisa.
Jest jednak zdecydowana różnica między nauką podstawowych uderzeń umożliwiających grę na
poziomie rekreacyjnym, a udanym współzawodnictwem na wysokim poziomie.
Sporty indywidualne, takie jak tenis na ogół uczą dzieci ciężkiej pracy, radzenia sobie ze stresem,
działania pod presją i sprawdzają równowagę emocjonalną i fizyczną. Jednak mogą one również
wywierać presję, która może stać się niszcząca jeśli zostanie niewłaściwie potraktowana.
Czasami tenis zawodniczy na poziomie juniorskim może być wyjątkowo trudny, zarówno dla rodziców
jak i dzieci, gdyż jest wiele czynników specyficznych pojawiających się w sytuacji współzawodnictwa,
które dla wielu jest czymś nowym.
Dla rodziców tenis wyczynowy na poziomie juniorskim może stać się skomplikowanym
doświadczeniem, zwłaszcza gdy sami nie byli zawodnikami wyczynowo uprawiający sport. Dla dzieci
problemy pojawiają się, gdyż zbyt często, wymagania jakie stawia im tenis zawodniczy wydają się być
poza ich kontrolą i możliwościami. Jako rodzic chcesz pomóc dziecku w radzeniu sobie z tą nową
sytuacją, tak jak pomagasz mu w innych sytuacjach życiowych (szkoła, przyjaciele, rodzina itd.).
Chcesz aby Twoje dziecko było szczęśliwe, aby dobrze się bawiło, aby nauczyło się grać w tenisa do
rozsądnego poziomu. Bez wątpliwość, że to podstawowy powód, dlaczego zachęcałeś je do tego, by
zajęło się tym sportem.
Wiesz, że nie jest łatwo być dobrym rodzicem, a jeszcze trudniej jest być rodzicem młodego tenisisty.
Wiedzieć co, gdzie i kiedy robić, aby pomóc dziecku nie jest łatwe.
Jest wiele pytań, ale trudno dowiedzieć się kogo pytać i większości przypadków nie ma jasnych
odpowiedzi albo wskazówek, za którymi należy podążać. Wiele problemów pojawia się, gdyż rodzice
nie są pewni jak najlepiej mogą pomóc swojemu dziecku i w ten sposób działają zgodnie ze swoimi
naturalnymi instynktami. Robiąc tak, dużo częściej postępują źle niż dobrze.
Co interesujące, badania wykazały, że wsparcie i zainteresowanie ze strony rodziców jest decydujące
dla ciągłego uczestnictwa dzieci w tenisie. Jednakże, wykazały one również, że duża część fizycznego
i emocjonalnego stresu wpływającego na grę młodych zawodników jest spowodowana przez ich
rodziców. Skutki nadmiernego stresu na poziomie tenisa juniorskiego są zdecydowanie negatywne i
często prowadzą do wypalenia. Ponadto, jeśli rodzice wywierają niepotrzebny nacisk na dziecko,
może to również zniszczyć ich wzajemne relacje.
Prawda jest taka, że rodzice mają bardzo ważną rolę do odegrania w karierze tenisowej swojego
dziecka, bez względu na jej poziom. Trzeba nauczyć rodziców i przygotować ich do roli jaką mają
spełniać w tej drużynie.
Stąd właśnie ten artykuł, który został napisany aby Ci pomóc, jako rodzicowi, lepiej postępować w tym
jakże skomplikowanym i czasem zagmatwanym świecie zawodniczego tenisa. Został on napisany,
aby informować i dostarczać wskazówek jak najlepiej pomóc swojemu dziecku i zapewnić zarówno
Tobie jak i Jemu radość z udziału w tenisie. Mamy nadzieję, że te informacje okażą się przydatne w
Twojej roli – rodzica młodego tenisisty.
OGÓLNA STRUKTURA DŁUGOTERMINOWEGO ROZWOJU TENISISTY
Jest kilka aspektów, które zawodnicy powinni rozwijać jeśli chcą osiągnąć niezależność i sukcesu w
tenisie na poziomie zawodniczym. W poniższej tabeli przedstawiono główną charakterystykę
poszczególnych poziomów rozwoju zawodnika. Informacje zawarte w tabeli dają rodzicom możliwość
zapoznania się z prawdopodobnymi zobowiązaniami i sytuacjami z jakimi zetknie się ich dziecko
uprawiające tenis.
wiek
6-8
9-10
11-12
13-15
16-18 i
pow.
Stosunek
tenisa do
innych
zajęć (%)
30:70
50:50
55:45
65:35
70:30
Kondycja fizyczna,
rozwój ogólny,
koordynacyjny i
ruchowy
· udział w wielu
różnych sportach
· staraj się
rozwijać ogólną
koordynację
· około 2,5
godz./tyg.
· udział w sportach
piłkowych, np.
koszykówka,
piłka nożna
· rozwój pracy nóg
i umiejętności
poruszania się
· około 4,5
godz./tyg.
