pobierz - BIP MC

Badanie społeczne dotyczące poznania opinii
społeczeństwa na temat przechodzenia z
nadawania analogowego na cyfrowe w
radiofonii naziemnej
na zlecenie
Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji
Opracowanie:
Spis treści
1.
Wstęp ........................................................................................................................ 2
2.
Metodologia .............................................................................................................. 2
3.
Analiza wyników badania ........................................................................................... 2
4.
Podsumowanie wyników ..........................................................................................17
5.
Spis wykresów ..........................................................................................................20
6.
Spis tabel ..................................................................................................................21
1
1. Wstęp
Badanie społeczne dotyczące opinii społeczeństwa na temat przechodzenia z nadawania
analogowego na cyfrowe w radiofonii naziemnej zrealizowane zostało w maju 2014 roku
przez instytut Millward Brown na zlecenie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji.
2. Metodologia
Badanie realizowane było techniką CAPI - bezpośredniego wywiadu ankieterskiego w
domach respondentów - z kwestionariuszem wyświetlanym na laptopie. Ankieter odczytywał
pytania wyświetlające się na monitorze laptopa, zaznaczał odpowiedzi wskazane przez
respondenta (pytania zamknięte) lub zapisywał treść wypowiedzi respondenta (pytania
otwarte). Technika CAPI pozwala na prezentowanie materiałów wspomagających takich jak
karty odpowiedzi lub pliki multimedialne.
Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej próbie 1009 Polaków w wieku 18-75 lat.
3. Analiza wyników badania
Słuchanie radia jest nadal w Polsce zjawiskiem popularnym i powszechnie występującym.
Ponad 70% Polaków słucha radia co najmniej raz w tygodniu, natomiast 45,6% słucha radia
codziennie. Tak wysoka słuchalność oznacza, że proces cyfryzacji radia w Polsce będzie
dotyczył większości pełnoletnich mieszkańców kraju.
Wykres 1. Proszę powiedzieć, jak często słucha Pan(i) radia?
Codziennie
23,7%
Kilka razy w tygodniu
45,6%
6,1%
Mniej więcej raz w
tygodniu
6,8%
17,9%
Rzadziej niż raz w tygodniu
W ogóle nie słucham radia
Podstawa: Wszyscy respondenci, N=1009
2
Mężczyźni słuchają radia częściej niż kobiety i bardziej regularnie - częściej wskazywali,
że słuchają radia codziennie. Ich większe zainteresowanie radiem prawdopodobnie można
częściowo tłumaczyć stosunkowo większym zainteresowaniem tematyką polityczną
i gospodarczą (to wiemy m.in. z badania PBC, czytelnictwa prasy, w którym padają pytania
o zainteresowanie tematami w prasie), które są domeną radia. Im wyższe wykształcenie, tym
większe zainteresowanie aktualnym wiadomościami z kraju i ze świata, polityką
i gospodarką. To wyjaśnia, dlaczego im wyższe wykształcenie, tym rzadziej pojawiały się
deklaracje o nie słuchaniu radia w ogóle. Osoby młode i w średnim wieku nieco rzadziej niż
te powyżej 40 roku życia słuchają radia codziennie.
Tabela 1. Częstotliwość słuchania radia – w podziale na zmienne demograficzne
N=
Ogółem
1009
mężczyzna
kobieta
482
528
18-24 lata
25-39 lat
40-59 lat
60 lub więcej
111
302
362
234
podstawowe
zasadnicze
zawodowe
średnie
wyższe
182
Kilka
Codziennie razy w
tygodniu
45,6%
17,9%
Płeć respondenta
50,3%
17,8%
41,2%
18,0%
Kategoria wieku
39,2%
20,1%
42,6%
20,9%
48,1%
16,4%
48,4%
15,2%
Poziom wykształcenia
34,1%
13,9%
Mniej
W ogóle
Rzadziej
więcej
nie
niż raz w
raz w
słucham
tygodniu
tygodniu
radia
6,8%
6,1%
23,7%
7,7%
5,9%
4,2%
7,8%
20,0%
27,1%
8,0%
7,9%
5,9%
6,0%
8,9%
6,7%
6,9%
2,6%
23,9%
21,9%
22,6%
27,8%
9,8%
6,4%
35,8%
247
46,2%
16,5%
8,6%
5,6%
23,2%
325
253
49,9%
48,1%
17,0%
23,0%
3,9%
6,5%
6,8%
5,5%
22,5%
17,1%
Ponad 2/3 badanych jako miejsce słuchania radia wskazało dom, natomiast 41% słucha radia
w samochodzie. Znacznie niższe wskazania, jako miejsce słuchania radia otrzymała praca –
jedynie 18,2%, natomiast wśród pracujących respondentów wskaźnik ten był naturalnie
wyższy, osiągnął wartość nieco ponad 30%. To stosunkowo wysoki wynik zważywszy,
że radio jest medium dość inwazyjnym i jego słuchanie nie w każdej profesji jest w ogóle
3
możliwe. Dzięki rozwojowi technologii mobilnych możliwe stało się słuchanie radia
praktycznie w każdym miejscu, również w komunikacji miejskiej. Aczkolwiek to miejsce
słuchania radia wskazało zaledwie 3,4% respondentów.
