Herta Müller Noblistka w dziedzinie literatury za rok 2009

Herta Müller
Noblistka w dziedzinie literatury za rok 2009
Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za rok 2009 otrzymała niemiecka
pisarka Herta Müller – ogłosiła Szwedzka Akademia. Werdykt noblowskich
jurorów odczytał w Sztokholmie dziennikarzom Peter Englund, sekretarz
Szwedzkiej Akademii.
W uzasadnieniu szwedzkich akademików możemy przeczytać, że niemiecka
pisarka z „poetyckim wyczuciem i bezpośredniością prozy opisuje losy
wywłaszczonych”.
Urodzona w 1953 roku Müller pochodzi z Rumunii. Dzieciństwo i młodość
spędziła w kraju komunistycznej dyktatury i tam rozpoczęła karierę literacką
(1982 - powieść „Niziny”), szybko przerwaną zakazem publikacji.
Prześladowana przez władze za odmowę współpracy z Securitate,
wyemigrowała do Niemiec w 1987 roku. W Polsce jej książki ukazują się
nakładem wydawnictwa Czarne, m.in. „Król kłania się i zabija”, “Dziś
wolałabym siebie nie spotkać”, „Głód i jedwab”, „Sercątko”. Inne tytuły jej
książek to: „Człowiek jest tylko bażantem na tym świecie”, „Huśtawka
oddechu”, „Lis już wtedy był myśliwym”.
W swojej twórczości niemiecka pisarka nieustannie, wręcz obsesyjnie, wraca
do koszmaru, jakim było dla niej państwo komunistyczne. Stawia
fundamentalne pytania o to, czym jest kłamstwo i prawda, pytania o wartości,
jakimi należy kierować się w życiu.
Jedną z najgłośniejszych powieści Müller jest opublikowana w 1994 roku
powieść „Sercątko”, ukazująca obraz z życia Rumunii w czasach reżimu
Ceausescu. Jak czytamy na stronie wydawnictwa Czarne, główny wątek
książki stanowią losy czwórki studentów – narratorki, Georga, Edgara i Kurta
- których zbliża do siebie samobójcza śmierć Loli, koleżanki z akademika. Ich
przyjaźń przyjmuje z konieczności tajny charakter – są bowiem śledzeni, ich
rzeczy przeszukiwane, listy – konspiracyjnie obwiązywane włosem –
kontrolowane. Wiersze, notatki pamiętniki trzymają z dala od miejsca
zamieszkania, w sekretnych kryjówkach. Niebawem rozpoczynają się
przesłuchania. Kapitan służby bezpieczeństwa Pjele psychicznie i fizycznie
pastwi się nad rzekomymi wywrotowcami. Prześladowania jeszcze bardziej
wzmacniają emocjonalną więź czwórki. Ich przyjaźń jest pancerzem
ochronnym, oazą normalności w świecie, w którym dyktatura wypacza relacje
międzyludzkie.
Herta Müller jest laureatką wielu prestiżowych nagród literackich,
w tym Nagrody im. Kleista (1994), Europejskiej Nagrody Literackiej Aristeion
(1995), Nagrody Fundacji im. Konrada Adenauera w dziedzinie literatury
(2004) oraz Berliner Literaturpreis-Heiner-Müller-Gastprofessur (2005).
www.salonkulturalny.pl/literacka-nagroda-nobla-2009-dla-herty-muller/
Literacki Nobel 2009
Redakcja G-punkt , 08-10-2009 14:54
Znamy już laureata, a raczej laureatkę, Literackiej Nagrody Nobla 2009.
Akademia Szwedzka przyznała wyróżnienie niemieckiej pisarce - Hercie
Müller- tej, która łącząc intensywność poezji i szczerość prozy przedstawia
świat wygnanych.
Jak co roku werdykt jury Literackiej Nagrody Nobla zaskoczył. Tym razem
przewidywania giełdowe się nie sprawdziły. Typowany Amos Oz musi
poczekać do przyszłego roku. A tymczasem Niemcy mogą zacząć świętować,
Herta Müller jest bowiem jedną z najwybitniejszych postaci współczesnej
literatury niemieckiej.
Urodzona w rumuńskim Banacie, spędziła dzieciństwo i młodość w kraju
komunistycznej dyktatury. W Rumunii rozpoczęła się jej kariera literacka, ale
w niedługim czasie pisarka została ukarana zakazem publikacji.
Wyemigrowała do Niemiec i tam została do dziś. Jej proza zdobyła uznanie
na całym świecie, o czym świadczą liczne przekłady i nagrody ( m.in.
Nagroda im. Kleista, Europejska Nagroda Literacka Aristeion , International
IMPAC Dublin Literary Award , Nagroda im. Kafki oraz Nagroda Fundacji im.
Konrada Adenauera w dziedzinie literatury).
Nie szukam tematów, to one mnie znajdują. Gdyby nie uwierał mnie bagaż
doświadczeń, nie musiałabym o tym pisać. Nie przeżyłam na szczęście
aż tak wielkiego dramatu, jak więźniowie obozów koncentracyjnych.
Nie mogę i nie chcę się z nimi porównywać. Ale myślę, że pisanie o dramacie
historii jest potrzebne nowym pokoleniom- tak o swojej twórczości wypowiada
się sama autorka. Jej książki to konstrukcje zbudowane z gestów, spojrzeń,
barwnych detali. Müller w swych tekstach dotyka tematów trudnych
i niewygodnych. W Polsce ukazały się m.in. „Sercątko”, „Dziś wolałabym
siebie nie spotkać”, „Głód i jedwab”.
http://gpunkt.pl/content/literacki_nobel_2009