· Rozwój
szybkości
reakcji, gibkości,
trening siły
· Udział w
sportach
uzupełniających
· Około 5
godz./tyg.
· rozwój
wytrzymałości
szybkościowej,
siły
· udział w sportach
uzupełniających
· około 8
godz./tyg.
· pełen rozwój
wytrzymałości
tlenowej, trening
siły
· około 8
godz./tyg.
Trening rozwoju
technicznotaktycznego
· współpraca z
partnerem
· utrzymanie piłki
w grze
· około 1,5
godz./tyg.
Współzawodnictwo
i trening sytuacji
meczowych
· współzawodnictwo
w drużynach minitenisowych
· rozwój surowych · około 15 singli i 30
form wszystkich
debli rocznie
uderzeń
· turnieje grupowe
· wprowadzenie
wszystkich faz
taktycznych gry
· około 4,5
godz./tyg.
· rozwój
atakującego
stylu gry i
strategii
· doskonalenie
uderzeń i
techniki
· około 6
godz./tyg.
· rozwój siły
serwisu i
uderzeń po
koźle
· rozwój własnego
lecz
akceptowalnego
stylu gry
· około 12
godz./tyg.
· pełen rozwój
indywidualnego
stylu
· dalszy rozwój
uderzeń po
koźle
· około 15-20
godz./tyg.
Rola/udział trenera
· duży ilość
różnorodnych
zabaw, gier
dowolnych i
kreatywności
· wymagana dobra
umiejętność
demonstrowania
· 50 singli i 30 debli
· trener uwypukla
rocznie
cele związane z
występem na
· turnieje regionalne i
korcie i
krajowe
wykonaniem, a nie
cele wynikowe
· 70 singli i 35 debli
rocznie
· turnieje i imprezy
krajowe i
zagraniczne
· trener powinien
zapewnić nacisk
na
odpowiedzialność
zawodnika za jego
tenis
· 80-100 singli i 40-
· trener jest bardziej
planuje i
organizuje np.
udział w turniejach
dla zawodnika
50 debli rocznie
RODZICE I TENIS JAKO SPORT
· Skup się głównie na sposobie wykonania, a nie na wynikach osiąganych przez dziecko
· Nagradzaj ciężką pracę. UNIKAJ nagradzania jedynie wyników.
· Podkreślaj punkt widzenia, że tenis jest jedynie sportem, kładąc nacisk na jego wartość jako
przygotowanie do życia. UNIKAJ robienia z tenisa czegoś ważniejszego np. poprzez
akcentowanie jego nadrzędności nad nauką.
· Jako rodzic młodego tenisisty staraj się zrozumieć presję psychiczną i złożoność samego
sportu. UNIKAJ bagatelizowania stresów jakich dostarcza sport indywidualny, taki jak tenis.
· Powierzaj swoim dzieciom zadania i obowiązki, które w swoim czasie wpłyną na ich pewność
siebie i niezależność. UNIKAJ wychowywania dzieci, tak aby były całkowicie od Ciebie
zależne.
· Zapewnij takie warunki, aby doświadczenia w zawodniczym tenisie były zdecydowanie
pozytywne, przede wszystkim z punktu widzenia rozwoju osoby. Podkreślaj istotne elementy
sportowego współzawodnictwa, etyki, rozwoju osobistego, odpowiedzialności i pozytywnego
nastawienia do innych. UNIKAJ dopuszczania do tego, aby trening i współzawodnictwo stały
się negatywnym doświadczeniem dla Ciebie lub twojego dziecka.
· Uświadom sobie, że Twoje dziecko ma prawo grać w tenisa, ale ma też prawo z niego
zrezygnować.
· Niech Twoje dziecko wie, że Ci zależy i że jesteś obok, w razie gdyby potrzebowało Twojej
pomocy. UNIKAJ nadmiernego mieszania się do tenisa Twojego dziecka.
· Przygotuj się na słuchanie i naukę. UNIKAJ myślenia, że wiesz wszystko o tenisie.
RODZICE I ICH SYNOWIE I CÓRKI
· Bądź gotów wspomagać psychicznie i wspierać swoje dziecko, przede wszystkim, gdy
nadejdą dla Niego trudne czasy. UNIKAJ karania i braku okazywania miłości, uczuć i ciepła po
to tylko, aby Twoje dziecko starło się bardziej czy lepiej grało.
· Spraw aby Twoje dziecko czuło się dowartościowane i wzmacniaj jego poczucie własnej
wartości, szczególnie gdy przegrywa. UNIKAJ krytykowania wyników Twojego dziecka.
· Jasno stwierdź, że to Twoje dziecko gra, a Ty będzie je jedynie wspierać jeżeli tego będzie
chciało. UNIKAJ mówienia „dziś gramy”, jakbyś Ty też miał być na korcie.
