Wartość pieniądza w czasie
Transkrypt
Wartość pieniądza w czasie
Podstawy praktycznych decyzji ekonomiczno- finansowych w przedsiębiorstwie Plan wykładu - Wartość pieniądza w czasie – 4 h - Efektywność projektów inwestycyjnych – 3 - 4 h -Ważony koszt kapitału WACC – 1h 1 Podstawy praktycznych decyzji ekonomiczno- finansowych w przedsiębiorstwie - Wartość pieniądza w czasie 2 Wstęp Celem wykładu jest przedstawienie podstawowych pojęć oraz zależności z zakresu finansów w szczególności zagadnień z zakresu wartości pieniądza w czasie 3 . Wartość pieniądza w czasie 1$ 4 Co zamierza Kowalski ? 10, 20, 25 lat 20 lat? 4 000*12 = 48 000 10 lat (5%) 62 550 * 80% 20 lat (5%) 101 900 =38 400 25 lat (5%) 130 036 - Jaką kwotę musi zgromadzić Kowalski ? - W którym momencie należy zacząć oszczędzać? Jak kształtować się będą stopy zwrotów inwestycji Kowalskiego (stopa depozytów w banku, stopa zwrotu z inwestycji na giełdzie)? Jak długo żyć będzie Kowalski? 5 - Przepływy finansowe Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w otoczeniu Strumienie rzeczowe i finansowe - dostawcy - odbiorcy - bank - parametry 6 Strumienie Strumienie finansowe rzeczowe Właściciel $ Kapitał Kapitał O D B I O R C Y $ $ $ $ $ D O S T A W C Y 7 Bilans Aktywa Aktywa trwałe Pasywa Kapitał Kapitał podstawowy podstawowy Wartości Wartości niematerialne niematerialne ii prawne prawne Majątek Majątek rzeczowy rzeczowy Kapitały własne Majątek Majątek finansowy finansowy Należności Należności Aktywa obrotowe Zapasy Zapasy Środki Środki pieniężne pieniężne Kapitał Kapitał zapasowy zapasowy Wynik Wynik finansowy finansowy rb rb Niepodzielony Niepodzielony wynik wynik finansowy finansowy Zobowiązania Zobowiązania Kapitały obce Kredyty, Kredyty, pożyczki pożyczki Kredyt Kredytkrótkoterminowy krótkoterminowy 8 Cash Flow PAT (zysk netto) +Amortyzacja - Koszty finansowe (kor) - Zmiany majątku obrotowego Przepływy operacyjne - Inwestycje Przepływy operacyjne i inwestycyjne +/- Kredyty i ich spłata + Koszty finansowe (kor) Przepływy netto - Dywidenda 9 Zarządzanie przepływami finansowymi Wartość akcji zależy od: Poziomu przepływów finansowych Rozkładu w czasie Ryzyka 10 Zarządzanie przepływami finansowymi Główny cel zarządzania finansami - maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa Wartość akcji zależy w dużej mierze od planowanych rozkładu przepływów pieniężnych (ile środków, „w która stronę” i kiedy przepłynie. Koncepcja zmiennej wartości pieniądza w czasie – analiza zdyskontowanych strumieni 11 pieniężnych (DCF) Wartość pieniądza w czasie Zmienna wartość pieniądza w czasie Linia czasu Procent i przyjęta konwencja Wartość przyszła - FV Wartość obecna - PV Renta wartość przyszła i obecna - renty z doły - zwykłe - renty z góry - należne Renta wieczysta – wartość obecna Stopa efektywna a stopa nominalna 12 Wartość pieniądza w czasie Zmienna wartość pieniądza w czasie: Wartość określonej kwoty pieniądza dzisiaj jest większa od wartości tej samej kwoty pieniądza w przyszłości. Przesłanki: - kapitał jako prawo do konsumpcji, ryzyko zmiany warunków rynkowych. 