Wykres 2. W jakich miejscach zazwyczaj słucha Pan(i) radia?
W domu
66,8%
W samochodzie
41,1%
W pracy
W środkach komunikacji miejskiej /
podczas podróży
W innym miejscu
18,2%
3,4%
0,8%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Podstawa: Osoby, które wskazały, że słuchają radia, N=770
Mężczyźni istotnie częściej wymieniali samochód, jako miejsce gdzie słuchają radia co może
być związane z faktem, że częściej niż kobiety mają prawo jazdy, częściej też wykonują
zawody związane z jazdą samochodem. Kobiety natomiast w zdecydowanej większości
preferują słuchanie radia w domu. Osoby młode w wieku 25-39 lat, ze względu na swoją
aktywność zawodową istotnie częściej słuchają radia w samochodzie (57,9%) oraz w pracy
(25,2%). Wraz z wiekiem rośnie odsetek osób słuchających radia w domu – wśród osób
w wieku 25-39 lat w domu radia słucha 55,3%, natomiast w grupie powyżej 60 lat zjawisko to
osiąga wskazania na poziomie 92%. Wraz z poziomem wykształcenia wzrasta odsetek osób,
które słuchają radia w samochodzie co może być związane z wysokością zarobków, a co za
tym idzie częstszym posiadaniem samochodu wyposażonego w radio – wśród osób
z wykształceniem podstawowym tylko 18,7% słucha radia w samochodzie, natomiast wśród
osób z wyższym wykształceniem odsetek ten wyniósł 57,5%. Im wyższe wykształcenie tym
rzadsze słuchanie radia w domu. W domu słucha radia 85,4% osób z wykształceniem
podstawowym i 57,6% - z wyższym.
4
mężczyzna
kobieta
385
384
18-24 lata
25-39 lat
40-59 lat
60 lub więcej
85
236
280
169
podstawowe
zasadnicze zawodowe
średnie
wyższe
117
190
252
210
66,8%
41,1%
Płeć respondenta
58,9%
51,0%
74,8%
31,3%
Kategoria wieku
62,1%
43,1%
55,3%
57,9%
62,9%
39,5%
91,8%
19,5%
Poziom wykształcenia
85,4%
18,7%
70,6%
38,7%
63,0%
40,0%
57,6%
57,5%
Inne
770
W środkach
komunikacji
miejskiej \
podczas
podróży
Ogółem
W pracy
W domu
N=
W samochodzie
Tabela 2. Miejsce słuchania radia - w podziale na zmienne demograficzne
18,2%
3,4%
0,8%
20,9%
15,5%
3,1%
3,7%
0,4%
1,2%
9,7%
25,2%
23,2%
4,1%
9,9%
4,0%
2,4%
1,1%
0,9%
0,2%
1,0%
1,3%
6,5%
17,4%
21,7%
20,5%
1,6%
1,9%
5,0%
3,9%
1,9%
0,6%
1,2%
0,0%
Większość Polaków posiada w swoim gospodarstwie domowym odbiornik radiowy. Zmienne
demograficzne nie mają wpływu na odsetek osób posiadających odbiornik radiowy. Średnia
liczba odbiorników w gospodarstwie domowym wyniosła 1,1, natomiast w samochodzie 0,6.
Wykres 3. Czy w Pana(i) gospodarstwie domowym znajduje się odbiornik radiowy?
27,4%
Tak
Nie
72,6%
Podstawa: Osoby, które wskazały, że słuchają radia, N=770
5
Najczęściej wymienianym sposobem odbioru sygnału radiowego był odbiór tradycyjny za
pośrednictwem anteny i radioodbiornika naziemnego – w ten sposób radio odbiera ponad
67% badanych. Pozostałe sposoby odbioru uzyskały znacznie niższe wskazania – za
pośrednictwem radioodbiornika w samochodzie 27,8%, za pośrednictwem sieci kablowej
10,8%. Mimo coraz większej powszechności Internetu oraz urządzeń mobilnych,
wykorzystanie do odbioru sygnału radiowego jest wciąż niewielkie – odpowiednio 6,3%
i 3,2%.
Wykres 4. Sposób odbioru sygnału radiowego
za pośrednictwem anteny i radioodbiornika
naziemnego
67,0%
za pośrednictwem radioodbiornika w samochodzie
27,8%
za pośrednictwem sieci kablowej
10,8%
za pośrednictwem Internetu
6,3%
za pośrednictwem anteny satelitarnej
4,9%
za pośrednictwem urządzeń mobilnych, np. telefon
komórkowy, odtwarzacza mp3/mp4
3,2%
inny sposób
0,1%
nie wiem / trudno powiedzieć
7,0%
0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Podstawa: Osoby posiadające odbiornik radiowy w gospodarstwie domowym, N=732
Mężczyźni częściej niż kobiety słuchają radia w samochodzie, dlatego też istotnie częściej
wskazywali, że odbierają sygnał radiowy właśnie za pośrednictwem radioodbiornika
samochodowego (34,3%). W wieku największej aktywności zawodowej, czyli w przedziale
25-39 lat, słuchanie radia za pośrednictwem odbiornika samochodowego jest stosunkowo
bardziej popularne, niż w pozostałych kategoriach wieku (35,1% wobec 27,8% średnio
w populacji słuchaczy). Natomiast wraz z poziomem wykształcenia spada odsetek osób
słuchających radia za pomocą anteny i radioodbiornika naziemnego – wśród osób
z wykształceniem podstawowym sposób ten wskazywało 75,1%, natomiast wśród badanych
6
z wyższym wykształceniem 60,8% (to naturalnie związane jest ze słuchaniem radia w domu,
podobnie z wykształceniem powiązanym). Na sposób odbioru sygnału radiowego ma także
wpływ wielkość miejsca zamieszkania – mieszkańcy wsi istotnie częściej wskazywali,
że słuchają radia za pomocą anteny oraz radioodbiornika naziemnego.