· Zauważaj osiągnięcia tenisowe dziecka, ale podchodź do nich z dystansem. UNIKAJ
stawiania ich na piedestale.
· Podkreślaj i przypominaj dziecku, że „czy wygrasz, czy przegrasz, ja kocham Cię tak samo”.
UNIKAJ wpadania w złość lub traktowania dziecka inaczej jeśli przegra.
· Zostań na meczu, nie reagując przesadnie w dobrych lub złych momentach gry. Pokażesz
Swojemu dziecku, że Ci zależy i doceniasz Jego wysiłek. UNIKAJ wychodzenia w trakcie
meczu, kiedy Twojemu dziecku się nie wiedzie.
· Zadawaj pytania w stylu „Jak poszedł mecz?”, „Jak grałeś?”, „Podobało Ci się?”, które
pokazują, że zależy Ci na dziecku i jego samopoczuciu. UNIKAJ pytań „Wygrałeś?” kiedy
dziecko wraca z meczu.
· UNIKAJ przetrenowania i wypalenia. Nie zapominaj, że Twoje dziecko wciąż dorasta.
· Wspieraj i służ pomocą (finansowo lub w inny sposób) podkreślając, że sprawia Ci to
przyjemność. UNIKAJ wzbudzania poczucia winy u dziecka, dając do zrozumienia, że jest Ci
coś winne za to, że poświeciłeś czas, pieniądze czy inne rzeczy.
· Staraj się nakłaniać dziecko, aby było niezależne i myślało samodzielnie. UNIKAJ trenowania
dziecka zza kortu.
· Jeśli Twoje dziecko przegra, podejść do porażki z dystansem, podkreślając, że to tylko mecz.
Jakkolwiek zły byłby wynik świat się nie skończył i słońce znów wstanie następnego dnia.
UNIKAJ słownego lub czynnego złorzeczenia Swojemu dziecku, szczególnie po przegranej.
· Staraj się być uczciwy i konsekwentny w rozmowach z dzieckiem na temat jego gry. UNIKAJ
kłamstw.
· Zachęcaj dziecko by brało na siebie odpowiedzialność, zarówno za swoje sukcesy jak i
porażki i aby potrafiło stawić czoło rzeczywistości meczowej i swojego postępowania (np.
„oboje mieliście te same warunki”). Podstawowym celem powinno być to, aby bez względu na
warunki, pomóc dziecku w skupieniu się na maksymalnym zaangażowaniu w grę. Wtedy
dziecko zawsze będzie „prawdziwym” zwycięzcą. UNIKAJ usprawiedliwiania dziecka („kort był
za wolny”, „przeciwnik miał szczęście”, czy „winny był sędzia”).
· Okazuj zainteresowanie grą dziecka poprzez uczestniczenie w jego tenisowym życiu od czasu
do czasu. UNIKAJ uczestniczenia w każdym treningu i meczu.
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
·
Pozwól trenerowi decydować o tym, ile powinno ćwiczyć Twoje dziecko. UNIKAJ krytykowania
dziecka, za to, że za mało trenuje lub zmuszania go do częstszych treningów. Pamiętaj, że
jeżeli chodzi o trening to jakość jest ważniejsza niż ilość.
Zrozum niebezpieczeństwa i obserwuj sygnały stresu (bezsenność, nadmierny krytycyzm,
oszukiwanie, itp.). UNIKAJ bycia nieczułym na oznaki braku poczucia bezpieczeństwa, obawy
wynikające z uczestniczenia we współzawodnictwie.
Jedyne oczekiwanie jakie powinieneś mieć wobec uczestnictwa Twojego dziecka w tenisie
powinny być takie, że tenis pozwoli stać się Twojemu dziecku lepszym człowiekiem i
sportowcem. Wszystko inne będzie już dodatkiem/premią. UNIKAJ zakładania czy
oczekiwania, że Twoje dziecko zostanie odnoszącym sukcesy zawodowe tenisistą.
Zachęcaj dziecko do uprawiania różnych sportów, aby poznawało innych ludzi i inne
czynności. UNIKAJ zmuszania dziecka, aby skupiało się wyłącznie na tenisie.
Porównuj postępy dziecka z jego zdolnościami. UNIKAJ porównywania postępów Twojego
dziecka z postępami innych.
Staraj się motywować dziecko w sposób pozytywny. Stosunek 3:1 pozytywnych komentarzy
do negatywnych jest dobry dla efektywnej reakcji Twojego dziecka. UNIKAJ
nękania/dokuczania czy używania sarkazmu do zmotywowania dziecka.
Dopilnuj, aby Twoje dziecko przestrzegało zasad sportowego współzawodnictwa, dobrego
zachowania i etyki. UNIKAJ ignorowania złego zachowania Twojego dziecka (oszukiwanie,
używanie obraźliwego języka czy brak szacunku dla innych) lub nie zwracania uwagi na
niekorzystne zjawiska w rozwoju Twojego dziecka na koszt tenisa. Jeśli taki rodzaj zachowań
pojawi się, zareaguj szybko i przygotuj się do działania jeśli jego zachowanie stanie się nie do
przyjęcia.