13 Linia czasu jako ważne graficzne narzędzie analizy wartości pieniądza w czasie 0 1 2 3 4 5 Czas 0 - dzień dzisiejszy 1 - oddalony o jeden okres itd. 14 Procent i przyjęta konwencja 1,00 = 100% 0,05 = 5% Czas 0,05 0 5% 0,1 = 10% 1 2 3 4 - 100 5 ? Odpływ (-) - np. złożenie depozytu Wpływ (+) -np. przychód 15 Wykreśl linię czasu, która zilustruje następującą sytuację 1. Odpływ 10tys. W okresie 0, 2. Wpływy po 5 tys w końcu lat 1,2,3, 3. Stopa procentowa w okresie trzech lat wynosi 10% 0,1 0 10% 1 2 - 10tys 5tys 5tys Czas 3 5tys 4 5 16 Wartość przyszła FV (future value) • Kwota, do której wzrośnie wartość przepływu pieniężnego, bądź strumienia przepływów pieniężnych w danym okresie i dla danej, składanej stopy procentowej 0 Czas r 1 2 3 4 5 17 Wartość przyszła - czas to pieniądz Niech PV oznacza kwotę początkową (wartość obecną), r - procent (rocznie), INT - odsetki rocznie, FVn - wartość przyszła po n latach n - liczba okresów - tutaj n = 1, FVn = FV1 = PV+INT FV1 = PV + PV*r FV1 = PV * (1+ r) Proces przechodzenia od PV do FV to kapitalizacja PV= 100, r = 0.05 FV = 100+ 100*0,05 = 100 + 5 = 105 lub FV = 100 *(1+0,05) = 100*(1,05) = 105 18 Wartość przyszła 1 Przykład: Ile zarobisz jeśli zostawisz na rachunku 100$ na 5 lat (r = 0,05) 0,05 0 Czas - 100 5% 1 FV1=? 5 105 2 3 FV2=? FV3=? 5,25 110,25 4 FV4=? 5,79 5,51 115,76 121,55 5 FV5=? 6,08 127,63 19 Wartość przyszła 2 W końcu drugiego roku FV2 = FV1 *(1+r) = PV * (1+ r) * (1+ r) = PV * (1+ r)2 = 100 * (1,05)2 = 110,25 W końcu trzeciego roku FV3 = FV2 *(1+r) = PV * (1+ r) * (1+ r) * (1+ r) = PV * (1+ r)3 = 100*(1,05) 3 = 115,76 i FV5 = PV * (1+ r)5 = 100*(1,05)5 = 127,63 FVn = PV * (1+ r)n 20 Wartość przyszła tempo wzrostu - odległość 21 Zadanie 2a Obliczyć wartość przyszłą FV przy następujących założeniach 1. Liczba lat 3 2. Oprocentowanie 10% 3. Wartość obecna 100$ FV1 = PV*(1+r) =100*(1+0,1) = 100*1,1 = 110 FV2 = FV1*(1+r) = 110*(1+0,1) = 110*1,1 = 121 FV3 = FV2*(1+r) = 121*(1+0,1) = 121*1,1 = 133,1 FV3 = PV*(1+r)n = 100* (1+0,1)3 = 100*1,331 = 133,1 22 Wartość obecna PV (present value) • Dzisiejsza wartość przyszłego przepływu pieniężnego bądź strumienia przepływów pieniężnych • 0 Czas k 1 2 3 4 5 Wartość obecna przepływu środków pieniężnych należnych za n lat jest równa kwocie, która zainwestowana dziś urośnie do wysokości równej wartości tego przepływu 23 Wartość obecna Odnajdywanie wartości obecnej nazywamy dyskontowaniem. Dyskontowanie jest odwrotnością kapitalizacji. jeśli FVn = PV * (1+ r)n FVn PV = n (1 + k ) Przykład : mam gotówkę, zakup papieru wartościowego płatnego za 5 lat o nominale 127,63 24 3 Wartość obecna 5% 0 stopa kosztu alternatywnego 1 2 3 4 5 Czas PV=? 