Tabela 3. Sposób odbioru sygnału radiowego - w podziale na zmienne demograficzne
Urządzenia
mobilne
Inne
Nie wiem
0,1%
7,0%
5,7%
4,1%
4,0%
2,3%
0,2%
0,0%
3,4%
10,5%
6,7%
6,2%
4,3%
3,5%
9,3%
5,6%
1,2%
0,4%
0,0%
0,0%
0,0%
0,4%
9,5%
4,4%
7,2%
8,5%
2,7%
4,5%
1,4%
3,3%
0,0%
0,4%
7,1%
6,4%
7,1%
4,3%
4,7%
2,6%
0,0%
0,0%
6,2%
8,6%
73,0%
62,8%
25,4%
13,0%
6,3%
41,8%
12,9% 12,0%
Wielkość miejscowości
33,3%
6,4%
5,2%
24,7%
15,3%
6,8%
4,4%
5,1%
3,6%
3,6%
0,0%
0,3%
4,3%
10,6%
142
73,5%
24,5%
12,1%
3,6%
2,6%
1,9%
0,0%
2,8%
76
45,9%
23,2%
10,5%
14,2%
10,6%
2,4%
0,0%
13,9%
67,0%
mężczyzna
kobieta
361
372
67,2%
66,8%
18-24 lata
25-39 lat
40-59 lat
60+
85
203
268
177
62,3%
67,5%
61,8%
76,5%
podstawowe
zasadnicze
zawodowe
średnie
wyższe
134
175
75,1%
73,4%
226
195
62,4%
60,8%
wieś
miasta do 100
tys.
miasta 100-499
tys.
miasta ponad
500 tys.
281
233
Internet
3,2%
732
Sieć kablowa
4,9%
Ogółem
Radioodbiornik w
samochodzie
27,8%
10,8%
6,3%
Płeć respondenta
34,3%
7,9%
8,1%
21,4%
13,6%
4,5%
Kategoria wieku
29,4%
12,8%
7,7%
35,1%
9,7%
11,6%
26,9%
12,9%
5,3%
20,1%
7,7%
1,2%
Poziom wykształcenia
14,5%
7,5%
1,7%
25,7%
8,0%
3,5%
Antena i
radioodbiornika
naziemny
Anteny satelitarnej
N=
Blisko 2/3 respondentów nigdy nie zetknęła się z terminem „cyfryzacja radia” co być może
wynika z niedostatecznej informacji na temat tego procesu w ogólnodostępnych mediach.
Wiele na temat procesu cyfryzacji radia słyszało jedynie 8,7% badanych.
7
Wykres 5. Proszę powiedzieć, czy słyszał(a) Pan(i) lub czytał(a) cokolwiek o procesie
cyfryzacji radia, czyli zastąpieniu w Polsce, w radiofonii naziemnej, nadawania
analogowego nadawaniem w technice cyfrowej?
8,7%
Tak, wiele o tym
słyszałem(am)
25,9%
Tak, trochę o tym
słyszałem(am)
Nigdy o tym nie
słyszałem(am)
65,3%
Podstawa: Wszyscy respondenci, N=1009
Zapewne większym zainteresowaniem mężczyzn nowinkami technologicznymi można
tłumaczyć, że do grupy tej istotnie częściej dotarły informacje na temat procesu cyfryzacji.
Przy czym dobrze poinformowanych jest na ten temat 11,7% mężczyzn i 6% kobiet,
a ograniczone informacje dotarły do 32% mężczyzn i 20,4% kobiet. Inne zmienne
demograficzne nie miały wpływu na to czy badani zetknęli się z pojęciem cyfryzacji radia.
Tabela 4. Proszę powiedzieć, czy słyszał(a) Pan(i) lub czytał(a) cokolwiek o procesie
cyfryzacji radia, czyli zastąpieniu w Polsce, w radiofonii naziemnej, nadawania
analogowego nadawaniem w technice cyfrowej?
N=
Ogółem
1009
mężczyzna
kobieta
482
528
18-24 lata
25-39 lat
40-59 lat
60+
111
302
362
234
Tak, trochę o
tym
słyszałem(-am)
8,7%
25,9%
Płeć respondenta
11,7%
32,0%
6,0%
20,4%
Kategoria wieku
5,6%
25,7%
9,9%
23,2%
9,4%
28,4%
7,6%
25,7%
Tak, wiele o tym
słyszałem(-am)
Nigdy o tym nie
słyszałem(-am)
65,3%
56,3%
73,6%
68,7%
66,9%
62,1%
66,7%
8
Większość respondentów (62,1%) o procesie cyfryzacji radia dowiedziało się z telewizji.