Nagradzaj dziecko za to, jakim jest człowiekiem, a nie jakim jest tenisistą. UNIKAJ kłótni lub
spędzania zbyt dużo czasu na dyskusjach o tenisie ze swoim dzieckiem.
Szczęście i dobro Twojego dziecka są najważniejsze. UNIKAJ sytuacji, gdy gra Twojego
dziecka stanie się dla Ciebie ważniejsza niż ono.
Zrozum, że tenisiści na ogół potrzebują przestrzeni po tym, jak przegrają. Poklepanie po
plecach czy słowo wsparcia wystarczą kiedy gracz schodzi z kortu. Możesz zacząć rozmowę
o meczu, gdy emocje już trochę opadną. UNIKAJ zmuszania dziecka do rozmowy z Tobą
zaraz po tym jak przegrało.
Traktuj wszystkie urazy poważnie i jeśli masz jakieś wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem.
Nie ignoruj bólu i nigdy nie zmuszaj dziecka do gry, jeśli ma jakąś kontuzję.
Daj dziecku do zrozumienia, że kiedy to tylko możliwe, jesteś gotowy zapewnić mu transport
na turniej czy trening. UNIKAJ nalegania, aby być na każdych zajęciach i meczu dziecka.
SAMI RODZICE
· Staraj się wyglądać pozytywnie, stanowczo, spokojnie, mieć zadowolony i odprężony wyraz
twarzy w czasie meczu. UNIKAJ pokazywania negatywnych emocji wyglądając na
zdenerwowanego czy zdegustowanego np. gdy Twoje dziecko popełni prosty błąd.
· Nie trać poczucia humoru i staraj się bawić tenisem Twojego dziecka. UNIKAJ negatywnego
zachowania albo bycia zbyt krytycznym. Musisz wiedzieć, że bycie dobrym „tenisowym”
rodzicem wymaga kontrolowania emocji.
· Zostań przy roli rodzica. UNIKAJ prób bycia trenerem Swojego dziecka (np. wtrącania się do
strategii taktycznych, techniki itp.).
· Żyj własnym życiem poza tenisem. Pamiętaj, że masz również osobiste potrzeby. Nie
zaniedbuj ich całkowicie. UNIKAJ prób zrealizowania swoich niespełnionych marzeń poprzez
tenis Twojego dziecka.
· Zauważaj i nagradzaj hojnie wysiłek i grę przeciwników Twojego dziecka. UNIKAJ
ignorowania czy krytykowania przeciwników Twojego dziecka.
RODZICE, ICH DZIECI, TRENERZY I INNI
· Szanuj fachowość trenera. UNIKAJ krytykowania metod nauczania stosowanych przez
trenera Twojego dziecka.
· Upewnij się, że trener utrzymuje właściwą perspektywę. Jest pozytywnie nastawiony,
zachęcający i promuje dobre wartości w życiu. Upewnij się, że trener Twojego dziecka
podpisał Kodeks Etyczny dla trenerów (ITF). UNIKAJ dopuszczania do tego, aby trener
wywierał zbyt duży nacisk na dziecko, by był zbyt negatywnie nastawiony albo zbyt
nastawiony na wyniki czy zmuszał dziecko do nadmiernego treningu.
·
·
·
·
·
Ustal jasne zasady komunikowania się i staraj się regularnie widywać z trenerem dziecka, po
to aby dowiedzieć się o jego postępach i aby ustalić wspólne cele i rozwój emocjonalny
dziecka. NIE UNIKAJ spotkań i rozmów z trenerem.
Zanim zaangażujesz nowego trenera dla Twojego dziecka, upewnij się, że współpraca z
poprzednim trenerem zakończona została w profesjonalny i etyczny sposób.
Zrozum, że trener Twojego dziecka jest wykwalifikowanym zawodowcem, który może pomóc
Twojemu dziecku na wielu płaszczyznach, zarówno tej tenisowej jak i innych. Może też pomóc
Tobie lepiej zrozumieć i więcej się dowiedzieć o tenisie. Pomóż trenerowi dzięki swojemu
doświadczeniu lepiej zrozumieć osobowość i uczucia Twojego dziecka. UNIKAJ traktowania
trenera jedynie jako pracownika czy „podawacza” piłek, który ma jedynie zawodowe cele.
Bądź hojny w docenianiu dobrej gry przeciwnika Twojego dziecka. Jako, że możecie sobie
pomóc staraj się nawiązać pozytywne kontakty z innymi rodzicami. UNIKAJ nieprzyjaznych
stosunków czy robienia sobie wrogów wśród innych rodziców.
Staraj się zachować równowagę między tenisem a zainteresowaniami pozostałych członków
rodziny. UNIKAJ niezauważania innych dzieci w rodzinie.