127,63 Czy cena odpowiednia 0 1 2 3 4 5 Czas /1,05< /1,05< /1,05< /1,05< /1,05< 127,63/1,05 =100 =105 =110,25 =115,76 =121,55 należy podzielić 127,63 5 razy przez 1,05 lub przez (1,05)5 - uzyskamy PV = 100 25 3 Wartość obecna 5% 0 stopa kosztu alternatywnego 1 2 3 4 5 Czas PV=? Czy cena odpowiednia 127,63 FVn PV = n (1 + k ) PV = 127,63/(1,05^5) = 127,63/1,2763 = 100 26 Wartość obecna tempo spadku - odległość 27 Wartość obecna - zadanie 3a Należy obliczyć wartość obecną papieru wartościowego o nominale 133,1 $ płatnego po trzech latach, przy założeniu stopy procentowej 10% (0,1) PV2 = FV/(1+k) = 133,1/(1+0,1) = 133,1/1,1 = 121 PV1 = PV2/(1+k) = 121/(1+0,1) = 121/1,1 = 110 PV = PV1/(1+k) = 110/(1+0,1) = 110/1,1 = 100 lub PV = FV/(1+k)n= 133,1/(1+0,1)3 = 133,1/(1,1)3 = 133,1/1,331 = 100 mil 28 Kapitalizacja - Dyskontowanie w okresach różnych niż rok Kapitalizacja kwartalna rr= 12% rk = 12%/4= 3% n= 4 3% 0 3% 3% 1 3% 2 3 4 Czas Kapitalizacja miesięczna rr= 12% rm = 12%/12= 1% n= 12 1% 0 Czas 1% 1 1% 2 1% 3 1% 4 1% 5 1% 6 1% 7 1% 8 1% 9 1% 10 1% 11 12 29 Kapitalizacja - Dyskontowanie w okresach różnych niż rok 2 lata - kapitalizacja kwartalna rr= 12% rk = 12%/4= 3% n= 8 3% 0 3% 1 3% 2 3% 3 3% 4 3% 5 3% 6 3% 7 8 Czas FV = PV*(1+rk)^n 30 Wartość przyszła renty 4 Renta jest szeregiem płatności równych kwot w równych odstępach czasu przez ustalona liczbę okresów Renta zwykła – renta, w której płatność następuje pod koniec każdego okresu (z dołu) (Pozostawiamy na koncie) 0 5% 1 2 3 100 100 100 Czas 105 110,25 FVA3 = 315,25 FVAn = P(1+r)n-1……..+ P(1+r)2 + P(1+r)1 + P 31 Wartość przyszła renty Renta zwykła – z dołu FVAn = P(1+r)n-1……..+ P(1+r)2 + P(1+r)1 + P 1,2,.. kolejne odległe okresy n FVAn = P ⋅ ∑ (1 + r ) n −t t =1 (1 + r ) − 1 FVAn = P ⋅ r n Kiedy stosować wzór ogólny 32 Wartość przyszła renty –wyprowadzenie wzoru ogólnego Renta zwykła – z dołu FVAn = P + P(1+r)1 + P(1+r)2 + … + P(1+r)n-1 n FVAn = P ⋅ ∑ (1 + r ) q = (1 + r ) t =1 t −1 (am ) (am +1 ) = =q (am −1 ) (am ) m 1 − q S m = a1 ⋅ ∑ q t −1 = a1 1− q t =1 m m=n 1 − (1 + r ) 1 − (1 + r ) FVAn = P ⋅ = P⋅ 1 − (1 + r ) 1−1− r n n 1 − (1 + r ) n (1 + r ) n − 1 = P⋅ = P⋅ −r r 33 Wartość przyszła renty - zadanie 5 Renta zwykła – z dołu Oblicz przyszłą wartość renty zwykłej P = 200$ r = 10% 0,1 n=3 FVAn = 200 ⋅ (1 + 0,1) 0 + 200 ⋅ (1 + 0,1)1 + 200 ⋅ (1 + 0,1) 2 FVAn = 200 + 200 ⋅1,1 + 200 ⋅1,121 = 200 + 220 + 242 = 662 (1 + 0,1)3 − 1 0.331 FVAn = 200 ⋅ = 200 ⋅ = 200 * 3,31 = 662 0,1 0,1 34 6 Wartość przyszła renty Renta należna – płatność następuje na początku każdego okresu (z góry) 0 Czas 5% 0,05 100 1 2 100 100 3 105 110,25 115,7625 FVA3 (renta należna)= 331,0125 FVAn = P(1+r)1 + P(1+r)2 + … + P(1+r)n 35 Wartość przyszła renty Renta należna – z góry FVAn = P(1+r)1 + P(1+r)2 + … + P(1+r)n n FVAn = P ⋅ ∑ (1 + r ) t t =1 n +1 (1 + r ) FVAn = P ⋅ r −1 − 1 36 Wartość przyszła renty –wyprowadzenie wzoru ogólnego Renta należna – z góry FVAn = P(1+r)1 + P(1+r)2 + … + P(1+r)n-1 + P(1+r)n n n +1 FVAn = P ⋅ ∑ (1 + r ) = P ⋅ ∑ (1 + r ) t t =1 q = (1 + r ) m = (n + 1) t =1 t −1 −P (am ) (am +1 ) = =q (am −1 ) (am ) m 1 − q S m = a1 ⋅ ∑ q t −1 = a1 1− q t =1 m 1 − (1 + r ) n +1 1 − (1 + r ) n +1 − P = P⋅ −P FVAn = P ⋅ 1 − (1 + r ) 1−1− r (1 + r ) n +1 − 1 1 − (1 + r ) n +1 = P⋅ − P = P⋅ − 1 −r r 37 7 Wartość przyszła renty - zadanie Renta należna – z góry Oblicz przyszłą wartość renty należnej P = 200$ r = 10% 0,1 n=3 FVAn = 200 ⋅ (1 + 0,1)1 + 200 ⋅ (1 + 0,1) 2 + 200 ⋅ (1 + 0,1)3 FVAn = 200 ⋅1,1 + 200 ⋅1,21 + 200 ⋅1,331 = 220 + 242 + 266,2 = 728,2 (1 + 0,1) 3+1 − 1 0,4641 FVAn = 200 ⋅ − 1 = 200 ⋅ − 1 = 200 * 3,641 = 728,2 0,1 0,1 38 Wartość obecna renty 8 Zaoferowano, że zamiast trzech wpływów w przyszłości otrzymasz jednorazowo wypłatę teraz. Jaka kwota równoważy rentę ? Renta zwykła – z dołu 0 Czas 5% 1 2 3 100 100 100 95,238 90,703 86,384 PVA3 = 272,325 1 1 1 PVAn = P ⋅ + P⋅ + ...... + P ⋅ 1 2 (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) n 39 Wartość obecna renty Renta zwykła z dołu 1 1 1 PVAn = P ⋅ + P⋅ + ...... + P ⋅ 1 2 (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) n n 1 PVAn = P ⋅ ∑ t t =1 (1 + k ) 1 − (1 + k ) PVAn = P ⋅ k −n 40 Wartość obecna renty –wyprowadzenie wzoru ogólnego Renta zwykła – z dołu 1 1 1 PVAn = P ⋅ + P⋅ + ...... + P ⋅ 1 2 (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) n t n +1 1 1 = P ⋅ ∑ PVAn = P ⋅ ∑ t =1 (1 + k ) t =1 (1 + k ) n 1 q= (1 + k ) m = (n + 1) 1 1 − (1 + k ) PVAn = P ⋅ 1 1− (1 + k ) t −1 −P (am ) (am +1 ) = =q (am −1 ) (am ) m 1 − q S m = a1 ⋅ ∑ q t −1 = a1 1− q t =1 m n +1 1 1 1 − (1 + k ) n +1 (1 + k ) n +1 − P = P⋅ − 1 − P = P⋅ k 1+ k 1 − (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) 1 k k + − + − −k 1 1 n +1 n k 1 − (1 + k ) − n (1 + k ) (1 + k ) = P⋅ − = P⋅ = P⋅ k k k k 1− 41 Wartość obecna renty - zadanie 9 Renta zwykła – z dołu Oblicz obecną wartość renty zwykłej P = 200$ k = 10% 0,1 n=3 1 1 1 + 200 ⋅ + 200 ⋅ PVAn = 200 ⋅ 1 2 3 (1 + 0,1) (1 + 0,1) (1 + 0,1) PVAn = 200 ⋅ 0,909 + 200 ⋅ 0,826 + 200 ⋅ 0,751 = 181,82 + 165,29 + 150,26 = 497,37 1 − (1 + 0,1) −3 1 − 0,751 PVAn = 200 ⋅ = 200 ⋅ = 200 * 2,487 = 497,37 0,1 0,1 42 Wartość obecna renty 10 Renta należna – z góry 0 Czas 5% 100 1 2 100 100 3 95,238 90,703 PVA3 (renta należna)= 285,941 1 1 1 PVAn = P + P ⋅ + P⋅ + ..... + P ⋅ 1 2 (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) n −1 43 Wartość obecna renty Renta należna z góry 1 1 1 PVAn = P + P ⋅ + P⋅ + ..... + P ⋅ 1 2 (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) n −1 n 1 PVAn = P ⋅ ∑ n −t t =1 (1 + k ) (1 + k ) − 1 PVAn = P ⋅ n −1 k ⋅ (1 + k ) n 44 Wartość obecna renty –wyprowadzenie wzoru ogólnego Renta należna – z góry 1 1 1 PVAn = P + P ⋅ + P⋅ + ..... + P ⋅ 1 2 (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) n −1 t −1 n (am ) (am +1 ) 1 = =q PVAn = P ⋅ (am −1 ) (am ) ∑ 1 q= (1 + k ) t =1 (1 + k ) m=n m 1 − q S m = a1 ⋅ ∑ q t −1 = a1 1− q t =1 m n 1 1 1 1 − − 1− 1 (1 + k ) n (1 + k ) (1 + k ) n = P⋅ = P⋅ PVAn = P ⋅ k 1 1+ k 1 − 1− (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) n ⋅ (1 + k ) (1 + k ) 1 (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) = P ⋅ 1 − ⋅ = P ⋅ − = P ⋅ − n n n n k (1 + k ) ⋅ k (1 + k ) ⋅ k (1 + k ) k (1 + k ) ⋅ k ( ) = P ⋅ (1 + k ) (1 + k ) n ⋅ (1 + k ) − (1 + k ) (1 + k ) ⋅ (1 + k ) n − 1 = P ⋅ = P ⋅ n n −1 (1 + k ) ⋅ k (1 + k ) ⋅ (1 + k ) ⋅ k −1 (1 + k ) n −1 ⋅ k n 45 Wartość obecna renty - zadanie 11 Renta należna – z góry Oblicz obecną wartość renty należnej P = 200$ k = 10% 0,1 n=3 1 1 + 200 ⋅ PVAn = 200 + 200 ⋅ 1 (1 + 0,1) (1 + 0,1) 2 PVAn = 200 + 200 ⋅ 0,909 + 200 ⋅ 0,826 = 200 + 181,82 + 165,29 = 547,11 (1 + 0,1) 3 − 1 1,331 − 1 PVAn = 200 ⋅ = 200 ⋅ = 200 ⋅ 2,74 = 547,11 2 0,1 ⋅ (1 + 0,1) 0,1 ⋅1,21 46 Wartość obecna renty wieczystej 12 Renta wieczysta to renta trwająca w nieskończoność Renta zwykła – z dołu 0 5% 95,238 1 2 100 100 52 100 100 90,703 86,384 7,909 PVP = zmierza do 2000 100/0,05 47 Wartość obecna renty wieczystej Renta zwykła z dołu 1 1 PVPn = P ⋅ + P⋅ + ....... 1 2 (1 + k ) (1 + k ) ∞ 1 PVPn = P ⋅ ∑ t t =1 (1 + k ) 1 PVP = P ⋅ k 48 Wartość obecna renty wieczystej –wyprowadzenie wzoru ogólnego Renta zwykła – z dołu 1 1 PVAn = P ⋅ + P⋅ + ...... 1 2 (1 + k ) (1 + k ) ∞ 1 PVAn = P ⋅ ∑ t =1 (1 + k ) 1 q= (1 + k ) m=∞ t −1 −P (am ) (am +1 ) = =q (am −1 ) (am ) m 1 − q S m = a1 ⋅ ∑ q t −1 = a1 1− q t =1 m n 1 1 − (1 + k ) 1 1 − P = P⋅ − P = P⋅ −1 PVAn = lim(∞) P ⋅ 1 1+ k 1 k 1− − (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) k 1+ k − k 1 = P⋅ −1 = P ⋅ − = P⋅ = P⋅ 49 k k k k k 13 Wartość obecna renty wieczystej- zadanie Renta zwykła – z dołu Oblicz obecną wartość renty wieczystej P = 200$ k = 5% oraz przy k = 10% 1 PVP = 200 ⋅ = 4000 0,05 1 PVP = 200 ⋅ = 2000 0,1 50 Wartość obecna renty wieczystej Renta należna – z góry Czas 0 5% 100 1 100 2 100 3 52 100 95,238 90,703 7,909 PVP (renta należna) zmierza do 2100 51 Wartość obecna renty wieczystej Renta należna z góry 1 1 PVP = P + P ⋅ + P⋅ + ....... 