zobacz syllabus

Projekt „Rozwój potencjału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej poprzez dostosowanie oferty edukacyjnej
do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Zawartość sylabusa
Szkolenia specjalizacyjne
„Psychologia zeznań świadków oraz wyjaśnień podejrzanych (oskarżonych)”
Prowadzący: dr Bartosz W. Wojciechowski
Kontakt dla studentów: [email protected]
Biogram Trenera/Trenerki: Jest specjalistą z zakresu psychologii sądowej, prowadzi badania nad metodami
przesłuchań i oceny zeznań. Jest autorem licznych publikacji naukowych z psychologii zeznań świadków.
Prowadził szkolenia dla biegłych sądowych, sędziów i adwokatów z zakresu psychologii zeznań świadków oraz
opiniowania psychologicznego w sprawach karnych i cywilnych. Od 2007 roku jest pracownikiem naukowo –
dydaktycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W 2005 roku został wpisany na listę biegłych sądowych
psychologów i wydaje opinie na potrzeby postępowań karnych i cywilnych dla organów procesowych z obszaru
polski południowej i zachodniej. Uczestniczył w kilkunastu międzynarodowych i kilkunastu krajowych
konferencjach naukowych z zakresu psychologii i prawa. Jest autorem metody analizy treści zeznań świadków
MASAM.
Obszar/zakres szkolenia: szkolenie będzie obejmowało najważniejsze zagadnienia psychologii zeznań
świadków, poczynając od mechanizmów istotnych dla kształtowania się relacji, wpływu zmiennych
podmiotowych, technik i metod pozyskiwania zeznań, poprzez nowoczesne metody treściowej analizy relacji,
badań psychologicznych i opiniowania sądowo – psychologicznego w sprawach zeznań.
Cel szkolenia: szkolenie ma umożliwić nabycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do przesłuchiwania
świadków, oceny ich zdolności do spostrzegania, przechowywania i odtwarzania spostrzeżeń oraz analizy i
oceny złożonych przez nich zeznań.
Efekt szkolenia: uczestnicy szkolenia przygotują listę pytań do świadka małoletniego, zastrzeżenia do opinii
sądowo – psychologicznej (tzw. super – opinię) oraz przeprowadzą samodzielną analizę treści zeznań świadka
dorosłego z zastosowaniem MASAM.
Szczegółowy plan zajęć: rozpisany na poszczególne tematy szczegółowe/spotkania
Spotkanie I:
- Zeznania świadków jako dowód w postępowaniu sądowym. Prawa i obowiązki świadków. Przesłuchanie jako
proces komunikacji interpersonalnej, model psychologicznych uwarunkowań rezultatów zeznań świadków.
Etapy przesłuchania. Rodzaje pytań i metod przesłuchania. Strategia przesłuchania.
- Typologie i cechy zeznań. Prawdziwość i szczerość jako kryteria podziału zeznań świadków. Determinanty
wiarygodności i szczerości. Przyczyny błędów w zeznaniach. Zdolność do zeznawania jako zadanie
diagnostyczne.
Spotkanie II:
- Kryteria oceny zeznań świadków: kompletność, dokładność, ostrożność. Oparta na kryteriach analiza treści
zeznań świadków i jej podstawy teoretyczne. Zespoły kryteriów oceny trafności zeznań świadków różnych
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
tel. 022 517 96 00, faks 022 517 96 25
www.swps.pl
Projekt „Rozwój potencjału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej poprzez dostosowanie oferty edukacyjnej
do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
autorów i sposoby ich stosowania. Wyniki współczesnych badań nad metodami treściowej analizy zeznań
świadków.
- Podatność na sugestię i skłonność do konfabulacji. Rodzaje i wyznaczniki sugestii, czynniki warunkujące
(sytuacyjne, osobowościowe i sugestie przesłuchującego). Metody diagnozy sugestii i skłonności do
konfabulacji.
Spotkanie III:
- Sądowo – psychologiczna opinia w sprawie zeznań świadków. Przedmiot ekspertyzy psychologicznej i
struktura opinii. Metody diagnozy psychologicznej, interpretacja ilościowa i jakościowa wyników badań. Błędy
w opiniach, zalecenia diagnostyczne.
- Analiza opinii sądowo – psychologicznych.
Spotkanie IV:
- Podmiotowe czynniki wpływające na zeznania świadków. Wiek, zdrowie psychiczne i niepełnosprawność, ich
wpływ na zdolność do składania zeznań oraz treść. Szczególne warunki i metody przesłuchania dzieci (ofiar
przestępstw seksualnych), osób starszych, osób niepełnosprawnych intelektualnie i psychicznie chorych;
- Sądowo – psychologiczna opinia w sprawach zeznań świadków posiadających szczególne cechy.
Literatura:
Literatura podstawowa
1. Arntzen F. (1989) Psychologia zeznań świadków. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
2. Ciosek M. (2001) Psychologia sądowa i penitencjarna. Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa.
4. Memon A., Vrij A., Bull R. (2003) Prawo i psychologia. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
5. Roszkowska A. (2002). Osobowościowe i sytuacyjne wyznaczniki podatności na sugestię; w: Psychologia.
Badania i aplikacje, tom V, pod red.: Stanik, J.M. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
6. Stanik J.M. (1986), Wybrane problemy psychologii zeznań świadków (w:) Wybrane zagadnienia psychologii
dla prawników, Warszawa, Wydawnictwa Prawnicze.
7. Stanik J.M. (2001), Przesłuchanie poznawcze (cognitive interview): założenia, procedura, wyniki, (w:)
Psychologiczne i psychiatryczne opiniodawstwo sądowe w ramach nowych uregulowań prawnych, (red.:) J. M.
Stanik, Z. Majchrzyk, Katowice, Wydawnictwo Anima.
8. Stanik J.M. (2004), Psychologiczne problemy metod przesłuchań świadków, Przegląd Psychologiczny, 2004,
nr 2.
9. Stanik J.M., Roszkowska A. (2009), Psychologia zeznań świadków w ćwiczeniach, Wydawnictwo Uniwersytetu
Śląskiego, Katowice.
Literatura uzupełniająca
1. Ackerman M.J. (2005). Podstawy psychologii sądowej. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
2. Marten Z. (1990) Wstęp do psychologii sądowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
3. Pasko – Porys W. (2007). Przesłuchanie i wywiad. Psychologia kryminalistyczna. Oficyna Naukowa,
Warszawa.
4. Stanik J.M. (2006), Zastosowanie wybranych technik diagnostycznych w psychologicznej praktyce klinicznej i
sądowej, Wydawnictwo UŚl, Katowice.
5. Vrij A. (2009), Wykrywanie kłamstw i oszukiwania. Psychologia kłamania I konsekwencje dla praktyki
zawodowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
tel. 022 517 96 00, faks 022 517 96 25
www.swps.pl
Projekt „Rozwój potencjału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej poprzez dostosowanie oferty edukacyjnej
do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy”
współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Propozycja harmonogramu spotkań:
Spotkanie I
Spotkanie II
Spotkanie III
Spotkanie IV
SUMA
Termin (dd-mm-rrrr)
Godzina (od – do)
07-03-2013
08-03 -2013
21- 03- 2013
22- 03-2013
13:30 – 21:00
13:30 – 21:00
13:30 – 21:00
13:30 – 21:00
Liczba godzin
zegarowych
7,5 h
7,5 h
7,5 h
7,5 h
30 h
sala
005
005
005
005
………………………………………..
podpis Trenera/Trenerki
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa
tel. 022 517 96 00, faks 022 517 96 25
www.swps.pl