ZNACZENIE ROZWOJU NIEZALEŻNOŚCI I PROFESJONALNEGO PODEJŚCIA TWOJEGO
DZIECKA
Wszyscy trenerzy i rodzice powinni sobie zdać sprawę, że wykształcenie u młodych graczy
profesjonalnego podejścia jest długotrwałym procesem zajmującym wiele lat. Z tą świadomością
powinniśmy na bardzo wczesnym etapie zacząć wpływać na młodych graczy – w zasadzie, od
samego początku ich tenisowej kariery.
Co oczywiste, obowiązki zadania, które dajemy dzieciom, powinny być odpowiednie dla ich wieku.
Poniżej prezentujemy kilka przykładów zobowiązań, które rozsądnie można wymagać od zawodników
w różnym wieku. Poprzez zwiększanie ich obowiązków i w następstwie ich pewności siebie i
niezależność tworzy się rodzaj „zarodka” dla prawdziwie profesjonalnego podejścia.
ZAWODNICY:
do 12 lat
W tym wieku powinni:
- samodzielnie przygotowywać różne rzeczy
- samodzielnie pakować torbę na trening (rakiety, piłki, dodatkowe koszuli, napoje, itp.)
- być zawsze punktualnie na treningu
- nauczyć się podstawowych przepisów tenisowych (np. jak liczy się punkty)
do 14 lat
W tym wieku powinni:
- właściwie przeprowadzić rozgrzewkę przed treningiem lub meczem, bez bycia proszonym czy
nadzorowanym przez trenera
- rozwijać właściwe nawyki odnośnie picia (trzymanie się ich nawet w czasie treningu)
- wysyłać własne zgłoszenia na turnieje
- samodzielnie znajdywać sobie partnerów do gry podwójnej
- samodzielnie odnosić do naciągnięcia rakiet, pamiętając by naciąg był właściwie napięty, itd.
do 16-18 lat
Na treningu.
Bez względu na to czy trener jest obecny czy też nie, zawodnik w tym wieku powinien:
- ćwiczyć zawsze z pełną intensywnością i wysoką jakością (pełna koncentracja i wysiłek)
- zachowywać kontrolę emocjonalną (zarówno w czasie treningów jak i meczów)
Podczas turniejów.
Zawodnicy powinni:
- samodzielnie rezerwować korty na treningi i zadbać o piłki
- organizować sobie budzenie (np. telefoniczne)
- samodzielnie zdobywać informacje na temat przeciwników
- utrzymywać właściwe nawyki żywieniowe (wybierać właściwe rodzaje pożywienia – dużo
owoców i warzyw, makaron, ryby, białe mięso; jeśli to konieczne pójść kupić właściwe rzeczy
zamiast jeść bezwartościowe posiłki)
-
-
znaleźć własny, najbardziej skuteczny sposób przygotowywania się do meczów
spakować torbę na mecz (plastry na pęcherze, zapasowe sznurowadła, czekoladę lub
banany, zapasowy ubiór, ręcznik itp.)
samodzielnie naciągać rakiety ( w domu)
znać gradację turniejów tenisowych (junior, satellites, futures, itd.), systemy rankingowe,
zasady turniejowe (kiedy wpisywać się na listę lucky-loser lub deblową, itd.) a także
szczegółowe przepisy gry w tenis
dowiadywać się kiedy gra następny mecz
ocenić własny występ po meczu.
Często powyższe zadania są wykonywane przez rodziców lub trenera, którzy myślą, że w ten sposób
pomagają młodemu zawodnikowi. Rodzice/trener powinni jedynie towarzyszyć młodemu zawodnikowi
w wykonywaniu tych zadań, gdyż ich celem powinna być jak największa niezależność zawodnika.
Pamiętajcie Rodzice, że nie zawsze będziecie obok.
Poprzez stopniowe nakładanie odpowiedzialności na młodych zawodników, zwiększamy ich
niezależność i pewność siebie, co w konsekwencji prowadzi ich do profesjonalnego podejścia do
tenisa. Podstawowym celem trenera i rodziców powinno być do tego, aby młody zawodnik nie był od
nich zależny.
POWIĄZANIE MIĘDZY JUNIORSKIM I PROFESJONALNYM TENISEM
Udział w turniejach liczących się do Światowego Rankingu Juniorskiego było dla wielu obecnych
zawodników czołówki profesjonalnego tenisa istotnym wydarzeniem. Badania list Światowego
Rankingu Juniorskiego ITF publikowanej na koniec roku wskazują, że 50% zawodników z pierwszej
dziesiątki przełamało się do pierwszej 100-tki męskiego i żeńskiego profesjonalnego tenisa.
Ilustrują to poniższe dane, które pokazują liczbę zawodników z pierwszej 10-tki juniorskiego rankingu
ITF, którzy kiedykolwiek znaleźli się w pierwszej 100-tce męskiego lub żeńskiego rankingu (stan na
czerwiec 1995).