Pozostałe środki masowego przekazu były wskazywane zdecydowanie rzadziej – radio
(27,9%), Internet (8%). Prawdopodobne jest, że badani mylą proces cyfryzacji radia
z procesem cyfryzacji telewizji naziemnej, który był tematem szeroko zakrojonej kampanii
informacyjnej. Na pochodzenie informacji na temat cyfryzacji radia nie miały wpływu
zmienne demograficzne.
Wykres 6. Skąd dowiedział(a) się Pan(i) o procesie cyfryzacji radia w Polsce?
Telewizja
62,1%
Radio
27,9%
Internet
8,0%
Znajomi/Rodzina
5,4%
Prasa
2,1%
Inne źródło
0,2%
Nie wiem/trudno powiedzieć
6,8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Podstawa: Respondenci, którzy wskazali, że słyszeli o procesie cyfryzacji radia, N=350
Wśród osób, które zetknęły się z informacjami na temat procesu cyfryzacji radia połowa jest
zdania, że ich wiedza na ten temat jest niewystarczająca. Tak niska samoocena wiedzy
wynika z braku ogólnodostępnych informacji, które wyjaśniałyby na czym proces cyfryzacji
radia polega i jakie działania zostaną podjęte przez służby państwowe, a jakie procedury
powinni podjąć słuchacze. Jedynie niecałe 6% uznaje, że wie wystarczająco wiele na temat
tego procesu.
9
Wykres 7. Wykres. Jak ocenia Pan(i) stan swojej wiedzy na temat procesu cyfryzacji
radiofonii naziemnej w Polsce?
(skala od 1 do 5, gdzie 5 oznacza, że uznaje ją Pan(i) za w pełni wystarczającą, a 1 – za
zupełnie niewystarczającą.
zupełnie
niewystarczająca
11,6%
2
5,9%
3
4,1%
50,3%
16,4%
4
w pełni wystarczająca
11,7%
Nie wiem \ trudno
powiedzieć
Podstawa: Respondenci, którzy wskazali, że słyszeli o procesie cyfryzacji radia, N=350
Brak wystarczającej wiedzy na temat procesu cyfryzacji sprawia, że respondentom trudno
jest ocenić czy jest to proces potrzebny czy niepotrzebny, co odzwierciedlają bardzo
podobne odsetki wskazań dla każdej z kategorii: 29% badanych (suma wskazań „zupełnie
niepotrzebny” oraz „raczej niepotrzebny”) jest zdania, że proces cyfryzacji radiofonii
naziemnej w Polsce jest niepotrzebny, a 32,9% respondentów jest przeciwnego zdania (przy
czym tylko niecałe 5% jest przekonanych, że to bardzo potrzebna zmiana). Należy zwrócić
uwagę na wysoki odsetek wskazań „nie wiem/nie mam zdania”.
Wykres 8. Jaka jest Pana(i) opinia na temat procesu cyfryzacji radiofonii naziemnej w
Polsce?
Jest to zupełnie
niepotrzebny proces
12,3%
38,1%
4,8%
Jest to raczej niepotrzebny
proces
16,7%
28,1%
Jest to raczej potrzebny
proces
Jest to bardzo potrzebny
proces
Nie wiem/ nie mam zdania
Podstawa: Wszyscy respondenci, N=1009
10
Kobiety istotnie częściej nie miały opinii na temat procesu cyfryzacji radiofonii naziemnej
w Polsce co zapewne związane jest z ich mniejszą wiedzą w tym temacie. Mężczyźni częściej
słuchają radia co może tłumaczyć dlaczego częściej byli zdania, że jest to proces potrzebny
(31,9%). Wraz z wykształceniem rośnie odsetek wskazań, że proces cyfryzacji radia jest raczej
potrzebny.
Tabela 5. Opinia na temat procesu cyfryzacji radiofonii naziemnej w Polsce – w podziale na
zmienne demograficzne
Ogółem
mężczyzna
kobieta
18-24 lata
25-39 lat
40-59 lat
60 lub więcej
podstawowe
zasadnicze
zawodowe
średnie
wyższe
Jest to
Jest to
Jest to zupełnie Jest to raczej
raczej
bardzo
N=
niepotrzebny niepotrzebny
potrzebny potrzebny
proces
proces
proces
proces
1009
12,3%
16,7%
28,1%
4,8%
Płeć respondenta
482
10,7%
17,6%
31,9%
6,0%
528
13,8%
15,8%
24,7%
3,7%
Kategoria wieku
111
9,4%
20,1%
29,9%
3,6%
302
12,6%
20,3%
26,2%
4,5%
362
14,7%
13,0%
27,8%
6,3%
234
9,7%
16,0%
30,2%
3,5%
Poziom wykształcenia
182
18,7%
18,8%
22,5%
2,5%
Nie wiem \
nie mam
zdania
38,1%
33,9%
42,0%
37,0%
36,4%
38,2%
40,6%
37,6%
247
13,2%
17,6%
23,8%
6,4%
38,9%
325
253
9,7%
10,4%
17,7%
12,5%
27,9%
37,0%
6,2%
3,2%
38,6%
36,9%
Respondenci, którzy wskazali, że proces cyfryzacji radiofonii naziemnej w Polsce jest
potrzebny, jako uzasadnienie tej opinii wymieniali przede wszystkim powody związane
z jakością odbioru sygnału radiowego - odbiór analogowy jest niedoskonały i zdarzają się
zakłócenia (38,2%), poza tym odbiór analogowy jest już przestarzałą technologią (34,7%),
którą można zamienić na nowszą, bardziej funkcjonalną. 19% respondentów uważa, że
cyfryzacja radia pozwoli także na rozwój stacji radiowych.