1 2 (1 + k ) (1 + k ) ∞ 1 PVPn = P ⋅ ∑ t t = 0 (1 + k ) (1 + k ) PVP = P ⋅ k 52 Wartość obecna renty wieczystej –wyprowadzenie wzoru ogólnego Renta należna – z góry 1 1 PVAn = P + P ⋅ + P⋅ + ...... 1 2 (1 + k ) (1 + k ) ∞ 1 PVAn = P ⋅ ∑ t =1 (1 + k ) 1 q= (1 + k ) m=∞ t −1 (am ) (am +1 ) = =q (am −1 ) (am ) m 1 − q S m = a1 ⋅ ∑ q t −1 = a1 1− q t =1 m n 1 1 − (1 + k ) 1 PVAn = lim(∞) P ⋅ = P⋅ 1 1+ k 1 1− − (1 + k ) (1 + k ) (1 + k ) 1 (1 + k ) = P⋅ = P⋅ k k (1 + k ) 53 14 Wartość obecna renty wieczystej- zadanie Renta należna – z góry Oblicz obecną wartość renty wieczystej P = 200$ k = 5% oraz przy k = 10% 1 + 0,05 PVP = 200 ⋅ = 4200 0,05 1 + 0,1 PVP = 200 ⋅ = 2200 0,1 54 Stopa efektywna R = (1 + r ) − 1 n Gdzie r = stopa nominalna n = ilość lat 55 Stopa efektywna zadanie 15 R = (1 + r ) − 1 n Wylicz stopę efektywną dla lokaty złożonej na 3 lata przy oprocentowaniu rocznym 5% (0,05) R = (1 + 0,05) − 1 = (1,05) − 1 = 1,158 − 1 = 0,158 3 3 = 15,8% 56 Stopa nominalna r = 1 + R −1 n 57 Stopa nominalna - zadanie 16 r = 1 + R −1 n Znajdź stopę nominalną, wiedząc, że po trzech latach stopa efektywna osiąga wartość 26% 0,26Wylicz stopę r = 1 + 0,26 − 1 3 = 1,26 − 1 3 = 1,08 − 1 = 0,08 = 8% 58 3. Źródła finansowania Rodzaje finansowania - kapitał własny - kredyt , - leasing, - emisja akcji, - zobowiązania handlowe ?!? Typy kredytów - kredyt „równe raty” ,- kredyt o stałych spłatach kapitału, 59 Kredyt równe raty kapitałowe Kapitał = oprocentowanie = okres = lata 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 100 10% 10 Kapitał Rata kapitałowa Odsetki Razem 100 10 10,0 20,0 90 10 9,0 19,0 80 10 8,0 18,0 70 10 7,0 17,0 60 10 6,0 16,0 50 10 5,0 15,0 40 10 4,0 14,0 30 10 3,0 13,0 20 10 2,0 12,0 10 10 1,0 11,0 60 Kredyt równe raty kapitałowe 25 20 15 10 c 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 lata Rata kapitałowa Odsetki 61 Kredyt równe raty kapitałowo- odsetkowe Kapitał = oprocentowanie = okres = lata 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 100 10% 10 Kapitał Rata kapitałowa Odsetki Razem 100,0 6,3 10,0 16,3 93,7 6,9 9,4 16,3 86,8 7,6 8,7 16,3 79,2 8,4 7,9 16,3 70,9 9,2 7,1 16,3 61,7 10,1 6,2 16,3 51,6 11,1 5,2 16,3 40,5 12,2 4,0 16,3 28,2 13,5 2,8 16,3 14,8 14,8 1,5 16,3 62 Kredyt równe raty kapitałowo- odsetkowe 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 c 4,0 2,0 0,0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 lata Rata kapitałowa Odsetki 63 Kredyt równe raty kapitałowo- odsetkowe 1 − (1 + k ) PVAn = P ⋅ k k P P P −n P P P P P P P PVA k P = PVA⋅ = 16 , 3 −n 1 − (1 + k ) 64