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
CHŁOPCY
4
7
7
6
8
2
3
DZIEWCZĘTA
4
7
5
6
6
4
4
Średnia liczba chłopców 5,2 rocznie
Średnia liczba dziewcząt 5,1 rocznie
Zależność ta uwidoczniła się jeszcze bardziej, gdy przeanalizowano 30 najlepszych juniorów i juniorki
pod koniec 1993 roku. Analiza ta pokazała jak radzili sobie wśród profesjonalistów wciągu czterech
kolejnych lat (do 1997 r.).
KOBIETY
25% trafiło do pierwszej 100-tki
51% trafiło do pierwszej 150-tki
70% trafiło do pierwszej 200-tki
MĘŻCZYŹNI
26% trafiło do pierwszej 100-tki
53% trafiło do pierwszej 200-tki
61% trafiło do pierwszej 300-tki
WNIOSEK
Dotarcie do pierwszej 30-tki Światowego Rankingu Juniorów ITF jest dobrą zapowiedzią sukcesów w
przyszłości i dlatego zawodnicy, którzy chcą stać się zawodowymi tenisistami powinni najpierw
sprawdzić się w tenisie juniorskim, zanim skupią się na zawodowstwie.
TYPOWA DROGA DO KARIERY TNEISOWEJ DLA JUNIORA
Zaleca droga do kariery czołowego juniora lub juniorki:
-
osiągnąć najpierw 2-gie miejsce w rankingu krajowym juniorów
po to, by potem skupić się na turniejach regionalnych do 14 i 16 lat, starając się osiągnąć jak
najwyższą pozycję rankingową (pierwsza 30-tka)
następnie skupić się na turniejach serii ITF Junior Curcuit i starać się osiągnąć pierwszą 20tkę Światowego Rankingu Juniorskiego. Taka pozycja na listach rankingowych zapewni
zawodnikowi udział we wszystkich najważniejszych turniejach (włączając turnieje Wielkiego
Szlema dla juniorów). Junior, który chce osiągnąć miejsce w pierwszej 20-tce powinien też
próbować kilka razy w roku zagrać w turnieju dla zawodowców, by nabrać doświadczenia.
Kiedy zawodnik osiągnie już pierwszą 20-tkę klasyfikacji juniorów, powinien skupić się na poprawianiu
swojej pozycji w rankingach dla zawodowców poprzez granie głównie w turniejach ITF dla kobiet lub
mężczyzn, nierezygnując z gry w najważniejszych imprezach juniorskich. Jak pokazują powyższe
statystyki, jeśli zawodnik sprawdza się jako junior, to istnieje duża szansa, że osiągnie wysoką pozycję
w zawodowym tenisie.
PLANOWANIE HARMONOGRAMU TURNIEJÓW
Jest kilka istotnych czynników, które trzeba wziąć pod uwagę chcąc stworzyć optymalny
harmonogram turniejów:
· wiek zawodnika: istnieją ograniczenia wiekowe określające, ile tygodni może grać tenisista
poniżej 16 roku życia w turniejach dla zawodowców. Zawodnicy poniżej 12
roku życia mogą w sumie grać 4 tygodnie w turniejach poza krajem i nie
mogą uczestniczyć w turniejach do 18 lat z serii ITF Junior Events.
· Rodzaj turnieju: juniorzy 12-letni i starsi, którzy chcą w przyszłości osiągnąć czołówkę
zawodowego tenisa, powinni grać w różnorodnych turniejach m.in.
krajowych, juniorskich i niektórych zawodowych, a także na różnych
nawierzchniach.
· Ilość tygodni turniejowych na rok zależy od celu, jaki zawodnik chce osiągnąć i od jego
stosunku do nauki. Konieczne jest takie zaplanowanie haromonogramu,
aby zawodnik nabrał niezbędnego doświadczenia turniejowego,
kontynuując przy tym naukę. Podczas wakacji (około 20 tygodni w roku)
tenisista między 13 a 17 rokiem życia może brać udział w dowolnej liczbie
turniejów bez negatywnego wpływu na naukę. Pamiętaj, że tylko sześć
najlepszych wyników turniejowych liczy się do klasyfikacji na liście
juniorskiej ITF. Jest ważne aby być w dobrych stosunkach ze szkołą
zawodnika i jego nauczycielami, po to, aby w przypadku kiedy musiałby on
wyjeżdżać w czasie szkoły, byliby oni w stanie poświęcić mu trochę
swojego wolnego czasu i nadrobić z nim zaległości.
· Odpoczynek i regeneracja. Nie zaleca się grania dłużej niż pięć tygodni pod rząd poza krajem
zawodnika. Jednakże koszty podróży mogą czasem uniemożliwić powrót do
kraju i trzeba będzie grać ponad pięć turniejów pod rząd. Odpowiedni
odpoczynek pomoże uniknąć kontuzji i wypalenia.