11
Wykres 9. Dlaczego uważa Pan(i), że proces cyfryzacji radia w Polsce jest potrzebny?
Odbiór analogowy jest niedoskonały, zdarzają
się zakłócenia w odbiorze
38,2%
Odbiór analogowy jest przestarzały
34,7%
Możliwość odbioru dobrej jakości dźwięku w
radiu w czasie ruchu
Możliwość odbierania wszystkich dotychczas
istniejących stacji w całym kraju
27,0%
25,2%
Możliwość powstania nowych stacji radiowych
19,0%
Inny powód
0,2%
Nie wiem/trudno powiedzieć
8,3%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Podstawa: Respondenci, którzy wskazali, że proces cyfryzacji radia jest potrzebny, N=322
Przeciwnicy wprowadzania cyfryzacji radiofonii naziemnej w Polsce wskazali, że proces
cyfryzacji jest przede wszystkim zbyt kosztowny (43,1%), a poza tym w ich opinii obecny
odbiór analogowy jest wysokiej jakości i w pełni satysfakcjonuje słuchaczy radia (42,5%).
Wykres 10. Dlaczego uważa Pan(i), że proces cyfryzacji radia w Polsce nie jest potrzebny?
Jest zbyt kosztowny
43,1%
Jestem w pełni zadowolony(a) z
odbioru analogowego
42,5%
Nie chcę wymieniać odbiornika
radiowego na cyfrowy
17,5%
Inny powód
1,2%
Nie wiem/trudno powiedzieć
11,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Podstawa: Respondenci, którzy wskazali, że proces cyfryzacji radia jest niepotrzebny, N=292
Badanych zapytano o to, jakie działania należy podjąć aby móc odbierać radio w technologii
cyfrowej. Przy ogólnie bardzo niskim poziomie wiedzy na temat cyfryzacji radia nie może
dziwić, że blisko 60% badanych nie wiedziało w jaki sprzęt należy się zaopatrzyć aby móc
12
odbierać sygnał cyfrowy. Tak wysokie wskazania potwierdzają brak wystarczającej
znajomości problematyki cyfryzacji radiofonii w Polsce. Jedynie 19,8% wskazało, ze do
odbioru sygnału cyfrowego niezbędny jest odbiornik obsługujący format DAB+.
Wykres 11. Co, Pana(i) zdaniem, należy zrobić, aby odbierać radio w technologii cyfrowej?
21,4%
59,8%
19,8%
1,7%
Dekoder do odbioru naziemnej radiofonii cyfrowej
Radioodbiornik odbierający sygnał naziemnej radiofonii cyfrowej (obsługujący format DAB+)
Inna odpowiedź
Nie wiem / trudno powiedzieć
Podstawa: Wszyscy respondenci, N=1009
Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia spada odsetek osób, które nie wiedzą w jaki
sposób można odbierać sygnał naziemnej radiofonii – wśród osób z podstawowym
wykształceniem odsetek odpowiedzi „nie wiem” wyniósł 70,7%, natomiast wśród osób z
wykształceniem wyższym – 49%.
13
mężczyzna
kobieta
482
528
18-24 lata
25-39 lat
40-59 lat
60+
111
302
362
234
podstawowe
zasadnicze zawodowe
średnie
wyższe
182
247
325
253
wieś
miasta do 100 tys.
miasta 100-499 tys.
miasta ponad 500 tys.
389
328
173
119
21,4%
19,8%
Płeć respondenta
25,5%
24,1%
17,6%
15,8%
Kategoria wieku
26,8%
15,6%
28,1%
20,7%
18,5%
21,1%
14,6%
18,4%
Poziom wykształcenia
18,7%
12,2%
19,7%
18,6%
23,2%
18,9%
22,9%
27,0%
Wielkość miejscowości
22,9%
24,4%
17,3%
19,4%
20,9%
15,1%
28,5%
12,3%
Nie wiem \ trudno
powiedzieć
1009
Inne
Ogółem
Posiadać
radioodbiornik
odbierający sygnał
naziemnej
radiofonii cyfrowej
N=
Posiadać dekoder
do odbioru
naziemnej
radiofonii cyfrowej
Tabela 6. Sposób odbioru sygnału naziemnej radiofonii cyfrowej – w podziale na zmienne
demograficzne
1,7%
59,8%
2,4%
1,0%
51,6%
67,3%
1,2%
2,9%
0,8%
1,6%
57,2%
51,2%
62,8%
67,6%
0,5%
1,8%
1,0%
3,3%
70,7%
62,3%
60,4%
49,1%
1,0%
0,6%
4,3%
2,7%
56,1%
64,2%
61,1%
58,3%
44% respondentów wskazało, że w sytuacji pełnego przejścia z nadawania analogowego na
cyfrowej w radiofonii naziemnej, zdecydowałoby się na zakup nowego odbiornika
umożliwiającego odbiór technologii cyfrowej. Znaczny odsetek osób (30,7%) zadeklarował,
że w przypadku całkowitej cyfryzacji radiofonii w Polsce zrezygnowałby z słuchania radia.