· Ilość i jakość meczy w ciągu roku. Zawsze istnieją wyjątki, ale generalnie uważa się, że
między 12 a 18 rokiem życia należy grać dużo meczy po to, aby nabrać jak
najwięcej doświadczenia. Mówiąc mecze, mamy na myśli „wartościowe
mecze” np. takie, kiedy wynik nie jest pewny w chwili, gdy zawodnicy
wychodzą na kort. Wiarygodnym wskaźnikiem dobrego harmonogramu jest
stosunek wygranych do przegranych meczów zawodnika, który na koniec
roku powinien wynosić 2 zwycięstwa do 1 przegranej. Oznacza to, że mimo
iż harmonogram powinien być zaplanowany z wyprzedzeniem, może
pojawić się konieczność zmiany planów, w celu poprawienia tego stosunku.
· Przemyślenia nt. współzawodnictwa. Jest to istotne, aby rodzice i trenerzy zrozumieli, że
współzawodnictwo nie jest czymś złym. Współzawodnictwo jest w zasadzie
czymś bardzo dobrym. Na ogół jedynym problemem jest nadmierna reakcja
rodziców i trenerów na złe wyniki zawodnika. Zawodnicy nigdy nie powinni
unikać meczy ani „ukrywać się” przed swoimi przeciwnikami. Grając mniej
meczy, zawodnicy w efekcie będą doświadczać większej presji. Grając
dużo meczy na różnych nawierzchniach, zawodnik zaczyna grać rutynowo i
w ten sposób presja się zmniejsza. Aby zawodnik osiągnął wysoki poziom,
·
·
·
·
musi on polubić wyzwania, jakie stawiają przed nim mecze i uświadomić
sobie, że raz będzie wygrywał a raz przegrywał. Najważniejsze jest, aby
zawodnik dawał z siebie 100% w każdym meczu, bez względu na
okoliczności. To właśnie jest prawdziwa siła.
Cele i priorytety zawodnika. Juniorzy mogą grać w wielu różnych kategoriach. Decyzja w
jakich turniejach zawodnik powinien wziąć udział, będzie zależała od tego,
na czym się on obecnie skupia. A to będzie zależało od jego obecnej
sytuacji na listach rankingowych. Co on chce osiągnąć? Rozwój czołowego
zawodnika powinien zawierać najpierw plan zdobycia 1 lub 2 miejsca w
kraju. Zawodnik powinien podążać opisaną DROGĄ DO KARIERY
stopniowo, osiągając zaplanowane pozycje na listach rankingowych
regionalnych, juniorskich ITF itd. Zawodnik może, a nawet powinien grać
nadal w turniejach na wyższym poziomie dla nabywania doświadczenia, ale
powinien przede wszystkim skupić się na osiągnięciu założonej pozycji w
rankingu do momentu, gdy zostanie ona osiągnięta. Juniorzy nie powinni
też unikać grania w turniejach w swojej grupie wiekowej, przeciwko
zawodnikom, którzy zajmują podobne pozycje w rankingach jako, że
mecze, w których oboje mają równe szanse na wygraną pomagają
kształtować odwagę i charakter. Łatwiej jest grać gdy nikt nie spodziewa się
wygranej. Trudniej zaś gra się gdy wygrana jest oczekiwana.
Koszty związane z turniejami/układanie harmonogramu. Wszystkie harmonogramy powinny
być ułożone przynajmniej 3 m-ce wcześniej. Poniższa kolejność jest
pomocna w układaniu harmonogramu: najpierw ułóż idealny plan, czyli taki,
który zrealizowałbyś mając wystarczająco dużo pieniędzy. Następnie
zorientuj się ile pieniędzy zawodnik jest w stanie uzyskać od swojego
związku, klubu, rodziny czy od sponsorów. Kiedy już mamy ustalony
budżet, staramy się aby zawodnik wykonał taką część planu idealnego na
jaką nas stać. Układając harmonogram, miej na uwadze fakt, iż na
turniejach juniorskich często zawodnikom gwarantuje się zakwaterowanie i
transport na miejscu. Więc są one zdecydowanie tańsze od turniejów dla
zawodowców, gdzie nie ma takich udogodnień. Warto też sprawdzić, w
jakim miejscu odbywa się turniej. Jako, że czasami warto zapłacić trochę
więcej za przelot, ale zagrać w turnieju, gdzie pozostałe koszty są dużo
niższe.
Deble. Zachęcaj dziecko do gry w debla nie tylko ze względu na fakt, iż rozwija on
umiejętności gry zespołowej, ale dlatego też, że gra podwójna pozwala na naukę najbardziej
ofensywnego styl gry.
Wnioski. Kiedy zawodnik kończy 13/14 lat, jest technicznie ukształtowany, trening techniczny
staje się coraz mniej istotny. To co staje się coraz istotniejsze, to organizacja i planowanie
treningów i harmonogramu turniejów zawodnika. Pomaganie zawodnikowi w tych
czynnościach jest bardzo istotnym zadaniem rodziców i trenera.