14
Wykres 12. Jak się Panu(i) wydaje, co by Pan(i) zrobił(a), gdyby w Polsce doszło do
całkowitej cyfryzacji radia, czyli pełnego przejścia z nadawania analogowego na cyfrowe w
radiofonii naziemnej, co wiązałoby się z koniecznością zakupu nowych odbiorników
radiowych umożliwiających odbiór w technologii cyfrowej?
kupił (a)bym odbiornik
radiowy umożliwiający
odbiór w technologii
cyfrowej
4,5%
20,7%
44,1%
w ogóle
zrezygnował(a)bym ze
słuchania radia
30,7%
słuchał(a)bym radia tylko w
Internecie
inna sytuacja
Podstawa: Wszyscy respondenci, N=1009
Kobiety rzadziej słuchają radia, dlatego nie jest zaskoczeniem, że istotnie rzadziej
wskazywały, że kupiłyby odbiornik radiowy umożliwiający cyfrowy odbiór sygnału (37,8%,
mężczyźni – 51%), natomiast częściej wybierały całkowitą rezygnację z słuchania radia
(36,5%, mężczyźni – 24,4%). Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia spada odsetek osób,
które zrezygnowałby ze słuchania radia w sytuacji całkowitego przejścia na nadawanie
cyfrowe. Ponad połowa osób z wyższym wykształceniem słucha radia codziennie i dla tej
grupy rezygnacja z słuchania radia oznaczałaby niejako rezygnację z codziennego rytuału.
Wraz z wiekiem rośnie odsetek respondentów, którzy w przypadku całkowitego przejścia na
nadawanie cyfrowe w radiofonii naziemnej zrezygnowaliby z słuchania radia, co zapewne
związane jest z obawą w kwestii trudności obsługi nowego, zaawansowanego technicznie
sprzętu, a także znacznymi kosztami, które trzeba by ponieść.
15
mężczyzna
kobieta
482
528
18-24 lata
25-39 lat
40-59 lat
60 lub więcej
111
302
362
234
podstawowe
zasadnicze
zawodowe
średnie
wyższe
182
247
44,1%
Płeć respondenta
51,0%
37,8%
Kategoria wieku
41,1%
41,2%
43,3%
50,4%
Poziom wykształcenia
43,0%
46,1%
325
253
45,0%
42,2%
30,7%
20,7%
4,5%
24,4%
36,5%
20,3%
21,1%
4,3%
4,7%
23,3%
25,3%
33,4%
37,1%
33,9%
29,3%
18,5%
6,6%
1,6%
4,1%
4,9%
5,9%
46,9%
34,9%
8,2%
14,7%
1,9%
4,3%
24,2%
22,7%
24,7%
30,6%
6,1%
4,6%
Inna sytuacja
1009
Słuchałbym radia
tylko w Internecie
Ogółem
W ogóle
zrezygnowałbym ze
słuchania radia
N=
Kupiłbym odbiornik
radiowy
umożliwiający
odbiór w
technologii
cyfrowej
Tabela 7. Rozwiązania, jakie podjęliby badani w przypadku całkowitego przejścia na
nadawanie cyfrowe w radiofonii naziemnej – w podziale na zmienne demograficzne
Warto zauważyć, że nawet w grupie osób słuchających radia regularnie znaczny odsetek
(wśród osób słuchających radia codziennie -18,6%, a wśród osób słuchających radia kilka razy
w tygodniu – 24,2%) deklaruje rezygnację ze słuchania radia w przypadku całkowitego
przejścia na nadawanie cyfrowe w radiofonii naziemnej.
16
Słuchałbym radia
tylko w Internecie
Ogółem
1009
44,1%
30,7%
Częstotliwość słuchania radia
20,7%
4,5%
Codziennie
Kilka razy w
tygodniu
Mniej więcej raz w
tygodniu
Rzadziej niż raz w
tygodniu
W ogóle nie
słucham radia
460
57,2%
18,6%
21,1%
3,1%
181
51,7%
24,2%
22,9%
1,2%
68
46,7%
30,22%
18,6%
4,5%
61
32,1%
42,66%
22,5%
2,7%
240
15,5%
56,0%
18,3%
10,2%
Inna sytuacja
W ogóle
zrezygnowałbym ze
słuchania radia
N=
Kupiłbym odbiornik
radiowy
umożliwiający
odbiór w
technologii
cyfrowej
Tabela 8. Rozwiązania, jakie podjęliby badani w przypadku całkowitego przejścia na
nadawanie cyfrowe w radiofonii naziemnej – w podziale na częstość słuchania radia
4. Podsumowanie wyników
Słuchanie radia jest w Polsce zjawiskiem powszechnie występującym. Ponad 70% Polaków
słucha radia co najmniej raz w tygodniu (przy czym 45,6% robi to codziennie) co oznacza, że
proces przejścia na nadawanie cyfrowe w radiofonii naziemnej będzie dotyczył większości
pełnoletnich mieszkańców kraju.