WIEK
RODZAJ
TURNIEJÓW
ILOŚĆ
TYGODNI /
ROK
5-10
2-5
12-15 · krajowe juniorskie
· międzynarodowe
juniorskie
(Mistrzostwa Świata
Juniorów w Tenisie)
· krajowe seniorskie
· klubowe/drużynowe 4-8
· Women’s
Circuit 3-6
1-2
Events ($ 10.000)
ILOŚĆ
MECZY /
ROK
60/70 singli
25/45 debli
OSIĄGNIĘCIA
RANKINGOWE
PRZYBLIŻONE
KOSZTY / ROK
Krajowa
grupa US $ 7.000
wiekowa: 1
ITF Junior: (girls
top 100)
Regionalny
ranking juniorski:
top 30
ATP: wcale
WTA: 1000-800
OGÓŁEM:15-31
15-17 · krajowe juniorskie
· międzynarodowe
juniorskie (NEC
2-4
5-10
70/80 singli
30/50 debli
Krajowa
grupa US$ 12.000
wiekowa: 1
ITF Junior: top 50
World Youth Cup)
· krajowe seniorskie 5-10
· klubowe/drużynowe 2-4
· ITF Men’s Circuit
(Satellite: $ 10.000 $ 15.000 Futures)
lub
· ITF Women’s
Circuit Events ($
2-5
25.000 - $ 50.000)
ATP: 800
WTA: 800-200
Fed Cup Team
OGÓŁEM: 16-33
17-18 · krajowe juniorskie
· międzynarodowe
juniorskie (ITF
Sunshine &
Connolly
Continental Cup)
· krajowe seniorskie
· klubowe/drużynowe
· ITF Men’s Circuit
(Satellite: $ 10.000 $ 15.000 Futures)
lub
· ITF Women’s
Circuit Events ($
25.000 - $ 50.000)
· ATP Challenger lub
imprezy WTA
19+
21+
1-2
10
Krajowa
grupa US$ 15.000
wiekowa: 1
ITF Junior: top 20
ATP: około 300
WTA: 250-80
Davis Cup/Fed
Cup Team
80/90 singli
pow. 50
debli
Krajowy: top 2
ATP: top 150
WTA: top 100
US$ 25.000
(nagrody
pieniężne mogą
kompensować
te koszty)
80/90 singli
pow. 50
debli
Krajowy: 1-10
ATP: 100-20
WTA: top 50
pokrywane z
zarabianych
pieniędzy
5-10
2
12
2
OGÓŁEM: 32-38
· Krajowe z
nagrodami
pieniężnymi
· Drużynowe/klubowe
· ITF Men’s Circuit
(Satellite: $ 10.000 $ 15.000 Futures)
lub
· ITF Women’s
Circuit Events ($
25.000 - $ 75.000)
· ATP Challenger
· WTA/ATP Tour
· Wielki
Szlem/Davis/Fed
Cup
5
2
·
·
·
·
10
13
4-8
4
ATP Challenger
WTA/ATP Tour
Wielki Szlem
Davis/Fed Cup
80/90 singli
35/55 debli
8-10
3-6
2-8
2-4
OGÓŁEM: 22-35
OGÓŁEM: 31-35
Powyższe informacje zawierają wskazówki co, do turniejów i imprez na jakich zawodnik powinien się
skupiać w różnym wieku. Ponieważ dziewczynki fizycznie szybciej dojrzewają od chłopców (ok. 12
roku życia), mogą wcześniej z powodzeniem zacząć grać w profesjonalnych zawodach niż chłopcy.
WNIOSKI
Oczywiste jest, że miłość i zrozumienie ze strony rodziców jest ważne w „tworzeniu” wielkich
tenisistów. Jeśli wszyscy zainteresowani: zawodnicy, trenerzy i rodzice zrozumieją, że włożony
wysiłek jest czynnikiem, który ostatecznie określa gracza, wtedy treningi i mecze tenisowe staną się
zdrową aktywnością dla najmłodszych.
Rodzice powinni pełnić rolę „modelu” pokazując dzieciom, jak potrafią sobie radzić ze stresem
juniorskich turniejów tenisowych. Jeśli rodzice, którzy są już dojrzałymi ludźmi tego nie potrafią... to jak
mamy się tego spodziewać po młodych, często niedojrzałych zawodnikach?
Twoje dziecko potrzebuje Cię przede wszystkim jako rodzica. W tej roli jesteś niezastąpiony. Nie
zapominaj, że na pierwszym miejscu jest Twoje dziecko, a dopiero potem tenis.
Tenis powinien być zdrowym, przyjemnym i pozytywnym doświadczeniem zarówno dla dzieci, jak i dla
rodziców. Mamy nadzieję, że ten artykuł pomoże Ci zachować równoważne podejście do tenisa i
ponad wszystko, pozwoli Ci dobrze się bawić udziałem w tej grze.