Mężczyźni słuchają radia częściej niż kobiety i bardziej regularnie, co można częściowo
tłumaczyć ich stosunkowo większym zainteresowaniem tematyką polityczną i gospodarczą,
które są domeną radia.
Dom to najpopularniejsze miejsce słuchania radia. Został wskazany przez ponad 2/3
słuchaczy, drugie z kolei miejsce - samochód wymieniło 41% respondentów. W pracy słucha
radia 18,2%, natomiast gdy zawęzić tę grupę do osób pracujących, to odsetek ten rośnie do
30%. Wiek, a co za tym idzie styl życia, aktywność różnicuje miejsca słuchania radia. Osoby
młode w wieku 25-39 lat, ze względu na swoją aktywność zawodową istotnie częściej
słuchają radia w samochodzie (57,9%) oraz w pracy (25,2%). Z kolei wraz z wiekiem rośnie
odsetek osób słuchających radia w domu – wśród osób w wieku 25-39 lat w domu radia
17
słucha 55,3%, natomiast w grupie powyżej 60 lat zjawisko to osiąga wskazania na poziomie
92%.
Ponad 72% Polaków posiada w swoim gospodarstwie domowym odbiornik radiowy. Odbiór
tradycyjny za pośrednictwem anteny i radioodbiornika naziemnego był najczęściej
wymienianym sposobem odbioru sygnału radiowego – w ten sposób radio odbiera ponad
67% badanych. Pozostałe sposoby odbioru uzyskały znacznie niższe wskazania – za
pośrednictwem radioodbiornika w samochodzie 27,8%, za pośrednictwem sieci kablowej
10,8%. Jedynie 6,3% słuchaczy radia odbiera sygnał radiowy za pośrednictwem Internetu.
Znajomość zjawiska cyfryzacji radia jest bardzo słaba. Blisko 2/3 respondentów nigdy nie
zetknęła się z terminem „cyfryzacja radia” co być może wynika z niedostatecznej informacji
na temat tego procesu w ogólnodostępnych mediach.
Jako źródło wiedzy na temat procesu cyfryzacji radia respondenci najczęściej wskazywali
telewizję (62,1%). Pozostałe środki masowego przekazu były wybierane zdecydowanie
rzadziej – radio (27,9%), Internet (8%). Prawdopodobne jest, że badani mylą proces cyfryzacji
radia z procesem cyfryzacji telewizji naziemnej, który był tematem szeroko zakrojonej
kampanii informacyjnej.
Wśród 34,7% osób, które zetknęły się z informacjami na temat procesu cyfryzacji radia
jedynie niecałe 6% jest zdania, że wie wystarczająco wiele na temat tego procesu, natomiast
połowa uważa, że ich wiedza na ten temat jest niewystarczająca. Brak ogólnodostępnych
informacji, które wyjaśniałyby na czym proces cyfryzacji radia polega i jakie działania zostaną
podjęte przez służby państwowe, a jakie procedury powinni podjąć słuchacze może
wyjaśniać tak niski poziom samooceny wiedzy w tym zakresie. Brak wiedzy na temat
cyfryzacji tłumaczy także dlaczego respondentom tak trudno ocenić, czy jest to proces
potrzebny, czy niepotrzebny – ponad 38% respondentów nie ma zdania na ten temat.
Osoby, które wskazały, że proces cyfryzacji radia jest potrzebny (w populacji jest ich 31,9%)
uzasadniały swoją opinię przede wszystkim jakością odbioru sygnału radiowego - odbiór
analogowy jest niedoskonały i zdarzają się zakłócenia(38,2%), poza tym jest już przestarzałą
technologią (34,7%).
18
Wysokie koszty (43,1%) to główny argument stawiany przez przeciwników cyfryzacji
radiofonii naziemnej w Polsce (których jest 28,9%). W ich opinii obecny odbiór analogowy
jest wysokiej jakości i w pełni satysfakcjonuje słuchaczy radia (42,5%) dlatego cyfryzacja
radiofonii naziemnej nie jest w Polsce potrzebna.
Przy ogólnie bardzo niskim poziomie wiedzy na temat cyfryzacji radia nie może dziwić, że
blisko 60% badanych nie wiedziało, w jaki sprzęt należy się zaopatrzyć aby móc odbierać
sygnał cyfrowy. Jedynie 19,8% wskazało, ze do odbioru sygnału cyfrowego niezbędny jest
odbiornik obsługujący format DAB+. Wśród słuchaczy radia tylko 22,3% wie, że do odbioru
sygnału radiowego w technologii cyfrowej należy zaopatrzyć się w radioodbiornik
odbierający sygnał naziemnej radiofonii cyfrowej (obsługujący format DAB+). Blisko 55%
słuchaczy radia nie potrafiło odpowiedzieć na pytanie co należy zrobić by móc odbierać
sygnał radiowy w technologii cyfrowej.
W przypadku pełnego przejścia z nadawania analogowego na cyfrowe w radiofonii
naziemnej 44% respondentów zdecydowałoby się na zakup nowego odbiornika
umożliwiającego odbiór technologii cyfrowej, natomiast 20,7% słuchałoby radia tylko w
Internecie. Cyfryzacja radia może spowodować spadek słuchalności radia, gdyż ponad 30%
badanych zadeklarowało, że w przypadku całkowitej cyfryzacji radiofonii w Polsce
zrezygnowałby z słuchania radia.
Na zmiany technologiczne stosunkowo bardziej otwarte są osoby młode i lepiej
wykształcone. Wraz ze wzrostem poziomu wykształcenia spada odsetek osób, które
zrezygnowałby ze słuchania radia w sytuacji całkowitego przejścia na nadawanie cyfrowe.
Przy całkowitym przejściu na nadawanie cyfrowe 53% słuchaczy radia wskazało, że kupiłoby
nowy odbiornik umożliwiający odbiór technologii cyfrowej, 23% w ogóle zrezygnowałoby z
słuchania radia, a 21,4% słuchałoby radia tylko w Internecie. Można stąd wysunąć wniosek,
że nawet w grupie słuchaczy radia ponad 44% zrezygnuje z odbioru radia za pośrednictwem
odbioru naziemnego w przypadku całkowitego przejścia na nadawanie cyfrowe.
19
5. Spis wykresów
Wykres 1. Proszę powiedzieć, jak często słucha Pan(i) radia? ................................................... 2
Wykres 2. W jakich miejscach zazwyczaj słucha Pan(i) radia? ................................................... 4
Wykres 3. Czy w Pana(i) gospodarstwie domowym znajduje się odbiornik radiowy? .............. 5
Wykres 4. Sposób odbioru sygnału radiowego .......................................................................... 6
Wykres 5. Proszę powiedzieć, czy słyszał(a) Pan(i) lub czytał(a) cokolwiek o procesie cyfryzacji
radia, czyli zastąpieniu w Polsce, w radiofonii naziemnej, nadawania analogowego
nadawaniem w technice cyfrowej?............................................................................................ 8
Wykres 6. Skąd dowiedział(a) się Pan(i) o procesie cyfryzacji radia w Polsce? ......................... 9
Wykres 7. Wykres. Jak ocenia Pan(i) stan swojej wiedzy na temat procesu cyfryzacji
radiofonii naziemnej w Polsce? ................................................................................................ 10
Wykres 8. Jaka jest Pana(i) opinia na temat procesu cyfryzacji radiofonii naziemnej w Polsce?
.................................................................................................................................................. 10
Wykres 9. Dlaczego uważa Pan(i), że proces cyfryzacji radia w Polsce jest potrzebny? ......... 12
Wykres 10. Dlaczego uważa Pan(i), że proces cyfryzacji radia w Polsce nie jest potrzebny? . 12
Wykres 11. Co, Pana(i) zdaniem, należy zrobić, aby odbierać radio w technologii cyfrowej? 13
Wykres 12. Jak się Panu(i) wydaje, co by Pan(i) zrobił(a), gdyby w Polsce doszło do całkowitej
cyfryzacji radia, czyli pełnego przejścia z nadawania analogowego na cyfrowe w radiofonii
naziemnej, co wiązałoby się z koniecznością zakupu nowych odbiorników radiowych
umożliwiających odbiór w technologii cyfrowej? .................................................................... 15
20
6. Spis tabel
Tabela 1. Częstotliwość słuchania radia – w podziale na zmienne demograficzne ................... 3
Tabela 2. Miejsce słuchania radia - w podziale na zmienne demograficzne ............................. 5
Tabela 3. Sposób odbioru sygnału radiowego - w podziale na zmienne demograficzne .......... 7
Tabela 4. Proszę powiedzieć, czy słyszał(a) Pan(i) lub czytał(a) cokolwiek o procesie cyfryzacji
radia, czyli zastąpieniu w Polsce, w radiofonii naziemnej, nadawania analogowego
nadawaniem w technice cyfrowej?............................................................................................ 8
Tabela 5. Opinia na temat procesu cyfryzacji radiofonii naziemnej w Polsce – w podziale na
zmienne demograficzne ........................................................................................................... 11
Tabela 6. Sposób odbioru sygnału naziemnej radiofonii cyfrowej – w podziale na zmienne
demograficzne .......................................................................................................................... 14
Tabela 7. Rozwiązania, jakie podjęliby badani w przypadku całkowitego przejścia na
nadawanie cyfrowe w radiofonii naziemnej – w podziale na zmienne demograficzne .......... 16
Tabela 8. Rozwiązania, jakie podjęliby badani w przypadku całkowitego przejścia na
nadawanie cyfrowe w radiofonii naziemnej – w podziale na częstość słuchania radia .......... 17
21